ἔνδιος: Difference between revisions

|Definition=ἔνδιον,<br><span class="bld">A</span> [[at midday]], [[at noon]] (but ἔνδιον τὸ δειλινόν Plu.2.726e), <b class="b3">ἔνδιος δ' ὁ γέρων ἦλθ</b>' Od.4.450; ἔνδιοι ἱκόμεσθα Il.11.726; ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένος Theoc.16.95; ἔνδῑον Κυνὸς ἄσθμα ''AP''10.12; ἄλκαρ ἴδεος ἐνδίοιο Call.''Fr.''124; ἔνδῐον ἦμαρ ἔην A.R.4.1312; but also ἐνδίοις· ὀρθρίνοις ([[ὀρθηνίοις]] cod.), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">2</span> [[in the daytime]], Arat.498; ἔ. οἰνοπότης ''AP''7.703 (Myrin.).<br><span class="bld">3</span> [[from the sky]], ὕδωρ Arat.954; [[hanging in mid-air]], ἀκρεμόνες ''AP''9.71 (Antiphil.).<br><span class="bld">II</span> Subst. [[ἔνδιον]], τό, [[noon]], ποτὶ τὤνδιον Call.''Cer.''39 (also in masc., δείελος ἀλλ' ἢ νὺξ ἢ ἔνδιος ἢ ἔσετ' ἠώς Id.''Hec.''1.4.1).<br><span class="bld">2</span> [[evening]], ἐς ἔνδῑον A.R. 1.603, cf. Plu. l. c. [ῑ Hom.; ῑ and ῐ later (v. supr.).] (From <b class="b3">ἐν δῐϝῐ</b>, cf. Skt. div- 'daylight, sky', Lat. [[diu]] 'by day'.)

|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-δῑ- sólo en Hom. y Theoc.]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. ἐνδίοιο Arat.954, Call.<i>Fr</i>.304]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>como pred. y gener. [[a plena luz del día]], [[a la luz del sol]] ἔνδιοι ἱκόμεσθ' ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο <i>Il</i>.11.726, ἔ. δ' ὁ γέρων ἦλθ' ἐξ ἁλός <i>Od</i>.4.450, cf. Call.<i>Fr</i>.522, τέττιξ ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένους Theoc.16.95, de cosas πέντε μὲν (μέρη) [[ἔνδια]] στρέφεται καθ' ὑπέρτερα γαίης Arat.498, ἔνδιοι ἀκρεμόνες de las ramas de un roble que, estando ellas al sol, dan una buena sombra <i>AP</i> 9.71 (Antiphil.).<br /><b class="num">2</b> [[del mediodía]] ἶδος ἔνδιον Call.<i>Fr</i>.304, ἔνδιος οἰνοπότης = bebedor de mediodía</i>, e.e., bebedor que bebe al mediodía</i>, <i>AP</i> 7.703 (Myrin), c. palabras que indican tiempo ἔνδιον ἦμαρ [[ἔην]] era la hora del mediodía</i> A.R.4.1312.<br /><b class="num">3</b> [[que viene del aire]], [[del cielo]] ὕδωρ ἔνδιον ref. la lluvia, Arat.954.<br /><b class="num">II</b> subst.<br /><b class="num">1</b> [[ὁ ἔνδιος]], [[τὸ ἔνδιον]], [[τὰ ἔνδια]] = [[el pleno día]], [[el mediodía]] ὄφρα μὲν οὖν ἔ. [[ἔην]] ἔτι, θέρμετο δὲ χθών Call.<i>Fr</i>.238.15, ἀλλ' ἢ νὺξ ἢ ἔ. ἢ ἔσετ' ἠώς Call.<i>SHell</i>.288.55<br /><b class="num">•</b>neutr. ἔνδιον como ac. adverb. de tiempo ἐς ἔνδιον hasta el mediodía</i> A.R.1.603, ποτὶ τὤνδιον al mediodía</i> Call.<i>Cer</i>.38, ἔνδιον δὲ φυγόντες huyendo del calor del mediodía</i>, <i>AP</i> 10.12.<br /><b class="num">2</b> como locución adv. [[κατ' ἔνδια]], [[ἐς ἔνδια]] = [[en el espacio central]], [[en el centro]] Χριστὲ μάκαρ, σὺ δὲ σεῖο κατ' [[ἔνδια]] χεῖρα τανύσσας Paul.Sil.<i>Soph</i>.193<br /><b class="num">•</b>[[κατ' ἔνδια μέσσα]] = [[en medio]], [[en medio de]] ἔστι τις εὐρυπόροιο κατ' [[ἔνδια]] μέσσα μελάθρου ... πύργος Paul.Sil.<i>Ambo</i> 50, cf. 229, ἀνὰ Φρύγα χῶρον ἐς [[ἔνδια]] Μυγδόνος ἄκρης Paul.Sil.<i>Ambo</i> 138.<br /><b class="num">3</b> [[τὸ ἔνδιον]] = [[espacio]], [[morada]], [[sede]], [[lugar de residencia]] frec. en lugares abiertos o naturales σοὶ δὲ Λυκαονίη ἔνδιον sobre una tumba <i>IG</i> 5(1).730.14 (Esparta II d.C.), ἔνδιον αὐτόρριζον ὀρεσσαύλοιο μελάθρου morada que es la raíz misma del montuoso palacio</i> de la gruta de Juan Bautista, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.1.19, c. gen. αὐτῆς [[ἔνδια]] πέτρης Opp.<i>H</i>.4.371, πολυκαμπέος ἔνδιον ὕλης Nonn.<i>D</i>.9.275, Καναναῖον ... ἔνδιον αἰπύδμητον ... Γαλιλαίων Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.2.11, ἔνδιον Ἐννοσιγαίου de Tebas, Nonn.<i>D</i>.13.57, cf. 26.293, Ἁμαδρυάδων ἔ. el bosque <i>AP</i> 9.668 (Marian.), ἔνδιον Εὐφροσύνης de la [[ciudad]] de Beroe, Nonn.<i>D</i>.41.146, [[ἄγχι]] δὲ ληνὸς ..., λιπαρῆς ἔνδιον εὐφροσύνης y cerca el lagar, lugar del jugoso disfrute</i>, <i>AP</i> 11.63 (Macedon.)<br /><b class="num">•</b>arq. [[espacio interior]], [[recinto interno]] en un templo crist. [[capilla]] τρισσὰ μὲν ἀντολικῶν ἀναπέπταται [[ἔνδια]] κύκλων ἡμιτόμων Paul.Sil.<i>Soph</i>.354, cf. 541.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. tem. de *ἐν διϝί, loc. de δῖος ‘[[día]]’, ‘[[cielo]]’.<br />-ον<br />[[empapado]], [[húmedo]] Phot.ε 849, cf. [[ἐνδιής]].<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[διαίνω]].

|mltxt=[[ἔνδιος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> [[μεσημεριάτικος]] («ἔνδιοι ἱκόμεσθ' [[ἱερόν]] [[ῥόον]], Ἀλφειοῖο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που γίνεται ή παρουσιάζεται στη [[διάρκεια]] της ημέρας<br /><b>3.</b> ο προερχόμενος από τον ουρανό («ὕδατος ἐνδίοιο»)<br /><b>4.</b> [[μετέωρος]] («κλῶνες... ἔνδιοι»)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[ἔνδιον]] [[ἦμαρ]]» — το [[μεσημέρι]]<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> τὸ [[ἔνδιον]]<br />α) [[μεσημέρι]]<br />β) [[απόγευμα]]<br />γ) [[φωλιά]]<br />δ) [[έδρα]] («σοὶ δὲ [[ἔνδιον]]... [[Πιτάνη]]»)<br />ε) <b>φρ.</b> «λιπαρῆς [[ἔνδιον]] εὐφροσύνης» — ο [[ληνός]].