Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ἵνα: Difference between revisions

From LSJ

ἵνα (view source)

Revision as of 21:40, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>adv. et conj.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i><br /><b>I.</b> <i>adv.</i> relat;<br /><b>1</b> <i>de lieu</i> dans le lieu où, où ; avec un gén. : [[ἵνα]] τῆς χώρης, HDT, [[ἵνα]] γῆς HDT dans l'endroit du pays <i>ou</i> de la terre où ; <i>fig.</i> [[οὐχ]] ὁρᾷς ἵν’ [[εἶ]] κακοῦ ; SOPH ne vois-tu pas dans quelle situation malheureuse tu te trouves ? <i>avec mouv.</i> ὁρᾷς ἵν’ ἥκεις ; SOPH vois-tu où tu en arrives ?;<br /><b>2</b> <i>de temps</i> quand : [[ἵνα]] [[χρή]] OD quand il le faut;<br /><b>II.</b> <i>adv. démonstr. c.</i> [[ἐκεῖ]] <i>ou</i> [[ἔνθα]], là;<br /><b>B.</b> <i>conj.</i> pour que, afin que, <i>avec le sbj. après un temps principal, et l'opt. après un temps secondaire (impf., ao.), qqf après un temps principal pour marquer un désir, un souhait, qqf avec les temps second. de l'ind.</i><br />'''Étymologie:''' pê anc. cas du pron. relat. ἑ-, ἱ- d'où jός, [[ὅς]].
|btext=<i>adv. et conj.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i><br /><b>I.</b> <i>adv.</i> relat;<br /><b>1</b> <i>de lieu</i> dans le lieu où, où ; avec un gén. : [[ἵνα]] τῆς χώρης, HDT, [[ἵνα]] γῆς HDT dans l'endroit du pays <i>ou</i> de la terre où ; <i>fig.</i> [[οὐχ]] ὁρᾷς ἵν’ [[εἶ]] κακοῦ ; SOPH ne vois-tu pas dans quelle situation malheureuse tu te trouves ? <i>avec mouv.</i> ὁρᾷς ἵν’ ἥκεις ; SOPH vois-tu où tu en arrives ?;<br /><b>2</b> <i>de temps</i> quand : [[ἵνα]] [[χρή]] OD quand il le faut;<br /><b>II.</b> <i>adv. démonstr. c.</i> [[ἐκεῖ]] <i>ou</i> [[ἔνθα]], là;<br /><b>B.</b> <i>conj.</i> pour que, afin que, <i>avec le sbj. après un temps principal, et l'opt. après un temps secondaire (impf., ao.), qqf après un temps principal pour marquer un désir, un souhait, qqf avec les temps second. de l'ind.</i><br />'''Étymologie:''' pê anc. cas du pron. relat. ἑ-, ἱ- d'où jός, [[ὅς]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἵνᾰ:'''<br /><b class="num">I</b> (ῐ) adv. [acc. к арх. ἵ]<br /><b class="num">1)</b> [[там]]: ἵνα [[σφιν]] [[ἐπέφραδον]] [[ἠγερέεσθαι]] Hom. там велел я им собраться;<br /><b class="num">2)</b> (относит.) где: λιμὴν [[εὔορμος]], ἵν᾽ οὐ χρεὼ πείσματός ἐστιν Hom. удобная бухта, где нет надобности в причале; ἐνταῦθ᾽ [[ἐμέν]] (= ἐσμέν), ἵν᾽ οὐκ ἔτ᾽ ὀκνεῖν [[καιρός]] Soph. мы в таком положении, в котором (= что) медлить нельзя; ἐν ἀγορᾷ, ἵνα [[ὑμῶν]] πολλοὶ ἀκηκόασι Plat. на площади, где многие из вас слышали (меня); ἵνα αὐτὸς ἔφρασε τῆς χώρης Her. (там), где он сам указал; οὐχ ὁρᾷς ἵν᾽ εἶ κακοῦ; Soph. разве ты не видишь, в какой ты беде?;<br /><b class="num">3)</b> (относит.) куда: ἐνὶ δήμῳ, ἵν᾽ οἴχεται Hom. среди народа (= страны), куда он ушел; ἵν᾽ οὐ πυρὸς ἵξετ᾽ [[ἀϋτμή]] Hom. куда не проникнет копоть от огня; ὁρᾷς, ἵν᾽ ἥκεις; Soph. видишь, до чего ты дошел?;<br /><b class="num">4)</b> (относит.) когда: [[γάμος]] [[σχεδόν]] ἐστιν, ἵνα χρὴ καλὰ (sc. εἵματα) ἕννυσθαι Hom. близка свадьба, когда нужно красиво нарядиться.<br /><b class="num">[[ἵνα]]:</b> <b class="num">II</b> conj.<br /><b class="num">1)</b> чтобы, (для того) чтобы, с целью: 1.1) (с impf. и aor. ind. для выраж. нереальности) σὲ [[ἐχρῆν]] [[ἡμῖν]] συγχωρεῖν, ἵνα [[συνουσία]] ἐγίγνετο Plat. тебе следовало нам уступить, чтобы получилась беседа; 1.2) (с conjct. - при главном времени в главном предложении) imper., conjct., impf., aor. (= pf.) или opt. с ἄν: ἐς [[πεδίον]] καταβῆναι, ἵν᾽ ὅρκια πιστὰ τάμητε Hom. выйти в поле, чтобы вам заключить (с данайцами) твердый договор; (τὰ πλοῖα) Ἀβροκόμας κατέκαυσεν, ἵνα μὴ [[Κῦρος]] διαβῇ Xen. Аброком сжег суда, чтобы Кир не переправился (через реку); [[εἴπω]] τι κἄλλ᾽ (= [[καί]] τι [[ἄλλο]]), ἵν᾽ ὀργίζῃ [[πλέον]] Soph. сказать мне еще что-л., чтобы ты (еще) больше разгневался?; [[οὔτε]] χρημάτων [[ἕνεκα]] [[ἔπραξα]] [[ταῦτα]], ἵνα [[πλούσιος]] ἐκ πένητος γένωμαι Lys. я сделал это не из-за денег, чтобы из бедняка стать богачем; ἐπίτηδές σε οὔκ [[ἤγειρον]], ἵνα ὡς [[ἥδιστα]] διάγῃς Plat. я умышленно не будил тебя, чтобы ты провел время как можно приятнее; οὐκ ἂν δή μοι ἄμαξαν ἐφοπλίσσαιτε [[τάχιστα]], ἵνα πρήσσωμεν ὁδοῖο; Hom. так вы и не поспешите приготовить мне повозку, чтобы (мог я свой) путь совершить?; ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ [[διδάσκαλος]] [[αὐτοῦ]] NT с ученика довольно, если он станет таким, как его учитель; μὴ κρίνετε ἵνα μὴ κριθῆτε NT не судите, да не судимы будете; 1.3) (с opt. - при impf., aor., praes. hist. и opt. с ἄν, реже при главном времени в главном предложении): [[Μένων]] [[δῆλος]] ἦν ἐπιθυμῶν τιμᾶσθαι, ἵνα [[πλείω]] κερδαίνοι Xen. Менон явно стремился к почестям, чтобы больше наживать; ἢ οὐκ ἐπιστάμεθα ὅτι βασιλεὺς [[ἡμᾶς]] ἀπολέσαι ἂν περὶ παντὸς ποιήσαιτο, ἵνα καὶ τοῖς ἄλλοις Ἓλλησι [[φόβος]] εἴη στρατεύειν Xen. разве мы не знаем, что (персидский) царь дорого бы дал за нашу гибель, чтобы другие треки побоялись воевать (против него)?;<br /><b class="num">2)</b> поздн. (= εἰ или [[ἐάν]]) если (бы): ἵνα καθ᾽ ὑπόθεσιν καὶ συγώρήσῃ Sext. если бы это было допущено хотя бы в виде предположения;<br /><b class="num">3)</b> (с fut. ind.): ἵνα μὴ εἶς [[ὑπὲρ]] τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου NT чтобы вам не превозноситься друг перед другом;<br /><b class="num">4)</b> [[так что]], [[вследствие чего]]: ἦν παρακεκαλλυμένον ἀπ᾽ αὐτῶν, ἵνα μὴ αἴσθωνται [[αὐτό]] NT (это слово) было сокрыто от них, а потому они не поняли его;<br /><b class="num">5)</b> [[что]]: καὶ [[πόθεν]] μοι [[τοῦτο]], ἵνα ἔλθῃ πρὸς ἐμή; NT как случилось, что она пришла ко мне?;<br /><b class="num">6)</b> [[в эллиптических выражениях]]: ἵνα (δὴ) τί; Arph., Plat.; к чему?, для чего?, зачем?; ἵνα τί [[τοῦτο]] λέγεις; Plat. зачем ты это говоришь?; ἵν᾽ εἰδῇς Soph. (так и) знай, имей в виду; οὐδ᾽ ἄλλαις πολλαῖς, - ἵνα μὴ [[εἴπω]] ὅτι οὐδεμιᾷ Plut. (этого) нет (и) во многих других случаях, - чтобы не сказать ни в одном.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἵνα:''' Επίρρ.:<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για [[τόπο]]·<br /><b class="num">1.</b> σε εκείνο το [[μέρος]], [[εκεί]], μόνο στην Ομήρ. Ιλ. Κ 127. <b>2. α)</b> αναφορ., όπως το [[ὅπου]], σε όποιο [[μέρος]], όπου, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, [[ἵνα]] τε, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἵνα]] περ, σε Όμηρ.· με γεν., [[ἵνα]] γῆς, σε οποιοδήποτε [[μέρος]] της γης, σε Ηρόδ.· <i>ἔμαθεἵνα ἦν κακοῦ</i>, σε ποια [[δυστυχία]], στον ίδ.· <i>οὐχ ὁρᾷς ἵν' εἶ κακοῦ</i>, σε Σοφ. <b>β)</b> όπως το [[ὅποι]], με ρήματα κίνησης, [[εκεί]] όπου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὁρᾷς ἵν' ἥκεις</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για περιστάσεις, όταν, στην οποία ([[περίσταση]]), σε Ομήρ. Οδ. <b>Β.</b> Τελικός σύνδ., όπως το [[ὅπως]], να, για να, Λατ. ut, σε Όμηρ.<br /><b class="num">I. 1.</b> με υποτ.: <b>α)</b> [[έπειτα]] από αρκτικούς χρόνους σε [[έγκλιση]] οριστ., υποτ. ή και προστ., στον ίδ. κ.λπ. <b>β)</b> [[έπειτα]] από ιστορικούς χρόνους, σε παρομοιώσεις, όπου ο αόρ. αναφέρεται σε οποιαδήποτε [[περίσταση]], σε Ομήρ. Οδ. <b>γ)</b> [[έπειτα]] από ευχετική ευκτ. και <i>ἄν</i>, ἔδωκε [[μένος]], [[ἵνα]] γένοιτο, του έδωσε [[δύναμη]], για να μπορεί να γίνει, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με ευχετική ευκτ., [[έπειτα]] από ιστορικούς χρόνους, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με παρελθοντικούς (ιστορικούς) χρόνους σε [[έγκλιση]] οριστ., όταν προηγείται οριστ. με <i>ἄν</i>, για να εκφράσει [[συνέπεια]] που δεν επακολούθησε ή δεν μπορούσε να επακολουθήσει, ἵν' ἦν [[τυφλός]], σε [[κάθε]] [[περίπτωση]] πρέπει να είναι [[τυφλός]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[ἵνα]] μή, σαν αρνητικό του [[ἵνα]], για να μην, Λατ. ut ne ή ne, σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">II.</b> ελλειπτικές χρήσεις:<br /><b class="num">1.</b> [[εκεί]] όπου δηλώνεται μόνο ο [[σκοπός]] του λεγομένου, [[Ζεύς]] ἐσθ', <i>ἵν' εἰδῇς</i>, είναι ο Δίας ([[σου]] το λέω), για να το γνωρίζεις, σε Σοφ.· ομοίως, [[ἵνα]] συντέμω, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[ὅπως]], με παραινετική [[σημασία]], όταν εννοείται το [[ὅρα]] ή <i>βλέπε</i>, [[ἵνα]] ἐλθὼν ἐπιθῇς [[τὰς]] χεῖρας αὐτῇ, βεβαιώσου ότι έρχεσαι και εναποθέτεις τα χέρια [[σου]] πάνω της, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[ἵνα]] τί (ενν. <i>γένηται</i>), για ποιον σκοπό; [[γιατί]];, σε Αριστοφ., Πλάτ.
|lsmtext='''ἵνα:''' Επίρρ.:<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για [[τόπο]]·<br /><b class="num">1.</b> σε εκείνο το [[μέρος]], [[εκεί]], μόνο στην Ομήρ. Ιλ. Κ 127. <b>2. α)</b> αναφορ., όπως το [[ὅπου]], σε όποιο [[μέρος]], όπου, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, [[ἵνα]] τε, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἵνα]] περ, σε Όμηρ.· με γεν., [[ἵνα]] γῆς, σε οποιοδήποτε [[μέρος]] της γης, σε Ηρόδ.· <i>ἔμαθεἵνα ἦν κακοῦ</i>, σε ποια [[δυστυχία]], στον ίδ.· <i>οὐχ ὁρᾷς ἵν' εἶ κακοῦ</i>, σε Σοφ. <b>β)</b> όπως το [[ὅποι]], με ρήματα κίνησης, [[εκεί]] όπου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὁρᾷς ἵν' ἥκεις</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για περιστάσεις, όταν, στην οποία ([[περίσταση]]), σε Ομήρ. Οδ. <b>Β.</b> Τελικός σύνδ., όπως το [[ὅπως]], να, για να, Λατ. ut, σε Όμηρ.<br /><b class="num">I. 1.</b> με υποτ.: <b>α)</b> [[έπειτα]] από αρκτικούς χρόνους σε [[έγκλιση]] οριστ., υποτ. ή και προστ., στον ίδ. κ.λπ. <b>β)</b> [[έπειτα]] από ιστορικούς χρόνους, σε παρομοιώσεις, όπου ο αόρ. αναφέρεται σε οποιαδήποτε [[περίσταση]], σε Ομήρ. Οδ. <b>γ)</b> [[έπειτα]] από ευχετική ευκτ. και <i>ἄν</i>, ἔδωκε [[μένος]], [[ἵνα]] γένοιτο, του έδωσε [[δύναμη]], για να μπορεί να γίνει, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με ευχετική ευκτ., [[έπειτα]] από ιστορικούς χρόνους, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> με παρελθοντικούς (ιστορικούς) χρόνους σε [[έγκλιση]] οριστ., όταν προηγείται οριστ. με <i>ἄν</i>, για να εκφράσει [[συνέπεια]] που δεν επακολούθησε ή δεν μπορούσε να επακολουθήσει, ἵν' ἦν [[τυφλός]], σε [[κάθε]] [[περίπτωση]] πρέπει να είναι [[τυφλός]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[ἵνα]] μή, σαν αρνητικό του [[ἵνα]], για να μην, Λατ. ut ne ή ne, σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">II.</b> ελλειπτικές χρήσεις:<br /><b class="num">1.</b> [[εκεί]] όπου δηλώνεται μόνο ο [[σκοπός]] του λεγομένου, [[Ζεύς]] ἐσθ', <i>ἵν' εἰδῇς</i>, είναι ο Δίας ([[σου]] το λέω), για να το γνωρίζεις, σε Σοφ.· ομοίως, [[ἵνα]] συντέμω, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[ὅπως]], με παραινετική [[σημασία]], όταν εννοείται το [[ὅρα]] ή <i>βλέπε</i>, [[ἵνα]] ἐλθὼν ἐπιθῇς [[τὰς]] χεῖρας αὐτῇ, βεβαιώσου ότι έρχεσαι και εναποθέτεις τα χέρια [[σου]] πάνω της, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[ἵνα]] τί (ενν. <i>γένηται</i>), για ποιον σκοπό; [[γιατί]];, σε Αριστοφ., Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἵνᾰ:'''<br /><b class="num">I</b> (ῐ) adv. [acc. к арх. ἵ]<br /><b class="num">1)</b> [[там]]: ἵνα [[σφιν]] [[ἐπέφραδον]] [[ἠγερέεσθαι]] Hom. там велел я им собраться;<br /><b class="num">2)</b> (относит.) где: λιμὴν [[εὔορμος]], ἵν᾽ οὐ χρεὼ πείσματός ἐστιν Hom. удобная бухта, где нет надобности в причале; ἐνταῦθ᾽ [[ἐμέν]] (= ἐσμέν), ἵν᾽ οὐκ ἔτ᾽ ὀκνεῖν [[καιρός]] Soph. мы в таком положении, в котором (= что) медлить нельзя; ἐν ἀγορᾷ, ἵνα [[ὑμῶν]] πολλοὶ ἀκηκόασι Plat. на площади, где многие из вас слышали (меня); ἵνα αὐτὸς ἔφρασε τῆς χώρης Her. (там), где он сам указал; οὐχ ὁρᾷς ἵν᾽ εἶ κακοῦ; Soph. разве ты не видишь, в какой ты беде?;<br /><b class="num">3)</b> (относит.) куда: ἐνὶ δήμῳ, ἵν᾽ οἴχεται Hom. среди народа (= страны), куда он ушел; ἵν᾽ οὐ πυρὸς ἵξετ᾽ [[ἀϋτμή]] Hom. куда не проникнет копоть от огня; ὁρᾷς, ἵν᾽ ἥκεις; Soph. видишь, до чего ты дошел?;<br /><b class="num">4)</b> (относит.) когда: [[γάμος]] [[σχεδόν]] ἐστιν, ἵνα χρὴ καλὰ (sc. εἵματα) ἕννυσθαι Hom. близка свадьба, когда нужно красиво нарядиться.<br /><b class="num">[[ἵνα]]:</b> <b class="num">II</b> conj.<br /><b class="num">1)</b> чтобы, (для того) чтобы, с целью: 1.1) (с impf. и aor. ind. для выраж. нереальности) σὲ [[ἐχρῆν]] [[ἡμῖν]] συγχωρεῖν, ἵνα [[συνουσία]] ἐγίγνετο Plat. тебе следовало нам уступить, чтобы получилась беседа; 1.2) (с conjct. - при главном времени в главном предложении) imper., conjct., impf., aor. (= pf.) или opt. с ἄν: ἐς [[πεδίον]] καταβῆναι, ἵν᾽ ὅρκια πιστὰ τάμητε Hom. выйти в поле, чтобы вам заключить (с данайцами) твердый договор; (τὰ πλοῖα) Ἀβροκόμας κατέκαυσεν, ἵνα μὴ [[Κῦρος]] διαβῇ Xen. Аброком сжег суда, чтобы Кир не переправился (через реку); [[εἴπω]] τι κἄλλ᾽ (= [[καί]] τι [[ἄλλο]]), ἵν᾽ ὀργίζῃ [[πλέον]] Soph. сказать мне еще что-л., чтобы ты (еще) больше разгневался?; [[οὔτε]] χρημάτων [[ἕνεκα]] [[ἔπραξα]] [[ταῦτα]], ἵνα [[πλούσιος]] ἐκ πένητος γένωμαι Lys. я сделал это не из-за денег, чтобы из бедняка стать богачем; ἐπίτηδές σε οὔκ [[ἤγειρον]], ἵνα ὡς [[ἥδιστα]] διάγῃς Plat. я умышленно не будил тебя, чтобы ты провел время как можно приятнее; οὐκ ἂν δή μοι ἄμαξαν ἐφοπλίσσαιτε [[τάχιστα]], ἵνα πρήσσωμεν ὁδοῖο; Hom. так вы и не поспешите приготовить мне повозку, чтобы (мог я свой) путь совершить?; ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ [[διδάσκαλος]] [[αὐτοῦ]] NT с ученика довольно, если он станет таким, как его учитель; μὴ κρίνετε ἵνα μὴ κριθῆτε NT не судите, да не судимы будете; 1.3) (с opt. - при impf., aor., praes. hist. и opt. с ἄν, реже при главном времени в главном предложении): [[Μένων]] [[δῆλος]] ἦν ἐπιθυμῶν τιμᾶσθαι, ἵνα [[πλείω]] κερδαίνοι Xen. Менон явно стремился к почестям, чтобы больше наживать; ἢ οὐκ ἐπιστάμεθα ὅτι βασιλεὺς [[ἡμᾶς]] ἀπολέσαι ἂν περὶ παντὸς ποιήσαιτο, ἵνα καὶ τοῖς ἄλλοις Ἓλλησι [[φόβος]] εἴη στρατεύειν Xen. разве мы не знаем, что (персидский) царь дорого бы дал за нашу гибель, чтобы другие треки побоялись воевать (против него)?;<br /><b class="num">2)</b> поздн. (= εἰ или [[ἐάν]]) если (бы): ἵνα καθ᾽ ὑπόθεσιν καὶ συγώρήσῃ Sext. если бы это было допущено хотя бы в виде предположения;<br /><b class="num">3)</b> (с fut. ind.): ἵνα μὴ εἶς [[ὑπὲρ]] τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου NT чтобы вам не превозноситься друг перед другом;<br /><b class="num">4)</b> [[так что]], [[вследствие чего]]: ἦν παρακεκαλλυμένον ἀπ᾽ αὐτῶν, ἵνα μὴ αἴσθωνται [[αὐτό]] NT (это слово) было сокрыто от них, а потому они не поняли его;<br /><b class="num">5)</b> [[что]]: καὶ [[πόθεν]] μοι [[τοῦτο]], ἵνα ἔλθῃ πρὸς ἐμή; NT как случилось, что она пришла ко мне?;<br /><b class="num">6)</b> [[в эллиптических выражениях]]: ἵνα (δὴ) τί; Arph., Plat.; к чему?, для чего?, зачем?; ἵνα τί [[τοῦτο]] λέγεις; Plat. зачем ты это говоришь?; ἵν᾽ εἰδῇς Soph. (так и) знай, имей в виду; οὐδ᾽ ἄλλαις πολλαῖς, - ἵνα μὴ [[εἴπω]] ὅτι οὐδεμιᾷ Plut. (этого) нет (и) во многих других случаях, - чтобы не сказать ни в одном.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2703719"