Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ἔρχομαι: Difference between revisions

From LSJ

ἔρχομαι (view source)

Revision as of 20:20, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> [[ἠρχόμην]], <i>f.</i> [[ἐλεύσομαι]], <i>att.</i> [[εἶμι]], <i>ao.2</i> [[ἦλθον]], <i>pf.</i> [[ἐλήλυθα]];<br /><b>1</b> venir : πεζὸς [[εἰλήλουθα]] <i>épq.</i> IL je suis venu par terre (à Ilion);<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> aller <i>en gén.</i> : ἔρχεσθαι πεδίοιο IL aller à travers la plaine ; [[ὀδύνη]] διὰ χροὸς ἦλθε IL une douleur traversa ses membres <i>litt.</i> sa peau ; περὶ [[δέ]] σφεας ἤλυθ’ [[ἰωή]] OD et le son (de la lyre) vint jusqu’à eux <i>litt.</i> autour d’eux ; <i>avec un part.</i> [[ἔρχομαι]] ἐρέων HDT je vais dire, <i>etc.</i><br /><b>3</b> s'en aller : στεῖχε, [[τοῦτο]] δ’ ἴσθ’ [[ὅτι]] [[ἄνους]] μὲν ἔρχει SOPH va, mais sache que tu pars insensée ; ἐλθὼν κόρην ἄνες SOPH va et relâche la jeune fille ; δρᾶ [[νῦν]] τάδ’ [[ἐλθών]] SOPH va donc et fais-le sans retard ; [[γέρας]] ἔρχεται ἄλλη IL la récompense s'en va d’un autre côté (je perds la captive qui était ma récompense);<br /><i>Construction</i> : [[ἔρχομαι]] <i>peut se construire</i> :<br /><b>I.</b> <i>avec un suj. de <i>pers.</i> ou d’êtres animés</i>;<br /><b>1</b> <i>au propre, • avec un acc. : -- acc. de but</i> : Ἀΐδαο δόμους ἔρχ. IL aller dans la demeure d’Hadès ; ἔρχεσθον κλισίην IL allez tous deux à la tente (d’Achille) ; ἔρχ. δόμους SOPH, οἶκον OD venir dans une maison ; -- <i>acc. de direction</i> : ὁδὸν [[ἐλθέμεναι]] IL faire un trajet ; ἐλθ. αὐτὰ [[κέλευθα]] IL être venu par les mêmes chemins ; -- <i>acc. de cause</i> : ἀγγελίην [[ἐλθεῖν]] IL, ἐξεσίην [[ἐλθεῖν]] OD être venu en ambassade ; -- <i>acc. d’instrument</i> : νόστιμον πόδα [[ἐλθεῖν]] EUR avoir fait le trajet pour revenir (dans sa patrie) ; • <i>avec un gén.</i> : ἐλθ. γῆς τινος SOPH être venu d’un pays ; • <i>avec un dat. : -- dat. de <i>pers.</i> au sens de</i> venir en aide à, venir assister : τινι, qqn ; -- <i>dat. d’instrument</i> : πόδεσσιν ἔρχεσθαι OD venir de son pied ; • <i>avec une prép. -- suivie d’un n. de pers.</i> : ἔρχεσθαι [[πρός]] τινα SOPH venir auprès de qqn ; [[ἐς]] θεούς EUR venir dans les temples des dieux ; [[ὡς]] τοὺς Ἀθηναίους THC venir chez les Athéniens ; -- <i>suivie d’un n. de lieu, ou, en gén., d’un rég. de ch.</i> : [[ἐλθεῖν]] πρὸς δώματα OD être venu vers une demeure ; ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα THC contre la Grèce ; ἐπὶ Ποτιδαίας THC dans la direction de Potidée ; ἐπὶ πόντον ἔρχ. OD aller sur la mer ; ἔρχ. ἐπὶ [[δεῖπνον]] IL aller prendre <i>litt.</i> vers) le repas ; ἔρχεσθαι ἐπὶ πόλεμον THC en venir à une guerre ; • <i>avec un part. : -- part. de but au f.</i> : [[ἔρχομαι]] οἰσόμενος [[ἔγχος]] IL je viens pour emporter une lance (de la tente) : μαρτυρήσων [[ἦλθον]] ESCHL je suis venu pour porter témoignage ; -- <i>au sens d’un auxil., à peu près comme en franç. « je vais dire, je vais faire »</i> : [[ἔρχομαι]] ἐρέων, [[ἔρχομαι]] φράσων HDT je vais dire ; -- <i>part. de manière</i> : μὴ καὶ πεφοβημένος ἔλθῃς IL de peur que tu viennes ayant été mis en fuite ; ἦλθε [[φθάμενος]] IL il vint (l')ayant devancé ; -- <i>abs.</i> [[τῶν]] ἐρχομένων IL (l'éclat des armées, des guerriers) qui s'avancent ; • <i>à l'impér. en un sens d’exhortation, à peu près comme</i> [[ἄγε]] : [[ἔρχεο]], [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον IL viens, allons <i>litt.</i> cours et appelle Ajax ; ἀλλ’ [[ἔρχευ]], [[λέκτρον]] δ’ [[ἴομεν]] OD mais viens, allons au lit ; -- <i>au sens de arriver, revenir</i> ἀγγελίην στρατοῦ ἐρχομένοιο OD nouvelle de l'armée qui arrive ; -- <i>au part. ao.2</i> [[ἐλθών]], <i>employé comme explétif</i>, [[οὐ]] [[δύναμαι]] μάχεσθαι [[ἐλθών]] IL je ne puis (<i>litt.</i> étant venu) combattre l'ennemi;<br /><b>2</b> <i>fig. dans un grand nombre de locut.</i> : [[εἰς]] λόγους ἔρχεσθαί τινι HDT entrer en conversation avec qqn ; ταῦτ’ ἦλθες [[ἤδη]] διὰ λόγων ; EUR y as-tu déjà réfléchi ? (<i>c. s'il y avait</i> διελογίσω) ; [[εἰς]] χεῖρας [[ἐλθεῖν]] τινι, [[ἐς]] μάχην [[ἐλθεῖν]] τινι HDT en venir aux mains avec qqn, engager un combat avec qqn ; διὰ πολέμου ἔρχ. HDT engager une guerre ; τινι δ’ ἀπεχθείας [[ἐλθεῖν]] ESCHL encourir la haine de qqn ; ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔρχεσθαι SOPH s'accroître ; [[ἐς]] οὐδὲν [[πρᾶγμα]] [[οὕτω]] [[μέγα]] [[ἐλθεῖν]] THC une si grande entreprise en être venue à rien, <i>càd</i> avoir abouti au néant ; [[ἐς]] ἀριθμὸν [[ἐλθεῖν]] THC entrer en compte ; [[εἰς]] [[τοῦτο]] τρυφῆς [[ἐλθεῖν]] XÉN en être venu à ce degré de mollesse ; παρὰ μικρὸν [[ἐλθεῖν]] avec l'inf. PLUT en être venu à peu de distance de, près de, sur le point de ; παρὰ τοσοῦτον [[ἐλθεῖν]] κινδύνου THC en venir à cette extrémité de péril;<br /><b>II.</b> <i>avec un suj. de chose</i> [[εἰς]] ὅ κεν ἔλθῃ [[νύξ]] IL jusqu’à ce que vienne la nuit ; ἦλθε [[κνέφας]] IL l'obscurité se répandit ; ἐπὴν [[ἔλθῃσι]] [[θέρος]] OD lorsque sera venu l'été ; [[εἰς]] ὅ [[κε]] [[γῆρας]] ἔλθῃ καὶ [[θάνατος]] OD jusqu’à ce que soient venues la vieillesse et la mort ; ἐλθούσης ἐπιστολῆς THC une lettre étant arrivée ; ἐλθούσης ἀγγελίας αὐτοῖς ἀποπλεῖν [[πάλιν]] THC l'avis leur étant arrivé de reprendre la mer ; τοῖς δ’ Ἀθηναίοις [[ὡς]] ἦλθε τὰ περὶ τὴν Εὔβοιαν [[γεγενημένα]] THC lorsque arriva aux Athéniens la nouvelle des événements accomplis dans la région de l'Eubée ; ὁμόσ’ ἦλθε [[μάχη]] IL le combat en vint au même point ; [[εἰ]] [[πάλιν]] ἔλθοι [[τῇ]] Ἑλλάδι [[κίνδυνος]] ὑπὸ βαρβάρων XÉN s'il survenait de nouveau pour la Grèce un danger de la part des barbares ; -- <i>en parl. de sentiments (douleur, désir, etc.)</i> : ἦ [[κέ]] μοι αἰνὸν ἀπὸ πραπίδων [[ἄχος]] ἔλθοι IL <i>litt.</i> une douleur terrible serait sortie de mes entrailles ; τὰ [[θεῶν]] μελετήμαθ’ [[ὅταν]] φρένας ἔλθῃ EUR lorsque la pensée des dieux vient à l'esprit.<br />'''Étymologie:''' [[ἔρχομαι]], pour *ἔρ-σκ-ομαι, de la R. Ἐρ, aller ; [[ἐλεύσομαι]], [[ἤλυθον]] et [[ἐλήλυθα]], de la R. Ἐλ, aller.
|btext=<i>impf.</i> [[ἠρχόμην]], <i>f.</i> [[ἐλεύσομαι]], <i>att.</i> [[εἶμι]], <i>ao.2</i> [[ἦλθον]], <i>pf.</i> [[ἐλήλυθα]];<br /><b>1</b> venir : πεζὸς [[εἰλήλουθα]] <i>épq.</i> IL je suis venu par terre (à Ilion);<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> aller <i>en gén.</i> : ἔρχεσθαι πεδίοιο IL aller à travers la plaine ; [[ὀδύνη]] διὰ χροὸς ἦλθε IL une douleur traversa ses membres <i>litt.</i> sa peau ; περὶ [[δέ]] σφεας ἤλυθ’ [[ἰωή]] OD et le son (de la lyre) vint jusqu’à eux <i>litt.</i> autour d’eux ; <i>avec un part.</i> [[ἔρχομαι]] ἐρέων HDT je vais dire, <i>etc.</i><br /><b>3</b> s'en aller : στεῖχε, [[τοῦτο]] δ’ ἴσθ’ [[ὅτι]] [[ἄνους]] μὲν ἔρχει SOPH va, mais sache que tu pars insensée ; ἐλθὼν κόρην ἄνες SOPH va et relâche la jeune fille ; δρᾶ [[νῦν]] τάδ’ [[ἐλθών]] SOPH va donc et fais-le sans retard ; [[γέρας]] ἔρχεται ἄλλη IL la récompense s'en va d’un autre côté (je perds la captive qui était ma récompense);<br /><i>Construction</i> : [[ἔρχομαι]] <i>peut se construire</i> :<br /><b>I.</b> <i>avec un suj. de <i>pers.</i> ou d’êtres animés</i>;<br /><b>1</b> <i>au propre, • avec un acc. : -- acc. de but</i> : Ἀΐδαο δόμους ἔρχ. IL aller dans la demeure d’Hadès ; ἔρχεσθον κλισίην IL allez tous deux à la tente (d’Achille) ; ἔρχ. δόμους SOPH, οἶκον OD venir dans une maison ; -- <i>acc. de direction</i> : ὁδὸν [[ἐλθέμεναι]] IL faire un trajet ; ἐλθ. αὐτὰ [[κέλευθα]] IL être venu par les mêmes chemins ; -- <i>acc. de cause</i> : ἀγγελίην [[ἐλθεῖν]] IL, ἐξεσίην [[ἐλθεῖν]] OD être venu en ambassade ; -- <i>acc. d’instrument</i> : νόστιμον πόδα [[ἐλθεῖν]] EUR avoir fait le trajet pour revenir (dans sa patrie) ; • <i>avec un gén.</i> : ἐλθ. γῆς τινος SOPH être venu d’un pays ; • <i>avec un dat. : -- dat. de <i>pers.</i> au sens de</i> venir en aide à, venir assister : τινι, qqn ; -- <i>dat. d’instrument</i> : πόδεσσιν ἔρχεσθαι OD venir de son pied ; • <i>avec une prép. -- suivie d’un n. de pers.</i> : ἔρχεσθαι [[πρός]] τινα SOPH venir auprès de qqn ; [[ἐς]] θεούς EUR venir dans les temples des dieux ; [[ὡς]] τοὺς Ἀθηναίους THC venir chez les Athéniens ; -- <i>suivie d’un n. de lieu, ou, en gén., d’un rég. de ch.</i> : [[ἐλθεῖν]] πρὸς δώματα OD être venu vers une demeure ; ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα THC contre la Grèce ; ἐπὶ Ποτιδαίας THC dans la direction de Potidée ; ἐπὶ πόντον ἔρχ. OD aller sur la mer ; ἔρχ. ἐπὶ [[δεῖπνον]] IL aller prendre <i>litt.</i> vers) le repas ; ἔρχεσθαι ἐπὶ πόλεμον THC en venir à une guerre ; • <i>avec un part. : -- part. de but au f.</i> : [[ἔρχομαι]] οἰσόμενος [[ἔγχος]] IL je viens pour emporter une lance (de la tente) : μαρτυρήσων [[ἦλθον]] ESCHL je suis venu pour porter témoignage ; -- <i>au sens d’un auxil., à peu près comme en franç. « je vais dire, je vais faire »</i> : [[ἔρχομαι]] ἐρέων, [[ἔρχομαι]] φράσων HDT je vais dire ; -- <i>part. de manière</i> : μὴ καὶ πεφοβημένος ἔλθῃς IL de peur que tu viennes ayant été mis en fuite ; ἦλθε [[φθάμενος]] IL il vint (l')ayant devancé ; -- <i>abs.</i> [[τῶν]] ἐρχομένων IL (l'éclat des armées, des guerriers) qui s'avancent ; • <i>à l'impér. en un sens d’exhortation, à peu près comme</i> [[ἄγε]] : [[ἔρχεο]], [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον IL viens, allons <i>litt.</i> cours et appelle Ajax ; ἀλλ’ [[ἔρχευ]], [[λέκτρον]] δ’ [[ἴομεν]] OD mais viens, allons au lit ; -- <i>au sens de arriver, revenir</i> ἀγγελίην στρατοῦ ἐρχομένοιο OD nouvelle de l'armée qui arrive ; -- <i>au part. ao.2</i> [[ἐλθών]], <i>employé comme explétif</i>, [[οὐ]] [[δύναμαι]] μάχεσθαι [[ἐλθών]] IL je ne puis (<i>litt.</i> étant venu) combattre l'ennemi;<br /><b>2</b> <i>fig. dans un grand nombre de locut.</i> : [[εἰς]] λόγους ἔρχεσθαί τινι HDT entrer en conversation avec qqn ; ταῦτ’ ἦλθες [[ἤδη]] διὰ λόγων ; EUR y as-tu déjà réfléchi ? (<i>c. s'il y avait</i> διελογίσω) ; [[εἰς]] χεῖρας [[ἐλθεῖν]] τινι, [[ἐς]] μάχην [[ἐλθεῖν]] τινι HDT en venir aux mains avec qqn, engager un combat avec qqn ; διὰ πολέμου ἔρχ. HDT engager une guerre ; τινι δ’ ἀπεχθείας [[ἐλθεῖν]] ESCHL encourir la haine de qqn ; ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔρχεσθαι SOPH s'accroître ; [[ἐς]] οὐδὲν [[πρᾶγμα]] [[οὕτω]] [[μέγα]] [[ἐλθεῖν]] THC une si grande entreprise en être venue à rien, <i>càd</i> avoir abouti au néant ; [[ἐς]] ἀριθμὸν [[ἐλθεῖν]] THC entrer en compte ; [[εἰς]] [[τοῦτο]] τρυφῆς [[ἐλθεῖν]] XÉN en être venu à ce degré de mollesse ; παρὰ μικρὸν [[ἐλθεῖν]] avec l'inf. PLUT en être venu à peu de distance de, près de, sur le point de ; παρὰ τοσοῦτον [[ἐλθεῖν]] κινδύνου THC en venir à cette extrémité de péril;<br /><b>II.</b> <i>avec un suj. de chose</i> [[εἰς]] ὅ κεν ἔλθῃ [[νύξ]] IL jusqu’à ce que vienne la nuit ; ἦλθε [[κνέφας]] IL l'obscurité se répandit ; ἐπὴν [[ἔλθῃσι]] [[θέρος]] OD lorsque sera venu l'été ; [[εἰς]] ὅ [[κε]] [[γῆρας]] ἔλθῃ καὶ [[θάνατος]] OD jusqu’à ce que soient venues la vieillesse et la mort ; ἐλθούσης ἐπιστολῆς THC une lettre étant arrivée ; ἐλθούσης ἀγγελίας αὐτοῖς ἀποπλεῖν [[πάλιν]] THC l'avis leur étant arrivé de reprendre la mer ; τοῖς δ’ Ἀθηναίοις [[ὡς]] ἦλθε τὰ περὶ τὴν Εὔβοιαν [[γεγενημένα]] THC lorsque arriva aux Athéniens la nouvelle des événements accomplis dans la région de l'Eubée ; ὁμόσ’ ἦλθε [[μάχη]] IL le combat en vint au même point ; [[εἰ]] [[πάλιν]] ἔλθοι [[τῇ]] Ἑλλάδι [[κίνδυνος]] ὑπὸ βαρβάρων XÉN s'il survenait de nouveau pour la Grèce un danger de la part des barbares ; -- <i>en parl. de sentiments (douleur, désir, etc.)</i> : ἦ [[κέ]] μοι αἰνὸν ἀπὸ πραπίδων [[ἄχος]] ἔλθοι IL <i>litt.</i> une douleur terrible serait sortie de mes entrailles ; τὰ [[θεῶν]] μελετήμαθ’ [[ὅταν]] φρένας ἔλθῃ EUR lorsque la pensée des dieux vient à l'esprit.<br />'''Étymologie:''' [[ἔρχομαι]], pour *ἔρ-σκ-ομαι, de la R. Ἐρ, aller ; [[ἐλεύσομαι]], [[ἤλυθον]] et [[ἐλήλυθα]], de la R. Ἐλ, aller.
}}
{{elru
|elrutext='''ἔρχομαι:''' (impf. [[ἠρχόμην]], fut. [[ἐλεύσομαι]], aor. 2 [[ἦλθον]] - эп. [[ἤλυθον|ἤλῠθον]], pf. [[ἐλήλυθα|ἐλήλῠθα]] - эп. [[εἰλήλουθα]], 3 л. sing. ppf. ἐληλύθει - эп. εἰληλούθει(ν), imper. [[ἐλθέ]], inf. aor. 2 [[ἐλθεῖν]] - эп. [[ἐλθέμεν]](αι), эп. part. εἰληλουθώς и [[ἐληλουθώς]], в атт. диалекте только ind., остальные формы praes. и impf. заимствуются у [[εἶμι]]: conjct. ἴω, opt. [[ἴοιμι]] и [[ἰοίην]], imper. [[ἴθι]], inf. [[ἰέναι]], part. [[ἰών]], impf. [[ᾔειν]])<br /><b class="num">1)</b> [[приходить]], [[прибывать]] (πρὸς δώματα Hom.; πρὸς [[Ἄργος]] Aesch.; δόμους Soph.; χθόνα Eur.; ἐς Λακεδαίμονα Arph.; ἐπὶ Ποτιδαίας Thuc.): ἦλθε θέουσα Hom. она поспешно прибыла; ἦλθε [[φθάμενος]] Hom. он добежал до цели первым; μαρτυρήσων [[ἦλθον]] Aesch. я прибыл как свидетель; γῆς τινος [[ἐλθεῖν]] Soph. прибыть из какой-л. страны; πυκνὰς ὁδοὺς εἰς Τροίαν [[ἐλθεῖν]] Eur. часто бывать в Трое; [[πόδεσσι]] или πεζὸς ἔ. Hom. приходить пешком; ἐλθούσης ἐπιστολῆς Thuc. когда прибыло письмо; ἀγγελίην или ἐξεσίην [[ἐλθεῖν]] Hom. прибыть с посольством; [[κνέφας]] ἤλυθε ἐπὶ γαῖαν Hom. сумерки спустились на землю;<br /><b class="num">2)</b> [[приходить на помощь]] (τινι ἀποροῦντι Plat.);<br /><b class="num">3)</b> [[идти]], [[уходить]], [[отправляться]] ([[οἴκαδε]] Arph.; εἰς [[ἄπειρον]] Arst.): τὴν ἐναντίαν ὁδὸν ἔ. Plat. идти в противоположном направлении; δρᾶ [[νῦν]] τάδ᾽ [[ἐλθών]] Soph. иди теперь (и) сделай это; [[ἄνους]] ἔρχει Soph. твой уход неразумен; ἀπὸ πραπίδων [[ἄχος]] ἦλθεν Hom. сердечная боль прошла (досл. боль отошла от сердца); [[αἷμα]] ἦλθε κατὰ [[στόμα]] Hom. кровь хлынула ртом; ποταμὸς ἐλθὼν [[ἐξαπίνης]] Hom. внезапно разлившийся поток; (о птицах и насекомых) улетать (ψαρῶν [[νέφος]] ἔρχεται Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[идти]], [[проходить]] (ἀνὰ или κατὰ [[ἄστυ]] Hom.): ἔρχονται πεδίοιο μαχησόμενοι περὶ [[ἄστυ]] Hom. (рати ахейцев) идут по равнине, чтобы сразиться у города (Трои); ὁδὸν или κέλευθον ἔ. Hom., Plat.; идти дорогой; [[νόστιμον]] [[πόδα]] ἔ. Eur. возвращаться; διὰ πολλῶν κινδύνων ἔ. Plat. пройти через (т. е. испытать) много опасностей; διὰ πάντων τῶν [[καλῶν]] ἐληλυθότες Xen. люди испытанной добродетели; [[νέφος]] ἐρχόμενον κατὰ πόντον Hom. плывущая над морем туча; Κύκλωπα περὶ φρένας ἤλυθε [[οἶνος]] Hom. вино затуманило сознание Киклопа;<br /><b class="num">5)</b> [[восходить]]: ἀστὴρ ἔρχεται ἀγγέλλων [[φάος]] Ἠοῦς Hom. восходит звезда, возвещающая сияние Зари;<br /><b class="num">6)</b> [[возникать]], [[начинаться]] (πρὶν ἐληλυθέναι τὸν ἄνεμον Arst.): ἦλθε ἀνέμοιο [[θύελλα]] Hom. поднялась сильная буря; ὅτ᾽ ἦλθ᾽ ὁ [[πρῶτος]] [[ἄγγελος]] [[πυρός]] Aesch. когда появился первый огненный сигнал; [[ὅθεν]] ὁ [[νῦν]] παρὼν [[ἡμῖν]] [[λόγος]] ἐλήλυθε Plat. то, с чего сегодня у нас началась беседа;<br /><b class="num">7)</b> [[приходить]], [[наступать]] (ἐπὴν [[ἔλθῃσι]] [[θέρος]] Hom.): ὅ κεν ἔλθῃ [[νύξ]] Hom. пока не наступит ночь; εἰς ὅ κε [[γῆρας]] ἔλθῃ καὶ [[θάνατος]] Hom. доколе не придут старость и смерть; εἰ ἔλθοι τῇ Ἑλλάδι [[κίνδυνος]] Xen. если нависнет над Элладой опасность;<br /><b class="num">8)</b> [[вступать]], [[попадать]], [[оказываться]]: εἰς λόγους Her. и διὰ λόγων [[ἐλθεῖν]] τινι Soph., Plut.; вступить в разговор с кем-л.; ἐς ὄψιν τινὶ ἔ. Her. предстать перед лицом кого-л., т. е. быть допущенным к кому-л.; εἰς χεῖρας [[ἐλθεῖν]] τινι Xen. попасть в чьи-л. руки, Aesch., Thuc., Plut.; вступить с кем-л. в борьбу; ἐς μάχην ἔ. τινι Her., Arst., πρός τινα Eur. или διὰ μάχης τινὶ ἔ. Eur., Thuc.; вступать в сражение с кем-л.; διὰ φόβου ἔ. Eur. быть в страхе; εἰς [[ὀργάς]] τινι ἔ. Plat. распалиться гневом на кого-л.; δι᾽ ἀπεχθείας τινὶ ἔ. Aesch. стать предметом чьей-л. ненависти; εἰς ἔχθραν [[ἐλθεῖν]] τινι Plut. начать враждовать с кем-л.; ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔ. Soph. возрастать, усиливаться; δυνατὸς ἐς ἀριθμὸν [[ἐλθεῖν]] Thuc. поддающийся исчислению (учету);<br /><b class="num">9)</b> [[доходить]], [[достигать]] (εἰς τοσοῦτον αἰσχύνης Plat.; [[μέχρι]] [[τούτου]] Arst.): [[ἐπείπερ]] [[ἐνταῦθα]] ἐληλύθαμεν Plat. поскольку мы добрались до такого (суждения); παρ᾽ [[ὀλίγον]] ἦλθε Plut. немного недоставало (чтобы …), т. е. еще немного (и …); παρὰ μικρὸν ἐλθὼν ἀποθανεῖν Luc. чуть было не погибший; περί σφεας ἤλυθε ἰωὴ φόρμιγγος Hom. до них донесся звук форминги; τοῖς Ἀθηναῖοις ἦλθε τὰ περὶ τὴν Εὔβοιαν [[γεγενημένα]] Thuc. до (сведения) афинян дошло то, что случилось в области Эвбеи; [[λειμών]], ἔνθ᾽ οὐκ ἦλθέ πω [[σίδηρος]] Eur. луг, которого никогда не касалось железо (серпа); ὅσοι [[ἐνταῦθα]] ἡλικίας [[ἦλθον]] Plat. достигшие такого возраста;<br /><b class="num">10)</b> [[переходить]], [[доставаться]] ([[γέρας]] ἔρχεται [[ἄλλῃ]] Hom.; εἰς ὀλίγους Arst.);<br /><b class="num">11)</b> [[приниматься]] (за что-л.), предпринимать, начинать: [[ἐλθεῖν]] ἐπί τι Hom., Thuc., Plat., Arst.; приступить к чему-л., заняться чем-л.; ἐπὶ [[πᾶν]] [[ἐλθεῖν]], ὡς … Xen. принять все меры к тому, чтобы …;<br /><b class="num">12)</b> посещать, т. е. находиться в интимной связи (τινα Her. и πρός τινα Xen.);<br /><b class="num">13)</b> (в знач. вспомог. глагола с оттенком начинательности; ср. франц. aller в futur immediat или англ. to go в intentional tense «[[paulo]]-[[post]]-future») намереваться, собираться, приступать: ἔ. ἐρέων, φράσων или λέξων Her. я собираюсь (теперь) сказать, перехожу к вопросу; [[ἔρχομαι]] περὶ Αἰγύπτου μηκυνέων τὸν λόγον Her. (теперь) я приступаю к обстоятельному повествованию об Египте; ἔρχεται κατηγορήσων μου Plat. он начинает меня обвинять; [[ἔρχομαι]] ἐπιχειρῶν Plat. попытаюсь сейчас; οὐ [[τοῦτο]] λέξων [[ἔρχομαι]], ὡς … Xen. я не намерен утверждать, будто …;<br /><b class="num">14)</b> (в imper. при imper. другого глагола) ступай!, давай!, ну!: [[ἔρχεο]], [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον Hom. беги, позови Эанта.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 39: Line 42:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἔρχομαι:''' παρατ. [[ἠρχόμην]], μέλ. (όπως αν προερχόταν από το <i>ἐλεύθομαι</i>), [[ἐλεύσομαι]]· Ενεργ., αόρ. βʹ <i>ἤλῠθον</i>, [[ἦλθον]]· Επικ. απαρ. [[ἐλθέμεναι]], <i>-[[έμεν]]</i>, Δωρ. -[[ἦνθον]]· παρακ. <i>ἐλήλῠθα</i>, Επικ. [[εἰλήλουθα]], αʹ πληθ. <i>εἰλήλουθμεν</i>· υπερσ. <i>ἐληλύθειν</i>, Ιων. γʹ ενικ. [[ἐληλύθεε]], Επικ. <i>εἰληλούθει</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]] [[πίσω]], [[επιστρέφω]], σε Ομήρ. Οδ.· [[αὖτις]], <i>ἄψ</i>, [[πάλιν]] [[ἐλθεῖν]], στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με σύστ. αντ., <i>ὁδόν</i> ή κέλευθον [[ἐλθεῖν]], [[οδεύω]] σε [[ταξίδι]], [[ταξιδεύω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.· ἀγγελίην [[ἐλθεῖν]], [[μεταφέρω]] μια [[είδηση]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με γεν. τόπου, πεδίοιο [[ἐλθεῖν]], μέσω ή κατά [[μήκος]] της πεδιάδας, στο ίδ.<br /><b class="num">5.</b> με μτχ. μέλ., για να δηλώσει λόγο, [[αιτία]], <i>[[έρχομαι]] οἰσόμενος</i>, [[πηγαίνω]] να [[φέρω]], στο ίδ.· μαρτυρήσων [[ἦλθον]], σε Αισχύλ. κ.λπ.· ως βοηθητικό [[ρήμα]], [[ἔρχομαι]] λέξων, πρόκειται να πω, [[σκοπεύω]] να μιλήσω (όπως το Γαλλ. je vais [[dire]]), σε Ηρόδ.<br /><b class="num">6.</b> η μτχ. αορ. [[ἐλθών]] [[συχνά]] προστίθεται σε [[άλλο]] [[ρήμα]], κάθηρον [[ἐλθών]], έλα και καθάρισε, έλα να εξαγνίσεις, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> μεθομηρικές φράσεις:<br /><b class="num">1.</b> <i>εἰς λόγους ἔρχεσθαί τινι</i>, [[έρχομαι]] σε [[συνομιλία]] με, [[συνομιλώ]] με, σε Ηρόδ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> <i>εἰς χεῖρας</i>, ομοίως και ἐς μάχην [[ἐλθεῖν]] τινι, ερχομαι στα χέρια με κάποιον, [[ανταλλάσσω]] χτυπήματα, συμπλέκομαι, σε Αισχύλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔρχ., αυξάνεται, σε Σοφ.· εἰς [[πᾶν]] [[ἐλθεῖν]], κάνει ό,τι μπορεί, καταβάλλει [[κάθε]] δυνατή [[προσπάθεια]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἐς τὸ δεινόν</i>, ἐς τὰ ἀλγεινὰ [[ἐλθεῖν]], με απαρ., [[διατρέχω]] κίνδυνο, σε Θουκ. κ.λπ.· <i>παρὰτοσοῦτον ἦλθε κινδύνου</i>, τόσο κοντά πλησίασε στον κίνδυνο, σε Θουκ.<br /><b class="num">6.</b> με [[διά]] και γεν., εμφατικά αντί ρήματος, <i>διὰ μάχης τινὶ ἔρχεσθαι</i>, αντί <i>μάχεσθαί τινι</i>, σε Ευρ. κ.λπ.
|lsmtext='''ἔρχομαι:''' παρατ. [[ἠρχόμην]], μέλ. (όπως αν προερχόταν από το <i>ἐλεύθομαι</i>), [[ἐλεύσομαι]]· Ενεργ., αόρ. βʹ <i>ἤλῠθον</i>, [[ἦλθον]]· Επικ. απαρ. [[ἐλθέμεναι]], <i>-[[έμεν]]</i>, Δωρ. -[[ἦνθον]]· παρακ. <i>ἐλήλῠθα</i>, Επικ. [[εἰλήλουθα]], αʹ πληθ. <i>εἰλήλουθμεν</i>· υπερσ. <i>ἐληλύθειν</i>, Ιων. γʹ ενικ. [[ἐληλύθεε]], Επικ. <i>εἰληλούθει</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]] ή [[πηγαίνω]] [[πίσω]], [[επιστρέφω]], σε Ομήρ. Οδ.· [[αὖτις]], <i>ἄψ</i>, [[πάλιν]] [[ἐλθεῖν]], στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με σύστ. αντ., <i>ὁδόν</i> ή κέλευθον [[ἐλθεῖν]], [[οδεύω]] σε [[ταξίδι]], [[ταξιδεύω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.· ἀγγελίην [[ἐλθεῖν]], [[μεταφέρω]] μια [[είδηση]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> με γεν. τόπου, πεδίοιο [[ἐλθεῖν]], μέσω ή κατά [[μήκος]] της πεδιάδας, στο ίδ.<br /><b class="num">5.</b> με μτχ. μέλ., για να δηλώσει λόγο, [[αιτία]], <i>[[έρχομαι]] οἰσόμενος</i>, [[πηγαίνω]] να [[φέρω]], στο ίδ.· μαρτυρήσων [[ἦλθον]], σε Αισχύλ. κ.λπ.· ως βοηθητικό [[ρήμα]], [[ἔρχομαι]] λέξων, πρόκειται να πω, [[σκοπεύω]] να μιλήσω (όπως το Γαλλ. je vais [[dire]]), σε Ηρόδ.<br /><b class="num">6.</b> η μτχ. αορ. [[ἐλθών]] [[συχνά]] προστίθεται σε [[άλλο]] [[ρήμα]], κάθηρον [[ἐλθών]], έλα και καθάρισε, έλα να εξαγνίσεις, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> μεθομηρικές φράσεις:<br /><b class="num">1.</b> <i>εἰς λόγους ἔρχεσθαί τινι</i>, [[έρχομαι]] σε [[συνομιλία]] με, [[συνομιλώ]] με, σε Ηρόδ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> <i>εἰς χεῖρας</i>, ομοίως και ἐς μάχην [[ἐλθεῖν]] τινι, ερχομαι στα χέρια με κάποιον, [[ανταλλάσσω]] χτυπήματα, συμπλέκομαι, σε Αισχύλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔρχ., αυξάνεται, σε Σοφ.· εἰς [[πᾶν]] [[ἐλθεῖν]], κάνει ό,τι μπορεί, καταβάλλει [[κάθε]] δυνατή [[προσπάθεια]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἐς τὸ δεινόν</i>, ἐς τὰ ἀλγεινὰ [[ἐλθεῖν]], με απαρ., [[διατρέχω]] κίνδυνο, σε Θουκ. κ.λπ.· <i>παρὰτοσοῦτον ἦλθε κινδύνου</i>, τόσο κοντά πλησίασε στον κίνδυνο, σε Θουκ.<br /><b class="num">6.</b> με [[διά]] και γεν., εμφατικά αντί ρήματος, <i>διὰ μάχης τινὶ ἔρχεσθαι</i>, αντί <i>μάχεσθαί τινι</i>, σε Ευρ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἔρχομαι:''' (impf. [[ἠρχόμην]], fut. [[ἐλεύσομαι]], aor. 2 [[ἦλθον]] - эп. [[ἤλυθον|ἤλῠθον]], pf. [[ἐλήλυθα|ἐλήλῠθα]] - эп. [[εἰλήλουθα]], 3 л. sing. ppf. ἐληλύθει - эп. εἰληλούθει(ν), imper. [[ἐλθέ]], inf. aor. 2 [[ἐλθεῖν]] - эп. [[ἐλθέμεν]](αι), эп. part. εἰληλουθώς и [[ἐληλουθώς]], в атт. диалекте только ind., остальные формы praes. и impf. заимствуются у [[εἶμι]]: conjct. ἴω, opt. [[ἴοιμι]] и [[ἰοίην]], imper. [[ἴθι]], inf. [[ἰέναι]], part. [[ἰών]], impf. [[ᾔειν]])<br /><b class="num">1)</b> [[приходить]], [[прибывать]] (πρὸς δώματα Hom.; πρὸς [[Ἄργος]] Aesch.; δόμους Soph.; χθόνα Eur.; ἐς Λακεδαίμονα Arph.; ἐπὶ Ποτιδαίας Thuc.): ἦλθε θέουσα Hom. она поспешно прибыла; ἦλθε [[φθάμενος]] Hom. он добежал до цели первым; μαρτυρήσων [[ἦλθον]] Aesch. я прибыл как свидетель; γῆς τινος [[ἐλθεῖν]] Soph. прибыть из какой-л. страны; πυκνὰς ὁδοὺς εἰς Τροίαν [[ἐλθεῖν]] Eur. часто бывать в Трое; [[πόδεσσι]] или πεζὸς ἔ. Hom. приходить пешком; ἐλθούσης ἐπιστολῆς Thuc. когда прибыло письмо; ἀγγελίην или ἐξεσίην [[ἐλθεῖν]] Hom. прибыть с посольством; [[κνέφας]] ἤλυθε ἐπὶ γαῖαν Hom. сумерки спустились на землю;<br /><b class="num">2)</b> [[приходить на помощь]] (τινι ἀποροῦντι Plat.);<br /><b class="num">3)</b> [[идти]], [[уходить]], [[отправляться]] ([[οἴκαδε]] Arph.; εἰς [[ἄπειρον]] Arst.): τὴν ἐναντίαν ὁδὸν ἔ. Plat. идти в противоположном направлении; δρᾶ [[νῦν]] τάδ᾽ [[ἐλθών]] Soph. иди теперь (и) сделай это; [[ἄνους]] ἔρχει Soph. твой уход неразумен; ἀπὸ πραπίδων [[ἄχος]] ἦλθεν Hom. сердечная боль прошла (досл. боль отошла от сердца); [[αἷμα]] ἦλθε κατὰ [[στόμα]] Hom. кровь хлынула ртом; ποταμὸς ἐλθὼν [[ἐξαπίνης]] Hom. внезапно разлившийся поток; (о птицах и насекомых) улетать (ψαρῶν [[νέφος]] ἔρχεται Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[идти]], [[проходить]] (ἀνὰ или κατὰ [[ἄστυ]] Hom.): ἔρχονται πεδίοιο μαχησόμενοι περὶ [[ἄστυ]] Hom. (рати ахейцев) идут по равнине, чтобы сразиться у города (Трои); ὁδὸν или κέλευθον ἔ. Hom., Plat.; идти дорогой; [[νόστιμον]] [[πόδα]] ἔ. Eur. возвращаться; διὰ πολλῶν κινδύνων ἔ. Plat. пройти через (т. е. испытать) много опасностей; διὰ πάντων τῶν [[καλῶν]] ἐληλυθότες Xen. люди испытанной добродетели; [[νέφος]] ἐρχόμενον κατὰ πόντον Hom. плывущая над морем туча; Κύκλωπα περὶ φρένας ἤλυθε [[οἶνος]] Hom. вино затуманило сознание Киклопа;<br /><b class="num">5)</b> [[восходить]]: ἀστὴρ ἔρχεται ἀγγέλλων [[φάος]] Ἠοῦς Hom. восходит звезда, возвещающая сияние Зари;<br /><b class="num">6)</b> [[возникать]], [[начинаться]] (πρὶν ἐληλυθέναι τὸν ἄνεμον Arst.): ἦλθε ἀνέμοιο [[θύελλα]] Hom. поднялась сильная буря; ὅτ᾽ ἦλθ᾽ ὁ [[πρῶτος]] [[ἄγγελος]] [[πυρός]] Aesch. когда появился первый огненный сигнал; [[ὅθεν]] ὁ [[νῦν]] παρὼν [[ἡμῖν]] [[λόγος]] ἐλήλυθε Plat. то, с чего сегодня у нас началась беседа;<br /><b class="num">7)</b> [[приходить]], [[наступать]] (ἐπὴν [[ἔλθῃσι]] [[θέρος]] Hom.): ὅ κεν ἔλθῃ [[νύξ]] Hom. пока не наступит ночь; εἰς ὅ κε [[γῆρας]] ἔλθῃ καὶ [[θάνατος]] Hom. доколе не придут старость и смерть; εἰ ἔλθοι τῇ Ἑλλάδι [[κίνδυνος]] Xen. если нависнет над Элладой опасность;<br /><b class="num">8)</b> [[вступать]], [[попадать]], [[оказываться]]: εἰς λόγους Her. и διὰ λόγων [[ἐλθεῖν]] τινι Soph., Plut.; вступить в разговор с кем-л.; ἐς ὄψιν τινὶ ἔ. Her. предстать перед лицом кого-л., т. е. быть допущенным к кому-л.; εἰς χεῖρας [[ἐλθεῖν]] τινι Xen. попасть в чьи-л. руки, Aesch., Thuc., Plut.; вступить с кем-л. в борьбу; ἐς μάχην ἔ. τινι Her., Arst., πρός τινα Eur. или διὰ μάχης τινὶ ἔ. Eur., Thuc.; вступать в сражение с кем-л.; διὰ φόβου ἔ. Eur. быть в страхе; εἰς [[ὀργάς]] τινι ἔ. Plat. распалиться гневом на кого-л.; δι᾽ ἀπεχθείας τινὶ ἔ. Aesch. стать предметом чьей-л. ненависти; εἰς ἔχθραν [[ἐλθεῖν]] τινι Plut. начать враждовать с кем-л.; ἐπὶ [[μεῖζον]] ἔ. Soph. возрастать, усиливаться; δυνατὸς ἐς ἀριθμὸν [[ἐλθεῖν]] Thuc. поддающийся исчислению (учету);<br /><b class="num">9)</b> [[доходить]], [[достигать]] (εἰς τοσοῦτον αἰσχύνης Plat.; [[μέχρι]] [[τούτου]] Arst.): [[ἐπείπερ]] [[ἐνταῦθα]] ἐληλύθαμεν Plat. поскольку мы добрались до такого (суждения); παρ᾽ [[ὀλίγον]] ἦλθε Plut. немного недоставало (чтобы …), т. е. еще немного (и …); παρὰ μικρὸν ἐλθὼν ἀποθανεῖν Luc. чуть было не погибший; περί σφεας ἤλυθε ἰωὴ φόρμιγγος Hom. до них донесся звук форминги; τοῖς Ἀθηναῖοις ἦλθε τὰ περὶ τὴν Εὔβοιαν [[γεγενημένα]] Thuc. до (сведения) афинян дошло то, что случилось в области Эвбеи; [[λειμών]], ἔνθ᾽ οὐκ ἦλθέ πω [[σίδηρος]] Eur. луг, которого никогда не касалось железо (серпа); ὅσοι [[ἐνταῦθα]] ἡλικίας [[ἦλθον]] Plat. достигшие такого возраста;<br /><b class="num">10)</b> [[переходить]], [[доставаться]] ([[γέρας]] ἔρχεται [[ἄλλῃ]] Hom.; εἰς ὀλίγους Arst.);<br /><b class="num">11)</b> [[приниматься]] (за что-л.), предпринимать, начинать: [[ἐλθεῖν]] ἐπί τι Hom., Thuc., Plat., Arst.; приступить к чему-л., заняться чем-л.; ἐπὶ [[πᾶν]] [[ἐλθεῖν]], ὡς … Xen. принять все меры к тому, чтобы …;<br /><b class="num">12)</b> посещать, т. е. находиться в интимной связи (τινα Her. и πρός τινα Xen.);<br /><b class="num">13)</b> (в знач. вспомог. глагола с оттенком начинательности; ср. франц. aller в futur immediat или англ. to go в intentional tense «[[paulo]]-[[post]]-future») намереваться, собираться, приступать: ἔ. ἐρέων, φράσων или λέξων Her. я собираюсь (теперь) сказать, перехожу к вопросу; [[ἔρχομαι]] περὶ Αἰγύπτου μηκυνέων τὸν λόγον Her. (теперь) я приступаю к обстоятельному повествованию об Египте; ἔρχεται κατηγορήσων μου Plat. он начинает меня обвинять; [[ἔρχομαι]] ἐπιχειρῶν Plat. попытаюсь сейчас; οὐ [[τοῦτο]] λέξων [[ἔρχομαι]], ὡς … Xen. я не намерен утверждать, будто …;<br /><b class="num">14)</b> (в imper. при imper. другого глагола) ступай!, давай!, ну!: [[ἔρχεο]], [[θέων]] Αἴαντα κάλεσσον Hom. беги, позови Эанта.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2702051"