φεύγω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> φεύξομαι, <i>ao.2</i> [[ἔφυγον]], <i>pf.</i> πέφευγα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐφεύχθην, <i>pf.</i> [[πέφυγμαι]];<br /><b>I.</b> fuir :<br /><b>1</b> <i>intr.</i> prendre la fuite : φ. [[ἀπό]] τινος fuir loin de qqn ; ἀπὸ [[τῶν]] τειχῶν XÉN fuir des remparts ; [[ἐκ]] πολέμοιο IL s'enfuir du combat ; [[ἐκ]] θανάτοιο IL échapper à la mort ; [[ἐκ]] κακῶν SOPH, ὑπὲκ κακοῦ IL échapper aux maux, au malheur ; τῆς νόσου SOPH être délivré de la maladie ; <i>le nom de lieu par où l'on fuit à l'acc.</i> : τὴν παρὰ θάλασσαν ὁδόν HDT fuir par la route le long de la mer ; φεύγειν [[ὑπό]] τινος IL fuir devant qqn <i>litt.</i> par le fait de qqn;<br /><b>2</b> <i>tr.</i> fuir, éviter, échapper à, acc. ; <i>avec un suj. de ch.</i> : ἡνίοχον φύγον [[ἡνία]] IL les rênes échappèrent au conducteur ; <i>avec</i> double acc. : ποῖόν [[σε]] [[ἔπος]] φύγεν [[ἕρκος]] ὀδόντων ; IL, OD quelle parole s'est échappée de la barrière de tes dents ? avec l'inf. : διδάξαι ἔφυγες PLAT tu as refusé d'enseigner;<br /><b>II.</b> s'enfuir de sa patrie par suite d'une faute commise, être exilé, être banni : ὑπὸ [[τοῦ]] δήμου XÉN par le peuple ; [[ἐκ]] τῆς πατρίδος XÉN <i>ou avec l'acc.</i> : πατρίδα OD, τὴν [[ἑαυτοῦ]] THC être banni de sa patrie ; <i>abs.</i> [[οἱ]] φεύγοντες THC les exilés ; vivre en exil;<br /><b>III.</b> <i>t. de droit</i> être accusé <i>ou</i> défendeur : [[δίκην]] être accusé <i>ou</i> défendeur dans un procès ; [[ὑπό]] τινος γραφὴν φεύγειν XÉN être accusé par qqn ; φ. ἀσεβείας [[ὑπό]] τινος PLAT être accusé d'impiété par qqn ; <i>abs.</i> φεύγειν être accusé ; ὁ φεύγων AR l'accusé, le défendeur;<br /><i><b>Pass.</b> part. pf.</i> πεφυγμένος qui a fui, qui a échappé à : μοῖραν IL, ὄλεθρον IL à la mort ; ἀέθλων OD aux épreuves, aux luttes.<br />'''Étymologie:''' R. Φυγ, se courber pour fuir ; cf. <i>lat.</i> fugio, fuga, etc.

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''φεύγω:''' (√<i>ΦΥΓ</i>)· Ιων. παρατ. [[φεύγεσκον]]· μέλ. [[φεύξομαι]], Δωρ. <i>φευξοῦμαι</i> (επίσης σε Αττ. [[χάριν]] μέτρου)· αόρ. βʹ [[ἔφυγον]], Ιων. <i>φύγεσκον</i>, <i>πέφευγα</i>· Επικ. Παθ. μτχ. [[πεφυγμένος]], με Ενεργ. [[σημασία]], και [[πεφυζότες]] (πρβλ. [[φύζα]]).<br /><b class="num">I. 1.</b> τρέπομαι σε [[φυγή]], το [[βάζω]] στα πόδια, [[φεύγω]], σε Ομήρ. Ιλ.· με πρόθ., [[φεύγω]] ἀπό ή <i>ἔκ τινος</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· [[σπανίως]] με γεν. μόνο, [[πεφυγμένος]] [[ἦεν]] ἀέθλων, σε Ομήρ. Οδ.· με σύστ. αιτ., <i>φεύγειν φυγήν</i>, σε Ευρ. (ομοίως, <i>φυγῇ φ</i>., σε Πλάτ.)· [[φεύγω]] τὴν παρὰ θάλασσαν (ενν. <i>ὁδόν</i>), [[φεύγω]] ταχύτατα προς τη [[θάλασσα]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> ο ενεστ. και ο παρατ. [[κυρίως]] δηλώνουν την [[προσπάθεια]] να φύγει [[κάποιος]], απ' όπου η μτχ. <i>φεύγων</i> συνάπτεται με σύνθ. ρήμ. [[ἀποφεύγω]], [[ἐκφεύγω]], [[προφεύγω]], για να διακρίνεται από την [[πραγματοποίηση]] η [[προσπάθεια]], <i>βέλτερον</i>, ὃς φεύγων προφύγῃ κακὸν ἠὲ [[ἁλώῃ]], είναι καλύτερα [[κάποιος]] να φύγει για να αποφύγει το [[κακό]] [[παρά]] να μείνει και να συλληφθεί, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>φεύγων</i>, [[εκφεύγω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[φεύγω]] εἰς..., [[καταφεύγω]] σε..., [[βρίσκω]] [[καταφύγιο]] σε..., σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., [[διστάζω]] να κάνω [[κάτι]], [[αποφεύγω]] να κάνω [[κάτι]], σε Ηρόδ., Πλάτ.· και με το απαρ. να παραλείπεται, [[οπισθοχωρώ]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με αιτ., [[απέχω]], [[διαφεύγω]], [[αποφεύγω]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[φεύγω]] φόνον, [[αποφεύγω]] τις συνέπειες του φόνου, σε Ευρ.· η Παθ. μτχ. παρακ. επίσης διατηρεί την αιτ. στον Όμηρ., ο [[οποίος]] τη συνάπτει με [[εἶναι]] ή [[γενέσθαι]], = <i>πεφευγέναι</i>, π.χ. μοῖραν δ' οὔ τινά φημι πεφυγμένον [[ἔμμεναι]], λέω ότι [[κανένας]] δεν μπορεί να ξεφύγει από τη [[μοίρα]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· πεφυγμένον [[ἄμμε]] [[γενέσθαι]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, ἠνίοχον φύγον [[ἡνία]], τα [[ηνία]] έφυγαν από τα χέρια του, στο ίδ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[φεύγω]] από την [[πατρίδα]] μου εξαιτίας ενός εγκλήματος, σε Όμηρ.· <i>οἱ φεύγοντες</i>, οι εξόριστοι, σε Θουκ.· [[φεύγω]] [[πατρίδα]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[φεύγω]] [[ὑπό]] τινος, εξορίζομαι από κάποιον, σε Ηρόδ., Ξεν.· απόλ., [[πηγαίνω]] στην [[εξορία]], ζω στην [[εξορία]], Λατ. exulare, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> ως Αττ. [[δικανικός]] όρος, είμαι [[κατηγορούμενος]] ή καταδιωκόμενος· <i>ὁ φεύγων</i>, [[κατηγορούμενος]], [[εναγόμενος]], Λατ. [[reus]], αντίθ. του <i>διώκων</i>, [[κατήγορος]], [[ενάγων]], σε Αριστοφ., Ρήτ.· με αιτ., <i>φεύγωγραφήν</i> ή [[δίκην]], δικάζομαι ως [[κατηγορούμενος]] για [[κάτι]], σε Αριστοφ., Πλάτ.· το [[έγκλημα]] τίθεται σε γεν., [[φεύγω]] φόνου (ενν. [[δίκην]]), κατηγορούμαι για φόνο, σε Λύσ. κ.λπ.· [[φεύγω]] ἀσεβείας [[ὑπό]] τινος, κατηγορούμαι ως [[ασεβής]] ή καταγγέλλομαι από κάποιον, σε Πλάτ.

}}

{{mdlsj