νοέω: Difference between revisions

|auten=([[νόος]]), imp. νόει, fut. νοήσω, aor. (ἐ）νόησα, [[mid]]. νοήσατο: [[think]], be [[thoughtful]] or [[sensible]], [[have]] in [[mind]], [[intend]], be (aor. [[become]]) [[aware]], [[perceive]]; [[οὕτω]] [[νῦν]] καὶ ἐγὼ [[νοέω]], ‘I [[think]] so [[too]],’ Od. 4.148 ; τοῦτό γ' ἐναίσιμον [[οὐκ]] ἐνόησεν, ‘[[that]] [[was]] [[not]] a [[right]] [[thought]] of hers,’ Od. 7.299 ; νοῆσαι [[ἅμα]] [[πρόσσω]] καὶ [[ὀπίσσω]], ‘to [[direct]] his [[mind]] [[forward]] and [[backward]],’ ‘[[take]] [[thought]] at [[once]] of the [[present]] and the [[future]],’ Il. 1.343 ; μητρὶ ἐγὼ [[παράφημι]], καὶ αὐτῇ περ νοεούσῃ, ‘[[though]] she has a [[good]] [[mind]] of her [[own]],’ Il. 1.577 ; καὶ [[μᾶλλον]] [[νοέω]] φρεσὶ τῖμήσασθαι, ‘I [[mean]] to [[prize]] thee [[still]] [[more]],’ Il. 22.235; freq. ὀξὺ νοῆσαι, of ‘[[keenly]] noting’ an [[occurrence]], [[often]] w. [[part]]., Il. 2.391, Il. 3.21, 30; [[common]] transitional [[phrase]], ἄλλ(ο) ἐνόησεν, ‘had [[another]] [[idea]],’ ‘[[thought]] [[again]],’ ‘passed to a [[new]] [[plan]].’ Mid., ‘[[thought]] to,’ w. inf., only Il. 10.501. Cf. [[νόος]].

|sltr=[[νοέω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[observe]], [[heed]] ἕπεται δ' ἐν ἑκάστῳ [[μέτρον]]· νοῆσαι δὲ καιρὸς [[ἄριστος]] (O. 13.48) καὶ τὸ σιγᾶν [[πολλάκις]] ἐστὶ σοφώτατον ἀνθρώπῳ νοῆσαι (N. 5.18) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> be [[minded]], [[intend]] c. inf. “πάντων δὲ νοεῖς ἀποδάσσασθαι [[ἴσον]]” (N. 10.86) c. acc. cogn. ὁ δ' ἐχθρὰ νοήσαις [[ἤδη]] [[φθόνος]] οἴχεται [[with]] [[hostile]] [[intent]] (Pae. 2.54)

|lsmtext='''νοέω:''' Αιολ. [[νόημι]], μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐνόησα</i>, Επικ. <i>νόησα</i>, Ιων. <i>ἔνωσα</i>· παρακ. <i>νενόηκα</i>, Ιων. <i>νένωκα</i> — Μέσ., Επικ. γʹ ενικ. αορ. αʹ <i>νοήσατο</i>, Ιων. μτχ. [[νωσάμενος]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐνοήθην</i>, Ιων. <i>ἐνώθην</i>· παρακ. <i>νενόημαι</i>, Ιων. [[νένωμαι]]· γʹ πληθ. υπερσ. [[ἐνένωτο]]·<br /><b class="num">I.</b> [[αντιλαμβάνομαι]] μέσω όρασης, [[παρατηρώ]], [[εξετάζω]]· <i>ὀφθαλμοῖς</i> ή <i>ἐν ὀφθαλμοῖς νοέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· διαφοροποιείται από το <i>ὁρᾶν</i> που δηλώνει απλή [[οπτική]] [[επαφή]] (το <i>νοεῖν</i> υπονοεί νοητική [[αντίληψη]] που προέρχεται από την όραση), <i>τὸν δὲ ἰδὼν ἐνόησε</i>, στο ίδ.· <i>οὐκ ἴδεν οὐδ' ἐνόησε</i>, σε Όμηρ.· απ' όπου, θυμῷ [[νοέω]] καὶ [[οἶδα]] ἕκαστα, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· ομοίως και στη Μέσ., σε Θέογν., Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> απόλ., [[σκέφτομαι]], [[υποθέτω]], [[καταλαβαίνω]], σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἄλλα νοῶ</i>, έχω διαφορετική [[άποψη]], σε Ηρόδ.· μτχ. <i>νοέων</i>, <i>-έουσα</i>, σκεπτόμενος, [[συνετός]], [[σώφρων]], [[καλός]] [[γνώστης]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[επεξεργάζομαι]] με τον νου, [[επινοώ]], [[μηχανεύομαι]], [[σκοπεύω]], [[προτίθεμαι]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[σκέφτομαι]] να κάνω [[κάτι]], έχω κατά νου, σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· ομοίως στη Μέσ., σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> [[αντιλαμβάνομαι]], [[νομίζω]] ή [[κρίνω]] [[κάτι]] ως τέτοιου είδους, ὡς μηκέτ' [[ὄντα]] κεῖνον νόει, σε Σοφ.<br /><b class="num">V.</b> λέγεται για λέξεις, έχω συγκεκριμένη [[σημασία]], [[σημαίνω]] [[κάτι]] το συγκεκριμένο· <i>πυθοίμεθ' ἂν τὸν χρησμὸν ὅ</i>,<i>τι νοεῖ</i>, σε Αριστοφ., Πλάτ.