3,274,216
edits
περισσός: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''"
| (23 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=perissos | |Transliteration C=perissos | ||
|Beta Code=perisso/s | |Beta Code=perisso/s | ||
|Definition=Att. [[περιττός]], | |Definition=Att. [[περιττός]], περισσή, περισσόν, (from [[περί]], as [[ἔπισσαι]] from [[ἐπί]], [[μέτασσαι]] from [[μετά]])<br><span class="bld">A</span> [[beyond the regular number]] or [[beyond the regular size]], [[prodigious]], δῶρα Hes.''Th.''399 (never in Hom.); μος ''Trag.Adesp.''458.3; [[στάθμα]], dub.sens., v. [[ἕλκω]] B. 3.<br><span class="bld">2</span> [[out of the common]], [[extraordinary]], [[strange]], <b class="b3">ἔ τι περισσὸν εἰδείη</b> if he has any [[signal]] [[knowledge]], Thgn.769; <b class="b3">εἴ τι φρονεῖς καί τι περισσὸν ἔχεις</b> Philisc.(''PLG''2.327); περισσὸς λόγος [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 841; ἄγρα E.''Ba.''1197(lyr.); πάθος Id.''Supp.''791 (lyr.); βίος οὐδὲν ἔχων π. ἀλλὰ πάντα σμικρά Antipho Soph.51; οὐ γὰρ π. οὐδὲν οὐδ' ἔξω λόγου πέπονθας E.''Hipp.''437; περισσότερα παθήματα Antipho 3.4.5; τὰ π. τῶν ἔργων καὶ τερατώδη Isoc.12.77; <b class="b3">ἴδια καὶ π.</b> Id.15.145; π. καὶ θαυμαστά [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1141b6; <b class="b3">πρᾶξις π.</b> Id.''Pol.''1312a27; οὐθὲν δὴ λέγοντες π. φαίνονταί τι λέγειν Id.''Metaph.''1053b3; <b class="b3">τί π. ποιεῖτε</b>; ''Ev.Matt.''5.47; περιττοτάτη φύσις [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''531a9; <b class="b3">συνανθρωπίζον… πάντων περισσότατον</b>, of the [[dog]], Ath.13.611c, cf. Clearch.24; in Literature, [[striking]], [[τὸ περιττόν]], as a [[quality]] of <b class="b3">οἱ τοῦ Σωκράτους λόγοι</b>, [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1265a11; <b class="b3">τὰ σοφὰ καὶ τὰ περισσά</b> = [[refinement]]s, Epicur.''Fr.''409; opp. <b class="b3">κοινὸς καὶ δημώδης</b>, Longin.40.2 (but also, [[elaborate]], περισσὸς καὶ [[πεποιημένος]] Id.3.4; in bad sense, [[far-fetched]], D.H.''Pomp.''2, ''Dem.''56).<br><span class="bld">3</span> of persons, [[extraordinary]], [[remarkable]], esp. for great learning, π. ὢν [[ἀνήρ]] E.''Hipp.'' 948; τοὺς… π. καί τι πράσσοντας πλέον Id.''Fr.''788; <b class="b3">δυστυχεῖς εἶναι τοὺς π.</b> [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''983a2; π. [[γένος]] τῶν μελιττῶν Id.''GA''760a4: freq. with the manner added, π. κατὰ φιλοσοφίαν Id.''Pr.''953a10; <b class="b3">περὶ τὸν ἄλλον βίον περιττότερος</b> [[somewhat]] [[extravagant]] or [[eccentric]], Id.''Pol.''1267 b24; <b class="b3">τῇ φύσει π.</b> Id.''HA''622b6; κάλλει Plu.''Demetr.''2; ἐν ἅπασι Id.''Dem.'' 3; τὴν ὥραν Alciphr.1.12: c. inf., [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''18.<br><span class="bld">4</span> c. gen., <b class="b3">περισσὸς ἄλλων πρός τι</b> [[beyond]] others in... S.''El.''155; <b class="b3">θύσει τοῦδε περισσότερα</b> [[greater things than]] this, ''AP''6.321 (Leon.Alex.); περιττότερος προφήτου [[one greater than]]…, ''Ev.Matt.''11.9.<br><span class="bld">II</span> [[more than sufficient]], [[superfluous]], αἱ π. δαπάναι [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.6.6; <b class="b3">περιττὸν ἔχειν</b> to have a [[surplus]], Id.''An.''7.6.31; <b class="b3">οἱ μὲν… περιττὰ ἔχουσιν, οἱ δὲ οὐδὲ τὰ ἀναγκαῖα</b>… Id.''Oec.''20.1: c. gen., <b class="b3">τῶν ἀρκούντων περιττά</b> [[more]] [[than]] [[sufficient]], Id.''Cyr.'' 8.2.21; τὰ π. τῶν ἱκανῶν Id.''Hier.''1.19: freq. in military sense, <b class="b3">οἱ περισσοὶ ἱππεῖς</b> the [[reserve]] [[horse]], Id.''Eq.Mag.''8.14; <b class="b3">οἱ π. τῆς φυλακῆς</b> ib.7.7; <b class="b3">π. σκηναί</b> [[spare]] [[tent]]s, Id.''Cyr.''4.6.12 (but <b class="b3">τοῖς περιττοῖς χρήσεσθαι</b> their [[superior]] [[number]]s, Id.''An.''4.8.11, cf. ''Cyr.''6.3.20); [[τὸ περιττόν]] the [[surplus]], [[residue]], Inscr. ap. eund.''An.''5.3.13 (but <b class="b3">τὸ περιττὸν τοῦ Ἰουδαίου</b> the [[advantage]] of the [[Jew]], ''Ep.Rom.''3.1); <b class="b3">Ἁρπυιῶν τὰ περιττά</b> their [[leavings]], AP11.239 (Lucill.); <b class="b3">τὸ περιττὸν τῆς ἡμέρας</b> the [[remainder]] of the [[day]], X.Eph.1.3; <b class="b3">περιττὰ γράμματα</b> [[supplementary]] [[provision]]s in a [[will]], ''BGU''326ii9 (ii A.D.).<br><span class="bld">2</span> in bad sense, [[superfluous]], [[useless]], <b class="b3">οὐδέ τι τοῦ παντὸς κενεὸν πέλει οὐδὲ π.</b> Emp.13; [[μόχθος]] περισσός [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''385, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''780; π. κἀνόνητα σώματα Id.''Aj.''758; βάρος π. γῆς ἀναστρωφώμενοι Id.''Fr.''945; [[ἄχθος]] Id.''El.''1241 (lyr.); τὰ γὰρ π. πανταχοῦ λυπήρ' ἔπη Id.''Fr.''82; αὐδῶ σε μὴ περισσὰ [[κηρύσσειν]] A.''Th.''1048; π. πάντες οὑν μέσῳ λόγοι E.''Med.''819; π. φωνῶν Id.''Supp.''459.<br><span class="bld">3</span> [[excessive]], [[extravagant]], [[μηχανᾶσθαι]] περισσά = [[commit]] [[extravagance]]s, [[Herodotus|Hdt.]]2.32; περισσὰ [[δρᾶν]], περισσὰ [[πράσσειν]], to [[be overbusy]], S.''Tr.''617, ''Ant.''68; περισσὰ [[φρονεῖν]] = to [[be overwise]], E.''Fr.''924 (anap.); ἡ π. αὕτη [[ἐπιμέλεια]] τοῦ σώματος [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 407b; <b class="b3">μῆκος πολὺ λόγων π.</b> Id.''Lg.'' 645c; [[redundant]], [[overdone]], οἱ καρτεροὶ καὶ π. λόγοι Id.''Ax.''365c, etc.; of dress, <b class="b3">ἐσθὴς π.</b> Plu.2.615d; περισσοτέρα λύπη ''2 Ep.Cor.''2.7; <b class="b3">τοῦ τὰ δέοντ' ἔχειν περιττὰ μισῶ</b> I [[hate]] [[extravagance]] in [[comparison]] with [[moderation]], Alex.254, etc.<br><span class="bld">4</span> of persons, [[over-wise]], [[over-curious]], περισσὸς καὶ φρονῶν μέγα E.''Hipp.''445, cf.''Ba.''429(lyr.); ὁ [[πολυπράγμων]] καὶ περιττός Plb.9.1.4; <b class="b3">τὴν περὶ τὸ σῶμα θεραπείαν ἀκριβὴς καὶ π.</b> Plu.''Cic.''8; so, of speakers, π. ἐν τοῖς λόγοις Δημοσθένης Aeschin.1.119.<br><span class="bld">5</span> as a term of [[praise]], [[subtle]], [[acute]], ἀκριβὴς καὶ π. διάνοια Arist.''Top.'' 141b13.<br><span class="bld">III</span> Arith., <b class="b3">ἀριθμὸς περισσός</b> an [[odd]], [[uneven]] [[number]], opp. [[ἄρτιος]], Epich.170.7, Philol.5, [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 356e, etc.; π. ἡμέραι Hp.''Aph.'' 4.61; <b class="b3">τὸ περιττὸν καὶ τὸ ἄρτιον</b> the [[nature]] of [[odd]] and [[even]], [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 451c, etc.; <b class="b3">π. χῶραι</b> the [[odd]] places in a [[verse]], Heph.5.1; <b class="b3">ἀρτιάκις περιττὸς ἀριθμός</b> a [[number]] [[divisible]] by an [[odd]] [[number]] an [[even]] number of times, as 2, 6, 10, Euc.7 ''Def.''9.<br><span class="bld">IV</span> [[περισσότεροι]] = [[more in number]], [[extra]], Carnead. ap. S.E.''M.''9.140.<br><span class="bld">V</span> [[περιττόν]], τό, = [[στρύχνος]] [[μανικός]], [[θρύον]] ''ΙΙ'', [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 9.11.6; περισσόν Dsc.4.73; περίσκον Orib.12.8.56.<br><span class="bld">B</span> Adv. [[περισσῶς]] = [[extraordinarily]], [[exceedingly]], θεοσεβέεες [[περισσῶς]] ἐόντες [[Herodotus|Hdt.]]2.37; ἐπαινέσεται [[περισσῶς]] E.''Ba.''1197 (lyr.); [[περισσῶς]] παῖδας [[ἐκδιδάσκεσθαι]] = to have them [[educate]]d [[overmuch]], Id.''Med.''295; <b class="b3">περιττοτέρως τῶν ἄλλων</b> [[far above]] all others, Isoc.3.44; περισσότερον τοῦ ἑνός Luc. ''Pr.Im.''14; also [[περισσά]] Pi.''N.''7.43, [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''579, etc.<br><span class="bld">2</span> [[remarkably]], <b class="b3">περισσότερον τῶν ἄλλων θάψαι τινά</b> [[more]] [[sumptuously]], [[Herodotus|Hdt.]]2.129; [[οἴκησις]] π. ἐσκευασμένη Plb.1.29.7; <b class="b3">περιττότατα ἔχειν</b> to be [[most]] [[remarkable]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''589a31; κοσμουμένη [[περιττῶς]] καὶ [[σεμνῶς]] Plu.2.145e; περισσότατα ἀνθρώπων [[θρησκεύειν]] = [[in the most singular way]], D.C.37.17; [[ἡδέως]] καὶ [[περισσῶς]] = [[in an uncommon manner]], [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''3; [[εἰπεῖν]] [[στρογγύλως]] καὶ [[περιττῶς]] Id.''Is.''20; <b class="b3">ἰδίως καὶ περιττῶς</b> Plu.''Thes.''19; <b class="b3">τὰ καινῶς ἱστορούμενα καὶ περιττῶς</b> Id.2.30d.<br><span class="bld">3</span> [[abundantly]], ἐχέτω περιττῶς τῆς κρόκης Alciphr.3.41.<br><span class="bld">4</span> with a neg., <b class="b3">οὐδὲν περισσὸν τούτων</b> [[nothing]] [[more than]] or [[beyond]] these, Antipho 3.4.6; οὐδὲν τῶν ἄλλων περιττότερον [[πραγματεύεσθαι]] Pl.''Ap.''20c; <b class="b3">οὐδὲν περιττὸν ἢ εἰ</b>… [[no otherwise than if]]... Id.''Smp.'' 219c; [[περισσόν]] alone, [[furthermore]], [[LXX]] ''Ec.''12.12,al.<br><span class="bld">5</span> [[τὰ περισσά]] = [[in vain]], AP12.182 (Strat.).<br><span class="bld">II</span> [[ἐκ περιττοῦ]] = [[superfluously]], [[uselessly]], [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 338c, ''Sph.''265e; but [[ὑπερέχειν]] [[ἐκ περιττοῦ]] = to [[be far superior]], Id.''Lg.''734d, cf. 802d; ἡ [[κάμινος]] ἐκαύθη ἐκ περιττοῦ Thd.''Da.''3.22; ἐκ π. χρησάμενος τῇ παρρησίᾳ Luc.Pro Merc.Cond.13; cf. [[ὑπερεκπερισσοῦ]]. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br /><b>A.</b> qui dépasse la | |btext=ή, όν :<br /><b>A.</b> [[qui dépasse la mesure]] :<br /><b>I.</b> [[extraordinaire en grandeur]], [[en grosseur]], [[en beauté]] :<br /><b>1</b> magnifique, remarquable : [[ἀνήρ]] EUR homme supérieur ; τινι, ἔν τινι PLUT remarquable, distingué en qch;<br /><b>2</b> <i>en parl. de choses</i> important, considérable, extraordinaire : [[λόγος]] [[περισσός]] SOPH langage qui mérite une attention particulière;<br /><b>II.</b> [[démesurément grand]] <i>ou</i> nombreux :<br /><b>1</b> [[démesuré]], [[excessif]] : τινὸς περισσὸς πρὸς τὸ [[ἄχος]] SOPH qui s'abandonne avec moins de retenue que qqn à sa douleur ; ἀκριβὴς καὶ περιττὸς τὴν περὶ τὸ [[σῶμα]] θεραπείαν PLUT consciencieux à l'excès pour les soins du corps;<br /><b>2</b> [[superflu]] ; τὰ περιττά XÉN le superflu ; τὰ περιττὰ τῶν ἀρκούντων XÉN <i>ou</i> τῶν ἱκανῶν XÉN plus que nécessaire, plus que suffisant;<br /><b>3</b> [[inutile]], [[vain]];<br /><b>4</b> plus qu'on n'a coutume, extraordinairement. : περιττότερον τῶν ἄλλων PLAT au delà de ce que font les autres, plus que les autres, autrement que les autres;<br /><b>III.</b> <i>au mor.</i> excessif dans ses sentiments, ses passions :<br /><b>1</b> mauvais à l'excès, dur à l'excès;<br /><b>2</b> [[orgueilleux]], [[présomptueux]];<br /><b>3</b> <i>en parl. de l'habillement et de la parure</i> surchargé, recherché, maniéré;<br /><b>B.</b> [[qui dépasse la quantité]], [[qui est en surplus]], [[qui reste]], [[de reste]] ; <i>t. milit.</i> τὸ περριττόν XÉN, τὰ περιττά <i>ou</i> οἱ περιττοί XÉN excédent des forces ; inégal en nombre, en nombre inégal;<br /><i>Cp.</i> περισσότερος.<br />'''Étymologie:''' [[περί]]. | ||
} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[περιττός]] -ή -όν, Ion. [[περισσός]] [[περί]] Dor. f. -ᾱ, [[wat de gebruikelijke maat te boven gaat buitengewoon]], [[uitzonderlijk]]:; ὡς περισσὸς ὢν ἀνήρ als een uitzonderlijk man Eur. Hipp. 948; bij pers. spec. vanwege geleerdheid:; οἱ σφόδρα περιττοί de zeer geleerden Plut. Rom. 35.4; n. acc. sing. adv.:; οὐδὲν τῶν ἄλλων περιττότερον geenszins bijzonderder dan de anderen Plat. Ap. 20c; n. acc. plur. adv.:; τῇ περίσσ’ εὐκαρδίῳ aan de uitzonderlijk dappere vrouw Eur. Hec. 579; adv. περιττῶς:; πολιτεύεσθαι... πολλὰ περιττῶς πρὸς τοὺς ἄλλους een staatsinrichting hebben die op vele punten superieur is aan wat anderen hebben Aristot. Pol. 1272b24; ook; ἐκ περιττοῦ op superieure wijze Plat. Lg. 802d; subst. τὸ περιττόν bijzondere kwaliteit:. τὸ... περιττὸν ἔχουσι πάντες οἱ τοῦ Σωκράτους λόγοι bijzondere kwaliteiten vertonen alle gesprekken van Socrates Aristot. Pol. 1265a11; τὸ περισσὸν τοῦ Ἰουδαίου het voorrecht van de Jood NT Rom. 3.1. [[buitensporig]], [[overdreven]]; van pers..; περισσὸς καὶ φρονῶν μέγα buitensporig en trots Eur. Hipp. 445; περὶ τὸν ἄλλον βίον περιττότερος διὰ τὴν φιλοτιμίαν door zijn eerzucht nogal extravagant in zijn overige doen en laten Aristot. Pol. 1267b24; ἦν δὲ καὶ τὴν ἄλλην περὶ τὸ σῶμα θεραπείαν... περιττός hij overdreef ook ten aanzien van zijn verdere lichamelijke verzorging Plut. Cic. 8.5; van zaken; περισσὰ μηχανᾶσθαι buitensporigheden verzinnen Hdt. 2.32.2; περισσὰ πράσσειν doen wat je macht te boven gaat Soph. Ant. 68; ἡ περιττὴ αὕτη ἐπιμέλεια τοῦ σώματος die bovenmatige zorg voor het lichaam Plat. Resp. 407b; adv.: [[ἐκ περιττοῦ]] = [[uitvoerig]] Luc. 65.13. [[overvloedig]]:; [[περιττὸν ἔχειν]] = [[als extraatje hebben]] Xen. An. 7.6.31; met gen. comp.: meer (dan):; πρὸς ὅ τι σὺ τῶν ἔνδον εἶ περισσά (leed) waardoor jij erger getroffen bent dan anderen in huis Soph. El. 155; ἐπειδὰν τῶν ἀρκούντων περιττὰ κτήσωνται wanneer ze meer dan genoeg verworven hebben Xen. Cyr. 8.2.21; τὸ περισσὸν τούτων wat hier bovenuit gaat NT Mt. 5.37; subst. οἱ περισσοί of τὸ περισσόν overmacht aan soldaten; Xen.; adv. comp. met gen. comp.. περισσότερον τῶν ἄλλων θάψαι met grotere luister dan de anderen begraven Hdt. 2.129.3; περισσοτέρως τῶν ἄλλων ἤσκησα τὴν σωφροσύνην met grotere nauwgezetheid dan de anderen heb ik gematigdheid beoefend Isocr. 3.44. [[overbodig]], [[nutteloos]]:; αἱ περιτταὶ δαπάναι de overbodige uitgaven Xen. Mem. 3.6.6; περισσοὶ πάντες οὑν μέσῳ λόγοι alle naar voren gebrachte argumenten (zijn) nutteloos Eur. Med. 819; adv. ἐκ περιττοῦ:. ὥστε ἐκ περιττοῦ ᾑρήσεται zodat zijn verkiezing nutteloos zal blijken Plat. Prot. 338c. overgebleven; subst. [[τὸ περισσόν]] = [[overschot]]; Xen. An. 5.3.13 (inscr.); [[τὰ περισσά]] = [[resten]]. Theocr. Id. 26.24. wisk. [[oneven]]:. ἐν περισσῇσιν ἡμέρῃσιν op oneven dagen Hp. Aph. 4.61; ἐν τῇ τοῦ πειριττοῦ καὶ ἀρτίου αἱρέσει in de keuze tussen oneven en even Plat. Prot. 356e. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 35: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''περισσός:''' Αττ. [[περιττός]], -ή, -όν ([[περί]])· Α. I. 1. ο πέρα από τον κανονικό αριθμό ή [[μέγεθος]], [[υπερβολικός]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που βρίσκεται [[εκτός]] του συνηθισμένου τρόπου, [[έκτακτος]], [[ασυνήθης]], αξιοσημείωτος, [[έξοχος]], [[παράδοξος]], <i>εἴ τι περισσὸν εἰδείη σοφίης</i>, αν έχει κάποιο έξοχο [[δώρο]] σοφίας, σε Θέογν.· ομοίως, περισσὸς [[λόγος]], σε Σοφ.· οὐ γὰρ περισσὸν οὐδὲν οὐδ' [[ἔξω]] λόγου πέπονθας, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[θαυμάσιος]], [[διαπρεπής]], αξιοπρόσεκτος, [[ιδίως]] λέγεται για τη [[μάθηση]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> με γεν., περισσὸς ἄλλων [[πρός]] τι, [[ανώτερος]] από τους άλλους σε [[κάτι]], σε Σοφ.· <i>θύσειτοῦδε περισσότερα</i>, πράγματα μεγαλύτερα απ' αυτό, σε Ανθ.· <i>περιττότερος προφήτου</i>, μεγαλύτερος από προφήτη, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> [[περισσότερος]] από [[επαρκής]], πλεονάζων, [[περιττός]], σε Ξεν.· <i>περιττὸν ἔχειν</i>, έχω [[πλεόνασμα]], στον ίδ.· με γεν., | |lsmtext='''περισσός:''' Αττ. [[περιττός]], -ή, -όν ([[περί]])· Α. I. 1. ο πέρα από τον κανονικό αριθμό ή [[μέγεθος]], [[υπερβολικός]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που βρίσκεται [[εκτός]] του συνηθισμένου τρόπου, [[έκτακτος]], [[ασυνήθης]], αξιοσημείωτος, [[έξοχος]], [[παράδοξος]], <i>εἴ τι περισσὸν εἰδείη σοφίης</i>, αν έχει κάποιο έξοχο [[δώρο]] σοφίας, σε Θέογν.· ομοίως, περισσὸς [[λόγος]], σε Σοφ.· οὐ γὰρ περισσὸν οὐδὲν οὐδ' [[ἔξω]] λόγου πέπονθας, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[θαυμάσιος]], [[διαπρεπής]], αξιοπρόσεκτος, [[ιδίως]] λέγεται για τη [[μάθηση]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> με γεν., περισσὸς ἄλλων [[πρός]] τι, [[ανώτερος]] από τους άλλους σε [[κάτι]], σε Σοφ.· <i>θύσειτοῦδε περισσότερα</i>, πράγματα μεγαλύτερα απ' αυτό, σε Ανθ.· <i>περιττότερος προφήτου</i>, μεγαλύτερος από προφήτη, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> [[περισσότερος]] από [[επαρκής]], πλεονάζων, [[περιττός]], σε Ξεν.· <i>περιττὸν ἔχειν</i>, έχω [[πλεόνασμα]], στον ίδ.· με γεν., τῶν ἀρκούντων περιττά, περισσότερα από τα αναγκαία, στον ίδ.· [[συχνά]] με στρατιωτική [[σημασία]], <i>οἱ περισσοὶ ἱππεῖς</i>, το εφεδρικό ιππικό, στον ίδ.· <i>περισσαὶ σκηναί</i>, εφεδρικές σκηνές, στον ίδ.· <i>τὸ περισσόν</i>, τα περιττά, τα υπολείμματα, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με αρνητική [[σημασία]], [[ανώφελος]], [[άχρηστος]], σε Τραγ.<br /><b class="num">3.</b> [[υπερβολικός]], [[υπέρμετρος]], <i>περισσὰ μηχανᾶσθαι</i>, [[πράττω]], κάνω περιττά πράγματα, σε Ηρόδ.· <i>περισσὰ δρᾶν</i>, <i>πράσσειν</i>, είμαι [[πολυπράγμων]], σε Σοφ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[εκκεντρικός]], εξαιρετικά [[περίεργος]], περισσὸς καὶ φρονῶν [[μέγα]], σε Ευρ.· περισσὸς ἐν τοῖς λόγοις [[Δημοσθένης]], σε Αισχίν.<br /><b class="num">III.</b> στην Αριθμητική, [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] [[περιττός]], [[περιττός]], [[ακανόνιστος]] [[αριθμός]], αντίθ. προς το [[ἄρτιος]], σε Πλάτ. κ.λπ. <b>Β.</b> επίρρ. [[περισσῶς]],<br /><b class="num">I. 1.</b> εκτάκτως, υπερβολικά, σε Ηρόδ., Ευρ.· [[περισσῶς]] παῖδας ἐκδιδάσκεσθαι, τα έχω εκπαιδεύσει υπερβολικά [[πολύ]], σε Ευρ.· επίσης <i>περισσά</i>, σε Πίνδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> με ιδιαίτερο τρόπο, αξιοσημείωτα, περισσότερον τῶν ἄλλων θάψαι τινά, πολυτελώς, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[συχνά]] με [[άρνηση]], οὐδὲν περισσότερον τῶν ἄλλων, σε Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> <i>τὰ περισσά</i>, [[μάταια]], σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> <i>ἐκ περιττοῦ</i>, ως επίρρ., πλεοναστικά, ανώφελα, σε Πλάτ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
| Line 41: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[περισσός]], | |mdlsjtxt=[[περισσός]], ''Att.'' [[περιττός]], ή, όν [[περί]]<br /><b class="num">I.</b> [[beyond]] the [[regular]] [[number]] or [[size]], [[prodigious]], Hes.<br /><b class="num">2.</b> out of the [[common]] way, [[extraordinary]], [[uncommon]], [[remarkable]], [[signal]], [[strange]], εἴ τι περισσὸν εἰδείη σοφίης if he has any [[signal]] [[gift]] of [[wisdom]], Theogn.; so, π. [[λόγος]] Soph.; οὐ γὰρ περισσὸν οὐδὲν οὐδ' ἔξω λόγου πέπονθας Eur.<br /><b class="num">3.</b> of persons, [[extraordinary]], [[eminent]], [[remarkable]], esp. for [[learning]], Eur.<br /><b class="num">4.</b> c. gen., περισσὸς ἄλλων πρός τι [[beyond]] others in a [[thing]], Soph.; θύσει [[τοῦδε]] περισσότερα greater things [[than]] [[this]], Anth.; περιττότερος προφήτου greater [[than]] a [[prophet]], NTest.<br /><b class="num">II.</b> [[more]] [[than]] [[sufficient]], [[redundant]], [[superfluous]], Xen.; περιττὸν ἔχειν to [[have]] a [[surplus]], Xen.; c. gen., τῶν ἀρκούντων περιττά [[more]] [[than]] [[sufficient]], Xen.:—often in [[military]] [[sense]], οἱ π. ἱππεῖς the [[reserve]] [[horse]], Xen.; π. σκηναί [[spare]] tents, Xen.; τὸ π. the [[surplus]], [[residue]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> in bad [[sense]], [[superfluous]], Trag.<br /><b class="num">3.</b> [[excessive]], [[extravagant]], περισσὰ μηχανᾶσθαι to [[commit]] extravagancies, Hdt.; περισσὰ δρᾶν, πράσσειν to be [[over]] [[busy]], Soph.<br /><b class="num">4.</b> of persons, [[extravagant]], [[over]]-[[curious]], περισσὸς καὶ φρονῶν [[μέγα]] Eur.; π. ἐν τοῖς λόγοις [[Δημοσθένης]] Aeschin.<br /><b class="num">III.</b> in Arithmetic, [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] [[περιττός]] is an odd, [[uneven]] [[number]], opp. to [[ἄρτιος]], Plat., etc.<br />B. adv. [[περισσῶς]], [[extraordinarily]], [[exceedingly]], Hdt., Eur.; π. παῖδας ἐκδιδάσκεσθαι to [[have]] them [[educated]] [[overmuch]], Eur.; also περισσά, Pind., Eur.<br /><b class="num">2.</b> in a [[peculiar]] [[manner]], [[remarkably]], περισσότερον τῶν ἄλλων θάψαι τινά [[more]] [[sumptuously]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> often with a negat., οὐδὲν περισσότερον τῶν ἄλλων Plat.<br /><b class="num">4.</b> τὰ περισσά in [[vain]], Anth.<br /><b class="num">II.</b> ἐκ περιττοῦ as adv. [[superfluously]], [[uselessly]], Plat. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
| Line 53: | Line 56: | ||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx====superfluous=== | |trtx====[[superfluous]]=== | ||
Armenian: ավելորդ; Asturian: superfluu; Bulgarian: излишен, ненужен; Catalan: superflu; Chinese Mandarin: 多餘, 多余; Czech: zbytečný, nadbytečný; Danish: overflødig; Dutch: [[overtollig]], [[overdadig]], [[overvloedig]]; Esperanto: superflua; Finnish: ylenpalttinen, tarpeeton, ylitsevuotavainen, liiallinen; French: [[superflu]]; Galician: superfluo; German: [[überflüssig]]; Greek: [[περιττός]]; Ancient Greek: [[περισσός]]; Hungarian: felesleges, fölösleges, túlzott; Icelandic: ofaukinn, ónauðsynlegur; Ido: superflua; Irish: iomarcach; Italian: [[superfluo]]; Japanese: 冗長な; Latin: [[supervacuus]], [[superfluus]], [[supervacaneus]], [[superforaneus]]; Latvian: lieks; Norwegian Bokmål: overflødig; Nynorsk: overflødig; Persian: زیادی; Polish: niepotrzebny, zbyteczny, nadmierny; Portuguese: [[supérfluo]]; Romanian: superfluu, de prisos; Russian: [[лишний]], [[излишний]]; Serbo-Croatian Cyrillic: су̏вӣшан; Roman: sȕvīšan; Spanish: [[superfluo]]; Swedish: överflödig; Ukrainian: зайвий; Vietnamese: dư thừa | Armenian: ավելորդ; Asturian: superfluu; Bulgarian: излишен, ненужен; Catalan: superflu; Chinese Mandarin: 多餘, 多余; Czech: zbytečný, nadbytečný; Danish: overflødig; Dutch: [[overtollig]], [[overdadig]], [[overvloedig]]; Esperanto: superflua; Finnish: ylenpalttinen, tarpeeton, ylitsevuotavainen, liiallinen; French: [[superflu]]; Galician: superfluo; German: [[überflüssig]]; Greek: [[περιττός]]; Ancient Greek: [[περισσός]]; Hungarian: felesleges, fölösleges, túlzott; Icelandic: ofaukinn, ónauðsynlegur; Ido: superflua; Irish: iomarcach; Italian: [[superfluo]]; Japanese: 冗長な; Latin: [[supervacuus]], [[superfluus]], [[supervacaneus]], [[superforaneus]]; Latvian: lieks; Norwegian Bokmål: overflødig; Nynorsk: overflødig; Persian: زیادی; Polish: niepotrzebny, zbyteczny, nadmierny; Portuguese: [[supérfluo]]; Romanian: superfluu, de prisos; Russian: [[лишний]], [[излишний]]; Serbo-Croatian Cyrillic: су̏вӣшан; Roman: sȕvīšan; Spanish: [[superfluo]]; Swedish: överflödig; Ukrainian: зайвий; Vietnamese: dư thừa | ||
===excessive=== | ===[[excessive]]=== | ||
Arabic: زَائِد; Armenian: ավելորդ; Bulgarian: прекален; Catalan: excessiu; Chinese Mandarin: 過度, 过度, 過分, 过分; Czech: nadměrný; Dutch: [[overmatig]]; Esperanto: troa, ekscesa; Finnish: liiallinen, yletön; French: [[excessif]]; Galician: excesivo; Georgian: ზედმეტი, მეტისმეტი, გადაჭარბებული, ზომაგადასული, უზომო, ჭარბი, გადამეტებული; German: [[übermäßig]], [[exzessiv]]; Greek: [[υπερβολικός]], [[υπέρμετρος]]; Ancient Greek: [[ὑπέρμετρος]], [[μέγας]]; Hungarian: túlzott; Icelandic: óhóflegur; Irish: iomarcach; Italian: [[eccessivo]]; Japanese: 過度の; Korean: 과도의; Latin: [[nimius]], [[improbus]]; Latvian: pārmērīgs, pārliecīgs; Maori: tuhene, inati, rikarika; Norwegian Bokmål: overdreven; Nynorsk: overdriven; Occitan: excessiu; Polish: nadmierny, wygórowany; Portuguese: [[excessivo]]; Romanian: excesiv; Russian: [[лишний]], [[излишний]], [[чрезмерный]], [[избыточный]]; Scottish Gaelic: anabarrach; Spanish: [[excesivo]]; Swedish: överdriven; Tagalog: labis; Ukrainian: надмі́рний, непомі́рний | Arabic: زَائِد; Armenian: ավելորդ; Bulgarian: прекален; Catalan: excessiu; Chinese Mandarin: 過度, 过度, 過分, 过分; Czech: nadměrný; Dutch: [[overmatig]]; Esperanto: troa, ekscesa; Finnish: liiallinen, yletön; French: [[excessif]]; Galician: excesivo; Georgian: ზედმეტი, მეტისმეტი, გადაჭარბებული, ზომაგადასული, უზომო, ჭარბი, გადამეტებული; German: [[übermäßig]], [[exzessiv]]; Greek: [[υπερβολικός]], [[υπέρμετρος]]; Ancient Greek: [[ὑπέρμετρος]], [[μέγας]]; Hungarian: túlzott; Icelandic: óhóflegur; Irish: iomarcach; Italian: [[eccessivo]]; Japanese: 過度の; Korean: 과도의; Latin: [[nimius]], [[improbus]]; Latvian: pārmērīgs, pārliecīgs; Maori: tuhene, inati, rikarika; Norwegian Bokmål: overdreven; Nynorsk: overdriven; Occitan: excessiu; Polish: nadmierny, wygórowany; Portuguese: [[excessivo]]; Romanian: excesiv; Russian: [[лишний]], [[излишний]], [[чрезмерный]], [[избыточный]]; Scottish Gaelic: anabarrach; Spanish: [[excesivo]]; Swedish: överdriven; Tagalog: labis; Ukrainian: надмі́рний, непомі́рний | ||
===extraordinary=== | ===[[extraordinary]]=== | ||
Afrikaans: buitengewoon; Albanian: i jashtëzakonshëm; Arabic: اِسْتِثْنَائِيّ, غَيْرُ عَادِيّ; Armenian: արտասովոր; Asturian: estraordinariu; Azerbaijani: fövqəladə; Basque: apartekoak; Belarusian: незвычайны, надзвычайны, экстраардынарны; Bengali: অলৌকিক; Breton: dreistordinal; Bulgarian: необикновен; Burmese: ထူးခြားသော; Catalan: extraordinari, descomunal; Central Huishui Hmong: txawv tshaj plaw; Chinese Cantonese: 偉大; Hakka: 偉大, 伟大; Mandarin: 非凡, 了不起, 出眾, 出众; Corsican: straordinariu; Czech: neobyčejný, mimořádný; Danish: ekstraordinær; Dutch: [[buitengewoon]]; Esperanto: eksterordinara; Estonian: erakordne; Finnish: erikoinen, kummallinen, epätavallinen; French: [[extraordinaire]]; Galician: extraordinario; German: [[außerordentlich]], [[außergewöhnlich]]; Greek: [[ασυνήθιστος]], [[εξαιρετικός]], [[εξαίρετος]], [[υπέροχος]], [[απίστευτος]], [[αξιοσημείωτος]], [[έκτακτος]], [[εκπληκτικός]], [[φαινομενικός]], [[αναπάντεχος]], [[ανεξαίρετος]], [[συγκλονιστικός]]; Ancient Greek: [[ἐξαίσιος]]; Gujarati: અસાધારણ; Haitian Creole: ekstraòdinè; Hindi: असाधारण; Hungarian: rendkívüli; Indonesian: luar biasa; Irish: urghnách; Italian: [[straordinario]], [[straordinaria]], [[eccezionale]], [[fantastico]], [[impareggiabile]], ineguagliabile, fuori dal comune; Japanese: 並外れた, 非凡な; Javanese: srengenge katon padhang; Korean: 특별한; Ladin: straurdener; Lao: ຊຸມສະໄຫມວິ; Latin: [[extraordinarius]], [[insolitus]], [[eximus]]; Latvian: ārkārtas; Lithuanian: nepaprastas; Luxembourgish: ausseruerdentlech; Macedonian: вонредна; Malay: luar biasa; Maltese: straordinarja; Maori: autaia, whakaharahara, haraki, korokē; Nepali: असाधारण; Norman: extraordinnaithe; Norwegian Bokmål: ekstraordinær; Nynorsk: ekstraordinær; Occitan: extraordinari; Polish: niezwykły, nadzwyczajny; Portuguese: [[extraordinário]], [[extraordinária]]; Punjabi: ਅਸਧਾਰਨ; Romanian: extraordinar, ieșit din comun, neobișnuit; Russian: [[необычный]], [[необычайный]], [[экстраординарный]], [[чрезвычайный]]; Scots: byordinar; Serbo-Croatian: izvanredno; Sinhalese: අත්යසාමාන්ය ය; Slovak: neobyčajný, mimoriadny; Slovene: izredna; Sorbian Lower Sorbian: wósebny; Spanish: [[extraordinario]], [[descomunal]]; Sundanese: anu rongkah; Swedish: extraordinär, utomordentlig; Tagalog: pambihira; Tajik: ғайринавбатии; Tamil: அசாதாரண; Thai: วิสามัญ; Turkish: fevkalade, olağanüstü, harikulade; Ukrainian: незвичайний, надзвичайний, екстраординарний; Vietnamese: phi thường; West Frisian: bûtengewoan; Yiddish: ויסערגעוויינלעך | Afrikaans: buitengewoon; Albanian: i jashtëzakonshëm; Arabic: اِسْتِثْنَائِيّ, غَيْرُ عَادِيّ; Armenian: արտասովոր; Asturian: estraordinariu; Azerbaijani: fövqəladə; Basque: apartekoak; Belarusian: незвычайны, надзвычайны, экстраардынарны; Bengali: অলৌকিক; Breton: dreistordinal; Bulgarian: необикновен; Burmese: ထူးခြားသော; Catalan: extraordinari, descomunal; Central Huishui Hmong: txawv tshaj plaw; Chinese Cantonese: 偉大; Hakka: 偉大, 伟大; Mandarin: 非凡, 了不起, 出眾, 出众; Corsican: straordinariu; Czech: neobyčejný, mimořádný; Danish: ekstraordinær; Dutch: [[buitengewoon]]; Esperanto: eksterordinara; Estonian: erakordne; Finnish: erikoinen, kummallinen, epätavallinen; French: [[extraordinaire]]; Galician: extraordinario; German: [[außerordentlich]], [[außergewöhnlich]]; Greek: [[ασυνήθιστος]], [[εξαιρετικός]], [[εξαίρετος]], [[υπέροχος]], [[απίστευτος]], [[αξιοσημείωτος]], [[έκτακτος]], [[εκπληκτικός]], [[φαινομενικός]], [[αναπάντεχος]], [[ανεξαίρετος]], [[συγκλονιστικός]]; Ancient Greek: [[ἐξαίσιος]]; Gujarati: અસાધારણ; Haitian Creole: ekstraòdinè; Hindi: असाधारण; Hungarian: rendkívüli; Indonesian: luar biasa; Irish: urghnách; Italian: [[straordinario]], [[straordinaria]], [[eccezionale]], [[fantastico]], [[impareggiabile]], ineguagliabile, fuori dal comune; Japanese: 並外れた, 非凡な; Javanese: srengenge katon padhang; Korean: 특별한; Ladin: straurdener; Lao: ຊຸມສະໄຫມວິ; Latin: [[extraordinarius]], [[insolitus]], [[eximus]]; Latvian: ārkārtas; Lithuanian: nepaprastas; Luxembourgish: ausseruerdentlech; Macedonian: вонредна; Malay: luar biasa; Maltese: straordinarja; Maori: autaia, whakaharahara, haraki, korokē; Nepali: असाधारण; Norman: extraordinnaithe; Norwegian Bokmål: ekstraordinær; Nynorsk: ekstraordinær; Occitan: extraordinari; Polish: niezwykły, nadzwyczajny; Portuguese: [[extraordinário]], [[extraordinária]]; Punjabi: ਅਸਧਾਰਨ; Romanian: extraordinar, ieșit din comun, neobișnuit; Russian: [[необычный]], [[необычайный]], [[экстраординарный]], [[чрезвычайный]]; Scots: byordinar; Serbo-Croatian: izvanredno; Sinhalese: අත්යසාමාන්ය ය; Slovak: neobyčajný, mimoriadny; Slovene: izredna; Sorbian Lower Sorbian: wósebny; Spanish: [[extraordinario]], [[descomunal]]; Sundanese: anu rongkah; Swedish: extraordinär, utomordentlig; Tagalog: pambihira; Tajik: ғайринавбатии; Tamil: அசாதாரண; Thai: วิสามัญ; Turkish: fevkalade, olağanüstü, harikulade; Ukrainian: незвичайний, надзвичайний, екстраординарний; Vietnamese: phi thường; West Frisian: bûtengewoan; Yiddish: ויסערגעוויינלעך | ||
===prodigious=== | ===[[prodigious]]=== | ||
Armenian: զարմանալի; Bulgarian: изумителен, удивителен; Catalan: prodigiós; Chinese Dutch: [[verbazingwekkend]]; Estonian: hämmastav; Finnish: ällistyttävä, hämmästyttävä; French: [[prodigieux]]; German: [[verwunderlich]]; Hungarian: bámulatos, tüneményes, páratlan, csodálatos; Icelandic: stórkostlegur; Latvian: apbrīnojams; Norwegian: fenomenal; Occitan: prodigiós; Russian: [[умопомрачительный]], [[изумительный]], [[поразительный]], [[удивительный]]; Slovak: podivuhodný; Swedish: häpnadsväckande; Turkish: hayret verici, şaşırtıcı | Armenian: զարմանալի; Bulgarian: изумителен, удивителен; Catalan: prodigiós; Chinese Dutch: [[verbazingwekkend]]; Estonian: hämmastav; Finnish: ällistyttävä, hämmästyttävä; French: [[prodigieux]]; German: [[verwunderlich]]; Hungarian: bámulatos, tüneményes, páratlan, csodálatos; Icelandic: stórkostlegur; Latvian: apbrīnojams; Norwegian: fenomenal; Occitan: prodigiós; Russian: [[умопомрачительный]], [[изумительный]], [[поразительный]], [[удивительный]]; Slovak: podivuhodný; Swedish: häpnadsväckande; Turkish: hayret verici, şaşırtıcı | ||
===remarkable=== | ===[[remarkable]]=== | ||
Moroccan Arabic: ف شي شكل; Belarusian: выдатны; Bengali: অলৌকিক; Bulgarian: забележителен; Catalan: remarcable; Chinese Mandarin: 傑出, 杰出; Czech: pozoruhodný; Danish: bemærkelsesværdig; Dutch: [[opmerkelijk]], [[markant]], [[opvallend]]; Finnish: huomattava, merkittävä, huomionarvoinen; French: [[remarquable]]; German: [[bemerkenswert]], [[verwunderlich]], [[denkwürdig]], [[beachtenswert]], [[beachtlich]]; Hungarian: figyelemre méltó; Irish: ar leith; Italian: [[notevole]], [[degno di nota]], [[rimarchevole]], [[ragguardevole]], [[riguardevole]]; Latin: [[insignis]], [[memorabilis]]; Latvian: redzams, ievērojams; Norman: r'mèrtchabl'ye; Plautdietsch: oppfaulent; Polish: wybitny; Portuguese: [[notável]], [[eminente]], [[destacável]]; Romanian: remarcabil, notabil; Russian: [[замечательный]], [[выдающийся]], [[поразительный]], [[знаменитый]]; Spanish: [[notable]], [[remarcable]], [[destacable]]; Swedish: anmärkningsvärd, märklig; Tocharian B: ṣotarye; Turkish: dikkate değer, fevkalade, kayda değer; Ukrainian: видатний; Walloon: rimarcåve, rimarcant, foû-ordinaire | Moroccan Arabic: ف شي شكل; Belarusian: выдатны; Bengali: অলৌকিক; Bulgarian: забележителен; Catalan: remarcable; Chinese Mandarin: 傑出, 杰出; Czech: pozoruhodný; Danish: bemærkelsesværdig; Dutch: [[opmerkelijk]], [[markant]], [[opvallend]]; Finnish: huomattava, merkittävä, huomionarvoinen; French: [[remarquable]]; German: [[bemerkenswert]], [[verwunderlich]], [[denkwürdig]], [[beachtenswert]], [[beachtlich]]; Hungarian: figyelemre méltó; Irish: ar leith; Italian: [[notevole]], [[degno di nota]], [[rimarchevole]], [[ragguardevole]], [[riguardevole]]; Latin: [[insignis]], [[memorabilis]]; Latvian: redzams, ievērojams; Norman: r'mèrtchabl'ye; Plautdietsch: oppfaulent; Polish: wybitny; Portuguese: [[notável]], [[eminente]], [[destacável]]; Romanian: remarcabil, notabil; Russian: [[замечательный]], [[выдающийся]], [[поразительный]], [[знаменитый]]; Spanish: [[notable]], [[remarcable]], [[destacable]]; Swedish: anmärkningsvärd, märklig; Tocharian B: ṣotarye; Turkish: dikkate değer, fevkalade, kayda değer; Ukrainian: видатний; Walloon: rimarcåve, rimarcant, foû-ordinaire | ||
}} | }} | ||
