Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ἀγείρω: Difference between revisions

From LSJ
1,024 bytes added ,  14 October 2022
CSV import
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
(CSV import)
Line 42: Line 42:
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ἀγείρω''': {ageírō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[versammeln]] (seit Homer).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen, vor allem [[ἀγορά]], s. d. W.; mit demselben Ablaut [[ἄγορος]] [[Versammlung]] (E. in lyr.). Die übrigen Bildungen enthalten in weitem Umfang die Schwundstufe ἀγυρ-; darüber Schwyzer 351. So [[ἄγυρις]] [[Versammlung]], [[Menge]] (Il. usw.) mit der geläufigen Zusammensetzung [[πανήγυρις]] [[Allversammlung]], [[große Festversammlung]], woraus weiterhin [[πανηγυρίζω]], [[πανηγυρισμός]], [[πανηγυρικός]]. Arkad. dafür [[πανάγορσις]], [[παναγορία]]. — [[ἀγύρτης]] [[Bettler]] mit den Denom. [[ἀγυρτάζω]] (Od. usw.) und [[ἀγυρτεύω]] (Str.), wovon [[ἀγυρτεία]]; mit dem Adj. [[ἀγυρτικός]] (Str., Plu. u. a.). — [[ἀγυρτήρ]] [[Bettler]] mit [[ἀγύρτρια]] [[Bettlerin]] (A. ''Ag''. 1273). — [[ἀγυρμός]] und [[ἄγυρμα]]. Die Bildungen auf ἀγερ- haben die Verbindung mit dem Verbum besser gewahrt: [[ἄγερσις]] [[das Versammeln]], [[Mustern des Heeres]] (Hdt.), [[ἀγερμός]] [[das Sammeln von Geld]], [[Truppen]] (Inschr., Arist.), [[ἀγερμοσύνη]] (Opp.), ἀγέρτας [[Einkassierer]] (''IG'' 14, 423 I 35; Taurom.). — Endlich findet sich ἄγαρ- in [[ἄγαρρις]] [[Zusammenkunft]] (''IG'' 14, 759, 12; Neapel). Auch ἄγορρις· [[ἀγορά]], [[ἄθροισις]] H. kann, falls äolisch, dieselbe Stufe vertreten; vgl. Chantraine Formation 280.<br />'''Etymology''': [[ἀγείρω]] hat keine direkten Entsprechungen in anderen Sprachen. Es wird gewöhnlich und wohl mit Recht zu [[γέργερα]]· [[πολλά]] H., τὰ [[γάργαρα]] [[Gewimmel]], [[Haufe]] (s. dd. Ww.) gezogen, wobei ἀ- verschieden beurteilt worden ist, vgl. Schwyzer 433 A. 5, WP. 1, 590, Winter Prothet. Vokal 14 — Eine mit -θ- erweiterte Form liegt in ep. ἠγερέθονται, -το, -θεσθαι vor; vgl. zur Bildung Schwyzer 703 A. 1 m. Lit. Die einmaligen Formen ἠγερέθονται (Γ 231) und ἠγερέθεσθαι (Κ 127 nach Aristarch) haben aus metrischen Rücksichten ihren gedehnten Anlaut aus dem gewöhnlichen ἠγερέθοντο bezogen; s. Schulze Q. 149, Wackernagel Dehnungsgesetz 38, Chantraine Gramm. homérique 98, 328.<br />'''Page''' 1,8-9
|ftr='''ἀγείρω''': {ageírō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[versammeln]] (seit Homer).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen, vor allem [[ἀγορά]], s. d. W.; mit demselben Ablaut [[ἄγορος]] [[Versammlung]] (E. in lyr.). Die übrigen Bildungen enthalten in weitem Umfang die Schwundstufe ἀγυρ-; darüber Schwyzer 351. So [[ἄγυρις]] [[Versammlung]], [[Menge]] (Il. usw.) mit der geläufigen Zusammensetzung [[πανήγυρις]] [[Allversammlung]], [[große Festversammlung]], woraus weiterhin [[πανηγυρίζω]], [[πανηγυρισμός]], [[πανηγυρικός]]. Arkad. dafür [[πανάγορσις]], [[παναγορία]]. — [[ἀγύρτης]] [[Bettler]] mit den Denom. [[ἀγυρτάζω]] (Od. usw.) und [[ἀγυρτεύω]] (Str.), wovon [[ἀγυρτεία]]; mit dem Adj. [[ἀγυρτικός]] (Str., Plu. u. a.). — [[ἀγυρτήρ]] [[Bettler]] mit [[ἀγύρτρια]] [[Bettlerin]] (A. ''Ag''. 1273). — [[ἀγυρμός]] und [[ἄγυρμα]]. Die Bildungen auf ἀγερ- haben die Verbindung mit dem Verbum besser gewahrt: [[ἄγερσις]] [[das Versammeln]], [[Mustern des Heeres]] (Hdt.), [[ἀγερμός]] [[das Sammeln von Geld]], [[Truppen]] (Inschr., Arist.), [[ἀγερμοσύνη]] (Opp.), ἀγέρτας [[Einkassierer]] (''IG'' 14, 423 I 35; Taurom.). — Endlich findet sich ἄγαρ- in [[ἄγαρρις]] [[Zusammenkunft]] (''IG'' 14, 759, 12; Neapel). Auch ἄγορρις· [[ἀγορά]], [[ἄθροισις]] H. kann, falls äolisch, dieselbe Stufe vertreten; vgl. Chantraine Formation 280.<br />'''Etymology''': [[ἀγείρω]] hat keine direkten Entsprechungen in anderen Sprachen. Es wird gewöhnlich und wohl mit Recht zu [[γέργερα]]· [[πολλά]] H., τὰ [[γάργαρα]] [[Gewimmel]], [[Haufe]] (s. dd. Ww.) gezogen, wobei ἀ- verschieden beurteilt worden ist, vgl. Schwyzer 433 A. 5, WP. 1, 590, Winter Prothet. Vokal 14 — Eine mit -θ- erweiterte Form liegt in ep. ἠγερέθονται, -το, -θεσθαι vor; vgl. zur Bildung Schwyzer 703 A. 1 m. Lit. Die einmaligen Formen ἠγερέθονται (Γ 231) und ἠγερέθεσθαι (Κ 127 nach Aristarch) haben aus metrischen Rücksichten ihren gedehnten Anlaut aus dem gewöhnlichen ἠγερέθοντο bezogen; s. Schulze Q. 149, Wackernagel Dehnungsgesetz 38, Chantraine Gramm. homérique 98, 328.<br />'''Page''' 1,8-9
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=συγκεντρώνω). Ἀπό τή ρίζα γερμέ τό ἀθροιστικό α καί τό [[πρόσφυμα]] j ἔχουμε τό ἀ-γέρj-ω καί μέ ἀφομοίωση τοῦ j σέ ρ τό [[ἀγέρρω]], μέ τήν [[ἀποβολή]] δέ τοῦ [[ἑνός]] ρ καί ἀντέκταση ἔχουμε τό ἀγέρω→ ἀγεἰρω. Παράγ. ἀπό ἴδια ρίζα: [[ἀγορά]] (=συνάθροιση, [[κυρίως]] τοῦ λαοῦ), [[ἀγύρτης]] (=[[ἱερεύς]] τῆς Κυβέλης πού ζητιάνευε, ζητιάνος, ἀπατεώνας), [[ἀγυρτικός]] (=[[ἀλήτης]]), [[ἄγερσις]], [[πανήγυρις]] (ἀπό τό ποιητ. [[ἄγυρις]]), [[ἀγερμός]] (=συγκέντρωση χρημάτων γιά τήν [[ὑπηρεσία]] τῶν [[θεῶν]]), [[συναγερμός]], [[μητραγύρτης]], [[ὁμήγυρις]], [[ἀγρέτης]], [[πυλαγόρας]].
}}
}}