Anonymous

βάλλω: Difference between revisions

From LSJ
CSV import
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([a-zA-ZÀ-ÿŒ'œ ]+) <i>" to "$1 $2 <i>")
(CSV import)
 
(42 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=vallo
|Transliteration C=vallo
|Beta Code=ba/llw
|Beta Code=ba/llw
|Definition=fut. βᾰλῶ (in Att. Prose only in compds.), Ion. <span class="sense"><span class="bld">A</span> βαλέω <span class="bibl">Il. 8.403</span>, βαλλήσω <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>222</span>,<span class="bibl">1491</span>: aor. 2 ἔβᾰλον, Ion. προ-βάλεσκε <span class="bibl">Od. 5.331</span>; later aor. 1 ἔβαλα <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">3 Ki.</span>6.1</span> (<span class="bibl">5.18</span>); Ep. and Ion. inf. βαλέειν <span class="bibl">Il.2.414</span>,al., <span class="bibl">Hdt.2.111</span>,al., but βαλεῖν <span class="bibl">Il.13.387</span>, <span class="bibl">14.424</span>; opt. [[βλείης]] in <span class="bibl">Epich.219</span>, part. βλείς <span class="bibl">Id.176</span>, as if from ἔβλην (v. [[συμβάλλω]]): pf. [[βέβληκα]]: plpf. [[ἐβεβλήκειν]], Ep. βεβλήκειν <span class="bibl">Il.5.661</span>:—Med., Ion. impf. βαλλέσκετο <span class="bibl">Hdt.9.74</span>: fut. βᾰλοῦμαι (προ-) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>201</span>, ([[ἐπιβάλλω]]) <span class="bibl">Th.6.40</span>, etc., Ep. [[βαλεῦμαι]] ([[ἀμφιβάλλω]]) <span class="bibl">Od.22.103</span>: aor. 2 ἐβᾰλόμην, Ion. imper.βαλεῦ <span class="bibl">Hdt.8.68</span>.γ, used mostly in compds.:—Pass., fut. βληθήσομαι <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.5.11</span>, (δια-) <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>863</span>; also βεβλήσομαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>271</span>, <span class="bibl">Hld.2.13</span>, (δια-) <span class="bibl">D.16.2</span>; part. διαβεβλησόμενος <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VA</span>6.13</span> (Ep. fut. <b class="b3">ξυμβλήσομαι</b>, v. [[συμβάλλω]]): aor. ἐβλήθην <span class="bibl">Hdt.1.34</span>, <span class="bibl">Th.8.84</span>, etc.: Hom. also has an Ep. aor. Pass., ἔβλητο <span class="bibl">Il.11.675</span>, ξύμβλητο <span class="bibl">14.39</span>; subj. βλήεται <span class="bibl">Od.17.472</span>; opt. [[βλῇο]] or βλεῖο <span class="bibl">Il.13.288</span>; inf. βλῆσθαι <span class="bibl">4.115</span>; part. βλήμενος <span class="bibl">15.495</span>: pf. [[βέβλημαι]], Ion. 3pl. βεβλήαται <span class="bibl">11.657</span> (but 3sg. <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>20</span>), opt. διαβεβλῇσθε <span class="bibl">And.2.24</span>: plpf. [[ἐβεβλήμην]] ([[περιβάλλω]]) <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.4.22</span>, (ἐξ-) <span class="bibl">Isoc.18.17</span>; Ion. 3pl. περιεβεβλέατο <span class="bibl">Hdt.6.25</span>.—Ep. pf. [[βεβόλημαι]] in special sense, v. [[βολέω]]. </span><span class="sense"><span class="bld">A</span> Act., [[throw]]: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> with acc. of person or thing aimed at, [[throw so as to hit]], [[hit]] with a [[missile]], freq. opp. [[striking]] with a [[weapon]] in the [[hand]], [[βλήμενος]] ἠὲ τυπείς <span class="bibl">Il.15.495</span>; τὸν βάλεν, οὐδ' ἀφάμαρτε <span class="bibl">11.350</span>, cf. <span class="bibl">4.473</span>, al.; so even in ἐγγύθεν ἐλβὼν βεβλήκει… δουρί <span class="bibl">5.73</span>; and δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε <span class="bibl">16.807</span>; but later opp. [[τοξεύειν]], <span class="bibl">D.9.17</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.2.12</span>; <b class="b3">ἐκ χειρὸς βάλλω</b> ib.<span class="bibl">3.3.15</span>: c. dat. instrumenti, <b class="b3">βάλλω τινὰ δουρί, πέτρῳ, κεραυνῷ</b>, etc., <span class="bibl">Il.13.518</span>, <span class="bibl">20.288</span>, <span class="bibl">Od.5.128</span>, etc.: βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ <span class="bibl">Il.8.514</span>: c. dupl. acc. pers. et partis, μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ <span class="bibl">11.583</span>: c. acc. partis only, <span class="bibl">5.19</span>,<span class="bibl">657</span>; so τὸν δ' Ὀδυσεὺς κατὰ λαιμὸν… βάλεν ἰῷ <span class="bibl">Od.22.15</span>; δουρὶ βαλὼν πρὸς στῆθος <span class="bibl">Il. 11.144</span>: c. acc. cogn., [[ἕλκος]]. ., τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ <span class="bibl">5.795</span>; also <b class="b3">βάλε Τυδεΐδαο κατ' ἀσπίδα</b> [[smite|smote]] [[upon]] it, ib.<span class="bibl">281</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> less freq. of things, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον <span class="bibl">23.502</span>; of drops of blood, <span class="bibl">11.536</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1390</span>: metaph., κηλὶς ἔβαλέ νιν [[μητροκτόνος]] <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span> 1200</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">HF</span>1219</span>; of the sun, <b class="b3">ἀκτῖσιν ἔβαλλεν [θάμνους</b>] <span class="bibl">Od.5.479</span>; ἔβαλλε… οὐρανὸν Ἠώς <span class="bibl">A.R.4.885</span> (so Pass., σελήνη… δι' εὐτρήτων βαλλομένη θυρίδων <span class="title">AP</span>5.122 (Phld.)); [[strike]] the [[sense]]s, of sound, ἵππων ὠκυπόδων ἀμφὶ κτύπος οὔατα βάλλει <span class="bibl">Il.10.535</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1188</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>205</span> (lyr.); of smell, ὀσμὴ βάλλω τινά <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>412</span>; τάχ' ἂν πέμφιξ σε βροντῆς καὶ [[δυσοσμία]]ς βάλλω <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>538</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., <b class="b3">βάλλω τινὰ κακοῖς, φθόνῳ, ψόγῳ</b>, [[smite]] with [[reproach]]es, etc., <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>1244</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>902</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Th.</span>895</span>; στεφάνοις βάλλω τινά <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>8.57</span> (hence metaph., [[praise]], <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.98</span>); φθόνος βάλλει <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>947</span>; φίλημα βάλλει τὴν καρδίαν <span class="bibl">Ach.Tat. 2.37</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> with acc. of the weapon thrown, [[cast]], [[hurl]], of [[missile]]s, rare in Hom., βαλὼν [[βέλος]] <span class="bibl">Od.9.495</span>; χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών <span class="bibl">Il.5</span>. <span class="bibl">346</span>, cf. <span class="bibl">Od.20.62</span>; ἐν νηυσὶν… πῦρ βάλλω <span class="bibl">Il.13.629</span>: c. dat., of the weapon, [[throw]] or [[shoot]] with a thing, οἱ δ' ἄρα χερμαδίοισι… βάλλον <span class="bibl">12.155</span>; βέλεσι <span class="bibl">Od.16.277</span>: in Prose abs., <b class="b3">βάλλω ἐπί τινα</b> [[throw]] at one, <span class="bibl">Th.8.75</span>; ἐπὶ σκοπόν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.6.29</span>; ἐπίσκοπα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Am.</span>16</span>; alone, οἱ ψιλοὶ βάλλοντες εἶργον <span class="bibl">Th.4.33</span>: c. gen., <b class="b3">βάλλοντα τοῦ σκοποῦ</b> [[hit]]ting the [[mark]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sis.</span>391a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> generally of anything thrown, εἰς ἅλα λύματ' ἔβαλλον <span class="bibl">Il.1.314</span>; τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε <span class="bibl">Od.14.429</span>; [νῆα] βάλλω ποτὶ πέτρας <span class="bibl">12.71</span>; <b class="b3">εὐνὰς βάλλω</b> [[throw out]] the [[anchor]]-[[stone]]s, <span class="bibl">9.137</span>; <b class="b3">βάλλω σπόρον</b> [[cast]] the [[seed]], <span class="bibl">Theoc.25.26</span>; βάλλω κόπρον <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>934.9</span> (iii A. D.): hence βάλλω ἀρούρας [[manure]], PFay.118.21 (ii A. D.): metaph., ὕπνον… ἐπὶ βλεφάροις βάλλω <span class="bibl">Od.1.364</span>; βάλλω σκότον ὄμμασι <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1535</span>(lyr.); βάλλω λύπην τινί <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>67</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of persons, <b class="b3">βάλλω τινὰ ἐν κονίῃσιν, ἐν δαπέδῳ</b>, <span class="bibl">Il.8.156</span>, <span class="bibl">Od. 22.188</span>; γῆς ἔξω βάλλω <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>622</span>; βάλλω τινὰ [[ἄθαπτος|ἄθαπτον]] <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>1333</span>; ἄτιμον <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1028</span>:—Pass., ὑπὸ χλαίνῃ βεβλημένος <span class="title">AP</span>5.164 (Mel.); [[βεβλημένος]] = [[on a sick-bed]], Ev.Matt.8.14: then metaph., ἐς κακὸν βάλλω τινά <span class="bibl">Od. 12.221</span>; ὅς με μετ'… ἔριδας καὶ νείκεα βάλλω <span class="bibl">Il.2.376</span>; <b class="b3">βάλλω τινὰ ἐς ἔχθραν, ἐς φόβον</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>390</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>1058</span>; also <b class="b3">ἐν αἰτίᾳ</b> or <b class="b3">αἰτίᾳ βάλλω τινά</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>657</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>940</span> (but in <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>305</span> <b class="b3">βάλλω αἰτίαν ἔς τινα</b>); κινδύνῳ βάλλω τινά <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 1053</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[let fall]], ἑτέρωσε κάρη βάλεν <span class="bibl">Il.8.306</span>, cf. <span class="bibl">23.697</span>; βάλλω ἀπὸ δάκρυ παρειῶν <span class="bibl">Od.4.198</span>, cf. <span class="bibl">114</span>; κατὰ βλεφάρων βάλλω δάκρυα <span class="bibl">Thgn. 1206</span>; κατ' ὄσσων <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1396</span>; αἵματος πέμφιγα πρὸς πέδῳ βάλλω <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span> 183</span>; <b class="b3">βάλλω τοὺς ὀδόντας</b> [[cast]], [[shed]] them, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>501b2</span>, etc.; so [[βάλλειν]] alone, ib.<span class="bibl">576a4</span>; βοῦς βεβληκώς <span class="title">SIG</span>958.7 (Ceos). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> of the [[eye]]s, <b class="b3">ἑτέρωσε βάλ' ὄμματα</b> [[cast]] them, <span class="bibl">Od.16.179</span>; ὄμματα πρὸς γῆν <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span> 582</span>; πρόσωπον εἰς γῆν <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>958</span>: intr., <b class="b3">ὀφθαλμὸς πρὸς τὸ φῶς βαλών</b> [[aim]]ing at... <span class="bibl">Plot.2.4.5</span>; <b class="b3">βαλὼν πρὸς αὐτό</b> [[direct]]ing one's [[gaze]] at... <span class="bibl">Id.3.8.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> of [[animal]]s, [[push forward]] or [[in front]], τοὺς σοὺς [ἵππους] πρόσθε βαλών <span class="bibl">Il.23.572</span>; <b class="b3">πλήθει πρόσθε βαλόντες</b> (''[[sc.]]'' [[ἵππος|ἵππους]]) ib.<span class="bibl">639</span>; βάλλε κάτωθε τὰ μοσχία <span class="bibl">Theoc.4.44</span>: metaph., βάλλω ψυχὰν ποτὶ κέρδεα <span class="bibl">Bion<span class="title">Fr.</span>5.12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> in a looser sense, [[put]], [[place]], with or without a notion of haste, τὼ μὲν… βαλέτην ἐν χερσὶν ἑταίρων <span class="bibl">Il.5.574</span>, cf. <span class="bibl">17.40</span>, <span class="bibl">21.104</span>; μῆλα… ἐν νηΐ βάλλω <span class="bibl">Od.9.470</span>; ἐπὶ γᾶν ἴχνος ποδὸς βάλλω <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>721</span> (lyr.); [[φάσγανον]] ἐπ' αὐχένος βάλλω <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>51</span>; τοὺς δακτύλους εἰς τὰ ὦτα <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span>7.33</span>; <b class="b3">βάλλω πλίνθους</b> [[lay]] [[brick]]s, <span class="title">Edict.Diocl.</span>7.15; [[pour]], οἶνον εἰς ἀσκούς <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>9.17</span>; εἰς πίθον <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>4.13.12</span>, cf. Dsc.1.71.5 ([[varia lectio|v.l.]] for [[ἐμβάλλω]]): metaph., ἐν [[στῆθος|στήθεσσι]] [[μένος]] βάλε ποιμένι λαῶν <span class="bibl">Il.5.513</span>; <b class="b3">ὅπως… φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν</b> [[may]] [[put]] [[friendship]] [[between]] [[them]], <span class="bibl">4.16</span>; μαντεύσομαι ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοι βάλλουσι <span class="bibl">Od.1.201</span>; ἐν καρδίᾳ βάλλω <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.16</span>; but also [[θυμῷ βάλλω]], [[ἐς θυμὸν βάλλω]], [[lay]] to [[heart]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>706</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>975</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> especially of [[put]]ting [[round]], ἀμφ' ὀχέεσσι θοῶς βάλε καμπύλα κύκλα <span class="bibl">Il.5.722</span>; of clothes or arms, ἀμφὶ δ' Ἀθήνη ὤμοις… βάλ' αἰγίδα <span class="bibl">18.204</span>; [[put on]], φαιὰ ἱμάτια <span class="bibl">Plb. 30.4.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[place]] [[money]] on [[deposit]], ἀργύριον τοῖς τραπεζίταις <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>25.27</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">d</span> [[pay]], PLond.3.1177 (ii A. D.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1448.5</span> (iv A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> of dice, [[throw]], τρὶς ἓξ βαλεῖν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>33</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>968e</span>; ἄλλα βλήματ' ἐν κύβοις βαλεῖν <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>330</span>: so prob. <b class="b3">ψῆφος βαλοῦσα</b>, abs., by its [[throw]], <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>751</span>: metaph., [[εὖ βάλλειν]] or [[καλῶς βάλλειν]] to [[be lucky]], [[be successful]], Phld.lr.<span class="bibl">p.51</span> W., <span class="title">Rh.</span>1.10 S. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> intr., [[fall]], [[ποταμός|ποταμὸς]] Μινυήϊος εἰς ἅλα βάλλων <span class="bibl">Il.11.722</span>, cf. <span class="bibl">A.R.2.744</span>, etc.; <b class="b3">ἄνεμος κατ' αὐτῆς</b> (''[[sc.]]'' [[νεώς]]) ἔβαλε <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>27.14</span>; [<b class="b3">ἵππους] περὶ τέρμα βαλούσας</b> having [[run]] [[round]] the [[post]], <span class="bibl">Il.23.462</span>; <b class="b3">ἐγὼ δὲ… τάχ' ἐν πέδῳ βαλῶ</b> (''[[sc.]]'' [[ἐμαυτοῦ|ἐμαυτήν]]) <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1172</span> (lyr.); [[λίμνηθεν]] ὅτ' εἰς [[ἅλς|ἁλὸς]] [[οἶδμα]] βάλητε = [[arrive]] at... <span class="bibl">A.R.4.1579</span>; <b class="b3">εἴσω βάλλω</b> [[enter]] a [[river]]'s [[mouth]], Orac. ap.<span class="bibl">D.S.8.23</span>; <b class="b3">βαλὼν κάθευδε</b> [[lie down]] and [[sleep]], <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>2.20.10</span>; <b class="b3">τί οὖν, οὐ ῥέγκω βαλών</b>; ib.<span class="bibl">4.10.29</span>; βαλὼν ἐπὶ τῆς στιβάδος ἐπεχείρει καθεύδειν Anon. ap. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1368.51</span>; cf. A. 11.4. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in familiar language, [[βάλλ' ἐς κόρακας]] = [[away with you]]!, [[get the hell out of here]]!, [[get lost]]!, [[be hanged]]! <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>835</span>, etc.; [[βάλλ' ἐς μακαρίαν]] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span>293a</span>, cf. <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>389</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> Med., [[put for oneself]], [[ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι]] = [[that]] [[thou]] [[may]]'st [[lay]] it to [[heart]], <span class="bibl">Il.20.196</span>, cf. <span class="bibl">Od.12.218</span>; σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>107</span>; εἰ μὲν δὴ [[νόστος|νόστον]] γε μετὰ φρεσὶ… βάλλεαι <span class="bibl">Il.9.435</span>; ἐς θυμὸν [[βαλέσθαι]] τι <span class="bibl">Hdt.1.84</span>, etc.; [[εἰς]] or <b class="b3">ἐπὶ νοῦν, εἰς μνήμην</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Thes.</span> 24</span>, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.58a</span>, etc. (v. supr. A.11.6); <b class="b3">ἐπ' ἑωυτῶν βαλόμενοι</b> on their own [[responsibility]], <span class="bibl">Hdt.4.160</span>, cf. <span class="bibl">3.71</span>, al.; <b class="b3">ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί</b>, [[varia lectio|v.l.]] for [[ἐβόλοντο]] in <span class="bibl">Od.1.234</span>; θεοὶ δ' ἑτέρωσε βάλοντο <span class="bibl">Q.S.1.610</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[τόξov|τόξα]] or <b class="b3">ξίφος ἀμφ' ὤμοισιν βάλλεσθαι</b> [[throw]] about one's [[shoulder]], <span class="bibl">Il.10.333</span>, <span class="bibl">19.372</span>, etc.; ἐπὶ κάρα στέφη βάλλω <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1513</span>(lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> ἐς γαστέρα βάλλεσθαι γόνον [[conceive]], <span class="bibl">Hdt.3.28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[lay as foundation]], κρηπῖδα βαλέσθαι <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>7.3</span>, cf. <span class="bibl">4.138</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Hipp.</span>4</span>; also, [[lay the foundations of]], [[begin to form]], [[οἰκοδομία]]ς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>779b</span>; [[χάρακα]] <span class="bibl">Plb.3.105.10</span>, <span class="bibl">Poll. 8.161</span>; simply, [[build]], ἱερὸν περί τι <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>4.13</span>; βάλλω [[ἄγκυρα]]ν = [[cast]] [[anchor]], <span class="bibl">Hdt.9.74</span>, etc.; [[καθάπερ]] ἐξ ἀγκυρῶν [[βαλλόμενος]] [[ψυχή|ψυχῆς]] [[δεσμός|δεσμούς]] <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>73d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> rarely, χρόα [[βάλλεσθαι]] [[λουτρόν|λουτροῖς]] = [[dash]] [[oneself]] with [[water]], [[bathe]], h.Cer.50 (but [[λουτρόν|λουτρὰ]] ἐπὶ χροῒ [[βαλεῖν]] <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>303</span>). (Arc. <b class="b3">-δέλλω</b> in <b class="b3">ἐσδέλλοντες</b>, = [[ἐκβάλλοντες]], <span class="title">IG</span>5(2).6.49: [[ζέλλειν]]· [[βάλλειν]], Hsch. Root <b class="b2">gu̯el</b>- '[[throw]]', Skt. [[galati]] '[[trickle]]', OHG. quellan '[[spurt]] up', Lith. gulēti '[[lie]]'.)</span>
|Definition=fut. βᾰλῶ (in Att. Prose only in compds.), Ion.<br><span class="bld">A</span> βαλέω Il. 8.403, βαλλήσω Ar.''V.''222,1491: aor. 2 ἔβᾰλον, Ion. προ-βάλεσκε Od. 5.331; later aor. 1 ἔβαλα [[LXX]] ''3 Ki.''6.1 (5.18); Ep. and Ion. inf. βαλέειν Il.2.414,al., [[Herodotus|Hdt.]]2.111,al., but βαλεῖν Il.13.387, 14.424; opt. [[βλείης]] in Epich.219, part. βλείς Id.176, as if from ἔβλην (v. [[συμβάλλω]]): pf. [[βέβληκα]]: plpf. [[ἐβεβλήκειν]], Ep. [[βεβλήκειν]] Il.5.661:—Med., Ion. impf. βαλλέσκετο [[Herodotus|Hdt.]]9.74: fut. βᾰλοῦμαι (προ-) Ar.''Ra.''201, ([[ἐπιβάλλω]]) Th.6.40, etc., Ep. [[βαλεῦμαι]] ([[ἀμφιβάλλω]]) Od.22.103: aor. 2 ἐβᾰλόμην, Ion. imper.βαλεῦ [[Herodotus|Hdt.]]8.68.γ, used mostly in compds.:—Pass., fut. βληθήσομαι X.''HG''7.5.11, (δια-) [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''863; also [[βεβλήσομαι]] Id.''Or.''271, Hld.2.13, (δια-) D.16.2; part. διαβεβλησόμενος Philostr. ''VA''6.13 (Ep. fut. ξυμβλήσομαι, v. [[συμβάλλω]]): aor. ἐβλήθην [[Herodotus|Hdt.]]1.34, Th.8.84, etc.: Hom. also has an Ep. aor. Pass., ἔβλητο Il.11.675, ξύμβλητο 14.39; subj. βλήεται Od.17.472; opt. [[βλῇο]] or βλεῖο Il.13.288; inf. βλῆσθαι 4.115; part. βλήμενος 15.495: pf. [[βέβλημαι]], Ion. 3pl. βεβλήαται 11.657 (but 3sg. ''h.Ap.''20), opt. διαβεβλῇσθε And.2.24: plpf. [[ἐβεβλήμην]] ([[περιβάλλω]]) X.''HG''7.4.22, (ἐξ-) Isoc.18.17; Ion. 3pl. περιεβεβλέατο [[Herodotus|Hdt.]]6.25.—Ep. pf. [[βεβόλημαι]] in special sense, v. [[βολέω]].<br><span class="bld">A</span> Act., [[throw]]:<br><span class="bld">I</span> with acc. of person or thing aimed at, [[throw so as to hit]], [[hit]] with a [[missile]], freq. opp. [[striking]] with a [[weapon]] in the [[hand]], [[βλήμενος]] ἠὲ τυπείς Il.15.495; τὸν βάλεν, οὐδ' ἀφάμαρτε 11.350, cf. 4.473, al.; so even in ἐγγύθεν ἐλβὼν βεβλήκει… δουρί 5.73; and δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς σχεδόθεν βάλε 16.807; but later opp. [[τοξεύειν]], D.9.17, X.''An.''4.2.12; <b class="b3">ἐκ χειρὸς βάλλω</b> ib.3.3.15: c. dat. instrumenti, <b class="b3">βάλλω τινὰ δουρί, πέτρῳ, κεραυνῷ</b>, etc., Il.13.518, 20.288, Od.5.128, etc.: βλήμενος ἢ ἰῷ ἢ ἔγχεϊ Il.8.514: c. dupl. acc. pers. et partis, μιν βάλε μηρὸν ὀϊστῷ 11.583: c. acc. partis only, 5.19,657; so τὸν δ' Ὀδυσεὺς κατὰ λαιμὸν… βάλεν ἰῷ Od.22.15; δουρὶ βαλὼν πρὸς στῆθος Il. 11.144: c. acc. cogn., [[ἕλκος]].., τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ 5.795; also <b class="b3">βάλε Τυδεΐδαο κατ' ἀσπίδα</b> [[smite|smote]] [[upon]] it, ib.281.<br><span class="bld">2</span> less freq. of things, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον 23.502; of drops of blood, 11.536, cf. [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1390: metaph., κηλὶς ἔβαλέ νιν [[μητροκτόνος]] E.''IT'' 1200, cf. ''HF''1219; of the sun, <b class="b3">ἀκτῖσιν ἔβαλλεν [θάμνους]</b> Od.5.479; ἔβαλλε… οὐρανὸν Ἠώς A.R.4.885 (so Pass., σελήνη… δι' εὐτρήτων βαλλομένη θυρίδων ''AP''5.122 (Phld.)); [[strike]] the [[sense]]s, of sound, ἵππων ὠκυπόδων ἀμφὶ κτύπος οὔατα βάλλει Il.10.535, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1188, ''Ph.''205 (lyr.); of smell, ὀσμὴ βάλλω τινά Id.''Ant.''412; τάχ' ἂν πέμφιξ σε βροντῆς καὶ [[δυσοσμία]]ς βάλλω Id.''Fr.''538.<br><span class="bld">3</span> metaph., <b class="b3">βάλλω τινὰ κακοῖς, φθόνῳ, ψόγῳ</b>, [[smite]] with [[reproach]]es, etc., Id.''Aj.''1244, E.''El.''902, Ar. ''Th.''895; στεφάνοις βάλλω τινά Pi.''P.''8.57 (hence metaph., [[praise]], Id.''O.''2.98); φθόνος βάλλει [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''947; φίλημα βάλλει τὴν καρδίαν Ach.Tat. 2.37.<br><span class="bld">II</span> with acc. of the weapon thrown, [[cast]], [[hurl]], of [[missile]]s, rare in Hom., βαλὼν [[βέλος]] Od.9.495; χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών Il.5. 346, cf. Od.20.62; ἐν νηυσὶν… πῦρ βάλλω Il.13.629: c. dat., of the weapon, [[throw]] or [[shoot]] with a thing, οἱ δ' ἄρα χερμαδίοισι… βάλλον 12.155; βέλεσι Od.16.277: in Prose abs., <b class="b3">βάλλω ἐπί τινα</b> [[throw]] at one, Th.8.75; ἐπὶ σκοπόν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.29; ἐπίσκοπα Luc.''Am.''16; alone, οἱ ψιλοὶ βάλλοντες εἶργον Th.4.33: c. gen., <b class="b3">βάλλοντα τοῦ σκοποῦ</b> [[hit]]ting the [[mark]], Pl.''Sis.''391a.<br><span class="bld">2</span> generally of anything thrown, εἰς ἅλα λύματ' ἔβαλλον Il.1.314; τὰ μὲν ἐν πυρὶ βάλλε Od.14.429; [νῆα] βάλλω ποτὶ πέτρας 12.71; <b class="b3">εὐνὰς βάλλω</b> [[throw out]] the [[anchor]]-[[stone]]s, 9.137; <b class="b3">βάλλω σπόρον</b> [[cast]] the [[seed]], Theoc.25.26; βάλλω κόπρον ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''934.9 (iii A. D.): hence βάλλω ἀρούρας [[manure]], PFay.118.21 (ii A. D.): metaph., ὕπνον… ἐπὶ βλεφάροις βάλλω Od.1.364; βάλλω σκότον ὄμμασι E.''Ph.''1535(lyr.); βάλλω λύπην τινί S.''Ph.''67.<br><span class="bld">b</span> of persons, <b class="b3">βάλλω τινὰ ἐν κονίῃσιν, ἐν δαπέδῳ</b>, Il.8.156, Od. 22.188; γῆς ἔξω βάλλω [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''622; βάλλω τινὰ [[ἄθαπτος|ἄθαπτον]] Id.''Aj.''1333; ἄτιμον Id.''Ph.''1028:—Pass., ὑπὸ χλαίνῃ βεβλημένος ''AP''5.164 (Mel.); [[βεβλημένος]] = [[on a sick-bed]], Ev.Matt.8.14: then metaph., ἐς κακὸν βάλλω τινά Od. 12.221; ὅς με μετ'… ἔριδας καὶ νείκεα βάλλω Il.2.376; <b class="b3">βάλλω τινὰ ἐς ἔχθραν, ἐς φόβον</b>, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''390, E.''Tr.''1058; also <b class="b3">ἐν αἰτίᾳ</b> or <b class="b3">αἰτίᾳ βάλλω τινά</b>, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''657, ''Tr.''940 (but in E.''Tr.''305 <b class="b3">βάλλω αἰτίαν ἔς τινα</b>); κινδύνῳ βάλλω τινά A.''Th.'' 1053.<br><span class="bld">3</span> [[let fall]], ἑτέρωσε κάρη βάλεν Il.8.306, cf. 23.697; βάλλω ἀπὸ δάκρυ παρειῶν Od.4.198, cf. 114; κατὰ βλεφάρων βάλλω δάκρυα Thgn. 1206; κατ' ὄσσων E.''Hipp.''1396; αἵματος πέμφιγα πρὸς πέδῳ βάλλω A.''Fr.'' 183; <b class="b3">βάλλω τοὺς ὀδόντας</b> [[cast]], [[shed]] them, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''501b2, etc.; so [[βάλλειν]] alone, ib.576a4; βοῦς βεβληκώς ''SIG''958.7 (Ceos).<br><span class="bld">4</span> of the [[eye]]s, <b class="b3">ἑτέρωσε βάλ' ὄμματα</b> [[cast]] them, Od.16.179; ὄμματα πρὸς γῆν [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''582; πρόσωπον εἰς γῆν Id.''Or.''958: intr., <b class="b3">ὀφθαλμὸς πρὸς τὸ φῶς βαλών</b> [[aim]]ing at... Plot.2.4.5; <b class="b3">βαλὼν πρὸς αὐτό</b> [[direct]]ing one's [[gaze]] at... Id.3.8.10.<br><span class="bld">5</span> of [[animal]]s, [[push forward]] or [[in front]], τοὺς σοὺς [ἵππους] πρόσθε βαλών Il.23.572; <b class="b3">πλήθει πρόσθε βαλόντες</b> (''[[sc.]]'' [[ἵππος|ἵππους]]) ib.639; βάλλε κάτωθε τὰ μοσχία Theoc.4.44: metaph., βάλλω ψυχὰν ποτὶ κέρδεα Bion''Fr.''5.12.<br><span class="bld">6</span> in a looser sense, [[put]], [[place]], with or without a notion of haste, τὼ μὲν… βαλέτην ἐν χερσὶν ἑταίρων Il.5.574, cf. 17.40, 21.104; μῆλα… ἐν νηΐ βάλλω Od.9.470; ἐπὶ γᾶν ἴχνος ποδὸς βάλλω E.''Rh.''721 (lyr.); [[φάσγανον]] ἐπ' αὐχένος βάλλω Id.''Or.''51; τοὺς δακτύλους εἰς τὰ ὦτα ''Ev.Marc.''7.33; <b class="b3">βάλλω πλίνθους</b> [[lay]] [[brick]]s, ''Edict.Diocl.''7.15; [[pour]], οἶνον εἰς ἀσκούς ''Ev.Matt.''9.17; εἰς πίθον Arr.''Epict.''4.13.12, cf. Dsc.1.71.5 ([[varia lectio|v.l.]] for [[ἐμβάλλω]]): metaph., ἐν [[στῆθος|στήθεσσι]] [[μένος]] βάλε ποιμένι λαῶν Il.5.513; <b class="b3">ὅπως… φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν</b> [[may]] [[put]] [[friendship]] [[between]] [[them]], 4.16; μαντεύσομαι ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοι βάλλουσι Od.1.201; ἐν καρδίᾳ βάλλω Pi.''O.''13.16; but also [[θυμῷ βάλλω]], [[ἐς θυμὸν βάλλω]], [[lay]] to [[heart]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''706, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''975.<br><span class="bld">b</span> especially of [[put]]ting [[round]], ἀμφ' ὀχέεσσι θοῶς βάλε καμπύλα κύκλα Il.5.722; of clothes or arms, ἀμφὶ δ' Ἀθήνη ὤμοις… βάλ' αἰγίδα 18.204; [[put on]], φαιὰ ἱμάτια Plb. 30.4.5.<br><span class="bld">c</span> [[place]] [[money]] on [[deposit]], ἀργύριον τοῖς τραπεζίταις ''Ev.Matt.''25.27.<br><span class="bld">d</span> [[pay]], PLond.3.1177 (ii A. D.), ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1448.5 (iv A. D.).<br><span class="bld">7</span> of dice, [[throw]], τρὶς ἓξ βαλεῖν [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''33, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''968e; ἄλλα βλήματ' ἐν κύβοις βαλεῖν [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''330: so prob. <b class="b3">ψῆφος βαλοῦσα</b>, abs., by its [[throw]], A.''Eu.''751: metaph., [[εὖ βάλλειν]] or [[καλῶς βάλλειν]] to [[be lucky]], [[be successful]], Phld.lr.p.51 W., ''Rh.''1.10 S.<br><span class="bld">III</span> intr., [[fall]], [[ποταμός|ποταμὸς]] Μινυήϊος εἰς ἅλα βάλλων Il.11.722, cf. A.R.2.744, etc.; <b class="b3">ἄνεμος κατ' αὐτῆς</b> (''[[sc.]]'' [[νεώς]]) ἔβαλε ''Act.Ap.''27.14; [ἵππους] περὶ τέρμα βαλούσας having [[run]] [[round]] the [[post]], Il.23.462; <b class="b3">ἐγὼ δὲ… τάχ' ἐν πέδῳ βαλῶ</b> (''[[sc.]]'' [[ἐμαυτοῦ|ἐμαυτήν]]) [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1172 (lyr.); [[λίμνηθεν]] ὅτ' εἰς [[ἅλς|ἁλὸς]] [[οἶδμα]] βάλητε = [[arrive]] at... A.R.4.1579; <b class="b3">εἴσω βάλλω</b> [[enter]] a [[river]]'s [[mouth]], Orac. ap.[[Diodorus Siculus|D.S.]]8.23; <b class="b3">βαλὼν κάθευδε</b> [[lie down]] and [[sleep]], Arr.''Epict.''2.20.10; <b class="b3">τί οὖν, οὐ ῥέγκω βαλών</b>; ib.4.10.29; βαλὼν ἐπὶ τῆς στιβάδος ἐπεχείρει καθεύδειν Anon. ap. ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1368.51; cf. A. 11.4.<br><span class="bld">2</span> in familiar language, [[βάλλ' ἐς κόρακας]] = [[away with you]]!, [[get the hell out of here]]!, [[get lost]]!, [[be hanged]]! Ar.''V.''835, etc.; [[βάλλ' ἐς μακαρίαν]] Pl.''Hp.Ma.''293a, cf. Men.''Epit.''389.<br><span class="bld">B</span> Med., [[put for oneself]], [[ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι]] = [[that]] [[thou]] [[may]]'st [[lay]] it to [[heart]], Il.20.196, cf. Od.12.218; σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν Hes.''Op.''107; εἰ μὲν δὴ [[νόστος|νόστον]] γε μετὰ φρεσὶ… βάλλεαι Il.9.435; ἐς θυμὸν [[βαλέσθαι]] τι [[Herodotus|Hdt.]]1.84, etc.; εἰς or <b class="b3">ἐπὶ νοῦν, εἰς μνήμην</b>, Plu.''Thes.'' 24, Jul.''Or.''2.58a, etc. (v. supr. A.11.6); <b class="b3">ἐπ' ἑωυτῶν βαλόμενοι</b> on their own [[responsibility]], [[Herodotus|Hdt.]]4.160, cf. 3.71, al.; <b class="b3">ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί</b>, [[varia lectio|v.l.]] for [[ἐβόλοντο]] in Od.1.234; θεοὶ δ' ἑτέρωσε βάλοντο Q.S.1.610.<br><span class="bld">2</span> [[τόξov|τόξα]] or <b class="b3">ξίφος ἀμφ' ὤμοισιν βάλλεσθαι</b> [[throw]] about one's [[shoulder]], Il.10.333, 19.372, etc.; ἐπὶ κάρα στέφη βάλλω E.''IA''1513(lyr.).<br><span class="bld">3</span> ἐς γαστέρα βάλλεσθαι γόνον [[conceive]], [[Herodotus|Hdt.]]3.28.<br><span class="bld">4</span> [[lay as foundation]], κρηπῖδα βαλέσθαι Pi.''P.''7.3, cf. 4.138, Luc.''Hipp.''4; also, [[lay the foundations of]], [[begin to form]], [[οἰκοδομία]]ς [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''779b; [[χάρακα]] Plb.3.105.10, Poll. 8.161; simply, [[build]], ἱερὸν περί τι Philostr.''VA''4.13; βάλλω [[ἄγκυρα]]ν = [[cast]] [[anchor]], [[Herodotus|Hdt.]]9.74, etc.; [[καθάπερ]] ἐξ ἀγκυρῶν [[βαλλόμενος]] [[ψυχή|ψυχῆς]] [[δεσμός|δεσμούς]] Pl.''Ti.''73d.<br><span class="bld">II</span> rarely, χρόα [[βάλλεσθαι]] [[λουτρόν|λουτροῖς]] = [[dash]] [[oneself]] with [[water]], [[bathe]], h.Cer.50 (but [[λουτρόν|λουτρὰ]] ἐπὶ χροῒ [[βαλεῖν]] [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''303). (Arc. -δέλλω in <b class="b3">ἐσδέλλοντες</b>, = [[ἐκβάλλοντες]], ''IG''5(2).6.49: [[ζέλλειν]]· [[βάλλειν]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] Root gu̯el- '[[throw]]', Skt. galati '[[trickle]]', OHG. quellan '[[spurt]] up', Lith. gulēti '[[lie]]'.)
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0429.png Seite 429]] [[werfen]], [[treffen]]; entst. aus βαλίω; fut. βαλῶ, Ar. Vesp. 1491 βαλλήσεις, 222 βαλλήσομεν, wie Sp., die auch aor. ἐβάλλησα bilden, sonst ἔβαλον; perf. βέβληκα; βέβλημαι, 2. pers. βέβληαι Iliad. 5, 284. 13, 251 u. als Dactylus 11, 380; episch βεβόλημαι, Hom. βεβολημένος Iliad. 9, 9 Odyss. 10, 247, [[βεβολήατο]] Iliad. 9, 3; aor. pass. ἐβλήθην, u. diesem gleichbedeutend episch syncop. aor. med. [[ἔβλητο]], [[βλῆτο]], [[βλήεται]] Odyss. 17, 472, [[βλεῖο]] Iliad. 13, 288, βλῆ σθαι, [[βλήμενος]]. – Die beiden Perfecta βέβλημαι u. βεβόλημαι unterscheidet Hom. nach Aristarchs Beobachtung so, daß er βεβόλημαι nur da gebraucht, wo von der verwundeten Seele die Rede ist, βέβλημαι dagegen vom verwundeten Körper; Scholl. Aristonic. Iliad. 9, 3 <b class="b2">[[βεβολήατο]]</b>: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι [[ἔνιοι]] [[βεβλήατο]], καὶ Ζηνόδοτος [[οὕτως]]. ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ ψυχὴν τρώσεως καὶ ἀλγηδόνος ἀεὶ τοῦτο τάττει· ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ [[σῶμα]] πληγῆς [[οὐκέτι]] [[οὕτως]]; derselbe zu Iliad. 9, 9 ἡ [[διπλῆ]], ὅτι [[πάλιν]] τὸ βεβολημένος διὰ τοῦ ο ἐπὶ ψυχῆς λέγει; falsche Lesart Iliad. 13, 212 κατ' ἰγνύην βεβολημένος ὀξέι χαλκῷ statt βεβλημένος. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 76. – Die 3 pers. sing. plusqpft. act. βεβλήκει oder βεβλήκειν (ἐβεβλήκειν) gebraucht Hom. als einfaches Präteritum, als aorist. oder als imperf.; s. βεβλήκει Iliad. 4, 108. 492. 5, 66. 73. 394. 12, 401. 17, 606 Odyss. 22, 286; [[varia lectio|v.l.]] Iliad. 8, 270 ἐπεὶ ἄρ τιν' ὀιστεύσας βεβλήκει, ὁ μὲν [[αὖθι]] πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσκεν, αὐτὰρ ὁ [[αὖτις]] ἰών, πάις ἃς ὑπὸ μητέρα, δύσκεν εἰς Αἴανθ'· ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε, besser die andere Lesart βεβλήκοι, optat. iterativ.; Scholl. Didym. zu der Stelle [[βεβλήκει]]: Ἀρίσταρχος [[βεβλήκει]]; die andere Form, mit dem ν, βεβλήκειν, s. Iliad. 5, 661. 14, 412 Odyss. 22, 258. 275; ἐβεβλήκειν [[varia lectio|v.l.]] Iliad. 14, 412 [[στῆθος]] ἐβεβλήκειν statt [[στῆθος]] βεβλήκειν; Scholl. Didym. daselbst [[βεβλήκει]]: [[οὕτως]] (verstehe Ἀρίσταρχος) ἔξω τοῦ ν, [[βεβλήκει]], καὶ [[ἄνευ]] τοῦ ε. Ζηνόδοτος καὶ Ἀριστοφάνης σὺν τῷ ν, [[βεβλήκειν]]. Vgl. noch Scholl. Didym. Iliad. 5, 661 Ἀρίσταρχος μετὰ τοῦ ν [[βεβλήκειν]]. Meistens ist βεβλήκει (βεβλήκειν) Versanfang; mitten im Verse Iliad. 14, 412 [[στῆθος]] βεβλήκειν, s. vorhin. Als wirkliches plusquamperf. läßt sich βεβλήκει allenfalls ein Paar Male auffassen, s. Iliad. 4, 108. 5. 394; aber Hom. gebraucht eben auch den gewöhnlichen aor. überall statt des plusquamperf., so daß sich aus den bezeichneten Stellen über die ursprüngliche Natur des βεβλήκει Nichts folgern läßt. Die anderen Personen dieses plusquamperf. außer βεβλήκει kommen bei Hom. nicht vor. Vgl. die dem βεβλήκει ähnliche und ähnlich gebrauchte Form βεβήκει s. v. [[βαίνω]]. – Die gewöhnlichste Bed. von βάλλειν ist – 1) mit [[Geschoffen ]][[werfen]], mit Lanzen, Pfeilen, Steinen u. s. w.; nach Aristarchs Beobachtung (Lehrs Aristarch. p. 61 sqq.) bei Hom. stets im eigentlichsten Sinne, wirklich [[werfen]], d. h. so, daß man die Waffe aus der Hand fahren läßt; Gegensatz οὐτάζειν, τύπτειν, νύσσειν, πλήττειν, stoßen, hauen, stechen, schlagen, wobei man die Waffe in der Hand behält. Iliad. 15, 495 [[βλήμενος]] ἠὲ τυπείς, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι διαστέλλει τὸ βαλεῖν καὶ τύψαι; 11, 191 ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ [[βλήμενος]] ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] πρὸς τὴν διαφορὰν τοῦ τύψαι καὶ βαλεῖν; 14, 424 οὔ τις ἐδυνήσατο ποιμένα λαῶν οὐτάσαι οὐδὲ βαλεῖν, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι διαστέλλει τὸ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν; 21, 576 ἢ οὐτάσῃ ἠὲ βάλῃσιν, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] πρὸς τὴν ἀντιδιαστολὴν τοῦ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν. Zenodot kannte diesen Unterschied nicht; Iliad. 16, 807 ὄπιθεν δὲ [[μετάφρενον]] ὀξέι δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς [[σχεδόθεν]] [[βάλε]] [[Δάρδανος]] [[ἀνήρ]], Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος γράφει <b class="b2">σχεδὸν οὔτασε [[Δάρδανος]] [[ἀνήρ]]</b>. ἀγνοεῖ δὲ ὅτι ἐκ βολῆς τέτρωται, ὡς διὰ τῶν [[ἑξῆς]] δείκνυται, »ὥςτοι [[πρῶτος]] ἐφῆκε [[βέλος]] (812)«; 20, 274 [[δεύτερος]] αὖτ' Ἀχιλεὺς προΐει δολιχόσκιον [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Αἰνείαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐίσην, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος μετεποίησεν [[οὕτως]], [[μελίην ἰθυπτίωνα ἀσπίδα νύξ' ἐς χαλκὸν ]][[ἀμύμονος Αἰνείαο]]. οὐκ ἐκ χειρὸς δὲ ἐπέτυχεν ὁ [[Ἀχιλλεύς]], [[ὅπερ]] διὰ τοῦ νύξε σημαίνεται, ἀλλὰ βέβληκε τὸ [[δόρυ]]· διὸ καὶ [[ἑξῆς]] (283) αὐτὸ [[βέλος]] εἴρηκεν. Wenn Mehrere zusammen erwähnt werden, von denen Einer durch einen Wurf, ein Anderer durch Stoß, Hieb, Stich oder Schlag verwundet ist, so gebraucht Homer συλληπτικῶς von Allen zusammen das Wort βάλλειν; Iliad. 14, 28 ὅσοι βεβλήατο χαλκῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι συλληπτικῶς εἴρηκε [[βεβλήατο]] ἐπὶ τῶν οὐτασμένων. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 62. Bei'm Werfen kann man natürlich nahe an das Ziel herantreten, Iliad. 5, 72 τὸν μὲν Φυλείδης [[ἐγγύθεν]] ἐλθὼν βεβλήκει κεφαλῆς κατὰ [[ἰνίον]] ὀξέι δουρί, 17, 600 ὁ γάρ ῥ' ἒβαλε σχεδὸν ἐλθών; aber der Grammatiker Seleukos behauptete, die Verbindung σχεδὸν βάλεν sei unerträglich, s. Scholl. Iliad. 16, 807. – Die Sp. beobachten den Homerischen Unterschied zwischen βάλλειν u. οὐτάζειν u. s. w. nicht durchweg; vgl. Lehrs Aristarch. p. 78 sqq. Aecht Homerisch z. B. Herodot. 6, 117 [[οὔτε]] πληγέντα [[οὔτε]] βληθέντα. – Besondere Arten des Gebrauchs: – a) absolut, Iliad. 8, 289 βάλλ' [[οὕτως]], αἴ κέν τι [[φόως]] Δαναοῖσι γένηαι; 4, 519 [[βάλε]] δὲ Θρῃκῶν ἀγὸς ἀνδρῶν, Πείροος Ἰμβρασίδης; Prosa, Thuc. 3, 23; κἂν [[μήπω]] βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ Dem. 9, 17; Xen. Anab. 3, 3, 15 οἱ μὲν πολέμιοι τοξεύουσι καὶ σφενδονῶσιν ὅσον [[οὔτε]] οἱ Κρῆτες ἀντιτοξεύειν δύνανται [[οὔτε]] οἱ ἐκ χει ρὸς βάλλοντες ἐξικνεῖσθαι. – b) Angabe der Waffe, ἐγχείῃσιν Iliad. 18, 534; λάεσσι 3, 80; κεραυνῷ Odyss. 12, 388; τοῖς λίθοις Thuc. 4, 43; Xen. An. 5, 7, 19; πέτροις Eur. Andr. 1128; τόξοις Eur. Hec. 388; übertr., κακοῖς, so. λόγοις, mit Schmähreden, Soph. Aj. 1244; ψόγῳ Ar. Th. 895, u. ä.; bes. bei Sp.; ähnl. στεφάνοισι Pind. P. 8, 57. – Seltner steht das Geschoß im accusat.: Hom. Odyss. 9, 495 [[βέλος]], 20, 62 ἰὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλοῦσα, Iliad. 5, 346 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών. – c) Angabe des Zieles; bei Hom. ist nach Aristarchs Beobachtung (s. Lehrs Aristarch. p. 71 sqq) βάλλειν, wenn das Ziel im accus. dabei steht, allemal = [[treffen]], nicht = [[zielen]], zu [[treffen suchen]]. Iliad. 11, 376 ὁ δὲ τόξου πῆχυν ἄνελκεν καὶ βάλεν, οὐδ' ἄρα μιν ἅλιον [[βέλος]] [[ἔκφυγε]] χειρός, ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι τὸ βάλεν ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν, καὶ ὅτι ἐν σχήματι εἴρηκεν, οὐδὲ ἅλιον αὐτὸν ἐξέφυγε τῆς χειρός; 5, 17 Τυδείδεω δ' ὑπὲρ ὦμον ἀριστερὸν ἤλυθ' ἀκωκὴ ἔγχεος, οὐδ' ἔβαλ' αὐτόν, Scholl. Aristonic. ἔβ αλ': ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν; 3, 368 ἐκ δέ μοι [[ἔγχος]] ἠίχθη παλάμηφιν ἐτώσιον, οὐδ' ἔβαλόν μιν, Scholl. Aristonic. ὅτι σαφῶς τὸ οὐδ' ἔβαλόν μιν σημαίνει ἀντὶ τοῦ οὐδὲ ἐπάταξα αὐτόν; über die [[varia lectio|v.l.]] οὐδ' ἐδάμασα vgl. Scholl. Didym. daselbst; 21, 591 ὀξὺν ἄκοντα χειρὸς ἀφῆκεν, [[καί]] ῥ' ἔβαλε κνήμην ὑπὸ γούνατος, οὐδ' ἀφάμαρτεν; Odyss. 22, 6 νῦν [[αὖτε]] σκοπὸν ἄλλον, ὃν οὔ πώ τις βάλεν [[ἀνήρ]], [[εἴσομαι]], αἴ κε τύχωμι; – mit praeposit., zum Theil Tmesis; Iliad. 3, 347 Ἀλέξανδρος προΐει [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Ἀτρείδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐίσην· οὐδ' ἔρρηξεν [[χαλκός]], ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ ἀσπίδ' ἔνι κρατερῇ; 5, 317 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών; 11, 108 τὸν μὲν ὑπὲρ μαζοῖο κατὰ [[στῆθος]] [[βάλε]] δουρί; – mit doppeltem accusat.: Iliad. 4, 480 πρῶτον γάρμιν ἰόντα [[βάλε]] [[στῆθος]] παρὰ μαζὸν δεξιόν· ἀντικρὺ δὲ δι' ὤμου [[ἔγχος]] ἦλθεν; 11, 583 [[καί]] μιν [[βάλε]] μηρὸν ὀιστῷ δεξιόν· ἐκλάσθη δὲ [[δόναξ]], ἐβάρυνε δὲ μηρόν, Scholl. Aristonic. <b class="b2">[[καί]] μιν [[βάλε]] μηρὸν ὀιστῷ</b>: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ καὶ [[αὐτοῦ]] τὸν μηρὸν ἔτρωσεν; – pass., Iliad. 4, 518 χερμαδίῳ γὰρ [[βλῆτο]] παρὰ σφυρὸν ὀκριόεντι κνήμην δεξιτερήν. – Die Sp. weichen auch hier oft von Hom. ab; Homerisch z. B. Soph. Phil. 289 πρὸς δὲ τοῦθ', ὅ μοι βάλοι νευροσπαδὴς [[ἄτρακτος]], αὐτὸς ἂν [[τάλας]] εἰλυόμην δύστηνον ἐξέλκων πόδα πρὸς τοῦτ' ἄν; oft = auf etwas schießen, z. B. Thuc. 8, 75 ἐπὶ τοὺς τὴν ὀλιγαρχίαν [[μάλιστα]] ποιήσαντας καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τοὺς μετασχόντας τὸ μὲν πρῶτον ὥρμησαν βάλλειν; ἐπὶ σκοπὸν βάλλειν ἐδιδάσκομεν Xen. Cyr. 1, 6, 29; Pol. 1, 48; εἰς τὸ [[μέτωπον]] Xen. Cyr. 1, 4, 8; Sp. auch σκοποῦ, ἐπὶ σκοποῦ, Sisyph. 391 a; Luc. Amor. 16. – Selten steht die Wunde im accus. dabei: Iliad. 5, 795 [[ἕλκος]], τό μιν [[βάλε]] Πάνδαρος ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἰδίως εἴρηκε ἀντὶ τοῦ βαλὼν [[ἕλκος]] ἐποίησεν; Plat. Rep. 3, 408 a ἢ οὐ μέμνησαι ὅτι καὶ τῷ Μενέλεῳ ἐκ τοῦ τραύματος οὗ ὁ Πάνδαρος ἔβαλεν αἷμ' ἐκμυζήσαντ' ἐπί τ' ἤπια φάρμακ' ἔπασσον; – Adverbial, εὔσκοπα, εὔστοχα βάλλειν, gut treffen. – 2) Aehnlich dem Deutschen in vielen anderen Verbindungen, wo nicht von Geschossen die Rede ist. – Wie ἐν κονίῃσι βάλλειν Il. 8, 156 zu Boden strecken, u. ἐν δαπέδῳ χαμαὶ Od. 22, 188: so ist οἶκον β. zerstören, Aesch. Eum. 721; ἐς [[γόνυ]] τὴν πόλιν, herunter, in Sklaverei bringen, Her. 6, 27. – Gew. wird verbunden ἐν πυρὶ βάλλειν, ins Feuer werfen, Od. 14, 429; πῦρ ἐν νηυσίν Il. 13, 629; λύματα εἰς ἅλα Il. 1, 314. – 3) In vielfachen Übertragungen, wo theils ein stärkeres od. schwächeres Berühren und Treffen, theils ein Hinwerfen bezeichnet wird, a) von Eindrücken, welche die Sinne treffen, ἵππων μ' ὠκυπόδων ἀμφὶ [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει Iliad. 10, 535, Tmesis, der Schall umtönt mein Ohr; Ap. Rh. 2, 554; [[φθόγγος]] βάλλει με, trifft mich, Soph. Ant. 1173; Phil. 205; wohin auch τὸν [[ὕμνος]] ἔβαλεν Pind. N. 3, 62 gerechnet werden kann, der auch kurzweg [[τίνα]] βάλλωμεν Ol. 2, 89 sagt, ''[[sc.]]'' ὕμνῳ, wen wollen wir preisen? ὀσμὴ μὴ βάλῃ ἡμᾶς Soph. Ant. 408; νὺξ ὄμματα ἔβαλλε Call. Lav. Pall. 82. – b) von der Sonne, Strahlen werfen, ἀκτῖσιν β. [[ἠέλιος]], Od. 5, 479; γαῖαν βάλλει ἀκτὶς ἡλίου Eur. Suppl. 659; vgl. Theocr. 2, 86; [[ἄκρον]] ἔβαλλε οὐρα νὸν Ἠώς Ap. Rh. 4, 885; [[σελήνη]] διὰ θυρίδων βαλλομένη Philod. 7 (V, 123). – e) Übertr. auf geistige Eindrücke, Befleckung durch Schuld od. Verbrechen, κηλὶς ἔβαλέ νιν [[μητροκτόνος]] Eur. I. T. 1209; μὴ [[μύσος]] με σῶν βάλῃ προσφθεγμάτων Herc. fur. 1219; – πένθεϊ ἀτλήτῳ [[βεβολήατο]] Iliad. 9, 3, ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος [[ἦτορ]] 9, 9, κῆρ ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος Odyss. 10, 247, vgl. oben; λύπην τινί Soph. Phil. 67. – d) besprengen, bespritzen, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον Iliad. 23, 502; ἃς ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον 11, 536. 20, 501; mit Wasser Eur. I. T. 58. – e) anlegen, anfügen, κύκλα ἀμφὶ ὀχέεσσι Il. 5, 722, Tmesis, s. [[ἀμφιβάλλω]]; ἀμφὶ ὤμοις αἰγίδα 18, 204, u. öfter von Kleidern; bloß dat., [[κρήδεμνον]] πλοκάμοις Agath. 5 (V, 276); χεῖρας [[ἀμφί]] τινι, ihn umarmen, Hom., s. [[ἀμφιβάλλω]]; ἀμφὶ χεῖρα βάλεν ἔγχεϊ Odyss. 21, 433; ἐν πύλαισιν ἀκοάν, das Ohr an die Thür legen, Eur. Or. 1282. – f) Übertr., βάλλειν τι ἐν θυμῷ, eingeben, Od. 1, 201; σοφίσματα ἐν καρδίαις Pind. Ol. 13, 16; σὺ τοὺς ἐμοὺς λόγους θυμῷ [[βάλε]], nimm du meine Worte zu Herzen, Aesch. Prom. 708; αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς Soph. O. R. 975; gewöhnlicher so im med., ἐν θυμῷ δ' ἐβάλοντο [[ἔπος]] Il. 15, 566; ἐνὶ θυμῷ βάλλευ, überlege, beherzige, Od. 12, 218; σὺ δ' ἐνὶ φρεσἰ βάλλεο σῇσιν, sich etwas zu Herzen nehmen, Iliad. 1, 297; ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι, wie du denkst, Iliad. 20, 196; νόστον μετὰ φρεσὶ βάλλεαι, du sinnst auf Heimkehr, 9, 435. So nicht nur die folgenden Dichter, z. B. Theocr. 25, 163 Ap. Rh. 2, 256, sondern auch in Prosa, ἐς θυμὸν βαλεῦ τὸ παλαιὸν [[ἔπος]] Her. 7, 51; vgl. 1, 84; ἐπὶ ἑαυτῷ βάλλεσθαι, bei sich überlegen, 3, 155. 5, 73 u. Sp., z. B. Dion. H. 10, 31; εἰς νοῦν τὸ [[ἔργον]] Plut. Thes. 24. – g) wie ῥίπτειν, fallen lassen, hinwerfen, von Würfeln, κύβους Aesch. Ag. 33; Eur. Suppl. 330; Plat. Legg. XII, 968 e; auch Sp., wie Plut. Pyrrh. 26; vom Loose, κλῆρον N. T; – εὐνάς, Anker, Od. 9, 137; vgl. Pind. I. 5, 13 u. unten 5 c); ποτὶ δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ Odyss. 2, 80; σπόρον ἐν νειοῖσιν Theocr. 21, 25; [[ἄγκιστρον]], [[δίκτυον]], das Netz auswerfen, N. T.; [[οἶνον]] εἰς ἀσκούς Matth. 9, 17; εἰρήνην ἐπὶ γῆν 10, 34; – [[ῥόον]] εἰς ἅλα, ins Meer ergießen, Ap. Rh. 2, 401; absol., βάλλει εἰς ἅλα. ergießt sich, fällt ins Meer, Il. 11, 722 u. Sp., wie Nic. Th. 889; – βαλέειν τ' ἀπὸ [[δάκρυ]] παρειῶν, die Thräne fallen lassen, vergießen, Od. 4, 198; κατ' ὄσσων Eur. Hipp. 1396; κατὰ βλεφάρων Theogn. 1206; – ὀδόντας, schichten, Arist. H. A. 1, 1. 6, 2; – ὁ [[παῖς]] βέβληται, ist aufs Krankenlager geworfen, liegt krank, N. T., Matth. 8, 6. 14. 9, 2. – Man vgl. noch ὄμματα [[ἑτέρωσε]] βάλλειν, nach der andern Seite hin werfen, Od. 16, 179; [[πρόσωπον]] εἰς γῆν Eur. Or. 958; ὄμματα πρὸς γῆν Ion. 582 u. öfter; – [[ὅθεν]] τ' ἀπὸ νῆας ἐίσας ἐς πόντον βάλλουσιν, Schiffe ins Meer laufen lassen, Od. 4, 359; πρὸς πέτρας, an Felsen werfen, 12, 71; ἵππους πρόσθεβ., vortreiben, Il. 23, 572, wie [[κάτωθε]] τὰ μοσχία, herabtreiben, Theocr. 4, 44. – h) εἰς φόβον βάλλειν τινά, in Furcht setzen, Eur. Tr. 1058; ἐς κακόν Od. 12, 221; ἐς ἔχθραν Aesch. Prom. 388; εἰς [[ὕπνον]] Eur. Cycl. 574; ἐν αἰτίᾳ, die Schuld beimessen, Soph. O. R. 657; εἰς [[δεῖμα]] Her. 7, 139; – ἦ φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν, Freundschaft zwischen beiden Theilen stiften, Il. 4, 16. – 4) Intrans., außer dem unter g) bemerkten Falle; ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι, sich ums Ziel herumwerfend, rennend, Il. 23, 462; in der Sprache des gewöhnlichen Lebens, βάλ' ἐς κόρακας, geh zum Henker, Ar. Vesp. 835 Plut. 782; βάλλ' ἐς μακαρίαν Plat. Hipp. mai. 293 a; wie man bei uns etwa Einem die ewige Seligkeit wünscht; ἐς ὀλβίαν Phot. – 5) Med., a) βάλλεσθαί τι ἐν φρεσί u. ä. s. 3 f); νῦν δ' ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί, beschlossen es anders, Od. 1, 234, Bekker ἐβόλοντο, s. Scholl. u. vgl. Buttm. Lexil. I p. 31, Andere ἑτέρωσ' ἐβάλοντο, wie Qu. Sm. 10, 427 θεοὶ δ' [[ἑτέρωσε]] βάλοντο; sp. D., z. B. Qu. Sm. 2, 133 u. öfter φόνον βάλλεσθαι, Mord bereiten. – b) sich umwerfen; τόξα ἀμφ' ὤμοισιν β., tmesis, Il. 10, 333; ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] 19, 372; [[χρόα]] βάλλεσθαι λουτροῖς, sich besprengen, H. h. Cer. 50. – c) κρηπῖδα βάλλεσθαι, den Grund legen, z. B. ἀοιδᾶν Pind. P. 7, 4; σοφῶν ἐπέων 4, 138; οἰκοδομίας Plat. Legg. VI, 779 b; [[χαράκωμα]] πρὸς τῇ πόλει Dem. 18, 87; χάρακα Pol. 3, 105. 110; ἄγκυραν Plat. Legg. XII, 961 c; vgl. Her. 9, 74 u. Plat. Tim. 73 d ψυχῆς δεσμοὺς [[καθάπερ]] ἐξ ἀγκύρας βαλλόμενος. Ebenso πείσματα [[νηός]] Ap. Rh. 1, 1020 u. öfter; ἀρχὴν τῶν πραγμάτων Lue. Hipp. 4. – d) ἐς γαστέρα, empfangen, sich schwängern lassen, Her. 3, 23.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0429.png Seite 429]] [[werfen]], [[treffen]]; entst. aus βαλίω; fut. βαλῶ, Ar. Vesp. 1491 βαλλήσεις, 222 βαλλήσομεν, wie Sp., die auch aor. ἐβάλλησα bilden, sonst ἔβαλον; perf. βέβληκα; βέβλημαι, 2. pers. βέβληαι Iliad. 5, 284. 13, 251 u. als Dactylus 11, 380; episch βεβόλημαι, Hom. βεβολημένος Iliad. 9, 9 Odyss. 10, 247, [[βεβολήατο]] Iliad. 9, 3; aor. pass. ἐβλήθην, u. diesem gleichbedeutend episch syncop. aor. med. [[ἔβλητο]], [[βλῆτο]], [[βλήεται]] Odyss. 17, 472, [[βλεῖο]] Iliad. 13, 288, βλῆ σθαι, [[βλήμενος]]. – Die beiden Perfecta βέβλημαι u. βεβόλημαι unterscheidet Hom. nach Aristarchs Beobachtung so, daß er βεβόλημαι nur da gebraucht, wo von der verwundeten Seele die Rede ist, βέβλημαι dagegen vom verwundeten Körper; Scholl. Aristonic. Iliad. 9, 3 <b class="b2">[[βεβολήατο]]</b>: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι [[ἔνιοι]] [[βεβλήατο]], καὶ Ζηνόδοτος [[οὕτως]]. ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ ψυχὴν τρώσεως καὶ ἀλγηδόνος ἀεὶ τοῦτο τάττει· ἐπὶ δὲ τῆς κατὰ [[σῶμα]] πληγῆς [[οὐκέτι]] [[οὕτως]]; derselbe zu Iliad. 9, 9 ἡ [[διπλῆ]], ὅτι [[πάλιν]] τὸ βεβολημένος διὰ τοῦ ο ἐπὶ ψυχῆς λέγει; falsche Lesart Iliad. 13, 212 κατ' ἰγνύην βεβολημένος ὀξέι χαλκῷ statt βεβλημένος. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 76. – Die 3 pers. sing. plusqpft. act. βεβλήκει oder βεβλήκειν (ἐβεβλήκειν) gebraucht Hom. als einfaches Präteritum, als aorist. oder als imperf.; s. βεβλήκει Iliad. 4, 108. 492. 5, 66. 73. 394. 12, 401. 17, 606 Odyss. 22, 286; [[varia lectio|v.l.]] Iliad. 8, 270 ἐπεὶ ἄρ τιν' ὀιστεύσας βεβλήκει, ὁ μὲν [[αὖθι]] πεσὼν ἀπὸ θυμὸν ὄλεσκεν, αὐτὰρ ὁ [[αὖτις]] ἰών, πάις ἃς ὑπὸ μητέρα, δύσκεν εἰς Αἴανθ'· ὁ δέ μιν σάκεϊ κρύπτασκε, besser die andere Lesart βεβλήκοι, optat. iterativ.; Scholl. Didym. zu der Stelle [[βεβλήκει]]: Ἀρίσταρχος [[βεβλήκει]]; die andere Form, mit dem ν, βεβλήκειν, s. Iliad. 5, 661. 14, 412 Odyss. 22, 258. 275; ἐβεβλήκειν [[varia lectio|v.l.]] Iliad. 14, 412 [[στῆθος]] ἐβεβλήκειν statt [[στῆθος]] βεβλήκειν; Scholl. Didym. daselbst [[βεβλήκει]]: [[οὕτως]] (verstehe Ἀρίσταρχος) ἔξω τοῦ ν, [[βεβλήκει]], καὶ [[ἄνευ]] τοῦ ε. Ζηνόδοτος καὶ Ἀριστοφάνης σὺν τῷ ν, [[βεβλήκειν]]. Vgl. noch Scholl. Didym. Iliad. 5, 661 Ἀρίσταρχος μετὰ τοῦ ν [[βεβλήκειν]]. Meistens ist βεβλήκει (βεβλήκειν) Versanfang; mitten im Verse Iliad. 14, 412 [[στῆθος]] βεβλήκειν, s. vorhin. Als wirkliches plusquamperf. läßt sich βεβλήκει allenfalls ein Paar Male auffassen, s. Iliad. 4, 108. 5. 394; aber Hom. gebraucht eben auch den gewöhnlichen aor. überall statt des plusquamperf., so daß sich aus den bezeichneten Stellen über die ursprüngliche Natur des βεβλήκει Nichts folgern läßt. Die anderen Personen dieses plusquamperf. außer βεβλήκει kommen bei Hom. nicht vor. Vgl. die dem βεβλήκει ähnliche und ähnlich gebrauchte Form βεβήκει s. v. [[βαίνω]]. – Die gewöhnlichste Bed. von βάλλειν ist – 1) mit [[Geschoffen ]][[werfen]], mit Lanzen, Pfeilen, Steinen u. s. w.; nach Aristarchs Beobachtung (Lehrs Aristarch. p. 61 sqq.) bei Hom. stets im eigentlichsten Sinne, wirklich [[werfen]], d. h. so, daß man die Waffe aus der Hand fahren läßt; Gegensatz οὐτάζειν, τύπτειν, νύσσειν, πλήττειν, stoßen, hauen, stechen, schlagen, wobei man die Waffe in der Hand behält. Iliad. 15, 495 [[βλήμενος]] ἠὲ τυπείς, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι διαστέλλει τὸ βαλεῖν καὶ τύψαι; 11, 191 ἢ δουρὶ τυπεὶς ἢ [[βλήμενος]] ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] πρὸς τὴν διαφορὰν τοῦ τύψαι καὶ βαλεῖν; 14, 424 οὔ τις ἐδυνήσατο ποιμένα λαῶν οὐτάσαι οὐδὲ βαλεῖν, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι διαστέλλει τὸ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν; 21, 576 ἢ οὐτάσῃ ἠὲ βάλῃσιν, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] πρὸς τὴν ἀντιδιαστολὴν τοῦ οὐτάσαι καὶ βαλεῖν. Zenodot kannte diesen Unterschied nicht; Iliad. 16, 807 ὄπιθεν δὲ [[μετάφρενον]] ὀξέι δουρὶ ὤμων μεσσηγὺς [[σχεδόθεν]] [[βάλε]] [[Δάρδανος]] [[ἀνήρ]], Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος γράφει <b class="b2">σχεδὸν οὔτασε [[Δάρδανος]] [[ἀνήρ]]</b>. ἀγνοεῖ δὲ ὅτι ἐκ βολῆς τέτρωται, ὡς διὰ τῶν [[ἑξῆς]] δείκνυται, »ὥςτοι [[πρῶτος]] ἐφῆκε [[βέλος]] (812)«; 20, 274 [[δεύτερος]] αὖτ' Ἀχιλεὺς προΐει δολιχόσκιον [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Αἰνείαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐίσην, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] περιεστιγμένη, ὅτι Ζηνόδοτος μετεποίησεν [[οὕτως]], [[μελίην ἰθυπτίωνα ἀσπίδα νύξ' ἐς χαλκὸν ]][[ἀμύμονος Αἰνείαο]]. οὐκ ἐκ χειρὸς δὲ ἐπέτυχεν ὁ [[Ἀχιλλεύς]], [[ὅπερ]] διὰ τοῦ νύξε σημαίνεται, ἀλλὰ βέβληκε τὸ [[δόρυ]]· διὸ καὶ [[ἑξῆς]] (283) αὐτὸ [[βέλος]] εἴρηκεν. Wenn Mehrere zusammen erwähnt werden, von denen Einer durch einen Wurf, ein Anderer durch Stoß, Hieb, Stich oder Schlag verwundet ist, so gebraucht Homer συλληπτικῶς von Allen zusammen das Wort βάλλειν; Iliad. 14, 28 ὅσοι βεβλήατο χαλκῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι συλληπτικῶς εἴρηκε [[βεβλήατο]] ἐπὶ τῶν οὐτασμένων. Vgl. Lehrs Aristarch. p. 62. Bei'm Werfen kann man natürlich nahe an das Ziel herantreten, Iliad. 5, 72 τὸν μὲν Φυλείδης [[ἐγγύθεν]] ἐλθὼν βεβλήκει κεφαλῆς κατὰ [[ἰνίον]] ὀξέι δουρί, 17, 600 ὁ γάρ ῥ' ἒβαλε σχεδὸν ἐλθών; aber der Grammatiker Seleukos behauptete, die Verbindung σχεδὸν βάλεν sei unerträglich, s. Scholl. Iliad. 16, 807. – Die Sp. beobachten den Homerischen Unterschied zwischen βάλλειν u. οὐτάζειν u. s. w. nicht durchweg; vgl. Lehrs Aristarch. p. 78 sqq. Aecht Homerisch z. B. Herodot. 6, 117 [[οὔτε]] πληγέντα [[οὔτε]] βληθέντα. – Besondere Arten des Gebrauchs: – a) absolut, Iliad. 8, 289 βάλλ' [[οὕτως]], αἴ κέν τι [[φόως]] Δαναοῖσι γένηαι; 4, 519 [[βάλε]] δὲ Θρῃκῶν ἀγὸς ἀνδρῶν, Πείροος Ἰμβρασίδης; Prosa, Thuc. 3, 23; κἂν [[μήπω]] βάλλῃ μηδὲ τοξεύῃ Dem. 9, 17; Xen. Anab. 3, 3, 15 οἱ μὲν πολέμιοι τοξεύουσι καὶ σφενδονῶσιν ὅσον [[οὔτε]] οἱ Κρῆτες ἀντιτοξεύειν δύνανται [[οὔτε]] οἱ ἐκ χει ρὸς βάλλοντες ἐξικνεῖσθαι. – b) Angabe der Waffe, ἐγχείῃσιν Iliad. 18, 534; λάεσσι 3, 80; κεραυνῷ Odyss. 12, 388; τοῖς λίθοις Thuc. 4, 43; Xen. An. 5, 7, 19; πέτροις Eur. Andr. 1128; τόξοις Eur. Hec. 388; übertr., κακοῖς, so. λόγοις, mit Schmähreden, Soph. Aj. 1244; ψόγῳ Ar. Th. 895, u. ä.; bes. bei Sp.; ähnl. στεφάνοισι Pind. P. 8, 57. – Seltner steht das Geschoß im accusat.: Hom. Odyss. 9, 495 [[βέλος]], 20, 62 ἰὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλοῦσα, Iliad. 5, 346 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών. – c) Angabe des Zieles; bei Hom. ist nach Aristarchs Beobachtung (s. Lehrs Aristarch. p. 71 sqq) βάλλειν, wenn das Ziel im accus. dabei steht, allemal = [[treffen]], nicht = [[zielen]], zu [[treffen suchen]]. Iliad. 11, 376 ὁ δὲ τόξου πῆχυν ἄνελκεν καὶ βάλεν, οὐδ' ἄρα μιν ἅλιον [[βέλος]] [[ἔκφυγε]] χειρός, ταρσὸν δεξιτεροῖο ποδός, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι τὸ βάλεν ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν, καὶ ὅτι ἐν σχήματι εἴρηκεν, οὐδὲ ἅλιον αὐτὸν ἐξέφυγε τῆς χειρός; 5, 17 Τυδείδεω δ' ὑπὲρ ὦμον ἀριστερὸν ἤλυθ' ἀκωκὴ ἔγχεος, οὐδ' ἔβαλ' αὐτόν, Scholl. Aristonic. ἔβ αλ': ἀντὶ τοῦ ἐπέτυχεν; 3, 368 ἐκ δέ μοι [[ἔγχος]] ἠίχθη παλάμηφιν ἐτώσιον, οὐδ' ἔβαλόν μιν, Scholl. Aristonic. ὅτι σαφῶς τὸ οὐδ' ἔβαλόν μιν σημαίνει ἀντὶ τοῦ οὐδὲ ἐπάταξα αὐτόν; über die [[varia lectio|v.l.]] οὐδ' ἐδάμασα vgl. Scholl. Didym. daselbst; 21, 591 ὀξὺν ἄκοντα χειρὸς ἀφῆκεν, [[καί]] ῥ' ἔβαλε κνήμην ὑπὸ γούνατος, οὐδ' ἀφάμαρτεν; Odyss. 22, 6 νῦν [[αὖτε]] σκοπὸν ἄλλον, ὃν οὔ πώ τις βάλεν [[ἀνήρ]], [[εἴσομαι]], αἴ κε τύχωμι; – mit praeposit., zum Teil Tmesis; Iliad. 3, 347 Ἀλέξανδρος προΐει [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Ἀτρείδαο κατ' ἀσπίδα πάντοσ' ἐίσην· οὐδ' ἔρρηξεν [[χαλκός]], ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ ἀσπίδ' ἔνι κρατερῇ; 5, 317 χαλκὸν ἐνὶ στήθεσσι βαλών; 11, 108 τὸν μὲν ὑπὲρ μαζοῖο κατὰ [[στῆθος]] [[βάλε]] δουρί; – mit doppeltem accusat.: Iliad. 4, 480 πρῶτον γάρμιν ἰόντα [[βάλε]] [[στῆθος]] παρὰ μαζὸν δεξιόν· ἀντικρὺ δὲ δι' ὤμου [[ἔγχος]] ἦλθεν; 11, 583 [[καί]] μιν [[βάλε]] μηρὸν ὀιστῷ δεξιόν· ἐκλάσθη δὲ [[δόναξ]], ἐβάρυνε δὲ μηρόν, Scholl. Aristonic. <b class="b2">[[καί]] μιν [[βάλε]] μηρὸν ὀιστῷ</b>: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ καὶ αὐτοῦ τὸν μηρὸν ἔτρωσεν; – pass., Iliad. 4, 518 χερμαδίῳ γὰρ [[βλῆτο]] παρὰ σφυρὸν ὀκριόεντι κνήμην δεξιτερήν. – Die Sp. weichen auch hier oft von Hom. ab; Homerisch z. B. Soph. Phil. 289 πρὸς δὲ τοῦθ', ὅ μοι βάλοι νευροσπαδὴς [[ἄτρακτος]], αὐτὸς ἂν [[τάλας]] εἰλυόμην δύστηνον ἐξέλκων πόδα πρὸς τοῦτ' ἄν; oft = auf etwas schießen, z. B. Thuc. 8, 75 ἐπὶ τοὺς τὴν ὀλιγαρχίαν [[μάλιστα]] ποιήσαντας καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τοὺς μετασχόντας τὸ μὲν πρῶτον ὥρμησαν βάλλειν; ἐπὶ σκοπὸν βάλλειν ἐδιδάσκομεν Xen. Cyr. 1, 6, 29; Pol. 1, 48; εἰς τὸ [[μέτωπον]] Xen. Cyr. 1, 4, 8; Sp. auch σκοποῦ, ἐπὶ σκοποῦ, Sisyph. 391 a; Luc. Amor. 16. – Selten steht die Wunde im accus. dabei: Iliad. 5, 795 [[ἕλκος]], τό μιν [[βάλε]] Πάνδαρος ἰῷ, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἰδίως εἴρηκε ἀντὶ τοῦ βαλὼν [[ἕλκος]] ἐποίησεν; Plat. Rep. 3, 408 a ἢ οὐ μέμνησαι ὅτι καὶ τῷ Μενέλεῳ ἐκ τοῦ τραύματος οὗ ὁ Πάνδαρος ἔβαλεν αἷμ' ἐκμυζήσαντ' ἐπί τ' ἤπια φάρμακ' ἔπασσον; – Adverbial, εὔσκοπα, εὔστοχα βάλλειν, gut treffen. – 2) Ähnlich dem Deutschen in vielen anderen Verbindungen, wo nicht von Geschossen die Rede ist. – Wie ἐν κονίῃσι βάλλειν Il. 8, 156 zu Boden strecken, u. ἐν δαπέδῳ χαμαὶ Od. 22, 188: so ist οἶκον β. zerstören, Aesch. Eum. 721; ἐς [[γόνυ]] τὴν πόλιν, herunter, in Sklaverei bringen, Her. 6, 27. – Gew. wird verbunden ἐν πυρὶ βάλλειν, ins Feuer werfen, Od. 14, 429; πῦρ ἐν νηυσίν Il. 13, 629; λύματα εἰς ἅλα Il. 1, 314. – 3) In vielfachen Übertragungen, wo theils ein stärkeres od. schwächeres Berühren und Treffen, theils ein Hinwerfen bezeichnet wird, a) von Eindrücken, welche die Sinne treffen, ἵππων μ' ὠκυπόδων ἀμφὶ [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει Iliad. 10, 535, Tmesis, der Schall umtönt mein Ohr; Ap. Rh. 2, 554; [[φθόγγος]] βάλλει με, trifft mich, Soph. Ant. 1173; Phil. 205; wohin auch τὸν [[ὕμνος]] ἔβαλεν Pind. N. 3, 62 gerechnet werden kann, der auch kurzweg [[τίνα]] βάλλωμεν Ol. 2, 89 sagt, ''[[sc.]]'' ὕμνῳ, wen wollen wir preisen? ὀσμὴ μὴ βάλῃ ἡμᾶς Soph. Ant. 408; νὺξ ὄμματα ἔβαλλε Call. Lav. Pall. 82. – b) von der Sonne, Strahlen werfen, ἀκτῖσιν β. [[ἠέλιος]], Od. 5, 479; γαῖαν βάλλει ἀκτὶς ἡλίου Eur. Suppl. 659; vgl. Theocr. 2, 86; [[ἄκρον]] ἔβαλλε οὐρα νὸν Ἠώς Ap. Rh. 4, 885; [[σελήνη]] διὰ θυρίδων βαλλομένη Philod. 7 (V, 123). – e) Übertr. auf geistige Eindrücke, Befleckung durch Schuld od. Verbrechen, κηλὶς ἔβαλέ νιν [[μητροκτόνος]] Eur. I. T. 1209; μὴ [[μύσος]] με σῶν βάλῃ προσφθεγμάτων Herc. fur. 1219; – πένθεϊ ἀτλήτῳ [[βεβολήατο]] Iliad. 9, 3, ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος [[ἦτορ]] 9, 9, κῆρ ἄχεϊ μεγάλῳ βεβολημένος Odyss. 10, 247, vgl. oben; λύπην τινί Soph. Phil. 67. – d) besprengen, bespritzen, ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες ἔβαλλον Iliad. 23, 502; ἃς ἀφ' ἱππείων ὁπλέων ῥαθάμιγγες ἔβαλλον 11, 536. 20, 501; mit Wasser Eur. I. T. 58. – e) anlegen, anfügen, κύκλα ἀμφὶ ὀχέεσσι Il. 5, 722, Tmesis, s. [[ἀμφιβάλλω]]; ἀμφὶ ὤμοις αἰγίδα 18, 204, u. öfter von Kleidern; bloß dat., [[κρήδεμνον]] πλοκάμοις Agath. 5 (V, 276); χεῖρας [[ἀμφί]] τινι, ihn umarmen, Hom., s. [[ἀμφιβάλλω]]; ἀμφὶ χεῖρα βάλεν ἔγχεϊ Odyss. 21, 433; ἐν πύλαισιν ἀκοάν, das Ohr an die Thür legen, Eur. Or. 1282. – f) Übertr., βάλλειν τι ἐν θυμῷ, eingeben, Od. 1, 201; σοφίσματα ἐν καρδίαις Pind. Ol. 13, 16; σὺ τοὺς ἐμοὺς λόγους θυμῷ [[βάλε]], nimm du meine Worte zu Herzen, Aesch. Prom. 708; αὐτῶν μηδὲν ἐς θυμὸν βάλῃς Soph. O. R. 975; gewöhnlicher so im med., ἐν θυμῷ δ' ἐβάλοντο [[ἔπος]] Il. 15, 566; ἐνὶ θυμῷ βάλλευ, überlege, beherzige, Od. 12, 218; σὺ δ' ἐνὶ φρεσἰ βάλλεο σῇσιν, sich etwas zu Herzen nehmen, Iliad. 1, 297; ὡς ἐνὶ θυμῷ βάλλεαι, wie du denkst, Iliad. 20, 196; νόστον μετὰ φρεσὶ βάλλεαι, du sinnst auf Heimkehr, 9, 435. So nicht nur die folgenden Dichter, z. B. Theocr. 25, 163 Ap. Rh. 2, 256, sondern auch in Prosa, ἐς θυμὸν βαλεῦ τὸ παλαιὸν [[ἔπος]] Her. 7, 51; vgl. 1, 84; ἐπὶ ἑαυτῷ βάλλεσθαι, bei sich überlegen, 3, 155. 5, 73 u. Sp., z. B. Dion. H. 10, 31; εἰς νοῦν τὸ [[ἔργον]] Plut. Thes. 24. – g) wie ῥίπτειν, fallen lassen, hinwerfen, von Würfeln, κύβους Aesch. Ag. 33; Eur. Suppl. 330; Plat. Legg. XII, 968 e; auch Sp., wie Plut. Pyrrh. 26; vom Loose, κλῆρον N. T; – εὐνάς, Anker, Od. 9, 137; vgl. Pind. I. 5, 13 u. unten 5 c); ποτὶ δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ Odyss. 2, 80; σπόρον ἐν νειοῖσιν Theocr. 21, 25; [[ἄγκιστρον]], [[δίκτυον]], das Netz auswerfen, [[NT|N.T.]]; [[οἶνον]] εἰς ἀσκούς Matth. 9, 17; εἰρήνην ἐπὶ γῆν 10, 34; – [[ῥόον]] εἰς ἅλα, ins Meer ergießen, Ap. Rh. 2, 401; absol., βάλλει εἰς ἅλα. ergießt sich, fällt ins Meer, Il. 11, 722 u. Sp., wie Nic. Th. 889; – βαλέειν τ' ἀπὸ [[δάκρυ]] παρειῶν, die Thräne fallen lassen, vergießen, Od. 4, 198; κατ' ὄσσων Eur. Hipp. 1396; κατὰ βλεφάρων Theogn. 1206; – ὀδόντας, schichten, Arist. H. A. 1, 1. 6, 2; – ὁ [[παῖς]] βέβληται, ist aufs Krankenlager geworfen, liegt krank, [[NT|N.T.]], Matth. 8, 6. 14. 9, 2. – Man vgl. noch ὄμματα [[ἑτέρωσε]] βάλλειν, nach der andern Seite hin werfen, Od. 16, 179; [[πρόσωπον]] εἰς γῆν Eur. Or. 958; ὄμματα πρὸς γῆν Ion. 582 u. öfter; – [[ὅθεν]] τ' ἀπὸ νῆας ἐίσας ἐς πόντον βάλλουσιν, Schiffe ins Meer laufen lassen, Od. 4, 359; πρὸς πέτρας, an Felsen werfen, 12, 71; ἵππους πρόσθεβ., vortreiben, Il. 23, 572, wie [[κάτωθε]] τὰ μοσχία, herabtreiben, Theocr. 4, 44. – h) εἰς φόβον βάλλειν τινά, in Furcht setzen, Eur. Tr. 1058; ἐς κακόν Od. 12, 221; ἐς ἔχθραν Aesch. Prom. 388; εἰς [[ὕπνον]] Eur. Cycl. 574; ἐν αἰτίᾳ, die Schuld beimessen, Soph. O. R. 657; εἰς [[δεῖμα]] Her. 7, 139; – ἦ φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν, Freundschaft zwischen beiden Teilen stiften, Il. 4, 16. – 4) Intrans., außer dem unter g) bemerkten Falle; ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι, sich ums Ziel herumwerfend, rennend, Il. 23, 462; in der Sprache des gewöhnlichen Lebens, βάλ' ἐς κόρακας, geh zum Henker, Ar. Vesp. 835 Plut. 782; βάλλ' ἐς μακαρίαν Plat. Hipp. mai. 293 a; wie man bei uns etwa Einem die ewige Seligkeit wünscht; ἐς ὀλβίαν Phot. – 5) Med., a) βάλλεσθαί τι ἐν φρεσί u. ä. s. 3 f); νῦν δ' ἑτέρως ἐβάλοντο θεοί, beschlossen es anders, Od. 1, 234, Bekker ἐβόλοντο, s. Scholl. u. vgl. Buttm. Lexil. I p. 31, Andere ἑτέρωσ' ἐβάλοντο, wie Qu. Sm. 10, 427 θεοὶ δ' [[ἑτέρωσε]] βάλοντο; sp. D., z. B. Qu. Sm. 2, 133 u. öfter φόνον βάλλεσθαι, Mord bereiten. – b) sich umwerfen; τόξα ἀμφ' ὤμοισιν β., tmesis, Il. 10, 333; ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] 19, 372; [[χρόα]] βάλλεσθαι λουτροῖς, sich besprengen, H. h. Cer. 50. – c) κρηπῖδα βάλλεσθαι, den Grund legen, z. B. ἀοιδᾶν Pind. P. 7, 4; σοφῶν ἐπέων 4, 138; οἰκοδομίας Plat. Legg. VI, 779 b; [[χαράκωμα]] πρὸς τῇ πόλει Dem. 18, 87; χάρακα Pol. 3, 105. 110; ἄγκυραν Plat. Legg. XII, 961 c; vgl. Her. 9, 74 u. Plat. Tim. 73 d ψυχῆς δεσμοὺς [[καθάπερ]] ἐξ ἀγκύρας βαλλόμενος. Ebenso πείσματα [[νηός]] Ap. Rh. 1, 1020 u. öfter; ἀρχὴν τῶν πραγμάτων Lue. Hipp. 4. – d) ἐς γαστέρα, empfangen, sich schwängern lassen, Her. 3, 23.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> βαλῶ, <i>ao.2</i> [[ἔβαλον]], <i>pf.</i> [[βέβληκα]], <i>pqp.</i> ἐβεβλήκη <i>ou</i> [[ἐβεβλήκειν]];<br /><i>Pass. f.</i> [[βληθήσομαι]], <i>ao.</i> [[ἐβλήθην]], <i>pf.</i> [[βέβλημαι]];<br /><b>A.</b> lancer, jeter, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i><br /><b>1</b> lancer : [[βέλος]], λίθον, <i>etc.</i> HOM, <i>etc.</i> un trait, une pierre ; <i>fig.</i> β. ὕπνον ἐπὶ βλεφάροις OD jeter le sommeil sur les paupières ; λύπην τινί SOPH jeter le chagrin dans l'âme de qqn ; [[ἐν]] στήθεσσι [[μένος]] β. τινί IL jeter le courage dans l'âme de qqn ; τί τινι [[ἐν]] θυμῷ OD <i>ou</i> θυμῷ ESCHL <i>ou</i> [[ἐς]] θυμόν SOPH jeter qch (un sentiment de colère, de crainte, <i>etc.</i>) dans le cœur (de qqn) ; β. τινὰ [[ἐς]] [[κακόν]] OD précipiter qqn dans le malheur ; <i>p. anal.</i> κινδύνῳ β. χώραν ESCHL mettre un pays en péril;<br /><b>2</b> jeter à terre, renverser : οἶκον ESCHL détruire une maison;<br /><b>3</b> lancer, faire tomber : κύβους ESCHL lancer des dés ; [[ἑτέρωσε]] β. ὄμματα OD jeter ses regards dans une autre direction ; poser sur <i>ou</i> dans : β. χεῖρα [[ἀμφί]] τινι OD jeter ses bras autour de qch (les genoux de qqn, <i>etc.</i>) ; [[ἀμφί]] τινι β. πήχεε OD <i>ou abs.</i> ἀμφὶ δὲ χεῖρας β. OD jeter ses bras autour de qqn, embrasser qqn ; ἀμφὶ δὲ χεῖρας δειρῇ β. τινί OD jeter ses bras autour du cou de qqn ; β. μῆλα [[ἐν]] [[νηΐ]] OD embarquer des troupeaux ; [[κύκλα]] β. ἀμφὶ ὀχέεσσι IL poser des roues des deux côtés des chars ; β. ἀμφ’ ὤμοις αἰγίδα IL jeter, <i>càd</i> placer vivement son bouclier autour des épaules (d'Achille) ; β. [[ἀμφί]] τινι [[ῥάκος]] OD jeter des haillons sur le corps de qqn;<br /><b>4</b> laisser tomber : [[δάκρυ]] OD une larme ; β. [[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] IL laisser tomber sa tête de l'autre côté;<br /><b>5</b> jeter de côté, rejeter : β. τινὰ γῆς [[ἔξω]] SOPH jeter qqn hors de son pays, le bannir ; ἄθαπτόν τινα SOPH refuser la sépulture à qqn;<br /><b>II.</b> <i>intr. en apparence (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter : [[εἰς]] ἅλα IL dans la mer <i>en parl d'un fleuve.</i> ; β. περὶ [[τέρμα]] IL s'élancer autour du but <i>en parl. de chevaux</i> ; [[ἐν]] πέδῳ ESCHL se précipiter sur le sol;<br /><b>B.</b> frapper à distance (d'un trait, d'une pierre, <i>etc.</i>) : β. τινά, frapper qqn d'un trait ; τινα [[δουρί]] IL frapper qqn d'une lance ; [[σάκος]] λίθῳ IL frapper un bouclier d'une pierre ; τινα μηρὸν ὀϊστῷ IL frapper qqn d'un trait à la cuisse ; τινα [[στῆθος]] IL frapper qqn à la poitrine ; βάλλειν τινὰ [[κατά]] [[τι]] <i>ou</i> τινὸς [[κατά]] [[τι]] IL frapper qqn en qqe partie du corps <i>ou</i> de son armure ; [[ἕλκος]] τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ IL la blessure que lui fit Pandaros en le frappant d'un trait ; <i>fig.</i> β. τινὰ κακοῖς SOPH frapper qqn de malheurs ; φθόνῳ EUR poursuivre qqn de sa haine ; <i>Pass.</i> [[ἄχει]] <i>ou</i> πένθει [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]] IL <i>ou</i> [[κῆρ]] OD frappé de douleur dans son cœur ; <i>avec un sujet de chose</i> β. τινά, atteindre qqn <i>en parl. de gouttes de sang, de flοts de poussière, <i>etc.</i> ; en parl. du soleil</i> ἀκτῖσιν βάλλειν OD frapper de ses rayons ; <i>p. anal.</i> [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει IL un bruit frappe les oreilles;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[βάλλομαι]] (<i>f.</i> βαλοῦμαι, <i>ao.2</i> ἐβαλόμην);<br /><b>1</b> [[jeter sur soi]] <i>ou</i> qch à soi : ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] IL <i>ou</i> τόξα IL se jeter autour des épaules (le baudrier qui supporte) une épée, un carquois ; <i>fig.</i> [[τι]] ἐπὶ θυμῷ βάλλεσθαι IL <i>ou</i> ἐνὶ φρεσί IL, OD <i>ou</i> μετὰ φρεσί IL <i>ou</i> [[ἐς]] θυμόν HDT se mettre qch dans l'esprit ; ἐπ’ [[ἑωυτοῦ]] βαλόμενος HDT s'étant mis de lui-même (qch) dans l'esprit, ayant décidé d'après son propre jugement;<br /><b>2</b> jeter pour soi, pour son usage : β. ἄγκυραν HDT jeter l'ancre.<br />'''Étymologie:''' R. Βαλ &gt; Βλη, lancer ; [[βάλλω]] = *βάλϜω ; cf. <i>lat.</i> volvo.
|btext=<i>f.</i> βαλῶ, <i>ao.2</i> [[ἔβαλον]], <i>pf.</i> [[βέβληκα]], <i>pqp.</i> ἐβεβλήκη <i>ou</i> [[ἐβεβλήκειν]];<br /><i>Pass. f.</i> [[βληθήσομαι]], <i>ao.</i> [[ἐβλήθην]], <i>pf.</i> [[βέβλημαι]];<br /><b>A.</b> lancer, jeter, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i><br /><b>1</b> lancer : [[βέλος]], λίθον, <i>etc.</i> HOM, <i>etc.</i> un trait, une pierre ; <i>fig.</i> β. ὕπνον ἐπὶ βλεφάροις OD jeter le sommeil sur les paupières ; λύπην τινί SOPH jeter le chagrin dans l'âme de qqn ; [[ἐν]] στήθεσσι [[μένος]] β. τινί IL jeter le courage dans l'âme de qqn ; τί τινι [[ἐν]] θυμῷ OD <i>ou</i> θυμῷ ESCHL <i>ou</i> ἐς θυμόν SOPH jeter qch (un sentiment de colère, de crainte, <i>etc.</i>) dans le cœur (de qqn) ; β. τινὰ ἐς [[κακόν]] OD précipiter qqn dans le malheur ; <i>p. anal.</i> κινδύνῳ β. χώραν ESCHL mettre un pays en péril;<br /><b>2</b> jeter à terre, renverser : οἶκον ESCHL détruire une maison;<br /><b>3</b> lancer, faire tomber : κύβους ESCHL lancer des dés ; [[ἑτέρωσε]] β. ὄμματα OD jeter ses regards dans une autre direction ; poser sur <i>ou</i> dans : β. χεῖρα [[ἀμφί]] τινι OD jeter ses bras autour de qch (les genoux de qqn, <i>etc.</i>) ; [[ἀμφί]] τινι β. πήχεε OD <i>ou abs.</i> ἀμφὶ δὲ χεῖρας β. OD jeter ses bras autour de qqn, embrasser qqn ; ἀμφὶ δὲ χεῖρας δειρῇ β. τινί OD jeter ses bras autour du cou de qqn ; β. μῆλα [[ἐν]] [[νηΐ]] OD embarquer des troupeaux ; [[κύκλα]] β. ἀμφὶ ὀχέεσσι IL poser des roues des deux côtés des chars ; β. ἀμφ' ὤμοις αἰγίδα IL jeter, <i>càd</i> placer vivement son bouclier autour des épaules (d'Achille) ; β. [[ἀμφί]] τινι [[ῥάκος]] OD jeter des haillons sur le corps de qqn;<br /><b>4</b> [[laisser tomber]] : [[δάκρυ]] OD une larme ; β. [[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] IL laisser tomber sa tête de l'autre côté;<br /><b>5</b> jeter de côté, rejeter : β. τινὰ γῆς [[ἔξω]] SOPH jeter qqn hors de son pays, le bannir ; ἄθαπτόν τινα SOPH refuser la sépulture à qqn;<br /><b>II.</b> <i>intr. en apparence (s.e.</i> ἑαυτόν) se jeter : εἰς ἅλα IL dans la mer <i>en parl d'un fleuve.</i> ; β. περὶ [[τέρμα]] IL s'élancer autour du but <i>en parl. de chevaux</i> ; [[ἐν]] πέδῳ ESCHL se précipiter sur le sol;<br /><b>B.</b> frapper à distance (d'un trait, d'une pierre, <i>etc.</i>) : β. τινά, frapper qqn d'un trait ; τινα [[δουρί]] IL frapper qqn d'une lance ; [[σάκος]] λίθῳ IL frapper un bouclier d'une pierre ; τινα μηρὸν ὀϊστῷ IL frapper qqn d'un trait à la cuisse ; τινα [[στῆθος]] IL frapper qqn à la poitrine ; βάλλειν τινὰ [[κατά]] τι <i>ou</i> τινὸς [[κατά]] τι IL frapper qqn en qqe partie du corps <i>ou</i> de son armure ; [[ἕλκος]] τό μιν βάλε Πάνδαρος ἰῷ IL la blessure que lui fit Pandaros en le frappant d'un trait ; <i>fig.</i> β. τινὰ κακοῖς SOPH frapper qqn de malheurs ; φθόνῳ EUR poursuivre qqn de sa haine ; <i>Pass.</i> [[ἄχει]] <i>ou</i> πένθει [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]] IL <i>ou</i> [[κῆρ]] OD frappé de douleur dans son cœur ; <i>avec un sujet de chose</i> β. τινά, atteindre qqn <i>en parl. de gouttes de sang, de flοts de poussière, <i>etc.</i> ; en parl. du soleil</i> ἀκτῖσιν βάλλειν OD frapper de ses rayons ; <i>p. anal.</i> [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει IL un bruit frappe les oreilles;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[βάλλομαι]] (<i>f.</i> βαλοῦμαι, <i>ao.2</i> ἐβαλόμην);<br /><b>1</b> [[jeter sur soi]] <i>ou</i> qch à soi : ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] IL <i>ou</i> τόξα IL se jeter autour des épaules (le baudrier qui supporte) une épée, un carquois ; <i>fig.</i> τι ἐπὶ θυμῷ βάλλεσθαι IL <i>ou</i> ἐνὶ φρεσί IL, OD <i>ou</i> μετὰ φρεσί IL <i>ou</i> ἐς θυμόν HDT se mettre qch dans l'esprit ; ἐπ' [[ἑωυτοῦ]] βαλόμενος HDT s'étant mis de lui-même (qch) dans l'esprit, ayant décidé d'après son propre jugement;<br /><b>2</b> [[jeter pour soi]], [[pour son usage]] : β. ἄγκυραν HDT jeter l'ancre;<br />[[NT]]: (intr.) se déchaîner (en parlant des éléments).<br />'''Étymologie:''' R. Βαλ &gt; Βλη, lancer ; [[βάλλω]] = *βάλϜω ; cf. <i>lat.</i> [[volvo]].
}}
{{ntsuppl
|ntstxt=(intr.) se déchaîner (en parlant des éléments)
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
|auten=fut. βαλῶ, [[βαλέω]], aor. [[ἔβαλον]], βάλον, subj. βάλησθα, opt. βάλοι- σθα, plup. 3 [[sing]]. βεβλήκειν, [[pass]]. perf. 3 pl. [[βεβλήαται]], plup. [[βεβλήατο]] ([[also]], [[but]] only w. metaph. signif., βεβόλητο, [[βεβολήατο]], [[βεβολημένος]]), [[mid]]. aor. [[with]] [[pass]]. signif., [[βλῆτο]], subj. [[βλήεται]], opt. 2 [[sing]]. [[βλεῖο]], [[part]]. [[βλήμενος]]: [[throw]], [[cast]], [[mid]]., [[something]] pertaining to [[oneself]]; [[hence]] [[often]] in the [[sense]] of [[shoot]], [[hit]]; καὶ βάλεν οὐδ' ἀφάμαρτε, Il. 13.160; [[ἕλκος]], τό μιν [[βάλε]] [[Πάνδαρος]] ἶῷ ([[μίν]] is the [[primary]] obj.), Il. 5.795; metaph., φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν, ‘[[strike]],’ ‘[[conclude]],’ Il. 4.16; σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ [[βάλλεο]] σῇσιν, ‘[[bear]] in [[mind]]’ ([[note]] the [[mid]].), Il. 1.297, etc. The [[various]] applications, [[literal]] and metaphorical, are [[numerous]] [[but]] [[perfectly]] [[intelligible]].—Intrans., ποταμὸς [[εἰς]] ἅλα βάλλων, Il. 11.722; ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι, Il. 23.462; [[mid]]. aor., [[with]] [[pass]]. signif., [[βλήμενος]] ἢ ἶῷ ἢ ἔγχεϊ, Il. 8.514; [[pass]]., of the [[mind]] only, ἄχεῗ μεγάλῳ [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]], ‘[[stricken]],’ Il. 9.9,, Od. 10.347.
|auten=fut. βαλῶ, [[βαλέω]], aor. [[ἔβαλον]], βάλον, subj. βάλησθα, opt. βάλοι- σθα, plup. 3 [[sing]]. βεβλήκειν, [[pass]]. perf. 3 pl. [[βεβλήαται]], plup. [[βεβλήατο]] ([[also]], [[but]] only w. metaph. signif., βεβόλητο, [[βεβολήατο]], [[βεβολημένος]]), [[mid]]. aor. [[with]] [[pass]]. signif., [[βλῆτο]], subj. [[βλήεται]], opt. 2 [[sing]]. [[βλεῖο]], [[part]]. [[βλήμενος]]: [[throw]], [[cast]], [[mid]]., [[something]] pertaining to [[oneself]]; [[hence]] [[often]] in the [[sense]] of [[shoot]], [[hit]]; καὶ βάλεν οὐδ' ἀφάμαρτε, Il. 13.160; [[ἕλκος]], τό μιν [[βάλε]] [[Πάνδαρος]] ἶῷ ([[μίν]] is the [[primary]] obj.), Il. 5.795; metaph., φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι βάλωμεν, ‘[[strike]],’ ‘[[conclude]],’ Il. 4.16; σὺ δ' ἐνὶ φρεσὶ [[βάλλεο]] σῇσιν, ‘[[bear]] in [[mind]]’ ([[note]] the [[mid]].), Il. 1.297, etc. The [[various]] applications, [[literal]] and metaphorical, are [[numerous]] [[but]] [[perfectly]] [[intelligible]].—Intrans., ποταμὸς εἰς ἅλα βάλλων, Il. 11.722; ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι, Il. 23.462; [[mid]]. aor., [[with]] [[pass]]. signif., [[βλήμενος]] ἢ ἶῷ ἢ ἔγχεϊ, Il. 8.514; [[pass]]., of the [[mind]] only, ἄχεῗ μεγάλῳ [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]], ‘[[stricken]],’ Il. 9.9, Od. 10.347.
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[βάλλω]] ([[βάλλω]], -ομεν; βάλλετ(ε); βάλλων: aor. (ἔ)βᾰλε(ν), (ἔ)βαλον; βάλω, -ῃ; βαλέτω; βαλών; βαλεῖν: med. βαλλόμενος: impf. βάλλετο: aor. βάλετ(ο), ἐβάλοντο; βαλέσθαι: [[pass]]. βάλλεται: pf. βέβληνται) <br /><b>a</b> [[throw]], [[cast]], [[act]] &amp; med. λίθον μενοινῶν [[κεφαλᾶς]] βαλεῖν [[cast]] [[away]] (O. 1.58) [[ᾧτινι]] ἀμφὶ κόμαισι βάλῃ κόσμον ἐλαίας (O. 3.13) ἔλπομαι μὴ χαλκοπάρᾳον ἄκονθ' ὡσείτ ἀγῶνος βαλεῖν [[ἔξω]] (P. 1.44) ὠκυπόρων ἀπὸ ναῶν ὅ [[σφιν]] ἐν πόντῳ βάλεθ' ἁλικίαν (''[[sc.]]'' [[Ἱέρων]]) (P. 1.74) εἰ γὰρ [[οἴκοι]] νιν (= βώλακα) [[βάλε]] πὰρ χθόνιον Ἄιδα [[στόμα]]” (P. 4.43) ἤ μέ [[τις]] [[ἄνεμος]] [[ἔξω]] πλόου ἔβαλεν ὡς ὅτ' ἄκατον ἐνναλίαν; (P. 11.40) [[τότε]] βάλλεται, τότ' ἐπ ἀμβρόταν χθόν ἐραταὶ [[ἴων]] φόβαι fr. 75. 16. [[ὄφρα]] Ἀγαθωνίδᾳ βάλω κότταβον fr. 128. 3. φῶ[τ]α φά[τναις] ἐν λιθίναις βαλ[ (''[[sc.]]'' [[Ἡρακλέης]]) fr. 169. 21. met., ἐν καρδίαις [[ἀνδρῶν]] [[ἔβαλον]] ὧραι πολυάνθεμοι ἀρχαῖα σοφίσμαθ (O. 13.16) εὐναὶ δὲ παράτροποι ἐς κακότατ' ἀθρόαν [[ἔβαλον]] (P. 2.36) [[δαίμων]] δὲ παρίσχει, ἄλλοτ' ἄλλον [[ὕπερθε]] βάλλων (P. 8.77) καί [[σφιν]] ἐπὶ γλυκεραῖς εὐναῖς ἐρατὰν βάλεν αἰδῶ (P. 9.12) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν [[ἔβαλον]] ([[ἔλαβον]] [[varia lectio|v.l.]]) (N. 11.30) [[πρόφασις]] ἀρετὰν ἐς αἰπὺν ἔβαλε σκότον fr. 228.<br /><b>b</b> [[strike]] ([[with]]), c. acc. (&amp; dat.), [[shoot]] at τοξόταν βάλλων [[γυναικεῖον]] στρατὸν ''[[sc.]]'' [[Bellerophon]] (O. 13.89) met., [[ἄγε]] θυμέ· [[τίνα]] βάλλομεν ἐκ μαλθακᾶς [[αὖτε]] φρενὸς εὐκλέας ὀιστοὺς ἱέντες; (O. 2.89) μὴ βαλέτω με λίθῳ τραχεῖ [[φθόνος]] (O. 8.55) ἀλλ' [[ἔσται]] χρονὸς [[οὗτος]], ὃ καί τιν ἀελπτίᾳ βαλὼν [[ἔμπαλιν]] γνώμας τὸ μὲν δώσει, τὸ δ [[οὔπω]] (P. 12.31) πολλῶν [[ἐπέβαν]] καιρὸν οὐ ψεύδει βαλών (“Gleichzeitig ist πολλῶν καιρὸν auch Objekt zu βαλών”. Radt, Mnemosyne, 1966, 153) (N. 1.18) &amp; [[therefore]], [[crown]], χαίρων δὲ καὶ αὐτὸς Ἀλκμᾶνα στεφάνοισι [[βάλλω]] (P. 8.57) Ζεῦ, τεὸν γὰρ [[αἷμα]], [[σέο]] δ' [[ἀγών]], τὸν [[ὕμνος]] ἔβαλεν ὀπὶ [[νέων]] ἐπιχώριον [[χάρμα]] κελαδέων (N. 3.65) <br /><b>c</b> [[cast]] [[away]], [[lose]] cf. (O. 1.58) οἱ [[δύο]] μὲν (''[[sc.]]'' δράκοντες) [[κάπετον]], [[αὖθι]] δ' ἀτυζόμενοι ψυχὰς βάλον (O. 8.39) <br /><b>d</b> med.,<br /><b>I</b> [[cast]] ([[anchor]]), met. ἐσχατιαῖς [[ἤδη]] πρὸς ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν (I. 6.13) <br /><b>II</b> [[lay]] down (a [[foundation]]) καὶ μυχοὺς διζάσατο βαλλόμενος κρηπῖδας ἀλσέων ''[[sc.]]'' [[Ἀπόλλων]] fr. 51a. met., βάλλετο κρηπῖδα σοφῶν ἐπέων (P. 4.138) κάλλιστον αἱ μεγαλοπόλιες [[Ἀθᾶναι]] [[προοίμιον]] Ἄλκμανιδᾶν εὐρυσθενεῖ γενεᾷ κρηπῖδ' ἀοιδᾶν ἵπποισι βαλέσθαι (P. 7.3) [[ὅθι]] παῖδες Ἀθαναίων ἐβάλοντο φαεννὰν κρηπῖδ' ἐλευθερίας fr. 77. 1. [[pass]]., ἀρχαὶ δὲ (''[[sc.]]'' [[τοῦ]] ὕμνου) βέβληνται [[θεῶν]] κείνου σὺν ἀνδρὸς δαιμονίαις ἀρεταῖς (cf. Hesych: βαθμίδες· ἀρχαὶ λόγων v. [[θεός]] b.) (N. 1.8) <br /><b>e</b> in tmesis. ἐν δ' ἀρετὰν ἔβαλεν v. [[ἐμβάλλω]] (O. 7.44) τρίτον [[ἔπι]] στέφανον βαλών v. [[ἐπιβάλλω]] (P. 11.14) ]πρὸς [[ὄμμα]] βαλὼν χερὶ[ (Pae. 15.6) <br /><b>f</b> frag. ]ν [[τοῦτο]] βαλλεμ[ Πα. 17a. 7.
|sltr=[[βάλλω]] ([[βάλλω]], -ομεν; βάλλετ(ε); βάλλων: aor. (ἔ)βᾰλε(ν), (ἔ)βαλον; βάλω, -ῃ; βαλέτω; βαλών; βαλεῖν: med. βαλλόμενος: impf. βάλλετο: aor. βάλετ(ο), ἐβάλοντο; βαλέσθαι: [[pass]]. βάλλεται: pf. βέβληνται) <br /><b>a</b> [[throw]], [[cast]], [[act]] &amp; med. λίθον μενοινῶν [[κεφαλᾶς]] βαλεῖν [[cast]] [[away]] (O. 1.58) [[ᾧτινι]] ἀμφὶ κόμαισι βάλῃ κόσμον ἐλαίας (O. 3.13) ἔλπομαι μὴ χαλκοπάρᾳον ἄκονθ' ὡσείτ ἀγῶνος βαλεῖν [[ἔξω]] (P. 1.44) ὠκυπόρων ἀπὸ ναῶν ὅ [[σφιν]] ἐν πόντῳ βάλεθ' ἁλικίαν (''[[sc.]]'' [[Ἱέρων]]) (P. 1.74) εἰ γὰρ [[οἴκοι]] νιν (= βώλακα) [[βάλε]] πὰρ χθόνιον Ἄιδα [[στόμα]]” (P. 4.43) ἤ μέ [[τις]] [[ἄνεμος]] [[ἔξω]] πλόου ἔβαλεν ὡς ὅτ' ἄκατον ἐνναλίαν; (P. 11.40) [[τότε]] βάλλεται, τότ' ἐπ ἀμβρόταν χθόν ἐραταὶ [[ἴων]] φόβαι fr. 75. 16. [[ὄφρα]] Ἀγαθωνίδᾳ βάλω κότταβον fr. 128. 3. φῶ[τ]α φά[τναις] ἐν λιθίναις βαλ[ (''[[sc.]]'' [[Ἡρακλέης]]) fr. 169. 21. met., ἐν καρδίαις [[ἀνδρῶν]] [[ἔβαλον]] ὧραι πολυάνθεμοι ἀρχαῖα σοφίσμαθ (O. 13.16) εὐναὶ δὲ παράτροποι ἐς κακότατ' ἀθρόαν [[ἔβαλον]] (P. 2.36) [[δαίμων]] δὲ παρίσχει, ἄλλοτ' ἄλλον [[ὕπερθε]] βάλλων (P. 8.77) καί [[σφιν]] ἐπὶ γλυκεραῖς εὐναῖς ἐρατὰν βάλεν αἰδῶ (P. 9.12) ἀλλὰ βροτῶν τὸν μὲν κενεόφρονες αὖχαι ἐξ ἀγαθῶν [[ἔβαλον]] ([[ἔλαβον]] [[varia lectio|v.l.]]) (N. 11.30) [[πρόφασις]] ἀρετὰν ἐς αἰπὺν ἔβαλε σκότον fr. 228.<br /><b>b</b> [[strike]] ([[with]]), c. acc. (&amp; dat.), [[shoot]] at τοξόταν βάλλων [[γυναικεῖον]] στρατὸν ''[[sc.]]'' [[Bellerophon]] (O. 13.89) met., [[ἄγε]] θυμέ· [[τίνα]] βάλλομεν ἐκ μαλθακᾶς [[αὖτε]] φρενὸς εὐκλέας ὀιστοὺς ἱέντες; (O. 2.89) μὴ βαλέτω με λίθῳ τραχεῖ [[φθόνος]] (O. 8.55) ἀλλ' [[ἔσται]] χρονὸς [[οὗτος]], ὃ καί τιν ἀελπτίᾳ βαλὼν [[ἔμπαλιν]] γνώμας τὸ μὲν δώσει, τὸ δ [[οὔπω]] (P. 12.31) πολλῶν [[ἐπέβαν]] καιρὸν οὐ ψεύδει βαλών (“Gleichzeitig ist πολλῶν καιρὸν auch Objekt zu βαλών”. Radt, Mnemosyne, 1966, 153) (N. 1.18) &amp; [[therefore]], [[crown]], χαίρων δὲ καὶ αὐτὸς Ἀλκμᾶνα στεφάνοισι [[βάλλω]] (P. 8.57) Ζεῦ, τεὸν γὰρ [[αἷμα]], [[σέο]] δ' [[ἀγών]], τὸν [[ὕμνος]] ἔβαλεν ὀπὶ [[νέων]] ἐπιχώριον [[χάρμα]] κελαδέων (N. 3.65) <br /><b>c</b> [[cast]] [[away]], [[lose]] cf. (O. 1.58) οἱ [[δύο]] μὲν (''[[sc.]]'' δράκοντες) [[κάπετον]], [[αὖθι]] δ' ἀτυζόμενοι ψυχὰς βάλον (O. 8.39) <br /><b>d</b> med.,<br /><b>I</b> [[cast]] ([[anchor]]), met. ἐσχατιαῖς [[ἤδη]] πρὸς ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν (I. 6.13) <br /><b>II</b> [[lay]] down (a [[foundation]]) καὶ μυχοὺς διζάσατο βαλλόμενος κρηπῖδας ἀλσέων ''[[sc.]]'' [[Ἀπόλλων]] fr. 51a. met., βάλλετο κρηπῖδα σοφῶν ἐπέων (P. 4.138) κάλλιστον αἱ μεγαλοπόλιες [[Ἀθᾶναι]] [[προοίμιον]] Ἄλκμανιδᾶν εὐρυσθενεῖ γενεᾷ κρηπῖδ' ἀοιδᾶν ἵπποισι βαλέσθαι (P. 7.3) [[ὅθι]] παῖδες Ἀθαναίων ἐβάλοντο φαεννὰν κρηπῖδ' ἐλευθερίας fr. 77. 1. [[pass]]., ἀρχαὶ δὲ (''[[sc.]]'' τοῦ ὕμνου) βέβληνται [[θεῶν]] κείνου σὺν ἀνδρὸς δαιμονίαις ἀρεταῖς (cf. Hesych: βαθμίδες· ἀρχαὶ λόγων v. [[θεός]] b.) (N. 1.8) <br /><b>e</b> in tmesis. ἐν δ' ἀρετὰν ἔβαλεν v. [[ἐμβάλλω]] (O. 7.44) τρίτον [[ἔπι]] στέφανον βαλών v. [[ἐπιβάλλω]] (P. 11.14) ]πρὸς [[ὄμμα]] βαλὼν χερὶ[ (Pae. 15.6) <br /><b>f</b> frag. ]ν [[τοῦτο]] βαλλεμ[ Πα. 17a. 7.
}}
}}
{{Abbott
{{Abbott
|astxt=[[βάλλω]], [in [[LXX]] for נפל, שׂום, ידד, etc.;] <br />[[prop]]., of a [[weapon]] or [[missile]]; [[then]] [[generally]], of things and persons, lit. and metaph., to [[throw]], [[cast]], [[put]], [[place]]: c. acc., seq. [[εἰς]], Mt 4:18, and freq. [[ἐπί]], Mt 10:34; [[κάτω]], Mt 4:6; [[ἔξω]], Mt 5:13; [[ἀπό]], Mt 5:29; ἐκ, Mk 12:44; [[δρέπανον]], Re 14:19; μάχαιραν, Mt 10:34; κλῆρον, Mt 27:35; of fluids, to [[pour]]: Mt 9:17, Jo 13:5; [[pass]].,to be laid, to [[lie]] [[ill]]: Mt 9:2; ἐβλήθη (timeless aor., M, Pr., 134), Jo 15:6; intrans., to [[rush]] (Bl., §53, 1): Ac 27:14. Metaph., β. [[εἰς]] τ. καρδίαν, Jo 13:2 (cf. [[usage]] in π., [[without]] [[idea]] of [[violence]]; [[also]] of liquids; MM, Exp., x; v. [[also]] Cremer, 120, 657; cf. ἀμφι-, ἀνα-, ἀντι-, ἀπο-, δια-, ἐκ-, ἐμ-, παρ-εμ-, ἐπι-, κατα-, μετα-, παρα-, περι-, προ-, συμ-, ὑπερ-, ὑπο-[[βάλλω]]).
|astxt=[[βάλλω]], [in [[LXX]] for נפל, שׂום, ידד, etc.;] <br />[[prop]]., of a [[weapon]] or [[missile]]; [[then]] [[generally]], of things and persons, lit. and metaph., to [[throw]], [[cast]], [[put]], [[place]]: c. acc., seq. εἰς, Mt 4:18, and freq. [[ἐπί]], Mt 10:34; [[κάτω]], Mt 4:6; [[ἔξω]], Mt 5:13; [[ἀπό]], Mt 5:29; ἐκ, Mk 12:44; [[δρέπανον]], Re 14:19; μάχαιραν, Mt 10:34; κλῆρον, Mt 27:35; of fluids, to [[pour]]: Mt 9:17, Jo 13:5; [[pass]].,to be laid, to [[lie]] [[ill]]: Mt 9:2; ἐβλήθη (timeless aor., M, Pr., 134), Jo 15:6; intrans., to [[rush]] (Bl., §53, 1): Ac 27:14. Metaph., β. εἰς τ. καρδίαν, Jo 13:2 (cf. [[usage]] in π., [[without]] [[idea]] of [[violence]]; [[also]] of liquids; MM, Exp., x; v. [[also]] Cremer, 120, 657; cf. ἀμφι-, ἀνα-, ἀντι-, ἀπο-, δια-, ἐκ-, ἐμ-, παρ-εμ-, ἐπι-, κατα-, μετα-, παρα-, περι-, προ-, συμ-, ὑπερ-, ὑπο-[[βάλλω]]).
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 35: Line 32:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=[[future]] βάλω; [[perfect]] [[βέβληκα]]; 2nd aorist [[ἔβαλον]] (3rd [[person]] plural [[ἔβαλον]] in ἔβαλαν, the Alex. [[form]], in L T Tr WH; (WH's Appendix, p. 165 and) for references [[ἀπέρχομαι]] at the [[beginning]]); [[passive]] ([[present]] βάλλομαι); [[perfect]] [[βέβλημαι]]; pluperfect ἐβεβλημην; 1st aorist [[ἐβλήθην]]; 1future [[βληθήσομαι]]; to [[throw]] — [[either]] [[with]] [[force]], or [[without]] [[force]] [[yet]] [[with]] a [[purpose]], or [[even]] [[carelessly]];<br /><b class="num">1.</b> [[with]] [[force]] and [[effort]]: βάλλειν τινα ῥαπισμασι to [[smite]] [[one]] [[with]] slaps, to [[buffet]], (an [[imitation]] of the phrases, τινα βάλλειν λίθοις, βελεσι, τόξοις, etc., κακοῖς, ψόγῳ, σκωμμασι, etc., in Greek writings; cf. Passow, i., p. 487; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] I:1,3); for the ἔβαλλον we [[must]] [[read]] [[with]] Fritzsche and Schott [[ἔβαλον]], from [[which]] arose [[ἔλαβον]], [[adopted]] by L T Tr WH; βαλεῖν and [[λαβεῖν]] are [[often]] [[confounded]] in manuscripts; cf. Grimm on Scrivener, Introduction, p. 10)); βάλλειν λίθους [[ἐπί]] τίνι or τινα, John 8:([[χοῦν]] [[ἐπί]] τάς κεφαλάς, WH marginal [[reading]] ἐπέβαλον); κονιορτόν [[εἰς]] [[τόν]] ἀέρα, τί [[εἰς]] [[τήν]] θάλασσαν, [[εἰς]] τό [[πῦρ]], [[εἰς]] κλίβανον, [[εἰς]] γηνναν, Matthew 5:(29),30 (R G); [[εἰς]] [[τήν]] γῆν, [[εἰς]] [[τήν]] ληνόν, [[εἰς]] [[τήν]] λίμνην, [[εἰς]] [[τήν]] ἄβυσσον, L T Tr WH. an [[attack]] of [[disease]] is said βάλλειν τινα [[εἰς]] κλίνην, to [[lie]] [[sick]] abed, be prostrated by [[sickness]]: [[βέβλημαι]] [[ἐπί]] κλίνης, R G L marginal [[reading]]); [[with]] [[ἐπί]] κλίνης omitted, τινα [[εἰς]] φυλακήν, to [[cast]] [[one]] [[into]] [[prison]], R G L),25; βάλλειν [[ἐπί]] τινα [[τήν]] χεῖρα or τάς χεῖρας to [[lay]] [[hand]] or hands on [[one]], [[apprehend]] him, L Tr WH, [[also]] 30 L marginal [[reading]]); [[δρέπανον]] [[εἰς]] γῆν to [[apply]] [[with]] [[force]], [[thrust]] in, the [[sickle]], μάχαιραν βάλλειν (to [[cast]], [[send]]) [[ἐπί]] [[τήν]] γῆν, βάλλειν εἰρήνην [[ἐπί]] [[τήν]] γῆν, to [[cast]] ([[send]]) [[peace]]; [[ἔξω]], to [[cast]] [[out]] or [[forth]]: ἑαυτόν [[κάτω]] to [[cast]] [[oneself]] down: ἑαυτόν [[εἰς]] [[τήν]] θάλασσαν, Buttmann, 52 (45)), βλήθητι, τί ἀφ' [[ἑαυτοῦ]] to [[cast]] a [[thing]] from [[oneself]], [[throw]] it [[away]]: [[ὕδωρ]] ἐκ [[τοῦ]] στόματος, [[cast]] [[out]] of his [[mouth]], Luther schoss aus ihrem Munde); [[ἐνώπιον]] [[with]] the genitive of [[place]], to [[cast]] [[before]] ([[eagerly]] [[lay]] down), to [[rush]] ([[throw]] [[oneself]] (cf. Winer's Grammar, 251 (236); 381 (357) [[note]]{1}; Buttmann, 145 (127))): [[Homer]], Iliad 11,722; 23,462, and [[other]] writings; (cf. Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] III:1)).<br /><b class="num">2.</b> [[without]] [[force]] and [[effort]]; to [[throw]] or [[let]] go of a [[thing]] [[without]] caring [[where]] it falls: κλῆρον to [[cast]] a [[lot]] [[into]] the [[urn]] (B. D. [[under]] the [[word]] Lot), κυβους, [[Plato]], legg. 12, p. 968e. and in [[other]] writings). to [[scatter]]: [[κοπρία]] ( st] κοπρίαν), [[ἐπί]] τῆς γῆς, [[εἰς]] κῆπον, to [[throw]], [[cast]], [[into]]: [[ἀργύριον]] [[εἰς]] [[τόν]] κορβανᾶν (L marginal [[reading]] Tr marginal [[reading]] [[κορβᾶν]]), χαλκόν, δῶρα, etc., [[εἰς]] τό [[γαζοφυλάκιον]], βάλλειν τί τίνι, to [[throw]], [[cast]], a [[thing]] to: [[τόν]] ἄρτον τοῖς κυναρίοις, [[ἔμπροσθεν]] τίνος, [[ἐνώπιον]] τίνος, [[σκάνδαλον]], b. β.); to [[give]] [[over]] to [[one]]'s [[care]] [[uncertain]] [[about]] the [[result]]: [[ἀργύριον]] τοῖς τραπεζίταις, to [[deposit]], to [[pour]], to [[pour]] in: followed by [[εἰς]], [[οἶνον]] [[εἰς]] [[τόν]] πιθον, [[Epictetus]] 4,13, 12; of rivers, ῥων [[εἰς]] ἅλα, Ap. Rhod. 2,401, etc.; the Sept. Ald., Complutensian)); to [[pour]] [[out]], [[ἐπί]] τίνος, [[εἰς]] τί, to [[put]] [[into]], [[insert]]: [[τούς]] δακτύλους [[εἰς]] τά [[ὦτα]]); χαλινούς [[εἰς]] τό [[στόμα]] to [[let]] down, [[cast]] down: ); [[εἰς]] [[τήν]] καρδίαν τίνος, to [[suggest]], τί ἐν θυμῷ τίνος, [[Homer]], [[Odyssey]] 1,201; 14,269; [[εἰς]] [[νοῦν]], schol. ad [[Pindar]] [[Pythagoras]] 4,133; others; ἐμβάλλειν [[εἰς]] [[νοῦν]] τίνι, [[Plutarch]], vit. Timol c. 3). (Compare: [[ἀμφιβάλλω]], [[ἀναβάλλω]], [[ἀντιβάλλω]], [[ἀποβάλλω]], [[διαβάλλω]], [[ἐκβάλλω]], [[ἐμβάλλω]], [[παρεμβάλλω]], [[ἐπιβάλλω]], [[καταβάλλω]], [[μεταβάλλω]], [[παραβάλλω]], [[περιβάλλω]], [[προβάλλω]], [[συμβάλλω]], [[ὑπερβάλλω]], [[ὑποβάλλω]].)
|txtha=[[future]] βάλω; [[perfect]] [[βέβληκα]]; 2nd aorist [[ἔβαλον]] (3rd [[person]] plural [[ἔβαλον]] in ἔβαλαν, the Alex. [[form]], in L T Tr WH; (WH's Appendix, p. 165 and) for references [[ἀπέρχομαι]] at the [[beginning]]); [[passive]] ([[present]] βάλλομαι); [[perfect]] [[βέβλημαι]]; pluperfect ἐβεβλημην; 1st aorist [[ἐβλήθην]]; 1future [[βληθήσομαι]]; to [[throw]] — [[either]] [[with]] [[force]], or [[without]] [[force]] [[yet]] [[with]] a [[purpose]], or [[even]] [[carelessly]];<br /><b class="num">1.</b> [[with]] [[force]] and [[effort]]: βάλλειν τινα ῥαπισμασι to [[smite]] [[one]] [[with]] slaps, to [[buffet]], (an [[imitation]] of the phrases, τινα βάλλειν λίθοις, βελεσι, τόξοις, etc., κακοῖς, ψόγῳ, σκωμμασι, etc., in Greek writings; cf. Passow, i., p. 487; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] I:1,3); for the ἔβαλλον we [[must]] [[read]] [[with]] Fritzsche and Schott [[ἔβαλον]], from [[which]] arose [[ἔλαβον]], [[adopted]] by L T Tr WH; βαλεῖν and [[λαβεῖν]] are [[often]] [[confounded]] in manuscripts; cf. Grimm on Scrivener, Introduction, p. 10)); βάλλειν λίθους [[ἐπί]] τίνι or τινα, John 8:([[χοῦν]] [[ἐπί]] τάς κεφαλάς, WH marginal [[reading]] ἐπέβαλον); κονιορτόν εἰς [[τόν]] ἀέρα, τί εἰς [[τήν]] θάλασσαν, εἰς τό [[πῦρ]], εἰς κλίβανον, εἰς γηνναν, Matthew 5:(29),30 (R G); εἰς [[τήν]] γῆν, εἰς [[τήν]] ληνόν, εἰς [[τήν]] λίμνην, εἰς [[τήν]] ἄβυσσον, L T Tr WH. an [[attack]] of [[disease]] is said βάλλειν τινα εἰς κλίνην, to [[lie]] [[sick]] abed, be prostrated by [[sickness]]: [[βέβλημαι]] [[ἐπί]] κλίνης, R G L marginal [[reading]]); [[with]] [[ἐπί]] κλίνης omitted, τινα εἰς φυλακήν, to [[cast]] [[one]] [[into]] [[prison]], R G L),25; βάλλειν [[ἐπί]] τινα [[τήν]] χεῖρα or τάς χεῖρας to [[lay]] [[hand]] or hands on [[one]], [[apprehend]] him, L Tr WH, [[also]] 30 L marginal [[reading]]); [[δρέπανον]] εἰς γῆν to [[apply]] [[with]] [[force]], [[thrust]] in, the [[sickle]], μάχαιραν βάλλειν (to [[cast]], [[send]]) [[ἐπί]] [[τήν]] γῆν, βάλλειν εἰρήνην [[ἐπί]] [[τήν]] γῆν, to [[cast]] ([[send]]) [[peace]]; [[ἔξω]], to [[cast]] [[out]] or [[forth]]: ἑαυτόν [[κάτω]] to [[cast]] [[oneself]] down: ἑαυτόν εἰς [[τήν]] θάλασσαν, Buttmann, 52 (45)), βλήθητι, τί ἀφ' [[ἑαυτοῦ]] to [[cast]] a [[thing]] from [[oneself]], [[throw]] it [[away]]: [[ὕδωρ]] ἐκ τοῦ στόματος, [[cast]] [[out]] of his [[mouth]], Luther schoss aus ihrem Munde); [[ἐνώπιον]] [[with]] the genitive of [[place]], to [[cast]] [[before]] ([[eagerly]] [[lay]] down), to [[rush]] ([[throw]] [[oneself]] (cf. Winer's Grammar, 251 (236); 381 (357) [[note]]{1}; Buttmann, 145 (127))): [[Homer]], Iliad 11,722; 23,462, and [[other]] writings; (cf. Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] III:1)).<br /><b class="num">2.</b> [[without]] [[force]] and [[effort]]; to [[throw]] or [[let]] go of a [[thing]] [[without]] caring [[where]] it falls: κλῆρον to [[cast]] a [[lot]] [[into]] the [[urn]] (B. D. [[under]] the [[word]] Lot), κυβους, [[Plato]], legg. 12, p. 968e. and in [[other]] writings). to [[scatter]]: [[κοπρία]] (st] κοπρίαν), [[ἐπί]] τῆς γῆς, εἰς κῆπον, to [[throw]], [[cast]], [[into]]: [[ἀργύριον]] εἰς [[τόν]] κορβανᾶν (L marginal [[reading]] Tr marginal [[reading]] [[κορβᾶν]]), χαλκόν, δῶρα, etc., εἰς τό [[γαζοφυλάκιον]], βάλλειν τί τίνι, to [[throw]], [[cast]], a [[thing]] to: [[τόν]] ἄρτον τοῖς κυναρίοις, [[ἔμπροσθεν]] τίνος, [[ἐνώπιον]] τίνος, [[σκάνδαλον]], b. β.); to [[give]] [[over]] to [[one]]'s [[care]] [[uncertain]] [[about]] the [[result]]: [[ἀργύριον]] τοῖς τραπεζίταις, to [[deposit]], to [[pour]], to [[pour]] in: followed by εἰς, [[οἶνον]] εἰς [[τόν]] πιθον, [[Epictetus]] 4,13, 12; of rivers, ῥων εἰς ἅλα, Ap. Rhod. 2,401, etc.; the Sept. Ald., Complutensian)); to [[pour]] [[out]], [[ἐπί]] τίνος, εἰς τί, to [[put]] [[into]], [[insert]]: [[τούς]] δακτύλους εἰς τά [[ὦτα]]); χαλινούς εἰς τό [[στόμα]] to [[let]] down, [[cast]] down:); εἰς [[τήν]] καρδίαν τίνος, to [[suggest]], τί ἐν θυμῷ τίνος, [[Homer]], [[Odyssey]] 1,201; 14,269; εἰς [[νοῦν]], schol. ad [[Pindar]] [[Pythagoras]] 4,133; others; ἐμβάλλειν εἰς [[νοῦν]] τίνι, [[Plutarch]], vit. Timol c. 3). (Compare: [[ἀμφιβάλλω]], [[ἀναβάλλω]], [[ἀντιβάλλω]], [[ἀποβάλλω]], [[διαβάλλω]], [[ἐκβάλλω]], [[ἐμβάλλω]], [[παρεμβάλλω]], [[ἐπιβάλλω]], [[καταβάλλω]], [[μεταβάλλω]], [[παραβάλλω]], [[περιβάλλω]], [[προβάλλω]], [[συμβάλλω]], [[ὑπερβάλλω]], [[ὑποβάλλω]].)
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=(AM [[βάλλω]])<br /><b>1.</b> [[ρίχνω]], [[εκσφενδονίζω]] («ὁ [[ἀναμάρτητος]] [[πρῶτος]] τὸν λίθον βαλέτω»)<br /><b>2.</b> <i>βάλλομαι</i><br />[[δέχομαι]] βολές, εχθρικά [[πυρά]]<br /><b>3.</b> [[τοποθετώ]], [[βάζω]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[βάλλω]] [[φωνή]](ν)» — [[φωνάζω]], [[κραυγάζω]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />«[[βάλλω]] είς voῡv», «... [[κατά]] νοῦν», «...εἰς λογισμόν» — [[βάζω]] στον νου μου, [[σκέφτομαι]] [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[βαδίζω]], [[προχωρώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> «[[βάλλω]] [[χέρα]]» — [[αρχίζω]]<br /><b>2.</b> «[[βάλλω]] γονυκλισίαν» — [[βάζω]] [[μετάνοια]], [[γονατίζω]]<br /><b>3.</b> (για [[ασθένεια]]) [[προσβάλλω]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[κτυπώ]], [[πλήττω]]<br /><b>2.</b> [[ρίχνω]], [[απορρίπτω]]<br /><b>3.</b> [[αφήνω]] να πέσει [[κάτι]]<br /><b>4.</b> (για τα μάτια) [[ρίχνω]] [[κάπου]] τη [[ματιά]] μου, [[στρέφω]] το [[βλέμμα]] μου<br /><b>5.</b> (για ζώα) [[οδηγώ]], [[κατευθύνω]] ή [[τοποθετώ]] σε ορισμένη [[θέση]]<br /><b>6.</b> [[τοποθετώ]] [[κάτι]] [[κάπου]]<br /><b>7.</b> (για χρήματα) [[τοποθετώ]], [[καταθέτω]]<br /><b>8.</b> (για ζάρια, κύβους <b>κ.λπ.</b>) [[ρίχνω]] α) «τρὶς ἕξ βαλεῖν» — [[φέρνω]] [[τρεις]] εξάρες<br />β) «εὔ...» ή «[[καλῶς]] βάλλειν» — [[φέρνω]] καλή [[ζαριά]], [[είμαι]] [[τυχερός]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «βάλλ' ἐς [[κόρακας]]» — άι στον κόρακα, άι στα κομμάτια<br />II. (-ομαι)<br /><b>1.</b> περιβάλλομαι, [[φοράω]] («τόξα ἀμφ' ὤμοισιν βάλλομαι», «ἐπὶ [[κάρα]] στέφη βάλλομαι»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐς [[γαστέρα]] βάλλομαι [[γόνον]]» — [[συλλαμβάνω]]<br />β) «κρηπῑδα βάλλομαι» — [[θεμελιώνω]], [[στερεώνω]]<br />γ) «βάλλομαι ἱερὸν [[περί]] τι» — [[χτίζω]]<br />δ) «βάλλομαι ἄγκυραν» — [[ρίχνω]] [[άγκυρα]], [[αγκυροβολώ]]. (Βλ. και [[βάζω]] και [[βάνω]]).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το [[θέμα]] του ενεστώτα [[βάλλω]] αποτελεί τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>βαλ</i> (με απαθή <i>βελ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>g</i><sup>w</sup><i>el</i>-, [[πρβλ]]. [[βέλος]] και ετεροιωμένη <i>βολ</i>-, [[πρβλ]]. [[βολή]]), όπου τα [[διπλά]] -<i>λλ</i>- ερμηνεύονται από τον σχηματισμό του θέματος [[είτε]] με [[επίθημα]] -<i>y</i>- (<i>βάλιω</i>), [[είτε]], το πιθανότερο, με έρρινο [[επίθημα]] -<i>ν</i>- (<i>βαλ</i>-<i>ν</i>-<i>∂</i>-<i>ω</i>, αθέματο <i>βαλ</i>-<i>ν</i>-<i>η</i>-<i>μι</i>). Παράλληλα [[προς]] τις μονοσύλλαβες το [[θέμα]] εμφανίζει και δισύλλαβες μεταπτωτικές βαθμίδες, [[ήτοι]] <i>βλη</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>g</i><sup>w</sup><i>led</i><sub>1</sub> ([[πρβλ]]. [[βλήμα]], <i>βέ</i>-<i>βλη</i>-<i>κα</i>, αβεστ, <i>ni</i>-<i>γr</i><i>ā</i>-<i>ire</i> «[[είναι]] καταβεβλημένοι», τοχ. Α' και Β' <i>kl</i><i>ā</i>- «[[πέφτω]]») και <i>βελε</i>- ([[πρβλ]]. <i>βέλε</i>-<i>μνον</i>), οι οποίες βασίζονται σε αρχική [[ρίζα]] <i>βέλη</i>-. Η δισύλλαβη [[ρίζα]] επιβεβαιώνεται [[επίσης]] στο σανσκρ. <i>ud</i>-<i>gurna</i>- «ανυψωμένος», ενώ η [[σύνδεση]] του [[βάλλω]] με σανσκρ. <i>galati</i> «[[στάζω]] [[στάλα]]-[[στάλα]]» και αρχ. άνω γερμ. <i>guellam</i> «[[πηγάζω]]» δεν φαίνεται δυνατή. Το ρ. [[βάλλω]] στην Ιων.-Αττ. και [[κυρίως]] στον Όμηρο χρησιμοποιείται με τη [[σημασία]] του «[[πλήττω]]» (αντιτιθέμενο σημασιολογικά [[προς]] το [[τύπτω]]), σε άλλες δε περιπτώσεις [[επίσης]] στον Όμηρο έχει την [[έννοια]] του «[[ρίπτω]], [[εκτοξεύω]]» ή «[[βάζω]]». Τέλος, ως αμετάβατο το ρ. [[βάλλω]] αναφέρεται σε ποταμό και σημαίνει «ρίπτομαι, [[εκβάλλω]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βέλος]], [[βλήμα]], [[βλητός]], [[βολή]], [[βόλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[βέλεμνον]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[βαλμός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[βάλσιμο]], [[βαλτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αμφιβάλλω]], [[αναβάλλω]], [[αποβάλλω]], <i>βιαβάλλω</i>, [[εισβάλλω]], [[εκβάλλω]], [[εμβάλλω]], [[επιβάλλω]], [[καταβάλλω]], [[μεταβάλλω]], [[παραβάλλω]], [[περιβάλλω]], [[προβάλλω]], [[προσβάλλω]], [[συμβάλλω]], [[υπερβάλλω]], [[υποβάλλω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αντιβάλλω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εφεσιβάλλω]], [[πανικοβάλλω]]].
|mltxt=(AM [[βάλλω]])<br /><b>1.</b> [[ρίχνω]], [[εκσφενδονίζω]] («[[ἀναμάρτητος πρῶτος τὸν λίθον βαλέτω]]»)<br /><b>2.</b> <i>βάλλομαι</i><br />[[δέχομαι]] βολές, εχθρικά [[πυρά]]<br /><b>3.</b> [[τοποθετώ]], [[βάζω]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[βάλλω]] [[φωνή]](ν)» — [[φωνάζω]], [[κραυγάζω]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />«[[βάλλω]] είς voῡv», «... [[κατά]] νοῦν», «...εἰς λογισμόν» — [[βάζω]] στον νου μου, [[σκέφτομαι]] [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[βαδίζω]], [[προχωρώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> «[[βάλλω]] [[χέρα]]» — [[αρχίζω]]<br /><b>2.</b> «[[βάλλω]] γονυκλισίαν» — [[βάζω]] [[μετάνοια]], [[γονατίζω]]<br /><b>3.</b> (για [[ασθένεια]]) [[προσβάλλω]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[κτυπώ]], [[πλήττω]]<br /><b>2.</b> [[ρίχνω]], [[απορρίπτω]]<br /><b>3.</b> [[αφήνω]] να πέσει [[κάτι]]<br /><b>4.</b> (για τα μάτια) [[ρίχνω]] [[κάπου]] τη [[ματιά]] μου, [[στρέφω]] το [[βλέμμα]] μου<br /><b>5.</b> (για ζώα) [[οδηγώ]], [[κατευθύνω]] ή [[τοποθετώ]] σε ορισμένη [[θέση]]<br /><b>6.</b> [[τοποθετώ]] [[κάτι]] [[κάπου]]<br /><b>7.</b> (για χρήματα) [[τοποθετώ]], [[καταθέτω]]<br /><b>8.</b> (για ζάρια, κύβους <b>κ.λπ.</b>) [[ρίχνω]] α) «τρὶς ἕξ βαλεῖν» — [[φέρνω]] [[τρεις]] εξάρες<br />β) «εὔ...» ή «[[καλῶς]] βάλλειν» — [[φέρνω]] καλή [[ζαριά]], [[είμαι]] [[τυχερός]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «βάλλ' ἐς [[κόρακας]]» — άι στον κόρακα, άι στα κομμάτια<br />II. (-ομαι)<br /><b>1.</b> περιβάλλομαι, [[φοράω]] («τόξα ἀμφ' ὤμοισιν βάλλομαι», «ἐπὶ [[κάρα]] στέφη βάλλομαι»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐς [[γαστέρα]] βάλλομαι [[γόνον]]» — [[συλλαμβάνω]]<br />β) «κρηπῖδα βάλλομαι» — [[θεμελιώνω]], [[στερεώνω]]<br />γ) «βάλλομαι ἱερὸν [[περί]] τι» — [[χτίζω]]<br />δ) «βάλλομαι ἄγκυραν» — [[ρίχνω]] [[άγκυρα]], [[αγκυροβολώ]]. (Βλ. και [[βάζω]] και [[βάνω]]).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το [[θέμα]] του ενεστώτα [[βάλλω]] αποτελεί τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>βαλ</i> (με απαθή <i>βελ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>g</i><sup>w</sup><i>el</i>-, [[πρβλ]]. [[βέλος]] και ετεροιωμένη <i>βολ</i>-, [[πρβλ]]. [[βολή]]), όπου τα [[διπλά]] -<i>λλ</i>- ερμηνεύονται από τον σχηματισμό του θέματος [[είτε]] με [[επίθημα]] -<i>y</i>- (<i>βάλιω</i>), [[είτε]], το πιθανότερο, με έρρινο [[επίθημα]] -<i>ν</i>- (<i>βαλ</i>-<i>ν</i>-<i>∂</i>-<i>ω</i>, αθέματο <i>βαλ</i>-<i>ν</i>-<i>η</i>-<i>μι</i>). Παράλληλα [[προς]] τις μονοσύλλαβες το [[θέμα]] εμφανίζει και δισύλλαβες μεταπτωτικές βαθμίδες, [[ήτοι]] <i>βλη</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>g</i><sup>w</sup><i>led</i><sub>1</sub> ([[πρβλ]]. [[βλήμα]], <i>βέ</i>-<i>βλη</i>-<i>κα</i>, αβεστ, <i>ni</i>-<i>γr</i><i>ā</i>-<i>ire</i> «[[είναι]] καταβεβλημένοι», τοχ. Α' και Β' <i>kl</i><i>ā</i>- «[[πέφτω]]») και <i>βελε</i>- ([[πρβλ]]. [[βέλεμνον]]), οι οποίες βασίζονται σε αρχική [[ρίζα]] <i>βέλη</i>-. Η δισύλλαβη [[ρίζα]] επιβεβαιώνεται [[επίσης]] στο σανσκρ. <i>ud</i>-<i>gurna</i>- «ανυψωμένος», ενώ η [[σύνδεση]] του [[βάλλω]] με σανσκρ. <i>galati</i> «[[στάζω]] [[στάλα]]-[[στάλα]]» και αρχ. άνω γερμ. <i>guellam</i> «[[πηγάζω]]» δεν φαίνεται δυνατή. Το ρ. [[βάλλω]] στην Ιων.-Αττ. και [[κυρίως]] στον Όμηρο χρησιμοποιείται με τη [[σημασία]] του «[[πλήττω]]» (αντιτιθέμενο σημασιολογικά [[προς]] το [[τύπτω]]), σε άλλες δε περιπτώσεις [[επίσης]] στον Όμηρο έχει την [[έννοια]] του «[[ρίπτω]], [[εκτοξεύω]]» ή «[[βάζω]]». Τέλος, ως αμετάβατο το ρ. [[βάλλω]] αναφέρεται σε ποταμό και σημαίνει «ρίπτομαι, [[εκβάλλω]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βέλος]], [[βλήμα]], [[βλητός]], [[βολή]], [[βόλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[βέλεμνον]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[βαλμός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[βάλσιμο]], [[βαλτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αμφιβάλλω]], [[αναβάλλω]], [[αποβάλλω]], <i>βιαβάλλω</i>, [[εισβάλλω]], [[εκβάλλω]], [[εμβάλλω]], [[επιβάλλω]], [[καταβάλλω]], [[μεταβάλλω]], [[παραβάλλω]], [[περιβάλλω]], [[προβάλλω]], [[προσβάλλω]], [[συμβάλλω]], [[υπερβάλλω]], [[υποβάλλω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αντιβάλλω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εφεσιβάλλω]], [[πανικοβάλλω]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 44: Line 41:
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''βάλλω:''' (fut. βᾰλῶ - ион. [[βαλέω]], редко βαλλήσω; aor. 2 ἔβᾰλον, pf. [[βέβληκα]]; pass.: fut. [[βληθήσομαι]] и βεβλήσομαι, aor. [[ἐβλήθην]], pf. [[βέβλημαι]]) реже med.<br /><b class="num">1</b> [[бросать]], [[кидать]], [[метать]] (τι εἰς ἅλα, ἐν πυρί, [[ποτὶ]] πέτρας, [[προτὶ]] γαίῃ Hom.; σπόρον ἐν νειοῖσιν Theocr.): β. τινί Hom., Pind., Soph., Eur., Thuc., Arph., Xen. реже τι Hom. метать что-л.; β. κύβους Aesch., Soph., Plat., Plut. бросать кости или жребий; β. [[πῦρ]] Hom., Polyb. поджигать;<br /><b class="num">2</b> [[метать копья]] (ἐκ χειρός Xen.; β. καὶ τοξεύειν Dem.);<br /><b class="num">3</b> [[ронять]]: β. [[δάκρυ]] Hom. проливать слезы; β., тж. β. τοὸς ὀδόντας Arst. терять зубы;<br /><b class="num">4</b> [[надевать]], [[приставлять]], [[приделывать]] ([[κύκλα]] ἀμφὶ ὀχέεσσι Hom.): ἐν πύλαισιν ἀκοὰν β. Eur. приложить ухо к двери;<br /><b class="num">5</b> [[надевать]], [[накидывать]] (αἰγίδα ἀμφ᾽ ὤμοις, [[ῥάκος]] [[ἀμφί]] τινι, med. ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] Hom.; [[κρήδεμνον]] πλοκάμοις Anth.);<br /><b class="num">6</b> [[закидывать]], [[забрасывать]] (τὸ [[δίκτυον]] εἰς τὴν θάλασσαν NT; [[ἀμφί]] τινι χεῖρας и πήχεε Hom.): ἐπὶ γᾶν Φρυγῶν ποδὸς [[ἴχνος]] [[βαλεῖν]] Eur. ступить на фригийскую землю;<br /><b class="num">7</b> [[валить]], [[опрокидывать]] (τινὰ ἐν δαπέδῳ и ἐν κονίῃσι Hom.): ἐς [[γόνυ]] τὴν πόλιν β. Her. поставить на колени, т. е. сокрушить государство;<br /><b class="num">8</b> [[низвергать]], [[разрушать]] (οἶκον Aesch.);<br /><b class="num">9</b> [[извергать]], [[изгонять]] (τινὰ γῆς [[ἔξω]] Soph.): ἄθαπτόν τινα [[βαλεῖν]] Soph. лишить кого-л. погребения;<br /><b class="num">10</b> [[ввергать]], [[повергать]] (τινὰ ἐς [[κακόν]] Hom.; τινὰ εἰς [[δεῖμα]] Her. и εἰς φόβον Eur.): [[βαλεῖν]] τινα εἰς ἔχθραν Aesch. навлечь на кого-л. ненависть; ἐν αἰτίᾳ [[βαλεῖν]] τινα Soph. возвести на кого-л. обвинение; τὴν χώραν κινδύνῳ [[βαλεῖν]] Aesch. подвергнуть страну опасности;<br /><b class="num">11</b> [[поворачивать]], [[направлять]] ([[νῆας]] ἐς πόντον Hom.; ὄμματα [[ἑτέρωσε]] Hom. и πρὸς γῆν Eur.; πρὸσωπον εἰς γῆν Eur.);<br /><b class="num">12</b> [[опускать]], [[склонять]] ([[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] Hom.);<br /><b class="num">13</b> [[гнать]], [[погонять]] (ἵππους [[πρόσθε]] Hom.; [[κάτωθε]] τὰ μοσχία Theocr.);<br /><b class="num">14</b> [[ударять]], [[поражать]] (τινὰ [[δουρί]] Hom.; τινὰ κακοῖς Eur.): [[βαλεῖν]] τινά τι, [[κατά]], πρός и [[ὑπό]] τι, реже β. τινος [[κατά]] τι Hom. ударить (ранить) кого-л. во что-л.; [[ἕλκος]] τό μιν [[βάλε]] ἰῷ Hom. рана, которую он нанес ему стрелой: β. ψόγῳ τινά Eur. оскорблять кого-л.; β. ἐπὶ σκοπόν Xen., τοῦ σκοποῦ Plat. и ἐπὶ σκοποῦ ([[varia lectio|v.l.]] [[ἐπίσκοπα]]) Luc. попадать в цель; ἄχεϊ μεγάλῳ [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]] Hom. глубоко огорченный в душе; βάλλει με [[φθόγγος]] δι᾽ [[ὤτων]] Soph. до ушей моих доносится шум;<br /><b class="num">15</b> (''[[sc.]]'' ὕμνῳ) воспевать, славить (τινά Pind.);<br /><b class="num">16</b> [[вгонять]], [[вонзать]] (ἰὸν ἐνὶ στήθεσσί τινι Hom.);<br /><b class="num">17</b> [[наводить]], [[нагонять]], [[насылать]] ([[ὕπνον]] ἐπὶ βλεφάροις Hom.);<br /><b class="num">18</b> [[внушать]], [[вселять]] (τί τινι ἐν θυμῷ Hom., θυμῷ Aesch. и εἰς θυμόν Soph., Plut., ἐν στήθεσσι Hom. и ἐν καρδίᾳ Pind.; λύπην τινί Soph.);<br /><b class="num">19</b> [[грузить]], [[нагружать]] (μῆλα ἐν [[νηΐ]] Hom.);<br /><b class="num">20</b> med. [[погружаться]] ([[χρόα]] βάλλεσθαι λουτροῖς HH);<br /><b class="num">21</b> (''[[sc.]]'' ἑαυτόν) бросаться, устремляться, падать (ἐν πέδῳ Aesch.); (о реке) изливаться, впадать (ποταμὸς εἰς ἅλα βάλλων Hom.): ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι Hom. кобылицы, обогнувшие столб; βάλλ᾽ ἐς κόρακας! Arph. убирайся прочь!, проваливай!; βάλλ᾽ ἐς μακαρίαν! Plat. что ты, бог с тобой!; εἰς [[ὕπνον]] [[βαλεῖν]] Eur. заснуть;<br /><b class="num">22</b> (о жидкости), [[обрызгивать]], [[окроплять]], (τινά Hom., Eur.);<br /><b class="num">23</b> [[осыпать]], [[обдавать]] (ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες [[ἔβαλλον]] Hom.);<br /><b class="num">24</b> [[наливать]], [[вливать]] ([[οἶνον]] [[νέον]] εἰς ἀσκοὺς παλαιούς NT);<br /><b class="num">25</b> тж. med. [[озарять]], [[освещать]] (ἀκτῖσιν Hom.; γαῖαν Eur.; [[σελήνη]] βαλλομένη διὰ θυρίδων Anth.);<br /><b class="num">26</b> med. [[насыпать]], [[возводить]] ([[χαράκωμα]] πρὸς τῇ πόλει Dem.; χάρακα Polyb., Plut.); закладывать (κρηπῖδα Pind.; τὰς οἰκοδομίας Plat., ἀρχὴν τῶν πραγμάτων Luc.);<br /><b class="num">27</b> med. [[обдумывать]], [[замышлять]] (τι ἐπὶ θυμῷ и μετὰ φρεσί Hom.; ἐνὶ φρεσί Hom., Hes. или ἐπ᾽ [[ἑωυτοῦ]] Her.): ἐς θυμὸν ἐβάλετο Her. он решил;<br /><b class="num">28</b> med. зачать; βαλεσθαι ἐς γαστέρα [[γόνον]] Her. забеременеть.
|elrutext='''βάλλω:''' (fut. βᾰλῶ - ион. [[βαλέω]], редко βαλλήσω; aor. 2 ἔβᾰλον, pf. [[βέβληκα]]; pass.: fut. [[βληθήσομαι]] и βεβλήσομαι, aor. [[ἐβλήθην]], pf. [[βέβλημαι]]) [[реже]] med.<br /><b class="num">1</b> [[бросать]], [[кидать]], [[метать]] (τι εἰς ἅλα, ἐν πυρί, [[ποτὶ]] πέτρας, [[προτὶ]] γαίῃ Hom.; σπόρον ἐν νειοῖσιν Theocr.): β. τινί Hom., Pind., Soph., Eur., Thuc., Arph., Xen. реже τι Hom. метать что-л.; β. κύβους Aesch., Soph., Plat., Plut. бросать кости или жребий; β. [[πῦρ]] Hom., Polyb. поджигать;<br /><b class="num">2</b> [[метать копья]] (ἐκ χειρός Xen.; β. καὶ τοξεύειν Dem.);<br /><b class="num">3</b> [[ронять]]: β. [[δάκρυ]] Hom. проливать слезы; β., тж. β. τοὸς ὀδόντας Arst. терять зубы;<br /><b class="num">4</b> [[надевать]], [[приставлять]], [[приделывать]] ([[κύκλα]] ἀμφὶ ὀχέεσσι Hom.): ἐν πύλαισιν ἀκοὰν β. Eur. приложить ухо к двери;<br /><b class="num">5</b> [[надевать]], [[накидывать]] (αἰγίδα ἀμφ᾽ ὤμοις, [[ῥάκος]] [[ἀμφί]] τινι, med. ἀμφὶ ὤμοισιν [[ξίφος]] Hom.; [[κρήδεμνον]] πλοκάμοις Anth.);<br /><b class="num">6</b> [[закидывать]], [[забрасывать]] (τὸ [[δίκτυον]] εἰς τὴν θάλασσαν NT; [[ἀμφί]] τινι χεῖρας и πήχεε Hom.): ἐπὶ γᾶν Φρυγῶν ποδὸς [[ἴχνος]] [[βαλεῖν]] Eur. ступить на фригийскую землю;<br /><b class="num">7</b> [[валить]], [[опрокидывать]] (τινὰ ἐν δαπέδῳ и ἐν κονίῃσι Hom.): ἐς [[γόνυ]] τὴν πόλιν β. Her. поставить на колени, т. е. сокрушить государство;<br /><b class="num">8</b> [[низвергать]], [[разрушать]] (οἶκον Aesch.);<br /><b class="num">9</b> [[извергать]], [[изгонять]] (τινὰ γῆς [[ἔξω]] Soph.): ἄθαπτόν τινα [[βαλεῖν]] Soph. лишить кого-л. погребения;<br /><b class="num">10</b> [[ввергать]], [[повергать]] (τινὰ ἐς [[κακόν]] Hom.; τινὰ εἰς [[δεῖμα]] Her. и εἰς φόβον Eur.): [[βαλεῖν]] τινα εἰς ἔχθραν Aesch. навлечь на кого-л. ненависть; ἐν αἰτίᾳ [[βαλεῖν]] τινα Soph. возвести на кого-л. обвинение; τὴν χώραν κινδύνῳ [[βαλεῖν]] Aesch. подвергнуть страну опасности;<br /><b class="num">11</b> [[поворачивать]], [[направлять]] ([[νῆας]] ἐς πόντον Hom.; ὄμματα [[ἑτέρωσε]] Hom. и πρὸς γῆν Eur.; πρὸσωπον εἰς γῆν Eur.);<br /><b class="num">12</b> [[опускать]], [[склонять]] ([[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] Hom.);<br /><b class="num">13</b> [[гнать]], [[погонять]] (ἵππους [[πρόσθε]] Hom.; [[κάτωθε]] τὰ μοσχία Theocr.);<br /><b class="num">14</b> [[ударять]], [[поражать]] (τινὰ [[δουρί]] Hom.; τινὰ κακοῖς Eur.): [[βαλεῖν]] τινά τι, [[κατά]], πρός и [[ὑπό]] τι, реже β. τινος [[κατά]] τι Hom. ударить (ранить) кого-л. во что-л.; [[ἕλκος]] τό μιν [[βάλε]] ἰῷ Hom. рана, которую он нанес ему стрелой: β. ψόγῳ τινά Eur. оскорблять кого-л.; β. ἐπὶ σκοπόν Xen., τοῦ σκοποῦ Plat. и ἐπὶ σκοποῦ ([[varia lectio|v.l.]] [[ἐπίσκοπα]]) Luc. попадать в цель; ἄχεϊ μεγάλῳ [[βεβολημένος]] [[ἦτορ]] Hom. глубоко огорченный в душе; βάλλει με [[φθόγγος]] δι᾽ [[ὤτων]] Soph. до ушей моих доносится шум;<br /><b class="num">15</b> (''[[sc.]]'' ὕμνῳ) воспевать, славить (τινά Pind.);<br /><b class="num">16</b> [[вгонять]], [[вонзать]] (ἰὸν ἐνὶ στήθεσσί τινι Hom.);<br /><b class="num">17</b> [[наводить]], [[нагонять]], [[насылать]] ([[ὕπνον]] ἐπὶ βλεφάροις Hom.);<br /><b class="num">18</b> [[внушать]], [[вселять]] (τί τινι ἐν θυμῷ Hom., θυμῷ Aesch. и εἰς θυμόν Soph., Plut., ἐν στήθεσσι Hom. и ἐν καρδίᾳ Pind.; λύπην τινί Soph.);<br /><b class="num">19</b> [[грузить]], [[нагружать]] (μῆλα ἐν [[νηΐ]] Hom.);<br /><b class="num">20</b> med. [[погружаться]] ([[χρόα]] βάλλεσθαι λουτροῖς HH);<br /><b class="num">21</b> (''[[sc.]]'' ἑαυτόν) бросаться, устремляться, падать (ἐν πέδῳ Aesch.); (о реке) изливаться, впадать (ποταμὸς εἰς ἅλα βάλλων Hom.): ἵπποι περὶ [[τέρμα]] βαλοῦσαι Hom. кобылицы, обогнувшие столб; βάλλ᾽ ἐς κόρακας! Arph. убирайся прочь!, проваливай!; βάλλ᾽ ἐς μακαρίαν! Plat. что ты, бог с тобой!; εἰς [[ὕπνον]] [[βαλεῖν]] Eur. заснуть;<br /><b class="num">22</b> (о жидкости), [[обрызгивать]], [[окроплять]], (τινά Hom., Eur.);<br /><b class="num">23</b> [[осыпать]], [[обдавать]] (ἡνίοχον κονίης ῥαθάμιγγες [[ἔβαλλον]] Hom.);<br /><b class="num">24</b> [[наливать]], [[вливать]] ([[οἶνον]] [[νέον]] εἰς ἀσκοὺς παλαιούς NT);<br /><b class="num">25</b> тж. med. [[озарять]], [[освещать]] (ἀκτῖσιν Hom.; γαῖαν Eur.; [[σελήνη]] βαλλομένη διὰ θυρίδων Anth.);<br /><b class="num">26</b> med. [[насыпать]], [[возводить]] ([[χαράκωμα]] πρὸς τῇ πόλει Dem.; χάρακα Polyb., Plut.); закладывать (κρηπῖδα Pind.; τὰς οἰκοδομίας Plat., ἀρχὴν τῶν πραγμάτων Luc.);<br /><b class="num">27</b> med. [[обдумывать]], [[замышлять]] (τι ἐπὶ θυμῷ и μετὰ φρεσί Hom.; ἐνὶ φρεσί Hom., Hes. или ἐπ᾽ [[ἑωυτοῦ]] Her.): ἐς θυμὸν ἐβάλετο Her. он решил;<br /><b class="num">28</b> med. зачать; βαλεσθαι ἐς γαστέρα [[γόνον]] Her. забеременеть.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[throw]], [[hit]] (Il.), orig. [[reach]], [[hit by throwing]]?, s. DELG.<br />Other forms: Aor. [[βαλεῖν]] ([[βλείην]], [[ξυμβλήτην]], [[ἔβλητο]]), pf. [[βέβληκα]], <b class="b3">-μαι</b>, ([[βεβολημένος]] from <b class="b3">*βέβολα</b> Chantr. Gramm. hom. 1,235?), fut. [[βαλῶ]], also [[βαλλήσω]] (s. [[βαλλητύς]]).<br />Dialectal forms: Arc. [[δέλλω]] in <b class="b3">ἐσ-δέλλω</b> = <b class="b3">ἐκ-βάλλω</b>, also [[ζέλλω]], [[ἔζελεν]] (EM, s. below).<br />Compounds: Many compounds: <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐμ-</b>, <b class="b3">ἐκ-βάλλω</b> [[etc]].<br />Derivatives: 1. [[βόλος]] m. [[thowing]], [[net]] (A.); in comp. [[πρόβολος]] m. [[projecting land]] etc. (Od.) - 2. [[βολή]] f. <b class="b2">throw(ing)</b> (Il.). - Many deriv. from [[βόλος]], [[βολή]]: see DELG - 3. [[βέλος]] n. [[throwing weapon]] (Il.); cf. [[βελόνη]]. - 4. [[βέλεμνον]] [[arrow]], [[javelin]] (Il.), s. below). - 5. <b class="b3">-βλής</b> in comp., e.g.. [[προβλής]], <b class="b3">-ῆτος</b> [[projecting]] (Il.). - 6. [[βλῆμα]] <b class="b2">throw, throwing weapon; wound</b>. - 7. <b class="b3">-βλησις</b> in comp., [[ἀνάβλησις]] [[delay]] (Il.). - 8. <b class="b3">-βληστρον</b> (for the [[σ]] Schwyzer 706) in [[ἀμφίβληστρον]] [[net]] (Hes.). S. [[βαλλητύς]], [[βλῆτρον]]. - Few agent nouns; beside <b class="b3">βλήτειρα ὀιστῶν</b> (Alex. Aet.); in comp. (hellen.) <b class="b3">-βολεύς</b>, e. g. [[ἀμφιβολεύς]]; also [[διαβλήτωρ]] (Man.) = [[διάβολος]]. In comp. <b class="b3">-έτης</b> in <b class="b3">ἑκατηβελέ-της</b> (Il.) = [[ἑκατηβόλος]]. - Adj.: in comp. <b class="b3">-βλητικός</b> and <b class="b3">-βλήσιμος</b>; adverbs in <b class="b3">-δην</b>, [[παραβλήδην]] (Il.). - Deverb. [[βολέω]] in [[βεβολήατο]], [[βεβολημένος]] etc., but s. Chantr. Gramm. hom. 1, 435.<br />Origin: IE [Indo-European] [472] <b class="b2">*gʷelh₁-</b> [[hit by throwing]]<br />Etymology: Ion.-Att. [[βάλλω]] and Arc. [[δέλλω]] (with sec. assibilation [[ζέλλω]]) show original <b class="b2">gu̯-</b>. The geminate <b class="b3">-λλ-</b> either from a yod-present <b class="b3">*βαλ-ιω</b> or a nasal present <b class="b3">*βαλ-ν-H-ω</b>, athem. <b class="b3">*βάλ-ν-η-μι</b>. [[δέλλω]] ([[ζέλλω]]) from the aorist <b class="b3">ἔζελεν ἔβαλεν</b> H., which was reshaped from an athematich aor (<b class="b2">*e-gʷelh₁-t</b>). <b class="b3">βελε-</b> also in [[ἑκατηβελέτης]], and in <b class="b3">βελεμν-</b> (but s. Fur. 151: to [[πελεμίζω]]). [[ἔβαλον]] from the athem. aor. zero grade <b class="b2">*gʷl̥h₁-</b>. The form <b class="b3">βλη-</b> prob. from zero grade <b class="b2">*gʷl̥h₁-</b>, which is certain for [[ἔβλητο]]. - Remarkably, this old verb has no certain relatives. Av. <b class="b2">ni-γrā-ire</b> prob. for <b class="b2">*niγna-</b>; uncertain Toch. A B <b class="b2">klā-</b> [[fall]], Skt. <b class="b2">ud-gūrṇa-</b>, OIr. [[atbaill]] [[dies]]; s. LIV. (Not to Skt. [[galati]] [[drip]], OHG. [[quellan]] [[hervorquellen]] etc.) - Cf. [[βούλομαι]], [[βάλανος]], [[βελόνη]], [[βῶλος]], [[βωλόναι]].
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[throw]], [[hit]] (Il.), orig. [[reach]], [[hit by throwing]]?, s. DELG.<br />Other forms: Aor. [[βαλεῖν]] ([[βλείην]], [[ξυμβλήτην]], [[ἔβλητο]]), pf. [[βέβληκα]], <b class="b3">-μαι</b>, ([[βεβολημένος]] from <b class="b3">*βέβολα</b> Chantr. Gramm. hom. 1,235?), fut. [[βαλῶ]], also [[βαλλήσω]] (s. [[βαλλητύς]]).<br />Dialectal forms: Arc. [[δέλλω]] in <b class="b3">ἐσ-δέλλω</b> = <b class="b3">ἐκ-βάλλω</b>, also [[ζέλλω]], [[ἔζελεν]] (EM, s. below).<br />Compounds: Many compounds: <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐμ-</b>, <b class="b3">ἐκ-βάλλω</b> [[etc]].<br />Derivatives: 1. [[βόλος]] m. [[thowing]], [[net]] (A.); in comp. [[πρόβολος]] m. [[projecting land]] etc. (Od.) - 2. [[βολή]] f. <b class="b2">throw(ing)</b> (Il.). - Many deriv. from [[βόλος]], [[βολή]]: see DELG - 3. [[βέλος]] n. [[throwing weapon]] (Il.); cf. [[βελόνη]]. - 4. [[βέλεμνον]] [[arrow]], [[javelin]] (Il.), s. below). - 5. <b class="b3">-βλής</b> in comp., e.g.. [[προβλής]], <b class="b3">-ῆτος</b> [[projecting]] (Il.). - 6. [[βλῆμα]] [[throw]], [[throwing weapon; wound]]. - 7. <b class="b3">-βλησις</b> in comp., [[ἀνάβλησις]] [[delay]] (Il.). - 8. <b class="b3">-βληστρον</b> (for the [[σ]] Schwyzer 706) in [[ἀμφίβληστρον]] [[net]] (Hes.). S. [[βαλλητύς]], [[βλῆτρον]]. - Few agent nouns; beside <b class="b3">βλήτειρα ὀιστῶν</b> (Alex. Aet.); in comp. (hellen.) <b class="b3">-βολεύς</b>, e. g. [[ἀμφιβολεύς]]; also [[διαβλήτωρ]] (Man.) = [[διάβολος]]. In comp. <b class="b3">-έτης</b> in <b class="b3">ἑκατηβελέ-της</b> (Il.) = [[ἑκατηβόλος]]. - Adj.: in comp. <b class="b3">-βλητικός</b> and <b class="b3">-βλήσιμος</b>; adverbs in <b class="b3">-δην</b>, [[παραβλήδην]] (Il.). - Deverb. [[βολέω]] in [[βεβολήατο]], [[βεβολημένος]] etc., but s. Chantr. Gramm. hom. 1, 435.<br />Origin: IE [Indo-European] [472] <b class="b2">*gʷelh₁-</b> [[hit by throwing]]<br />Etymology: Ion.-Att. [[βάλλω]] and Arc. [[δέλλω]] (with sec. assibilation [[ζέλλω]]) show original <b class="b2">gu̯-</b>. The geminate <b class="b3">-λλ-</b> either from a yod-present <b class="b3">*βαλ-ιω</b> or a nasal present <b class="b3">*βαλ-ν-H-ω</b>, athem. <b class="b3">*βάλ-ν-η-μι</b>. [[δέλλω]] ([[ζέλλω]]) from the aorist <b class="b3">ἔζελεν ἔβαλεν</b> H., which was reshaped from an athematich aor (<b class="b2">*e-gʷelh₁-t</b>). <b class="b3">βελε-</b> also in [[ἑκατηβελέτης]], and in <b class="b3">βελεμν-</b> (but s. Fur. 151: to [[πελεμίζω]]). [[ἔβαλον]] from the athem. aor. zero grade <b class="b2">*gʷl̥h₁-</b>. The form <b class="b3">βλη-</b> prob. from zero grade <b class="b2">*gʷl̥h₁-</b>, which is certain for [[ἔβλητο]]. - Remarkably, this old verb has no certain relatives. Av. <b class="b2">ni-γrā-ire</b> prob. for <b class="b2">*niγna-</b>; uncertain Toch. A B <b class="b2">klā-</b> [[fall]], Skt. <b class="b2">ud-gūrṇa-</b>, OIr. [[atbaill]] [[dies]]; s. LIV. (Not to Skt. [[galati]] [[drip]], OHG. [[quellan]] [[hervorquellen]] etc.) - Cf. [[βούλομαι]], [[βάλανος]], [[βελόνη]], [[βῶλος]], [[βωλόναι]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 53: Line 50:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=[[βάλλω]], imperat. med. ep. [[βάλλεο]], Ion. [[βάλλευ]], imperf. ep. βάλλον, med. βαλλόμην, iterat. [[βαλλέσκετο]]; them. aor. [[ἔβαλον]], poët. βάλον, iterat. βάλεσκε, ep. conj. 2 sing. [[βάλῃσθα]], ep. opt. 2 sing. [[βάλοισθα]], Ion. imperat. med. [[βαλεῦ]], ep. Ion. inf. act. [[βαλέειν]], poët. ptc. f. βαλοῖσα, stamaor. in compos. -έβλην, med. met pass. bet. 3 sing. [[ἔβλητο]], conj. med. met pass. bet. 3 sing. [[βλήεται]], opt. act. 2 sing. [[βλείης]], med. met pass. bet. βλῃο, inf. βλήμεναι, med. met pass. bet. [[βλῆσθαι]], ptc. act. βλείς, med. met pass. bet. [[βλήμενος]]; aor. pass. [[ἐβλήθην]]; perf. act. [[βέβληκα]], opt. βεβλήκοι, plqperf. [[ἐβεβλήκειν]], perf. med.-pass. [[βέβλημαι]], ep. Ion. 3 plur. [[βεβλήαται]], imperat. med. βέβλησο, plqperf. med.-pass. [[ἐβεβλήμην]], Ion. 3 plur. -εβεβλέατο; fut. βαλῶ, zelden βαλλήσω, Ion. [[βαλέω]], med. βαλοῦμαι, pass. [[βληθήσομαι]] werpen<br /><b class="num">1.</b> met dat. van projectiel (niet weglaatbaar) gooien (met):. οἱ δ’ [[ἄρα]] χερμαδίοισι... βάλλον zij gooiden met slingerstenen Il. 12.155; λίθοις ἔβαλλον zij gooiden met stenen Thuc. 4.34.1.<br /><b class="num">2.</b> met acc., en meestal met bep. van richting of prep. bep.<br /><b class="num">3.</b> [[werpen]], [[gooien]].<br /><b class="num">4.</b> met acc. v. zaak of projectiel:; [[πόντονδε]] β. [[βέλος]] een projectiel in zee gooien Od. 9.495; [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ hij wierp de scepter tegen de grond Il. 1.245; εὐνὰς [[βαλέειν]] de ankers uitwerpen Od. 9.137; ook med..; ἄγκυραν... [[τήν]]... [[βαλλέσκετο]] het anker dat hij telkens uitwierp Hdt. 9.74.1; spec. bij dobbelen:; τρὶς ἓξ β. drie maal zes gooien Aeschl. Ag. 33; overdr..; [[ὕπνον]] ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι [[βάλε]] aangename slaap wierp zij over zijn oogleden Od. 16.451; λύπην πᾶσιν Ἀργείοις βαλεῖς jij zult verdriet over de Grieken uitstorten Soph. Ph. 67; χώραν τήνδε κινδύνῳ βάλλειν dit land aan gevaar blootstellen Aeschl. Sept. 1048; τί πρὸς γῆν [[ὄμμα]] σὸν βαλὼν ἔχεις waarom houd je je blik neergeslagen naar de grond? Eur. Ion 582; abs..; ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοι βάλλουσι zoals de goden (het) mij ingeven Od. 1.201; med..; ἐν θυμῷ δ’ ἐβάλοντο [[ἔπος]] zij namen zijn woord ter harte Il. 15.566; σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ [[βάλλεο]] σῇσι overweeg jij het bij jezelf Il. 1.297; ἐπ’ [[ὑμέων]] αὐτῶν βαλόμενοι ποιέειν [[ταῦτα]] als jullie het zelf op je genomen hadden dat te doen Hdt. 3.71.5; ἐπὶ κάρᾳ στέφη βάλλεσθαι zich een krans op het hoofd zetten Eur. IA 1513; [[εἰς]] μνήμην ἐβάλοντο zij riepen in herinnering Plut. Sull. 12.6; alg. voor plaatsen:; [[βάλε]] τὴν μάχαιραν [[εἰς]] τὴν θήκην steek je zwaard in de schede NT Io. 18.11; βάλλουσιν [[οἶνον]] νέον [[εἰς]] ἀσκοὺς καινούς zij gieten nieuwe wijn in nieuwe zakken NT Mt. 9.17; idiom.. βαλεῖν τὰ ἀργύρια het geld (bij de bankiers) deponeren NT Mt. 25.27.<br /><b class="num">5.</b> met acc. v. levend wezen:; τοὺς σοὺς [[πρόσθε]] βαλών door jouw eigen paarden voor (de mijne) te gooien Il. 23.572; ἦ με γῆς [[ἔξω]] βαλεῖν; (wat wil je?) soms mij het land uitgooien? Soph. OT 622; pregn..; [[ἐμέ]]... ἄτιμον [[ἔβαλον]] mij hebben zij eerloos verstoten Soph. Ph. 1028; (neer)werpen:; [[τάων]] ἐν κονίῃσι βάλες... παρακοίτας (de vrouwen) van wie je de mannen in het stof hebt geworpen Il. 8.156; ἔβαλεν αὐτὸν [[εἰς]] φυλακήν hij gooide hem in de gevangenis NT Mt. 18.30; overdr..; ὁ τῆσδ’ [[ὄλεθρος]] ἐς φόβον βαλεῖ τὸ [[μῶρον]] αὐτῶν haar dood zal hun dwaasheid angst aanjagen Eur. Tr. 1058; βαλεῖν ἐν αἰτίᾳ... αὐτὸν αὑτόν zichzelf de schuld geven Plat. Epist. 341a; med.. ἐς γαστέρα ἄλλον βαλέσθαι [[γόνον]] nog een keer drachtig worden Hdt. 3.28.2.<br /><b class="num">6.</b> werpen, laten vallen:. [[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] βάλεν hij liet zijn hoofd opzij vallen Il. 8.306; [[βαλέειν]] τ’ ἀπὸ [[δάκρυ]] παρειῶν een traan van onze wangen laten vallen Od. 4.198; ὡς [[συκῆ]] βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς gelijk een vijgenboom zijn wintervijgen laat vallen NT Apoc. 6.13.<br /><b class="num">7.</b> spec. med. een fundament leggen, een basis leggen:. τὰς οἰκοδομίας χρὴ [[οὕτως]] ἐξ ἀρχῆς βάλλεσθαι men dient de constructie van de gebouwen van meet af aan zo te ontwerpen Plat. Lg. 779b; κρηπίδα βεβαιοτάτην... βαλόμενος na een zeer stevig fundament gelegd te hebben Luc. 3.4.<br /><b class="num">8.</b> idiom., schijnbaar intrans. zich storten, vallen; van rivieren; [[ποταμός]]... [[εἰς]] ἅλα βάλλων de rivier die in zee uitmondt Il. 11.722; overdr. als verwensing:. βάλλ’ ἐς κόρακας loop naar de maan! (val dood!) Aristoph. Ve. 835; ἔβαλεν κατ’ αὐτῆς [[ἄνεμος]] [[τυφωνικός]] een stormwind stak op over het (eiland) NT Act. Ap. 27.14.<br /><b class="num">9.</b> met acc., altijd zonder prep. bep. treffen, raken; met acc. v. pers..; τὸν μὲν... βάλ’... [[Ἀπόλλων]] hem trof Apollo Od. 7.64; met dat. instr. en acc. v. zaak; τῷ βάλεν Αἴαντος... [[σάκος]] hiermee trof hij het schild van Aias Il. 7.266; met dubb. acc. van geheel en deel; μιν [[βάλε]] μηρὸν hij trof hem in zijn dijbeen Il. 11.583; met acc. v. h. inw. obj. van wonden; [[ἕλκος]]... τό μιν [[βάλε]] Πάνδαρος ἰῷ de wond die Pandaros hem met zijn pijl had toegebracht Il. 5.795; abs..; βάλεν οὐδ’ ἀφάμαρτε hij trof doel en miste niet Il. 11.350; pass..; βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος ook Eurupulos is getroffen Il. 11.662; δαλῷ βεβλημένος door een fakkel getroffen Od. 19.69; βάλλεσθαι κεραυνοῖς ὑπ’ αὐτου τὴν Λακεδαίμονα dat Sparta door hemzelf met bliksems werd getroffen Plut. Pyrrh. 29; uitbr..; [[οὔτε]] ποτ’ [[ἠέλιος]] φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν de stralende zon drong er nooit in door (d.w.z. in de schuilplaats) met zijn stralen Od. 5.479; vaak van geluiden. ἀμφὶ [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει lawaai treft mijn oren Il. 10.535; βάλλει μ’ ἐτύμα φθογγά een echt stemgeluid treft mijn oor Soph. Ph. 205.<br /><b class="num">10.</b><br /><b class="num">11.</b>
|elnltext=[[βάλλω]], imperat. med. ep. [[βάλλεο]], Ion. [[βάλλευ]], imperf. ep. βάλλον, med. βαλλόμην, iterat. [[βαλλέσκετο]]; them. aor. [[ἔβαλον]], poët. βάλον, iterat. βάλεσκε, ep. conj. 2 sing. [[βάλῃσθα]], ep. opt. 2 sing. [[βάλοισθα]], Ion. imperat. med. [[βαλεῦ]], ep. Ion. inf. act. [[βαλέειν]], poët. ptc. f. βαλοῖσα, stamaor. in compos. -έβλην, med. met pass. bet. 3 sing. [[ἔβλητο]], conj. med. met pass. bet. 3 sing. [[βλήεται]], opt. act. 2 sing. [[βλείης]], med. met pass. bet. βλῃο, inf. βλήμεναι, med. met pass. bet. [[βλῆσθαι]], ptc. act. βλείς, med. met pass. bet. [[βλήμενος]]; aor. pass. [[ἐβλήθην]]; perf. act. [[βέβληκα]], opt. βεβλήκοι, plqperf. [[ἐβεβλήκειν]], perf. med.-pass. [[βέβλημαι]], ep. Ion. 3 plur. [[βεβλήαται]], imperat. med. βέβλησο, plqperf. med.-pass. [[ἐβεβλήμην]], Ion. 3 plur. -εβεβλέατο; fut. βαλῶ, zelden βαλλήσω, Ion. [[βαλέω]], med. βαλοῦμαι, pass. [[βληθήσομαι]] werpen<br /><b class="num">1.</b> met dat. van projectiel (niet weglaatbaar) gooien (met):. οἱ δ’ [[ἄρα]] χερμαδίοισι... βάλλον zij gooiden met slingerstenen Il. 12.155; λίθοις ἔβαλλον zij gooiden met stenen Thuc. 4.34.1.<br /><b class="num">2.</b> met acc., en meestal met bep. van richting of prep. bep.<br /><b class="num">3.</b> [[werpen]], [[gooien]].<br /><b class="num">4.</b> met acc. v. zaak of projectiel:; [[πόντονδε]] β. [[βέλος]] een projectiel in zee gooien Od. 9.495; [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ hij wierp de scepter tegen de grond Il. 1.245; εὐνὰς [[βαλέειν]] de ankers uitwerpen Od. 9.137; ook med..; ἄγκυραν... [[τήν]]... [[βαλλέσκετο]] het anker dat hij telkens uitwierp Hdt. 9.74.1; spec. bij dobbelen:; τρὶς ἓξ β. drie maal zes gooien Aeschl. Ag. 33; overdr..; [[ὕπνον]] ἡδὺν ἐπὶ βλεφάροισι [[βάλε]] aangename slaap wierp zij over zijn oogleden Od. 16.451; λύπην πᾶσιν Ἀργείοις βαλεῖς jij zult verdriet over de Grieken uitstorten Soph. Ph. 67; χώραν τήνδε κινδύνῳ βάλλειν dit land aan gevaar blootstellen Aeschl. Sept. 1048; τί πρὸς γῆν [[ὄμμα]] σὸν βαλὼν ἔχεις waarom houd je je blik neergeslagen naar de grond? Eur. Ion 582; abs..; ὡς ἐνὶ θυμῷ ἀθάνατοι βάλλουσι zoals de goden (het) mij ingeven Od. 1.201; med..; ἐν θυμῷ δ’ ἐβάλοντο [[ἔπος]] zij namen zijn woord ter harte Il. 15.566; σὺ δ’ ἐνὶ φρεσὶ [[βάλλεο]] σῇσι overweeg jij het bij jezelf Il. 1.297; ἐπ’ [[ὑμέων]] αὐτῶν βαλόμενοι ποιέειν [[ταῦτα]] als jullie het zelf op je genomen hadden dat te doen Hdt. 3.71.5; ἐπὶ κάρᾳ στέφη βάλλεσθαι zich een krans op het hoofd zetten Eur. IA 1513; εἰς μνήμην ἐβάλοντο zij riepen in herinnering Plut. Sull. 12.6; alg. voor plaatsen:; [[βάλε]] τὴν μάχαιραν εἰς τὴν θήκην steek je zwaard in de schede NT Io. 18.11; βάλλουσιν [[οἶνον]] νέον εἰς ἀσκοὺς καινούς zij gieten nieuwe wijn in nieuwe zakken NT Mt. 9.17; idiom.. βαλεῖν τὰ ἀργύρια het geld (bij de bankiers) deponeren NT Mt. 25.27.<br /><b class="num">5.</b> met acc. v. levend wezen:; τοὺς σοὺς [[πρόσθε]] βαλών door jouw eigen paarden voor (de mijne) te gooien Il. 23.572; ἦ με γῆς [[ἔξω]] βαλεῖν; (wat wil je?) soms mij het land uitgooien? Soph. OT 622; pregn..; [[ἐμέ]]... ἄτιμον [[ἔβαλον]] mij hebben zij eerloos verstoten Soph. Ph. 1028; (neer)werpen:; [[τάων]] ἐν κονίῃσι βάλες... παρακοίτας (de vrouwen) van wie je de mannen in het stof hebt geworpen Il. 8.156; ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακήν hij gooide hem in de gevangenis NT Mt. 18.30; overdr..; ὁ τῆσδ’ [[ὄλεθρος]] ἐς φόβον βαλεῖ τὸ [[μῶρον]] αὐτῶν haar dood zal hun dwaasheid angst aanjagen Eur. Tr. 1058; βαλεῖν ἐν αἰτίᾳ... αὐτὸν αὑτόν zichzelf de schuld geven Plat. Epist. 341a; med.. ἐς γαστέρα ἄλλον βαλέσθαι [[γόνον]] nog een keer drachtig worden Hdt. 3.28.2.<br /><b class="num">6.</b> werpen, laten vallen:. [[ἑτέρωσε]] [[κάρη]] βάλεν hij liet zijn hoofd opzij vallen Il. 8.306; [[βαλέειν]] τ’ ἀπὸ [[δάκρυ]] παρειῶν een traan van onze wangen laten vallen Od. 4.198; ὡς [[συκῆ]] βάλλει τοὺς ὀλύνθους αὐτῆς gelijk een vijgenboom zijn wintervijgen laat vallen NT Apoc. 6.13.<br /><b class="num">7.</b> spec. med. een fundament leggen, een basis leggen:. τὰς οἰκοδομίας χρὴ [[οὕτως]] ἐξ ἀρχῆς βάλλεσθαι men dient de constructie van de gebouwen van meet af aan zo te ontwerpen Plat. Lg. 779b; κρηπίδα βεβαιοτάτην... βαλόμενος na een zeer stevig fundament gelegd te hebben Luc. 3.4.<br /><b class="num">8.</b> idiom., schijnbaar intrans. zich storten, vallen; van rivieren; [[ποταμός]]... εἰς ἅλα βάλλων de rivier die in zee uitmondt Il. 11.722; overdr. als verwensing:. βάλλ’ ἐς κόρακας loop naar de maan! (val dood!) Aristoph. Ve. 835; ἔβαλεν κατ’ αὐτῆς [[ἄνεμος]] [[τυφωνικός]] een stormwind stak op over het (eiland) NT Act. Ap. 27.14.<br /><b class="num">9.</b> met acc., altijd zonder prep. bep. treffen, raken; met acc. v. pers..; τὸν μὲν... βάλ’... [[Ἀπόλλων]] hem trof Apollo Od. 7.64; met dat. instr. en acc. v. zaak; τῷ βάλεν Αἴαντος... [[σάκος]] hiermee trof hij het schild van Aias Il. 7.266; met dubb. acc. van geheel en deel; μιν [[βάλε]] μηρὸν hij trof hem in zijn dijbeen Il. 11.583; met acc. v. h. inw. obj. van wonden; [[ἕλκος]]... τό μιν [[βάλε]] Πάνδαρος ἰῷ de wond die Pandaros hem met zijn pijl had toegebracht Il. 5.795; abs..; βάλεν οὐδ’ ἀφάμαρτε hij trof doel en miste niet Il. 11.350; pass..; βέβληται δὲ καὶ Εὐρύπυλος ook Eurupulos is getroffen Il. 11.662; δαλῷ βεβλημένος door een fakkel getroffen Od. 19.69; βάλλεσθαι κεραυνοῖς ὑπ’ αὐτου τὴν Λακεδαίμονα dat Sparta door hemzelf met bliksems werd getroffen Plut. Pyrrh. 29; uitbr..; [[οὔτε]] ποτ’ [[ἠέλιος]] φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν de stralende zon drong er nooit in door (d.w.z. in de schuilplaats) met zijn stralen Od. 5.479; vaak van geluiden. ἀμφὶ [[κτύπος]] [[οὔατα]] βάλλει lawaai treft mijn oren Il. 10.535; βάλλει μ’ ἐτύμα φθογγά een echt stemgeluid treft mijn oor Soph. Ph. 205.<br /><b class="num">10.</b><br /><b class="num">11.</b>
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
Line 65: Line 62:
}}
}}
{{elmes
{{elmes
|esmgtx=1 [[echar]], [[poner]] gener. ingredientes (ac.) en recipientes (εἰς y ac.) κάνθαρον ἡλιακὸν ... βάλε εἰς ἀγγεῖον ὑελοῦν <b class="b3">echa el escarabajo solar en un vaso de cristal</b> P IV 758 P VII 976 βάλε τὸν αὐτὸν καλαβώτην εἰς ἀγγεῖον σιδηροῦν <b class="b3">echa la salamanquesa en un recipiente de hierro</b> P LXI 41 P LXI 43 λαβὼν ζμύρναν καὶ λίβανον ἀρσενικὸν βάλε εἰς ποτήριον <b class="b3">toma mirra e incienso macho y échalo en una copa</b> P XXXVI 135 P LXI 5 <ταῦτα δίωκε> ἐπὶ φιάλης, εἰς ἣν βαλεῖς ἐλαίου χρηστοῦ κοτ(ύλην) αʹ <b class="b3">recita esto sobre una fuente en la que pondrás una cotila de buen aceite</b> P LXII 39 λαβὼν μερίδια τὰ πρῶτα βάλλε εἰς παραψίδιον ναοῦ <b class="b3">toma las primeras porciones y échalas en un platillo de un templo</b> P X 2 λαβὼν αὐτὸ κεχαραγμένον βάλε αὐτὸ εἰς γλωσσόκομον καθαρόν <b class="b3">toma la lámina grabada y échala en un estuche puro</b> P XIII 1009 λαβὼν λάμναν ... γράφε τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ βάλλε εἰς αὐτὸ γλῶσσαν βατράκου <b class="b3">toma una lámina, graba los nombres que siguen y pon en ella una lengua de rana</b> P X 38 λαβὼν κοκκοφαδίου τὴν καρδίαν βάλε εἰς ζμύρναν <b class="b3">toma el corazón de una abubilla y échalo en mirra</b> P VII 412 βάλε (τὸν δακτύλιον) εἰς κρίνινον ἔλαιον <b class="b3">echa el anillo en aceite de lirio</b> P VII 631 βάλλε δὲ εἰς τὴν φιάλην χόριον κυνός <b class="b3">echa en la fuente una placenta de perra</b> P LXII 44 λαβὼν ἀπομύξης ἀπὸ βοὸς μετὰ κριθῶν βάλε εἰς δέρμα ἐλάφιον <b class="b3">toma moco de una vaca y échalo con cebada en una piel de ciervo</b> P XXXVI 329 βάλε δὲ ἐκ τῶν ζʹ ἀνθέων ... εἰς τὸ μέλαν <b class="b3">echa de las siete flores en la tinta</b> P XIII 432 2 [[arrojar]] ὁ δὲ κρίκος καὶ εἰς φρέαρ βάλλεται ἀχρημάτιστον <b class="b3">el anillo también se arroja a un pozo que no se use</b> P V 346 βάλε (τὸ πέταλον) εἰς ποταμόν <b class="b3">arroja la lámina a un río</b> P VII 420 P VII 437 P VII 463 P VII 469 P VII 470 κυνόδηκτον λίθον βάλε εἰς τὸ μέσον <b class="b3">tira una piedra mordida por un perro al medio</b> SM 76 8 βάλε ἔμπροσθεν αὐτοῦ κλῶνας ἐλαίας <b class="b3">arroja delante de él ramas de olivo</b> P IV 1229 ἄρας κόπρια ἀπὸ τοῦ τόπου, ὅπου πράσσεις, βάλε ἔσω παρ' αὐτήν <b class="b3">tomando estiércol del lugar donde realizas la práctica, arrójalo hacia donde ella está</b> P IV 1397 λαβὼν ἀνφώδευμα κυνὸς βάλε κα<τὰ> τοῦ στροφέως τῆς θύρας αὐτῶν <b class="b3">toma excremento de perro y arrójalo en el quicio de sus puertas</b> P XIII 240 P XXXVI 136 βάλλω σε εἰς τὸ πῦρ τὸ καόμενον καὶ ὁρκίζω σε <b class="b3">te arrojo al fuego ardiente y te conjuro</b> P IV 1550 βάλε (τοὺς βόλους) ἐν τῷ πυρ<ί> <b class="b3">arroja las píldoras al fuego</b> P XXXVI 297 P XXXVI 307 3 [[introducir]], [[meter]], [[poner dentro]] en una figura βάλε δὲ ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτοῦ καρδίαν μαγνητίνην <b class="b3">en el hueco (de la figura) introduce un corazón de magnetita</b> P IV 3141 en animales λαβὼν βάτραχον ζῶντα βάλε εἰς τὸ στόμα αὐτοῦ τοὺς ὀρόβους <b class="b3">toma una rana viva e introduce en su boca las arvejas</b> P XXXVI 325 ἀναπτύξας βάθρακον φροῦνον βάλε (τὴν λάμναν) εἰς τὴν γαστέραν αὐτοῦ <b class="b3">abre en canal un sapo y mete la lámina en su vientre</b> P XXXVI 236 λαβὼν χάρτην καθαρὸν γράφε αἵματι ὀνίῳ τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ τὸ ζῴδιον, καὶ βαλὼν οὐσίαν <b class="b3">toma un rollo de papiro limpio, escribe con sangre de asno los nombres siguientes y la figura y pon dentro entidad mágica</b> P XXXVI 73 P XXXVI 369 4 [[verter]] líquidos ἐπικαλούμενος εἰς τὸ οὖς σου τὸ δεξιὸν βάλε ὀλίγον <b class="b3">al hacer la invocación vierte un poco (de agua) en tu oído derecho</b> P II 40 βάλε ὕδωρ, ἐὰν μὲν τοὺς ἐπουρανίους θεοὺς κλῄζῃ, ζήνιον <b class="b3">si vas a invocar a los dioses del cielo, vierte agua de lluvia</b> P IV 224 βαλὼν ἔλαιον εἰς τὸν λύχνον <b class="b3">vierte aceite en la lámpara</b> P VII 599 βαλὼν μὲν γάλα, οἶνον, ὕδωρ ἐν καινῷ ἀγγείῳ <b class="b3">vierte leche, vino y agua en un recipiente nuevo</b> P XIII 1015 5 sent. fig. [[hacer]] un nudo λαβὼν μίτον μέλανα βάλε ἅμματα τξεʹ <b class="b3">toma un hilo negro y haz trescientos sesenta y cinco nudos</b> P VII 452 λέγε τὸ ὄνομα <τ>ὸ δίσκου, βαλὼν ἅμμα τοῦ παλλίου σου ἢ τοῦ ἐπικαρσίου <b class="b3">pronuncia el nombre del disco solar haciendo un nudo en tu manto o en la capa</b> P XIII 252  
|esmgtx=1 [[echar]], [[poner]] gener. ingredientes (ac.) en recipientes (εἰς y ac.) κάνθαρον ἡλιακὸν ... βάλε εἰς ἀγγεῖον ὑελοῦν <b class="b3">echa el escarabajo solar en un vaso de cristal</b> P IV 758 P VII 976 βάλε τὸν αὐτὸν καλαβώτην εἰς ἀγγεῖον σιδηροῦν <b class="b3">echa la salamanquesa en un recipiente de hierro</b> P LXI 41 P LXI 43 λαβὼν ζμύρναν καὶ λίβανον ἀρσενικὸν βάλε εἰς ποτήριον <b class="b3">toma mirra e incienso macho y échalo en una copa</b> P XXXVI 135 P LXI 5 <ταῦτα δίωκε> ἐπὶ φιάλης, εἰς ἣν βαλεῖς ἐλαίου χρηστοῦ κοτ(ύλην) αʹ <b class="b3">recita esto sobre una fuente en la que pondrás una cotila de buen aceite</b> P LXII 39 λαβὼν μερίδια τὰ πρῶτα βάλλε εἰς παραψίδιον ναοῦ <b class="b3">toma las primeras porciones y échalas en un platillo de un templo</b> P X 2 λαβὼν αὐτὸ κεχαραγμένον βάλε αὐτὸ εἰς γλωσσόκομον καθαρόν <b class="b3">toma la lámina grabada y échala en un estuche puro</b> P XIII 1009 λαβὼν λάμναν ... γράφε τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ βάλλε εἰς αὐτὸ γλῶσσαν βατράκου <b class="b3">toma una lámina, graba los nombres que siguen y pon en ella una lengua de rana</b> P X 38 λαβὼν κοκκοφαδίου τὴν καρδίαν βάλε εἰς ζμύρναν <b class="b3">toma el corazón de una abubilla y échalo en mirra</b> P VII 412 βάλε (τὸν δακτύλιον) εἰς κρίνινον ἔλαιον <b class="b3">echa el anillo en aceite de lirio</b> P VII 631 βάλλε δὲ εἰς τὴν φιάλην χόριον κυνός <b class="b3">echa en la fuente una placenta de perra</b> P LXII 44 λαβὼν ἀπομύξης ἀπὸ βοὸς μετὰ κριθῶν βάλε εἰς δέρμα ἐλάφιον <b class="b3">toma moco de una vaca y échalo con cebada en una piel de ciervo</b> P XXXVI 329 βάλε δὲ ἐκ τῶν ζʹ ἀνθέων ... εἰς τὸ μέλαν <b class="b3">echa de las siete flores en la tinta</b> P XIII 432 2 [[arrojar]] ὁ δὲ κρίκος καὶ εἰς φρέαρ βάλλεται ἀχρημάτιστον <b class="b3">el anillo también se arroja a un pozo que no se use</b> P V 346 βάλε (τὸ πέταλον) εἰς ποταμόν <b class="b3">arroja la lámina a un río</b> P VII 420 P VII 437 P VII 463 P VII 469 P VII 470 κυνόδηκτον λίθον βάλε εἰς τὸ μέσον <b class="b3">tira una piedra mordida por un perro al medio</b> SM 76 8 βάλε ἔμπροσθεν αὐτοῦ κλῶνας ἐλαίας <b class="b3">arroja delante de él ramas de olivo</b> P IV 1229 ἄρας κόπρια ἀπὸ τοῦ τόπου, ὅπου πράσσεις, βάλε ἔσω παρ' αὐτήν <b class="b3">tomando estiércol del lugar donde realizas la práctica, arrójalo hacia donde ella está</b> P IV 1397 λαβὼν ἀνφώδευμα κυνὸς βάλε κα<τὰ> τοῦ στροφέως τῆς θύρας αὐτῶν <b class="b3">toma excremento de perro y arrójalo en el quicio de sus puertas</b> P XIII 240 P XXXVI 136 βάλλω σε εἰς τὸ πῦρ τὸ καόμενον καὶ ὁρκίζω σε <b class="b3">te arrojo al fuego ardiente y te conjuro</b> P IV 1550 βάλε (τοὺς βόλους) ἐν τῷ πυρ<ί> <b class="b3">arroja las píldoras al fuego</b> P XXXVI 297 P XXXVI 307 3 [[introducir]], [[meter]], [[poner dentro]] en una figura βάλε δὲ ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτοῦ καρδίαν μαγνητίνην <b class="b3">en el hueco (de la figura) introduce un corazón de magnetita</b> P IV 3141 en animales λαβὼν βάτραχον ζῶντα βάλε εἰς τὸ στόμα αὐτοῦ τοὺς ὀρόβους <b class="b3">toma una rana viva e introduce en su boca las arvejas</b> P XXXVI 325 ἀναπτύξας βάθρακον φροῦνον βάλε (τὴν λάμναν) εἰς τὴν γαστέραν αὐτοῦ <b class="b3">abre en canal un sapo y mete la lámina en su vientre</b> P XXXVI 236 λαβὼν χάρτην καθαρὸν γράφε αἵματι ὀνίῳ τὰ ὑποκείμενα ὀνόματα καὶ τὸ ζῴδιον, καὶ βαλὼν οὐσίαν <b class="b3">toma un rollo de papiro limpio, escribe con sangre de asno los nombres siguientes y la figura y pon dentro entidad mágica</b> P XXXVI 73 P XXXVI 369 4 [[verter]] líquidos ἐπικαλούμενος εἰς τὸ οὖς σου τὸ δεξιὸν βάλε ὀλίγον <b class="b3">al hacer la invocación vierte un poco (de agua) en tu oído derecho</b> P II 40 βάλε ὕδωρ, ἐὰν μὲν τοὺς ἐπουρανίους θεοὺς κλῄζῃ, ζήνιον <b class="b3">si vas a invocar a los dioses del cielo, vierte agua de lluvia</b> P IV 224 βαλὼν ἔλαιον εἰς τὸν λύχνον <b class="b3">vierte aceite en la lámpara</b> P VII 599 βαλὼν μὲν γάλα, οἶνον, ὕδωρ ἐν καινῷ ἀγγείῳ <b class="b3">vierte leche, vino y agua en un recipiente nuevo</b> P XIII 1015 5 sent. fig. [[hacer]] un nudo λαβὼν μίτον μέλανα βάλε ἅμματα τξεʹ <b class="b3">toma un hilo negro y haz trescientos sesenta y cinco nudos</b> P VII 452 λέγε τὸ ὄνομα <τ>ὸ δίσκου, βαλὼν ἅμμα τοῦ παλλίου σου ἢ τοῦ ἐπικαρσίου <b class="b3">pronuncia el nombre del disco solar haciendo un nudo en tu manto o en la capa</b> P XIII 252  
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[ferire]], [[petere]]'', to [[strike]], [[attack]] (<i>iaciendo</i> <i>by hurling</i>), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.4.2/ 2.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.23.1/ 3.23.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.74.1/ 3.74.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.33.2/ 4.33.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.34.1/ 4.34.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.43.3/ 4.43.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.48.2/ 4.48.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.25.6/ 7.25.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.82.1/ 7.82.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.83.3/ 7.83.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.84.1/ 7.84.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.82.4/ 7.82.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.75.1/ 8.75.1],<br>PASS. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.63.1/ 1.63.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.75.5/ 2.75.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.32.3/ 4.32.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.34.3/ 4.34.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.36.3/ 4.36.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.48.3/ 4.48.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.79.2/ 7.79.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.81.4/ 7.81.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.84.3/ 8.84.3].
}}
}}