ἀπόλλυμι: Difference between revisions

|dgtxt=(ἀπόλλῡμι)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [impf. ἀπώλλυ A.<i>Pers</i>.653, ἀπώλλυς S.<i>El</i>.1360, iter. ép. ἀπολέσκετ' <i>Od</i>.11.586; fut. ἀπὸ ... ὀλέσσει <i>Od</i>.2.49, ἀπολῶ Semon.35.2, ἀπολέει Hdt.1.34; aor. ép. ἀπόλεσσαν <i>Il</i>.1.268; plusperf. 3^a plu. ἀπολώλη <i>TEracl</i>.1.39 (IV a.C.)]<br /><b class="num">A</b> tr. en pres. y fut. act., aor. sigm. y perf. act. en -κα<br /><b class="num">I</b> c. ac. de pers.<br /><b class="num">1</b> [[matar]], [[hacer perecer]] λαὸν Ἀχαιῶν <i>Il</i>.5.758, στρατὸν εὐρύν Hes.<i>Op</i>.246, τὰ παιδία τῷ λιμῷ ἀπολῶ Semon.l.c., ἀπό σ' ὀλέσειεν [[Ἄρτεμις]] Hippon.35, ἑαυτούς Plu.2.49e<br /><b class="num">•</b>abs. ἐκπάγλως ἀπόλεσσαν hicieron una terrible matanza</i>, <i>Il</i>.1.268.<br /><b class="num">2</b> [[arruinar]] Μάγνητας ... ὕβρις Thgn.603, οἵ μ' ἀπωλλύτην los cuales buscaban mi ruina</i> S.<i>OT</i> 1454, ἐπεί με γᾶς ἐκ πατρίας ἀπώλεσε pues me expulsó, arruinado, de mi patria</i> E.<i>Hec</i>.947, ὁ καταμαρτυρούμενος καὶ ἀπόλλυσιν ἢ χρήματα ἢ αὑτόν Antipho Soph.B 44.1.27, τοὺς κακούς E.<i>Supp</i>.505, τοῦ θεοῦ ... ἀπολλύντος οὓς ἂν αὐτὸς βούληται Origenes <i>Princ</i>.3.1.7<br /><b class="num">•</b>fig. με λόγοις ἀπώλλυς me ibas a matar con tus palabras</i> S.<i>El</i>.1360, de donde ἀπολεῖς με me vas a matar</i> Ar.<i>Ach</i>.470, Pherecr.113.20, ἀπολεῖ με Antiph.222.8<br /><b class="num">•</b>[[perder]] a una mujer seduciéndola, Lys.1.8.<br /><b class="num">II</b> c. ac. de cosas<br /><b class="num">1</b> [[destruir]] físicamente Ἴλιον <i>Il</i>.5.648.<br /><b class="num">2</b> de bienes materiales o espirituales [[echar a perder]], [[malgastar]] βίοτον <i>Od</i>.2.49 (en tm.)<br /><b class="num">•</b>en gener. [[arruinar]] νόστιμον ἦμαρ <i>Od</i>.1.354, δόμους E.<i>Ph</i>.1450, κλέος E.<i>IA</i> 357, τὸν ἐόντα νόον Thgn.36, ἡ τοῦ πλέονος ἐπιθυμίη τὸ παρεὸν ἀπόλλυσι Democr.B 224, τὸν δᾶμον <i>Dialex</i>.7.5, τὴν πολιτείαν Arist.<i>Pol</i>.1297^a12, τὰ μέγιστα τῆς πόλεως D.8.70, τὰ πράγματα ἀ. echarlo todo a perder</i> X.<i>HG</i> 2.1.2, τῷ τοὺς ... νόμους ... ἀπόλλυντι para el que viola las leyes</i> Pl.<i>Lg</i>.857a, ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν confundiré la sabiduría de los sabios</i> [[LXX]] <i>Is</i>.29.14, τὴν ψυχὴν ἀ. condenar el alma</i>, <i>Ep.Barn</i>.20.1b, τὴν ζωὴν [[αὐτοῦ]] ἀ. hipotecar su salvación</i> Herm.<i>Sim</i>.8.7.5.<br /><b class="num">III</b> sin intervención del suj., de pers. o cosas que le atañen [[perder]] θυμόν <i>Il</i>.16.861 (en tm.), <i>Od</i>.12.350 (en tm.), S.<i>El</i>.26, ἔλεον <i>Il</i>.24.44, πατέρ' ἐσθλόν <i>Od</i>.2.46, τὴν ψυχήν Hdt.1.112, Pl.<i>R</i>.610e, ἵππους Th.7.51, cf. Plb.3.64.8, τὴν ἀρχήν X.<i>An</i>.3.4.11, cf. 7.2.22, ἀπολλύναι οὐσίαν perder la entidad</i> Pl.<i>Prm</i>.163d, μηδὲν ... τοῦ ὄγκου Pl.<i>Tht</i>.155c, φίλους Plb.18.7.6, πολλοὺς ... τῶν στρατιωτῶν Plb.3.56.2, cf. 45.1, 65.11, τὴν χώραν Plb.3.77.6, τὰς πτέρυγας Plb.1.58.8, [[ἀλωπέκιον]] Plu.2.234a.<br /><b class="num">B</b> intr. en pres. y fut. med., aor. y perf. act. rad.<br /><b class="num">I</b> de pers. y anim.<br /><b class="num">1</b> [[morir]], [[perecer]] de pers. <i>Il</i>.1.117, <i>Od</i>.10.27, οὐδ' ἂν βοῦς ἀπόλοιτ', εἰ μὴ [[γείτων]] κακὸς εἴη Hes.<i>Op</i>.348<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. κακὸν μόρον <i>Od</i>.1.166, αἰπὺν ὄλεθρον <i>Od</i>.9.303, λυγρὸν ὄλεθρον <i>Od</i>.3.87<br /><b class="num">•</b>c. dat. φαρμάκοις Plu.2.109b, τῷ φόβῳ μή ... de miedo a</i> X.<i>Cyr</i>.6.1.2, c. prep. ὑπὸ Θρηίκων Hdt.5.126, en fil., del ser Parm.B 8.19, Meliss.B 8, cf. Pl.<i>Prm</i>.156b.<br /><b class="num">2</b> [[perderse]], [[ir a la ruina]] ἀπόλωλας estás perdido</i> Ar.<i>Nu</i>.1077, ἀπολλύμεθα καὶ κατατετρίμμεθα Ar.<i>Pax</i> 354, ἀπὸ γὰρ ὀλόμενος οἴχομαι E.<i>Hipp</i>.878, ἀπωλόμεθ' ἄν, εἰ μὴ ἀπωλώλειμεν Plu.2.185f, βλέπειν ἀπολωλός Philostr.Iun.<i>Im</i>.2<br /><b class="num">•</b>como imprecación κάκιστ' ἀπολοίμην, εἰ ... Ar.<i>Ach</i>.151, κακὸς κακῶς ἀπόλοιθ' ὅστις ... Eub.115.7, ἐξώλης ἀπόλοιθ' ὅστις Men.<i>Fr</i>.142.1, en part. fut. ὦ κάκιστ' ἀπολούμενε Ar.<i>Pl</i>.713, cf. 456, <i>Ach</i>.865, <i>Pax</i> 2, ὁ δὲ κάκιστα ἀνέμων ἀπολούμενος Luc.<i>DDeor</i>.16.2<br /><b class="num">•</b>part. subst. τὰ ἀπολλύμενα [[las cosas perecederas]] op. ἡ [[βασιλεία]] τῶν οὐρανῶν Chrys.M.59.301.<br /><b class="num">3</b> en lit. crist. [[perderse]], [[condenarse]], <i>Eu.Io</i>.3.16, οἱ ἀπολλύμενοι op. οἱ σῳζόμενοι 1<i>Ep.Cor</i>.1.18, [[δεῖ]] τοὺς ἀπολλυμένους σώζειν 2<i>Ep.Clem</i>.2.5.<br /><b class="num">II</b> [[de cosas y abstr]].<br /><b class="num">1</b> [[desaparecer]], [[ser destruido]] ἔργα βοῶν Hes.<i>Op</i>.46, ἀνδρῶν πᾶσ' ἀπόλωλ' [[ἀρετή]] Tyrt.7.14, ἡ [[ἄγνοια]] Pl.<i>Phd</i>.91b, οὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται <i>Od</i>.7.117, σφίσιν ὕπνος <i>Il</i>.10.186 (en tm.), ἀπὸ γὰρ ἂν ὄλοιτο τὸ ὑγιὲς καὶ τὸ ἐόν Meliss.B 7.5, [[γέλως]] ἐξ ἀνθρώπων X.<i>Smp</i>.1.15, ἀπὸ ταύτας τᾶς γᾶς ἀπολώλη ... τριακάτιαι τρῖς σχοῖνοι <i>TEracl</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>part. subst. τὰ ἀπολωλότα [[lo perdido]] τι ἄλλο ... τῶν ἀπολωλότων (encontrar) alguna otra de las cosas perdidas</i>, <i>SB</i> 9792.29 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[desaparecer]], [[perderse]] ὕδωρ ἀπολέσκετ' <i>Od</i>.11.586, [[ἀργύριον]] Antipho Soph.B 54, τὰ χρυσία καὶ τὰ ἀργύρια <i>IG</i> 9(2).257.10 (Tetonio V a.C.).