3,274,447
edits
ὑπερβαίνω: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> ὑπερβήσομαι, <i>ao.2</i> ὑπερέβην, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> passer par-dessus, franchir : [[τεῖχος]] IL un mur ; οὐδόν OD le seuil d’une maison ; <i>rar. avec le gén. ; abs.</i> ὑπ. [[εἰς]] τὴν [[τῶν]] Θηβαίων XÉN pénétrer sur le territoire des Thébains ; <i>en parl. de fleuve</i> franchir son lit, déborder : [[ἐς]] χώρην HDT inonder un pays;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> transgresser, violer : νόμους des lois ; <i>abs.</i> pécher, faillir;<br /><b>2</b> laisser de côté ; omettre, négliger, acc.;<br /><b>III.</b> surpasser, l'emporter sur : τινά τινι sur qqn en qch.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπέρ]], [[βαίνω]]. | |btext=<i>f.</i> ὑπερβήσομαι, <i>ao.2</i> ὑπερέβην, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> passer par-dessus, franchir : [[τεῖχος]] IL un mur ; οὐδόν OD le seuil d’une maison ; <i>rar. avec le gén. ; abs.</i> ὑπ. [[εἰς]] τὴν [[τῶν]] Θηβαίων XÉN pénétrer sur le territoire des Thébains ; <i>en parl. de fleuve</i> franchir son lit, déborder : [[ἐς]] χώρην HDT inonder un pays;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> transgresser, violer : νόμους des lois ; <i>abs.</i> pécher, faillir;<br /><b>2</b> laisser de côté ; omettre, négliger, acc.;<br /><b>III.</b> surpasser, l'emporter sur : τινά τινι sur qqn en qch.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπέρ]], [[βαίνω]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑπερβαίνω:''' (fut. ὑπερβήσομαι, aor. 2 ὑπερέβην - эп. ὑπέρβην, 3 л. pl. [[ὑπέρβασαν|ὑπέρβᾰσαν]])<br /><b class="num">1)</b> [[переходить]], [[переступать]], [[пересекать]] (τοὺς οὔρους Her.; τάφρους Eur.): ὑ. οὐδόν Hom. и ὑ. δόμους Eur. переступать порог дома; ὑ. τὰ τείχη Eur., Thuc. перелезать через стены;<br /><b class="num">2)</b> [[вступать]], [[проникать]] (εἰς τὴν τῶν Θηβαίων, sc. χῶραν Xen.): ὑ. [[τέγος]] ὡς τοὺς γείτονας Dem. проникнуть через крышу к соседям;<br /><b class="num">3)</b> [[выходить из берегов]], [[разливаться]] (ἐς τὰς ἀρούρας Her.): εἰ ἐθελήσει ῥήξας ὑπερβῆναι ὁ [[ποταμός]] Her. если бы река, прорвавшись, разлилась;<br /><b class="num">4)</b> [[выходить за пределы]], [[не соблюдать меру]]: μή [[νυν]] ὑπέρβαινε Eur. так не нарушай же меры, т. е. владей собой;<br /><b class="num">5)</b> [[переступать]], [[нарушать]] (νόμους Her., Soph.; ὅρκους Dem.; συνθήκας Polyb.): ὑπερβαίνων καὶ ἁμαρτάνων Plat. совершая преступления и ошибки;<br /><b class="num">6)</b> [[обходить молчанием]] (τινά Her.; τι Dem.): ὑπερβεβηκέναι τῆς οὐσίας Arst. обойти вопрос о сущности;<br /><b class="num">7)</b> [[превосходить]], [[превышать]] (τινὰ ἀρετῇ Plat.): ὑ. [[τοῦτο]] (sc. [[ἡμιασσάριον]]) Polyb. брать дороже этой цены в пол-асса; [[πλέον]] ὑπερβὰς [[ἑβδομήκοντα]] (sc. ἔτη) Plat. перешедший возраст семидесяти лет;<br /><b class="num">8)</b> [[переносить]], [[перебрасывать]]: ὑπερβῆναι ἐπὶ τὰς δεξιὰς πλευρὰς τὴν κνήμην Xen. (при посадке на лошадь) перебросить шенкель на правую сторону. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 36: | Line 39: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὑπερβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπερ-έβην</i>, Επικ. [[ὑπέρ]]-βην, Επικ. γʹ πληθ. <i>ὑπέρβᾰσαν</i>,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[βαδίζω]], [[πατώ]] [[επάνω]], [[ανεβαίνω]], [[σκαρφαλώνω]], [[αναρριχώμαι]], με αιτ.· [[ὑπερβαίνω]] [[τεῖχος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[ὑπερβαίνω]] δόμους, [[διαβαίνω]] το [[κατώφλι]], την είσοδο του σπιτιού, σε Ευρ.· [[ὑπερβαίνω]] τοὺς οὔρους, [[διασχίζω]] τα [[σύνορα]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ποταμούς, [[υπερβαίνω]] τις όχθες, [[υπερχειλίζω]], [[πλημμυρίζω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερβαίνω]] τα όρια, [[παραβιάζω]], [[καταπατώ]], [[παραβαίνω]], <i>τοὺς νόμους</i>, στον ίδ., Σοφ.· <i>τοὺς ὅρκους</i>, σε Δημ.· απόλ., [[παραβαίνω]], [[καταπατώ]], αμαρτάνω, [[ὅτε]] [[κέν]] τις [[ὑπερβήῃ]] (Επικ. υποτ. αορ. βʹ), σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραλείπω]], [[παραβλέπω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να περάσει, [[αποκλείω]], [[αφήνω]] έξω, [[παραλείπω]] να κάνω [[κάτι]], [[παραμελώ]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">II.</b> [[προχωρώ]] πιο πέρα, [[παραπέρα]], [[ξεπερνώ]], [[προηγούμαι]], [[υπερτερώ]], με αιτ., σε Πλάτ.· απόλ., σε Θέογν. <b>Β.</b> Μτβ. σε αόρ. αʹ, [[θέτω]], [[βάζω]] από πάνω, σε Ξεν. | |lsmtext='''ὑπερβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπερ-έβην</i>, Επικ. [[ὑπέρ]]-βην, Επικ. γʹ πληθ. <i>ὑπέρβᾰσαν</i>,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[βαδίζω]], [[πατώ]] [[επάνω]], [[ανεβαίνω]], [[σκαρφαλώνω]], [[αναρριχώμαι]], με αιτ.· [[ὑπερβαίνω]] [[τεῖχος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[ὑπερβαίνω]] δόμους, [[διαβαίνω]] το [[κατώφλι]], την είσοδο του σπιτιού, σε Ευρ.· [[ὑπερβαίνω]] τοὺς οὔρους, [[διασχίζω]] τα [[σύνορα]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ποταμούς, [[υπερβαίνω]] τις όχθες, [[υπερχειλίζω]], [[πλημμυρίζω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερβαίνω]] τα όρια, [[παραβιάζω]], [[καταπατώ]], [[παραβαίνω]], <i>τοὺς νόμους</i>, στον ίδ., Σοφ.· <i>τοὺς ὅρκους</i>, σε Δημ.· απόλ., [[παραβαίνω]], [[καταπατώ]], αμαρτάνω, [[ὅτε]] [[κέν]] τις [[ὑπερβήῃ]] (Επικ. υποτ. αορ. βʹ), σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραλείπω]], [[παραβλέπω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να περάσει, [[αποκλείω]], [[αφήνω]] έξω, [[παραλείπω]] να κάνω [[κάτι]], [[παραμελώ]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">II.</b> [[προχωρώ]] πιο πέρα, [[παραπέρα]], [[ξεπερνώ]], [[προηγούμαι]], [[υπερτερώ]], με αιτ., σε Πλάτ.· απόλ., σε Θέογν. <b>Β.</b> Μτβ. σε αόρ. αʹ, [[θέτω]], [[βάζω]] από πάνω, σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
