βάλλω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> βαλῶ, <i>ao.2</i> [[ἔβαλον]], <i>pf.</i> [[βέβληκα]], <i>pqp.</i> ἐβεβλήκη <i>ou</i> [[ἐβεβλήκειν]];<br /><i>Pass. f.</i> [[βληθήσομαι]], <i>ao.</i> [[ἐβλήθην]], <i>pf.</i> [[βέβλημαι]];<br /><b>A.</b> lancer, jeter, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i><br /><b>1</b> lancer : [[βέλος]], λίθον, <i>etc.</i> HOM, <i>etc.</i> un trait, une pierre ; <i>fig.</i> β. ὕπνον ἐπὶ βλεφάροις OD jeter le sommeil sur les paupières ; λύπην τινί SOPH jeter le chagrin dans l'âme de qqn ; [[ἐν]] στήθεσσι [[μένος]] β. τινί IL jeter le courage dans l'âme de qqn ; [[τί]] τινι [[ἐν]] θυμῷ OD <i>ou</i> θυμῷ ESCHL <i>ou</i> [[ἐς]] θυμόν SOPH jeter qch (un sentiment de colère, de crainte, <i>etc.</i>) dans le cœur (de qqn) ; β. τινὰ [[ἐς]] [[κακόν]] OD précipiter qqn dans le malheur ; <i>p. anal.</i> κινδύνῳ β. χώραν ESCHL mettre un pays en péril;<br /><b>2</b> jeter à terre, renverser : οἶκον ESCHL détruire une maison;<br /><b>3</b> lancer, faire tomber : κύβους ESCHL lancer des dés ; [[ἑτέρωσε]] β. ὄμματα OD jeter ses regards dans une autre direction ; poser sur <i>ou</i> dans : β. χεῖρα [[ἀμφί]] τινι OD jeter ses bras autour de qch (les genoux de qqn, <i>etc.</i>) ; [[ἀμφί]] τινι β. πήχεε OD <i>ou abs.</i> ἀμφὶ δὲ χεῖρας β. OD jeter ses bras autour de qqn, embrasser qqn ; ἀμφὶ δὲ χεῖρας δειρῇ β. τινί OD jeter ses bras autour du cou de qqn ; β. μῆλα [[ἐν]] [[νηΐ]] OD embarquer des troupeaux ; [[κύκλα]] β. ἀμφὶ ὀχέεσσι IL poser des roues des deux côtés des chars ; β. ἀμφ’ ὤμοις αἰγίδα IL jeter, <i>càd</i> placer vivement son bouclier autour des épaules (d'Achille) ; β. [[ἀμφί]] τινι [[ῥάκος]] OD jeter des haillons sur le corps de qqn;<br /><b>4</b> laisser tomber : [[δάκρυ]] OD une larme ; β. [[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] IL laisser tomber sa tête de l'autre côté;<br /><b>5</b> jeter de côté, rejeter : β. τινὰ γῆς [[ἔξω]] SOPH jeter qqn hors de son pays, le bannir ; ἄθαπτόν τινα SOPH refuser la sépulture à qqn;<br /><b>II.</b> <i>intr. en apparence (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter : [[εἰς]] ἅλα IL dans la mer <i>en parl d'un fleuve.</i> ; β. περὶ [[τέρμα]] IL s'élancer autour du but <i>en parl. de chevaux</i> ; [[ἐν]] πέδῳ ESCHL se précipiter sur le sol;<br /><b>B.</b> frapper à distance (d'un trait, d'une pierre, <i>etc.</i>) : β. τινά, frapper qqn d'un trait ; τινα [[δουρί]] IL frapper qqn d'une lance ; [[σάκος]] λίθῳ IL frapper un bouclier d'une pierre ; τινα μηρὸν ὀϊστῷ IL frapper qqn d'un trait à la cuisse ; τινα [[στῆθος]] IL frapper qqn à la poitrine ; βάλλειν τινὰ [[κατά]] [[τι]] <i>ou</i> τινὸς [[κατά]] [[τι]] IL frapper qqn en qqe partie du corps <i>ou</i> de son armure ; [[ἕλκος]] τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ IL la blessure que lui fit Pandaros en le frappant d'un trait ; <i>fig.</i> β. τινὰ κακοῖς SOPH frapper qqn de malheurs ; φθόνῳ EUR poursuivre qqn de sa haine ; <i>Pass.</i> [[ἄχει]] <i>ou</i> πένθει [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]] IL <i>ou</i> [[κῆρ]] OD frappé de douleur dans son cœur ; <i>avec un sujet de chose</i> β. τινά, atteindre qqn <i>en parl. de gouttes de sang, de flοts de poussière, <i>etc.</i> ; en parl. du soleil</i> ἀκτῖσιν βάλλειν OD frapper de ses rayons ; <i>p. anal.</i> [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει IL un bruit frappe les oreilles;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[βάλλομαι]] (<i>f.</i> βαλοῦμαι, <i>ao.2</i> ἐβαλόμην);<br /><b>1</b> jeter sur soi <i>ou</i> qch à soi : ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] IL <i>ou</i> τόξα IL se jeter autour des épaules (le baudrier qui supporte) une épée, un carquois ; <i>fig.</i> [[τι]] ἐπὶ θυμῷ βάλλεσθαι IL <i>ou</i> ἐνὶ φρεσί IL, OD <i>ou</i> μετὰ φρεσί IL <i>ou</i> [[ἐς]] θυμόν HDT se mettre qch dans l'esprit ; ἐπ’ [[ἑωυτοῦ]] βαλόμενος HDT s'étant mis de lui-même (qch) dans l'esprit, ayant décidé d'après son propre jugement;<br /><b>2</b> jeter pour soi, pour son usage : β. ἄγκυραν HDT jeter l'ancre.<br />'''Étymologie:''' R. Βαλ &gt; Βλη, lancer ; [[βάλλω]] = *βάλϜω ; cf. <i>lat.</i> volvo.

}}

{{Autenrieth

{{elmes

|esmgtx=1 [[echar]], [[poner]] gener. ingredientes (ac.) en recipientes (εἰς y ac.) κάνθαρον ἡλιακὸν ... βάλε εἰς ἀγγεῖον ὑελοῦν <b class="b3">echa el escarabajo solar en un vaso de cristal</b> P IV 758 P VII 976 βάλε τὸν αὐτὸν καλαβώτην εἰς ἀγγεῖον σιδηροῦν <b class="b3">echa la salamanquesa en un recipiente de hierro</b> P LXI 41 P LXI 43 λαβὼν ζμύρναν καὶ λίβανον ἀρσενικὸν βάλε εἰς ποτήριον <b class="b3">toma mirra e incienso macho y échalo en una copa</b> P XXXVI 135 P LXI 5 <ταῦτα δίωκε> ἐπὶ φιάλης, εἰς ἣν βαλεῖς ἐλαίου χρηστοῦ κοτ(ύλην) αʹ <b class="b3">recita esto sobre una fuente en la que pondrás una cotila de buen aceite</b> P LXII 39 λαβὼν μερίδια τὰ πρῶτα βάλλε εἰς παραψίδιον ναοῦ <b class="b3">toma las primeras porciones y échalas en un platillo de un templo</b> P X 2 λαβὼν αὐτὸ κεχαραγμένον βάλε αὐτὸ εἰς γλωσσόκομον καθαρόν <b class="b3">toma la lámina grabada y échala en un estuche puro</b> P XIII 1009 λαβὼν λάμναν ... γράφε τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ βάλλε εἰς αὐτὸ γλῶσσαν βατράκου <b class="b3">toma una lámina, graba los nombres que siguen y pon en ella una lengua de rana</b> P X 38 λαβὼν κοκκοφαδίου τὴν καρδίαν βάλε εἰς ζμύρναν <b class="b3">toma el corazón de una abubilla y échalo en mirra</b> P VII 412 βάλε (τὸν δακτύλιον) εἰς κρίνινον ἔλαιον <b class="b3">echa el anillo en aceite de lirio</b> P VII 631 βάλλε δὲ εἰς τὴν φιάλην χόριον κυνός <b class="b3">echa en la fuente una placenta de perra</b> P LXII 44 λαβὼν ἀπομύξης ἀπὸ βοὸς μετὰ κριθῶν βάλε εἰς δέρμα ἐλάφιον <b class="b3">toma moco de una vaca y échalo con cebada en una piel de ciervo</b> P XXXVI 329 βάλε δὲ ἐκ τῶν ζʹ ἀνθέων ... εἰς τὸ μέλαν <b class="b3">echa de las siete flores en la tinta</b> P XIII 432 2 [[arrojar]] ὁ δὲ κρίκος καὶ εἰς φρέαρ βάλλεται ἀχρημάτιστον <b class="b3">el anillo también se arroja a un pozo que no se use</b> P V 346 βάλε (τὸ πέταλον) εἰς ποταμόν <b class="b3">arroja la lámina a un río</b> P VII 420 P VII 437 P VII 463 P VII 469 P VII 470 κυνόδηκτον λίθον βάλε εἰς τὸ μέσον <b class="b3">tira una piedra mordida por un perro al medio</b> SM 76 8 βάλε ἔμπροσθεν αὐτοῦ κλῶνας ἐλαίας <b class="b3">arroja delante de él ramas de olivo</b> P IV 1229 ἄρας κόπρια ἀπὸ τοῦ τόπου, ὅπου πράσσεις, βάλε ἔσω παρ' αὐτήν <b class="b3">tomando estiércol del lugar donde realizas la práctica, arrójalo hacia donde ella está</b> P IV 1397 λαβὼν ἀνφώδευμα κυνὸς βάλε κα<τὰ> τοῦ στροφέως τῆς θύρας αὐτῶν <b class="b3">toma excremento de perro y arrójalo en el quicio de sus puertas</b> P XIII 240 P XXXVI 136 βάλλω σε εἰς τὸ πῦρ τὸ καόμενον καὶ ὁρκίζω σε <b class="b3">te arrojo al fuego ardiente y te conjuro</b> P IV 1550 βάλε (τοὺς βόλους) ἐν τῷ πυρ<ί> <b class="b3">arroja las píldoras al fuego</b> P XXXVI 297 P XXXVI 307 3 [[introducir]], [[meter]], [[poner dentro]] en una figura βάλε δὲ ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτοῦ καρδίαν μαγνητίνην <b class="b3">en el hueco (de la figura) introduce un corazón de magnetita</b> P IV 3141 en animales λαβὼν βάτραχον ζῶντα βάλε εἰς τὸ στόμα αὐτοῦ τοὺς ὀρόβους <b class="b3">toma una rana viva e introduce en su boca las arvejas</b> P XXXVI 325 ἀναπτύξας βάθρακον φροῦνον βάλε (τὴν λάμναν) εἰς τὴν γαστέραν αὐτοῦ <b class="b3">abre en canal un sapo y mete la lámina en su vientre</b> P XXXVI 236 λαβὼν χάρτην καθαρὸν γράφε αἵματι ὀνίῳ τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ τὸ ζῴδιον, καὶ βαλὼν οὐσίαν <b class="b3">toma un rollo de papiro limpio, escribe con sangre de asno los nombres siguientes y la figura y pon dentro entidad mágica</b> P XXXVI 73 P XXXVI 369 4 [[verter]] líquidos ἐπικαλούμενος εἰς τὸ οὖς σου τὸ δεξιὸν βάλε ὀλίγον <b class="b3">al hacer la invocación vierte un poco (de agua) en tu oído derecho</b> P II 40 βάλε ὕδωρ, ἐὰν μὲν τοὺς ἐπουρανίους θεοὺς κλῄζῃ, ζήνιον <b class="b3">si vas a invocar a los dioses del cielo, vierte agua de lluvia</b> P IV 224 βαλὼν ἔλαιον εἰς τὸν λύχνον <b class="b3">vierte aceite en la lámpara</b> P VII 599 βαλὼν μὲν γάλα, οἶνον, ὕδωρ ἐν καινῷ ἀγγείῳ <b class="b3">vierte leche, vino y agua en un recipiente nuevo</b> P XIII 1015 5 sent. fig. [[hacer]] un nudo λαβὼν μίτον μέλανα βάλε ἅμματα τξεʹ <b class="b3">toma un hilo negro y haz trescientos sesenta y cinco nudos</b> P VII 452 λέγε τὸ ὄνομα <τ>ὸ δίσκου, βαλὼν ἅμμα τοῦ παλλίου σου ἢ τοῦ ἐπικαρσίου <b class="b3">pronuncia el nombre del disco solar haciendo un nudo en tu manto o en la capa</b> P XIII 252  

}}