λαμβάνω: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0010.png Seite 10]] (λαβ), fut. λήψομαι, ion. [[λάμψομαι]], Her. z. B. 1, 199; dor. λαψοῦμαι, λαψῇ, Theocr. 1, 4. 10; λήμψεται, Matth. 10, 41; – aor. ἔλαβον, ep. auch ἔλλαβον, u. in der iterativen Form λάβεσκον, Her. 4, 78; imper. λαβέ, u. im med. [[λελαβέσθαι]], Od. 4, 388; – perf. εἴληφα u. εἴ. λημμαι, ion. λελάβηκα, Her. 3, 42. 4, 79. 8, 122, u. λέλαμμαι, Her.; auch λέλημμαι, bei Aesch. Ag. 850, l. d.; Soph. in Cram. Anecd. Ox. 1, p. 268, 22; Eur. Cycl. 433, Ion 1113 (διαλελημμένον, Ar. Eccl. 10901; – aor. pass. ἐλήφθην, ion. ἐλάμφθην, Her.; – [[nehmen]], sowohl freiwillig Gegebenes, als mit Gewalt. – 1) <b class="b2">fassen, </b>anfassen, [[ergreifen]], χειρὶ χεῖρα [[λαβεῖν]], Il. 21, 286; so τάδ' ἐν χεροῖν στέφη λαβοῦσα, Soph. O. R. 913; χρυσέαν χείρεσσι λαβὼν φιάλαν, Pind. P. 4, 193; so λάβε [[γούνατα]], Il. 24, 465; oft steht neben dem accus. od. auch allein ein genit., den Theil ausdrückend, der angefaßt wird, [[κόρυθος]] λάβεν, Il. 3, 369; Ἕκτωρ μὲν [[κεφαλῆφιν]] ἐπεὶ λάβεν, οὐχὶ μεθίει, 16, 762; ποδῶν, γούνων, 1, 407. 18, 155; τὴν πτέρυγος λάβεν, d. i. er faßte den Vogel am Flügel, 2, 316; γούνων λαβὼν κούρην, die Jungfrau an den Knieen umfassend, wie es Schutzflehende thun, Od. 6, 142; auch ἀγκὰς λαβέτην [[ἀλλήλων]], sie faßten sich einander mit den Armen, Il. 23, 711. Einzeln so auch bei Folgdn, λαβὼν Πολυξένην χερός Eur. Hec. 523, φάσ γανον κώπης 543; ἔλαβον τῆς ζώνης τὸν Ὀρόντην Xen. An. 1, 6, 10. Vgl. unten das med. – Häufiger mit dem bloßen accus., ergreifen, fassen, [[ἔγχος]], [[σκῆπτρον]], Soph. Ai. 279 El. 402; παῖδα ἐν ἀγκάλῃσι, Eur. Hipp. 1431; ἐν χεροῖν [[δέπας]], Hec. 527; auch [[πρᾶγμα]] ἐς χέρας, 1242, wie δύναμιν, Suppl. 235; δόλῳ Φιλοκτήτην, Soph. Phil. 101; καὶ νῦν [[ἄγει]] με διὰ χερῶν οὕτω λαβών, Ant. 916; Ar. Av. 1055 u. sonst. – Auch ἄγραν ποσίν, ergreifen, erreichen, Pind. N. 3, 77. – Bes. auch im feindlichen Sinne, ergreifen, packen, Il. 5, 159. 11, 126, wie Od. 4, 388, τὸν εἴ πως σὺ δύναιο λοχησάμενος [[λελαβέσθαι]], auch das med. steht; auch = Beute machen, rauben, ἐκ πόλιος δ' ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες Od. 9, 41; σκῦλα, Soph. Phil. 1431; – [[erwischen]], [[ertappen]] über der That, ποίῳ λαβών σε Ζεὺς ἐπ' αἰτιάματι Aesch. Prom. 194; ζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου [[λαβεῖν]] Soph. O. R. 266; oft mit darauf folgdm partic., κἂν λάβῃς μ' ἐψευσμένον, O. R. 461; auch pass., δρῶσ' ἐλήφθης, du wurdest bei der That ertappt, Trach. 805; im guten Sinne, antreffen, erfinden, οὐκ ἂν λάβοις μου [[μᾶλλον]] [[οὐδέν]]' εὐσεβῆ Phil. 1040; Ἑλλάδα κακίστην λαμβάνων εἰς παῖδ' ἐμόν Eur. Herc. Fur. 223; μή νυν ἐγὼ 'ν τοῖσι δικασταῖς κλέπτοντα Κλέωνα λάβοιμι Ar. Vesp. 759; in Prosa, Her. 2, 89. 7, 239; Plat. Gorg. 488; τινὰ ψευδόμενον, Rep. III, 389 c; ἐὰν ληφθῇ τις ἐπιβουλεύων Gorg. 473 b; δίκην δοῦναι ὑπὲρ ὧν εἴληψαι πεποιηκώς Din. 1, 103; Dem. 21, 189, u. A. so ἐπ' αὐτοφώρῳ. – Von der Gottheit, Einen ergreifen, ihn begeistern, Her. 4, 79, u. öfter im pass. – Auch von Gemüthszuständen, wie von Zuständen des Leibes, bes. krankhaften, sagt man [[μένος]] ἔλλαβε θυμόν, Il. 23, 468, Ἀτρείωνα δ' [[ἔπειτα]] [[χόλος]] λάβε, 1, 387, Wuth, Zorn erfaßte ihn, u. so oft bei [[ἄλγος]], [[ἀμφασίη]], ἄτη, [[ἄχος]], [[πένθος]], [[τρόμος]], [[φόβος]], wie [[ἔρως]], [[θαῦμα]], [[ἵμερος]], [[ὕπνος]], [[νόσος]] u. ä.; auch in Prosa, Her. ἔλαβέ με [[πόθος]], 1, 165; [[φθόνος]] καὶ [[ἵμερος]], 6, 137; λαμβάνει με [[δέος]], Plat. Legg. III, 699 d; [[ἄχος]] αὐτὸν ἔλαβε Xen. Cyr. 5, 5, 6; λαμβάνει τὸ [[στράτευμα]] [[ἔνδεια]] An. 1, 10, 18. – Aber auch umgekehrt, wie bei uns »Muth fassen«, θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι, Od. 10, 461; [[σθένος]] λ., Soph. El. 334, φόβον, O. C. 729; ὀργήν, Eur. Suppl. 1050; bes. ἐλπίδα, Hoffnung fassen, Xen. Cyr. 4, 6, 7 u. sonst. – Übertr., mit dem Geist erfassen, [[begreifen]], μαιομένων μεγάλαν ἀρετὰν θυμῷ [[λαβεῖν]] Pind. Ol. 8, 6; νόῳ λαβὼν καὶ τοῦτο, im Geiste überlegend, Her. 3, 51 u. öfter; φρενὶ λαβόντες τὸν λόγον 9, 10; τὸ [[μάθημα]] ἐν αὐτῇ τῇ ψυχῇ λαβόντα Plat. Prot. 314 b; τῇ διανοίᾳ Parm. 143 a; [[ταῦτα]] πάντα λογισμῷ λαβών Rep. VI, 496 b; νῷ καὶ διανοήματι Legg. X, 898 e, wofür Ath. VIII, 364 a ἐπὶ νοῦν οὐ λαμβάνοντες τὰ εἰρημένα gesagt ist. – Dah. übh. erfassen, wie bildlich Plat. Theaet. 199 e gesagt ist τὸν θηρεύοντα [[τότε]] μὲν ἐπιστήμην λαβόντα, vgl. 208 d, öfter; vgl. noch τὴν αἰτίαν τῆς τῶν πτερῶν ἀποβολῆς λάβωμεν Phaedr. 246 d; auch Sp., wie Pol. 2, 35, 8 λαμβάνειν πρὸ ὀφθαλμῶν sagt, sich vor Augen stellen, betrachten. – 2) daran reiht sich die allgemeine Bdtg einnehmen, [[erreichen]], [[erlangen]], wonach man strebt, [[κλέος]] [[λαβεῖν]], Ruhm erwerben, Od. 1, 298, wie Eur. El. 1084; Soph. Phil. 1331; [[κτῆμα]] τῆς νίκης, 81; ἀλκὴν λάβοις ἂν κἀνακούφισιν πόνων, O. R. 218; auch προθυμίαν, φρόνησιν, Trach. 670 Phil. 1078; auch ψόγον, Eur. Hel. 852; γέλωτ' ἐν αὐτοῖς μωρίαν τε λήψομαι Ion 600; θέαν, Soph. Phil. 652; Ertrag, Frucht, Nutzen ziehen von Etwas, οὔτ' [[οἶνον]] οὔτ' ἄλλ' οὐδὲν ἐκ τοῦ χωρίου Ar. Nubb. 1123; Xen. Hem. 2, 7, 2; ähnl. τὸ χρήσιμον καὶ τὸ τερπνὸν ἐκ τῆς ἱστορίας [[λαβεῖν]] Pol. 1, 4, 11. – So auch δίκην, ποινάς, Eur. Bacch. 1313 Troad. 360 u. Folgde; [[παρά]] τινος, Lys. 4, a. E.; τιμωρίας, Pol. 37, 2, 7 (vgl. auch unten 3); – τὴν Ἴδην ἐς ἀριστερὴν χέρα, Her. 7, 42, das Idagebirge auf die linke Hand bekommen, so marschiren, daß das Gebirge links liegen bleibt. – Auch geradezu [[kaufen]], λαμβάνειν τι ὀβολοῦ, Ar. Ran. 1236 u. öfter; [[πόθεν]] ἄν τις τοῦτο τὸ [[χρῖσμα]] λάβοι; Xen. Conv. 2, 4. – 3) freundlich, gastlich [[aufnehmen]], Od. 7, 255, vgl. Il. 11, 842; τὸν ἱκέτην, Soph. O. C. 284. – 4) bei den Dialektikern, [[annehmen]] für Etwas, als ausgemacht annehmen, Arist. u. Sp. – Dah. = erklären, bestimmen, ὀρθῶς τὸν φιλοκερδῆ Plat. Hipparch. 227 c; – [[aufnehmen]], ἐν χάριτι καὶ δωρεᾷ, als Geschenk mit Dank, Pol. 1, 36, 6; ὀργῇ καὶ φόβῳ τὸ γεγονός, Plut. Alc. 18; τοῦτο πρὸς ἀτιμίαν ὁ [[δῆμος]] ἔλαβεν, legte es so aus, Cic. 13; πρὸς ὀργήν, auch πρὸς ὀργῆς u. ä., vgl. Lob. zu Phryn. p. 10. – Auch = eine Stelle eines Schriftwerkes auslegen, erklären. – 5) [[annehmen]], [[nehmen]], was gegeben wird, nach B. A. 106 nur von Dingen, σκεῦος, nicht ἵππον, ἂψ ὅγε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι' [[ἄποινα]] Il. 6, 427, wie Soph. τῆς θυγατρὸς ἀντίπ οινα λ. El. 582; τερπνᾶς δ' ἐπεὶ χρυσοστεφάνοιο λάβεν καρπ ὸν Ἥβας Pind. Ol. 6, 57; παρ' [[οὗπερ]] ἔλαβον τάδε τὰ τόξα Soph. Phil. 1216; καὶ μὴν [[χάριν]] γ' ἂν ἀξίαν λάβοις ἐμοῦ O. R. 1004; [[δῶρον]] τῶν ἐμῶν χειρῶν λαβών 1022; βούλει τῶν ταλάντων ἓν λαβὼν σιωπᾶν Ar. Equ. 439; δῶρα λάμψεται Her. 8, 10; Folgde; παρὰ δὲ τοῦ Ἰνδοῦ [[ἡδέως]] ἂν λάβοιμι χρήματα εἰ διδοίη Xen. Cyr. 3, 2, 28, der τοὺς λαβόντας καὶ δεξαμένους τὰ δῶρα vrbdt, 1, 4, 26; vgl. Dem. 19, 139; μισθούς, χρήματα, Plat. Gorg. 514 a Rep. VIII, 368 c; λαμβάνειν [[μᾶλλον]] ἢ διδόναι Thuc. 2, 97, u. oft so entgegengesetzt; vgl. οὐχ ὥς τι δώσοντ' ἀλλ' [[ὅπως]] τι λήψεται Ar. Eccl. 783; auch πιστὰ δοὺς καὶ λαβών, Xen. oft, wie σπ ονδὰς λαμβάνειν καὶ δεξιάν, Hell. 4, 1, 29; ähnlich ὅρκον, Eur. Suppl. 1188; ὅρκον [[παρά]] τινος, Einem einen Eid abnehmen, Is. 2, 39; – λαμβάνειν τὴν θυγατέρα, die Tochter zur Frau nehmen, Xen. Hell. 4, 1, 14; vollständiger ἢν τὴν θυγατέρα μου γυναῖκα λαμβάνῃς Cvr. 8, 4, 16; δι' ἡμῶν ἔλαβε τὴν μητέρα σου ὁ [[πατήρ]] Plat. Crit. 50 d; γυναῖκα Eur. Alc. 324; ähnl. [[λαβεῖν]] γάμους I. A. 486; – ἐσθῆτα, ein Kleid anlegen, Her. 2, 37. 4, 78; – [[ὄνομα]], einen Namen annehmen, erhalten, Plat. Soph. 267 d; [[παρά]] τινος Crat. 409 d; ἐπωνυμίαν Conv. 173 d; – λαμβάνειν τινὰ πίστι καὶ ὁρκίοισι, Einen in Eid und Pflicht nchmen, Her. 3, 74; – δίκην, Strafe empfangen, erleiden, Her. 1, 115; auch τὴν ἀξίαν, ''[[sc.]]'' δίκην, die verdiente Strafe erleiden, 7, 39. Aehnl. κακὸν [[λαβεῖν]], Schaden leiden, Xen. Oec. 1, 8 Conv. 4, 50; [[ὅταν]] τὸ [[σῶμα]] κακόν τι λάβῃ Dem. 18, 198; πληγὰς εἰληφέναι 54, 14; Xen. u. A.; bei den Tragg., τοὐπιτίμιον, Aesch. Spt. 1021; τοιαῦτ' ὀνείδη, Soph. O. R. 1494, leiden, λύπην, πημονάς u. ä., συμφοράν, Eur. Med. 43; u. im <span class="ggns">Gegensatz</span> [[genießen]], ἄπονον [[χάρμα]], Pind. Ol. 11, 23; τέρψιν, Soph. Tr. 820, u. ä. öfter bei Eur. u. Folgdn. – Von der Frau [[empfangen]], vollständig ἐν γαστρί, Hippocr. (vgl. κῦμα). – In sich aufnehmen, fassen, enthalten, Pol. 3, 107, 10. – Med. wie act. [[sich an Etwas halten]], anfassen, c. gen., ἀρχῆς, Soph. O. C. 379; χειρὸς δεξιᾶς, Eur. Med. 899, χειρὶ γενειάδος, Andr. 575, πέπλων, Heracl. 48; λάβεσθέ μου, λάβεσθε τοῦ σκέλους Ar. Ach. 1214; τῆς κεφαλῆς Her. 4, 64; γονάτων, ἱερῶν, Andoc. 1, 19. 2, 15; καιροῦ, die Gelegenheit benutzen, Is. 2, 28; Dem. u. A.; εἴ [[τίς]] σου λαβόμενος εἰς τὸ [[δεσμωτήριον]] ἀπαγάγοι Plat. Gorg. 486 a, dich ergreift u. fortführt; [[καί]] μου λαβόμενος τῆς χειρὸς ἔφη Parm. 126 a, öfter. – Übertr., βραχείας ἐλπίδος Pol. 37, 2, 7; τῆς ἀληθείας Plat. Phil. 65 b. – Bei Sp. auch = sich an Jemand halten, ihn tadeln, vgl. Plat. Legg. I, 637 b; – λαβέσθαι [[ἑαυτοῦ]], an sich halten, sich zurückhalten, Heliod. – Das partic. λαβών steht bes. bei den Attikern oft scheinbar pleonastisch, die Handlung ausführlich u. anschaulich beschreibend, wobei man von Beispielen, wie λαβὼν κύσε χεῖρα, er nahm die Hand u. küßte sie, Od. 24, 398 ausgehen kann; κτεῖναι λαβών Soph. O. R. 641; στρατὸν λαβὼν ἔπακτον ἔρχεται Trach. 258. Vgl. Valck. Phoen. 481.

|btext=<i>f.</i> [[λήψομαι]], <i>ao.2</i> [[ἔλαβον]], <i>pf.</i> [[εἴληφα]];<br /><i>Pass. f.</i> ληφθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἐλήφθην]], <i>pf.</i> [[εἴλημμαι]];<br /><b>I.</b> [[prendre]] :<br /><b>1</b> [[prendre dans ses mains]], [[saisir]], acc. ; <i>en parl. de suppliants</i> [[λαβεῖν]] [[γούνατα]] IL prendre les genoux de (qqn) ; τινα ποδῶν λ. IL saisir qqn par les pieds ; τὴν πτέρυγος λάβεν IL il le saisit (le passereau) par l'aile ; [[ἔλαβον]] τῆς ζώνης τὸν Ὀρόνταν XÉN ils saisirent Orontas par la ceinture ; ζῶντες ἐλάμφθησαν HDT ils furent pris vivants ; [[λαβεῖν]] πόλιν THC, Σικελίαν THC s'emparer d'une ville, de la Sicile ; λ. αἰχμαλώτους THC faire des prisonniers ; <i>fig.</i> [[λαβεῖν]] τινὰ [[πίστι]] καὶ ὁρκίοσι HDT lier qqn par une promesse et des serments ; ἀραῖον λ. τινά SOPH contraindre qqn par des imprécations ; <i>avec un suj. de chose</i> Ἀτρειῶνα [[χόλος]] [[λάβε]] IL la colère s'empara du fils d'Atrée ; <i>Pass.</i> λαμβάνεσθαι νόσῳ SOPH, ὑπὸ νόσου HDT être pris par la maladie ; λαμβάνεσθαι ἔρωτι XÉN être pris par l'amour ; <i>avec un suj. de chose</i> [[τρόμος]] [[ἔλλαβε]] <i>poét.</i> γυῖα IL un tremblement avait saisi vos membres ; [[κνέφας]] λαμβάνει [[τέμενος]] αἰθέρος ESCHL l'obscurité envahit la voûte du ciel;<br /><b>2</b> prendre, découvrir : τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου SOPH l'auteur du meurtre ; prendre à l'improviste, surprendre : κλέπτοντά τινα λ. AR prendre qqn en flagrant délit de vol ; <i>Pass.</i> δρῶσ’ ἐλήφθης SOPH on t’a prise sur le fait;<br /><b>3</b> [[saisir fortuitement]], [[trouver]], [[rencontrer]] : λ. τινά, qqn;<br /><b>4</b> prendre sur soi : Ἑλληνίδα ἐσθῆτα HDT prendre le costume grec;<br /><b>5</b> [[prendre avec soi]], [[amener]] <i>ou</i> emmener : ξυμπαραστάτην λ. τινά SOPH prendre qqn comme assistant, comme secours ; ἑτάρους [[τε]] λαβὼν καὶ [[νῆα]] [[ἦλθον]] OD j’ai pris avec moi des compagnons et un vaisseau et je suis parti;<br /><b>6</b> prendre en échange : λ. [[δίκην]] <i>ou</i> ποινάς, ζημίαν <i>ou</i> τιμωρίαν, <i>litt.</i> prendre le châtiment (en échange de la faute), <i>càd</i> châtier, punir;<br /><b>7</b> [[prendre possession de]], [[occuper]] ; <i>en parl. de la divinité</i> s'emparer de, posséder : λ. τινά, posséder qqn ; <i>Pass.</i> être possédé d'un dieu, d'une déesse;<br /><b>8</b> <i>fig.</i> atteindre par les sens <i>ou</i> par l'intelligence : λ. θέαν ὄμμασιν SOPH voir un spectacle de ses yeux ; λ. νόῳ HDT, [[ἐν]] [[τῇ]] γνώμῃ XÉN atteindre par l'intelligence, saisir dans son esprit ; juger, apprécier : τὴν ξυμμέτρησιν τῶν κλιμάκων THC prendre la mesure correspondante des échelles ; <i>avec un attribut</i> : τὴν τιμωρίαν ποθεινοτέραν λ. THC juger plus désirable la vengeance ; prendre en tel ou tel sens, comprendre de telle ou telle façon : [[ταύτῃ]] [[ταῦτα]] ἐλάμβανον HDT c'est ainsi qu’ils expliquaient ces événements ; λ. τοὺς λόγους μὴ [[πολεμίως]] THC accueillir les paroles non en ennemi ; <i>avec une prép.</i> : πρὸς [[δέος]] λ. τι PLUT prendre qch en crainte, <i>càd</i> s'effrayer de qch ; λ. πρὸς ἀτιμίαν PLUT prendre qch comme une injure <i>litt.</i> comme une cause de déshonneur;<br /><b>9</b> <i>abs.</i> parvenir à, atteindre : τὴν ἡλικίαν ISOCR l'âge de qch ; [[κλέος]] OD gagner de la gloire ; <i>en mauv. part</i> λ. αἰτίαν THC encourir une accusation;<br /><b>II.</b> [[recevoir]] :<br /><b>1</b> <i>propr.</i> prendre des mains de qqn : λ. τι [[παρά]] τινος, [[πρός]] τινος, [[ἀπό]] τινος, recevoir qch de qqn ; <i>avec un suj. de chose</i> : οἰκίαι ἐπάλξεις λαμβάνουσαι THC maisons qui reçoivent des créneaux ; <i>fig.</i> recevoir une impression, éprouver un sentiment, une passion, <i>etc.</i> : λ. θυμόν OD prendre courage ; λ. φόβον = φοβεῖσθαι SOPH s'effrayer ; λ. εὔνοιαν THC concevoir de la bienveillance;<br /><b>2</b> [[recueillir]], [[retirer]] : οἶνον ἐκ τοῦ χωρίου AR du vin du terrain;<br /><b>3</b> [[recevoir en échange]] ; <i>fig.</i> λ. [[δίκην]] HDT être puni ; τὴν ἀξίην λ. HDT recevoir le juste châtiment (d'une faute);<br /><i><b>Moy.</b></i> [[λαμβάνομαι]] prendre pour soi, sur soi <i>ou</i> avec soi :<br /><b>1</b> <i>sans idée de violence</i> λ. σχεδίης OD saisir un radeau;<br /><b>2</b> <i>avec idée de violence</i> λ. τινά, se saisir de qqn ; avec un gén. : λ. ἀρχῆς SOPH s'emparer du pouvoir;<br /><b>3</b> [[prendre possession de]] ; s'engager dans : τῶν [[ὀρῶν]] THC dans les montagnes ; parvenir à : Δήλου THC à Délos.<br />'''Étymologie:''' R. Λαβ, prendre ; primitiv. Λαφ, &gt; pf. [[εἴληφα]].

|elrutext='''λαμβάνω:''' тж. med. (fut. [[λήψομαι]] - ион. λάμφομαι, NT λήμφομαι, дор. [[λαψοῦμαι]], aor. 2 [[ἔλαβον]], [[ἔλλαβον]] и λάβον, pf. [[εἴληφα]]; med.: aor. ἐλαβόμην, ἐλλαβόμην и λελαβόμην; pass.: fut. [[ληφθήσομαι]], aor. [[ἐλήφθην]] - ион. [[ἐλάμφθην]], pf. [[εἴλημμαι]]; imper. [[λαβέ]] и [[λάβε]]; adj. verb. [[ληπτός]], [[ληπτέος]] - ион. λαμπτέος; inf. aor. 2 [[λαβεῖν]])<br /><b class="num">1</b> [[брать]], [[хватать]] (χειρὶ χεῖρα, [[χείρεσσι]] φιάλαν Hom.; ἐν [[χεροῖν]] στέφη Soph.; βιβλιον NT): ἐλλάβετο σχεδίης Hom. (Одиссей) ухватился за плот; λαβὼν κύσε χειρα Hom. он схватил и поцеловал руку (Одиссея);<br /><b class="num">2</b> [[обхватывать]], [[обнимать]] (γούνατά τινος, [[γούνων]] τινά Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[брать с собой]], [[уводить]] (ἑτάρους Hom.): ξυμπαραστάτην λ. τινά Soph. брать кого-л. с собой в помощники; λαβόντες τοῦ βαρβαρικοῦ στρατοῦ Xen. взяв с собой иноземный отряд;<br /><b class="num">4</b> [[захватывать]], [[угонять]], [[уносить]], [[похищать]] (ἵππους, τὰ μῆλα, κτήματα [[πολλά]] Hom.): ζῶντες ἐλάμφθησαν Her. они были захвачены живьем;<br /><b class="num">5</b> [[отнимать]] (χιτῶνά τινος NT);<br /><b class="num">6</b> [[захватывать]], [[завладевать]] (Σικελίαν, αἰχμαλώτους Thuc.; βασιλείαν ἑαυτῷ NT): ἀρχῆς λαβέσθαι καὶ κράτους τυραννικοῦ Soph. захватить господство и царскую власть;<br /><b class="num">7</b> (о чувствах и т. п.) охватывать ([[χόλος]] [[λάβε]] τινά Hom.; λαμβάνεσθαι ἔρωτι Xen.; [[ἔκστασις]] ἔλαβεν ἅπαντας NT): λαβέσθαι ὑπὸ νόσου Her. и νόσῳ Soph. заболеть; ὁ [[δαίμων]] τινὰ λελάβηκε Her. божество вселилось в кого-л.; Ῥέᾳ [[ληφθῆναι]] Luc. быть одержимым Реей; [[κνέφας]] λαμβάνει [[τέμενος]] αἰθέρος Aesch. тьма покрывает небесный свод;<br /><b class="num">8</b> (в качестве гостя), [[принимать]] (τινὰ εἰς οἰκίαν NT);<br /><b class="num">9</b> [[связывать]], [[обязывать]] (τινὰ [[πίστι]] καὶ ὁρκίοισι Her.): ἀραῖον λ. τινά Soph. связать кого-л. заклятьем;<br /><b class="num">10</b> [[захватывать]], [[застигать]], [[ловить]] (τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου Soph.; κλέπτοντά τινα Arph.): λ. τινὰ ψευδόμενον Plat. уличить кого-л. в обмане; δρῶν εἰλημμένος Arph. захваченный на месте преступления;<br /><b class="num">11</b> натыкаться, (случайно) встречать, находить (τινὰ ἐν κακοῖς Soph.);<br /><b class="num">12</b> (о взысканиях), [[налагать]] (ποινάς Eur.; [[δίκην]] Lys. - ср. 21; ζημίαν или τιμωρίαν Dem.);<br /><b class="num">13</b> [[возлагать на себя]], [[надевать]] (Ἑλληνίδα ἐσθῆτα Her.);<br /><b class="num">14</b> перен. [[схватывать]], [[воспринимать]], [[созерцать]] (θέαν ὄμμασιν Soph.);<br /><b class="num">15</b> [[постигать]], [[усваивать]], [[понимать]] (νόῳ Her. и ἐν νῷ Polyb.; ἐν τῇ γνώμῃ Xen.; τῇ διανοίᾳ Plat.);<br /><b class="num">16</b> (вос)принимать: [[λαβεῖν]] πρὸς ἀτιμίαν Plut. воспринять как оскорбление; τὸ [[πρᾶγμα]] [[μειζόνως]] [[λαβεῖν]] Thuc. принять дело всерьез; λάβετε τοὺς λόγους μὴ [[πολεμίως]] Thuc. не примите этих слов в неприязненном смысле; [[λαβεῖν]] τι πρὸς [[δέος]] Plut. испугаться чего-л.; θάνατον [[λαβεῖν]] Eur. принять смерть, умереть; τὰ ἐξ ἀρχῆς ληφθέντα Arst. принятые вначале положения; αἱ εἰλημμέναι προτάσεις Arst. допущенные положения; οὐ λ. [[πρόσωπον]] NT не взирать на лица, т. е. относиться беспристрастно;<br /><b class="num">17</b> [[предпринимать]] (πεῖράν τινος NT): [[συμβούλιον]] [[λαβεῖν]] NT устроить совещание;<br /><b class="num">18</b> [[объяснять]], [[истолковывать]] (περί τινος τί ἐστι Arst.): [[ταύτῃ]] [[ταῦτα]] ἐλάμβανον Her. они так объяснили эти (слова);<br /><b class="num">19</b> [[оценивать]], [[определять]] (τὴν ξυμμέτρησίν τινος Thuc.);<br /><b class="num">20</b> [[полагать]], [[считать]] (ποθεινότερόν τι Thuc.);<br /><b class="num">21</b> получать, (при)обретать ([[κέρδος]] Arph.; [[ὄνομα]] Plat.; [[δόξαν]] παρὰ ἀνθρώπων NT): λ. [[ὕψος]] Thuc. расти в высоту; [[λαβεῖν]] [[κλέος]] Hom., Soph. стяжать славу; [[λαβεῖν]] ἀνὰ [[δηνάριον]] NT получить по динарию; γέλωτα μωρίαν τε λ. ἔν τινι Eur. стать за (свое) неразумие посмешищем у кого-л.; αἰτίαν [[ἀπό]] τινος λ. Thuc. навлечь на себя упреки с чьей-л. стороны; λ. [[δίκην]] Her. получать или нести наказание (ср. 12); [[λαβεῖν]] τὴν ἀξίην Her. получить по заслугам;<br /><b class="num">22</b> [[получать]], [[извлекать]] ([[οἶνον]] ἐκ τοῦ χωρίου Arph.; λ. μισθὸν ἐκ τῆς ἀρχῆς Plat.);<br /><b class="num">23</b> [[приобретать]], [[покупать]]: λ. τι δραχμῆς Arph. покупать что-л. за драхму или по драхме;<br /><b class="num">24</b> [[доходить]], [[достигать]]: πρὸς τὸ μνηστεύεσθαι λ. ἡλικίαν Isocr. достигнуть брачного возраста; λ. νόστον Eur. дождаться возвращения на родину; λαβέσθαι τῶν [[ὀρῶν]] Thuc. углубиться в горы; λαβέσθαι Δήλου Thuc. прибыть в Делос; τὴν Ἶδην λαβὼν ἐς ἀριστερὴν χέρα Her. оставив слева (гору) Иду; [[πρῶτον]] ἀληθείας λαβοῦ Plat. прежде всего узнай истину;<br /><b class="num">25</b> [[начинать ощущать]], [[ощутить]], [[почувствовать]] (ὀργήν Eur.; φόβον Soph.; εὔνοιαν Thuc.): λ. θυμόν Hom. воспрянуть духом; λ. αἰδῶ Soph. ощутить стыд, устыдиться; λήθην [[λαβεῖν]] τινος NT забыть о чем-л.

|txtha=[[imperfect]] ἐλάμβανον; [[future]] [[λήψομαι]] (L T Tr WH λήμψομαι, an Alexandrian [[form]]; [[see]] [[under]] the [[word]] Mu); 2nd aorist [[ἔλαβον]] (2nd [[person]] plural [[once]] (in Tdf. 7 [[after]] B*) ἐλαβατε, [[ἀπέρχομαι]], at the [[beginning]]), [[imperative]] [[λαβέ]] ([[λαβέ]] (Winer's Grammar, § 6,1a.; Buttmann, 62 (54)); [[perfect]] [[εἴληφα]], 2nd [[person]] ἐοιληφας (and ἐιληφες (WH; [[see]] [[κοπιάω]]); on the [[use]] of the [[perfect]] interchangeably [[with]] an aorist (Buttmann, 197 (170); Winer's Grammar, 272 (255); Jebb in Vincent and Dickson's Modern Greek, 2nd edition, Appendix, §§ 67,68), participle εἰληφώς; ([[passive]], [[present]] participle λαμβανόμενος; [[perfect]] 3rd [[person]] [[singular]] ἐιληπται, WH marginal [[reading]] (rejected [[section]])); the Sept. hundreds of times for לָקַח, [[very]] [[often]] for נָשָׂא, [[also]] for לָכַד and [[several]] times for אָחַז; (from Homer down); I. to [[take]], i. e.:<br /><b class="num">1.</b> to [[take]] [[with]] the [[hand]], [[lay]] [[hold]] of, [[any]] [[person]] or [[thing]] in [[order]] to [[use]] it: [[absolutely]], [[where]] the context shows [[what]] is taken, [[τόν]]) ἄρτον, τό [[βιβλίον]], Buttmann, and Winer's Grammar, as [[above]]); μαχαιρον ([[grasp]], [[lay]] [[hand]] to), [[ἀνίστημι]], II:1c.) in [[use]] from Homer down (cf. Passow, [[under]] the [[word]] C.; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]] I:11); Matthiae, § 558, Anm. 2; (Winer's Grammar, § 65,4c.)), the participle [[λαβών]] [[with]] the accusative of the [[object]] is placed [[before]] an [[active]] [[verb]] [[where]] it does [[not]] [[always]] [[seem]] to us [[necessary]] to [[mention]] the [[act]] of [[taking]] (as [[λαβών]] κυσε χεῖρα (cf. [[our]] 'he took and kissed'), [[Homer]], [[Odyssey]] 24,398): [[λαβών]] τό [[αἷμα]] ... [[τόν]] λαόν ἐρράντισε (equivalent to τῷ αἵματι ... [[τόν]] λαόν ἐρράντισε), [[λαβεῖν]] in a [[finite]] [[form]] followed by [[καί]] precedes, as ἔλαβε [[τόν]] Ἰησοῦν [[καί]] ἐμαστίγωσεν, [[λαβεῖν]] [[τόν]] ἄρτον ... [[καί]] βαλεῖν etc., [[ἔλαβον]] ... [[καί]] ἐποίησαν, ἀφορμήν ([[see]] the [[word]], 2), [[ὑπόδειγμα]] τίνος (the genitive of the [[thing]]) τινα, to [[take]] [[one]] as an [[example]] of a [[thing]], for [[imitation]], to [[take]] in [[order]] to [[wear]], τά ἱμάτια, i. e. to [[put]] on: ἐσθῆτα, ὑποδήματα, [[Herodotus]] 2,37; 4,78); μορφήν δούλου, to [[take]] in the [[mouth]]: [[something]] to [[eat]], cibum capio, to [[take]] [[food]]); to [[take]] [[anything]] to [[drink]], i. e. [[drink]], [[swallow]], [[ὕδωρ]], τό [[ὄξος]], [[οὐκ]] ἔλαβε, he did [[not]] [[take]] it, i. e. refused to [[drink]] it, to [[take]] up a [[thing]] to be carried; to [[take]] [[upon]] [[oneself]]: [[τόν]] σταυρόν [[αὐτοῦ]], L marginal [[reading]] [[ἄρῃ]]); to [[take]] [[with]] [[one]] for [[future]] [[use]]: ἄρτους, λαμπάδας, [[ἔλαιον]] μεθ' ἑαυτῶν, ibid. 3.<br /><b class="num">2.</b> to [[take]] in [[order]] to [[carry]] [[away]]: [[without]] the [[notion]] of [[violence]], τάς ἀσθενείας, i. e. to [[remove]], [[take]] [[away]], to [[seize]], [[take]] [[away]] [[forcibly]]: [[τήν]] εἰρήνην ἐκ ( [[ἀπό]] (WH brackets ἐκ)) τῆς γῆς, to [[take]] [[what]] is [[one]]'s [[own]], to [[take]] to [[oneself]], to [[make]] [[one]]'s [[own]];<br /><b class="num">a.</b> to [[claim]], [[procure]], for [[oneself]]: τί, ἑαυτῷ βασιλείαν, to [[associate]] [[with]] [[one]]' s [[self]] as [[companion]], [[attendant]], etc.: [[λαβών]] [[τήν]] σπεῖραν ἔρχεται, [[taking]] [[with]] him the [[band]] of soldiers (whose [[aid]] he [[might]] [[use]]) he comes, στρατόν [[λαβών]] ἔρχεται, [[Sophocles]] Trach. 259); λαμβάνειν γυανικα, to [[take]] i. e. [[marry]] a [[wife]], [[Xenophon]], Cyril 8,4, 16; Bur. Alc. 324; [[with]] ἑαυτῷ added, capio, equivalent to to [[seize]], [[lay]] [[hold]] of, [[apprehend]]: τινα, Homer down; tropically, τί, i. e. to [[get]] [[possession]] of, [[obtain]], a [[thing]], Winer's Grammar, 276 (259)); [[metaphorically]], of affections or evils seizing on a [[man]] (Latincapio, occupo): τινα ἔλαβεν [[ἔκστασις]], [[φόβος]], [[Homer]], as [[τρόμος]] ἐλλαβε γυια, Iliad 3,34; με [[ἵμερος]] αἴρει, 3,446; [[χόλος]], 4,23; the Sept. [[πνεῦμα]] (i. e., a [[demon]]), [[πειρασμός]], to [[take]] by [[craft]] ([[our]] [[catch]], used of hunters, fishermen, etc.): [[οὐδέν]], τινα, to [[circumvent]] [[one]] by [[fraud]], δόλῳ added, to [[take]] to [[oneself]], [[lay]] [[hold]] [[upon]], [[take]] [[possession]] of, i. e. to [[appropriate]] to [[oneself]]: ἑαυτῷ [[τήν]] τιμήν, capto, [[catch]] at, [[reach]] [[after]], [[strive]] to [[obtain]]: τί [[παρά]] τίνος (the genitive of [[person]]), ζητεῖν, to [[collect]], [[gather]] ([[tribute]]): τά δίδραχμα, τέλη [[ἀπό]] τίνος, 25; δεκάτας, καρπούς, [[παρά]] τῶν γεωργῶν [[ἀπό]] τοῦ καρποῦ, to [[take]] i. e. to [[admit]], [[receive]]: τινα ῤαπίσμασιν, L T Tr WH (cf. Latin verberibus aliquem accipere), [[but]] [[see]] [[βάλλω]], 1; τινα [[εἰς]] τά [[ἰδίᾳ]], [[unto]] his [[own]] [[home]] ([[see]] [[ἴδιος]], 1b.), [[εἰς]] οἰκίαν, [[εἰς]] τό [[πλοῖον]], to [[receive]] [[what]] is offered; [[not]] to [[refuse]] or [[reject]]: τινα, [[one]], in [[order]] to [[obey]] him, τί, [[properly]], to [[receive]], [[τόν]] λόγον, to [[admit]] or [[receive]] [[into]] the [[mind]], δέχονται; [[τήν]] μαρτυρίαν, to [[believe]] the [[testimony]], τά ῤήματα τίνος, פָּנִים נָשָׂא (on the [[various]] senses of [[which]] in the O. T. cf. Gesenius, Thesaurus, ii., p. 915f), [[πρόσωπον]] [[λαμβάνω]], to [[receive]] a [[person]], [[give]] him [[access]] to [[oneself]], i. e. to [[regard]] anyone's [[power]], [[rank]], [[external]] circumstances, and on [[that]] [[account]] to do [[some]] [[injustice]] or [[neglect]] [[something]]: used of [[partiality]] (A. V. to [[accept]] the [[person]]), ἀνθρώπου added, θαυμάζειν τό [[πρόσωπον]], Lightfoot on Galatians, the [[passage]] cited).<br /><b class="num">5.</b> to [[take]], equivalent to to [[choose]], [[select]]: τινα ἐκ τινων, [[passive]] to [[take]] [[may]] be referred [[that]] [[use]], [[frequent]] in Greek authors [[also]] (cf. Passow, [[under]] the [[word]], B.<br /><b class="num">d.</b> at the [[end]]; (Liddell and Scott, II:3)), by [[which]] λαμβάνειν joined to a [[substantive]] forms a periphrasis of the [[verb]] whose [[idea]] is expressed by the [[substantive]]: λαμβάνειν [[ἀρχήν]] to [[take]] [[beginning]], equivalent to [[ἄρχομαι]] to [[begin]], [[Polybius]] 1,12, 9, and [[often]]; Aelian v. h. 2,28; 12,53, and in [[other]] authors); λήθην τίνος, to [[forget]], Josephus, Antiquities 2,6, 10; 9,1; 4,8, 44; Aelian v. h. 3,18 [[under]] the [[end]]; h. anim. 4,35); ὑπόμνησιν τίνος, to be reminded of a [[thing]], περιαν τίνος, to [[prove]] [[anything]], i. e. [[either]] to [[make]] [[trial]] of: ἧς [[namely]], θαλάσσης, [[which]] [[they]] attempted to [[pass]] [[through]], to [[have]] [[trial]] of, to [[experience]]: [[also]] [[with]] the genitive of the [[thing]], [[πεῖρα]], and Bleek, Br. a. d. [[συμβούλιον]] λαμβάνειν, to [[take]] [[counsel]], equivalent to συμβουλεύεσθαι, to [[deliberate]] (a [[combination]] in [[imitation]] [[apparently]] of the Latin [[phrase]] consilium capere, [[although]] [[that]] signifies to [[form]] a [[plan]], to [[resolve]]): [[θάρσος]], to [[take]], [[receive]], [[courage]], τό [[χάραγμα]] τίνος, equivalent to χάρσσομαι τί, to [[receive]] the [[mark]] of, i. e. [[let]] [[oneself]] be marked or [[stamped]] [[with]]: II. to [[receive]] ([[what]] is given); to [[gain]], [[get]], [[obtain]]: [[absolutely]], opposed to αἰτεῖν, διδόναι, L [[text]] WH [[text]] Tr marginal [[reading]]); R G, [[see]] [[ἐπαγγελία]], 2b.; cf. Winer's Grammar, 237 (222)); μισθόν, ἐλεημοσύνην, [[ἔλεος]], τόπον ἀπολογίας, [[τήν]] ἐπισκοπήν, διάδοχον, successorem accipio, Pliny, epistles 9,13); τό ἱκανόν [[παρά]] τίνος (the genitive of [[person]]), [[ἱκανός]], a. at the [[end]]); of punishments: [[κρίμα]], Winer's Grammar, 183 (172)); ἑαυτῷ, [[δίκην]], [[Herodotus]] 1,115; [[Euripides]], Bacch. 1312; ποινας, [[Euripides]], Tro. 360). οἰκοδομήν, to [[receive]] edifying, equivalent to ὀικοδομοῦμαι, περιτομήν, equivalent to περιτέμνομαι, τί ἐκ τιονς, ἐξ ἀναστάσεως [[τούς]] νεκρούς, [[substantially]] equivalent to to [[receive]], [[get]] [[back]], ἐκ, II:6); ἐκ, a [[part]] of a [[thing]] ([[see]] ἐκ, II:9), τί [[παρά]] τίνος (the genitive of [[person]]) (T Tr [[text]] WH); R G; [[ἀπό]] τίνος (the genitive of [[person]]), L T Tr WH); on the [[difference]] [[between]] [[παρά]] and [[ἀπό]] τίνος λαμβάνειν, cf. Winer's Grammar, 370 (347) [[note]]; (Buttmann, § 147,5; [[yet]] [[see]] Lightfoot on [[ὑπό]] τίνος, [[πῶς]] εἴληφας, [[how]] thou hast [[received]] by [[instruction]] in the gospel, i. e. hast [[learned]], [[λαμβάνω]] does [[not]] [[occur]] in the Epistles to the Thessalonians, Philemon, [[Titus]], [[nor]] in the Epistle of Jude. [ COMPARE: [[ἀναλαμβάνω]], [[ἀντιλαμβάνω]], συν(αντιλαμβάνω (λαμβάνομαι), [[ἀπολαμβάνω]], [[ἐπιλαμβάνω]], [[καταλαμβάνω]], [[μεταλαμβάνω]], [[παραλαμβάνω]], συνπαραλαμβάνω, [[προλαμβάνω]], [[προσλαμβάνω]], [[προσλαμβάνω]], συνλαμβάνω, συνπεριλαμβάνω, [[ὑπολαμβάνω]]. SYNONYM: [[see]] [[δέχομαι]], at the [[end]]]

|mltxt=και [[λαβαίνω]] (AM [[λαμβάνω]], Α και [[λαββάνω]], Μ και λαβάνω και [[λαβαίνω]])<br /><b>1.</b> [[παίρνω]] [[κάτι]] στα χέρια μου ή [[πιάνω]] [[κάτι]] με τα χέρια μου και το [[κρατώ]] (α. «λήψῃ δὲ [[μοσχάριον]] ἐκ βοῶν ἕν... καὶ ἄρτους ἀζύμους πεφυραμένους ἐν ἐλαίω», ΠΔ<br />β. «χείρεσσι λαβὼν περιμήκεα κοντόν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δέχομαι]] [[κάτι]] που μού δίνεται, που μού προσφέρεται ή που μού εμπιστεύεται [[κάποιος]], [[παραλαμβάνω]] (α. «λάβετε, φάγετε τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου», ΚΔ<br />β. «δεν έχω λάβει [[γράμμα]] του εδώ και [[τρεις]] μήνες» γ. «βούλει τῶν ταλάντων ἔν λαβὼν σιωπᾱν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (με λέξεις που δηλώνουν [[τροφή]], [[ποτό]] ή [[φάρμακο]]) [[τρώγω]] ή [[πίνω]] («ὅτε οὖν ἔλαβεν τὸ [[ὄξος]] ὁ Ἰησοῦς εἶπε τετέλεσται», ΚΔ)<br /><b>4.</b> [[αποκομίζω]] [[κέρδος]], όφελος ή [[εισόδημα]], [[κερδίζω]] (α. «πόσα έλαβες από την [[υπόθεση]];» β. «[[οἷον]] [[κλέος]] ἔλλαβε δῑος Ὀρέστης», <b>Ομ. Οδ.</b><br />γ. «λαμβάνων οὔτ' [[οἶνον]], οὔτ' ἄλλ' οὐδὲν ἐκ τοῦ χωρίου», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[εισπράττω]] (α. «πόσα έχω να [[λαβαίνω]];» β. «προσῆλθον oἱ τὰ δίδραχμα λαμβάνοντες», ΚΔ)<br /><b>6.</b> χρησιμοποιείται [[συνήθως]] σε περιφράσεις [[αντί]] για μονολεκτικά ρήματα (α. «[[λαμβάνω]] όνομα» ή «[[λαμβάνω]] [[επωνυμία]][ν]» — ονομάζομαι, επονομάζομαι<br />β. «[[λαμβάνω]] ύψος» — υψώνομαι, αυξάνομαι<br />γ. «[[λαμβάνω]] [[τέλος]]» ή «[[λαμβάνω]] [[πέρας]]» — [[φθάνω]] στο [[τέλος]], [[τελειώνω]]<br />δ. «[[λαμβάνω]] την [[ανάγκη]]» — [[χρειάζομαι]]<br />ε. «[[λαμβάνω]] τα όπλα» — [[προσφεύγω]] στα όπλα<br />στ. «[[λαμβάνω]] [[δόξα]][ν]» — δοξάζομαι<br />ζ. «[[λαμβάνω]] [[σάρκα]] και οστά» — πραγματώνομαι, εκπληρώνομαι ή εμφανίζομαι για πρώτη [[φορά]]<br />η. «[[λαμβάνω]] την [[ευχαρίστηση]]» ή «[[λαμβάνω]] την [[καλοσύνη]]» — ευαρεστούμαι, [[προθυμοποιούμαι]], προσφέρομαι να... θ. «[[λαμβάνω]] σύζυγο[ν]» — παντρεύομαι<br />ι. «[[λαμβάνω]] [[τροπή]] [καλή, αίσια ή κακή]» — τρέπομαι, [[αρχίζω]] να [[πηγαίνω]] [καλά ή [[κακά]]]<br />ια. «[[λαμβάνω]] πλήρωμαν» — συμπληρώνομαι<br />ιβ. «[[λαμβάνω]] [[συμβούλιον]]» — [[συνεδριάζω]]<br />ιγ. «[[λαμβάνω]] λήθην» — [[λησμονώ]]<br />ιδ. «[[λαμβάνω]] εν [[γαστρί]]» — [[μένω]] [[έγκυος]]<br />ιε. «[[λαμβάνω]] καρδίαν» ή «[[λαμβάνω]] θυμόν» — [[παίρνω]] [[θάρρος]]<br />ιστ. «[[λαμβάνω]] πείραν τινος» — [[δοκιμάζω]]<br />ιζ. «[[λαμβάνω]] φόβον» ή «[[λαμβάνω]] [[δέος]]» — [[φοβάμαι]]<br />ιη. «[[λαμβάνω]] νόσον» — [[αρρωσταίνω]])<br /><b>7.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> α) «μολών λαβέ» — λέγεται ως [[απάντηση]] σε κάποιον που απαιτεί [[κάτι]] [[συνήθως]] αδικαιολόγητα<br />β) «οὐκ ἄν λάβοις παρὰ τοῦ μὴ ἔχοντος» — λέγεται σε περιπτώσεις που [[κάποιος]] δεν έχει να δώσει αυτό που του ζητούν<br />γ) «μάχαιραν ἔδωκας μάχαιραν θὰ λάβης» — αυτοί που βλάπτουν τους άλλους θα υποστούν [[ζημιά]] αντίστοιχη με τη [[βλάβη]] που προξένησαν<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (ο τ. [[λαβαίνω]]) βλάπτομαι σωματικά ή πνευματικά<br /><b>2.</b> (το απρμφ. αορ. ενάρθρως) το [[λαβείν]]<br />α) (ως [[λογιστικός]] όρος) η [[πίστωση]], σε [[αντιδιαστολή]] με το [[δούναι]], τη [[χρέωση]]<br />β) <b>φρ.</b> «έχω [[δούναι]] και [[λαβείν]] [[μαζί]] του» — έχουμε δοσοληψίες<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[λαμβάνω]] την άγουσαν [[προς]]...» — κατευθύνομαι [[προς]]...<br />β) «[[λαμβάνω]] τα [[επίχειρα]] της κακίας μου» — τιμωρούμαι για τις κακές μου πράξεις<br />γ) «[[λαμβάνω]] [[μέρος]]» — [[συμμετέχω]]<br />δ) «[[λαμβάνω]] το [[μέρος]] κάποιου» — [[υποστηρίζω]] κάποιον, [[παίρνω]] το [[μέρος]] του<br />ε) «[[λαμβάνω]] [[μέτρα]]» — [[προνοώ]] για [[κάτι]]<br />στ) «[[λαμβάνω]] τα [[μέτρα]] μου» — προφυλάσσομαι αμυντικά από ενδεχόμενο κίνδυνο<br />ζ) «[[λαμβάνω]] τον κόπο» — [[υποβάλλω]] τον εαυτό μου σε μικρό κόπο για να ευχαριστήσω κάποιον<br />η) «[[λαμβάνω]] την [[τόλμη]]» ή «[[λαμβάνω]] το [[θάρρος]]» ή «[[λαμβάνω]] την [[τιμή]]» — λέγονται ως φιλοφρονητικές φράσεις [[συνήθως]] σε [[ένδειξη]] σεβασμού<br />θ) «[[λαμβάνω]] τον λόγο» — [[αρχίζω]] να [[μιλώ]]<br />ι) «[[λαμβάνω]] [[γνώση]]» — [[μαθαίνω]], πληροφορούμαι ή ενημερώνομαι για [[κάτι]]<br />ια) «λαμβάνει [[χώρα]]» — γίνεται, συμβαίνει<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «[[λαμβάνω]] υπ' όψιν μου» ή «[[λαμβάνω]] εις διάνοιαν» ή «[[λαμβάνω]] εις νουν» ή «[[λαμβάνω]] [[κατά]] νουν» — [[προσέχω]] ιδιαίτερα<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για τη γη) [[σκεπάζω]]<br /><b>2.</b> (για [[κείμενο]]) [[αναφέρω]], [[μαρτυρώ]]<br /><b>3.</b> [[διενεργώ]], [[πραγματοποιώ]]<br /><b>4.</b> (για [[αποτέλεσμα]] αριθμητικής) [[εξάγω]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[λαμβάνω]] τὴν [[βαλβίδα]]» — [[τερματίζω]]<br />β) «τὸ δὸς καὶ λαβέ» — αμοιβαία χτυπήματα<br />γ) «[[δίδω]] καὶ [[λαμβάνω]]» — [[αγωνίζομαι]]<br />δ) «[[λαμβάνω]] καιροῦ» ή «λαμβάνομαι καιροῦ» — [[εκμεταλλεύομαι]] την [[περίσταση]]<br />ε) «μὲ λαμβάνει ἡ ὥρα» — έρχεται η ώρα του θανάτου<br />(μσν. -αρχ.)<br /><b>1.</b> [[παίρνω]] με τη βία, [[αρπάζω]] («οἱ δὲ ἄν Πὲρσαι ἐπελθόντες λάβεσκον τὰ πρόβατα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[συλλαμβάνω]], [[αιχμαλωτίζω]] («ζητῶν τὸν αὐτόχειρα τοῦ φόνου λαβεῖν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[κατακτώ]], [[υποτάσσω]], [[γίνομαι]] [[κύριος]] («ἀρχῆς λαβέσθαι καὶ κράτους τυραννικοῦ», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> για [[θεότητα]] ή για [[πάθος]]) [[καταλαμβάνω]], [[κυριεύω]] (α. «ἡμῖν γὰρ καταγελᾱτε... ὅτι βακχεύομεν καὶ ἡμέας ὁ θεὸς λαμβάνει», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «ἄτιμόν τι αὐτῷ ἔδοξεν [[εἶναι]] καὶ [[ἄχος]] αὐτὸν ἔλαβεν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> (για νόσο) [[προσβάλλω]], [[επιπίπτω]] («καὶ τῶν ὀφθαλμῶν ἐρυθήματα καὶ [[φλόγωσις]] ἐλάμβανε», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>6.</b> [[παίρνω]] κάποιον [[μαζί]] μου («ὁ οὖν Ἰούδας λαβὼν τὴν σπεῖραν καὶ ἐκ τῶν ἀρχιερέων καὶ Φαρισαίων ὑπηρέτας», ΚΔ)<br /><b>7.</b> (σχετικά με [[ένδυμα]]) [[φορώ]] («τὴν δὲ στολὴν ἀποθέμενος τὴν Σκυθικὴν λάβεσκε ἄν [[Ελληνίδα]] ἐσθῆτα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>8.</b> [[εκλαμβάνω]] [[κάτι]] με έναν τρόπο («ὀργῇ δ' ἅμα καὶ φόβῳ τὸ [[γεγονός]] λαμβάνοντες», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>9.</b> [[επιχειρώ]], [[αναλαμβάνω]] («καὶ παλαισμάτων λάβε [[φροντίδα]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>10.</b> [[επιτυγχάνω]] [[κάτι]] («καὶ [[πάντα]] ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήψεσθε», ΚΔ)<br /><b>11.</b> [[δέχομαι]] σε γάμο, παντρεύομαι («δοκέων αὐτὴν μᾶλλον λάμψεσθαι, ἤν ταῦτα ποιήσῃ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «[[λαμβάνω]] [[δίκην]]» — τιμωρούμαι<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πιάνω]] επ' αυτοφώρω («κἄν λάβης ἐψευσμένον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[τόπο]]) βρίσκομαι («[[ὅκως]] ἄν τὸ [[στρατόπεδον]] ίδρυμένον [[κατά]] νώτου λάβοι», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αντιλαμβάνομαι]] με τις αισθήσεις ή με τον νου<br /><b>4.</b> [[μαθαίνω]]<br /><b>5.</b> (στη [[λογική]]) [[παίρνω]] [[κάτι]] ως δεδομένο, [[παραδέχομαι]] («ὅπαν [[ζῷον]] λαμβάνει, ἢ θνητὸν ἢ ἀθάνατον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> [[καθορίζω]], [[προσδιορίζω]], [[εκτιμώ]]<br /><b>7.</b> [[επισύρω]] [[εναντίον]] μου («γέλωτ' ἐν κακοῖς μωρίαν τε λήψομαι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>8.</b> [[φιλοξενώ]]<br /><b>9.</b> [[περιέχω]], [[περιλαμβάνω]] («τὸ [[στρατόπεδον]] πεζοὺς μὲν λαμβάνει περὶ τετρακοσίους», <b>Πολ.</b>)<br /><b>10.</b> [[παίρνω]] [[άδεια]] να [[κάνω]] [[κάτι]]<br /><b>11.</b> [[χρησιμοποιώ]], [[μεταχειρίζομαι]] («οὐ λήψῃ τὸ [[ὄνομα]] κυρίου τοῦ θεοῦ σου ἐπὶ ματαίῳ», ΠΔ)<br /><b>12.</b> <b>μέσ.</b> <i>λαμβάνομαι</i><br />α) [[επιπλήττω]], [[επιτιμώ]] («ταχὺ γάρ σου λάβοιτ' ἄν τις τῶν παρ' ἡμῶν», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[καταφεύγω]], [[φθάνω]] («αἱ μὲν ([[νῆες]]) Δήλου λαβόμεναι αἱ πλείους [[μετά]] Κλεάρχου», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>13.</b> <b>παθ.</b> [[μυούμαι]], [[γίνομαι]] [[μύστης]] («τοὺς ἐς τὰ τῆς τέχνης εἰλημμένους», Ιπποκρ.)<br /><b>14.</b> <b>φρ.</b> α) «λαμβάνομαι ἐμαυτοῦ» — [[συγκρατώ]] τον εαυτό μου, [[είμαι]] [[κύριος]] του [[εαυτού]] μου<br />β) «[[λαμβάνω]] [[δίκην]]» — [[τιμωρώ]], εκδικούμαι<br />γ) «λαμβάνομαι χαλεπῶς» — φέρομαι βάναυσα, κακομεταχειρίζομαι<br />δ) «λαμβάνειν πίστει καὶ ὁρκίοισι» — [[δένω]] κάποιον με όρκους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο [[ενεστωτικός]] τ. [[λαμβάνω]] σχηματίστηκε [[υστερογενώς]] από τον αόρ. <i>ἔ</i>-<i>λαβ</i>-<i>ον</i> / <i>λαβ</i>-<i>εῖν</i>, με έρρινο [[ένθημα]] (-<i>μ</i>- <span style="color: red;"><</span> -<i>ν</i>-) και σχηματιστικό [[μόρφημα]] -<i>άνω</i> ([[πρβλ]]. [[μανθάνω]]: <i>ἔμαθον</i>). Το θ. <i>λαβ</i>- του <i>ἔλαβον</i> ανάγεται σε (<i>σ</i>)<i>λăβ</i>- (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>lag</i>^w- «[[πιάνω]], [[αρπάζω]]», [[πρβλ]]. [[λάζομαι]], [[λάβρος]])<br />την εκτεταμένη [[βαθμίδα]] (<i>λᾱβ</i>- / <i>ληβ</i>·) εμφανίζει ο τ. του μέλλ. <i>λήψομαι</i> ([[πρβλ]]. και [[λῆψις]], [[λῆμμα]]). Ο τ. του παρακμ. <i>εἴληφα</i> <span style="color: red;"><</span> <i>σεσλᾱφ</i>-, με σίγηση του -<i>σ</i>- και [[αντέκταση]] (το -<i>φ</i>- του θ. κατ' [[επίδραση]] ενός θ. <i>λαφ</i>- που απαντά στο [[λάφυρο]] και στο [[ἀμφιλαφής]]). Η [[ψίλωση]] του <i>εἴληφα</i> [[αντί]] <i>εἵλειφα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>hειλᾱφ</i>-) λόγω ανομοιώσεως τών δασέων ([[νόμος]] του Graffmann). Ο τ. [[λαββάνω]] <span style="color: red;"><</span> [[λαμβάνω]], με [[αφομοίωση]], ενώ ο μσν. και ο νεοελλ. τ. [[λαβαίνω]] σχηματίστηκε υποχωρητικά από τον αόρ. <i>ἔλαβα</i> ([[πρβλ]]. [[λαγχάνω]]: [[λαχαίνω]], [[τυγχάνω]]: [[τυχαίνω]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λαβή]], [[λαβίδα]](-<i>ίς</i>), [[λήμμα]], [[λήψη]] (-<i>ις</i>), [[ληπτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[αναλαμβάνω]], [[απολαμβάνω]], [[διαλαμβάνω]], [[εκλαμβάνω]], [[επαναλαμβάνω]], [[καταλαμβάνω]], [[μεταλαμβάνω]], [[παραλαμβάνω]], [[περιλαμβάνω]], [[προκαταλαμβάνω]], [[προλαμβάνω]], [[προσλαμβάνω]], [[συλλαμβάνω]], [[συμπαραλαμβάνω]], [[υπολαμβάνω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αμφιλαμβάνω]], <i>ανταναλαμβάνω</i>, [[ανταπολαμβάνω]], [[αντεπιλαμβάνομαι]], [[αντικαταλαμβάνω]], [[αντιπεριλαμβάνω]], <i>αποδιαλάμβάνω</i>, <i>αποκαταλαμβάνω</i>, [[διεκλαμβάνω]], [[εγκαταλαμβάνω]], <i>ελλαμβάνω</i>, [[εναπολαμβάνω]], <i>ενδιαλαμβάνω</i>, <i>εξαναλαμβάνω</i>, [[επικαταλαμβάνω]], <i>επιλαμβάνω</i>, [[επισυλλαμβάνω]], [[μεταπαραλαμβάνω]], [[περικαταλαμβάνω]], [[περισυγκαταλαμβάνομαι]], [[προαναλαμβάνω]], [[προαπολαμβάνω]], [[προπαραλαμβάνω]], [[προσαναλαμβάνω]], [[προσαντιλαμβάνομαι]], [[προσαπολαμβάνω]], [[προσεπιλαμβάνω]], [[προσκαταλαμβάνω]], [[προσπαραλαμβάνω]], [[προσσυλλαμβάνω]], [[προσυπολαμβάνω]], [[προϋπολαμβάνω]], [[συγκαταλαμβάνω]], [[συμμεταλαμβάνω]], [[συναναλαμβάνω]], [[συναντιλαμβάνομαι]], [[συναπολαμβάνω]], [[συνδιαλαμβάνω]], [[συνεκλαμβάνω]], [[συνεπιλαμβάνω]], [[συνυπολαμβάνω]], [[υπαναλαμβάνω]], [[υποδιαλαμβάνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ανακαταλαμβάνω]], [[αντιλαμβάνομαι]], [[εμπεριλαμβάνω]], <i>επαναπροσλαμβάνω</i>, [[επιλαμβάνομαι]], [[προδιαλαμβάνω]], [[προσυλλαμβάνω]], [[συμπεριλαμβάνω]].

|mantxt=(=[[παίρνω]]). Ἀρχικό [[θέμα]] σλαβκαί σληβ-. Ρίζα λαβ-. Θέματα: α) ἀσθενές λαβ + [[πρόσφυμα]] ν μπροστά ἀπό τό χαρακτήρα καί αν [[μετά]] τό χαρακτήρα → λα-ν-β-άν-ω καί μέ [[τροπή]] τοῦ ν σέ μ → [[λαμβάνω]], [[β]]) ἰσχυρό: ληβ (μελλ. λήβ-σο-μαι → [[λήψομαι]]). Παρακείμενος: σε-σλαφ-α → σε-σληφ-α, μέ ἀφομοίωση τοῦ δευτέρου σ → σέ-λληφ-α καί μέ ἁ-πλοποίηση τῶν δύο λ, ἀντέκταση καί [[ἀποβολή]] τοῦ σ → [[εἴληφα]]. Μέσος παρακ.: σέ-σλαβ-μαι → σέ-σληβ-μαι → σέ-σλημμαι → σέ-λλημ-μαι → [[εἴλημμαι]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[λαβή]], [[συλλαβή]], παραλαβή, ἀπολαβή, [[ἀντιλαβή]], χειρολαβή, [[εὐλαβής]], [[λαβίς]] (=[[χερούλι]]), [[λάφυρον]] (=[[λεία]] τοῦ πολέμου, πλιάτσικο), [[ἀμφιλαφής]] (=[[κατάφυτος]]), [[ἐργολάβος]], ἐργολαβῶ, [[ἐργολαβία]], [[λῆμμα]] (=[[κέρδος]]), [[λημματικός]], [[λημμάτιον]] (ὑποκορ.), [[λῆψις]] καί τά σύνθ. (ἀνά, [[κατά]], [[περί]], [[ἀντί]], ἀπό, [[ἐπί]], [[μετά]], πρόσ, σύλ, ὑπό)ληψις, [[ἀνδροληψία]] (=σύλληψη [[ἀνδρῶν]] ἐνόχων), [[ληπτέος]], ληπτέον, (δια, ἀντι, ἀνα, ἀπο, παρα, μετα, ὑπο)ληπτέον, [[λήπτης]], [[παραλήπτης]], [[ἐργολήπτης]], [[ληπτικός]], [[ἐπιληπτικός]], [[ληπτός]], (ἄ, ἀνεπί, [[ἐπί]], εὔ, νυμφό)ληπτος, (κατα, παρα, περι)[[ληπτός]], [[ἀσύλληπτος]], [[δυσανάληπτος]], θρησκόληπτος, [[ἀντιλήπτωρ]] (=[[βοηθός]]), [[συλλήβδην]] (=[[σύντομα]], [[περιληπτικά]]), [[καταλαμπτέος]].