Anonymous

ὑπουργός: Difference between revisions

From LSJ
m
no edit summary
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
mNo edit summary
 
(10 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=ypourgos
|Transliteration C=ypourgos
|Beta Code=u(pourgo/s
|Beta Code=u(pourgo/s
|Definition=όν, contr. for [[ὑποεργός]] ([[quod vide|q.v.]]), [[rendering service]], [[serviceable]], [[conducive to]], τῷ ἀποπήγνυσθαι X.An.5.8.15: οἱ ὑπουργοί = the [[assistant]]s, Hp.Acut.67, IG12.344.80, al., Plb.5.89.3; ὑ. τινός = a [[servant]] of any one, PCair.Zen.176.220 (iii B. C.), LXX Jo.1.1, Plb.30.8.4; ὁρατῶν Hld.2.16. Adv. [[ὑπουργῶς]] = [[by means of rendering service]] Aristaenet.1.3 (parox. codd.), s.v.l.
|Definition=ὑπουργόν, contr. for [[ὑποεργός]] ([[quod vide|q.v.]]), [[rendering service]], [[serviceable]], [[conducive to]], τῷ ἀποπήγνυσθαι X.An.5.8.15: οἱ ὑπουργοί = the [[assistant]]s, Hp.Acut.67, IG12.344.80, al., Plb.5.89.3; ὑ. τινός = a [[servant]] of any one, PCair.Zen.176.220 (iii B. C.), LXX Jo.1.1, Plb.30.8.4; ὁρατῶν Hld.2.16. Adv. [[ὑπουργῶς]] = [[by means of rendering service]] Aristaenet.1.3 (parox. codd.), s.v.l.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1238.png Seite 1238]] zsgz. = [[ὑποεργός]], bei einer Arbeit Dienste od. Hülfe leistend, behülflich, Xen. An. 5, 8,15; τινός, Pol. 5, 89, 3; auch dienstfertig, gefällig. – Substantivisch, der Diener, Pol. 30, 8,4, neben [[ὑπηρέτης]] Luc. Alex. 5.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1238.png Seite 1238]] zsgz. = [[ὑποεργός]], bei einer Arbeit Dienste od. Hülfe leistend, [[behülflich]], Xen. An. 5, 8,15; τινός, Pol. 5, 89, 3; auch dienstfertig, gefällig. – Substantivisch, der Diener, Pol. 30, 8,4, neben [[ὑπηρέτης]] Luc. Alex. 5.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ός, όν :<br />qui aide, qui assiste, qui rend service, secourable à, dat. <i>ou</i> gén. ; ὁ [[ὑπουργός]] serviteur : τινος de qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἔργον]].
|btext=ός, όν :<br />[[qui aide]], [[qui assiste]], [[qui rend service]], [[secourable]] à, dat. <i>ou</i> gén. ; ὁ [[ὑπουργός]] [[serviteur]] : τινος de qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπό]], [[ἔργον]].
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο, η / [[ὑπουργός]], -όν, NMA, θηλ. και [[υπουργίνα]] Ν, και [[ὑποεργός]] Α<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανώτατος]] [[κρατικός]] [[λειτουργός]] που διευθύνει [[υπουργείο]] και [[μαζί]] με τους άλλους υπουργούς και τον πρωθυπουργό αποτελούν την [[κυβέρνηση]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ.</b> η [[υπουργίνα]]<br />α) [[γυναίκα]] [[υπουργός]]<br />β) η [[σύζυγος]] του υπουργού<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που προσφέρει [[εξυπηρέτηση]], που συντελεί να γίνει [[κάτι]] («τὸ δὲ καθῆσθαι καὶ ἡσυχίαν ἔχειν ἑώρων ὑπουργὸν ὂν τῷ... ἀποπήγνυσθαι τὸ [[αἷμα]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> [[βοηθός]], [[υπηρέτης]] (α. «ἔδει Μωϋσέα μὲν θαυμάζειν ὡς νόμου διάκονον καὶ [[χάριτος]] ὑπουργὸν... ὑπερθαυμάζειν δὲ τὸν Ἐμμανουὴλ... ὡς υἱὸν ἀληθινὸν τοῦ Θεοῦ», Κύριλλ.<br />β. «ὑπουργοὶ τῶν οἰκοδόμων», <b>Πολ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ὑπουργῶς</i> και δ. γρφ. <i>ὑπούργως</i> Α<br />με [[ευπείθεια]], πειθαρχικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>ουργός</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ἔργον]]), <b>πρβλ.</b> <i>τεχν</i>-<i>ουργός</i>. Ο νεοελλ. τ. του θηλ. [[υπουργίνα]] (<span style="color: red;"><</span> [[υπουργός]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ίνα</i> [<b>πρβλ.</b> <i>δικαστ</i>-<i>ίνα</i>]) μαρτυρείται από το 1845 στον Αλ. Ρ. Ραγκαβή].
|mltxt=ο, η / [[ὑπουργός]], -όν, NMA, θηλ. και [[υπουργίνα]] Ν, και [[ὑποεργός]] Α<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανώτατος]] [[κρατικός]] [[λειτουργός]] που διευθύνει [[υπουργείο]] και [[μαζί]] με τους άλλους υπουργούς και τον πρωθυπουργό αποτελούν την [[κυβέρνηση]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ.</b> η [[υπουργίνα]]<br />α) [[γυναίκα]] [[υπουργός]]<br />β) η [[σύζυγος]] του υπουργού<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που προσφέρει [[εξυπηρέτηση]], που συντελεί να γίνει [[κάτι]] («τὸ δὲ καθῆσθαι καὶ ἡσυχίαν ἔχειν ἑώρων ὑπουργὸν ὂν τῷ... ἀποπήγνυσθαι τὸ [[αἷμα]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> [[βοηθός]], [[υπηρέτης]] (α. «ἔδει Μωϋσέα μὲν θαυμάζειν ὡς νόμου διάκονον καὶ [[χάριτος]] ὑπουργὸν... ὑπερθαυμάζειν δὲ τὸν Ἐμμανουὴλ... ὡς υἱὸν ἀληθινὸν τοῦ Θεοῦ», Κύριλλ.<br />β. «ὑπουργοὶ τῶν οἰκοδόμων», <b>Πολ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ὑπουργῶς</i> και δ. γρφ. <i>ὑπούργως</i> Α<br />με [[ευπείθεια]], πειθαρχικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>ουργός</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ἔργον]]), <b>πρβλ.</b> <i>τεχν</i>-<i>ουργός</i>. Ο νεοελλ. τ. του θηλ. [[υπουργίνα]] (<span style="color: red;"><</span> [[υπουργός]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ίνα</i> πρβλ. [[δικαστίνα]]) μαρτυρείται από το 1845 στον Αλ. Ρ. Ραγκαβή].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 33: Line 33:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[conducive to]], [[contributory to]]
|woodrun=[[conducive to]], [[contributory to]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[ὑπό]] + [[ἔργω]] -[[ἐργάζομαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. Παράγωγα τοῦ [[ὑπουργός]]: [[ὑπουργέω]] -ῶ, [[ὑπούργημα]], [[ὑπουργηματικός]], [[ὑπούργησις]], [[ὑπουργητέον]], [[ὑπουργία]], [[ὑπουργικός]].
}}
}}
{{trml
{{trml
|trtx====servant===
|trtx====[[servant]]===
Bactrian: βανδαγο; Catalan: servidor; Czech: služebník; Dutch: [[dienaar]], [[bediende]]; Finnish: palvelija; Galician: servidor; German: [[Helfer]], [[Helferin]]; Gothic: 𐌰𐌽𐌳𐌱𐌰𐌷𐍄𐍃; Greek: [[υπηρέτης]]; Ancient Greek: [[ὑπηρέτης]]; Indonesian: pelayan; Irish: seirbhíseach, searbhónta; Latin: [[minister]]; Maori: wheteke; Middle English: servaunt; Portuguese: [[servente]]; Russian: [[служитель]], [[служительница]]; Scottish Gaelic: searbhanta, seirbhiseach; Spanish: [[servidor]]; Swedish: tjänare
Bactrian: βανδαγο; Catalan: servidor; Czech: služebník; Dutch: [[dienaar]], [[bediende]]; Finnish: palvelija; Galician: servidor; German: [[Helfer]], [[Helferin]]; Gothic: 𐌰𐌽𐌳𐌱𐌰𐌷𐍄𐍃; Greek: [[υπηρέτης]]; Ancient Greek: [[ὑπηρέτης]]; Indonesian: pelayan; Irish: seirbhíseach, searbhónta; Latin: [[minister]]; Maori: wheteke; Middle English: servaunt; Portuguese: [[servente]]; Russian: [[служитель]], [[служительница]]; Scottish Gaelic: searbhanta, seirbhiseach; Spanish: [[servidor]]; Swedish: tjänare
===assistant===
===[[assistant]]
Albanian: asistent, asistente; Arabic: مُسَاعِد‎, مُسَاعِدَة‎, مُعَاوِن‎, مُعَاوِنَة‎; Armenian: օգնական; Asturian: asistente; Azerbaijani: köməkçi, yardımçı; Bashkir: ярҙамсы; Belarusian: памочнік, памочніца, асістэнт, асістэнтка; Bengali: সহায়ক; Bulgarian: помощник, помощничка, помощница, асистент, асистентка; Burmese: အကူ; Catalan: assistent, assistenta; Cebuano: kabulig; Chinese Cantonese: 助理, 助手; Mandarin: 助理, 助手; Min Nan: 助理, 助手; Czech: asistent, asistentka, pomocník, pomocnice; Danish: assistent, hjælper, medhjælper; Dutch: [[assistent]], [[assistente]]; Esperanto: asistanto; Estonian: abiline, asetäitja, assistent; Finnish: assistentti, apulainen, avustaja; French: [[assistant]], [[aide]], [[auxiliaire]]; Middle French: assistant; Galician: asistente; Georgian: ასისტენტი; German: [[Assistent]], [[Mitarbeiter]], [[Helfer]], [[Gehilfe]]; Greek: [[βοηθός]]; Ancient Greek: [[βοηθός]], [[ὑπουργός]]; Hebrew: עוֹזֵר‎; Hindi: सहायक; Hungarian: asszisztens, segéd; Icelandic: aðstoðarmaður; Ido: helpanto, helpero; Irish: cúntóir; Italian: [[assistente]]; Japanese: 助手; Karelian: abuniekka; Kazakh: көмекші; Khmer: អ្នកជំនួយ, ភូឈួយ; Korean: 조수(助手); Kurdish Central Kurdish: شاگرد‎; Kyrgyz: жардамчы; Lao: ຜູ້ຊ່ວຍ, ຜູ້ຮອງ; Latin: [[adiutor]], [[adiutrix]]; optiō, administer; Latvian: asistents, asistente, palīgs, palīdze; Lithuanian: asistentas; Livvi: abuniekku; Macedonian: помагач, помагачка, помошник, помошничка, асистент, асистентка; Malay: pembantu; Maori: taituarā, kaiāwhina, uruora, piki; Middle English: servaunt; Mongolian Cyrillic: туслагч; Norman: assistant; Norwegian Bokmål: assistent, medhjelper; Nynorsk: assistent, medhjelpar; Persian: دستیار‎, آسیستان‎; Polish: asystent, asystentka, pomocnik, pomocnica; Portuguese: [[assistente]], [[ajudante]]; Romanian: asistent, asistentă, ajutor, ajutoare; Russian: [[ассистент]], [[ассистентка]], [[помощник]], [[помощница]]; Serbo-Croatian Cyrillic: помо̀ћнӣк, асѝстент; Roman: pomòćnīk, asìstent; Slovak: pomocník, pomocníca, asistent, asistentka; Slovene: pomočnik, pomočnica; Spanish: [[ayudante]], [[asistente]]; Swahili: msaidizi; Swedish: assistent, medhjälpare; Tajik: ёрдамчӣ; Tatar: ярдәмче; Thai: ผู้ช่วย; Turkish: yardımcı, asistan, muavin; Turkmen: kömekçi; Ukrainian: помічник, помічниця, асистент, асистентка; Uyghur: ياردەمچى‎; Uzbek: yordamchi; Vietnamese: phó thủ, người phụ việc; Volapük: yufan
Albanian: asistent, asistente; Arabic: مُسَاعِد‎, مُسَاعِدَة‎, مُعَاوِن‎, مُعَاوِنَة‎; Armenian: օգնական; Asturian: asistente; Azerbaijani: köməkçi, yardımçı; Bashkir: ярҙамсы; Belarusian: памочнік, памочніца, асістэнт, асістэнтка; Bengali: সহায়ক; Bulgarian: помощник, помощничка, помощница, асистент, асистентка; Burmese: အကူ; Catalan: assistent, assistenta; Cebuano: kabulig; Chinese Cantonese: 助理, 助手; Mandarin: 助理, 助手; Min Nan: 助理, 助手; Czech: asistent, asistentka, pomocník, pomocnice; Danish: assistent, hjælper, medhjælper; Dutch: [[assistent]], [[assistente]]; Esperanto: asistanto; Estonian: abiline, asetäitja, assistent; Finnish: assistentti, apulainen, avustaja; French: [[assistant]], [[aide]], [[auxiliaire]]; Middle French: assistant; Galician: asistente; Georgian: ასისტენტი; German: [[Assistent]], [[Mitarbeiter]], [[Helfer]], [[Gehilfe]]; Greek: [[βοηθός]]; Ancient Greek: [[βοηθός]], [[ὑπουργός]]; Hebrew: עוֹזֵר‎; Hindi: सहायक; Hungarian: asszisztens, segéd; Icelandic: aðstoðarmaður; Ido: helpanto, helpero; Irish: cúntóir; Italian: [[assistente]]; Japanese: 助手; Karelian: abuniekka; Kazakh: көмекші; Khmer: អ្នកជំនួយ, ភូឈួយ; Korean: 조수(助手); Kurdish Central Kurdish: شاگرد‎; Kyrgyz: жардамчы; Lao: ຜູ້ຊ່ວຍ, ຜູ້ຮອງ; Latin: [[adiutor]], [[adiutrix]]; optiō, administer; Latvian: asistents, asistente, palīgs, palīdze; Lithuanian: asistentas; Livvi: abuniekku; Macedonian: помагач, помагачка, помошник, помошничка, асистент, асистентка; Malay: pembantu; Maori: taituarā, kaiāwhina, uruora, piki; Middle English: servaunt; Mongolian Cyrillic: туслагч; Norman: assistant; Norwegian Bokmål: assistent, medhjelper; Nynorsk: assistent, medhjelpar; Persian: دستیار‎, آسیستان‎; Polish: asystent, asystentka, pomocnik, pomocnica; Portuguese: [[assistente]], [[ajudante]]; Romanian: asistent, asistentă, ajutor, ajutoare; Russian: [[ассистент]], [[ассистентка]], [[помощник]], [[помощница]]; Serbo-Croatian Cyrillic: помо̀ћнӣк, асѝстент; Roman: pomòćnīk, asìstent; Slovak: pomocník, pomocníca, asistent, asistentka; Slovene: pomočnik, pomočnica; Spanish: [[ayudante]], [[asistente]]; Swahili: msaidizi; Swedish: assistent, medhjälpare; Tajik: ёрдамчӣ; Tatar: ярдәмче; Thai: ผู้ช่วย; Turkish: yardımcı, asistan, muavin; Turkmen: kömekçi; Ukrainian: помічник, помічниця, асистент, асистентка; Uyghur: ياردەمچى‎; Uzbek: yordamchi; Vietnamese: phó thủ, người phụ việc; Volapük: yufan
===[[helper]]===
Albanian: ndihmës; Arabic: مُسَاعِد‎; Aramaic Classical Syriac: ܥܕܘܪܐ‎, ܥܕܘܪܬܐ‎, ܡܥܕܪܢܐ‎, ܡܥܕܪܢܝܬܐ‎; Armenian: օգնական; Azerbaijani: köməkçi, yardımçı; Bashkir: ярҙамсы; Belarusian: памочнік, памочніца; Bengali: সহায়ক; Bulgarian: помощник, помощничка, помощница, помагач, помагачка; Burmese: အကူ; Catalan: ajudant, ajudador; Chinese Mandarin: 幫手, 帮手, 助手; Czech: pomocník, pomocnice; Danish: hjælper; Dutch: [[helper]], [[helpster]]; Estonian: aitaja, abiline; Finnish: auttaja, avustaja, apuri, apulainen; French: [[assistant]], [[assistante]]; Georgian: დამხმარე, მშველელი; German: [[Helfer]], [[Helferin]]; Greek: [[βοηθός]]; Ancient Greek: [[ἀμύντωρ]], [[ἀντιλήμπτωρ]], [[ἀντιλήπτωρ]], [[ἀοσσητήρ]], [[ἀρωγός]], [[βοαθόος]], [[βοηδρόμιος]], [[βοηδρόμος]], [[βοηθόος]], [[βοηθός]], [[ἐπαμύντωρ]], [[ἐπαρηγών]], [[ἐπαρωγός]], [[ἔπεργος]], [[ἐπίκουρος]], [[ἐπίρροθος]], [[ἐπιτάρροθος]], [[ξυνεργός]], [[παράκλητος]], [[παράσειρος]], [[παρασπιστής]], [[παραστάτις]], [[πάρεδρος]], [[ποδηγός]], [[συλλήπτωρ]], [[συμπαραστάτης]], [[ξυμπαραστάτης]], [[συμπράκτωρ]], [[συναρωγός]], [[συνέντης]], [[συνεργάτης]], [[συνεργάτις]], [[συνεργός]], [[συνέριθος]], [[τιμάορος]], [[τιμωρός]], [[ὑπηρέτας]], [[ὑπηρέτης]], [[ὑπουργός]]; Hebrew: עוֹזֵר‎; Hindi: सहायक; Hungarian: segítő, segéd; Ido: helpanto, helpero, helpisto; Indonesian: penolong; Irish: cúntóir; Italian: [[aiutante]], [[assistente]], [[supporto]], [[apprendista]]; Japanese: 助手, 手伝い, ヘルパー; Kazakh: көмекші; Khmer: អ្នកជំនួយ; Korean: 조수; Kurdish Northern Kurdish: alîkar; Kyrgyz: жардамчы; Ladino Latin: ayudador; Lao: ຜູ້ຊ່ວຍ; Latin: [[adiutor]], [[optio]], [[administer]]; Low German: Hölper, Hölpersche, Hölperin; Macedonian: помагач, помагачка, помошник, помошничка; Maori: uruora; Mongolian: туслагч; Ngazidja Comorian: mpveshezi; Pashto: مرستونی‎; Persian: دستیار‎, آسیستان‎; Plautdietsch: Halpa; Polish: pomocnik, pomocnica; Portuguese: [[ajudante]]; Romanian: ajutor, ajutoare; Russian: [[помощник]], [[помощница]], [[ассистент]], [[ассистентка]], [[подручный]]; Serbo-Croatian Cyrillic: помо̀ћнӣк, асѝстент; Roman: pomòćnīk, asìstent; Slovak: pomocník, pomocníca; Slovene: pomočnik, pomočnica; Spanish: [[ayudante]], [[ayudador]]; Swahili: msaidizi; Swedish: medhjälpare; Tajik: ёрдамчӣ; Tatar: ярдәмче; Telugu: సహాయకుడు; Thai: ผู้ช่วย; Turkish: yardımcı; Turkmen: kömekçi; Ukrainian: помічник, помічниця; Uyghur: ياردەمچى‎; Uzbek: yordamchi; Vietnamese: phó thủ; Volapük: yufan, hiyufan, jiyufan
}}
}}