Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ὀρέγω: Difference between revisions

From LSJ

ὀρέγω (view source)

Revision as of 21:39, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ὤρεγον, <i>f.</i> ὀρέξω, <i>ao.</i> [[ὤρεξα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ὠρέχθην]], <i>pf.</i> [[ὤρεγμαι]] <i>et</i> [[ὀρώρεγμαι]];<br /><b>1</b> tendre, étendre : χεῖρα [[εἰς]] οὐρανόν IL la main vers le ciel ; [[πρός]] τινα <i>ou</i> τινι, tendre les mains vers qqn pour l'implorer;<br /><b>2</b> tendre, présenter, offrir, donner : [[κέρας]] XÉN <i>ou</i> κύλικα PLAT une coupe ; <i>fig.</i> [[κῦδος]] ὀρέξαι τινί IL, OD accorder la gloire à qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> ὀρέγομαι (<i>ao.</i> ὠρεξάμην, <i>plus souv.</i> [[ὠρέχθην]]);<br /><b>1</b> s'étendre, s'allonger, [[χερσί]], avec les mains, <i>càd</i> chercher à prendre avec les mains : ἔγχει IL s'étendre avec la javeline, tendre la javeline vers, viser l'adversaire en tendant la javeline ; ποσσὶν [[ὀρωρέχαται]] (<i>3ᵉ pl. pf.</i>) πολεμίζειν IL ils se sont élancés pour combattre ; ὀρέξατ’ [[ἰών]] IL il s'étendit en marchant, <i>càd</i> il marcha du pas allongé d’un dieu;<br /><b>2</b> • avec le gén. : s'étendre vers, tendre vers, viser, aspirer à : [[οὗ]] παιδὸς ὀρέξατο IL il tendit les mains pour prendre son enfant ; <i>en mauv. part</i> tendre vers qqn, <i>càd</i> chercher à atteindre, à blesser qqn ; <i>fig.</i> ἀληθείας PLAT, δόξης PLUT aspirer à la vérité, à la gloire;<br /><b>3</b> • avec l'acc. : atteindre, toucher ; <i>en mauv. part</i> atteindre avec une arme, blesser.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>lat.</i> rego.
|btext=<i>impf.</i> ὤρεγον, <i>f.</i> ὀρέξω, <i>ao.</i> [[ὤρεξα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ὠρέχθην]], <i>pf.</i> [[ὤρεγμαι]] <i>et</i> [[ὀρώρεγμαι]];<br /><b>1</b> tendre, étendre : χεῖρα [[εἰς]] οὐρανόν IL la main vers le ciel ; [[πρός]] τινα <i>ou</i> τινι, tendre les mains vers qqn pour l'implorer;<br /><b>2</b> tendre, présenter, offrir, donner : [[κέρας]] XÉN <i>ou</i> κύλικα PLAT une coupe ; <i>fig.</i> [[κῦδος]] ὀρέξαι τινί IL, OD accorder la gloire à qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> ὀρέγομαι (<i>ao.</i> ὠρεξάμην, <i>plus souv.</i> [[ὠρέχθην]]);<br /><b>1</b> s'étendre, s'allonger, [[χερσί]], avec les mains, <i>càd</i> chercher à prendre avec les mains : ἔγχει IL s'étendre avec la javeline, tendre la javeline vers, viser l'adversaire en tendant la javeline ; ποσσὶν [[ὀρωρέχαται]] (<i>3ᵉ pl. pf.</i>) πολεμίζειν IL ils se sont élancés pour combattre ; ὀρέξατ’ [[ἰών]] IL il s'étendit en marchant, <i>càd</i> il marcha du pas allongé d’un dieu;<br /><b>2</b> • avec le gén. : s'étendre vers, tendre vers, viser, aspirer à : [[οὗ]] παιδὸς ὀρέξατο IL il tendit les mains pour prendre son enfant ; <i>en mauv. part</i> tendre vers qqn, <i>càd</i> chercher à atteindre, à blesser qqn ; <i>fig.</i> ἀληθείας PLAT, δόξης PLUT aspirer à la vérité, à la gloire;<br /><b>3</b> • avec l'acc. : atteindre, toucher ; <i>en mauv. part</i> atteindre avec une arme, blesser.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>lat.</i> rego.
}}
{{elru
|elrutext='''ὀρέγω:''' (эп. aor. ὄρεξα, pf. pass. [[ὀρώρεγμαι]] - эп. 3 л. pl. [[ὀρωρέχαται]]; эп. 3 л. pl. ppf. [[ὀρωρέχατο]]; adj. verb. [[ὀρεκτός]])<br /><b class="num">1)</b> [[протягивать]], [[простирать]] (χεῖρα εἰς οὐρανόν Hom.): χεῖρας ὀ. τινί Hom. и πρός τινα Pind., Soph., Eur.; простирать руки к кому-л.; ὀρέγεσθαι [[χερσί]] Hom. тянуться руками; [[ποτὶ]] [[στόμα]] χεῖρ᾽ ὀρέγεσθαι Hom. протягивать руку к (чьим-л.) устам (жест мольбы);<br /><b class="num">2)</b> [[протягивать]], [[подавать]] (κοτύλην καὶ [[πύρνον]] Hom.; τὴν κύλικα τῷ Σωκράτει Plat.; τινὶ [[γραμματίδιον]] Plut.); med. брать себе ([[σῖτον]] Eur.): [[αἰώρημα]] διὰ δέρης ὀρέξασθαι Eur. надеть себе петлю на шею;<br /><b class="num">3)</b> [[даровать]], [[ниспосылать]] (κῦδός τινι Hom.; πλοῦτον Pind.): ἕν γέ μοι [[εὖχος]] ὀρέξατε Soph. окажите мне одну милость;<br /><b class="num">4)</b> med. устремляться: ἔγχει ὀ. Hom. выставлять вперед копье; ποσσὶν ὀρέξασθαι πολεμίζειν Hom. (о конях) полететь в бой; τρὶς ὀρέξατ᾽ [[ἰών]] Hom. трижды шагнул (Посидон); οὗ παιδὸς ὀρέξατο [[Ἓκτωρ]] Hom. к своему ребенку потянулся Гектор;<br /><b class="num">5)</b> med. (ринувшись), наносить удар, поражать, ранить (πρυμνὸν [[σκέλος]], [[χρόα]] [[καλόν]] Hom.);<br /><b class="num">6)</b> med. [[стремиться]], [[желать]] (ἀληθείας Plat.; δόξης Plut.; γάμων Eur.): ὀ. [[τοιοῦτος]] [[γενέσθαι]] Plat. стремиться стать именно таким (человеком).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ὀρέγω:''' παρατ. <i>ὤρεγον</i>, μέλ. <i>ὀρέξω</i>, αόρ. αʹ [[ὤρεξα]] — Μέσ. και Παθ. μέλ. <i>ὀρέξομαι</i>, αόρ. αʹ [[ὠρεξάμην]] και [[ὠρέχθην]], παρακ. [[ὤρεγμαι]], αναδιπλ. γʹ πληθ. [[ὀρωρέχαται]], υπερσ. <i>-έχατο</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φθάνω]] με το [[χέρι]], [[τεντώνω]], [[εκτείνω]], Λατ. [[porrigo]], <i>χεῖρ' ὀρέγων</i>, σε Ομήρ. Οδ.· [[ιδίως]], προς [[ικεσία]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[απλώνω]], [[εκτείνω]] το [[χέρι]] μου, [[δίνω]], σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ. και Παθ.<br /><b class="num">1.</b> απόλ., απλώνομαι, τεντώνομαι προς τα έξω, [[τεντώνω]] το [[χέρι]] μου προς τα έξω, σε Όμηρ.· <i>ὀρέξασθαι ἀπὸ δίφρου</i>, τεντώνομαι ή στηρίζομαι για να τεντωθώ πάνω από το [[άρμα]], σε Ησίοδ.· <i>ἔγχει ὀρεξάσθω</i>, άφησέ τον να επιτεθεί χτυπώντας με το [[δόρυ]] ([[επάνω]] στο [[άρμα]], αντί να κατεβεί απ' αυτό), σε Ομήρ. Ιλ.· ποσσὶν [[ὀρωρέχαται]] πολεμίζειν, λέγεται για άλογα, τεντώθηκαν χυμώντας, κάλπασαν προς τη [[μάχη]], στο ίδ.· ὀρέξατ' [[ἰών]], τεντώθηκε [[καθώς]] βάδιζε, δηλ. τέντωσε το [[βήμα]] του, περπατούσε με [[μεγάλα]] βήματα, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ὀρωρέχατο]] [[προτὶ]] δειρήν, τέντωναν τον αυχένα τους (όπως το irasci in cornua, in [[clipeum]] assurgere, του Βιργ.), στο ίδ.· λέγεται για ψάρι, [[έρχομαι]], τεντώνομαι προς το [[δόλωμα]], σε Θεόκρ. <b>2. α)</b> με γεν., [[τεντώνω]] τα χέρια μου προς ή για να πιάσω [[κάτι]], [[αρπάζω]], <i>οὗ παιδὸς ὀρέξατο</i>, άπλωσε τα χέρια του προς το [[παιδί]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, με εχθρική [[σημασία]], <i>τοῦ Θρασυμήδης ἔφθη ὀρεξάμενος ὦμον</i>, τον χτύπησε [[πρώτα]] στον ώμο, στον ίδ.· ομοίως, ἔφθη ὀρεξάμενος [[σκέλος]] (ενν. [[αὐτοῦ]]), στο ίδ. <b>β)</b> μεταφ., τεντώνομαι για να πιάσω [[κάτι]], [[αρπάζω]], [[επιθυμώ]] σφοδρά [[κάτι]], με γεν., σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.· με απαρ., <i>πόλιν ὠρέξατ' οἰκεῖν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ., αυτοεξυπηρετούμαι, σερβίρομαι, [[σῖτον]], στον ίδ.
|lsmtext='''ὀρέγω:''' παρατ. <i>ὤρεγον</i>, μέλ. <i>ὀρέξω</i>, αόρ. αʹ [[ὤρεξα]] — Μέσ. και Παθ. μέλ. <i>ὀρέξομαι</i>, αόρ. αʹ [[ὠρεξάμην]] και [[ὠρέχθην]], παρακ. [[ὤρεγμαι]], αναδιπλ. γʹ πληθ. [[ὀρωρέχαται]], υπερσ. <i>-έχατο</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φθάνω]] με το [[χέρι]], [[τεντώνω]], [[εκτείνω]], Λατ. [[porrigo]], <i>χεῖρ' ὀρέγων</i>, σε Ομήρ. Οδ.· [[ιδίως]], προς [[ικεσία]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[απλώνω]], [[εκτείνω]] το [[χέρι]] μου, [[δίνω]], σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ. και Παθ.<br /><b class="num">1.</b> απόλ., απλώνομαι, τεντώνομαι προς τα έξω, [[τεντώνω]] το [[χέρι]] μου προς τα έξω, σε Όμηρ.· <i>ὀρέξασθαι ἀπὸ δίφρου</i>, τεντώνομαι ή στηρίζομαι για να τεντωθώ πάνω από το [[άρμα]], σε Ησίοδ.· <i>ἔγχει ὀρεξάσθω</i>, άφησέ τον να επιτεθεί χτυπώντας με το [[δόρυ]] ([[επάνω]] στο [[άρμα]], αντί να κατεβεί απ' αυτό), σε Ομήρ. Ιλ.· ποσσὶν [[ὀρωρέχαται]] πολεμίζειν, λέγεται για άλογα, τεντώθηκαν χυμώντας, κάλπασαν προς τη [[μάχη]], στο ίδ.· ὀρέξατ' [[ἰών]], τεντώθηκε [[καθώς]] βάδιζε, δηλ. τέντωσε το [[βήμα]] του, περπατούσε με [[μεγάλα]] βήματα, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ὀρωρέχατο]] [[προτὶ]] δειρήν, τέντωναν τον αυχένα τους (όπως το irasci in cornua, in [[clipeum]] assurgere, του Βιργ.), στο ίδ.· λέγεται για ψάρι, [[έρχομαι]], τεντώνομαι προς το [[δόλωμα]], σε Θεόκρ. <b>2. α)</b> με γεν., [[τεντώνω]] τα χέρια μου προς ή για να πιάσω [[κάτι]], [[αρπάζω]], <i>οὗ παιδὸς ὀρέξατο</i>, άπλωσε τα χέρια του προς το [[παιδί]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, με εχθρική [[σημασία]], <i>τοῦ Θρασυμήδης ἔφθη ὀρεξάμενος ὦμον</i>, τον χτύπησε [[πρώτα]] στον ώμο, στον ίδ.· ομοίως, ἔφθη ὀρεξάμενος [[σκέλος]] (ενν. [[αὐτοῦ]]), στο ίδ. <b>β)</b> μεταφ., τεντώνομαι για να πιάσω [[κάτι]], [[αρπάζω]], [[επιθυμώ]] σφοδρά [[κάτι]], με γεν., σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.· με απαρ., <i>πόλιν ὠρέξατ' οἰκεῖν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ., αυτοεξυπηρετούμαι, σερβίρομαι, [[σῖτον]], στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ὀρέγω:''' (эп. aor. ὄρεξα, pf. pass. [[ὀρώρεγμαι]] - эп. 3 л. pl. [[ὀρωρέχαται]]; эп. 3 л. pl. ppf. [[ὀρωρέχατο]]; adj. verb. [[ὀρεκτός]])<br /><b class="num">1)</b> [[протягивать]], [[простирать]] (χεῖρα εἰς οὐρανόν Hom.): χεῖρας ὀ. τινί Hom. и πρός τινα Pind., Soph., Eur.; простирать руки к кому-л.; ὀρέγεσθαι [[χερσί]] Hom. тянуться руками; [[ποτὶ]] [[στόμα]] χεῖρ᾽ ὀρέγεσθαι Hom. протягивать руку к (чьим-л.) устам (жест мольбы);<br /><b class="num">2)</b> [[протягивать]], [[подавать]] (κοτύλην καὶ [[πύρνον]] Hom.; τὴν κύλικα τῷ Σωκράτει Plat.; τινὶ [[γραμματίδιον]] Plut.); med. брать себе ([[σῖτον]] Eur.): [[αἰώρημα]] διὰ δέρης ὀρέξασθαι Eur. надеть себе петлю на шею;<br /><b class="num">3)</b> [[даровать]], [[ниспосылать]] (κῦδός τινι Hom.; πλοῦτον Pind.): ἕν γέ μοι [[εὖχος]] ὀρέξατε Soph. окажите мне одну милость;<br /><b class="num">4)</b> med. устремляться: ἔγχει ὀ. Hom. выставлять вперед копье; ποσσὶν ὀρέξασθαι πολεμίζειν Hom. (о конях) полететь в бой; τρὶς ὀρέξατ᾽ [[ἰών]] Hom. трижды шагнул (Посидон); οὗ παιδὸς ὀρέξατο [[Ἓκτωρ]] Hom. к своему ребенку потянулся Гектор;<br /><b class="num">5)</b> med. (ринувшись), наносить удар, поражать, ранить (πρυμνὸν [[σκέλος]], [[χρόα]] [[καλόν]] Hom.);<br /><b class="num">6)</b> med. [[стремиться]], [[желать]] (ἀληθείας Plat.; δόξης Plut.; γάμων Eur.): ὀ. [[τοιοῦτος]] [[γενέσθαι]] Plat. стремиться стать именно таким (человеком).
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2703610"