πλοῦτος: Difference between revisions

|sltr=<b>πλοῦτος</b> (-ος, -ου, -ῳ, -ον.) [[wealth]] μεγάνορος [[ἔξοχα]] πλούτου (O. 1.2) αἰὼν δ' πλοῦτόν τε καὶ [[χάριν]] [[ἄγων]] (O. 2.10) ὁ μὰν [[πλοῦτος]] ἀρεταῖς δεδαιδαλμένος φέρει τῶν τε καὶ τῶν καιρόν (O. 2.53) [[πλοῦτος]] ὁ λαχὼν ποιμένα ἐπακτὸν ἀλλότριον, θνᾴσκοντι στυγερώτατος (O. 10.88) Δίκα καὶ [[ὁμότροφος]] Εἰρήνα, τάμἰ [[ἀνδράσι]] πλούτου (O. 13.7) πλούτου στεφάνωμ' ἀγέρωχον (P. 1.50) εἰ δέ μοι πλοῦτον θεὸς ἁβρὸν ὀρέξαι (P. 3.110) “πλοῦτον πιαίνων” (P. 4.150) ὁ [[πλοῦτος]] [[εὐρυσθενής]] (P. 5.1) νόῳ δὲ πλοῦτον [[ἄγει]] (P. 6.47) πέταται ὑποπτέροις ἀνορέαις, ἔχων κρέσσονα πλούτου μέριμναν (P. 8.92) ἕποιτο [[μοῖρα]] καὶ ὑστέραισιν ἐν ἁμέραις ἀγάνορα πλοῦτον ἀνθεῖν [[σφίσιν]] (P. 10.18) [[οὐκ]] [[ἔραμαι]] πολὺν ἐν μεγάρῳ πλοῦτον κατακρύψαις ἔχειν (N. 1.31) Κινύραν ἔβρισε πλούτῳ (N. 8.18) δένδρεά τ' [[οὐκ]] ἐθέλει πάσαις ἐτέων περόδοις [[ἄνθος]] εὐῶδες φέρειν πλούτῳ [[ἴσον]] (N. 11.41) εἰ δέ [[τις]] [[ἔνδον]] νέμει πλοῦτον κρυφαῖον (I. 1.67) εὐτυχήσαις ἢ σὺν εὐδόξοις ἀέθλοις ἢ σθένει πλούτου (I. 3.2) καὶ ματρόθε Λαβδακίδαισιν σύννομοι πλούτου διέστειχον τετραοριᾶν πόνοις (v. [[διαστείχω]]) (I. 3.17) “πλούτου πειρῶν (Pae. 4.46) ἕσπετο δ' αἰενάου πλούτου [[νέφος]] fr. 119. 4. πελάγει δ' ἐν πολυχρύσοιο πλούτου πάντες ἴσᾳ νέομεν fr. 124. 6.

|ftr='''πλοῦτος''': {ploũtos}<br />'''Grammar''': m. (sp. auch n.; Schwyzer 512)<br />'''Meaning''': [[Reichtum]], [[Vermögen]] (seit Il.), auch personifiziert (Hes. u.a.; vgl. [[Πλούτων]] unten).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[πλουτοδότης]] m. [[Reichtumspender]] (Hes. u.a.), [[καλλίπλουτος]] [[mit schönen Reichtümern]] (Pi.).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[πλούσιος]], lak. πλούτιος (''EM'') [[reich]], [[begütert]] (seit Hes., ''h''. ''Merc''.; Zumbach Neuerungen 13) mit -ιακός [[dem Reichen gehörig]] (Alex. Kom. u.a.), -ιάω = [[πλουτέω]] (Alex. Aphr.). 2. [[πλουτηρός]] [[Reichtümer bringend]] (X.); -αξ, -ακος m. [[ein reicher Kauz]] (Kom.). 3. -ίνδην Adv. [[nach dem Vermögen]] (Arist. u.a.). 4. [[πλουτέω]] [[reich sein]] (seit Hes.); -ίζω [[reich machen]], [[bereichern]] (Trag., X. u.a.; κατα- ~ Hdt. u.a.) mit -ιστής, -ιστήριος, ισμός (sp.). 5. [[Πλούτων]], -ωνος m. Gott des Reichtums, d.h. des in die Erde vergrabenen Getreidevorrats (Trag. usw.); zum Benennungsmotiv s. Nilsson Gr. Rel. I 471 ff.; vgl. H. s. [[εὔπλουτον]] [[κανοῦν]]: "πλοῦτον γὰρ ἔλεγον τὴν ἐκ τῶν κριθῶν καὶ τῶν πυρῶν περιουσίαν". 6. [[Πλουτεύς]] ib. (Mosch., ''AP'' u.a.), wohl nach [[Ζεύς]]; anders Bosshardt 126.<br />'''Etymology''': Bildung mit το-Suffix wie die z.T. sinnverwandten [[νόστος]], [[βίοτος]], [[ἄροτος]], [[φόρτος]]; von [[πλέω]] in der Bed. [[fließen]], mithin eig. "Fluß, Flut", zunächst übertr. von einem reichen Getreideertrag (vgl. oben). Anders Porzig Satzinhalte 261: eig. "Schwemme", von der Überflutung der Felder durch den Regen. — Vgl. die Lit. zu [[πένομαι]].<br />'''Page''' 2,563-564