ἅπτω: Difference between revisions

|btext=<span class="bld">1</span><i>impf.</i> [[ἧπτον]], <i>f.</i> [[ἅψω]], <i>ao.</i> [[ἧψα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἥφθην]], <i>ao.2</i> ἥφην, <i>pf.</i> [[ἧμμαι]];<br />ajuster, attacher, nouer, acc. ; ἅ. χορόν ESCHL former, <i>litt.</i> nouer un chœur de danse ; ἅ. πάλην τινί ESCHL engager une lutte avec qqn ; <i>abs.</i> λύουσ’ εἴθ’ ἅπτουσα SOPH déliant <i>ou</i> attachant, <i>càd</i> quoi que je fasse <i>sorte de proverbe</i>;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἅπτομαι]] (<i>impf.</i> ἡπτόμην, <i>f.</i> ἅψομαι, <i>ao.</i> ἡψάμην, <i>pf.</i> [[ἧμμαι]]);<br /><b>I.</b> attacher pour soi : βρόχον ἀπὸ μελάθρου OD un lacet au plafond (pour se pendre);<br /><b>II.</b> toucher, <i>d'où</i><br /><b>1</b> atteindre, gén. : ἀμφοτέρων βέλε’ ἥπτετο IL les traits les atteignirent tous deux ; <i>fig.</i> ἅ. τῆς ἀληθείας PLAT parvenir à la vérité ; <i>p. ext.</i> saisir par les sens <i>ou</i> par l'esprit, percevoir;<br /><b>2</b> toucher pour prendre : ἅ. βρώμης, ποτῆτος OD prendre de la nourriture, de la boisson ; ὅσα ὄρνεα καὶ τετράποδα ἀνθρώπων ἅπτεται THC toutes les espèces d'oiseaux et de quadrupèdes qui se nourrissent de chair humaine ; <i>particul.</i> toucher en suppliant : ἅ. [[γούνων]] IL <i>ou</i> γονάτων EUR, [[χειρῶν]] IL, γενείου OD toucher les genoux, les mains, la barbe de qqn en suppliant;<br /><b>3</b> porter la main sur, s'attaquer à, attaquer, gén. ; <i>fig.</i> πόνοι ἅπτονται [[τοῦ]] σώματος XÉN la fatigue envahit le corps ; attaquer en paroles, par des reproches <i>ou</i> des injures ; <i>sans idée de violence</i> ἅ. τῶν λόγων PLAT s'attaquer aux arguments d'autrui, les discuter;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> mettre la main à, se mettre à, s'adonner à, gén. ; <i>en mauv. part</i> φόνου EUR commettre un meurtre.<br />'''Étymologie:''' R. Ἁφ, toucher.<br /><span class="bld">2</span><i>impf.</i> [[ἧπτον]], <i>f.</i> [[ἅψω]], <i>ao.</i> [[ἧψα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἥφθην]], <i>pf.</i> [[ἧμμαι]];<br />allumer, acc. : ἄνθρακες ἡμμένοι THC charbons embrasés;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἅπτομαι]] (<i>inf. f.</i> ἅψεσθαι) s'allumer.<br />'''Étymologie:''' R. Ἁφ, brûler.

|lsmtext='''ἅπτω:''' (√<i>ΑΠ</i> και √<i>ΑΦ</i>), μέλ. [[ἅψω]], αόρ. αʹ [[ἧψα]] — Παθ., παρακ. [[ἧμμαι]], Ιων. <i>ἅμμαι</i> (βλ. [[ἑάφθη]]) — Μέσ. μέλ. <i>ἅψομαι</i>, με Παθ. παρακ. [[ἧμμαι]]·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[στερεώνω]], [[προσαρμόζω]], [[δένω]] [[σφιχτά]], σε Ομήρ. Οδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[συνάπτω]], [[συμμετέχω]], <i>χορόν</i>, σε Αισχύλ.· <i>πάλην τινὶ ἅπτειν</i>, [[αγωνίζομαι]] στην [[πάλη]] [[εναντίον]] κάποιου, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ.,<br /><b class="num">1.</b> συνάπτομαι, προσκολλώμαι, εξαρτώμαι από κάποιον, [[κρατώ]] κάποιον, [[σφίγγω]], [[αγγίζω]], με γεν., ἅψασθαι [[γούνων]], ως [[ικέτης]], σε Ομήρ. Οδ.· έτσι, <i>ἅψασθαι γενείου</i>, στο ίδ.· ἅπτεσθαι [[νηῶν]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· απόλ., [[φθάνω]], [[αγγίζω]] το στόχο μου, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> εμπλέκομαι, [[συμμετέχω]], με γεν., <i>βουλευμάτων</i>, σε Σοφ.· <i>πολέμου</i>, σε Θουκ.· [[ἡμμένος]] φόνου, μπλεγμένος σε..., σε Πλάτ.· [[αλλά]], ἅπτεσθαι τῶν λόγων, [[απορρίπτω]], [[αμφισβητώ]] το [[επιχείρημα]] κάποιου, στον ίδ.· <i>τούτων ἥψατο</i>, άγγιξε, πραγματεύτηκε αυτά τα ζητήματα, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[εφορμώ]], επιτίθεμαι, [[προσβάλλω]] εχθρικές θέσεις, σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[αγγίζω]], [[επιδρώ]], [[επενεργώ]], <i>ἄλγοςοὐδὲν ἅπτεται νεκρῶν</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[προσλαμβάνω]] με τις αισθήσεις, [[αντιλαμβάνομαι]], [[εννοώ]], σε Σοφ., Πλάτ.<br /><b class="num">6.</b> [[φθάνω]], [[αγγίζω]], [[αποκτώ]], [[καταλαμβάνω]], σε Πλάτ., Ξεν. <b>Β. 1.</b> Ενεργ. επίσης, [[ανάβω]], [[βάζω]] [[φωτιά]], [[καίω]], σε Ηρόδ., Θουκ. — Παθ., με Μέσ. μέλ. καίγομαι, [[παίρνω]] [[φωτιά]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> ἅπτειν [[πῦρ]], [[ανάβω]] [[φωτιά]], σε Ευρ. — Παθ., <i>ἄνθρακες ἡμμένοι</i>, πυρωμένα κάρβουνα, σε Θουκ.