δημόσιος: Difference between revisions

|Definition=Dor. [[δαμόσιος]], α, ον (ος, ον Hp. (v. infr.)),<br><span class="bld">A</span> [[belong]]ing to the [[people]] or [[state]], κτέανα Xenoph.2.8; τὰδ. Hdt.5.29, Ar.V.554; δ. [[χρήμα]]τα Cratin.171; πλοῦτος Th.1.80; [[χώρα]], opp. [[ἱερά]], [[ἰδία]], Arist.Pol. 1267b34; ἡ δ. τράπεζα IG22.1013; τὰ ἱερὰ τὰ δημόσια, opp. [[ἰδιωτικά]], SIG 1015.9 (Halic.); [[ἀγῶνες]], [[δίκαι]], Aeschin.1.2, Arist.Pol.1320a12; δημόσιος [[λόγος]] = Lat. [[fiscus]], BGU193.27, OGI1669.21; [[δημόσιον εἶναι]] = [[be state property]], [[δημόσιον γίγνεσθαι]] = [[become state property]] [[be confiscated]], Th.2.13, IG22.1100.40 (Hadr.), Pl.Lg.742b, etc.; γῆν δ. ποιεῖν Lys.18.14.<br><span class="bld">b</span> [[used by the public]], [[βαλανεῖον|βαλανεῖα]], [[λουτρόν]], Plb.26.1.12, Hdn.1.12.4.<br><span class="bld">2</span> [[common]], [[δημοσιώτατος]] [[τρόπος]], [[δημοσιώτατος]] [[τόπος]], Arist.Top.162a35, SE165a5; δημόσιος κακίη [[epidemic]], Hp.Ep.19 (Hermes 53.67).<br><span class="bld">II</span> as [[substantive]]:<br><span class="bld">a</span> [[δημόσιος]] (sc. [[δοῦλος]]), ὁ, any [[public]] [[slave]] or [[servant]], as, the [[public]] [[crier]], Hdt.6.121; [[policeman]], Ar.Lys.436; [[public notary]], = [[γραμματεύς]], D. 19.129, etc.; [[public executioner]], D.S.13.102: generally, [[public official]], τὸν ἀρχέφοδον καὶ τοὺς ἄλλους δημοσίους POxy.69.13 (ii A. D.).<br><span class="bld">b</span> [[public victim]], = [[φάρμακος]], Ar.Eq.1136, cf. Sch. ad loc.<br><span class="bld">c</span> [[harlot]], [[prostitute]], Procop.Arc.9 (cf. Sapph.148).<br><span class="bld">III</span> neut., [[δημόσιον]], τό, the [[state]], Hdt.1.14, Aeschin.3.58; οἱ ἐκ δ. [[public officials]], X. Lac.3.3.<br><span class="bld">b</span> [[public building]], [[hall]], Hdt.6.52.<br><span class="bld">c</span> [[treasury]] = τὸ [[κοινόν]], [[ἀργύριον]] ὀφείλοντες τῷ δημοσίῳ And.1.73, cf. D.21.182, Din.2.2; ὁ ἐκ δ. μισθός Th.6.31; ἡ ἐκ τοῦ δ. τροφή Pl.R.465d; τελεῖν εἰς τὸ δ. BGU1188.12 (Aug.), 1158.18 (i B. C.).<br><span class="bld">d</span> [[the public prison]], Th.5.18.<br><span class="bld">2</span> [[τὰ δημόσια]] = [[public archives]], OGI229.108 (Smyrna).<br><span class="bld">b</span> [[public dues]], [[taxes]], in plural, PLond.3.938.11 (iii A. D.), BGU1018.21 (iii A. D.).<br><span class="bld">IV</span> fem., [[δαμοσία]] (sc. [[σκηνή]]), ἡ, [[tent of the Spartan kings]]: hence οἱ περὶ δαμοσίαν the [[king's council]], X.HG4.5.8, Lac.13.7.<br><span class="bld">V</span> as adverb:<br><span class="bld">1</span> dat. [[δημοσίᾳ]], Ion. [[δημοσίῃ]] = [[at the public expense]], [[in public]] Hdt.1.30, Ar.Av.396, etc.; [[by public consent]], D.21.50; [[on public service]], [[δημοσίᾳ]] [[ἀποδημεῖν]] Id.45.3; [[δημοσίᾳ]] [[κρίνειν]] = [[try]] [[in the public courts]], And.1.105; [[δημοσίᾳ]] [[τεθνάναι]] = to die [[by the hands of the public executioner]], D.45.81.<br><span class="bld">2</span> [[as a community]], opp. [[ἰδίᾳ]], Pl.Ap.30b.<br><span class="bld">3</span> [[commonly]], [[popularly]], τὰ δ. νομιζόμενα ἀγαθά Luc.Nigr.4.<br><span class="bld">4</span> regul. Adv. [[δημοσίως]] A.D. Adv.151.12; [[on public business]], καταπλεῦσαι SIG520.7 (Naxos, iii B. C.).

|dgtxt=-α, -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> fem. -ίη Hippon.126.4, Hdt.1.30, dór. δαμ- <i>CEG</i> 143.4 (Corcira VII a.C.), 364.2 (Argos V a.C.), <i>SEG</i> 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), X.<i>HG</i> 4.5.8, <i>Lac</i>.13.7, <i>IAssos</i> 3.1 (IV a.C.), Call.<i>Cer</i>.43, tes. [[δάμοσσος]] <i>Ann.Br.Sch.Ath</i>.88.1993.189.A.71, 75 (Tesalia II a.C.), argól. [[δαμόἱος]] <i>SEG</i> 36.332 (Nemea II a.C.), eretr. [[δημόριος]] <i>IG</i> 7.235.28, 35 (Oropo IV a.C.)<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b>sent. socio-político<br /><b class="num">1</b> [[público]], [[del pueblo]], [[de la comunidad]]<br /><b class="num">a)</b> gener. δ. δὲ καϙόν <i>CEG</i> [[l.c.]], cf. Sol.3.26, Thgn.50, δημόσιον ἀγαθόν Luc.<i>Scyth</i>.11, ταῦτα ... δημόσια esos asuntos al alcance del pueblo, e.e. comprensibles para el pueblo</i> Luc.<i>Pisc</i>.31;<br /><b class="num">b)</b> institucionalizado [[público]], [[del pueblo]], incluso [[estatal]] frec. op. ἴδιος: ὅπως ... ὄληται βουλῇ δημοσίῃ de modo que muera por decisión del pueblo</i> Hippon.l.c., σύλλογοι Pl.<i>Phdr</i>.261a, δημόσιόν τι ἐπιδεικνύμενοι Luc.<i>Harm</i>.3, τὰ δημόσια πράγματα op. τὰ ἰδιωτικά <i>TAM</i> 3(1).3A.7 (Termeso II d.C.), δημοσίοις ἀγῶσι en los conflictos públicos</i> Plu.2.798b;<br /><b class="num">c)</b> [[que emana o está respaldado por el estado]], [[oficial]] πρεσβεῖαι Aen.Tact.10.11, cf. 10.20, σφραγίς <i>TAM</i> 3(1).7.27 (Termeso II d.C.), τὰ σκεύεά ἐσσι δαμόσια estas son las medidas oficiales</i>, <i>IAssos</i> [[l.c.]], μέτρῳ δημοσίῳ con medida oficial</i>, <i>BGU</i> 2027.8 (III d.C.), cf. <i>PKell.G</i>.79.8 (IV d.C.);<br /><b class="num">d)</b> rom. δημόσια πράγματα trad. de lat. <i>[[res publicae]]</i>, [[los asuntos del Estado]] y p. ext. [[la República]] romana <i>IG</i> 7.2225.12 (Tisbe II a.C.), <i>IPr</i>.41.14 (II a.C.), <i>Thasos</i> 174C.4, <i>IUrb.Rom</i>.1.7 (ambas I a.C.), τὰ δημόσια πράγματα τοῦ δήμου τῶν Ῥωμαίων <i>IGLS</i> 718.17 (I a.C.), <i>IStratonikeia</i> 505.28, 81 (I a.C.), τριῶν ἀνδρῶν τῆς τῶν δημοσίων πραγμάτων διατάξεως lat. <i>[[triumuirorum reipublicae constituendae]]</i>, <i>IAphrodisias</i> 6.3 (I a.C.), cf. I.<i>AI</i> 14.320, <i>IGLS</i> 718.9 (I a.C.), <i>SB</i> 4224.2 (I a.C.);<br /><b class="num">e)</b> jur. [[que afecta al estado]], [[político]] ἐπὶ τοῖς δημοσίοις ἀγῶσιν sobre los procesos políticos</i> Aeschin.1.2, δίκαι Arist.<i>Pol</i>.1320^a12.<br /><b class="num">2</b> econ. [[que pertenece al estado]], [[público]], [[estatal]] κτέανα Xenoph.2.8, Sol.3.12, πλοῦτος Th.1.80, [[ἀργύριον]] Isoc.18.5, χρήματα Cratin.183, D.C.47.31.3, <i>PWash.Univ</i>.7.7 (V/VI d.C.), τὰ δημόσια χρηματιστήρια los archivos públicos</i>, <i>IClaros</i> 1.P.3.43 (II a.C.), τράπεζα banca pública</i>, <i>IG</i> 2².1013.4 (II a.C.), 2336.180 (I a.C.), <i>POxy</i>.835 (I a.C.), δ. λόγος erario público</i>, <i>ITemple of Hibis</i> 4.21 (I d.C.), ἀναλώματα D.C.56.33.2, θησαυροί Hdn.2.7.2, ἐπιδόσεις ... δημοσίας ἐπιδιδόναι hacer donaciones al estado</i> Artem.2.30, τὰ πλοῖα Pl.<i>Grg</i>.469e, <i>POxy</i>.2715.8 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de tierras χώρα [[tierra pública]], [[tierra estatal]] Arist.<i>Pol</i>.1267^b34, δημόσιαι γέαι <i>SIG</i> 279.40 (Zelea IV a.C.), γῆ <i>IEphesos</i> 3.2 (III a.C.), cf. <i>PAmh</i>.99a.10 (II d.C.), <i>PTeb</i>.336.12 (II d.C.), τόποι <i>IEphesos</i> 3046.17 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>de edificios ἐν τηρήσει δημοσίᾳ en la cárcel pública</i>, <i>Act.Ap</i>.5.18, ἔργα ... δημόσια obras públicas</i>, <i>AP</i> 9.799 (Anon.), [[ἀγωγός]] δ. acueducto público</i>, <i>ITyr</i>.108<br /><b class="num">•</b>[[de uso público]] ἐν τοῖς δημοσίοις βαλανείοις Plb.26.1.12, λουτρόν Hdn.1.12.4, (ὄνειροι) δημόσιοι sueños relacionados con edificios y monumentos públicos</i> Artem.1.2, 4.1, ῥύμη <i>PKell.G</i>.30.16 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>en uso pred. δημόσιον εἶναι, γίγνεσθαι o ποιῆσαι [[ser o convertirse en propiedad del Estado]], [[ser confiscado]] αὐτὰ δημόσια εἶναι Th.2.13, δημόσιόν τε γιγνέσθω Pl.<i>Lg</i>.742b, γῆν δημοσίαν ποιῆσαι Lys.18.14, τὸ δὲ ἥμισυ ἔστω δημόσιον sea la mitad propiedad del Estado, e.e. sea confiscada</i>, <i>IG</i> 2².1100.40 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[público]], [[a expensas o por cuenta del Estado]] ἄεθλα <i>CEG</i> 364.2 (Argos V a.C.), τροφαί Arist.<i>Rh</i>.1361^a36;<br /><b class="num">f)</b> de pers. [[pagado por el Estado]], [[público]] ἀράτειρα Call.l.c., οἰκέται Charito 3.4.7, cf. D.Chr.66.14, οἱ στρατιῶται D.C.57.2.3, δημόσιοι γεωργοί aparceros de tierras públicas</i> e.e. que comparten los beneficios con el Estado <i>PGrenf</i>.1.45.3 (I a.C.), <i>PTeb</i>.576 (I a.C.), <i>PBerl.Leihg</i>.44.1 (II d.C.), <i>PTeb</i>.288.7 (III d.C.), δ. ἰατρός <i>POxy</i>.3926.37 (III d.C.), <i>CPR</i> 17A.23.5 (IV d.C.), καμινάριος δ. encargado de las termas públicas</i>, <i>ITyr</i>.111 (crist.).<br /><b class="num">3</b> en el ámbito relig. ἱερὰ δημόσια [[celebraciones religiosas públicas u oficiales]] e.d. [[sufragadas por el estado]] θύσει τὰ ἱερὰ τὰ δημόσια καὶ τὰ ἰδιωτικά <i>SIG</i> 1015.9 (Halicarnaso III a.C.), cf. 279.39 (Zelea IV a.C.), ἑορταί Aristid.Quint.59.4<br /><b class="num">•</b>de dioses [[que recibe culto oficial]] [[Δημήτηρ]] <i>SEG</i> 4.187.23 (Halicarnaso III a.C.), [[Διόνυσος]] <i>ITralleis</i> 3.6 (I a.C.), ἱερεῖα δὲ φερέτω εἰς τοὺς δημοσίους θεούς <i>Sokolowski</i> 1.79.3 (Pisidia I a.C.), cf. [[δημοτελής]].<br /><b class="num">II</b> sent. no político<br /><b class="num">1</b> [[común]] τρόπος Arist.<i>Top</i>.162^a35, τόπος Arist.<i>SE</i> 165^a5, ἡλίου γὰρ οὔτε θεσπεσιώτερον ... οὐδὲν οὔτε δημοσιώτερον nada mas divino ni común que el sol</i> Synes.<i>Insomn</i>.5<br /><b class="num">•</b>[[general]], [[común a todo el mundo]] ἐπίνοια D.Chr.12.39, πρόφασις Hld.7.4.4, δημόσια γράμματα caracteres comunes, populares</i> ref. a la escritura demótica egipcia, op. [[ἱερός]] ‘[[sagrado]]’ ref. a la jeroglífica <i>Hymn.Is</i>.7 (Cime), cf. <i>ISyène</i> 1.11 (III a.C.).<br /><b class="num">2</b> de mujeres [[del común]], [[prostituída]] τὰς θυγατέρας ὑμῶν ... δημοσίας ποιήσετε haréis de vuestras hijas mujeres públicas</i>, <i>TIud</i>.23.2.<br /><b class="num">B</b> subst.<br /><b class="num">I</b> ὁ δ.<br /><b class="num">1</b> [[esclavo público]], esp. el [[verdugo oficial]] ὁ δ. ... βασανιεῖ ἐναντίον ὑμῶν Aeschin.2.126, ὑπὸ τῶν δημοσίων ἐπὶ τὸν θάνατον ἄγεσθαι D.S.13.102, cf. Plu.<i>Phoc</i>.36.<br /><b class="num">2</b> [[funcionario]], [[agente público]] con diferentes funciones: de [[pregonero público]] τὰ χρήματα [[αὐτοῦ]] κηρυσσόμενα ὑπὸ τοῦ δημοσίου sus bienes anunciados (para su venta) por medio del pregonero público</i> Hdt.6.121<br /><b class="num">•</b>esp. de custodia [[guardián]], [[guardia]] Ar.<i>Lys</i>.436, <i>AP</i> 11.85 (Lucill.), Charito 4.5.6, Plu.<i>Cat.Ma</i>.6, del notario a cuyo cargo están los archivos públicos, D.19.129, de un ayudante del [[ἀρχέφοδος]] <i>POxy</i>.69.10, 13 (II d.C.), calificando genéricamente a distintos funcionarios locales <i>POxy</i>.3774.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[víctima pública]], [[chivo expiatorio]], [[fármaco]] εἰ τούσδ' ἐπίτηδες ὥσπερ δημοσίους τρέφεις ἐν τῇ πυκνί Ar.<i>Eq</i>.1136, cf. Sch.<i>ad loc</i>.<br /><b class="num">II</b> ἡ δ.<br /><b class="num">1</b> en Esparta [[tienda de los reyes espartanos]] οἱ περὶ δαμοσίαν los en torno a la tienda</i>, e.e. el consejo del rey</i> X.<i>HG</i> 4.5.8, <i>Lac</i>.13.7.<br /><b class="num">2</b> [[cárcel pública]] τοῦτον ... παραδώσωμεν ἐν δημοσίᾳ (<i>sc</i>. φυλακῇ) ἐπὶ τῆσδε τῆς πόλεως <i>PMich</i>.inv.3780.18 (V d.C.) en <i>ZPE</i> 62.1986.134.<br /><b class="num">III</b> τὸ δ.<br /><b class="num">1</b> [[el Estado]] τοῦ δημοσίου ... ὁ θησαυρός Hdt.1.14, Aeschin.3.58, D.C.49.15.3, οἱ ἐκ δημοσίου los funcionarios públicos</i> X.<i>Lac</i>.3.3.<br /><b class="num">2</b> [[el erario público]] δίδοσθαι ἐκ τοῦ δημοσίου Hdt.6.57, cf. Th.6.31, D.C.49.15.5, ἥ τ' ἐκ τοῦ δημοσίου τροφή Pl.<i>R</i>.465d, τοῦ μὲν δημοσίου δραχμὴν τῆς ἡμέρας τῷ ναύτῃ ἑκάστῳ διδόντος Th.6.31, cf. Hld.2.27.1, 4.20.3, ἐμοί τι [[ἀτύχημα]] πρὸς τὸ δημόσιον συνέβη me ocurrió una desgracia con el fisco</i> Is.10.20, οἱ μὲν [[ἀργύριον]] ὀφείλοντες τῷ δημοσίῳ And.<i>Myst</i>.73, cf. D.21.182, Din.2.2, D.C.60.10.4, τὰ δὲ εἰς τὸ δημό(σιον) τελούμεν(α) <i>BGU</i> 1158.18 (I a.C.), cf. 1188.12 (I d.C.), <i>POxy</i>.3352.11 (I d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[edificio público]], [[edificio del Estado]] τὸ παιδίον ... τρέφειν ἐν τῷ δημοσίῳ Hdt.6.52, πόλις ἔχουσα ... δημόσια Mac.Aeg.<i>Serm</i>.C 19 (p.99)<br /><b class="num">•</b>[[prisión del Estado]] Th.5.18, Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[anfiteatro]] ἤγοντο ἐπὶ τὰ θηρία εἰς τὸ δημόσιον <i>A.Mart</i>.5.1.37<br /><b class="num">•</b>[[lugar público]] εἰς τὸ δημόσιον μάλιστα ἑστάναι exponer (copias de un edicto) en el lugar más público posible</i>, <i>PFay</i>.20.22 (III d.C.).<br /><b class="num">4</b> colect. [[el público]], [[el pueblo]] προῆλθεν εἰς τὸ δημόσιον Charito 1.1.16.<br /><b class="num">5</b> peyor. [[mujer pública]], [[ramera]] φιλία τις δηλαδὴ πολυρέμβαστος καὶ καλὸν δοκοῦσα -εἴποι ἂν ἡ Σαπφὼ- δημόσιον Eust.<i>Op</i>.345.56.<br /><b class="num">IV</b> τὰ δ.<br /><b class="num">1</b> [[los asuntos públicos]] εἰ δὲ ἀμελέοι τις τῶν δημοσίων op. [[τῶν ἑωυτῶν]] Democr.B 253, cf. <i>SEG</i> 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), Hdt.5.29, Call.<i>Epigr</i>.28.4, ἐπιδόσεις δὲ δημοσίας Artem.2.30, D.C.56.7.5, Vett.Val.379.30, Gr.Naz.M.36.384A.<br /><b class="num">2</b> [[los caudales o ingresos públicos]] σιτεόμενοι ... τὰ δημόσια Hdt.6.57, τὴν χεῖρ' ἁπαλὴν τῶν δημοσίων κεκλοφυῖαν Ar.<i>V</i>.554, ἀπὸ δημοσίων χρηματιζόμενον enriqueciéndose con los ingresos públicos</i> Plu.2.819e, τὰς χεῖρας ἐπιβάλλοντες τοῖς δημοσίοις Gr.Naz.M.35.992C<br /><b class="num">•</b>[[los impuestos públicos]], <i>PPrag</i>.36.11 (I d.C.), <i>PSoterichos</i> 1.14, 2.12 (I d.C.), <i>BGU</i> 1018.21 (III d.C.), Iust.<i>Nou</i>.128.10.<br /><b class="num">3</b> [[los archivos públicos]] ἀνανεγράφθαι δὲ αὐτὸ καὶ ἐν τοῖς δημοσίοις <i>ISmyrna</i> 573.108 (III a.C.).<br /><b class="num">4</b> [[víctimas sacrificiales públicas]] τὰ σκέλɛ̄ καὶ τὰ δέρματα φέρɛ̄ν τον δɛ̄μοσίον <i>IG</i> 1³.35.11 (V a.C.), ἀπὸ τῶν δημορίων λαμβανέτω ὦμον <i>SEG</i> 31.416.35 (Oropo IV a.C.).<br /><b class="num">5</b> [[tierras públicas]] τōν ἀποτόμον καὶ τōν δαμοσίον de las fincas privadas y de las públicas</i>, <i>IG</i> 9²(1).609.3 (Naupacto V a.C.).<br /><b class="num">V</b> dat. fem. sg. δημοσίᾳ, jón. -ίῃ como adv. <br /><b class="num">1</b> [[públicamente]] op. [[ἰδίᾳ]] Th.1.128, Pl.<i>Ap</i>.30b, <i>Cra</i>.385a, Is.7.30, 8.12, Chrys.<i>Sac</i>.6.4.32, δ. εἰσαγγελθεὶς πρὸς τὸν ἄρχοντα Is.3.62, δ. τεθνάναι ser ejecutado públicamente</i> D.45.81, δ. περιαγαγόντες αὐτὰς πόλιν llevándolas en público por la ciudad</i> [[LXX]] 2<i>Ma</i>.6.10, δ. με καταλεύσατε Charito 1.5.4, δείραντες ... δ. <i>Act.Ap</i>.16.37, τὸ [[ἀντίγραφον]] δ. ... προθεῖναι <i>BGU</i> 1086.2.3 (II/III d.C.), cf. Origenes <i>Cels</i>.2.63, δ. προανεγίνωσκε Hierocl.<i>Facet</i>.68.<br /><b class="num">2</b> [[por cuenta del Estado]], [[oficialmente]], [[en el servicio público]] δ. κρίνει And.<i>Myst</i>.105, δ. πάντας ὑμᾶς προξένους αὑτῶν ποιήσασθαι D.21.50, ἐμοῦ δ. τριηραρχοῦντος D.45.3, δ. παρατίθεσθαι actuar en nombre del Estado</i> Aen.Tact.10.2<br /><b class="num">•</b>[[a expensas del Estado]] esp. del enterramiento σῆμα δ' ἐφ' ἡμῖν ... δ. κέχυται Simon.<i>FGE</i> 689, δ. ... ἔθαψαν Hdt.1.30, cf. Ar.<i>Au</i>.396, Isoc.4.74, Πυθαγόρην ἔθεσαν ... δ. <i>IG</i> 1³.1154.4 (V a.C.), cf. D.Chr.31.94, <i>BGU</i> 1024.4.4 (IV d.C.), μυῆσαι αὐτὸν τὰ μυστήρια τὰ μεγάλα δ. iniciarle (a Hipócrates) en los grandes misterios a expensas del estado</i> Hp.<i>Decret</i>.402, οὓς (παῖδας) ... ἐφυλάττομεν ἐν ἀκροπόλει δ. Pl.<i>Virt</i>.379b, ἐπεύχονται ... δ. X.Eph.1.12.2, cf. 5.11.2.<br /><b class="num">3</b> [[comúnmente]], [[vulgarmente]] τῶν δ. νομιζομένων ἀγαθῶν Luc.<i>Nigr</i>.4.<br /><b class="num">C</b> adv. [[δημοσίως]]<br /><b class="num">1</b> [[públicamente]] [[τυφθῆναι]] Aristox.<i>Fr</i>.42c, προϊών <i>A.Mart</i>.21.1.2, cf. A.D.<i>Adu</i>.151.12.<br /><b class="num">2</b> [[en misión oficial]] καταπλεύσαντες <i>IG</i> 12(5).36.7 (Naxos III a.C.).