Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

caligo: Difference between revisions

From LSJ
No change in size ,  19 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*}}$)" to "$3 $1$2")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
{{LaEn
|lnetxt=caligo caligare, caligavi, caligatus V :: be dark/gloomy/misty/cloudy; have bad vision; cloud; be blinded; be/make dizzy<br />caligo caligo caliginis N F :: mist/fog; darkness/gloom/murkiness; moral/intellectual/mental dark; dizziness
|lnetxt=caligo caligare, caligavi, caligatus V :: be dark/gloomy/misty/cloudy; have bad vision; cloud; be blinded; be/make dizzy<br />caligo caligo caliginis N F :: mist/fog; darkness/gloom/murkiness; moral/intellectual/mental dark; dizziness
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: алашьцара; Albanian: terr, errësirë, mugëtirë; Arabic: ظَلَام‎, ظُلْمَة‎; South Levantine Arabic: عتمة‎; Armenian: խավար, մթություն; Aromanian: ãntunearic, ntunearic, scutidi; Asturian: escuridá; Azerbaijani: qaranlıq, zülmət; Belarusian: це́мра, змрок; Bulgarian: мрак, тъмнина; Catalan: foscor; Central Atlas Tamazight: ⵜⴰⵍⵍⴰⵙⵜ; Cherokee: ᎤᎳᏏᎬᎢ; Chinese Mandarin: 黑暗; Czech: tma, temnota; Danish: mørke; Dutch: duisternis, donkerheid; Esperanto: mallumo; Estonian: pimedus; Ewe: viviti; Finnish: pimeys; French: obscurité, ténèbres, sombreur, noirceur; Galician: escuridade, tebras, mourén, foscume, escureza, calixen; Georgian: სიბნელე, წყვდიადი, უკუნეთი; German: [[Dunkelheit]], [[Finsternis]]; Gothic: 𐍂𐌹𐌵𐌹𐍃; Greek: [[σκοτάδι]], [[έρεβος]], ζόφος; Ancient Greek: [[σκότος]], [[ζόφος]], [[δνόφος]]; Hebrew: חשיכה‎; Hindi: अंधेरा, अन्धेरा; Hungarian: sötétség; Hunsrik: tunkelheet; Icelandic: myrkur, dimma, nifl, ljósleysa; Ido: tenebro; Indonesian: kegelapan; Istriot: tienabre; Italian: buio, oscurità, tenebre; Japanese: 闇, 暗黒; Javanese: pepeteng; Kapampangan: kedalumduman; Kazakh: қараңғылық, түнек; Khmer: ភាពងងឹត; Korean: 암흑(暗黑), 어두움); Kurdish Central Kurdish: تاریکی‎; Latgalian: timss, tymsums; Latin: [[tenebrae]], [[caligo]], [[obscuritas]], [[nox]]; Latvian: tumsa; Lithuanian: tamsa; Lombard: scur; Luxembourgish: Däischtert, Donkelheet; Macedonian: темнина, мрак; Malagasy: ny maìzina; Maltese: dlam; Maori: hinapouri, taipouri, whēuriuri; Marathi: अंधार; Middle English: derknesse; Mongolian: харанхуй; Mwani: kisi; Navajo: chahałheeł; Ngazidja Comorian: hidza Northern Sami: [google]seavdnjat, seavdnjadas; Norwegian Bokmål: mørke; Nynorsk: mørker, mørke; Occitan: foscor; Old Church Slavonic Cyrillic: тьма; Old English: þīestru; Persian: تیرگی‎, تاریکی‎; Polish: ciemność, mrok; Portuguese: escuridão, trevas; Punjabi Shahmukhi: ہَنیر‎, ہَنیرا‎; Quechua: laqha; Romagnol: bur; Romanian: întuneric, întunecime; Russian: темнота́, [[тьма]], [[мрак]], [[потёмки]]; Sanskrit: रजस्, ध्वान्त, अन्धकार, तमस्; Scottish Gaelic: dubhar, dorchadas, dubh; Serbo-Croatian Cyrillic: тама; Roman: tama, tamnoća, mračnina, mračnost; Slovak: tma, temnota; Slovene: tema; Spanish: [[oscuridad]]; Sumerian: 𒂿, 𒋯, 𒌖, 𒀯𒅊, 𒍪𒈬𒊌, 𒌓𒄷𒄭; Swedish: mörker; Tagalog: kadiliman; Tamil: இருள்; Telugu: చీకటి, అంధకారము; Thai: ความมืด; Tocharian B: orkamo; Tok Pisin: tudak; Turkish: karanlık; Udi: беъиънкъ, байинкъ; Ugaritic: 𐎎𐎄𐎂𐎚; Ukrainian: те́мрява, тьма́, мо́рок, темно́та, темнота́; Urdu: اندھیرا‎; Vietnamese: bóng tối; Welsh: tywyllwch; West Frisian: tsjusternis; Yiddish: פֿינצטערניש‎ or; Yoruba: òkùnkùn; Yámana: akuš
}}
}}
{{Lewis
{{Lewis
Line 14: Line 11:
{{Georges
{{Georges
|georg=(1) cālīgo<sup>1</sup>, ginis, f., I) [[jeder]] bedeckende, verdüsternde [[Dunst]], dichter-, starker [[Nebel]], [[Dampf]], [[Rauch]] u. dgl., fulvae [[nubis]] [[caligo]] crassa, Verg.: meridie [[nebula]] occepit... noctem insequentem [[eadem]] [[caligo]] obtinuit; sole orto est discussa, Liv. (vgl. Fabri Liv. 22, 5, 3. Mützell Curt. 4, 3 [14], 16): [[caligo]], immodico terrae fervore excitata, lucem tegit, Curt.: [[caligo]], [[quam]] [[circa]] umidi effuderant montes, Curt.: e [[terra]] fumidam exhalari caliginem ([[Dampf]]) certum est, Plin.: pingues multā caligine taedae, Lucr.: [[statim]] concidit crassiore caligine spiritu obstructo clausoque stomacho, Plin. ep. – Plur., (vites) quarum [[inter]] caligines uvae deflorescunt, Col. – II) meton., die alles bedeckende [[Dunkelheit]], die Finsternis, A) eig.: 1) im allg.: tetrae [[tenebrae]] et [[caligo]], Cic.: [[caligo]] tenebrarum, Amm.: c. obscura, Cic. poët.: caeca, Verg.: caliginem et tenebras et perpetuam noctem [[profundo]] incubantem mari, Curt. – 2) insbes., [[Dunkel]] [[vor]] den Augen: a) [[als]] augenblicklicher [[Zustand]]: oculorum cal. u. bl. cal., Verdunkelung der Augen, [[Flor]], [[Schwindel]], Cels. u.a.: cum [[altitudo]] oculis caliginem offudisset, den [[Blick]] [[schwindeln]] gemacht hatte, Liv.: alqd videre od. cernere [[quasi]] per caliginem, [[wie]] [[durch]] [[einen]] [[Nebel]] od. [[Flor]], Cic.: u. so [[quasi]] per caliginem vidi Gitonem in crepidine semitae stantem, Petr. 9, 1. – Plur., caligines, Schwindelanfälle, Cels. 1, 3. p. 19, 33 D., vollst., oculorum caligines, Plin. 25, 158 u. ö. – b) (mediz. t. t.) [[als]] dauernder [[Zustand]] = [[ἀμβλυωπία]], die Augenschwäche, Gesichtsschwäche, [[mit]] u. [[ohne]] oculorum, Cels. u.a.: oculi caligine quādam obducuntur, Ambros. – B) übtr.: 1) im allg.: alci magnitudine suā inducere caliginem, jmds. [[Ruhm]] [[durch]] seine [[Größe]] [[verdunkeln]], Vell. 2, 36, 1. – 2) insbes.: a) geistiges [[Dunkel]], [[Nebel]], [[Flor]], caecā mentem caligine [[consitus]], Catull.: discussa est [[illa]] [[caligo]], [[quam]] [[dixi]], Cic.: [[sed]] ut [[opinor]] [[hic]] [[error]] et [[haec]] indoctorum animis offusa [[caligo]] est, [[quod]] [[tam]] [[longe]] [[retro]] respicere [[non]] possunt, Cic.: eademque ([[philosophia]]) ab [[animo]] [[tamquam]] ab oculis caliginem dispulit, ut [[omnia]] [[supera]] infera, [[prima]] ultima media videremus, Cic. – b) trüber [[Zustand]], [[trübe]] Verhältnisse, [[Trübsal]], temporum illorum, Cic.: superioris anni [[caligo]] et [[tenebrae]], Cic.: [[ecce]] [[illa]] [[tempestas]], [[caligo]] bonorum, [[tenebrae]] [[rei]] publicae, Cic.: quaedam scelerum offusa c., Quint.: [[numquam]] [[sibi]] [[tantum]] caliginis, [[tantum]] perturbationis offusum, Plin. ep.<br />'''(2)''' cālīgo<sup>2</sup>, āvī, ātum, āre (1. [[caligo]]), I) intr.: A) finstern Nebeldunst-, Finsternis [[verbreiten]], [[dunkeln]] [[Dampf]] [[aufsteigen]] [[lassen]], amnes frigidis nebulis caligant, Col. 1, 5, 4. – [[omnis]], [[quae]] umida [[circum]] caligat, [[nubes]], Verg. Aen. 2, 605 sq.: aram [[tenui]] caligans vestiet [[umbra]] ([[Centaurus]]), Cic. Arat. 205. – dah. meton. = [[Schwindel]] [[erregen]], [[schwindeln]] [[machen]], caligantes fenestrae, Iuven. 6, 31. – B) in [[Dunkel]] gehüllt-, [[dunkel]]-, [[düster]] [[sein]], 1) eig.: a) übh.: caligans [[lucus]], Verg.: caligantes animarum examine campi, Stat. – b) insbes., v. den Augen, α) [[als]] augenblicklicher [[Zustand]], caligant oculi, es wird [[dunkel]] [[vor]] den Augen, Lucr., Cels. u.a.: caligavit [[aspectus]], es schwindelte dem [[Blick]], Cypr. de laps. 8: u. so caligat in altis [[obtutus]] saxis, Sil. 3, 492. – v. Pers., caligant, Scribon. 184: lato [[Mucius]] caligat in hoste, es wird ihm [[dunkel]] [[vor]] den Augen, Sil. 1, 499. – β) [[als]] dauernder [[Zustand]] = ἀμβλυωπειν, [[trübe]], [[blöde]], [[schwach]] (an [[Sehkraft]]) [[sein]], oculi [[eius]] caligaverant, er war schwachsichtig geworden, Vulg. 1. regg. 4, 15: caligare oculi [[non]] [[numquam]] ex lippidine consuerunt, es pflegt [[infolge]] der [[Augenentzündung]] eine [[Abnahme]] der [[Sehkraft]] [[sich]] einzustellen, Cels. 6, 6, 32: cuicumque oculi caligant, wo [[Schwäche]] der Augen eintritt, ibid. § 34: longinqua oculorum [[acies]] per intervalla media caligantium, Augen, die in die [[Weite]] [[sehen]], [[aber]] [[für]] [[mittlere]] Entfernungen [[nichts]] [[taugen]], Gell. 14, 1, 5: [[von]] Pers., schwachsichtig [[sein]], Mart. 10, 4, 1. – 2) übtr.: a) im allg.: orbatae caligant [[vela]] carinae, [[irren]] im Finstern = [[wissen]] [[nicht]], [[wohin]] [[sie]] [[sich]] [[wenden]] [[sollen]], Stat. silv. 5, 3, 238. – b) insbes. [[von]] Pers., im Finstern [[tappen]] = der [[Einsicht]] [[ermangeln]], vivere omnes [[beate]] volunt, [[sed]] ad pervidendum [[quid]] sit [[quod]] beatam vitam efficiat caligant, Sen.: ad quas ([[vires]] religionis) [[maxime]] [[etiamnum]] caligat humanum [[genus]], Plin. – Sprichw., caligare in sole, [[bei]] hellem [[Tageslicht]] im Finstern [[tappen]], d.i. [[bei]] der größten [[Klarheit]] [[nichts]] [[verstehen]], Quint. 1, 2, 19. – II) (spätlat.) tr. in [[Dunkel]] [[hüllen]], Fulgent. Virg. contin. p. 162 M. Chrysol. serm. 42 u.a. – / In guten Hdschrn. [[des]] Liv. [[auch]] [[calligo]] geschr., s. Alschefski Liv. 22, 5. p. 306.
|georg=(1) cālīgo<sup>1</sup>, ginis, f., I) [[jeder]] bedeckende, verdüsternde [[Dunst]], dichter-, starker [[Nebel]], [[Dampf]], [[Rauch]] u. dgl., fulvae [[nubis]] [[caligo]] crassa, Verg.: meridie [[nebula]] occepit... noctem insequentem [[eadem]] [[caligo]] obtinuit; sole orto est discussa, Liv. (vgl. Fabri Liv. 22, 5, 3. Mützell Curt. 4, 3 [14], 16): [[caligo]], immodico terrae fervore excitata, lucem tegit, Curt.: [[caligo]], [[quam]] [[circa]] umidi effuderant montes, Curt.: e [[terra]] fumidam exhalari caliginem ([[Dampf]]) certum est, Plin.: pingues multā caligine taedae, Lucr.: [[statim]] concidit crassiore caligine spiritu obstructo clausoque stomacho, Plin. ep. – Plur., (vites) quarum [[inter]] caligines uvae deflorescunt, Col. – II) meton., die alles bedeckende [[Dunkelheit]], die Finsternis, A) eig.: 1) im allg.: tetrae [[tenebrae]] et [[caligo]], Cic.: [[caligo]] tenebrarum, Amm.: c. obscura, Cic. poët.: caeca, Verg.: caliginem et tenebras et perpetuam noctem [[profundo]] incubantem mari, Curt. – 2) insbes., [[Dunkel]] [[vor]] den Augen: a) [[als]] augenblicklicher [[Zustand]]: oculorum cal. u. bl. cal., Verdunkelung der Augen, [[Flor]], [[Schwindel]], Cels. u.a.: cum [[altitudo]] oculis caliginem offudisset, den [[Blick]] [[schwindeln]] gemacht hatte, Liv.: alqd videre od. cernere [[quasi]] per caliginem, [[wie]] [[durch]] [[einen]] [[Nebel]] od. [[Flor]], Cic.: u. so [[quasi]] per caliginem vidi Gitonem in crepidine semitae stantem, Petr. 9, 1. – Plur., caligines, Schwindelanfälle, Cels. 1, 3. p. 19, 33 D., vollst., oculorum caligines, Plin. 25, 158 u. ö. – b) (mediz. t. t.) [[als]] dauernder [[Zustand]] = [[ἀμβλυωπία]], die Augenschwäche, Gesichtsschwäche, [[mit]] u. [[ohne]] oculorum, Cels. u.a.: oculi caligine quādam obducuntur, Ambros. – B) übtr.: 1) im allg.: alci magnitudine suā inducere caliginem, jmds. [[Ruhm]] [[durch]] seine [[Größe]] [[verdunkeln]], Vell. 2, 36, 1. – 2) insbes.: a) geistiges [[Dunkel]], [[Nebel]], [[Flor]], caecā mentem caligine [[consitus]], Catull.: discussa est [[illa]] [[caligo]], [[quam]] [[dixi]], Cic.: [[sed]] ut [[opinor]] [[hic]] [[error]] et [[haec]] indoctorum animis offusa [[caligo]] est, [[quod]] [[tam]] [[longe]] [[retro]] respicere [[non]] possunt, Cic.: eademque ([[philosophia]]) ab [[animo]] [[tamquam]] ab oculis caliginem dispulit, ut [[omnia]] [[supera]] infera, [[prima]] ultima media videremus, Cic. – b) trüber [[Zustand]], [[trübe]] Verhältnisse, [[Trübsal]], temporum illorum, Cic.: superioris anni [[caligo]] et [[tenebrae]], Cic.: [[ecce]] [[illa]] [[tempestas]], [[caligo]] bonorum, [[tenebrae]] [[rei]] publicae, Cic.: quaedam scelerum offusa c., Quint.: [[numquam]] [[sibi]] [[tantum]] caliginis, [[tantum]] perturbationis offusum, Plin. ep.<br />'''(2)''' cālīgo<sup>2</sup>, āvī, ātum, āre (1. [[caligo]]), I) intr.: A) finstern Nebeldunst-, Finsternis [[verbreiten]], [[dunkeln]] [[Dampf]] [[aufsteigen]] [[lassen]], amnes frigidis nebulis caligant, Col. 1, 5, 4. – [[omnis]], [[quae]] umida [[circum]] caligat, [[nubes]], Verg. Aen. 2, 605 sq.: aram [[tenui]] caligans vestiet [[umbra]] ([[Centaurus]]), Cic. Arat. 205. – dah. meton. = [[Schwindel]] [[erregen]], [[schwindeln]] [[machen]], caligantes fenestrae, Iuven. 6, 31. – B) in [[Dunkel]] gehüllt-, [[dunkel]]-, [[düster]] [[sein]], 1) eig.: a) übh.: caligans [[lucus]], Verg.: caligantes animarum examine campi, Stat. – b) insbes., v. den Augen, α) [[als]] augenblicklicher [[Zustand]], caligant oculi, es wird [[dunkel]] [[vor]] den Augen, Lucr., Cels. u.a.: caligavit [[aspectus]], es schwindelte dem [[Blick]], Cypr. de laps. 8: u. so caligat in altis [[obtutus]] saxis, Sil. 3, 492. – v. Pers., caligant, Scribon. 184: lato [[Mucius]] caligat in hoste, es wird ihm [[dunkel]] [[vor]] den Augen, Sil. 1, 499. – β) [[als]] dauernder [[Zustand]] = ἀμβλυωπειν, [[trübe]], [[blöde]], [[schwach]] (an [[Sehkraft]]) [[sein]], oculi [[eius]] caligaverant, er war schwachsichtig geworden, Vulg. 1. regg. 4, 15: caligare oculi [[non]] [[numquam]] ex lippidine consuerunt, es pflegt [[infolge]] der [[Augenentzündung]] eine [[Abnahme]] der [[Sehkraft]] [[sich]] einzustellen, Cels. 6, 6, 32: cuicumque oculi caligant, wo [[Schwäche]] der Augen eintritt, ibid. § 34: longinqua oculorum [[acies]] per intervalla media caligantium, Augen, die in die [[Weite]] [[sehen]], [[aber]] [[für]] [[mittlere]] Entfernungen [[nichts]] [[taugen]], Gell. 14, 1, 5: [[von]] Pers., schwachsichtig [[sein]], Mart. 10, 4, 1. – 2) übtr.: a) im allg.: orbatae caligant [[vela]] carinae, [[irren]] im Finstern = [[wissen]] [[nicht]], [[wohin]] [[sie]] [[sich]] [[wenden]] [[sollen]], Stat. silv. 5, 3, 238. – b) insbes. [[von]] Pers., im Finstern [[tappen]] = der [[Einsicht]] [[ermangeln]], vivere omnes [[beate]] volunt, [[sed]] ad pervidendum [[quid]] sit [[quod]] beatam vitam efficiat caligant, Sen.: ad quas ([[vires]] religionis) [[maxime]] [[etiamnum]] caligat humanum [[genus]], Plin. – Sprichw., caligare in sole, [[bei]] hellem [[Tageslicht]] im Finstern [[tappen]], d.i. [[bei]] der größten [[Klarheit]] [[nichts]] [[verstehen]], Quint. 1, 2, 19. – II) (spätlat.) tr. in [[Dunkel]] [[hüllen]], Fulgent. Virg. contin. p. 162 M. Chrysol. serm. 42 u.a. – / In guten Hdschrn. [[des]] Liv. [[auch]] [[calligo]] geschr., s. Alschefski Liv. 22, 5. p. 306.
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: алашьцара; Albanian: terr, errësirë, mugëtirë; Arabic: ظَلَام‎, ظُلْمَة‎; South Levantine Arabic: عتمة‎; Armenian: խավար, մթություն; Aromanian: ãntunearic, ntunearic, scutidi; Asturian: escuridá; Azerbaijani: qaranlıq, zülmət; Belarusian: це́мра, змрок; Bulgarian: мрак, тъмнина; Catalan: foscor; Central Atlas Tamazight: ⵜⴰⵍⵍⴰⵙⵜ; Cherokee: ᎤᎳᏏᎬᎢ; Chinese Mandarin: 黑暗; Czech: tma, temnota; Danish: mørke; Dutch: duisternis, donkerheid; Esperanto: mallumo; Estonian: pimedus; Ewe: viviti; Finnish: pimeys; French: obscurité, ténèbres, sombreur, noirceur; Galician: escuridade, tebras, mourén, foscume, escureza, calixen; Georgian: სიბნელე, წყვდიადი, უკუნეთი; German: [[Dunkelheit]], [[Finsternis]]; Gothic: 𐍂𐌹𐌵𐌹𐍃; Greek: [[σκοτάδι]], [[έρεβος]], ζόφος; Ancient Greek: [[σκότος]], [[ζόφος]], [[δνόφος]]; Hebrew: חשיכה‎; Hindi: अंधेरा, अन्धेरा; Hungarian: sötétség; Hunsrik: tunkelheet; Icelandic: myrkur, dimma, nifl, ljósleysa; Ido: tenebro; Indonesian: kegelapan; Istriot: tienabre; Italian: buio, oscurità, tenebre; Japanese: 闇, 暗黒; Javanese: pepeteng; Kapampangan: kedalumduman; Kazakh: қараңғылық, түнек; Khmer: ភាពងងឹត; Korean: 암흑(暗黑), 어두움); Kurdish Central Kurdish: تاریکی‎; Latgalian: timss, tymsums; Latin: [[tenebrae]], [[caligo]], [[obscuritas]], [[nox]]; Latvian: tumsa; Lithuanian: tamsa; Lombard: scur; Luxembourgish: Däischtert, Donkelheet; Macedonian: темнина, мрак; Malagasy: ny maìzina; Maltese: dlam; Maori: hinapouri, taipouri, whēuriuri; Marathi: अंधार; Middle English: derknesse; Mongolian: харанхуй; Mwani: kisi; Navajo: chahałheeł; Ngazidja Comorian: hidza Northern Sami: [google]seavdnjat, seavdnjadas; Norwegian Bokmål: mørke; Nynorsk: mørker, mørke; Occitan: foscor; Old Church Slavonic Cyrillic: тьма; Old English: þīestru; Persian: تیرگی‎, تاریکی‎; Polish: ciemność, mrok; Portuguese: escuridão, trevas; Punjabi Shahmukhi: ہَنیر‎, ہَنیرا‎; Quechua: laqha; Romagnol: bur; Romanian: întuneric, întunecime; Russian: темнота́, [[тьма]], [[мрак]], [[потёмки]]; Sanskrit: रजस्, ध्वान्त, अन्धकार, तमस्; Scottish Gaelic: dubhar, dorchadas, dubh; Serbo-Croatian Cyrillic: тама; Roman: tama, tamnoća, mračnina, mračnost; Slovak: tma, temnota; Slovene: tema; Spanish: [[oscuridad]]; Sumerian: 𒂿, 𒋯, 𒌖, 𒀯𒅊, 𒍪𒈬𒊌, 𒌓𒄷𒄭; Swedish: mörker; Tagalog: kadiliman; Tamil: இருள்; Telugu: చీకటి, అంధకారము; Thai: ความมืด; Tocharian B: orkamo; Tok Pisin: tudak; Turkish: karanlık; Udi: беъиънкъ, байинкъ; Ugaritic: 𐎎𐎄𐎂𐎚; Ukrainian: те́мрява, тьма́, мо́рок, темно́та, темнота́; Urdu: اندھیرا‎; Vietnamese: bóng tối; Welsh: tywyllwch; West Frisian: tsjusternis; Yiddish: פֿינצטערניש‎ or; Yoruba: òkùnkùn; Yámana: akuš
}}
}}