δῖνος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> like [[δίνη]], [[whirling]], [[rotation]], such as Anaxagoras held to be the effect of [[νοῦς]] as the regulator of the Universe, <span class="bibl">Clem.Al.<span class="title">Strom.</span>2.14</span> (pl.); personified, Δῖνος βασιλεύει τὸν Δί' ἐξεληλακώς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>828</span>: generally, ὁ τοῦ κοσκίνου δ. <span class="bibl">Democr.164</span>; σφενδόνης δ. <span class="bibl">Onos.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[eddy]], [[whirlpool]], <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Ep.</span>2pp.38,47</span>U., <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>932a5</span>, Plu.2.404f; δ. ἀπὸ τοῦ παντὸς ἀποκριθῆναι παντοίων εἰδέων <span class="bibl">Democr.167</span>: metaph., <b class="b3">δῖνοι ἡδυλόγου σοφίης</b> cj. in Timo <span class="bibl">67.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> a [[dance]], Hdn.Gr.<span class="bibl">2.492</span>, <span class="bibl">Eust.1166.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[vertigo]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">VC</span>11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[round threshing-floor]], <span class="bibl">Telesill.7</span>, cj. in <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>18.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[round goblet]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>618</span>, <span class="title">IG</span>11(2).110 (Delos, iii B. C.), al. (cf. [[δεῖνος]], which is freq. [[varia lectio|v.l.]] and is found in puns with [[δεινός]], <span class="bibl">Apolloph.1</span>, <span class="bibl">Arched.1.4</span>).</span>

|dgtxt=-ου, ὁ • Grafía: graf. [[δεῖνος]] Hsch. <br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῑ-]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> [[remolino]] del mar, Arist.<i>Pr</i>.932^a5, Epicur.<i>Ep</i>.[3] 105, οἱ δῖνοι τῶν [[ἅμα]] κύκλῳ καταφερομένων σωμάτων Plu.2.404e<br /><b class="num">•</b> fig. δῖνοι ἡδυλόγου σοφίης Timo <i>SHell</i>.841.4.<br /><b class="num">2</b> [[giro]], [[movimiento circular]] τοῦ κοσκίνου Democr.B 164, τῆς σφενδόνης Onas.17.1.<br /><b class="num">3</b> [[danza]] Apolloph.1, Hdn.Gr.2.492, Hsch.l.c., Eust.1166.10.<br /><b class="num">II</b> fil. [[torbellino cósmico]] δῖνον ἀπὸ τοῦ παντὸς ἀποκριθῆναι παντοίων ἰδεῶν = <i>que un torbellino de múltiples formas se separó del todo</i> Democr.B 167, οὐ ... [[δεῖ]] μόνον ... γένεσθαι ... δῖνον ἐν ᾧ ἐνδέχεται κόσμον γίνεσθαι = <i>no basta sólo que exista el torbellino en el que se supone que surge el cosmos</i> Epicur.<i>Ep</i>.[3] 90, δίνους τινὰς ἀνοήτους ἀναζωγραφῶν de Anaxágoras, Clem.Al.<i>Strom</i>.2.4.14<br /><b class="num">•</b> [[torbellino]] de aire [[αἰθέριος]] Ar.<i>Nu</i>.380, cf. Arat.1067<br /><b class="num">•</b> personif. Δῖνος βασιλεύει τὸν Δί' ἐξεληλακώς = <i>reina Torbellino que ha expulsado a Zeus</i> Ar.<i>Nu</i>.828, cf. 381.<br /><b class="num">III</b> medic. [[vértigo]] πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν [[ζόφος]] [[ἔσται]] οἱ καὶ [[δῖνος]] Hp.<i>Mul</i>.1.8, cf. <i>VC</i> 11, <i>Acut.(Sp.)</i> 17, Aret.<i>SD</i> 1.3.1, [[δεῖνος]]· [[εἶδος]] δέους Hsch.<br /><b class="num">IV</b> concr.<br /><b class="num">1</b> [[era]] ὁμαλίζειν ... τὸν δῖνον X.<i>Oec</i>.18.5, cf. Telesill.7, τῶν σταχύων τριβομένων ἐν τῷ δίνῳ = <i>cuando las espigas son trilladas en la era</i> Ael.<i>NA</i> 2.25, cf. 4.25.<br /><b class="num">2</b> [[vasija redonda]] sin asas ni pie, [[dino]] Ar.<i>V</i>.619, <i>Nu</i>.1473, Stratt.35, Dionys.Com.5, <i>IG</i> 2².1695.10, 11 (III a.C.), 11(2).110.20, 111.27, 112.6 (todas Delos III a.C.), Poll.6.96, 99, Hdn.Gr.2.492, para echar suertes <i>ICr</i>.4.145.3 (Gortina IV a.C.) (ap. crít.).<br /><b class="num">3</b> [[vasija para refrescar el vino]] sinón. de [[ψυκτήρ]] Poll.6.99.<br /><b class="num">4</b> ciren. [[palangana]] Philet.32, cf. Eust.1207.9.<br /><b class="num">5</b> [[torno]] Eust.939.61, 1635.60, <i>EM</i> 277.15G.

|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> tournoiement :<br /><b>1</b> tourbillon de vent;<br /><b>2</b> tourbillon d'eau, remous;<br /><b>3</b> vertige circulaire;<br /><b>4</b> aire à battre le grain;<br /><b>II.</b> objet tourné :<br /><b>1</b> vase à boire;<br /><b>2</b> <i>mot cyrénéen c.</i> [[ποδονιπτήρ]].<br />'''Étymologie:''' [[δίνη]].

|mltxt=ο (Α δῑνος)<br />ο [[ψυκτήρας]], ο [[σπειροειδής]] [[σωλήνας]] του αποστακτικού λέβητα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[δίνη]], κυκλική [[κίνηση]]<br /><b>2.</b> [[στρόβιλος]]<br /><b>3.</b> [[είδος]] χορού<br /><b>4.</b> [[ίλιγγος]], [[ζάλη]]<br /><b>5.</b> [[αλώνι]]<br /><b>6.</b> πήλινο [[αγγείο]] για [[κρασί]], [[δείνος]]<br /><b>7.</b> [[τόρνος]]<br /><b>8.</b> η [[περιστροφή]] την οποία έδωσε ο Νους στον κόσμο [[κατά]] τον Αναξαγόρα<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «Δῑνος βασιλεύει τὸν Δί' ἐξεληλακώς» — βασιλεύει ο Δίνος (με [[διπλή]] [[σημασία]]: α. ο Δίνος του Αναξαγόρα<br />β. ο [[ίλιγγος]], η [[ζαλάδα]])<br /><b>10.</b> πήλινο [[αγγείο]] κατάλληλο για την [[ψύξη]] του κρασιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[δίνη]].