3,273,773
edits
λύκος: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "Blüthe" to "Blüte"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
m (Text replacement - "Blüthe" to "Blüte") |
||
| (7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=lykos | |Transliteration C=lykos | ||
|Beta Code=lu/kos | |Beta Code=lu/kos | ||
|Definition=[ῠ], ὁ, < | |Definition=[ῠ], ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[wolf]], Il.16.156, 352; [[πολιός]] [[grisly]], 10.334; κρατερώνυχες Od.10.218; [[ὀρέστεροι]] ib.212; ὠμοφάγοι Il.16.156; κοιλογάστορες A.''Th.''1041; the small Egyptian wolves mentioned by [[Herodotus|Hdt.]] 2.67 were perhaps [[jackal]]s: various kinds distinguished by Opp.''C.''3.293 sqq.: [[proverb|prov.]] <b class="b3">λύκον ἰδεῖν</b> to [[see]] a [[wolf]], i.e. to [[be struck dumb]], as was vulgarly believed of any one at whom a wolf got the first look ([[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 336d), Theoc.14.22; <b class="b3">λύκου πτερά</b>, of things that are not, '[[pigeon]]'s [[milk]]', Suid.; <b class="b3">ὡς λύκος χανών</b>, of [[vain]] [[expectation]], Eub.15.11, cf. Ar.''Fr.''337, Euphro 1.31; λ. κεχηνώς Ar.''Lys.''629; <b class="b3">πρίν κεν λ. οἶν ὑμεναιοῖ</b>, of an impossibility, Id.''Pax''1076, 1112, cf. Il.22.263; <b class="b3">ὡς λύκοι ἄρν' ἀγαπῶσιν</b>, of [[treacherous]] or [[unnatural]] [[love]], Poet. ap. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''241d; <b class="b3">λύκου βίον ζῆν</b>, i.e. live by [[rapine]], Prov. ap. Plb.16.24.4; <b class="b3">ἐκ λύκου στόματος</b>, of getting a thing [[praeter spem]], Zen.3.48; <b class="b3">τῶν ὤτων ἔχειν τὸν λύκον</b> '[[catch a Tartar]]', Apollod.Car.18, cf. Plb.30.20.8; <b class="b3">λύκος ἀετὸν φεύγει</b>, of the [[inescapable]], Diogenian.6.19; <b class="b3">λύκος περὶ φρέαρ χορεύει</b>, of those engaged in [[vain]] [[pursuit]]s, ib.21.<br><span class="bld">II</span> a kind of [[daw]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]'' 617b17; cf. [[λύκιος]].<br><span class="bld">III</span> a [[fish]], = [[καλλιώνυμος]], Hices. ap. Ath.7.282d, ''Gp.''18.14.1.<br><span class="bld">IV</span> a kind of [[spider]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''623a2, Nic.''Th.'' 734, Plin.''HN''30.52.<br><span class="bld">V</span> anything shaped like a [[hook]]:<br><span class="bld">1</span> a [[jagged]] [[bit]] for [[hard]]-[[mouth]]ed [[horse]]s, Lat. [[lupus]], Plu.2.641f; cf. [[λυκοσπάς]].<br><span class="bld">2</span> [[hook]] or [[knocker]] on a [[door]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">3</span> [[flesh]]-[[hook]], Poll. 10.98.<br><span class="bld">VI</span> nickname of [[παιδερασταί]], ''AP''12.250 (Strat.), cf. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]'' 241d.<br><span class="bld">VII</span> the [[flower]] of the [[iris]], Philin. ap. Ath.15.682a.<br><span class="bld">VIII</span> a kind of [[noose]], Gal.''UP''7.14, Heraclas ap.Orib.48.7, ''Hippiatr.''74.<br><span class="bld">IX</span> a [[pastille]] used in [[dysentery]], Aët.9.49 (Latin version).<br><span class="bld">X</span> = [[ὀροβάγχη]], [[varia lectio|v.l.]] in marg. of Dsc.2.142.<br><span class="bld">XI</span> an [[engine]] of [[war]] for [[defend]]ing [[gate]]s, Procop.''Goth.''1.21. (Cf. Skt. vŕŕ̥kas, Lith. viłkas, Slav. vlǔkǔ, Goth. wulfs.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0069.png Seite 69]] ὁ (lupus, nach einigen mit λυκη zufammenhangend, entweder von seiner Farbe, dem Grauen, od. weil er um das Zwielicht auf Raub ausgeht), 1) der [[Wolf]], von Hom. an überall. Bei Hom. ist er als eins der größten in Griechenland einheimischen Raubthiere Sinnbild der Gier u. der verwegenen Wildheit, vgl. bes. Il. 16, 156 ff. 352 ff.; ὀρέστεροι, Od. 10, 212; κοιλογάστορες, Aesch. Spt. 1027; [[ὠμόφρων]], Ch. 415; [[λύκος]] κεχηνώς, Ar. Lys. 629, wie [[λύκος]] ἔχανεν, Diogen. 6, 20, von getäuschter Hoffnung; [[λύκος]] οἶν ὑμεναιοῖ sprichwörtlich, Ar. Pax 1042. 1078; vgl. [[λύκος]] καὶ οἶν ποιμαίνει, Diogen. 5, 96; – τρώγεις ὅσα [[πέντε]] λύκοι, Lucill. 24 (XI, 207); – λύκον [[ἰδεῖν]], einen Wolf gesehen haben, d. i. verstummen, weil nach dem Volksglauben der die Sprache verlor, den ein Wolf früher geschen als er den Wolf, Plat. Rep. X, 336 d. Theocr. 14, 22, – ἐκ λύκου στόματος, aus des Wolfes Rachen, ἐπὶ τῶν ἀνελπίστως τι λαμβανόντων, Zenob. 3, 48, – λύκου βίον ζῆν Pol. 16, 24. 4. – 2) auch von einer Fischart, Ath. VII 282 d; – eine Spinnenart, Arist. H. A. 9, 39; Nic. Th. 734; – u. ein Vogel, Arist. H. A. 9, 24. – 3) nach Ath. XV, 682 a die | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0069.png Seite 69]] ὁ (lupus, nach einigen mit λυκη zufammenhangend, entweder von seiner Farbe, dem Grauen, od. weil er um das Zwielicht auf Raub ausgeht), 1) der [[Wolf]], von Hom. an überall. Bei Hom. ist er als eins der größten in Griechenland einheimischen Raubthiere Sinnbild der Gier u. der verwegenen Wildheit, vgl. bes. Il. 16, 156 ff. 352 ff.; ὀρέστεροι, Od. 10, 212; κοιλογάστορες, Aesch. Spt. 1027; [[ὠμόφρων]], Ch. 415; [[λύκος]] κεχηνώς, Ar. Lys. 629, wie [[λύκος]] ἔχανεν, Diogen. 6, 20, von getäuschter Hoffnung; [[λύκος]] οἶν ὑμεναιοῖ sprichwörtlich, Ar. Pax 1042. 1078; vgl. [[λύκος]] καὶ οἶν ποιμαίνει, Diogen. 5, 96; – τρώγεις ὅσα [[πέντε]] λύκοι, Lucill. 24 (XI, 207); – λύκον [[ἰδεῖν]], einen Wolf gesehen haben, d. i. verstummen, weil nach dem Volksglauben der die Sprache verlor, den ein Wolf früher geschen als er den Wolf, Plat. Rep. X, 336 d. Theocr. 14, 22, – ἐκ λύκου στόματος, aus des Wolfes Rachen, ἐπὶ τῶν ἀνελπίστως τι λαμβανόντων, Zenob. 3, 48, – λύκου βίον ζῆν Pol. 16, 24. 4. – 2) auch von einer Fischart, Ath. VII 282 d; – eine Spinnenart, Arist. H. A. 9, 39; Nic. Th. 734; – u. ein Vogel, Arist. H. A. 9, 24. – 3) nach Ath. XV, 682 a die Blüte der Iris, διὰ τὸ ἐμφερῆ εἶναι λύκου χείλεσιν. – 4) eiserne Haken oder Spitzen, a) scharfe Zacken, Wolfszähne, am Gebiß hartmäuliger Pferde, lupata, Plut. Symp. 2, 8; Hesych. – b) Haken, Klopfer an der Thür, wie [[κόραξ]], u. der Haken am Brunnenseil, an welchem der Eimer hängt, Poll. 10, 31. – c) bei Poll. 10, 98 = [[κρεάγρα]]. – 5) auch die Päderasten heißen so, worauf Strat. 89 (XII, 250) geht; vgl. Plat. Phaedr. 241 d u. Lucill. 5 (XI, 216). | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
| Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''λύκος:''' (ῠ) ὁ<br /><b class="num">1 | |elrutext='''λύκος:''' (ῠ) ὁ<br /><b class="num">1</b> [[волк]] (ἡ λ. волчица) ([[πολιός]], [[κρατερῶνυξ]], [[ὀρέστερος]], [[ὠμοφάγος]] Hom.; [[κοιλογάστωρ]] Aesch.): λύκον [[ἰδεῖν]] погов. Plat. увидеть волка, т. е. онеметь; λ. [[οἶν]] ὑμεναιοῖ погов. Arph. волк сочетается с овцой и λύκοι ἄρν᾽ ἀγαπῶσιν погов. Plat. волки относятся с любовью к ягнятам (о невозможном); λ. [[κεχηνώς]] погов. Arph. разинувший пасть волк (о человеке, которому нельзя верить); λύκου βίον [[ζῆν]] Polyb. жить волчьей жизнью, т. е. грабежом; λύκοι ἐν ἐνδύμασι προβάτων погов. NT волки в овечьих шкурах;<br /><b class="num">2</b> «[[волк]]» (разновидность галки) Arst.;<br /><b class="num">3</b> «[[волк]]» (вид паука) Arst.;<br /><b class="num">4</b> [[удила для норовистых лошадей]], [[мундштук]] Plut.;<br /><b class="num">5</b> перен. хищник, т. е. совратитель, распутник Anth. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο, θηλ. [[λύκαινα]] (AM [[λύκος]], θηλ. [[λύκαινα]])<br /><b>1.</b> άγριο σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογένειας canidae που διακρίνεται για την [[απληστία]] και την [[αιμοβορία]] του («ὧς τοὺς ἀμφὶ λύκοι κρατερώνυχες ἠδὲ λέοντες σαῑνον», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κοινή]], [[σήμερα]], [[ονομασία]] διαφόρων παρασίτων [[φυτών]], [[ιδίως]] διαφόρων ειδών οροβάγχης, κν. κουσκούτας<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ιατρ.</b> [[κάθε]] [[δερματοπάθεια]], άσχετα από τη [[φύση]] της, χαρακτηριστικό της οποίας [[είναι]] [[είτε]] ότι καταλαμβάνει και κατατρώγει, όπως ο [[λύκος]], τους ιστούς του αρρώστου [[είτε]] εδράζεται συμμετρικά στο πρόσωπό του απομιμούμενη [[προσωπείο]] λύκου (α. «[[φυματιώδης]] [[λύκος]]» β. «[[ερυθηματώδης]] [[λύκος]]»)<br /><b>2.</b> η [[σφύρα]] της σκανδάλης τών παλαιών εμπροσθογεμών κυνηγετικών όπλων, αλλ. [[κόκορας]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> i) [[πειναλέος]] ή [[αδηφάγος]] [[άνθρωπος]] ii) [[αιμοβόρος]] [[άνθρωπος]]<br /><b>4.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ο Λύκος</i><br />[[αστερισμός]] του νότιου ημισφαιρίου<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «γλύτωσα από του λύκου το [[στόμα]]» — σώθηκα από βέβαιο κίνδυνο<br />β) «[[τρώω]] σαν [[λύκος]]» — [[είμαι]] [[αδηφάγος]]<br />γ) «[[πεινώ]] σαν [[λύκος]]» — [[πεινώ]] [[πάρα]] πολύ<br />δ) «μπα, που να σέ φάει ο [[λύκος]]» — λέγεται ως [[κατάρα]], [[αλλά]] για αστεϊσμό<br /><b>6.</b> <b>παροιμ.</b> α) «βάλανε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα» ή «βάλανε τον λύκο τσοπάνο» — λέγεται για περιπτώσεις που ανατίθεται η [[φροντίδα]] και η [[φύλαξη]] ενός ανυπεράσπιστου σε άρπαγα<br />β) «ο [[λύκος]] στην [[αναμπουμπούλα]] χαίρεται» ή «ο [[λύκος]] στην [[ανεμοζάλη]] χαίρεται» — λέγεται για τα άτομα που επωφελούνται από ανώμαλες καταστάσεις, για πλουτισμό ή για άλλες επιδιώξεις τους<br />γ) «ο [[λύκος]] κι αν εγέρασε κι άλλαξε το [[μαλλί]] του [[μήτε]] τη [[γνώμη]] άλλαξε [[μήτε]] την [[κεφαλή]] του» — λέγεται για αυτούς που δεν αποβάλλουν τις κακές τους συνήθειες<br />δ) «θρέψε λύκο τον χειμώνα, να σέ φάει (το [[καλοκαίρι]])» — λέγεται για άτομα αχάριστα<br />ε) «από τα μετρημένα τρώει ο [[λύκος]]»<br />i) η [[απώλεια]] [[είναι]] μοιραία και δεν ωφελούν σε [[τίποτε]] οι πολλές προφυλάξεις<br />ii) αυτός που γνωρίζει όσα έχει γνωρίζει και τις απώλειες ή τις ζημιές που υφίσταται<br />στ) «[[γιατί]] [[είναι]] [[χοντρός]] ο [[σβέρκος]] του λύκου; [[γιατί]] κάνει τη δουλειά του [[μόνος]] του» — αυτός που επιμελείται αυτοπροσώπως τις υποθέσεις του πετυχαίνει καλύτερα τους σκοπούς του<br />ζ) «[[λύκος]] εις [[δέρμα]] προβάτου» — λέγεται για άτομα που υποκρίνονται<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> α) [[τύραννος]], [[δυνάστης]]<br />β) [[κλέφτης]]<br />γ) [[αλλόφυλος]], [[άπιστος]]<br />δ) [[εχθρός]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «λύκου [[γνώμη]]» — αγύριστο [[κεφάλι]], [[ισχυρογνώμων]]<br />β) «[[προβατόσχημος]] [[λύκος]]» — [[υποκριτής]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άλλη]] [[ονομασία]] τών ψαριών αναρρίχας και [[καλλιώνυμος]]<br /><b>2.</b> [[είδος]] θηλειάς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] [[πράγμα]] που έχει [[σχήμα]] αρπάγης, αγκίστρου, όπως: α) οι σιδερένιες αιχμές στον χαλινό τών σκληροτράχηλων ίππων<br />β) το [[άγκιστρο]] με το οποίο ανασύρεται από το [[πηγάδι]] ο [[κάδος]]<br />γ) [[είδος]] κρεάγρας, λαβίδας για [[κρέας]]<br />δ) <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[μάνταλο]] θύρας<br /><b>2.</b> σκωπτική [[ονομασία]] τών παιδεραστών<br /><b>3.</b> [[είδος]] καλοιακούδας<br /><b>4.</b> [[είδος]] αράχνης<br /><b>5.</b> το [[άνθος]] του φυτού [[ίριδα]]<br /><b>6.</b> [[είδος]] καταποτίου για τη [[θεραπεία]] της δυσεντερίας<br /><b>7.</b> πολεμική [[μηχανή]] που χρησίμευε για [[υπεράσπιση]] και [[φρούρηση]] τών [[πυλών]] τείχους<br /><b>8.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> α) «λύκον ὁρῶ» — [[μένω]] [[άναυδος]]<br />β) «ὡς [[λύκος]] χανών» — λεγόταν για περιπτώσεις μάταιης προσδοκίας<br />γ) «[[λύκος]] οἶν | |mltxt=ο, θηλ. [[λύκαινα]] (AM [[λύκος]], θηλ. [[λύκαινα]])<br /><b>1.</b> άγριο σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογένειας canidae που διακρίνεται για την [[απληστία]] και την [[αιμοβορία]] του («ὧς τοὺς ἀμφὶ λύκοι κρατερώνυχες ἠδὲ λέοντες σαῑνον», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κοινή]], [[σήμερα]], [[ονομασία]] διαφόρων παρασίτων [[φυτών]], [[ιδίως]] διαφόρων ειδών οροβάγχης, κν. κουσκούτας<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ιατρ.</b> [[κάθε]] [[δερματοπάθεια]], άσχετα από τη [[φύση]] της, χαρακτηριστικό της οποίας [[είναι]] [[είτε]] ότι καταλαμβάνει και κατατρώγει, όπως ο [[λύκος]], τους ιστούς του αρρώστου [[είτε]] εδράζεται συμμετρικά στο πρόσωπό του απομιμούμενη [[προσωπείο]] λύκου (α. «[[φυματιώδης]] [[λύκος]]» β. «[[ερυθηματώδης]] [[λύκος]]»)<br /><b>2.</b> η [[σφύρα]] της σκανδάλης τών παλαιών εμπροσθογεμών κυνηγετικών όπλων, αλλ. [[κόκορας]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> i) [[πειναλέος]] ή [[αδηφάγος]] [[άνθρωπος]] ii) [[αιμοβόρος]] [[άνθρωπος]]<br /><b>4.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ο Λύκος</i><br />[[αστερισμός]] του νότιου ημισφαιρίου<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «γλύτωσα από του λύκου το [[στόμα]]» — σώθηκα από βέβαιο κίνδυνο<br />β) «[[τρώω]] σαν [[λύκος]]» — [[είμαι]] [[αδηφάγος]]<br />γ) «[[πεινώ]] σαν [[λύκος]]» — [[πεινώ]] [[πάρα]] πολύ<br />δ) «μπα, που να σέ φάει ο [[λύκος]]» — λέγεται ως [[κατάρα]], [[αλλά]] για αστεϊσμό<br /><b>6.</b> <b>παροιμ.</b> α) «βάλανε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα» ή «βάλανε τον λύκο τσοπάνο» — λέγεται για περιπτώσεις που ανατίθεται η [[φροντίδα]] και η [[φύλαξη]] ενός ανυπεράσπιστου σε άρπαγα<br />β) «ο [[λύκος]] στην [[αναμπουμπούλα]] χαίρεται» ή «ο [[λύκος]] στην [[ανεμοζάλη]] χαίρεται» — λέγεται για τα άτομα που επωφελούνται από ανώμαλες καταστάσεις, για πλουτισμό ή για άλλες επιδιώξεις τους<br />γ) «ο [[λύκος]] κι αν εγέρασε κι άλλαξε το [[μαλλί]] του [[μήτε]] τη [[γνώμη]] άλλαξε [[μήτε]] την [[κεφαλή]] του» — λέγεται για αυτούς που δεν αποβάλλουν τις κακές τους συνήθειες<br />δ) «θρέψε λύκο τον χειμώνα, να σέ φάει (το [[καλοκαίρι]])» — λέγεται για άτομα αχάριστα<br />ε) «από τα μετρημένα τρώει ο [[λύκος]]»<br />i) η [[απώλεια]] [[είναι]] μοιραία και δεν ωφελούν σε [[τίποτε]] οι πολλές προφυλάξεις<br />ii) αυτός που γνωρίζει όσα έχει γνωρίζει και τις απώλειες ή τις ζημιές που υφίσταται<br />στ) «[[γιατί]] [[είναι]] [[χοντρός]] ο [[σβέρκος]] του λύκου; [[γιατί]] κάνει τη δουλειά του [[μόνος]] του» — αυτός που επιμελείται αυτοπροσώπως τις υποθέσεις του πετυχαίνει καλύτερα τους σκοπούς του<br />ζ) «[[λύκος]] εις [[δέρμα]] προβάτου» — λέγεται για άτομα που υποκρίνονται<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> α) [[τύραννος]], [[δυνάστης]]<br />β) [[κλέφτης]]<br />γ) [[αλλόφυλος]], [[άπιστος]]<br />δ) [[εχθρός]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «λύκου [[γνώμη]]» — αγύριστο [[κεφάλι]], [[ισχυρογνώμων]]<br />β) «[[προβατόσχημος]] [[λύκος]]» — [[υποκριτής]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άλλη]] [[ονομασία]] τών ψαριών αναρρίχας και [[καλλιώνυμος]]<br /><b>2.</b> [[είδος]] θηλειάς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] [[πράγμα]] που έχει [[σχήμα]] αρπάγης, αγκίστρου, όπως: α) οι σιδερένιες αιχμές στον χαλινό τών σκληροτράχηλων ίππων<br />β) το [[άγκιστρο]] με το οποίο ανασύρεται από το [[πηγάδι]] ο [[κάδος]]<br />γ) [[είδος]] κρεάγρας, λαβίδας για [[κρέας]]<br />δ) <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[μάνταλο]] θύρας<br /><b>2.</b> σκωπτική [[ονομασία]] τών παιδεραστών<br /><b>3.</b> [[είδος]] καλοιακούδας<br /><b>4.</b> [[είδος]] αράχνης<br /><b>5.</b> το [[άνθος]] του φυτού [[ίριδα]]<br /><b>6.</b> [[είδος]] καταποτίου για τη [[θεραπεία]] της δυσεντερίας<br /><b>7.</b> πολεμική [[μηχανή]] που χρησίμευε για [[υπεράσπιση]] και [[φρούρηση]] τών [[πυλών]] τείχους<br /><b>8.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> α) «λύκον ὁρῶ» — [[μένω]] [[άναυδος]]<br />β) «ὡς [[λύκος]] χανών» — λεγόταν για περιπτώσεις μάταιης προσδοκίας<br />γ) «[[λύκος]] οἶν ὑμεναιοῖ» — λεγόταν για [[πρόσωπο]] ανίσχυρο<br />δ) «ὡς λύκοι ἄρν' ἀγαπῶσι» — λεγόταν για προσποιητή, δόλια, ύπουλη και ολέθρια [[αγάπη]]<br />ε) «λύκου βίον ζῆν» — λεγόταν για εκείνους που ζούσαν από την [[κλοπή]]<br />στ) «ἐκ λύκου στόματος» — λεγόταν για [[κάτι]] που λάμβανε [[κάποιος]] [[χωρίς]] να το περιμένει<br />ζ) «λύκου πτερά» — λεγόταν για πράγματα ανύπαρκτα<br />η) «[[λύκος]] ἀετὸν φεύγει» — λεγόταν για περιπτώσεις [[κατά]] τις οποίες ήταν αδύνατη η [[διαφυγή]]<br />θ) «[[λύκος]] περὶ [[φρέαρ]] χορεύει» — λεγόταν για εκείνους που επιδίωκαν ανέφικτα πράγματα<br />ι) «τῶν ὤτων ἔχειν τὸν λύκον» — λεγόταν για ασύλληπτο [[άτομο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. συνδέεται ετυμολογικώς με το αρχ. ινδ. <i>vŗka</i>-, αβεστ. <i>v</i><i>ә</i><i>hrk</i><i>ō</i>-, αρχ. σλαβ. <i>vl</i><i>ī</i><i>kŭ</i>, γερμ. <i>wolf</i> κ.ά., ανάγεται δε στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>wĮk</i><sup>w</sup><i>o</i>-<i>s</i> «[[λύκος]]», από την οποία [[είναι]] δύσκολο να ερμηνευθεί, παρ' όλα αυτά, η [[μορφή]] του ελλ. τ. [[λύκος]]. Κατά μια [[άποψη]], ο χειλοϋπερωικός [[φθόγγος]] της ρίζας -<i>k</i><sup>w</sup>- όσο και το αρκτικό <i>w</i> έχουν επηρεάσει την [[απόδοση]] του ημιφώνου -<i>l</i>-σε <i>λυ</i>- ([[αντί]] του αναμενόμενου <i>λα</i>-). Ίδια θα ήταν και η [[περίπτωση]] του λατ. <i>lupus</i> «[[λύκος]]», του οποίου όμως το χειλικό -<i>ρ</i>- θα ερμηνευόταν αν θεωρηθεί η λ. οσκο- ομβρικό [[δάνειο]] (όπου το <i>k</i><sup>w</sup> αποδίδεται με χειλικό φθόγγο). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η ΙΕ [[γλώσσα]], [[εκτός]] από τη [[ρίζα]] <i>wlk</i><sup>w</sup><i>o</i>-<i>s</i>, [[πρέπει]] να διέθετε και ένα [[άλλο]] όνομα <i>lupo</i>- με την [[ίδια]] σημ. ([[πρβλ]]. λατ. <i>lupus</i>), [[οπότε]] το [[λύκος]] ερμηνεύεται ως [[αποτέλεσμα]] συμφυρμού τών δύο θεμάτων. Κατά μία τελευταία [[άποψη]], ίσως πρόκειται για [[αντιμετάθεση]] τών στοιχείων της ρίζας <i>wlk</i><sup>w</sup><i>o</i>-<i>s</i> (> <i>luk</i><sup>w</sup><i>o</i>- > [[λύκος]]). Ο τ. συνδέεται με τον τ. [[λύσσα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λύκαινα]], [[λυκάων]], [[λυκιδεύς]], [[λυκίσκος]], [[λυκώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[Λύκαιον]], [[λυκηδόν]], [[λυκηθμός]], [[λυκώ]] (I)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λύκειος]], [[λυκώ]] (II)<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[λύκινος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[λυκάνθρωπος]], [[λυκόδους]], [[λυκοειδής]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λυκάγχη]], [[λυκοβατίας]], [[λυκοδίωκτος]], [[λυκοέρια]], [[λυκοθαρσής]], [[λυκοθήρας]], [[λυκοκτόνος]], [[λυκόλυγξ]], [[λυκόποδες]], [[λυκορραίστης]], [[λυκόσκορδον]], [[λυκοσκυτάλιον]], [[λυκοσπάς]], [[λυκόσπαστος]], [[λυκόστομος]], [[λυκόστρατος]], [[λυκόφανος]], [[λυκόφθαλμος]], [[λυκοφίλιος]], [[λυκοφόρος]], [[λυκόφρυς]], [[λυκόφρων]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λυκόβρωτος]], [[λυκοπάνθηρος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λυκαγχόνη]], [[λυκόκαπρος]], [[λυκοκάρδιος]], [[λυκοκεφαλαία]], [[λυκόπαρδος]], [[λυκοτρίχης]], [[λυκόχρους]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[λυκόμορφος]], [[λυκοφαγωμένος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λυκόδεσμος]], [[λυκοκάντζαρος]], [[λυκόπουλο]], [[λυκόσκυλο]], [[λυκόστομο]], [[λυκότρυπα]], [[λυκοτσάκαλο]], [[λυκοφωλιά]], [[λυκόχορτο]]. (Β' συνθετικό) [[κυνόλυκος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αινόλυκος]], [[μονόλυκος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αγριόλυκος</i>, [[γερόλυκος]], [[θαλασσόλυκος]], <i>μοναχόλυκος</i>, [[τσακαλόλυκος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[wolf]] (Il.); often metaph., a. o. as name of a kind of daw (Arist.; [[varia lectio|v.l.]] [[λύκιος]], cf. Thompson Birds s. v.), of a fish (Hikes. ap. Ath.; Strömberg Fischnamen 105), = [[hook]], [[sting]] (Plu., Poll.) etc.<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">Λυκό-(Ϝ)οργος</b> > [[Λυκοῦργος]] prop. "holding off the wolves " ([[εἴργω]]), <b class="b3">Λυκοσ-ούρα</b> town in Arcadia, after the contraction <b class="b3">Κυνοσ-ούρα</b> (Risch IF 59, 266 w. n. 1); <b class="b3">λυκ-αψός</b> (<b class="b3">λύκ-</b>) m., also <b class="b3">-ψίς</b> f., name of a venomous plant, [[Echium italicum]] (Nic., Dsc., Gal.), prop. "attacking wolves" (cf. Strömberg Wortstudien 100f. on [[χορδαψός]]), because of its poison as <b class="b3">λυκο-κτόνον</b> a. o. (Strömberg Pflanzennamen 66 u. 70 f.); but see s.v.<br />Derivatives: Feminines: [[λύκαινα]] [[she-wolf]] (Arist.; after [[λέαινα]] etc.) with <b class="b3">-αίνιον</b> (Poll.; of a woman); [[λυκώ]] name of the moon (PMag. Par.); diminut.: [[λυκιδεύς]] m. [[younger wolf]] (Sol. ap. Plu., Theoc.; Boßhardt 65), <b class="b3">λυκίσκος ἡ μη ἔχουσα ἀξονίσκον τροχαλία</b>, <b class="b3">τρῆμα δε μόνον</b> H.; also PN (Schwyzer 542). Further: [[λυκέη]], <b class="b3">-ῆ</b> [[wolfsskin]] (K 459 a.o.), <b class="b3">λύκειος δορά</b> <b class="b2">id.</b> (E. Rh. 208), substantiv. [[λυκεία]] f. (Plb. 6, 22, 3); [[λυκώδης]] [[wolf-like]] (Arist.), [[λυκηδόν]] [[as a wolf]] (A.), [[λυκηθμός]] [[howling of wolves]] (Anon. ap. Suid.; after [[μυκηθμός]]); [[λυκόομαι]] [[be lacerated by wolves]] (X.). On [[λύσσα]] s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [1178] <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> [[wolf]]<br />Etymology: With [[λύκος]] agrees formally exactly the Northgerm. name of the lynx, Swed. [[lō]] (PGm. <b class="b2">*luha-</b> from IE <b class="b2">*luko-</b>; s. 2. [[λύγξ]]). But of course one prefers to connect the widespread name of the wolf, which is preserved e. g. in Skt. <b class="b2">vŕ̥ka-</b>, Lith. <b class="b2">vil̃kas</b>, OCS [[vlьkъ]], Goth. [[wulfs]], Alb. [[ulk]]. With the resulting IE <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> can [[λύκος]] be combined if we assume, that the labiovelar coloured the preceding sonant with loss of the labialisation, cf. Schwyzer 298 and 352; s. also on [[κύκλος]]. A comparable problem gives Lat. [[lupus]]. Far remains however Arm. [[gayl]] (rather to Ir. [[gāel]] [[wolf]] with Fick 2, 259 a. o.). With the name of the wolf taboo-ideas may have played a part (Havers Sprachtabu 37ff.) which may have caused phonetic irregularities. Also for IE <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> such an origin is possible; the interpretation as [[lacerater]] (to <b class="b2">u̯el(k</b>)- [[lacerate]] not counting the labiovelar; s. Specht KZ 66, 26f.) remains hypothetic. - Details in WP. 1, 316f., Pok. 1178f., W.-Hofmann s. [[lupus]], Vasmer s. [[volk]]; also Benveniste BSL 44, 53. | |etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[wolf]] (Il.); often metaph., a. o. as name of a kind of daw (Arist.; [[varia lectio|v.l.]] [[λύκιος]], cf. Thompson Birds s. v.), of a fish (Hikes. ap. Ath.; Strömberg Fischnamen 105), = [[hook]], [[sting]] (Plu., Poll.) etc.<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">Λυκό-(Ϝ)οργος</b> > [[Λυκοῦργος]] prop. "holding off the wolves " ([[εἴργω]]), <b class="b3">Λυκοσ-ούρα</b> town in Arcadia, after the contraction <b class="b3">Κυνοσ-ούρα</b> (Risch IF 59, 266 w. n. 1); <b class="b3">λυκ-αψός</b> (<b class="b3">λύκ-</b>) m., also <b class="b3">-ψίς</b> f., name of a venomous plant, [[Echium italicum]] (Nic., Dsc., Gal.), prop. "attacking wolves" (cf. Strömberg Wortstudien 100f. on [[χορδαψός]]), because of its poison as <b class="b3">λυκο-κτόνον</b> a. o. (Strömberg Pflanzennamen 66 u. 70 f.); but see s.v.<br />Derivatives: Feminines: [[λύκαινα]] [[she-wolf]] (Arist.; after [[λέαινα]] etc.) with <b class="b3">-αίνιον</b> (Poll.; of a woman); [[λυκώ]] name of the moon (PMag. Par.); diminut.: [[λυκιδεύς]] m. [[younger wolf]] (Sol. ap. Plu., Theoc.; Boßhardt 65), <b class="b3">λυκίσκος ἡ μη ἔχουσα ἀξονίσκον τροχαλία</b>, <b class="b3">τρῆμα δε μόνον</b> H.; also PN (Schwyzer 542). Further: [[λυκέη]], <b class="b3">-ῆ</b> [[wolfsskin]] (K 459 a.o.), <b class="b3">λύκειος δορά</b> <b class="b2">id.</b> (E. Rh. 208), substantiv. [[λυκεία]] f. (Plb. 6, 22, 3); [[λυκώδης]] [[wolf-like]] (Arist.), [[λυκηδόν]] [[as a wolf]] (A.), [[λυκηθμός]] [[howling of wolves]] (Anon. ap. Suid.; after [[μυκηθμός]]); [[λυκόομαι]] [[be lacerated by wolves]] (X.). On [[λύσσα]] s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [1178] <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> [[wolf]]<br />Etymology: With [[λύκος]] agrees formally exactly the Northgerm. name of the lynx, Swed. [[lō]] (PGm. <b class="b2">*luha-</b> from IE <b class="b2">*luko-</b>; s. 2. [[λύγξ]]). But of course one prefers to connect the widespread name of the wolf, which is preserved e. g. in Skt. <b class="b2">vŕ̥ka-</b>, Lith. <b class="b2">vil̃kas</b>, OCS [[vlьkъ]], Goth. [[wulfs]], Alb. [[ulk]]. With the resulting IE <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> can [[λύκος]] be combined if we assume, that the labiovelar coloured the preceding sonant with loss of the labialisation, cf. Schwyzer 298 and 352; s. also on [[κύκλος]]. A comparable problem gives Lat. [[lupus]]. Far remains however Arm. [[gayl]] (rather to Ir. [[gāel]] [[wolf]] with Fick 2, 259 a. o.). With the name of the wolf taboo-ideas may have played a part (Havers Sprachtabu 37ff.) which may have caused phonetic irregularities. Also for IE <b class="b2">*u̯l̥kʷos</b> [[such an origin is possible]]; the interpretation as [[lacerater]] (to <b class="b2">u̯el(k</b>)- [[lacerate]] not counting the labiovelar; s. Specht KZ 66, 26f.) remains hypothetic. - Details in WP. 1, 316f., Pok. 1178f., W.-Hofmann s. [[lupus]], Vasmer s. [[volk]]; also Benveniste BSL 44, 53. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 56: | Line 56: | ||
}} | }} | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=ὁ 1 [[lobo]] del que se usa diversas partes: la cabeza ἔχε δὲ ἐν ἑτοίμῳ λύκου κεφαλήν <b class="b3">ten preparada una cabeza de lobo</b> P I 281 un ojo ἔστιν δὲ τὸ ἐπίθυμα λύκου ὀφθαλμός, στύραξ, κιννάμωμον, βδέλλα καὶ ὅτι ἔντιμον ἐν τοῖς ἀρώμασι <b class="b3">la ofrenda consiste en un ojo de lobo, estoraque, cinamomo, bálsamo y lo que hay más apreciado de entre las plantas aromáticas</b> P I 285 una taba τῇ τρίτῃ (ἡμέρα) λύκου τρίχας ἢ ἀστράγαλον <b class="b3">en el tercer día pelos de un lobo o una taba</b> P II 143 φυλακτήριον τῆς | |esmgtx=ὁ 1 [[lobo]] del que se usa diversas partes: la cabeza ἔχε δὲ ἐν ἑτοίμῳ λύκου κεφαλήν <b class="b3">ten preparada una cabeza de lobo</b> P I 281 un ojo ἔστιν δὲ τὸ ἐπίθυμα λύκου ὀφθαλμός, στύραξ, κιννάμωμον, βδέλλα καὶ ὅτι ἔντιμον ἐν τοῖς ἀρώμασι <b class="b3">la ofrenda consiste en un ojo de lobo, estoraque, cinamomo, bálsamo y lo que hay más apreciado de entre las plantas aromáticas</b> P I 285 una taba τῇ τρίτῃ (ἡμέρα) λύκου τρίχας ἢ ἀστράγαλον <b class="b3">en el tercer día pelos de un lobo o una taba</b> P II 143 φυλακτήριον τῆς πράξεως· λύκου ἀστράγαλον περιάπτου <b class="b3">amuleto de la práctica: cuélgate una taba de lobo</b> P IV 1317 2 [[imagen de lobo]] ref. a Hermes ἐν δὲ τῷ νότῳ μορφὴν ἔχεις λύκου <b class="b3">en el sur tienes forma de lobo</b> P VIII 11 símbolo de Mene P VII 781 ref. prob. a Horus-Apolo λύκος λευκός <b class="b3">lobo blanco</b> SM 34C 1 ref. al demonio (pap. crist.) δαιμόνιον, ... τὸ ἔχων πόδας λύκου, τοῦ δὲ βατράχου τὴν κεφαλήν <b class="b3">un demonio, el que tiene pies de lobo y cabeza de rana</b> C 10 12 (fr. lac.) | ||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Abaza: квыджьма; Abenaki: môlsem; Abkhaz: абгаду, ақәыџьма; Adyghe: тыгъужъ; Afrikaans: wolf; Aghwan: 𐕒𐕡𐔾; Ainu: ホㇿケゥ, ウォセカムィ; Akkadian: 𒌨𒁇𒊏; Albanian: ujk; Aleut: aliĝngix̂; Algonquin: mahìgan, mokquishim; Amharic: ተኩላ; Andi: боцӏо; Arabic: ذِئْب; Egyptian Arabic: ديب; Gulf Arabic: ذيب; Moroccan Arabic: ديب; Aramaic Classical Syriac: ܕܐܒܐ, ܕܐܒܬܐ; Jewish Babylonian Aramaic: דֵּיבָא; Armenian: գայլ; Old Armenian: գայլ; Asturian: llobu; Atikamekw: mahikan; Avar: бацӏ; Azerbaijani: canavar, qurd; Balti: شانكو; Baluchi: گرک; Bashkir: бүре; Basque: otso; Bats: ბჺორწ; Bavarian: Woif; Belarusian: воўк, ваўчыца, ваўчыха; Bengali: নেকড়ে; Blackfoot: omahkapi'si; Breton: bleiz; Bulgarian: вълк; Burmese: ဝံပုလွေ; Buryat: шоно; Catalan: llop; Central Atlas Tamazight: ⵓⵛⵛⵏ; Central Sierra Miwok: húŋ·u-; Chagatai: بورى; Chakma: 𑄤𑄇𑄴; Chechen: борз; Cherokee: ᏩᏯ; Cheyenne: hó'nehe; Chinese Cantonese: 狼; Dungan: лон, мулон, лонвазы; Hakka: 狼; Mandarin: 狼; Min Dong: 狼; Min Nan: 狼; Wu: 狼; Chukchi: иʼны, ээʼгычгын; Chuvash: кашкӑр; Coptic: ⲟⲩⲱⲛϣ; Cornish: bleydh; Corsican: lupu; Cree: mahihkan; Czech: vlk; Danish: ulv; Dogrib: dìga; Dolgan: бөрө; Dutch: [[wolf]]; Eastern Cham: ꨔꨪꩂ, ꨀꨧꨭꩃ ꨔꨪꩂ; Elfdalian: warg; Emilian: låuv; Erzya: верьгиз; Esperanto: lupo; Estonian: susi, hunt; Evenki: иргичи; Ewe: amegãxi; Faroese: úlvur; Finnish: susi, hukka, susihukka; Franco-Provençal: lop, luef; French: [[loup]]; Friulian: lôf, lôv; Gabrielino-Fernandeño: 'iisawut; Galician: lobo; Gaulish: drucocu; Georgian: მგელი; German: [[Wolf]], [[Meister Graubein]]; Gilaki: ورگ; Gondi: तोडेल्ली; Gothic: 𐍅𐌿𐌻𐍆𐍃; Greek: [[λύκος]]; Ancient Greek: [[λύκος]]; Greenlandic: amaroq; Guaraní: jaguaru; Gujarati: ભેડીયો; Haida: g̱úuj; Hawaiian: ʻīlio hae; Hebrew: זְאֵב; Hindi: भेड़िया, वृक, गुर्ग; Holikachuk: nikʼighun; Hopi: kwewu; Hungarian: farkas; Hunsrik: Wollef; Icelandic: úlfur; Ido: volfo; Indonesian: serigala; Ingrian: suzi; Ingush: борз; Interlingua: lupo; Inuktitut: ᐊᒪᕈᖅ; Inupiaq: amaġuq; Irish: faolchú, mac tíre, madra alla, madra allta; Middle Irish: fáel, fáelchú, sídach; Old Irish: cú, cú allaid, macc tíre, fáel; Istro-Romanian: lup; Italian: [[lupo]]; Itelmen: хывнэ; Japanese: 狼, オオカミ, ウルフ; Javanese: mbaung; Jicarilla: ba'iitso; Kabardian: дыгъужь; Kaki Ae: weldok; Kalasha: grast; Kalmyk: чон; Kannada: ತೋಳ; Karachay-Balkar: бёрю; Karakalpak: bo'ri, qasqır; Karelian: hukka; Kashmiri: رامہٕ ہوٗن; Kashubian: wilk; Kazakh: бөрі, қасқыр; Ket: ӄыт; Khakas: пӱӱр; Khmer: ចចក; Khvarshi: боцӏа; Kildin Sami: пальтэсь, скуммьп; Komi-Zyrian: кӧин; Korean: 늑대, 이리; Koryak: гʼэгылӈын; Koyraboro Senni: ganjihanŝi; Kumyk: бёрю; Kurdish Central Kurdish: گورگ; Laki: گوِرگ; Northern Kurdish: gur, gurg; Southern Kurdish: گوِرگ; Kyrgyz: бөрү, карышкыр; Ladin: bolp; Lak: барцӏ; Lakota: šuŋgmánitu tȟáŋka; Lao: ໝາປ່າ; Latgalian: vylks; Latin: [[lupus]]; Latvian: vilks; Lenape Unami: tëme; Lezgi: жанавур; Ligurian: lô; Lithuanian: vilkas; Livvi: hukku; Lolopo: veimar; Lombard: lóff; Low German: Wulf; Luxembourgish: Wollef; Macedonian: волк; Malagasy: amboadia; Malay Jawi: سريݢالا, ذيب; Rumi: serigala, zib; Malayalam: ചെന്നായ്; Maltese: dib, lupu; Manchu: ᠨᡳᠣᡥᡝ; Manx: filliu, moddey oaldey; Maori: wuruhi, wuruwhi; Marathi: लांडगा, वृक; Mari Eastern Mari: пире; Western Mari: пирӹ; Mazanderani: ورگ; Mbyá Guaraní: aguara-jagua; Mi'kmaq: paqt'sm anim, paqtesm anim, paqte'smug anim; Mingo: utháyôni; Mingrelian: გერი; Mirandese: lhobo; Moksha: врьгаз; Mongolian: чоно; Montagnais: maikan; Muong: khỏl; Mòcheno: bolf; Nahuatl: cuetlāchtli; Nanai: енгур; Navajo: mąʼiitsoh; Naxi: paqkee, xulkee; Nepali: ब्वाँसो; Nganasan: ӈӱлиаӡә; Ngazidja Comorian: dhiiɓu; Nivkh: лиғс; Nogai: боьри; Nootka: qʷayac̕iik; North Frisian: ulf, Ulv; Northern Sami: gumpe; Norwegian Bokmål: ulv, varg, gråbein; Nynorsk: ulv, varg, gråbein; Occitan: lop; Ojibwe: ma'iingan; Old Church Slavonic Cyrillic: влькъ, вльчица; Glagolitic: ⰲⰾⱐⰽⱏ; Old East Slavic: вълкъ; Old English: wulf; Old Norse: úlfr; Oromo: yeeyyii; Oroqen: guykə; Ossetian: бирӕгъ; Pashto: لېوه, شرمښ; Pawnee: ckírihki; Persian: گرگ; Piedmontese: luv; Plains Apache: ba'; Plautdietsch: Wulf; Polabian: våuk; Polish: wilk anim, basior anim, wadera; Portuguese: [[lobo]]; Punjabi Gurmukhi: ਬਘਿਆੜ; Shahmukhi: بَگِھیاڑ; Quechua: atawka; Romani: ruv; Romanian: lup; Romansch: luf, louf; Russian: [[волк]], [[волчица]]; Rusyn: вовк; Sabine: hirpus; Salar: bori; Samogitian: vėlks; Sanskrit: वृक, श्वक; Saterland Frisian: Wulf; Scots: wouf; Scottish Gaelic: faol, madadh-allaidh; Serbo-Croatian Cyrillic: вук; Roman: vuk; Seri: xeecoj, ziix yacö caixaj; Sherpa: སྤྱང་ཀུ; Shor: пӧрӱ; Sichuan Yi: ꆿꍫ, ꆿꆚ; Sicilian: lupu; Sinhalese: වෘකයා; Skolt Sami: čõrmm; Slovak: vlk; Slovene: volk; Somali: yey; Sorbian Lower Sorbian: wjelk; Upper Sorbian: wjelk; Southern Altai: бӧрӱ; Spanish: [[lobo]]; Sumerian: 𒌨𒁇𒊏; Svan: თხე̄რე; Swahili: mbwa mwitu; Swedish: varg, ulv; T'en: laput; Tabasaran: жанавар; Tagalog: lobo; Tahltan: ch'iyōne; Tajik: гург; Tamil: ஓநாய்; Taos: kòléna; Tatar: бүре; Telugu: తోడేలు; Thai: หมาป่า, สุนัขป่า; Tibetan: སྦྱང་ཀུ, སྤྱང་ཀི; Tigrinya: ተዅላ; Tlingit: g̱ooch; Tocharian B: walkwe; Tok Pisin: weldok; Translingual: Canis lupus; Tundra Nenets: ӈылека, сармик; Turkish: kurt, börü; Turkmen: böri, gurt, möjek; Tuvan: бөрү; Udi: ул; Udmurt: кион; Ukrainian: вовк, вовчиця, вовчиха; Urak Lawoi': อาซู ฮูตัด; Urdu: بھیڑیا; Urum: джанавар; Uyghur: قۇرت, بۆرە, قاراشقاۇ, قارىشقۇ; Uzbek: boʻri, qashqir; Venetian: łovo, lóvo; Veps: händikaz; Vietnamese: sói, chó sói; Vilamovian: wūf; Volapük: lup, ludog; Votic: susi; Võro: susi; Walloon: leu; Welsh: blaidd; West Frisian: wolf; Western Apache: ma'choh, ba'choh, ba'cho, mbaaʼtsu; Winnebago: šųųkjąk; Yagnobi: урк; Yakut: бөрө; Yiddish: וואָלף; Yokuts Southern Valley Yokuts: yawlicʼ; Yup'ik: kegluneq; Zazaki: verg; Zhuang: manaez; Zulu: inja yasendle; Zuni: yuna:wik'o | |trtx=Abaza: квыджьма; Abenaki: môlsem; Abkhaz: абгаду, ақәыџьма; Adyghe: тыгъужъ; Afrikaans: wolf; Aghwan: 𐕒𐕡𐔾; Ainu: ホㇿケゥ, ウォセカムィ; Akkadian: 𒌨𒁇𒊏; Albanian: ujk; Aleut: aliĝngix̂; Algonquin: mahìgan, mokquishim; Amharic: ተኩላ; Andi: боцӏо; Arabic: ذِئْب; Egyptian Arabic: ديب; Gulf Arabic: ذيب; Moroccan Arabic: ديب; Aramaic Classical Syriac: ܕܐܒܐ, ܕܐܒܬܐ; Jewish Babylonian Aramaic: דֵּיבָא; Armenian: գայլ; Old Armenian: գայլ; Asturian: llobu; Atikamekw: mahikan; Avar: бацӏ; Azerbaijani: canavar, qurd; Balti: شانكو; Baluchi: گرک; Bashkir: бүре; Basque: otso; Bats: ბჺორწ; Bavarian: Woif; Belarusian: воўк, ваўчыца, ваўчыха; Bengali: নেকড়ে; Blackfoot: omahkapi'si; Breton: bleiz; Bulgarian: вълк; Burmese: ဝံပုလွေ; Buryat: шоно; Catalan: llop; Central Atlas Tamazight: ⵓⵛⵛⵏ; Central Sierra Miwok: húŋ·u-; Chagatai: بورى; Chakma: 𑄤𑄇𑄴; Chechen: борз; Cherokee: ᏩᏯ; Cheyenne: hó'nehe; Chinese Cantonese: 狼; Dungan: лон, мулон, лонвазы; Hakka: 狼; Mandarin: 狼; Min Dong: 狼; Min Nan: 狼; Wu: 狼; Chukchi: иʼны, ээʼгычгын; Chuvash: кашкӑр; Coptic: ⲟⲩⲱⲛϣ; Cornish: bleydh; Corsican: lupu; Cree: mahihkan; Czech: vlk; Danish: ulv; Dogrib: dìga; Dolgan: бөрө; Dutch: [[wolf]]; Eastern Cham: ꨔꨪꩂ, ꨀꨧꨭꩃ ꨔꨪꩂ; Elfdalian: warg; Emilian: låuv; Erzya: верьгиз; Esperanto: lupo; Estonian: susi, hunt; Evenki: иргичи; Ewe: amegãxi; Faroese: úlvur; Finnish: susi, hukka, susihukka; Franco-Provençal: lop, luef; French: [[loup]]; Friulian: lôf, lôv; Gabrielino-Fernandeño: 'iisawut; Galician: lobo; Gaulish: drucocu; Georgian: მგელი; German: [[Wolf]], [[Meister Graubein]]; Gilaki: ورگ; Gondi: तोडेल्ली; Gothic: 𐍅𐌿𐌻𐍆𐍃; Greek: [[λύκος]]; Ancient Greek: [[λύκος]]; Greenlandic: amaroq; Guaraní: jaguaru; Gujarati: ભેડીયો; Haida: g̱úuj; Hawaiian: ʻīlio hae; Hebrew: זְאֵב; Hindi: भेड़िया, वृक, गुर्ग; Holikachuk: nikʼighun; Hopi: kwewu; Hungarian: farkas; Hunsrik: Wollef; Icelandic: úlfur; Ido: volfo; Indonesian: serigala; Ingrian: suzi; Ingush: борз; Interlingua: lupo; Inuktitut: ᐊᒪᕈᖅ; Inupiaq: amaġuq; Irish: faolchú, mac tíre, madra alla, madra allta; Middle Irish: fáel, fáelchú, sídach; Old Irish: cú, cú allaid, macc tíre, fáel; Istro-Romanian: lup; Italian: [[lupo]]; Itelmen: хывнэ; Japanese: 狼, オオカミ, ウルフ; Javanese: mbaung; Jicarilla: ba'iitso; Kabardian: дыгъужь; Kaki Ae: weldok; Kalasha: grast; Kalmyk: чон; Kannada: ತೋಳ; Karachay-Balkar: бёрю; Karakalpak: bo'ri, qasqır; Karelian: hukka; Kashmiri: رامہٕ ہوٗن; Kashubian: wilk; Kazakh: бөрі, қасқыр; Ket: ӄыт; Khakas: пӱӱр; Khmer: ចចក; Khvarshi: боцӏа; Kildin Sami: пальтэсь, скуммьп; Komi-Zyrian: кӧин; Korean: 늑대, 이리; Koryak: гʼэгылӈын; Koyraboro Senni: ganjihanŝi; Kumyk: бёрю; Kurdish Central Kurdish: گورگ; Laki: گوِرگ; Northern Kurdish: gur, gurg; Southern Kurdish: گوِرگ; Kyrgyz: бөрү, карышкыр; Ladin: bolp; Lak: барцӏ; Lakota: šuŋgmánitu tȟáŋka; Lao: ໝາປ່າ; Latgalian: vylks; Latin: [[lupus]]; Latvian: vilks; Lenape Unami: tëme; Lezgi: жанавур; Ligurian: lô; Lithuanian: vilkas; Livvi: hukku; Lolopo: veimar; Lombard: lóff; Low German: Wulf; Luxembourgish: Wollef; Macedonian: волк; Malagasy: amboadia; Malay Jawi: سريݢالا, ذيب; Rumi: serigala, zib; Malayalam: ചെന്നായ്; Maltese: dib, lupu; Manchu: ᠨᡳᠣᡥᡝ; Manx: filliu, moddey oaldey; Maori: wuruhi, wuruwhi; Marathi: लांडगा, वृक; Mari Eastern Mari: пире; Western Mari: пирӹ; Mazanderani: ورگ; Mbyá Guaraní: aguara-jagua; Mi'kmaq: paqt'sm anim, paqtesm anim, paqte'smug anim; Mingo: utháyôni; Mingrelian: გერი; Mirandese: lhobo; Moksha: врьгаз; Mongolian: чоно; Montagnais: maikan; Muong: khỏl; Mòcheno: bolf; Nahuatl: cuetlāchtli; Nanai: енгур; Navajo: mąʼiitsoh; Naxi: paqkee, xulkee; Nepali: ब्वाँसो; Nganasan: ӈӱлиаӡә; Ngazidja Comorian: dhiiɓu; Nivkh: лиғс; Nogai: боьри; Nootka: qʷayac̕iik; North Frisian: ulf, Ulv; Northern Sami: gumpe; Norwegian Bokmål: ulv, varg, gråbein; Nynorsk: ulv, varg, gråbein; Occitan: lop; Ojibwe: ma'iingan; Old Church Slavonic Cyrillic: влькъ, вльчица; Glagolitic: ⰲⰾⱐⰽⱏ; Old East Slavic: вълкъ; Old English: wulf; Old Norse: úlfr; Oromo: yeeyyii; Oroqen: guykə; Ossetian: бирӕгъ; Pashto: لېوه, شرمښ; Pawnee: ckírihki; Persian: گرگ; Piedmontese: luv; Plains Apache: ba'; Plautdietsch: Wulf; Polabian: våuk; Polish: wilk anim, basior anim, wadera; Portuguese: [[lobo]]; Punjabi Gurmukhi: ਬਘਿਆੜ; Shahmukhi: بَگِھیاڑ; Quechua: atawka; Romani: ruv; Romanian: lup; Romansch: luf, louf; Russian: [[волк]], [[волчица]]; Rusyn: вовк; Sabine: hirpus; Salar: bori; Samogitian: vėlks; Sanskrit: वृक, श्वक; Saterland Frisian: Wulf; Scots: wouf; Scottish Gaelic: faol, madadh-allaidh; Serbo-Croatian Cyrillic: вук; Roman: vuk; Seri: xeecoj, ziix yacö caixaj; Sherpa: སྤྱང་ཀུ; Shor: пӧрӱ; Sichuan Yi: ꆿꍫ, ꆿꆚ; Sicilian: lupu; Sinhalese: වෘකයා; Skolt Sami: čõrmm; Slovak: vlk; Slovene: volk; Somali: yey; Sorbian Lower Sorbian: wjelk; Upper Sorbian: wjelk; Southern Altai: бӧрӱ; Spanish: [[lobo]]; Sumerian: 𒌨𒁇𒊏; Svan: თხე̄რე; Swahili: mbwa mwitu; Swedish: varg, ulv; T'en: laput; Tabasaran: жанавар; Tagalog: lobo; Tahltan: ch'iyōne; Tajik: гург; Tamil: ஓநாய்; Taos: kòléna; Tatar: бүре; Telugu: తోడేలు; Thai: หมาป่า, สุนัขป่า; Tibetan: སྦྱང་ཀུ, སྤྱང་ཀི; Tigrinya: ተዅላ; Tlingit: g̱ooch; Tocharian B: walkwe; Tok Pisin: weldok; Translingual: Canis lupus; Tundra Nenets: ӈылека, сармик; Turkish: kurt, börü; Turkmen: böri, gurt, möjek; Tuvan: бөрү; Udi: ул; Udmurt: кион; Ukrainian: вовк, вовчиця, вовчиха; Urak Lawoi': อาซู ฮูตัด; Urdu: بھیڑیا; Urum: джанавар; Uyghur: قۇرت, بۆرە, قاراشقاۇ, قارىشقۇ; Uzbek: boʻri, qashqir; Venetian: łovo, lóvo; Veps: händikaz; Vietnamese: sói, chó sói; Vilamovian: wūf; Volapük: lup, ludog; Votic: susi; Võro: susi; Walloon: leu; Welsh: blaidd; West Frisian: wolf; Western Apache: ma'choh, ba'choh, ba'cho, mbaaʼtsu; Winnebago: šųųkjąk; Yagnobi: урк; Yakut: бөрө; Yiddish: וואָלף; Yokuts Southern Valley Yokuts: yawlicʼ; Yup'ik: kegluneq; Zazaki: verg; Zhuang: manaez; Zulu: inja yasendle; Zuni: yuna:wik'o | ||
}} | }} | ||
