διαιρέω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">A</b> sobre el sent. de [[διά]] ‘[[a través de]]’<br /><b class="num">1</b> [[atravesar]], [[abrir brecha]] c. ac. διελόντες τὴν ὀροφήν habiendo hecho un agujero en el tejado</i> Th.4.48, cf. X.<i>HG</i> 6.5.9, Polyaen.5.1.3, τὴν ... πυλίδα διῄρουν forzaban el postigo</i> Th.4.110, cf. 6.51, Plb.8.37.11, τοὺς ... σταυρούς X.<i>An</i>.5.2.21, τὸν τοῖχον <i>IG</i> 11(2).199A.112 (Delos III a.C.), τὸν θεμέλιον Apollod.2.5.5<br /><b class="num">•</b>c. gen. διελὼν τοῦ τείχους Gorg.B 11a.12, cf. Th.2.75<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὸ διῃρημένον la brecha</i> Th.2.76, 5.3.<br /><b class="num">2</b> [[cardar]] el lino <i>PSI</i> 599.6 (II a.C.).<br /><b class="num">B</b> [[διά]] c. idea de partición o distribución<br /><b class="num">I</b> ref. a concr.<br /><b class="num">1</b> [[cortar]], [[partir]] en trozos o partes, [[despedazar]] κατὰ μέλεα διελών (τὸν παῖδα) Hdt.1.119, τὸν λαγόν Hdt.1.123, σπλάγχνα E.<i>El</i>.839, τὰ ὅλα κατὰ μέρεα Hp.<i>Vict</i>.1.15, τὰς ἐγχύλους ... τῶν ἀκανθῶν διαιροῦσι κατ' [[ἄρθρον]] D.S.3.16, διαιροῦντες τοῖς δρεπάνοις ... τινας τῶν φίλων Luc.<i>Zeux</i>.10, τὸ μῆκος ... εἰς τρία μέρη I.<i>AI</i> 3.122, ἄρτον ... εἰς πολλά Dion.Ar.<i>EH</i> p.92.19, τὸν στύρακα ... [τοῖ] ς ὄνυξιν medic. en <i>PSI</i> 297.13, en v. pas. φλέβα τε καὶ ἀρτηρίην οὐδεμίαν διαιρεθῆναι y que ninguna vena y arteria había sido seccionada</i> Hp.<i>Epid</i>.5.46, Πενθέα διαιρούμενον a Penteo despedazado</i> Longus 4.3.2, πελέκεσι διαιρουμένους ἢ ὑπὸ μαχαιρῶν Paus.10.21.3<br /><b class="num">•</b>fig. διαιρῶν τὸν ἄνθρωπον κατὰ μέλη πρὸς τοσούτων θεῶν εἰκόνας repartiendo al hombre por sus miembros en relación (e.d. según el parecido) con las imágenes de tales dioses</i> Luc.<i>Pr.Im</i>.25<br /><b class="num">•</b>[[descomponer]] en v. pas. διαιρεθῆναι ser descompuesto</i> op. [[συντιθέναι]] Pl.<i>Phd</i>.78c<br /><b class="num">•</b>fig. [[partir]], [[destrozar]] μὴ διέλῃς μου τὴν ψυχήν Amph.<i>Or</i>.6.104, en v. pas. διαιρούμενος τὴν καρδίαν Phld.<i>Sign</i>.1.36, en v. med. mismo sent. μητέρα Μοῖρα διείλετο la Moira partió a la madre, e.d. el corazón de la madre</i>, <i>AP</i> 9.292 (Honest.).<br /><b class="num">2</b> [[dividir]], [[repartir]], [[distribuir]] τὰν πολέμοιο δόσιν Pi.<i>O</i>.10.57, διαιρεῖ δὲ τὸ Λιβυκὸν καὶ τὸ Σαρδῷον πέλαγος ... Λιλύβαιον (el cabo) Lilibeo divide el mar de Lidia y el de Cerdeña</i> Plb.1.42.6, δύο μοίρας διελόντα Λυδῶν habiendo dividido a los lidios en dos grupos</i> Hdt.1.94, διεῖλον ἐγὼ δύο μερίδας D.48.12, c. ac. compl. dir. y pred. σφέας αὐτοὺς ἓξ μοίρας διεῖλον Hdt.4.148, διεῖλεν αὐτὰ μέσα los dividió por la mitad</i> [[LXX]] <i>Ge</i>.15.10, c. ac. compl. dir. y adv. τριχῇ ... ψυχὴν ἑκάστην Pl.<i>Phdr</i>.253c, τὴν διακεκαυμένην ... [[δίχα]] Str.2.3.2, τριχῇ καὶ τετραχῇ ... τἀγαθά Attic.2.122, c. ac. y dat. διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον repartió su hacienda entre ellos</i>, <i>Eu.Luc</i>.15.12, πάντα δὲ ταῦτα ... ἰδίᾳ ἑκάστῳ 1<i>Ep.Cor</i>.12.11, τὰ λοιπὰ διαιρείτωσαν τῷ δήμῳ <i>IMylasa</i> 914.6 (II a.C.), c. ac. compl. dir. y giro prep. ταῦτα ... ὅσα ἐνδέχεται διελεῖν εἰς τὰ ἐλάχιστα esas cosas cuantas es posible dividirlas en partes muy pequeñas</i> Arist.<i>Sens</i>.440^b5, cf. D.L.7.132, τοὺς δὲ τοξότας καὶ σφενδονήτας ... ἐπὶ τὰ κέρατα D.S.20.11, cf. Babr.31.9, διαιρείτω δ' ὁ ἱερεὺς τὰ <ε>ἰσφερόμενα τῷ θεῷ <i>OGI</i> 573.24 (Cilicia I a./d.C.), τὸ λεύκωμα διῖλον (<i>sic</i>) εἰς τὰς δύο φυλάς <i>POxy</i>.2407.33 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y ἀπό c. gen. [[separar]], [[apartar de]] οὗτοι (los fariseos) διαιροῦσιν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν Ἰουδαίων Origenes <i>Fr</i>.34 <i>in Io</i>.3.1<br /><b class="num">•</b>abs. part. aor. [[dividiendo]], [[separando]], e.d. [[por separado]] ἑψεῖν διελών cocer por separado</i> Hp.<i>Int</i>.12<br /><b class="num">•</b>en v. pas. ἐὰν δέ τι περιλε[ί] πηται ... διαιρεθήσεται εἰς μέ[ρη] ἴσα si quedase algo, se repartirá en partes iguales</i>, <i>BGU</i> 1123.8 (I a.C.), διαιρουμένης γὰρ αὐτῆς ὑπὸ ὄρους τοῦ Ταύρου [[δίχα]] Str.2.5.31, τοὺς Μακεδόνας διῃρημένους κατόπιν Plb.4.78.7, οἶκος ... εἰς ποικίλα τέγη διῃρημένος I.<i>BI</i> 5.165, χείλη ... διῃρημένα separados, e.e. abiertos los labios</i> Aristaenet.1.1.10.<br /><b class="num">II</b> ref. a actividades intelectuales<br /><b class="num">1</b> [[distinguir]] por medio de divisiones o clasificaciones c. idea alternativa, c. ac. de abstr. en plu. τυραννίδος δ' εἴδη δύο μὲν διείλομεν Arist.<i>Pol</i>.1295^a8, c. ac. de abstr. en plu. y giro prep. Προδίκου μυρία τινὰ ... περὶ ὀνομάτων διαιροῦντος Pl.<i>Chrm</i>.163d, c. varios ac. de abstr. en sg. μὴ διαιρήσεις τὸ δοξαζόμενον καὶ τὸ προσμένον ... κατὰ τὴν αἴσθησιν Epicur.<i>Sent</i>.[5] 24, c. interr. indir. οὐ γὰρ διῄρηχ' ὁ θεός, οὔτε ... εἰ ... οὔτε ... E.<i>Ba</i>.206, διελεῖν πότερα ... X.<i>Oec</i>.7.26<br /><b class="num">•</b>abs. ὀρθῶς διαιρῶν καὶ σκοπῶν Ar.<i>Nu</i>.742<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. c. ac. ἀμφοτέρας ... διειλόμεθα κινήσεις Pl.<i>Tht</i>.182c, διαιροῦνται τοὺς ἀμείνους τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς χείρονας Pl.<i>Lg</i>.950c, διαιρήσομαι δὲ αὐτάς (las partes del discurso), D.H.<i>Lys</i>.16.5.<br /><b class="num">2</b> [[decidir]], [[determinar]], [[resolver]] c. ac. sg. de abstr. εἰ δὲ [[ἄρα]] μή ἐστι τοῦτο τοιοῦτον οἷον ἐγὼ [[διαιρέω]] pero si el asunto no es tal como yo entiendo</i> Hdt.7.16γ, διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ' ἐτητύμως A.<i>Eu</i>.488<br /><b class="num">•</b>c. ac. sg. de pers. κλήρῳ διελόντας τὸν νικῶντα decidiendo por sorteo el vencedor</i> Pl.<i>Lg</i>.946b<br /><b class="num">•</b>c. περί y gen. ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι decidir mediante voto sobre este asunto</i> A.<i>Eu</i>.630, περὶ οὗ διείλομεν Arist.<i>Ph</i>.239^b13<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de abstr. plu. sin idea alternativa τὰς διαφορὰς διαιρέοντες zanjando, resolviendo las diferencias</i> Hdt.4.23, διαιρεῖν ... δίκας sentenciar pleitos</i> A.<i>Eu</i>.472, ὅστις ... διαιροίη τὰ ἀμφίλογα quien resolviese las cuestiones dudosas</i> X.<i>Vect</i>.3.3<br /><b class="num">•</b>abs. χαλεπὸν οὖν ἔργον διαιρεῖν Ar.<i>Ra</i>.1100<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. c. ac. de abstr. τὸ τῶν ἐπιθυμιῶν ... διῃρῆσθαι Pl.<i>R</i>.571a, τοσοῦτον πράγμα διελέσθαι Pl.<i>Prt</i>.314b, διαιρέσθω πόσα εἴδη δικαστηρίων Arist.<i>Pol</i>.1300^b18.<br /><b class="num">3</b> en v. med., c. complet. [[explicar]], [[sostener]] οἵην περ σὺ διαιρέαι εἶναι como tú explicas que es</i> Hdt.7.47, cf. Hsch., διαιρούμενος τὸν λόγον, ὡς ἀπαγγέλλειν τἀληθῆ βουλόμενος, ὑπ' ἐμοῦ καὶ Φιλοκράτους κωλυθείη sosteniendo el argumento de que, cuando quería contar la verdad, yo y Filócrates se lo impedíamos</i> Aeschin.2.121.<br /><b class="num">III</b> sent. téc.<br /><b class="num">1</b> lóg. [[dividir]], [[distinguir]], [[clasificar]] διελεῖν τὸ γένος ... τῷ εἴδει Arist.<i>APo</i>.96^b15, ref. a uno de los lugares comunes de los entimemas, en v. pas. τὸ διῃρημένον συντιθέντα λέγειν ἢ τὸ συγκείμενον διαιροῦντα decir en síntesis lo que estaba dividido o como dividido lo que era compuesto</i> Arist.<i>Rh</i>.1401^a25<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. κατ' εἴδη τε διαιρεῖσθαι τὰ ὄντα distinguir las realidades según las especies</i> Pl.<i>Phdr</i>.273e, διαιρούμενοι τὸ γένος εἰς δύο διαφοράς Arist.<i>PA</i> 642^b5, πρὸς τοὺς μὴ διαιρουμένους contra los que no hacen divisiones o clasificaciones</i> tít. de una obra de Crisipo, D.L.7.193.<br /><b class="num">2</b> geom. [[dividir]] en v. pas., ref. a figuras que se subdividen en dos o más partes: al segmento de una recta ἐὰν συγκείμενα μεγέθη ἀνάλογον ᾖ, καὶ διαιρεθέντα ἀνάλογον ἔσται si las magnitudes compuestas son proporcionales, también divididas serán proporcionales</i> Euc.5.17, a ángulos διαιρήσθωσαν δὴ αἱ γωνίαι αἱ τέσσαρες ὀρθαί Archim.<i>Spir</i>.21, ref. a círculos κύκλου εἰς εἴκοσι τέσσαρα διῃρημένου de un círculo dividido en 24 partes</i> Papp.1112.<br /><b class="num">3</b> mús. [[dividir]] def. de intervalo simple μέλος ὃ ἡ φωνὴ μελῳδοῦσα μὴ δύναται διαιρεῖν εἰς διαστήματα melodía que la voz no puede dividir en intervalos</i> Aristox.<i>Harm</i>.38.2.<br /><b class="num">4</b> en la lectura [[hacer pausas]] τοὺς λόγους ... οὐκ ὀρθῶς Isoc.12.17.<br /><b class="num">5</b> gram. [[deshacer]] un diptongo, Corn.<i>ND</i> 5, una forma contracta, en v. pas., A.D.<i>Pron</i>.38.17, Hdn.<i>Fr.Philet</i>.3, 6.<br /><b class="num">C</b> usos esp. en v. med.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[repartirse]] τιμάς Hes.<i>Th</i>.112, τὴν ληίην Hdt.9.85, τἀδικήματα D.45.38, fig. ὠδῖνα διείλατο πῦρ τε καὶ ὕδωρ <i>AP</i> 9.56 (Phil.), sent. obs. [[εἷς]] γὰρ ἕν, οὐ πάντες πάντα, διειλόμεθα cada uno de nosotros nos repartimos una cosa y no todos todo</i>, <i>AP</i> 11.328 (Nicarch.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y giro prep. κατὰ πόλεις διελόμενοι τὸ ἔργον Th.7.19, οἰκόπεδον πατρῷον ἡμῶν ... διαιρήκαμεν πρὸς ἑαυ[το] ύς <i>PAbinn</i>.62.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> ref. a la adivinación [[interpretar]] διελεῖται τὸ τέρας interpretará el prodigio</i> D.H.4.60, τὸ ... σημεῖον D.H.9.6.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[dividirse]] πᾶν ... διαιρήσεται [[δίχα]] Pl.<i>Plt</i>.261c, τῆς δὲ ῥαφάνου τριχῆ διαιρουμένης Thphr.<i>HP</i> 7.4.4, διῃρέθη τὸ ὕδωρ [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] el agua se dividió a un lado y otro</i> [[LXX]] 4<i>Re</i>.2.8, τριχῇ ... διαιρουμένης τῆς ἐντελοῦς φιλοσοφίας Attic.1.8, c. giro prep. διῃρημένοι κατ' ἀναπαύλας repartiéndose por turnos</i> Th.2.75, κατ' ὀλίγας ναῦς διελόμενοι repartiéndose en pequeños grupos de naves</i> Th.4.11, ὅσα διαιρεῖται εἰς ὁμοιομερῆ cuantas se dividen en partes semejantes</i> Arist.<i>HA</i> 486^a6, εἰς δύο ... διῄρητο τὰ τῶν Ἑλλήνων D.10.51, κατὰ δὲ τὸ ποσὸν καὶ εἰς ἃ διαιρεῖται κεχωρισμένα según la extensión y las partes separadas en las que se divide (la tragedia)</i>, Arist.<i>Po</i>.1452^b15, εἰς πολλὰ γὰρ μέρη ... διαιρεῖσθαι τὰς ἑταιρίας D.S.19.5, εἰς ταῦτα τὰ ζῷα τὴν Τυφῶνος [[αὐτοῦ]] διῃρῆσθαι ψυχήν que el alma del propio Tifón estaba repartida entre esos animales</i> Plu.2.380c.<br /><b class="num">2</b> [[dividirse]], [[separarse]] c. ac. de rel. διῃρημένοι εἰσὶ τὸ ὑπόζωμα (el cuerpo de las cigarras) esta dividido por la cintura</i> Arist.<i>HA</i> 556^a18.<br /><b class="num">3</b> mat., geom. [[ser divisible]] def. de número par ἀριθμὸς διαιρούμενος εἰς ἴσα δύο μέρη número divisible en dos partes iguales</i> Pl.<i>Lg</i>.895e, ref. a una figura plana εἰς δύο τρίγωνα διαιρεῖται (un cuadrilátero) es divisible en dos triángulos</i> Euc.4.3, ref. a una figura del espacio πᾶσα πυραμὶς τρίγωνον ἔχουσα βάσιν διαιρεῖται εἰς δύο πυραμίδας Euc.12.3<br /><b class="num">•</b>[[descomponerse]] de un número τὰ ἑπτὰ ... διαιρεῖται ... εἰς μονάδα καὶ ἑξάδα Ph.1.22<br /><b class="num">•</b>διελόντι (expresión equivalente a κατὰ διαίρεσιν q.u.) [[mediante división o descomposición]] de los miembros de una proporción, Archim.<i>Spir</i>.27, <i>Sph.Cyl</i>.1.6, Aristarch.Sam.3.<br /><b class="num">4</b> métr. [[resolver]] una larga en dos breves διῃρημένου τοῦ αʹ ποδός Sch.Pi.<i>O</i>.10T.