κνῖσα: Difference between revisions

|btext=<i>mieux que</i> [[κνῖσσα]];<br />ης (ἡ) :<br /><b>1</b> odeur de la viande et de la graisse brûlées dans les sacrifices ; <i>en gén.</i> odeur, fumet d'un rôti ; <i>fig.</i> fumée (de la gloire);<br /><b>2</b> graisse des victimes.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>lat.</i> nidor.

|mltxt=η (AM [[κνῑσα]], Α και επικ. τ. [[κνίση]])<br /><b>1.</b> [[τσίκνα]],  ο [[λιπαρός]] [[ατμός]], ο [[αχνός]] και η [[οσμή]] από το [[ψήσιμο]] του κρέατος («κνίση δ' οὐρανὸν ἶκεν ἑλισσομένη περὶ καπνῷ» — η [[κνίσα]] γύριζε [[γύρω]] από τον καπνό κι έφτανε στον ουρανό, <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[λίπος]] με το οποίο τύλιγαν το [[κρέας]] και τα κόκαλα του σφαγίου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι συγγενείς τ. άλλων ΙΕ γλωσσών ([[πρβλ]]. λατ. <i>nidor</i> «[[οσμή]] ψητού κρέατος» <span style="color: red;"><</span> <i>qnidos</i>, αρχ. νορβ. <i>hniss</i> «[[οσμή]] λίπους» <span style="color: red;"><</span> <i>qnid</i>-<i>to</i>) οδηγούν σε αρχικό ελλ. τ. <i>κνιδ</i>-<i>σᾱ</i>, που έδωσε τον επικ. τ. <i>κνίση</i> και μεταγενέστερα τον αττ. τ. <i>κνῖσă</i>. Η [[συγγένεια]], εξάλλου, του αρχ. νορβ. τ. <i>hniss</i> με το ρ. <i>hnitan</i> «[[αγγίζω]]» αποτελεί ισχυρή [[ένδειξη]] συγγένειας του [[κνῖσα]] με το [[κνίζω]] «[[ξύνω]]». Παρλλ. σημασιολογικά [[είναι]] και η [[συγγένεια]] του γοτθ. <i>stiggan</i> «[[αγγίζω]]» με το αρχ. άνω γερμ. <i>stinkan</i> «[[μυρίζω]] άσχημα». Το [[κνῖσα]] [[επομένως]] συνδέεται με το <i>κνῐζω</i>, εμφανίζοντας όμως μακρό [[φωνήεν]] -<i>ῑ</i>-, όπως ακριβώς και το [[κνίδη]] «[[τσουκνίδα]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνισαλέος]], [[κνισάριον]], [[κνισήεις]], [[κνισηρός]], [[κνιστός]], [[κνισώ]] / -<i>άω</i><br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κνισώ]] / [[κνισόω]], [[κνισώδης]], [[κνισωτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνισοδιώκτης]], [[κνισοκόλαξ]], [[κνισολοιχία]], [[κνισολοιχός]], [[κνισοτηρητής]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κνισοθύτης]]].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[steam and odour of fat]], [[smell and savour of burnt sacrifice]], [[fat caul]] (Il., Arist., hell.).<br />Other forms: ep. [[κνίση]]. Also [[κνῖσος]] n. (Kom. Adesp. 608, Sch.), after [[λίπος]] a. o.<br />Compounds: Compp., e. g. <b class="b3">πολύ-κνισος</b> [[with rich smell of the sacrifice]] (A. R.).<br />Derivatives: [[κνισήεις]] (κ 10, Pi.), [[κνισωτός]] (A. Ch. 485), [[κνισηρός]] (Achae. 7) [[smelling of fat]], [[κνισώδης]] [[id]], [[fett]] (Arist., Gal.), [[κνισαλέος]] (H.), [[κνισός]] (Ath. 3, 115e; = [[κνισήεις]]. Denomin. verbs: [[κνισάω]] <b class="b2">fill with the smell...</b> (E., Ar.), [[κνισόομαι]], <b class="b3">-όω</b> <b class="b2">be changed into the smell..., give the smell...</b> (Arist., Ph.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably], PGX [probably a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Lat. [[nīdor]] m. [[smell of roasted meat]], [[vapour]], [[smoke]], which can come from <b class="b2">*cnīdōs</b>, makes for [[κνίση]], from where secondarily [[κνῖσα]] (Solmsen Wortforschung 238), an [[s-]]stem based <b class="b3">*κνιδσ-α</b> possible, from IE. <b class="b2">*knīdos-</b> n.; cf. on [[ἕρση]]. Close is OWNo. [[hniss]] n. [[strong smell]], [[bad taste in eating]], IE. <b class="b2">*knid-to-</b>. As this without doubt belongs to [[hnītan]] [[push against]] (cf. Goth. [[stigqan]] [[push]] = OHG [[stincan]] [[stink]]), one assumes also for [[nīdor]] and [[κνῖσα]] a comparable origin, i.e. connection with [[κνίζω]]. As for [[κνίδη]] we have however for [[κνῖσα]] and [[nīdor]] to start from a longvovalic form. - From Celtic perhaps here Ir. a. Welsh [[cnes]] [[skin]] (IE. <b class="b2">*knid-tā</b>; cf. OWNo. [[hniss]]; on the meaning Vendryes WuS 12, 243). - See Bq, Bechtel Lex. s. [[κνίση]], W.-Hofmann s. [[nidor]]; s. also on <b class="b3">-κναίω</b>. - The long vowel is quite problematic for IE; is the word rather Pre-Greek?

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> Lat. [[nidor]], the [[steam]] and [[odour]] [[which]] exhales from roasting [[meat]], the [[savour]] and [[steam]] of [[burnt]] [[sacrifice]], [[which]] ascends up to [[heaven]] as a [[gift]] to the gods, Hom.<br /><b class="num">II.</b> that [[which]] caused [[this]] [[smell]] and [[steam]], i. e. the fat, in [[which]] the [[flesh]] of the [[victim]] was wrapped and [[burnt]], μηρούς τ' [[ἐξέταμον]] [[κατά]] τε κνίσῃ ἐκάλυψαν Il.