Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

ἀστράγαλος: Difference between revisions

From LSJ
CSV import
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
(CSV import)
Line 42: Line 42:
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ἀστράγαλος''': {astrágalos}<br />'''Forms''': [[ἀστραγάλη]] f. ib. (Anakr., Herod.).<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Halswirbel, Sprungbein, (daraus gemachter) Würfel' (seit Il.),<br />'''Derivative''': Mehrere nominale Ableitungen: Demin. [[ἀστραγαλίσκος]] (Delos II<sup>a</sup> u. a.). Ferner [[ἀστραγαλωτός]] ‘aus ἀ. gemacht’ (Krates Kom. usw.) mit dem Femm. ἀστραγαλωτή Pflanzenname (Philum. u. a.); zu den Bildungen auf -(ω)τός von Nomina s. Schwyzer 503: 4, Chantraine Formation 305 par. 243, außerdem Krahe IF 48, 224f.; — [[ἀστραγαλώδης]] ‘ἀ.-ähnlich’ (Tz.), [[ἀστραγάλειος]] [[talaris]] (Aq.). — Außerdem [[ἀστραγαλῖτις]] [[Art Iris]] (Gal.), [[ἀστραγαλῖνος]] [[Goldfink]] (Dionys.). — Vom Denominativum [[ἀστραγαλίζω]] [[würfeln]] (Kom., Pl.) stammen [[ἀστραγάλισις]] [[das Würfeln]] (Arist.), [[ἀστραγαλιστής]] [[Würfelspieler]] (Kom.), Adj. [[ἀστραγαλιστικός]] (Eust.). — Eine hypokoristische Subtraktionsbildung ist [[ἄστρις]] f. = [[ἀστράγαλος]] (Kall.) mit [[ἀστρίζω]] (Poll.); dazu, mit volkstümlichem (hypokoristischem) χ-Suffix, [[ἄστριχος]] m. (Antiph.), vgl. Schwyzer 498.<br />'''Etymology''': [[ἀστράγαλος]] ist mittels eines λ- Suffixes (vgl. Chantraine Formation 247) von einem alten Wort für Knochen gebildet, das auch dem Wort für Meerkrebs [[ἀστακός]] zugrunde liegt und einen ''r''-''n''-Stamm enthält, der im Griech. in [[ὄστρακον]], [[ὄστρειον]], im Altind. in ''asthn''-''áḥ'' (Gen.) zutage tritt. Daran ist ein -γ angefügt, das wahrscheinlich aus dem Nominativum stammt und mit dem gutturalen Element in den altind. ''r''-''n''-Stämmen, z. B. ''ásr̥''-''k'', Gen. ''asn''-''áḥ'' [[Blut]] (vgl. [[ἔαρ]]) identisch ist. Das anlautende ἀ- ist wie in [[ἀστακός]] durch Vokalassimilation (Vokalharmonie) entstanden. Außer der Lit. bei Bq und WP. 1, 185f. s. bes. Benveniste Or. 7 und 28. Unannehmbar Winter Prothet. Vokal 37ff. — Vgl. [[ἀστακός]], [[ὄστρακον]], [[ὀστρύς]], [[ὀστέον]].<br />'''Page''' 1,172
|ftr='''ἀστράγαλος''': {astrágalos}<br />'''Forms''': [[ἀστραγάλη]] f. ib. (Anakr., Herod.).<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Halswirbel, Sprungbein, (daraus gemachter) Würfel' (seit Il.),<br />'''Derivative''': Mehrere nominale Ableitungen: Demin. [[ἀστραγαλίσκος]] (Delos II<sup>a</sup> u. a.). Ferner [[ἀστραγαλωτός]] ‘aus ἀ. gemacht’ (Krates Kom. usw.) mit dem Femm. ἀστραγαλωτή Pflanzenname (Philum. u. a.); zu den Bildungen auf -(ω)τός von Nomina s. Schwyzer 503: 4, Chantraine Formation 305 par. 243, außerdem Krahe IF 48, 224f.; — [[ἀστραγαλώδης]] ‘ἀ.-ähnlich’ (Tz.), [[ἀστραγάλειος]] [[talaris]] (Aq.). — Außerdem [[ἀστραγαλῖτις]] [[Art Iris]] (Gal.), [[ἀστραγαλῖνος]] [[Goldfink]] (Dionys.). — Vom Denominativum [[ἀστραγαλίζω]] [[würfeln]] (Kom., Pl.) stammen [[ἀστραγάλισις]] [[das Würfeln]] (Arist.), [[ἀστραγαλιστής]] [[Würfelspieler]] (Kom.), Adj. [[ἀστραγαλιστικός]] (Eust.). — Eine hypokoristische Subtraktionsbildung ist [[ἄστρις]] f. = [[ἀστράγαλος]] (Kall.) mit [[ἀστρίζω]] (Poll.); dazu, mit volkstümlichem (hypokoristischem) χ-Suffix, [[ἄστριχος]] m. (Antiph.), vgl. Schwyzer 498.<br />'''Etymology''': [[ἀστράγαλος]] ist mittels eines λ- Suffixes (vgl. Chantraine Formation 247) von einem alten Wort für Knochen gebildet, das auch dem Wort für Meerkrebs [[ἀστακός]] zugrunde liegt und einen ''r''-''n''-Stamm enthält, der im Griech. in [[ὄστρακον]], [[ὄστρειον]], im Altind. in ''asthn''-''áḥ'' (Gen.) zutage tritt. Daran ist ein -γ angefügt, das wahrscheinlich aus dem Nominativum stammt und mit dem gutturalen Element in den altind. ''r''-''n''-Stämmen, z. B. ''ásr̥''-''k'', Gen. ''asn''-''áḥ'' [[Blut]] (vgl. [[ἔαρ]]) identisch ist. Das anlautende ἀ- ist wie in [[ἀστακός]] durch Vokalassimilation (Vokalharmonie) entstanden. Außer der Lit. bei Bq und WP. 1, 185f. s. bes. Benveniste Or. 7 und 28. Unannehmbar Winter Prothet. Vokal 37ff. — Vgl. [[ἀστακός]], [[ὄστρακον]], [[ὀστρύς]], [[ὀστέον]].<br />'''Page''' 1,172
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=ἕνας ἀπό [[τούς]] σπονδύλους τοῦ τράχηλου, κόκκαλο τῶν σφυρῶν, [[κύβος]] γιά παιχνίδι, κότσια). Ἀπό τήν ἴδια ρίζα με τήν λέξη [[ὀστοῦν]]. Προῆλθε ἀπό ἀφομοίωση τοῦ ὀστράγαλος σέ [[ἀστράγαλος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἀστραγαλίζω]] (=[[παίζω]] τό παιχνίδι τῶν ἀστραγάλων), [[ἀστραγάλισις]], [[ἀστραγαλίσκος]], [[ἀστραγαλιστής]], [[ἀστραγαλιστικός]].
}}
}}