ἀπιστέω: Difference between revisions

|Definition=fut. Pass. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἀπιστηθήσομαι <span class="bibl">D.S.32.10</span>, but [[ἀπιστήσομαι]] in pass. sense, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>450c</span>:—to [[be]] [[ἄπιστος]], and so: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> [[disbelieve]], [[distrust]], ἐγὼ τὸ μὲν οὔ ποτ' ἀπίστεον <span class="bibl">Od.13.339</span>; τύχην ἀ. <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>1130</span>; πάντα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>775</span>, cf. <span class="bibl">Th.7.28</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]), <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>5.6</span>, <span class="bibl">8.7</span>:—Pass., <b class="b3">τὴν γνῶσιν τοῦ οἰκείου ἀπιστεῖσθαι</b> [[was distrusted]], i.e. no one could be sure of knowing, <span class="bibl">Th.7.44</span>; ἀ. ἐν μαρτυρίαις <span class="bibl">Antipho2.2.7</span>; ἐπειδὰν γνῶσιν ἀπιστούμενοι, οὐ φιλοῦσι τοὺς ἀπιστοῦντας <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.2.17</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Hier.</span> 4.1</span>; ὑπὸ τῆς πατρίδος <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>4.29</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>271b</span>, <span class="bibl">Isoc.5.49</span>:—but mostly, </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. dat. pers., κρατέουσιν <span class="bibl">Emp.5.1</span>, cf. <span class="bibl">Th.8.83</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span> 319b</span>, etc.: so c. dat. rei, τῷ χρησμῷ <span class="bibl">Hdt.1.158</span>; πῶς ἀπιστήσω λόγοις; <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1350</span>, cf. <span class="bibl">Th.6.86</span>; ἀ.τῇ ἐξ αὑτῶν ξυνέσει <span class="bibl">Id.3.37</span>; τοῖς ἰάμασιν <span class="title">IG</span> 4.951.24 (Epid.); ἡμῖν αὐτοῖς <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1112b10</span>; <b class="b3">ἀ.τινί τι</b> [[disbelieve]] one in a thing, <span class="bibl">Hdt.3.122</span>; περί τινος <span class="bibl">Id.4.96</span>; <b class="b3">οἷς ἠπίστησαν ἔχειν .</b>. whom they [[suspected of]] having, <span class="bibl">Plb.4.18.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> c.inf., <b class="b3">οὐδέν σ' ἀπιστῶ καὶ δὶς οἰμῶξαι</b> I nothing [[doubt]] that... <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>940</span>; <b class="b3">ἀ. μὴ γενέσθαι τι</b> [[to doubt]] that it could be, <span class="bibl">Th.1.10</span>; ἀπιστοῦντες αὐτὸν μὴ ἥξειν <span class="bibl">Id.2.101</span>, cf.<span class="bibl">4.40</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>301c</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>555a</span>; also ἀ. μὴ οὐκ ἐπιστήμη ᾖ ἡ ἀρετή <span class="bibl">Id.<span class="title">Men.</span>89d</span>; ἀ. πῶς . . <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>73b</span>; ἀ. εἰ . . <span class="title">APl.</span>4.52 (Phil.), <span class="bibl">Ph.2.555</span>; ὅτι . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span> 89d</span>; ὡς <span class="bibl"><span class="title">R.</span>450c</span>:—Pass., <b class="b3">τὸ ἐπιτήδευμα ἀπιστεῖται μὴ δυνατὸν εἶναι</b> it [[is not believed]] to be possible, <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>839c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Chrm.</span>168e</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> abs., to [[be incredulous]], <span class="bibl">Hdt.8.94</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span>16.16</span>, etc.; νᾶφε καὶ μέμνασ' ἀπιστεῖν <span class="bibl">Epich.250</span>; ἐπὶ τοῖς λεγομένοις <span class="bibl">Ph.2.92</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> = [[ἀπειθέω]], [[disobey]], τινί <span class="bibl">Hdt.6.108</span>, freq.in Trag.and Pl., <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>640</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>381</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>1183</span>, <span class="bibl">1224</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>29c</span>, al.: abs., to [[be disobedient]], <b class="b3">τοῖς ἀπιστοῦσιν τάδε</b> [[in]] these things, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>219</span>, cf. <span class="bibl">656</span>; <b class="b3">ἢν δ' ἀπιστῶσι</b> but if they [[refuse to comply]], <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>389</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>941c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> to [[be faithless]], εἰ ἡμεῖς ἀπιστοῦμεν, ἐκεῖνος πιστὸς μένει ''2 Ep.Tim''. <span class="bibl">2.13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">νεκρὸς τὸν θάνατον ἀπιστούμενος</b> [[belying]] death, <span class="bibl">Polem.<span class="title">Call.</span>55</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">τὸ σῶμ' οὐκ ἀπιστήσω χθονί</b>, i.e. ''1'' [[will]] not [[hesitate to commit]] it... <span class="bibl">E. <span class="title">Heracl.</span>1024</span>; τούτῳ ἠπίστησεν ἀποθανοῦσαν ἑαυτὴν ἐπιτρέψαι <span class="bibl">Lys.31.21</span>.</span>

|dgtxt=frec. en litotes<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[no creer]], [[desconfiar]], [[dudar]] c. ac. de abstr. ἐγὼ τὸ μὲν οὔ ποτ' ἀπίστεον <i>Od</i>.13.339, μηδὲν θαυμαστόν Pythag.C 6, ταῦτα Hdt.8.94, X.<i>Ages</i>.5.6, τύχην E.<i>Alc</i>.1130, πάντα Ar.<i>Ec</i>.775, τὴν τοῦ θεοῦ δίκην [[LXX]] 2<i>Ma</i>.8.13, en v. pas. τὴν δὲ γνῶσιν τοῦ οἰκείου ἀπιστεῖσθαι que era inseguro el reconocimiento de los soldados propios</i> Th.7.44, tb. en v. med. νεκρὸς τὸν θάνατον ἀπιστούμενος un cadáver que no cree en su propia muerte</i> Polem.<i>Call</i>.55<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. ἐμέ Is.7.17<br /><b class="num">•</b>c. dat. de abstr. esp. ‘[[palabras]]’, ‘[[opiniones]]’, etc. λόγοις S.<i>Ph</i>.1350, τῷ χρησμῷ Hdt.1.158, τῇ ἐξ αὑτῶν ξυνέσει Th.3.37, τοῖς πράγμασι Isoc.17.30, τοῖς ἰάμασιν <i>IG</i> 4².121.24 (Epidauro IV a.C.), τῇ τύχῃ Plb.15.15.5, cf. Is.8.28, D.L.9.93, Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.147<br /><b class="num">•</b>c. dat. de pers. κρατέουσιν Emp.B 4.1, γυναιξί Hp.<i>Oct</i>.7.1, σοὶ δὲ λέγοντι ... ἀπιστῶ Pl.<i>Prt</i>.319b, τοῖς πονηροῖς Isoc.1.22, ἡμῖν αὐτοῖς Arist.<i>EN</i> 1112^b10, cf. Th.6.86, Is.12.11<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. y dat. de pers. [[no creer a uno en algo]] εἰ δέ μοι ἀπιστέεις τὰ περὶ τῶν χρημάτων Hdt.3.122<br /><b class="num">•</b>c. prep. περὶ τούτου Hdt.4.96, ἐπὶ τοῖς λεγομένοις Ph.2.92<br /><b class="num">•</b>c. complet. de inf. c. neg. ἀ. μὴ γενέσθαι τὸν στόλον τοσοῦτον no creer que la expedición haya sido tan grande</i> Th.1.10, ἀπιστοῦντες αὐτὸν μὴ ἥξειν desconfiando de que él viniera</i> Th.2.101, cf. 4.40, Pl.<i>R</i>.555a, <i>Plt</i>.301c<br /><b class="num">•</b>c. otras complet. ἀπιστεῖς μὴ οὐκ ἐπιστήμη ᾖ ἡ [[ἀρετή]] dudas de que la virtud sea una ciencia</i> Pl.<i>Men</i>.89d, ἀ. πῶς ... ἐστιν Pl.<i>Phd</i>.73b, ἀ. εἰ <i>AP</i> 16.52 (Phil.), Ph.2.555, ἀ. ὡς Pl.<i>R</i>.450c<br /><b class="num">•</b>abs. [[ser desconfiado]], [[no fiarse]], [[no creer]] νᾶφε καὶ μέμνασ' ἀπιστεῖν sé sobrio y recuerda no fiarte</i> Epich.240, cf. Antipho Soph.B 54, D.18.47, 52<br /><b class="num">•</b>en sent. relig. [[ser incrédulo]] οἱ ἀπιστοῦντες los infieles</i>, los incrédulos (paganos y judíos)</i>, 1<i>Ep.Petr</i>.2.7, <i>Eu.Marc</i>.16.16, Iust.Phil.<i>Apol</i>.55.8<br /><b class="num">•</b>en v. pas. de pers. [[ser sospechoso]], [[resultar sospechoso]], [[ser mirado con desconfianza]] ἐν μαρτυρίαις Antipho 2.2.7, ὑπὸ τῆς πατρίδος X.<i>Smp</i>.4.29, ἐπειδὰν γνῶσιν ἀπιστούμενοι, οὐ φιλοῦσι τοὺς ἀπιστοῦντας luego de que se dan cuenta de que resultan sospechosos, no gustan de los que desconfian</i> X.<i>Cyr</i>.7.2.17, cf. <i>Hier</i>.4.1, Pl.<i>Lg</i>.839c, <i>Chrm</i>.168e, <i>Plt</i>.271b, Isoc.5.49.<br /><b class="num">2</b> [[dejar de confiar o encomendar]] c. dat. y ac. de cosa τὸ γὰρ σῶμ' οὐκ ἀπιστήσω χθονί en cuanto al cadáver, lo encomendaré a su tierra</i> E.<i>Heracl</i>.1024.<br /><b class="num">3</b> c. inf. sin neg., de toda acción o pensamiento acompañado de desconfianza οὐδέν σ' ἀπιστῶ καὶ δὶς οἰμῶξαι no me extraño de que gimas dos veces</i> S.<i>Ai</i>.940, ἠπιστέατο ἐπὶ διαβολῇ [[εἰπεῖν]] Καμβύσεα estaban convencidos en su incredulidad de que con ánimo de calumnia había dicho Cambises ...</i> Hdt.3.66, ἐκείνη γὰρ τούτῳ μὲν ἠπίστησεν ἀποθανοῦσαν ἑαυτὴν ἐπιτρέψαι aquella (su madre) no le confió ni siquiera su propio entierro una vez muerta</i> Lys.31.21, οἷς ἠπίστησαν ἔχειν κεκρυμμένον διάφορον de los cuales sospechaban que tenían oculto el dinero</i> Plb.4.18.8.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[desobedecer]] ref. a ‘[[órdenes]]’, ‘[[exhortaciones]]’ o a quienes las da, c. dat. ὑμῖν A.<i>Pr</i>.640, τοῖς βασιλείοισ<ιν> ... νόμοις S.<i>Ant</i>.381, ἐφετμαῖς οὐκ ἀπιστοῦσαι σέθεν E.<i>IA</i> 634, cf. Hdt.6.108, S.<i>Tr</i>.1183, 1224, Pl.<i>Ap</i>.29c<br /><b class="num">•</b>c. ac. τοῖς ἀπιστοῦσιν τάδε S.<i>Ant</i>.219, cf. Antipho <i>Fr</i>.21<br /><b class="num">•</b>abs. [[no obedecer]], [[negarse]] ἢν δ' ἀπιστῶσι E.<i>Supp</i>.389, cf. S.<i>Ant</i>.656, Pl.<i>Lg</i>.941c.<br /><b class="num">2</b> abs. [[ser infiel, desleal]], [[traidor]] de soldados, X.<i>An</i>.2.6.19<br /><b class="num">•</b>en sent. religioso εἰ ἀπιστοῦμεν, [[ἐκεῖνος]] πιστὸς μένει 2<i>Ep.Ti</i>.2.13, cf. <i>Ep.Rom</i>.3.3.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0291.png Seite 291]] 1) nicht glauben, bezweifeln, τὸ μὲν οὔ ποτ' ἀπίστεον Od. 13, 339; häufig bei Att., ἀπιστοῦντες, αὐτὸν μὴ ἥξειν Thuc. 2, 101, wie 1, 10 u. oft; ἀπιστεῖς, μὴ οὐκ [[ἐπιστήμη]] ᾖ ἡ [[ἀρετή]] Plat. Men. 89 d; pass., τὸ [[ἐπιτήδευμα]] ἀπιστεῖται, μὴ δυνατὸν εἶναι Legg. VIII, 839 c; vgl. Charmid. 168 e; bes. Einem keinen Glauben, kein Vertrauen schenken, mißtrauen, τινί, Aesch. Prom. 643; λόγοις Soph. Phil. 1334; εἴ μοι ἀπιστέεις τὰ περὶ τῶν χρημάτων Her. 3, 122, vgl. 8, 94; u. so oft bei Plat. u. Folgdn, im Ggstz von [[πιστεύω]]., Xen. Cyr. 6, 4, 15; argwöhnen, οἷς ἠπίστησαν ἔχειν Pol. 4, 18. So pass., ἀπιστεῖσθαι ὑπό τινος, beargwöhnt werden, Jemandes Vertrauen nicht genießen, Plat. Polit. 271 b; Xen. Cyr. 7, 2, 17; Antiph. II, β, 7; Dem. 27, 55. – 2) = ἀπειθεῖν, B. A. p. 424, nicht gehorchen, ungehorsam sein, Soph. Ant. 219. 377. 652; Her. 6, 108; Plat. Soph. 258 c u. öfter; auch bei Xen. u. Folgdn. – 3) Eur. Heracl. 1024 τὸ σῶμ' οὐκ ἀπιστήσω χθονί, anvertrauen.

|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> ἀπιστήσω, <i>ao.</i> [[ἠπίστησα]], <i>pf.</i> [[ἠπίστηκα]];<br /><b>I.</b> ne pas croire :<br /><b>1</b> ne pas ajouter foi à : τινι à qqn <i>ou</i> à qch ; avec acc. τὸ μὲν οὔποτ’ ἀπίστεον OD je n’ai jamais mis cela en doute ; τινι ἀπ. [[τι]] ne pas croire qqn au sujet de qch;<br /><b>2</b> être défiant, incrédule : τινι à l'égard de qqn;<br /><b>II.</b> désobéir à, τινι.<br />'''Étymologie:''' [[ἄπιστος]].

|elrutext='''ἀπιστέω:''' (fut. pass. ἀπιστήσομαι - поздн. ἀπιστηθήσομαι)<br /><b class="num">1)</b> [[не верить]], [[не доверять]] (τινι Her., Thuc., Dem., Plut. и τινί τι Her.); pass. не пользоваться доверием, не встречать доверия: [[ὁρῶν]] ἀπιστῶ Plut. не верю своим глазам; τὸ μὲν ουποτ᾽ ἀπίστεον Hom. у меня никогда не было сомнения в этом; ἀ. μὴ [[γενέσθαι]] τοσοῦτον, [[ὅσον]] ὁ [[λόγος]] κατέχει Thuc. не верить, чтобы это было таких размеров, как об этом говорят; ἀπιστεῖται μὴ δυνατὸν εἶναι Plat. возможность (этого) подвергается сомнению, сомнительна;<br /><b class="num">2)</b> [[не быть верным]]: οὐκ ἀ. χθονί Eur. сохранять верность земле, т. е. соблюдать обряды погребения;<br /><b class="num">3)</b> [[не повиноваться]], [[не слушаться]] (τινι Her., Xen., Plat.).

|lstext='''ἀπιστέω''': μέλλ. -ήσω: πρκμ. ἠπίστηκα, κτλ.: ― Παθ. μέλλ. ἀπιστηθήσομαι Διόδ. 32. 11· ἀλλ’ ἀπιστήσομαι ἐπὶ παθ. σημασίας, Πλάτ. Πολ. 450D. Εἶμαι [[ἄπιστος]], [[ἑπομένως]], Ι. δὲν [[πιστεύω]], δὲν ἐμπιστεύομαί τινα, ἐγὼ τὸ μὲν οὔ ποτ’ ἀπίστεον Ὀδ. Ν. 339· τύχην ἀπ. Εὐρ. Ἄλκ. 1130· πάντα Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 775· πρβλ. Θουκ. 7. 28, Ξεν. Ἀγησ. 5. 6. 8. 7: ― Παθ., τὴν δὲ γνῶσιν τοῦ οἰκείου ἀπιστεῖσθαι, οὐδεὶς ἠδύνατο νὰ [[εἶναι]] [[βέβαιος]] ὅτι ἐγίνωσκεν, Θουκ. 7. 44· ἀπ. ἐν μαρτυρίαις Ἀντιφῶν 117. 11· [[ἐπειδὰν]] γνῶσιν ἀπιστούμενοι, οὐ φιλοῦσι τοὺς ἀπιστοῦντας Ξεν. Κύρ. 7. 2, 17: ― ἀλλὰ πρὸ πάντων, 2) μετὰ δοτ., χρησμῷ… Ἡρόδ. 1. 158, Θουκ. 8. 83, Πλάτ. κτλ.: οὕτω, πῶς ἀπιστήσω λόγοις; Σοφ. Φ. 1350· ἀπ. τῇ ἑαυτῶν ξυνέσει Θουκ. 3. 37, πρβλ. 6. 86· ἀπ. τινί τι, δὲν [[πιστεύω]] τινὰ εἴς τι, Ἡρόδ. 3. 122· τινὶ [[περί]] τινος ὁ αὐτ. 4. 96. 3) μετ’ ἀπαρεμφ., οὐδέν σ’ ἀπιστῶ καὶ δὶς οἰμῶξαι, [[οὐδόλως]] [[ἀμφιβάλλω]] ὅτι..., Σοφ. Αἴ. 940· ἀπ. μὴ γενέσθαι τι, [[ἀμφιβάλλω]] ἂν ἠδύνατο νὰ ἔχῃ οὕτω, Θουκ. 1. 10· πρβλ. 2. 101, 4. 40, Πλάτ. Πολιτικ. 1. 301C: ― οὕτω καὶ ἀπ. μὴ ἢ μὴ οὐ γένηταί τι, [[ὑποπτεύω]] ὅτι θὰ γείνῃ ἢ δὲν θὰ γείνῃ τι (ὡς τὸ φοβοῦμαι), Πλάτ. Πολ. 555A, Μένων 89D· ἀπ. πῶς... ὁ αὐτ. Φαίδων 73B· ἀπ. εἰ... Ἀνθ. Πλαν. 52, Φίλων 2. 555: ― Παθ., τὸ [[ἐπιτήδευμα]] ἀπιστεῖται μὴ δυνατὸν [[εἶναι]], δὲν πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι ὅτι [[εἶναι]] δυνατόν, Πλάτ. Νόμ. 839C, πρβλ. Χαρμ. 168Ε, κὰι οὕτω τινὲς ἐκλαμβάνουσι τὴν λέξιν ἐν Ἡροδ. 3.15· εἰ δὲ καὶ ἠπιστήθη μὴ πολυπρηγμονεῖν, ἐὰν δὲν ὑπῆρχε κατ’ [[αὐτοῦ]] [[ὑποψία]] ὅτι ἠδύνατο νὰ παράσχῃ πράγματα, ― ἀλλὰ τὸ ἠπιστήθη [[ἐνταῦθα]] ἔπρεπεν [[ἴσως]] νὰ θεωρηθῇ ὡς ἀνῆκον εἰς τὸ [[ἐπίσταμαι]], ἴδε ἑρμηνευτάς. 4) ἀπολ., εἶμαι [[δύσπιστος]], [[ἀμφιβάλλω]], Ἡρόδ. 8 94· νᾶφε καὶ μέμνασ' ἀπιστεῖν Ἐπίχ. 119, Ahr.· ἐπί τινι Φίλων 2. 92. ΙΙ. = [[ἀπειθέω]], δὲν [[ὑπακούω]], [[παρακούω]], τινὶ Ἡρόδ. 6.108 ([[ἔνθα]] ἴδε Βαλκν.), ἐν ταύτη δὲ τῇ σημασίᾳ ἡ [[λέξις]] ἦτο συνηθεστέρα παρ’ Ἀττ., Αἰσχύλ. Πρ. 640, Σοφ. Ἀντ. 381, Τρ. 1183, Πλάτ. Ἀπολ. 29C, κ. ἀλλ.: ― ἀπολ., εἶμαι [[παρήκοος]], τοῖς ἀπιστοῦσι τάδε, εἰς τὰ πράγματα [[ταῦτα]], Σοφ. Ἀντ. 219, πρβλ. 656· ἢν δ’ ἀπιστῶσι, ἐὰν δὲ ἀρνῶνται νὰ συμμορφωθῶσιν, Εὐρ. Ἱκ. 389, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 941C. ΙΙΙ. τὸ σῶμ’ οὐκ ἀπιστήσω χθονί, ὅ ἐ. δὲν θὰ διστάσω νὰ τὸ παραδώσω εἰς τὴν γῆν, Εὐρ. Ἡρακλ. 1024, πρβλ. Λυσ. 188. 39.

|auten=([[ἄπιστος]]): [[disbelieve]], only ipf., οὔ ποτ' ἀπίστεον, ‘I [[never]] despaired,’ Od. 13.339†.

|mdlsjtxt=<br />to be [[ἄπιστος]], and so,<br /><b class="num">I.</b> to [[disbelieve]], [[distrust]], [[mistrust]], c. acc., Od., Eur.:—Pass. to be distrusted, Thuc., Xen.<br /><b class="num">2.</b> c. dat. pers., Hdt., [[attic]]; ἀπ. τινί τι to [[disbelieve]] one in a [[thing]], Hdt.; τινι [[περί]] τι Hdt.:—absol. to be [[distrustful]], [[incredulous]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. inf. to [[doubt]] that . ., Soph.; ἀπ. μὴ [[γενέσθαι]] τι to [[doubt]] that it could be, Thuc.<br /><b class="num">II.</b> = [[ἀπειθέω]], to [[disobey]], τινί Hdt., [[attic]]: —absol. to be [[disobedient]], [[refuse]] to [[comply]], Soph., Eur.<br /><b class="num">III.</b> τὸ σῶμ' οὐκ ἀπιστήσω χθονί, i. e. I [[will]] not [[hesitate]] to [[commit]] it to the [[earth]], Eur.