Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

beatus: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  19 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{Lewis.*}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*}}$)" to "$3 $1$2"
(1)
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*}}$)" to "$3 $1$2")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=beatus beata -um, beatior -or -us, beatissimus -a -um ADJ :: happy, fortunate, bringing happiness; rich, wealthy, copious, sumptuous<br />beatus beatus beata, beatum ADJ :: blessed, blissful; "Saint" (in early Church, less formal)<br />beatus beatus beati N M :: happy/fortunate men/persons (pl.); "the_rich"
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>bĕātus</b>: a, um, v. beo, P. a.
|lshtext=<b>bĕātus</b>: a, um, v. beo, P. a.
Line 8: Line 11:
{{Georges
{{Georges
|georg=beātus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. [[beo]]), beglückt, [[glücklich]], [[glückselig]] (Ggstz. [[miser]]), I) im allg., v. einem, dem zu seinem [[Dasein]] kein physisches u. moralisches [[Gut]] fehlt, a) v. Pers.: videamus, [[qui]] dicendi sint beati: [[equidem]] hos [[existimo]], [[qui]] sint in bonis, Cic.: [[qui]] [[beatus]] est, [[non]] [[intellego]] [[quid]] requirat, ut sit beatior: si est [[enim]] [[quod]] desit, ne [[beatus]] [[quidem]] est, Cic.: [[nemo]] [[non]] potest [[non]] beatissimus [[esse]], [[qui]] est [[totus]] [[aptus]] ex [[sese]] quique in se [[uno]] sua ponit [[omnia]], Cic.: [[nec]] potest [[quisquam]] [[alias]] [[beatus]] [[esse]], [[alias]] [[miser]]: [[qui]] [[enim]] existimabit posse se miserum [[esse]], [[beatus]] [[non]] erit, Cic.: [[nihil]] est [[tam]] [[miserabile]] [[quam]] ex beato [[miser]], Cic.: si [[non]] potest, ut dicitis, [[sapiens]] ex beato in miserum decidere, [[non]] potest in [[non]] [[beatum]], Sen.: [[velim]] ut [[tibi]] [[amicus]] sit: [[hoc]] cum [[tibi]] [[opto]], [[opto]] tu [[beatus]] [[sis]] (wünsche [[ich]] dir alles [[Glück]]); erit [[enim]] [[tamdiu]], Cic.: (perturbationibus) [[vacuus]] [[animus]] [[perfecte]] [[atque]] [[absolute]] beatos efficit, Cic.: [[non]] facit [[collectio]] amicorum sapientiorem, [[non]] facit stultiorem [[detractio]]; [[ergo]] [[nec]] facit beatiorem [[aut]] miseriorem, Sen. – [[usque]] ad [[supremum]] diem [[beatus]] et [[felix]], Plin. ep. 3, 7, 2: [[felix]] beatusque es, si etc., ibid. 1, 3, 2. – agricolae [[parvo]] beati, [[sich]] [[glücklich]] dünkend, Hor.: [[quo]] [[beatus]] vulnere, Hor. – Plur. subst., istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum otio concedamus, Cic. de or. 2, 144: Phraaten [[numero]] beatorum eximit Virtus, Hor. carm. 2, 2, 18. – b) v. Zuständen usw.: [[Zeno]] in [[una]] virtute positam beatam vitam putat. Quid [[Antiochus]]? Etiam, inquit, beatam, [[sed]] [[non]] beatissimam, Cic.: cum ipsa [[virtus]] efficiat [[ita]] beatam vitam, ut beatior [[esse]] [[non]] possit, Cic.: ex [[quo]] illorum beata [[mors]] videtur, horum [[vita]] [[laudabilis]], Cic.: [[res]] magna et ex beatissimo animi statu profecta, Sen.: [[sublimis]] [[animus]] et beatior [[spiritus]] (seligere [[Begeisterung]]), Quint. – neutr. subst.: in [[qua]] (virtute) sit ipsum [[etiam]] [[beatum]] (το μακάριον), das Glückseligsein, die [[Glückseligkeit]], Cic. de fin. 5, 84 (vgl. Cic. Tusc. 5, 45): [[non]] [[quia]] per se [[beatum]] (eine [[Glückseligkeit]], [[ein]] [[Glück]]) est [[malo]] caruisse, [[sed]] [[quia]] etc., Sen. nat. qu. 1. prol. 6.<br />'''II)''' insbes.: A) [[von]] einem, dem [[nichts]] zu äußerer [[Glückseligkeit]], zum vollen [[Genuß]] [[aller]] [[äußern]] Erdengüter fehlt, übh. [[gesegnet]], [[gesegnet]] [[mit]] Besitztümern, -[[mit]] Glücksgütern, [[begütert]], [[wohlhabend]], [[reich]], a) v. Pers.: [[qui]] se locupletes, honoratos, beatos putant, ii ne obligari [[quidem]] beneficio volunt, Cic.: inopes ([[magis]] praesidia quaerunt) [[quam]] opulenti, et calamitosi [[quam]] ii, [[qui]] putantur beati, Cic.: [[mulier]] beata ac [[nobilis]], Cic.: [[uxor]] beata, Hor. u. Sen.: [[homo]] [[non]] beatissimus, [[eben]] [[nicht]] [[sehr]] [[wohlhabend]], Nep. – [[satis]] [[beatus]] unicis Sabinis, Hor.: Thynā merce [[beatus]], bereichert, Hor. – Plur. subst., beati, die Rei chen (οἱ ευδαίμονες), noli nobilibus, noli conferre beatis, Prop. 2, 9, 33 (das. Burmann [[mehr]] Beisp.): beatos (zu R.) egentes facere, Gran. Licin. 35. p. 37 B.: [[unus]] beatiorum, [[einer]] [[von]] den Wohlhabenden, Catull. 10, 17. – b) v. Staate u. [[dessen]] Zustande: [[Dionysius]] [[tyrannus]] opulentissimae et beatissimae civitatis, Cic.: in libera et in beata civitate viximus, Cic.: florente ac beata re publicā, Liv.: [[nullius]] civitatis fortunatiorem ac beatiorem statum [[fore]], Liv.: beatiorem [[post]] se laetiorem [[que]] portendi [[rei]] publicae statum, Suet. – c) v. Besitztum u. dgl., [[gesegnet]], [[reich]] begabt, [[fruchtbar]], gazae beatae Arabum, Hor.: [[rus]] [[beatum]], Hor.: beati Campaniae [[sinus]], Tac.: rura beata, Stat.: auriferi [[ripa]] beata Tagi, Ov. – [[vox]] beata, eine [[reich]] begabte [[Stimme]] (die starke u. schwache, hohe u. tiefe Töne [[hervorbringen]] kann), Quint. – d) v. Zuständen [[aller]] [[Art]], [[gesegnet]], poet. = [[herrlich]], [[prächtig]], commoda, Catull.: nuntii, Catull.: [[nectar]], göttlicher, Mart.: [[dies]] beatissimus, Amm. – e) v. geistiger [[Fülle]], [[gesegnet]], überströmend, ingenii beatissima [[ubertas]], Quint.: beatissima rerum verborumque [[copia]], Quint.<br />'''B)''' [[weil]] die Götter den Lebenden kein [[ganz]] vollkommenes [[Glück]] gönnten, hießen vorzugsw. die Verstorbenen [[bei]] den Griechen μάκαρες u. [[nach]] ihnen [[bei]] den Römern beati, die Seligen; dah. beatorum insulae (μακάρων νησοι), die »Inseln der Seligen«, die [[alter]] griech. [[Glaube]] an den Westrand der Erdscheibe in den [[Ozean]] verlegte, wo [[unter]] Kronos milder [[Herrschaft]] die im [[Kampf]] gefallenen Heroen, die Halbgötter [[des]] vierten Menschengeschlechts, [[ein]] sorgenloses [[Leben]] [[ohne]] [[Tod]] [[genießen]] (Hesiod. op. 173), si [[nobis]], cum ex [[hac]] [[vita]] emigraverimus, in beatorum insulis [[immortale]] [[aevum]], ut fabulae ferunt, degere liceret, Cic. Hortens. fr. 40 K. – dah. im Spätlat. [[beatus]], [[selig]] = [[verstorben]] übh., quem cum [[beatum]] fuisse [[Sallustius]] respondisset, intellexit occisum, Amm. 25, 3, 21: u. übtr., beatae memoriae ([[vir]] u. dgl.), seligen Andenkens, Eccl.<br />'''C)''' Beatissimus, [[Titel]] der höhern Geistlichkeit, [[spät]]. ICt. u. Eccl.
|georg=beātus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. [[beo]]), beglückt, [[glücklich]], [[glückselig]] (Ggstz. [[miser]]), I) im allg., v. einem, dem zu seinem [[Dasein]] kein physisches u. moralisches [[Gut]] fehlt, a) v. Pers.: videamus, [[qui]] dicendi sint beati: [[equidem]] hos [[existimo]], [[qui]] sint in bonis, Cic.: [[qui]] [[beatus]] est, [[non]] [[intellego]] [[quid]] requirat, ut sit beatior: si est [[enim]] [[quod]] desit, ne [[beatus]] [[quidem]] est, Cic.: [[nemo]] [[non]] potest [[non]] beatissimus [[esse]], [[qui]] est [[totus]] [[aptus]] ex [[sese]] quique in se [[uno]] sua ponit [[omnia]], Cic.: [[nec]] potest [[quisquam]] [[alias]] [[beatus]] [[esse]], [[alias]] [[miser]]: [[qui]] [[enim]] existimabit posse se miserum [[esse]], [[beatus]] [[non]] erit, Cic.: [[nihil]] est [[tam]] [[miserabile]] [[quam]] ex beato [[miser]], Cic.: si [[non]] potest, ut dicitis, [[sapiens]] ex beato in miserum decidere, [[non]] potest in [[non]] [[beatum]], Sen.: [[velim]] ut [[tibi]] [[amicus]] sit: [[hoc]] cum [[tibi]] [[opto]], [[opto]] tu [[beatus]] [[sis]] (wünsche [[ich]] dir alles [[Glück]]); erit [[enim]] [[tamdiu]], Cic.: (perturbationibus) [[vacuus]] [[animus]] [[perfecte]] [[atque]] [[absolute]] beatos efficit, Cic.: [[non]] facit [[collectio]] amicorum sapientiorem, [[non]] facit stultiorem [[detractio]]; [[ergo]] [[nec]] facit beatiorem [[aut]] miseriorem, Sen. – [[usque]] ad [[supremum]] diem [[beatus]] et [[felix]], Plin. ep. 3, 7, 2: [[felix]] beatusque es, si etc., ibid. 1, 3, 2. – agricolae [[parvo]] beati, [[sich]] [[glücklich]] dünkend, Hor.: [[quo]] [[beatus]] vulnere, Hor. – Plur. subst., istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum otio concedamus, Cic. de or. 2, 144: Phraaten [[numero]] beatorum eximit Virtus, Hor. carm. 2, 2, 18. – b) v. Zuständen usw.: [[Zeno]] in [[una]] virtute positam beatam vitam putat. Quid [[Antiochus]]? Etiam, inquit, beatam, [[sed]] [[non]] beatissimam, Cic.: cum ipsa [[virtus]] efficiat [[ita]] beatam vitam, ut beatior [[esse]] [[non]] possit, Cic.: ex [[quo]] illorum beata [[mors]] videtur, horum [[vita]] [[laudabilis]], Cic.: [[res]] magna et ex beatissimo animi statu profecta, Sen.: [[sublimis]] [[animus]] et beatior [[spiritus]] (seligere [[Begeisterung]]), Quint. – neutr. subst.: in [[qua]] (virtute) sit ipsum [[etiam]] [[beatum]] (το μακάριον), das Glückseligsein, die [[Glückseligkeit]], Cic. de fin. 5, 84 (vgl. Cic. Tusc. 5, 45): [[non]] [[quia]] per se [[beatum]] (eine [[Glückseligkeit]], [[ein]] [[Glück]]) est [[malo]] caruisse, [[sed]] [[quia]] etc., Sen. nat. qu. 1. prol. 6.<br />'''II)''' insbes.: A) [[von]] einem, dem [[nichts]] zu äußerer [[Glückseligkeit]], zum vollen [[Genuß]] [[aller]] [[äußern]] Erdengüter fehlt, übh. [[gesegnet]], [[gesegnet]] [[mit]] Besitztümern, -[[mit]] Glücksgütern, [[begütert]], [[wohlhabend]], [[reich]], a) v. Pers.: [[qui]] se locupletes, honoratos, beatos putant, ii ne obligari [[quidem]] beneficio volunt, Cic.: inopes ([[magis]] praesidia quaerunt) [[quam]] opulenti, et calamitosi [[quam]] ii, [[qui]] putantur beati, Cic.: [[mulier]] beata ac [[nobilis]], Cic.: [[uxor]] beata, Hor. u. Sen.: [[homo]] [[non]] beatissimus, [[eben]] [[nicht]] [[sehr]] [[wohlhabend]], Nep. – [[satis]] [[beatus]] unicis Sabinis, Hor.: Thynā merce [[beatus]], bereichert, Hor. – Plur. subst., beati, die Rei chen (οἱ ευδαίμονες), noli nobilibus, noli conferre beatis, Prop. 2, 9, 33 (das. Burmann [[mehr]] Beisp.): beatos (zu R.) egentes facere, Gran. Licin. 35. p. 37 B.: [[unus]] beatiorum, [[einer]] [[von]] den Wohlhabenden, Catull. 10, 17. – b) v. Staate u. [[dessen]] Zustande: [[Dionysius]] [[tyrannus]] opulentissimae et beatissimae civitatis, Cic.: in libera et in beata civitate viximus, Cic.: florente ac beata re publicā, Liv.: [[nullius]] civitatis fortunatiorem ac beatiorem statum [[fore]], Liv.: beatiorem [[post]] se laetiorem [[que]] portendi [[rei]] publicae statum, Suet. – c) v. Besitztum u. dgl., [[gesegnet]], [[reich]] begabt, [[fruchtbar]], gazae beatae Arabum, Hor.: [[rus]] [[beatum]], Hor.: beati Campaniae [[sinus]], Tac.: rura beata, Stat.: auriferi [[ripa]] beata Tagi, Ov. – [[vox]] beata, eine [[reich]] begabte [[Stimme]] (die starke u. schwache, hohe u. tiefe Töne [[hervorbringen]] kann), Quint. – d) v. Zuständen [[aller]] [[Art]], [[gesegnet]], poet. = [[herrlich]], [[prächtig]], commoda, Catull.: nuntii, Catull.: [[nectar]], göttlicher, Mart.: [[dies]] beatissimus, Amm. – e) v. geistiger [[Fülle]], [[gesegnet]], überströmend, ingenii beatissima [[ubertas]], Quint.: beatissima rerum verborumque [[copia]], Quint.<br />'''B)''' [[weil]] die Götter den Lebenden kein [[ganz]] vollkommenes [[Glück]] gönnten, hießen vorzugsw. die Verstorbenen [[bei]] den Griechen μάκαρες u. [[nach]] ihnen [[bei]] den Römern beati, die Seligen; dah. beatorum insulae (μακάρων νησοι), die »Inseln der Seligen«, die [[alter]] griech. [[Glaube]] an den Westrand der Erdscheibe in den [[Ozean]] verlegte, wo [[unter]] Kronos milder [[Herrschaft]] die im [[Kampf]] gefallenen Heroen, die Halbgötter [[des]] vierten Menschengeschlechts, [[ein]] sorgenloses [[Leben]] [[ohne]] [[Tod]] [[genießen]] (Hesiod. op. 173), si [[nobis]], cum ex [[hac]] [[vita]] emigraverimus, in beatorum insulis [[immortale]] [[aevum]], ut fabulae ferunt, degere liceret, Cic. Hortens. fr. 40 K. – dah. im Spätlat. [[beatus]], [[selig]] = [[verstorben]] übh., quem cum [[beatum]] fuisse [[Sallustius]] respondisset, intellexit occisum, Amm. 25, 3, 21: u. übtr., beatae memoriae ([[vir]] u. dgl.), seligen Andenkens, Eccl.<br />'''C)''' Beatissimus, [[Titel]] der höhern Geistlichkeit, [[spät]]. ICt. u. Eccl.
}}
{{LaEn
|lnetxt=beatus beata -um, beatior -or -us, beatissimus -a -um ADJ :: happy, fortunate, bringing happiness; rich, wealthy, copious, sumptuous<br />beatus beatus beata, beatum ADJ :: blessed, blissful; "Saint" (in early Church, less formal)<br />beatus beatus beati N M :: happy/fortunate men/persons (pl.); "the_rich"
}}
}}