βαρύς: Difference between revisions

|btext=εῖα, ύ;<br /><b>I.</b> pesant, lourd : τὸ βαρύτατον τοῦ στρατεύματος XÉN corps de troupes pesamment armées ; <i>fig.</i> lourd, pénible à supporter, intolérable (douleur, malheur, <i>etc.</i>) ; <i>en parl. de pers.</i> qui est à charge, insupportable ; <i>p. ext. ou anal.</i><br /><b>1</b> fort, puissant, redoutable : χεὶρ βαρεῖα IL main lourde, <i>càd</i> forte, puissante ; βαρεῖα [[ὀδμή]] HDT odeur forte <i>ou</i> désagréable;<br /><b>2</b> <i>en parl. du son</i> grave ; <i>t. de gramm.</i> ἡ βαρεῖα ([[προσῳδία]]) <i>ou</i> τὸ βαρύ l'accent grave ; <i>adv.</i> • βαρὺ <i>ou</i> • βαρέα στενάχειν IL, OD pousser des gémissements profonds <i>litt.</i> graves ; <i>fig. en parl. de pers.</i> grave, digne, imposant;<br /><b>II.</b> rendu lourd, alourdi, appesanti : ὑπὸ [[γήρως]] ÉL par la vieillesse, νόσῳ SOPH par la maladie ; <i>abs.</i> βαρεῖα [[βάσις]] SOPH marche pénible;<br /><i>Cp.</i> βαρύτερος, <i>Sp.</i> βαρύτατος.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[gravis]].

|elnltext=[[βαρύς]] -εῖα -ύ zwaar<br /><b class="num">1.</b> zwaar (van gewicht):; [[νέας]]... βαρυτέρας zwaardere schepen Hdt. 8.60.2; spec. ook van bewapening:; ὡπλισμένον... βαρύτερον, ὁπλίτην ἐπονομάζοντες een zwaarder bewapend iemand, die we hopliet noemen Plat. Lg. 833b; van lichaamsdelen; τὰ βλέφαρα βαρέα ἴσχουσιν hun oogleden zijn zwaar Hp. Vict. 70; subst..; περὶ τοῦ βαρυτέρου τε καὶ κουφοτέρου διακριθεῖμεν ἄν we zouden wel kunnen besluiten (over) wat lichter is en wat zwaarder Plat. Euthyph. 7c; zwaar, bezwaard, zwak, moe:; νόσῳ β. door ziekte bezwaard Soph. Tr. 235; οἱ δὲ σὺν γήρᾳ βαρεῖς anderen (zijn) oud en zwak Soph. OT 17; [[ὑπό]] τε καμάτου βαρὺν [[ὄντα]] καὶ τραυμάτων omdat hij door vermoeidheid en verwondingen verzwakt was Plut. Cor. 9.8; zwaar, hard:; χεῖρα βαρεῖαν zijn harde hand Il. 1.219; σὺν... [[σφι]] βαρεῖαι χεῖρες ἔμιχθεν hun harde handen raakten slaags (d.w.z. zij raakten hardhandig slaags) Il. 23.687; θανάτοιο βαρείας χεῖρας de zware handen van de dood Il. 21.548; zwaar, sterk van (onaangename) geur:. ὀδμὴν... βαρέαν een sterke geur Hdt. 2.94.2.<br /><b class="num">2.</b> zwaar, diep, laag, luid (van geluid):; φθόγγον... βαρύν zijn zware stem Od. 9.257; ὀξυτάτην καὶ βαρυτάτην χορδήν de hoogste en de laagste snaar Plat. Phaedr. 268e; met adv. acc.. βαρὺ στενάχων en βαρέα στενάχων diep zuchtend, diep steunend (van pijn of verdriet) Hom.; βαρὺ δ’ ἀμβόασον οὐράνι’ ἄχη schreeuw luid ons leed uit tot aan de hemel Aeschl. Pers. 572.<br /><b class="num">3.</b> overdr. zwaar, moeilijk te dragen; van pijn en verdriet; ὀδύναι pijn(en) Il. 5.417; [[πένθος]] leed Pind. O. 2.23; van het (nood)lot en allerhande onheil; [[Κλῶθες]] de schikgodinnen Od. 7.197; νόσοι ziekten Pind. P. 5.63; [[γῆρας]] ouderdom Eur. Alc. 672; [[ζημία]] βαρυτέρα een zwaardere boete Plat. Lg. 926d; van ruzie en strijd; [[ἔρις]] strijd Il. 20.55; [[χόλος]] woede Hes. Th. 615; subst. τὰ βαρέα pijnlijke of moeilijke zaken:; βαρέα σύ γ’ εἶπας je hebt zware woorden gesproken Aeschl. Suppl. 342; tegenslagen, ellende:. κύρσας βαρεῶν τούτων getroffen door dat onheil Aeschl. Eum. 932.<br /><b class="num">4.</b> overdr. van karakter en stemming zwaar, streng, hard, onverbiddelijk:. οὑπιτιμητής... τῶν ἔργων [[βαρύς]] de opzichter van dit werk is streng Aeschl. PV 77; βαρεῖαν ἐχθροῖς καὶ φίλοισιν εὐμενῆ: hard voor mijn vijanden en goed voor mijn geliefden Eur. Med. 809; δυσμενῆ... καὶ βαρύν σ’ ηὕρηκ’ [[ἐμοί]] ik heb u ondervonden als slechtgezind en hard tegen mij Soph. OT 546.<br /><b class="num">5.</b> [[βαρύς]] + inf. zwaar, moeilijk om te...:; δεινὸς... οἷνος καὶ παλαίεσθαι [[βαρύς]] wijn is machtig en moeilijk om het tegen op te nemen Eur. Cycl. 678; πρεσβύτερός... [[εἰμὶ]] καὶ βαρὺς ἀείρεσθαι ik ben te oud en moeilijk te verplaatsen Hdt. 4.150.3; onpers. [[βαρύ]] + inf. het is moeilijk om te...:. τὸ δ’ [[ὑπερκόπως]] κλύειν εὖ [[βαρύ]] een overdreven goede reputatie hebben is moeilijk Aeschl. Ag. 63; διδάσκεσθαι βαρὺ τῶι τηλικούτωι iets leren is moeilijk voor iemand zo oud als hij Aeschl. Ag. 1619.<br /><b class="num">6.</b> adv. [[βαρέως]] moeizaam, met moeite:; [[βαρέως]]... ἤκουσαν ze konden het amper aanhoren Xen. An. 2.1.9; τοῖς ὠσὶν [[βαρέως]] ἤκουσαν zij hoorden met moeite met hun oren NT Mt. 13.15; [[βαρέως]] εἶχε πρὸς τὴν ὁμιλίαν hij was moeilijk in de omgang Aristot. Pol. 1311b9; [[βαρέως]] [[φέρω]] met acc. moeilijk verdragen, zwaar opnemen; abs. ontstemd of geërgerd zijn.

|txtha=βαρεῖα, [[βαρύ]], [[heavy]];<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], i. e. [[heavy]] in [[weight]]: [[φορτίον]], [[ἐλαφρόν]]).<br /><b class="num">2.</b> [[metaphorically]],<br /><b class="num">a.</b> [[burdensome]]: [[ἐντολή]], the [[keeping]] of [[which]] is [[grievous]], [[severe]], [[stern]]: [[ἐπιστολή]], [[imposing]], [[impressive]], cf. Wetstein at the [[passage]]).<br /><b class="num">c.</b> [[weighty]], i. e. of [[great]] [[moment]]: τά βαρύτερα τοῦ νόμου the weightier precepts of the [[law]], αἰτιάματα ([[better]] αἰτιώματα ([[which]] [[see]])), [[violent]], [[cruel]], [[unsparing]] (A. V. [[grievous]]): λύκοι, [[Homer]], Iliad 1:89; [[Xenophon]], Ages. 11,12).