Anonymous

εἶμι: Difference between revisions

From LSJ
12 bytes removed ,  11 December 2022
m
Text replacement - "αὐτοῦ" to "αὐτοῦ"
m (Text replacement - "εἰς" to "εἰς")
m (Text replacement - "αὐτοῦ" to "αὐτοῦ")
Line 11: Line 11:
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [pres. ind. 2<sup>a</sup> sg. [[εἶσθα]] <i>Il</i>.10.450, <i>Od</i>.19.69, εἶς Hes.<i>Op</i>.208, 3<sup>a</sup> sg. [[εἶτι]] <i>SEG</i> 9.72.57 (Cirene IV a.C.), imperat. 3<sup>a</sup> sg. [[εἴτω]] Hsch., 3<sup>a</sup> plu. ἴτων A.<i>Eu</i>.32, ἴτωσαν E.<i>IT</i> 1480, Pl.<i>Lg</i>.765a, panf. ἴοδυ (dud. si por ἰόντων o ὄντων) <i>IPamph</i>.3.19 (IV a.C.), subj. 1<sup>a</sup> sg. [[ἐίω]] Sophr.47, Hsch., 2<sup>a</sup> sg. ἴῃσθα <i>Il</i>.10.67, 3<sup>a</sup> sg. ἴῃσιν <i>Il</i>.9.701, cret. εἴɛ̄ι <i>ICr</i>.4.81.7 (Gortina V a.C.), beoc. ἴει <i>IG</i> 7.207.8 (Egostena III a.C.), 1<sup>a</sup> plu. ἴομεν <i>Il</i>.2.440, Sol.2.7, opt. 1<sup>a</sup> sg. ἰοίην Sapph.182, X.<i>Symp</i>.4.16, 3<sup>a</sup> sg. ἰείη <i>Il</i>.19.209, ἰοίɛ̄{ι} <i>IG</i> 4.760 (Trecén V a.C.), inf. ἴμεν <i>Il</i>.1.170, B.19.12, Mosch.4.26, Ps.Archyt.<i>Pyth.Hell</i>.41.16, Opp.<i>C</i>.2.87, ἴμεναι <i>Il</i>.20.32, ἴναι Orác. en Str.9.2.23, tard. v. med. ἴεσθαι Cyr.Al.M.69.377C, part. sg. nom. fem. [ἰο] ῖσα Alcm.3.80, ἴεσσα Hsch., plu. nom. masc. <i>i-jo-te</i> (ἰόντες) Diccionario Micénico; impf. 1<sup>a</sup> sg. ἤια <i>Od</i>.4.427, Hdt.4.82, 3<sup>a</sup> sg. ἤιε <i>Il</i>.1.47, Hdt.2.26, ᾖε <i>Od</i>.18.257, ἴε <i>Il</i>.2.872, 3.383, ᾔειν Pl.<i>Ti</i>.38c, <i>Criti</i>.117e, ἔιε <i>ICr</i>.4.72.2.47 (Gortina V a.C.), 1<sup>a</sup> plu. ᾔομεν <i>Od</i>.10.251, 3<sup>a</sup> plu. ἴσαν <i>Il</i>.1.494, <i>Od</i>.1.176, ἤισαν <i>Il</i>.10.197, ἤϊον <i>Od</i>.23.370, 24.501, 3<sup>a</sup> du. ἴτην <i>Il</i>.1.347, ᾔτην Pl.<i>Euthd</i>.294d]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[ir]] gener., sin indic. de direcc.: c. dif. compl. de lugar en giro prep. ἰὼν κοίλης ἐπὶ νηός yendo sobre la cóncava nave</i>, <i>Od</i>.2.332, ὑπὲρ αὐτάων βαθὺν ἠέρα τέμνον ἰόντες <i>h.Cer</i>.383, κατὰ γαῖαν ἴμεν Opp.l.c., οἷος δ' ἀστὴρ εἶσι μετ' ἀστράσι <i>Il</i>.22.317, ἰέναι πολλὴν ἐπὶ γαῖαν <i>Od</i>.2.364, δι' Ἐρχομενοῦ εἱλιγμένος εἶσι δράκων ὥς recorre Orcómeno formando curvas como una serpiente</i> de un río, Hes.<i>Fr</i>.70.23, διαβάντι δὲ τοὺς λιμένας ... τρεῖς ἀρξάμενον ἀπὸ τῆς θαλάττης ᾔειν ἐν κύκλῳ τεῖχος según se pasan los tres puertos, iba en círculo una muralla que partía del mar</i> Pl.<i>Criti</i>.117e, ὅπως μὴ διὰ τῶν ὁδῶν φανεροὶ ὦσιν ἰόντες Th.2.3, διὰ τῶν βαθυτέρων τῆς γῆς ἰόντος del sol, Cleom.1.4.206, πέλεκυς ... ὅς τ' εἶσιν διὰ δουρός hacha que penetra en la madera</i>, <i>Il</i>.3.61, c. gen. ἰὼν πολέος πεδίοιο yendo por un gran llano</i>, <i>Il</i>.5.597, c. part. ἠΰτε ἔθνεα εἶσι μελισσάων ἁδινάων ... πέτρης ἐκ γλαφυρῆς ... ἐρχομενάων como van los apretados enjambres de abejas saliendo de la oquedad de una roca</i>, <i>Il</i>.2.87, c. adv. ἐγγὺς ἰών acercándose</i> Tyrt.7.29, [[ἆσσον]] ἴμεν Mosch.l.c.<br /><b class="num">•</b>fig., de la palabra [[extenderse]] φάτις εἶσιν ἅμ' ἠελίῳ ἀνιόντι tan pronto amanezca se extenderá la noticia</i>, <i>Od</i>.23.362.<br /><b class="num">2</b> expr. la dirección ‘[[hacia]]’ [[ir a]], [[dirigirse a]] c. adv., giro prep. o ac. de direcc. οἴκαδ' ἴμεν <i>Il</i>.1.170, 17.155, νῦν δ' [[εἶμι]] Φθίηνδ' <i>Il</i>.1.169, ἴσαν πρὸς Ὄλυμπον ἀγαλλόμεναι ὀπὶ καλῇ Hes.<i>Th</i>.68, cf. <i>Il</i>.1.494, ἴθι πρὸς τὸν μύρμηκα [[LXX]] <i>Pr</i>.6.6, ἴομεν ἐς Σαλαμῖνα μαχησόμενοι vayamos a Salamina a luchar</i> Sol.l.c., ᾔεσσαν εἰς ἀγορήν Xenoph.3.3, εἰς πάσας τὰς πόλεις ἰέναι D.S.11.2, c. part. de fut. αὐτὴ ... Ἑλένην καλέουσ' ἴε y ella fue a llamar a Helena</i>, <i>Il</i>.3.383, [[εἶμι]] γὰρ ὀψομένη πολυφόρβου πείρατα γαίης, Ὠκεανόν τε <i>Il</i>.14.200, [[εἶμι]] δὴ πρὸς Σέξτον τὸν φιλόσοφον μαθησόμενος, ἃ οὔπω οἶδα me dirijo a casa del filósofo Sexto para aprender lo que todavía no sé</i> Philostr.<i>VS</i> 557, c. ac. de direcc. εὖτ' ἂν ἴῃ Χαρίτων χορὸν ἱμερόεντα <i>Od</i>.18.194, frec. c. valor de fut. ἢ τάχα καὶ δαλῷ βεβλημένος [[εἶσθα]] θύραζε o pronto te irás fuera golpeado con un tizón</i>, <i>Od</i>.19.69, cf. <i>Il</i>.1.426, ὕστερον [[εἶσθα]] θοὰς ἐπὶ νῆας <i>Il</i>.10.450, cf. 18.280, πρὸς Ὄλυμπον ἀπὸ χθονὸς ... ἴτον irán desde la tierra hasta el Olimpo</i> Hes.<i>Op</i>.199, ἐπὶ δαῖτας ἴασιν irán al banquete</i> Pl.<i>Smp</i>.174b, ἐπ' [[ἄλλην]] πόλιν ἴασιν Lys.2.22, ἐπὶ τὸ σᾶμα [[εἶτι]] <i>SEG</i> 9.72.57 (Cirene IV a.C.), [[εἶμι]] δ' ἐς αὐγὰς ἠελίου ascenderé hacia los rayos del sol</i> A.R.4.1744, οὐκ εἶ σύ τ' οἴκους ...; ¿no irás tú al palacio?</i> S.<i>OT</i> 637<br /><b class="num">•</b>c. dat. ὅτι νόστιμος [[εἶμι]] τοκῆι porque regresaré al padre</i> Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.16.10.<br /><b class="num">3</b> c. ac. int. [[recorrer]] οἱ δ' ἴσαν ἐκβάντες λείην ὁδόν y ellos tras desembarcar recorrían un camino llano</i>, <i>Od</i>.10.103, πρέπει σε φερτάταν ἴμεν ὁδόν B.19.12, ὀρθὰν κέλευθον ἰὼν τὸ πρίν Pi.<i>P</i>.11.39, (ὁ ἥλιος) ἰὼν τὸ μέσον τοῦ οὐρανοῦ Hdt.2.25, cf. 26, ἴθι τὴν ὀρεινήν recorre el camino de la montaña</i> X.<i>Cyr</i>.2.4.22, πάντα δ' ὁδὸν μίαν εἶσι todas las cosas recorren un único camino</i> Opp.<i>H</i>.1.420<br /><b class="num">•</b>fig. ἄδικον ὁδὸν ἰόντων marchando por el camino de la injusticia</i> Th.3.64.<br /><b class="num">4</b> c. suj. de líquidos, humores [[salir]], [[fluir]] οὖρα δὲ τούτοισιν ᾔει πολλὰ παχέα la orina les salía a éstos en abundancia espesa</i> Hp.<i>Epid</i>.1.10, τὰ μέντοι ... ὑγρὰ καὶ ἀφρώδεα πολλὰ ἀπὸ κεφαλῆς ᾔει Hp.<i>Epid</i>.3.13, τὰ ὕστατα οὐδὲ ἐπιμήνια ᾔει Hp.<i>Epid</i>.2.2.17, cf. 5.12, (ἀποστάσιες) ἢν ἴωσιν ᾗ [[δεῖ]] Hp.<i>Epid</i>.2.3.8, ἢν ... τὰ ἀπὸ τοῦ πλεύμονος ἴῃ ὁποῖα [[δεῖ]] Hp.<i>Acut</i>.12, ὅταν δ' ἐς ὀφθαλμοὺς ῥεῦμα ἴῃ Hp.<i>Loc.Hom</i>.13, ἢν μὲν ὦν ἀπὸ κεφαλῆς ([[αἷμα]]) ἴῃ Aret.<i>SA</i> 2.2.2.<br /><b class="num">5</b> c. sent. temp. [[prolongarse]] ἢν δὲ ἐς μῆκος ἡ νοῦσος ἴῃ y si la afección se prolonga</i> Aret.<i>CA</i> 1.1.8.<br /><b class="num">II</b> usos fig., sin mov. real<br /><b class="num">1</b> [[ir]] frec. c. trad. contextual ἰόντες ἐς τὰς τιμάς accediendo a los honores</i> Democr.B 254, ἐπὶ τοῦτον δὲ τὸν λόγον [[εἶμι]] πρῶτον pasaré en primer lugar a este tema</i> Gorg.B 11a.6, cf. Th.2.36, ὅστις δὲ ἰὼν ἐπὶ τὸν πλησίον κακῶς ποιήσων δειμαίνει quien dirigiéndose al prójimo para hacerle mal siente temor</i> Antipho Soph.B 58, θύειν δ' ὅταν ἐπὶ νοῦν ἴῃ τινί cuando a uno se le ocurra hacer un sacrificio</i> Pl.<i>Lg</i>.909d, ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο Heraclit.B 45, (Χρόνος) ἰὼν πόρσω transcurriendo (el tiempo)</i> Pi.<i>O</i>.10.55, ἀλλ' ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ' ὅποιπερ εἶσ' ἴτω vaya mi destino a donde tenga que ir</i>, e.d., que mi destino siga su camino</i> S.<i>OT</i> 1458, ἴτω κλαγγὰ τὸν ... Ἀπόλλω S.<i>Tr</i>.208, cf. Ar.<i>Au</i>.856, ἰόντες τε οἱ ἄνθρωποι ἐς τοὺς πολέμους cuando los hombres se lanzan a las guerras</i> Th.1.78, ἐς τὰ παραγγελλόμενα ἰόντας obedeciendo a las consignas</i> Th.1.121, τοῦτο μὲν ἴτω ὅπῃ τῷ θεῷ φίλον vaya esto por donde dios quiera</i> Pl.<i>Ap</i>.19a, ἐκ τοῦ αἵματος εἰς τὴν γονὴν ἰέναι transformarse de sangre en semen</i> Arist.<i>PA</i> 651<sup>b</sup>14, ἴθι ἀμεταστρεπτὶ πρὸς τὰς δυνάμεις [[αὐτοῦ]] Ph.1.290, ἐπὶ τὰς τέχνας ἁπάσας ἴθι καὶ σκόπει ve y atiende a todas las artes</i> Gal.3.173, [[εἶμι]] δὲ ἐπ' αὐτὰς πάλιν τὰς πράξεις volveré a los hechos mismos</i> Aristid.<i>Or</i>.1.151, οὗτος ἂν ἐγγύτατα ἴοι τοῦ γνῶναι ἕκαστον (εἰδῶν) ése sería el que más se acercaría a conocer cada una (de las ideas)</i> Iambl.<i>Protr</i>.13.<br /><b class="num">2</b> frases hechas διὰ δίκης ἰέναι πατρί querellarse con el padre</i> S.<i>Ant</i>.742, αὐτοῖς διὰ φιλίας ἰέναι hacer amistad con ellos</i> X.<i>An</i>.3.2.8, διὰ μάχης ἰέναι τοῖς πολεμίοις entrar en combate con los enemigos</i> Plu.<i>Pel</i>.20, ἰέναι ἐς τὴν ξυμμαχίαν hacer la alianza</i> Th.5.30, ἰέναι ἐς λόγους entablar conversaciones</i> Th.3.80, ἐς χεῖρας ... ἰέναι σφίσι llegar a las manos con ellos</i> Th.2.81, παρὰ τὸν ἄνδρα ἰέναι ir junto al marido</i>, e.e., copular con el marido</i> Hp.<i>Mul</i>.2.119, 128, πρὸς τὴν κρίσιν ἰέναι τὴν νοῦσον hacer crisis la enfermedad</i> Hp.<i>Prog</i>.11, πρὸς τοῦτον ἰέναι τὸν κίνδυνον afrontar ese riesgo</i> Plb.11.31.7.<br /><b class="num">III</b> expr. acercamiento desde el punto de vista del que habla<br /><b class="num">1</b> [[venir]] οὐδέ μιν οἴω νῦν ἰέναι y no creo que venga ahora</i>, <i>Il</i>.17.710, ἤδη γὰρ τρίτον ἐστὶν ἔτος, τάχα δ' εἶσι τέταρτον pues ya es el tercer año y pronto vendrá el cuarto</i>, <i>Od</i>.2.89, δεῦρ' ἴθι <i>Il</i>.3.390, Men.<i>Pc</i>.518, ἴτ' venid</i> S.<i>OT</i> 1413, καί μοι δεῦρ' ἴτε presentaos a mí</i> dicho de los testigos de un juicio, Lys.7.10, ὧδ' ἴθι, Κισσαίθα Theoc.1.151, νέφος ... ἰὸν κατὰ πόντον nube que viene por el mar</i>, <i>Il</i>.4.278, c. ac. de direcc. πολλοὶ ἴσαν ἀνέρες ἡμέτερον δῶ <i>Od</i>.1.176, ἴθι μοι δόμον, οἰκέτα Io <i>Trag</i>.14, c. compl. indic. la procedencia χαλεποῦ γὰρ ἐκ πνεύματος εἶσι χειμών de un fuerte viento viene una tempestad</i> A.<i>Supp</i>.167, καί κεν ἀπ' οὐρανόθεν ... [[Δημήτηρ]] ... ἴοι Orph.<i>L</i>.243, Πνεῦμά θ' ὃ πατρόθεν εἶσι Gr.Naz.M.37.1017A.<br /><b class="num">2</b> [[llegar]] βάλλον ἀπ' αὐτάων δηΐους ὑπὸ τεῖχος ἰόντας disparaban desde ellas (las almenas) contra los enemigos que llegaban bajo la muralla</i>, <i>Il</i>.12.264, τοῦ δὲ θεάτρου πληρωθέντος αὐτὸς ὁ Φίλιππος ᾔει λευκὸν ἔχων ἱμάτιον D.S.16.93.<br /><b class="num">IV</b> usos sin su primitivo valor semántico<br /><b class="num">1</b> como verbo auxiliar en perífr. c. part. fut. [[ir a]] ἀναβήσομαι δὲ ἐς τὸν κατ' ἀρχὰς ἤια λέξων λόγον retrocederé hasta el asunto que iba a tratar al comienzo</i> Hdt.4.82, οὐκ εἶ ξυνέρξων ...; ¿no irás en su ayuda?</i> S.<i>Tr</i>.83, ὅταν ἀριθμήσων ἴῃ ὁ [[ἀριθμητικός]] Pl.<i>Tht</i>.198e, ᾖα τὰς ἐφεξῆς (πονηρίας) ἐρῶν Pl.<i>R</i>.449a, cf. 562c, Alex.129.17, [[εἶμι]] γὰρ [[αὐτοῦ]] δηλώσων ἔργον I.<i>BI</i> 6.199, εἴ τις ἱστορίαν γράψων ἴοι Luc.<i>Hist.Cons</i>.39, cf. Philostr.<i>VS</i> 557.<br /><b class="num">2</b> imperat. ἴθι, ἴτε [[ea]], [[venga]] acompañando a otro imperat. o subj. voluntativo ἴθι ἐξηγέο [[αὐτός]] ¡ea! explica tú mismo</i> Hdt.3.72, ἴθι καὶ πειρῶ Hdt.8.57, ἴθ', ἐγκόνει, σύγκαμνε S.<i>Ai</i>.988, cf. 1003, ἴθι δὴ ... ἀναλογισώμεθα τὰ ὡμολογημένα ἡμῖν Pl.<i>Prt</i>.332d, cf. X.<i>Mem</i>.1.6.4, ἴθι πέραινε σύ Ar.<i>Ra</i>.1170, cf. <i>Nu</i>.237, ἴθι δὴ λαβέ D.40.19, ἴθι ... παρόξυνε δὲ καὶ τὸν φίλον σου [[LXX]] <i>Pr</i>.6.3, ἴθι ... γένναιε, τόλμα καὶ δέδιθι μηδέν Plu.2.319c, ἀλλ' ἴτε, νεύσατε τὰν ἀδόκητον χάριν S.<i>OC</i> 248, ἴτε δή, ... ἀκούσωμεν ... Pl.<i>Lg</i>.797d<br /><b class="num">•</b>ἴτω [[bien está]], [[que le vaya bien]] ἴτω· ποήσω, πᾶσαν αἰσχύνην ἀφείς ¡bien está! actuaré dejando a un lado todo pudor</i> S.<i>Ph</i>.120, ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; ¡ea! ¿qué valor tiene para mí la vida?</i> E.<i>Med</i>.798, cf. 819, Ar.<i>Ra</i>.1378.<br /><b class="num">3</b> en part. acompañando a otro verbo gener. en imperat. ἐξάγγελλ' ἰών ve y anuncia</i> S.<i>OC</i> 1393, cf. <i>Ant</i>.768, ὅσην κατ' αὐτῶν ὕβριν ἐκτείσαιτ' ἰών S.<i>Ai</i>.304, οὐ μὴ προσοίσεις χεῖρα, βακχεύσεις δ' ἰών ...; ¿es que vas a ponerme la mano encima y no te irás a hacer de bacante ...?</i> E.<i>Ba</i>.343.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>i-jo-te</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Pres. rad. *<i>ei</i>/*<i>i</i>-, cf. lat. <i>eo/imus</i>, ai. <i>émi/imás</i>, etc.
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [pres. ind. 2<sup>a</sup> sg. [[εἶσθα]] <i>Il</i>.10.450, <i>Od</i>.19.69, εἶς Hes.<i>Op</i>.208, 3<sup>a</sup> sg. [[εἶτι]] <i>SEG</i> 9.72.57 (Cirene IV a.C.), imperat. 3<sup>a</sup> sg. [[εἴτω]] Hsch., 3<sup>a</sup> plu. ἴτων A.<i>Eu</i>.32, ἴτωσαν E.<i>IT</i> 1480, Pl.<i>Lg</i>.765a, panf. ἴοδυ (dud. si por ἰόντων o ὄντων) <i>IPamph</i>.3.19 (IV a.C.), subj. 1<sup>a</sup> sg. [[ἐίω]] Sophr.47, Hsch., 2<sup>a</sup> sg. ἴῃσθα <i>Il</i>.10.67, 3<sup>a</sup> sg. ἴῃσιν <i>Il</i>.9.701, cret. εἴɛ̄ι <i>ICr</i>.4.81.7 (Gortina V a.C.), beoc. ἴει <i>IG</i> 7.207.8 (Egostena III a.C.), 1<sup>a</sup> plu. ἴομεν <i>Il</i>.2.440, Sol.2.7, opt. 1<sup>a</sup> sg. ἰοίην Sapph.182, X.<i>Symp</i>.4.16, 3<sup>a</sup> sg. ἰείη <i>Il</i>.19.209, ἰοίɛ̄{ι} <i>IG</i> 4.760 (Trecén V a.C.), inf. ἴμεν <i>Il</i>.1.170, B.19.12, Mosch.4.26, Ps.Archyt.<i>Pyth.Hell</i>.41.16, Opp.<i>C</i>.2.87, ἴμεναι <i>Il</i>.20.32, ἴναι Orác. en Str.9.2.23, tard. v. med. ἴεσθαι Cyr.Al.M.69.377C, part. sg. nom. fem. [ἰο] ῖσα Alcm.3.80, ἴεσσα Hsch., plu. nom. masc. <i>i-jo-te</i> (ἰόντες) Diccionario Micénico; impf. 1<sup>a</sup> sg. ἤια <i>Od</i>.4.427, Hdt.4.82, 3<sup>a</sup> sg. ἤιε <i>Il</i>.1.47, Hdt.2.26, ᾖε <i>Od</i>.18.257, ἴε <i>Il</i>.2.872, 3.383, ᾔειν Pl.<i>Ti</i>.38c, <i>Criti</i>.117e, ἔιε <i>ICr</i>.4.72.2.47 (Gortina V a.C.), 1<sup>a</sup> plu. ᾔομεν <i>Od</i>.10.251, 3<sup>a</sup> plu. ἴσαν <i>Il</i>.1.494, <i>Od</i>.1.176, ἤισαν <i>Il</i>.10.197, ἤϊον <i>Od</i>.23.370, 24.501, 3<sup>a</sup> du. ἴτην <i>Il</i>.1.347, ᾔτην Pl.<i>Euthd</i>.294d]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[ir]] gener., sin indic. de direcc.: c. dif. compl. de lugar en giro prep. ἰὼν κοίλης ἐπὶ νηός yendo sobre la cóncava nave</i>, <i>Od</i>.2.332, ὑπὲρ αὐτάων βαθὺν ἠέρα τέμνον ἰόντες <i>h.Cer</i>.383, κατὰ γαῖαν ἴμεν Opp.l.c., οἷος δ' ἀστὴρ εἶσι μετ' ἀστράσι <i>Il</i>.22.317, ἰέναι πολλὴν ἐπὶ γαῖαν <i>Od</i>.2.364, δι' Ἐρχομενοῦ εἱλιγμένος εἶσι δράκων ὥς recorre Orcómeno formando curvas como una serpiente</i> de un río, Hes.<i>Fr</i>.70.23, διαβάντι δὲ τοὺς λιμένας ... τρεῖς ἀρξάμενον ἀπὸ τῆς θαλάττης ᾔειν ἐν κύκλῳ τεῖχος según se pasan los tres puertos, iba en círculo una muralla que partía del mar</i> Pl.<i>Criti</i>.117e, ὅπως μὴ διὰ τῶν ὁδῶν φανεροὶ ὦσιν ἰόντες Th.2.3, διὰ τῶν βαθυτέρων τῆς γῆς ἰόντος del sol, Cleom.1.4.206, πέλεκυς ... ὅς τ' εἶσιν διὰ δουρός hacha que penetra en la madera</i>, <i>Il</i>.3.61, c. gen. ἰὼν πολέος πεδίοιο yendo por un gran llano</i>, <i>Il</i>.5.597, c. part. ἠΰτε ἔθνεα εἶσι μελισσάων ἁδινάων ... πέτρης ἐκ γλαφυρῆς ... ἐρχομενάων como van los apretados enjambres de abejas saliendo de la oquedad de una roca</i>, <i>Il</i>.2.87, c. adv. ἐγγὺς ἰών acercándose</i> Tyrt.7.29, [[ἆσσον]] ἴμεν Mosch.l.c.<br /><b class="num">•</b>fig., de la palabra [[extenderse]] φάτις εἶσιν ἅμ' ἠελίῳ ἀνιόντι tan pronto amanezca se extenderá la noticia</i>, <i>Od</i>.23.362.<br /><b class="num">2</b> expr. la dirección ‘[[hacia]]’ [[ir a]], [[dirigirse a]] c. adv., giro prep. o ac. de direcc. οἴκαδ' ἴμεν <i>Il</i>.1.170, 17.155, νῦν δ' [[εἶμι]] Φθίηνδ' <i>Il</i>.1.169, ἴσαν πρὸς Ὄλυμπον ἀγαλλόμεναι ὀπὶ καλῇ Hes.<i>Th</i>.68, cf. <i>Il</i>.1.494, ἴθι πρὸς τὸν μύρμηκα [[LXX]] <i>Pr</i>.6.6, ἴομεν ἐς Σαλαμῖνα μαχησόμενοι vayamos a Salamina a luchar</i> Sol.l.c., ᾔεσσαν εἰς ἀγορήν Xenoph.3.3, εἰς πάσας τὰς πόλεις ἰέναι D.S.11.2, c. part. de fut. αὐτὴ ... Ἑλένην καλέουσ' ἴε y ella fue a llamar a Helena</i>, <i>Il</i>.3.383, [[εἶμι]] γὰρ ὀψομένη πολυφόρβου πείρατα γαίης, Ὠκεανόν τε <i>Il</i>.14.200, [[εἶμι]] δὴ πρὸς Σέξτον τὸν φιλόσοφον μαθησόμενος, ἃ οὔπω οἶδα me dirijo a casa del filósofo Sexto para aprender lo que todavía no sé</i> Philostr.<i>VS</i> 557, c. ac. de direcc. εὖτ' ἂν ἴῃ Χαρίτων χορὸν ἱμερόεντα <i>Od</i>.18.194, frec. c. valor de fut. ἢ τάχα καὶ δαλῷ βεβλημένος [[εἶσθα]] θύραζε o pronto te irás fuera golpeado con un tizón</i>, <i>Od</i>.19.69, cf. <i>Il</i>.1.426, ὕστερον [[εἶσθα]] θοὰς ἐπὶ νῆας <i>Il</i>.10.450, cf. 18.280, πρὸς Ὄλυμπον ἀπὸ χθονὸς ... ἴτον irán desde la tierra hasta el Olimpo</i> Hes.<i>Op</i>.199, ἐπὶ δαῖτας ἴασιν irán al banquete</i> Pl.<i>Smp</i>.174b, ἐπ' [[ἄλλην]] πόλιν ἴασιν Lys.2.22, ἐπὶ τὸ σᾶμα [[εἶτι]] <i>SEG</i> 9.72.57 (Cirene IV a.C.), [[εἶμι]] δ' ἐς αὐγὰς ἠελίου ascenderé hacia los rayos del sol</i> A.R.4.1744, οὐκ εἶ σύ τ' οἴκους ...; ¿no irás tú al palacio?</i> S.<i>OT</i> 637<br /><b class="num">•</b>c. dat. ὅτι νόστιμος [[εἶμι]] τοκῆι porque regresaré al padre</i> Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.16.10.<br /><b class="num">3</b> c. ac. int. [[recorrer]] οἱ δ' ἴσαν ἐκβάντες λείην ὁδόν y ellos tras desembarcar recorrían un camino llano</i>, <i>Od</i>.10.103, πρέπει σε φερτάταν ἴμεν ὁδόν B.19.12, ὀρθὰν κέλευθον ἰὼν τὸ πρίν Pi.<i>P</i>.11.39, (ὁ ἥλιος) ἰὼν τὸ μέσον τοῦ οὐρανοῦ Hdt.2.25, cf. 26, ἴθι τὴν ὀρεινήν recorre el camino de la montaña</i> X.<i>Cyr</i>.2.4.22, πάντα δ' ὁδὸν μίαν εἶσι todas las cosas recorren un único camino</i> Opp.<i>H</i>.1.420<br /><b class="num">•</b>fig. ἄδικον ὁδὸν ἰόντων marchando por el camino de la injusticia</i> Th.3.64.<br /><b class="num">4</b> c. suj. de líquidos, humores [[salir]], [[fluir]] οὖρα δὲ τούτοισιν ᾔει πολλὰ παχέα la orina les salía a éstos en abundancia espesa</i> Hp.<i>Epid</i>.1.10, τὰ μέντοι ... ὑγρὰ καὶ ἀφρώδεα πολλὰ ἀπὸ κεφαλῆς ᾔει Hp.<i>Epid</i>.3.13, τὰ ὕστατα οὐδὲ ἐπιμήνια ᾔει Hp.<i>Epid</i>.2.2.17, cf. 5.12, (ἀποστάσιες) ἢν ἴωσιν ᾗ [[δεῖ]] Hp.<i>Epid</i>.2.3.8, ἢν ... τὰ ἀπὸ τοῦ πλεύμονος ἴῃ ὁποῖα [[δεῖ]] Hp.<i>Acut</i>.12, ὅταν δ' ἐς ὀφθαλμοὺς ῥεῦμα ἴῃ Hp.<i>Loc.Hom</i>.13, ἢν μὲν ὦν ἀπὸ κεφαλῆς ([[αἷμα]]) ἴῃ Aret.<i>SA</i> 2.2.2.<br /><b class="num">5</b> c. sent. temp. [[prolongarse]] ἢν δὲ ἐς μῆκος ἡ νοῦσος ἴῃ y si la afección se prolonga</i> Aret.<i>CA</i> 1.1.8.<br /><b class="num">II</b> usos fig., sin mov. real<br /><b class="num">1</b> [[ir]] frec. c. trad. contextual ἰόντες ἐς τὰς τιμάς accediendo a los honores</i> Democr.B 254, ἐπὶ τοῦτον δὲ τὸν λόγον [[εἶμι]] πρῶτον pasaré en primer lugar a este tema</i> Gorg.B 11a.6, cf. Th.2.36, ὅστις δὲ ἰὼν ἐπὶ τὸν πλησίον κακῶς ποιήσων δειμαίνει quien dirigiéndose al prójimo para hacerle mal siente temor</i> Antipho Soph.B 58, θύειν δ' ὅταν ἐπὶ νοῦν ἴῃ τινί cuando a uno se le ocurra hacer un sacrificio</i> Pl.<i>Lg</i>.909d, ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο Heraclit.B 45, (Χρόνος) ἰὼν πόρσω transcurriendo (el tiempo)</i> Pi.<i>O</i>.10.55, ἀλλ' ἡ μὲν ἡμῶν μοῖρ' ὅποιπερ εἶσ' ἴτω vaya mi destino a donde tenga que ir</i>, e.d., que mi destino siga su camino</i> S.<i>OT</i> 1458, ἴτω κλαγγὰ τὸν ... Ἀπόλλω S.<i>Tr</i>.208, cf. Ar.<i>Au</i>.856, ἰόντες τε οἱ ἄνθρωποι ἐς τοὺς πολέμους cuando los hombres se lanzan a las guerras</i> Th.1.78, ἐς τὰ παραγγελλόμενα ἰόντας obedeciendo a las consignas</i> Th.1.121, τοῦτο μὲν ἴτω ὅπῃ τῷ θεῷ φίλον vaya esto por donde dios quiera</i> Pl.<i>Ap</i>.19a, ἐκ τοῦ αἵματος εἰς τὴν γονὴν ἰέναι transformarse de sangre en semen</i> Arist.<i>PA</i> 651<sup>b</sup>14, ἴθι ἀμεταστρεπτὶ πρὸς τὰς δυνάμεις αὐτοῦ Ph.1.290, ἐπὶ τὰς τέχνας ἁπάσας ἴθι καὶ σκόπει ve y atiende a todas las artes</i> Gal.3.173, [[εἶμι]] δὲ ἐπ' αὐτὰς πάλιν τὰς πράξεις volveré a los hechos mismos</i> Aristid.<i>Or</i>.1.151, οὗτος ἂν ἐγγύτατα ἴοι τοῦ γνῶναι ἕκαστον (εἰδῶν) ése sería el que más se acercaría a conocer cada una (de las ideas)</i> Iambl.<i>Protr</i>.13.<br /><b class="num">2</b> frases hechas διὰ δίκης ἰέναι πατρί querellarse con el padre</i> S.<i>Ant</i>.742, αὐτοῖς διὰ φιλίας ἰέναι hacer amistad con ellos</i> X.<i>An</i>.3.2.8, διὰ μάχης ἰέναι τοῖς πολεμίοις entrar en combate con los enemigos</i> Plu.<i>Pel</i>.20, ἰέναι ἐς τὴν ξυμμαχίαν hacer la alianza</i> Th.5.30, ἰέναι ἐς λόγους entablar conversaciones</i> Th.3.80, ἐς χεῖρας ... ἰέναι σφίσι llegar a las manos con ellos</i> Th.2.81, παρὰ τὸν ἄνδρα ἰέναι ir junto al marido</i>, e.e., copular con el marido</i> Hp.<i>Mul</i>.2.119, 128, πρὸς τὴν κρίσιν ἰέναι τὴν νοῦσον hacer crisis la enfermedad</i> Hp.<i>Prog</i>.11, πρὸς τοῦτον ἰέναι τὸν κίνδυνον afrontar ese riesgo</i> Plb.11.31.7.<br /><b class="num">III</b> expr. acercamiento desde el punto de vista del que habla<br /><b class="num">1</b> [[venir]] οὐδέ μιν οἴω νῦν ἰέναι y no creo que venga ahora</i>, <i>Il</i>.17.710, ἤδη γὰρ τρίτον ἐστὶν ἔτος, τάχα δ' εἶσι τέταρτον pues ya es el tercer año y pronto vendrá el cuarto</i>, <i>Od</i>.2.89, δεῦρ' ἴθι <i>Il</i>.3.390, Men.<i>Pc</i>.518, ἴτ' venid</i> S.<i>OT</i> 1413, καί μοι δεῦρ' ἴτε presentaos a mí</i> dicho de los testigos de un juicio, Lys.7.10, ὧδ' ἴθι, Κισσαίθα Theoc.1.151, νέφος ... ἰὸν κατὰ πόντον nube que viene por el mar</i>, <i>Il</i>.4.278, c. ac. de direcc. πολλοὶ ἴσαν ἀνέρες ἡμέτερον δῶ <i>Od</i>.1.176, ἴθι μοι δόμον, οἰκέτα Io <i>Trag</i>.14, c. compl. indic. la procedencia χαλεποῦ γὰρ ἐκ πνεύματος εἶσι χειμών de un fuerte viento viene una tempestad</i> A.<i>Supp</i>.167, καί κεν ἀπ' οὐρανόθεν ... [[Δημήτηρ]] ... ἴοι Orph.<i>L</i>.243, Πνεῦμά θ' ὃ πατρόθεν εἶσι Gr.Naz.M.37.1017A.<br /><b class="num">2</b> [[llegar]] βάλλον ἀπ' αὐτάων δηΐους ὑπὸ τεῖχος ἰόντας disparaban desde ellas (las almenas) contra los enemigos que llegaban bajo la muralla</i>, <i>Il</i>.12.264, τοῦ δὲ θεάτρου πληρωθέντος αὐτὸς ὁ Φίλιππος ᾔει λευκὸν ἔχων ἱμάτιον D.S.16.93.<br /><b class="num">IV</b> usos sin su primitivo valor semántico<br /><b class="num">1</b> como verbo auxiliar en perífr. c. part. fut. [[ir a]] ἀναβήσομαι δὲ ἐς τὸν κατ' ἀρχὰς ἤια λέξων λόγον retrocederé hasta el asunto que iba a tratar al comienzo</i> Hdt.4.82, οὐκ εἶ ξυνέρξων ...; ¿no irás en su ayuda?</i> S.<i>Tr</i>.83, ὅταν ἀριθμήσων ἴῃ ὁ [[ἀριθμητικός]] Pl.<i>Tht</i>.198e, ᾖα τὰς ἐφεξῆς (πονηρίας) ἐρῶν Pl.<i>R</i>.449a, cf. 562c, Alex.129.17, [[εἶμι]] γὰρ αὐτοῦ δηλώσων ἔργον I.<i>BI</i> 6.199, εἴ τις ἱστορίαν γράψων ἴοι Luc.<i>Hist.Cons</i>.39, cf. Philostr.<i>VS</i> 557.<br /><b class="num">2</b> imperat. ἴθι, ἴτε [[ea]], [[venga]] acompañando a otro imperat. o subj. voluntativo ἴθι ἐξηγέο [[αὐτός]] ¡ea! explica tú mismo</i> Hdt.3.72, ἴθι καὶ πειρῶ Hdt.8.57, ἴθ', ἐγκόνει, σύγκαμνε S.<i>Ai</i>.988, cf. 1003, ἴθι δὴ ... ἀναλογισώμεθα τὰ ὡμολογημένα ἡμῖν Pl.<i>Prt</i>.332d, cf. X.<i>Mem</i>.1.6.4, ἴθι πέραινε σύ Ar.<i>Ra</i>.1170, cf. <i>Nu</i>.237, ἴθι δὴ λαβέ D.40.19, ἴθι ... παρόξυνε δὲ καὶ τὸν φίλον σου [[LXX]] <i>Pr</i>.6.3, ἴθι ... γένναιε, τόλμα καὶ δέδιθι μηδέν Plu.2.319c, ἀλλ' ἴτε, νεύσατε τὰν ἀδόκητον χάριν S.<i>OC</i> 248, ἴτε δή, ... ἀκούσωμεν ... Pl.<i>Lg</i>.797d<br /><b class="num">•</b>ἴτω [[bien está]], [[que le vaya bien]] ἴτω· ποήσω, πᾶσαν αἰσχύνην ἀφείς ¡bien está! actuaré dejando a un lado todo pudor</i> S.<i>Ph</i>.120, ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; ¡ea! ¿qué valor tiene para mí la vida?</i> E.<i>Med</i>.798, cf. 819, Ar.<i>Ra</i>.1378.<br /><b class="num">3</b> en part. acompañando a otro verbo gener. en imperat. ἐξάγγελλ' ἰών ve y anuncia</i> S.<i>OC</i> 1393, cf. <i>Ant</i>.768, ὅσην κατ' αὐτῶν ὕβριν ἐκτείσαιτ' ἰών S.<i>Ai</i>.304, οὐ μὴ προσοίσεις χεῖρα, βακχεύσεις δ' ἰών ...; ¿es que vas a ponerme la mano encima y no te irás a hacer de bacante ...?</i> E.<i>Ba</i>.343.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>i-jo-te</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Pres. rad. *<i>ei</i>/*<i>i</i>-, cf. lat. <i>eo/imus</i>, ai. <i>émi/imás</i>, etc.
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''εἶμι''': (πορεύομαι)· β΄ ἑνικ. εἶ Σοφ. Τρ. 83. Ἀριστοφ. Ὄρν. 990, Ἐπ. καὶ Ἰων. εἷς Ἣσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 208· [[εἶσθα]] Ἰλ. Κ. 450, Ὀδ. Μ. 69, γ΄ ἑνικ. [[εἶσι]]· πλ. [[ἴμεν]], ἴτε, ἴᾱσι, ἶσι ἢ [[εἶσι]] Θέογν. 716: - προστακτ. ἴθι ([[ὡσαύτως]] εἶ ἐν τῷ συνθέτῳ [[ἔξει]] Ἀριστοφ. Νεφ. 633), γ΄ πληθ. ἴτωσαν Εὐρ., κλ. σπανίως ἴτων Αἰσχύλ. Εὐμ. 32, ἰόντων Θουκ. 4. 118, κτλ.: - Ὑποτακτ. ἴω (εἴω παρὰ Σώφρονι ἐν τῷ Μεγ. Ἐτυμ. 121. 30)· β΄ ἑνικ. Ἐπ. ἴῃσθα Ἰλ. Κ. 67· γ΄ Ἐπ. [[ἴῃσι]] Ι. 701 (697)· πλ. Ἐπ. [[ἴομεν]] (ἀντὶ -ωμεν) Β. 440: - Εὐκτ. ἴοιμι Ἰλ., Ἀττ. ἰοίην Ξεν. Συμπ. 4. 16, πρβλ. Ἰσοκρ. 102Α· Ἐπ. [[ἰείη]] Ἰλ. Τ. 209, ἢ εἴη Ω. 139, Ὀδ. Ξ. 496: - ἀπαρ. ἰέναι, Ἐπ. ἴμεναι ἢ [[ἴμεν]], [[ὡσαύτως]] [[ἴμμεναι]] Ἰλ. Υ. 365, καὶ ἴναι ῐ Χρησμ. παρὰ Στράβ. 408, Μάχων παρ’ Ἀθην. 580C, πρβλ. Μέγ. Ἐτυμ. 467. 19 (τὸ [[εἶναι]] ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 351 δυσκόλως δύναται νὰ θεωρηθῇ ὀρθόν)· - μετοχ. ἰών, ἰοῦσα, ἰόν. - Παρατ. ᾔειν, ᾔεις (ᾔεισθα Πλάτ. Εὐθύφρ. 4Α, Τίμ. 26C), ᾔει ἢ ᾔειν ([[αὐτόθι]] 38C, Κριτί. 117Ε)· Ἐπ. καὶ Ἰων. ἤϊα, γ΄ ἑνικ. ἤϊε (-εν), συνῃρ. ᾖε Ἰλ.· δυϊκ. ᾔτην Πλάτ. Εὐθύδ. 294D· πληθ. α΄ καὶ β΄ ᾖμεν, ᾖτε, (οὐχὶ ᾔειμην, ᾔειτε)· γ΄ πληθ. Ἐπ. καὶ Ἰων. ἤϊσαν, Ἐπ. [[ὡσαύτως]] [[ἴσαν]], Ἀττ. [[ᾖσαν]] Ἀριστοφ. Ἱππ. 605. Ἀποσπ. 216, πρβλ. Ὀδ. Τ, 445 (ὁ [[τύπος]] ᾔεσαν [[εἶναι]] πιθανῶς μεταγενέστερος, πλεῖστοι δὲ ἐκδόται ἀπορρίπτουσιν αὐτόν, ἀλλ’ ἴδε Veitch): - εὑρίσκομεν [[ὡσαύτως]] γ΄ ἑνικ. ἴεν, ἴε Ὅμ., [[ὡσαύτως]] Ἐπ. α΄ πληθ. [[ᾔομεν]], γ΄ δυϊκ. ἴτην· γ΄ πληθ. ἤϊον. - Ρημ. ἐπίθ. [[ἰτός]], ἰτέος, καὶ ἰτητός, ἰτητέος. Περὶ τοῦ ὅλου σχηματισμοῦ τοῦ ῥήματος ἴδε τὰς γραμματικάς. - Μνημονεύονται [[ὡσαύτως]] [[μέσος]] τις ἐνεστ. καὶ παρατατ. ἴεμαι, ἰέμην, ἀλλὰ πιθανῶς [[εἶναι]] [[ἁπλῶς]] ἡμαρτημέναι γραφαὶ ἀντὶ ἵεμαι, ἱέμην (ἐκ τοῦ [[ἵημι]]), καὶ ὁ Wolf ἀείποτε γράφει παρ’ Ὁμ. ἱέμενος, πρβλ. Elmsl. ἐν Σοφ. Ο. Τ. 1242, L. Dind. ἐν Ἱκ. 699. - Ἐν τέλει ὁ [[Ὅμηρος]] ἔχει Ἐπικόν τινα μέλλοντα [[εἴσομαι]], ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ σπεύδειν, Ἰλ. Ω. 462, Ὀδ. Ο. 213· καὶ ἔκ τινος μέσ. ἀορ. [[εἰσάμην]], τὸ γ΄ ἑνικ. εἴσατο, [[ἐείσατο]], γ΄ δυϊκ. ἐεισάσθην Ἰλ. Ο. 415, 544. - Περὶ τοῦ ἐνεστῶτος [[εἶμι]] πρέπει νὰ σημειωθῇ ὅτι ὁ Ὅμ. τὸ πλεῖστον μεταχειρίζεται αὐτὸν μετὰ σημασίας ἐνεστῶτος, ἀλλὰ παρὰ τοῖς Ἴωσι πεζογράφοις καὶ ἐν τῷ Ἀττικῷ λόγῳ χρησιμεύει ὡς μέλλ. τοῦ [[ἔρχομαι]]· τὸ δὲ [[ἐλεύσομαι]] σχεδὸν δὲν εὑρίσκεται παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττ., ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[ἔρχομαι]]: (ἴδε ἐξαιρέσεις τινὰς ἀναφερομένας ἐν Ἑρμάννου Opusc. 2. 326)· καὶ ὅτι μόνον παρὰ μεταγεν. [[οἷον]] Παυσ. καὶ Πλουτάρχῳ ἐπανέρχεται εἰς τὴν τοῦ ἐνεστῶτος σημασίαν. ῐ [[πανταχοῦ]], πλὴν ἐν τῇ Ἐπ. ὑποτακτ. [[ἴομεν]] ἀντὶ ἴωμεν ἐν ἀρχῇ στίχου· - ὁ [[μέσος]] [[τύπος]] ἰέμενος ἔχει ῑ, [[ὅθεν]] ἢ ἔπρεπε νὰ γράφηται ἱέμενος (ἐκ τοῦ [[ἵημι]]), ἢ νὰ θεωρηθῇ ὡς [[ἰσοδύναμος]] πρὸς ἐκεῖνον [[τύπος]] ψιλούμενος Ἰωνικῶς. (Ἐκ τῆς √Ι (πρβλ. πληθ. ἴμεν), ἐξ ἧς καὶ [[ἴτης]], [[ἰταμός]], [[οἶμος]], οἰμή, [[οἶτος]]· πρβλ. Σανσκρ. i, êmi, πληθ. imas (eo πληθ. imus), itis (iter [[πορεία]]), êmas (ὁδός)· Λατ. i-re· Γοτθ. iddja). Ἔρχομαι ἢ [[ὑπάγω]] (ἴδε [[ἔρχομαι]]): - αἱ σημασίαι [[ἔρχομαι]] ἢ [[ὑπάγω]] ἐξαρτῶνται ἐκ τῶν μορίων ἢ τῶν λέξεων μεθ’ ὧν συντάσσεται, [[οἷον]], ἰέναι [[δεῦρο]], [[εἴσω]], [[θύραζε]], [[κεῖσε]], [[οἴκαδε]] κτλ.· [[πάλιν]] ἰέναι, ὑποστρέφειν, κτλ.· [[συχνάκις]] μετὰ συνυπαρχούσης ἐννοίας ἐχθρότητος ἢ ἐπιθέσεως, [[συχνάκις]] μετὰ τῶν μορίων [[ἄντα]], [[πρός]], ἐπί, Ὅμ.· [[ὡσαύτως]], [[ὑπάγω]], [[ἀπέρχομαι]], Ὀδ. Β. 89, 367. ΙΙ. μετ’ αἰτ., 1) μετ’ αἰτιατ. τόπου, [[εἰσέρχομαι]], [[ὑπάγω]] εἰς..., [[ἐπεὶ]] πολλοὶ [[ἴσαν]] ἀνέρες ἡμέτερον δῶ Ὀδ. Α. 176· εὖτ’ ἂν ἴῃ Χαρίτων χορὸν ἱμερόεντα Σ. 194, Σοφ. Ο. Τ. 637. 2) μετὰ συστοίχου αἰτιατ., ὁδὸν ἰέναι Ὀδ. Κ. 103· μεταφ., ἄδικον ὁδὸν ἰέναι Θουκ. 3. 64. 3) [[διέρχομαι]], τὸ [[μέσον]] τοῦ οὐρανοῦ, ἐπὶ τοῦ ἡλίου, Ἡρόδ. 2. 25, πρβλ. 26· τὴν ὀρεινὴν Ξεν. Κύρ. 2. 4, 22· - τοῦτο παρ’ Ὁμ. ἐκφέρεται διὰ τῆς γενικῆς, ἰὼν πεδίοιο, πορευόμενος διὰ τῆς πεδιάδος (πρβλ. [[ἀτύζομαι]]) Ἰλ. Ε. 597· χροὸς εἴσατο, «διὰ τοῦ χρωτὸς διῆλθε» (Σχόλ.), Ν. 191. ΙΙΙ. μετ’ ἀπαρεμ. μέλλ., ἐεισάσθην... συλήσειν, ὥρμησαν... [[ὅπως]] συλήσωσιν, Ο. 544· οὕτω μετ’ ἀπαρεμ. ἀορ., [[ἀλλά]] τις εἴη εἰπεῖν Ἀτρεΐδῃ, [[ἀλλά]] τις πορεύοιτο, κτλ., Ὀδ. Ξ. 496. - Περὶ τοῦ Ὁμηρ. βῆ δ’ [[ἴμεν]], κτλ., ἴδε ἐν λ. βαίνω. 2) μετὰ μετοχ. μέλλ., Ἑλένην καλέουσ’ ἴε, ἐπορεύθη [[ὅπως]] καλέσῃ τὴν Ἑλένην, Ἰλ. Γ. 383, πρβλ. Ξ. 200, Ὀδ. Ο. 213· ἤϊα λέξων, ἔμελλον νὰ εἴπω, Ἡρόδ. 4. 82· ἴτω θύσων Πλάτ. Νόμ. 909D· ὡς τὸ Γαλλ. aller μετ’ ἀπαρεμφ. IV. [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἄλλων κινήσεων, πλὴν τῆς τοῦ βαδίζειν ἢ τρέχειν, [[οἷον]] πορεύεσθαι ἐπὶ [[νεώς]], ἐπὶ νηὸς ἰέναι, συχνὸν ἐν τῇ Ὀδ. ἐπὶ τῆς πτήσεως τῶν πτηνῶν, Ὀδ. Χ. 304· ἐπὶ μυιῶν, Ἰλ. Β. 87. 2) ἐπὶ τῆς κινήσεως πράγματός τινος, [[οἷον]] [[πέλεκυς]] [[εἶσι]] διὰ δουρός, ὁ [[πέλεκυς]] διέρχεται διὰ..., Ἰλ. Γ. 61· ἐπὶ νέφους, φαίνετ’ ἰὸν κατὰ πόντον Δ. 278· ἐπὶ τῶν ἀστέρων, οἷος δ’ ἀστὴρ [[εἶσι]] μετ’ ἀστράσι νυκτὸς ἀμολγῷ [[ἕσπερος]] Χ. 317· ἐπὶ τοῦ χρόνου, [[ἔτος]] [[εἶσι]], θὰ παρέλθῃ, Ὀδ. Β. 89, πρβλ. 106 κἑξ.· [[φάτις]] [[εἶσι]], [[φήμη]] διαδοθήσεται, Ψ. 362· [[χρόνος]]... ἰὼν [[πόρσω]] Πίνδ. Ο. 10 (11). 68· ἴτω κλαγγά, βοὰ Σοφ. Τρ. 208, Ἀριστοφ. Ὄρν. 857· ἡ μοῖρ’, ὅποιπερ, εἶσ’, ἴτω Σοφ. Ο. Τ. 1458, κτλ. V. μεταφορικαὶ χρήσεις, ἰέναι ἐς λόγους τινί, κοινολογεῖσθαί τινι, Θουκ. 3. 80, κτλ.· ἰέναι ἐς τοὺς πολέμους, ἐς τὴν ξυμμαχίαν ὁ αὐτ. 1. 78., 5. 30· ἰέναι ἐς χεῖρας, ἔρχεσθαι εἰς χεῖρας, συγκρούεσθαι, ὁ αὐτ. 2. 3, 81· ἰέναι ἐς τὰ παραγγελόμενα, ὑπακούειν εἰς τὰ κελευόμενα, ὁ αὐτ. 1. 121· ἰέναι διὰ δίκης πατρὶ Σοφ. Ἀντ. 742· ἰέναι διὰ μάχης, διὰ φιλίας, κτλ.· ἴδε διὰ Α. IV. VI. ἡ προστακτικὴ ἴθι (μετὰ τοῦ δὴ ἢ [[ἄνευ]] [[αὐτοῦ]]) κεῖται ὡς τὸ ἄγε, Λατ. age, ἐμπρὸς λοιπόν, τὸ πλεῖστον παρακολουθουμένη διὰ τοῦ β΄ ἑνικ. προστακτικῆς, ἴθι ἐξήγεο Ἡρόδ. 3. 72· ἴθ’ ἐγκόνει, ἴθ’ ἐκκάλυψον, Σοφ. Αἴ. 988, 1003· ἴθι πέραινε, ἴθι δὴ λέξον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1170, Ξεν., κτλ.· πλῆρες, ἴθι καὶ πειρῶ, ὕπαγε καὶ δοκίμασον, Ἡρόδ. 8. 57. ― [[ὡσαύτως]] μετὰ α΄ πληθ., ἴθι οὖν ἐπισκεψώμεθα, Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 4, κτλ.· μετὰ β΄ δυϊκ., ἴθι νῦν παρίστασθον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1378· ― οὕτω τὸ β΄ πληθ., ἴτε νεύσατε Σοφ. Ο. Κ. 248, πρβλ. Ο. Τ. 1413· ἴτε δὴ... ἀκούσωμεν Πλάτ. Νόμ. 797D. 2) ἴτω, «πάει καλά, ἂς γείνῃ ὅ,τι θέλῃ», Σοφ. Φ. 120, Εὐρ. Μηδ. 798. VII. παρὰ τραγικοῖς προστίθεται ἡ μετοχὴ τοῦ ῥήματος τούτου εἰς ἄλλα ῥήματα, φρονείτω μεῖζον ἢ κατ’ ἄνδρ’ ἰών. ἂς ὑπάγῃ νὰ φρονῇ..., Σοφ. Ἀντ. 768, πρβλ. Ο. Κ. 1393, Αἴ. 304.
|lstext='''εἶμι''': (πορεύομαι)· β΄ ἑνικ. εἶ Σοφ. Τρ. 83. Ἀριστοφ. Ὄρν. 990, Ἐπ. καὶ Ἰων. εἷς Ἣσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 208· [[εἶσθα]] Ἰλ. Κ. 450, Ὀδ. Μ. 69, γ΄ ἑνικ. [[εἶσι]]· πλ. [[ἴμεν]], ἴτε, ἴᾱσι, ἶσι ἢ [[εἶσι]] Θέογν. 716: - προστακτ. ἴθι ([[ὡσαύτως]] εἶ ἐν τῷ συνθέτῳ [[ἔξει]] Ἀριστοφ. Νεφ. 633), γ΄ πληθ. ἴτωσαν Εὐρ., κλ. σπανίως ἴτων Αἰσχύλ. Εὐμ. 32, ἰόντων Θουκ. 4. 118, κτλ.: - Ὑποτακτ. ἴω (εἴω παρὰ Σώφρονι ἐν τῷ Μεγ. Ἐτυμ. 121. 30)· β΄ ἑνικ. Ἐπ. ἴῃσθα Ἰλ. Κ. 67· γ΄ Ἐπ. [[ἴῃσι]] Ι. 701 (697)· πλ. Ἐπ. [[ἴομεν]] (ἀντὶ -ωμεν) Β. 440: - Εὐκτ. ἴοιμι Ἰλ., Ἀττ. ἰοίην Ξεν. Συμπ. 4. 16, πρβλ. Ἰσοκρ. 102Α· Ἐπ. [[ἰείη]] Ἰλ. Τ. 209, ἢ εἴη Ω. 139, Ὀδ. Ξ. 496: - ἀπαρ. ἰέναι, Ἐπ. ἴμεναι ἢ [[ἴμεν]], [[ὡσαύτως]] [[ἴμμεναι]] Ἰλ. Υ. 365, καὶ ἴναι ῐ Χρησμ. παρὰ Στράβ. 408, Μάχων παρ’ Ἀθην. 580C, πρβλ. Μέγ. Ἐτυμ. 467. 19 (τὸ [[εἶναι]] ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 351 δυσκόλως δύναται νὰ θεωρηθῇ ὀρθόν)· - μετοχ. ἰών, ἰοῦσα, ἰόν. - Παρατ. ᾔειν, ᾔεις (ᾔεισθα Πλάτ. Εὐθύφρ. 4Α, Τίμ. 26C), ᾔει ἢ ᾔειν ([[αὐτόθι]] 38C, Κριτί. 117Ε)· Ἐπ. καὶ Ἰων. ἤϊα, γ΄ ἑνικ. ἤϊε (-εν), συνῃρ. ᾖε Ἰλ.· δυϊκ. ᾔτην Πλάτ. Εὐθύδ. 294D· πληθ. α΄ καὶ β΄ ᾖμεν, ᾖτε, (οὐχὶ ᾔειμην, ᾔειτε)· γ΄ πληθ. Ἐπ. καὶ Ἰων. ἤϊσαν, Ἐπ. [[ὡσαύτως]] [[ἴσαν]], Ἀττ. [[ᾖσαν]] Ἀριστοφ. Ἱππ. 605. Ἀποσπ. 216, πρβλ. Ὀδ. Τ, 445 (ὁ [[τύπος]] ᾔεσαν [[εἶναι]] πιθανῶς μεταγενέστερος, πλεῖστοι δὲ ἐκδόται ἀπορρίπτουσιν αὐτόν, ἀλλ’ ἴδε Veitch): - εὑρίσκομεν [[ὡσαύτως]] γ΄ ἑνικ. ἴεν, ἴε Ὅμ., [[ὡσαύτως]] Ἐπ. α΄ πληθ. [[ᾔομεν]], γ΄ δυϊκ. ἴτην· γ΄ πληθ. ἤϊον. - Ρημ. ἐπίθ. [[ἰτός]], ἰτέος, καὶ ἰτητός, ἰτητέος. Περὶ τοῦ ὅλου σχηματισμοῦ τοῦ ῥήματος ἴδε τὰς γραμματικάς. - Μνημονεύονται [[ὡσαύτως]] [[μέσος]] τις ἐνεστ. καὶ παρατατ. ἴεμαι, ἰέμην, ἀλλὰ πιθανῶς [[εἶναι]] [[ἁπλῶς]] ἡμαρτημέναι γραφαὶ ἀντὶ ἵεμαι, ἱέμην (ἐκ τοῦ [[ἵημι]]), καὶ ὁ Wolf ἀείποτε γράφει παρ’ Ὁμ. ἱέμενος, πρβλ. Elmsl. ἐν Σοφ. Ο. Τ. 1242, L. Dind. ἐν Ἱκ. 699. - Ἐν τέλει ὁ [[Ὅμηρος]] ἔχει Ἐπικόν τινα μέλλοντα [[εἴσομαι]], ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ σπεύδειν, Ἰλ. Ω. 462, Ὀδ. Ο. 213· καὶ ἔκ τινος μέσ. ἀορ. [[εἰσάμην]], τὸ γ΄ ἑνικ. εἴσατο, [[ἐείσατο]], γ΄ δυϊκ. ἐεισάσθην Ἰλ. Ο. 415, 544. - Περὶ τοῦ ἐνεστῶτος [[εἶμι]] πρέπει νὰ σημειωθῇ ὅτι ὁ Ὅμ. τὸ πλεῖστον μεταχειρίζεται αὐτὸν μετὰ σημασίας ἐνεστῶτος, ἀλλὰ παρὰ τοῖς Ἴωσι πεζογράφοις καὶ ἐν τῷ Ἀττικῷ λόγῳ χρησιμεύει ὡς μέλλ. τοῦ [[ἔρχομαι]]· τὸ δὲ [[ἐλεύσομαι]] σχεδὸν δὲν εὑρίσκεται παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττ., ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[ἔρχομαι]]: (ἴδε ἐξαιρέσεις τινὰς ἀναφερομένας ἐν Ἑρμάννου Opusc. 2. 326)· καὶ ὅτι μόνον παρὰ μεταγεν. [[οἷον]] Παυσ. καὶ Πλουτάρχῳ ἐπανέρχεται εἰς τὴν τοῦ ἐνεστῶτος σημασίαν. ῐ [[πανταχοῦ]], πλὴν ἐν τῇ Ἐπ. ὑποτακτ. [[ἴομεν]] ἀντὶ ἴωμεν ἐν ἀρχῇ στίχου· - ὁ [[μέσος]] [[τύπος]] ἰέμενος ἔχει ῑ, [[ὅθεν]] ἢ ἔπρεπε νὰ γράφηται ἱέμενος (ἐκ τοῦ [[ἵημι]]), ἢ νὰ θεωρηθῇ ὡς [[ἰσοδύναμος]] πρὸς ἐκεῖνον [[τύπος]] ψιλούμενος Ἰωνικῶς. (Ἐκ τῆς √Ι (πρβλ. πληθ. ἴμεν), ἐξ ἧς καὶ [[ἴτης]], [[ἰταμός]], [[οἶμος]], οἰμή, [[οἶτος]]· πρβλ. Σανσκρ. i, êmi, πληθ. imas (eo πληθ. imus), itis (iter [[πορεία]]), êmas (ὁδός)· Λατ. i-re· Γοτθ. iddja). Ἔρχομαι ἢ [[ὑπάγω]] (ἴδε [[ἔρχομαι]]): - αἱ σημασίαι [[ἔρχομαι]] ἢ [[ὑπάγω]] ἐξαρτῶνται ἐκ τῶν μορίων ἢ τῶν λέξεων μεθ’ ὧν συντάσσεται, [[οἷον]], ἰέναι [[δεῦρο]], [[εἴσω]], [[θύραζε]], [[κεῖσε]], [[οἴκαδε]] κτλ.· [[πάλιν]] ἰέναι, ὑποστρέφειν, κτλ.· [[συχνάκις]] μετὰ συνυπαρχούσης ἐννοίας ἐχθρότητος ἢ ἐπιθέσεως, [[συχνάκις]] μετὰ τῶν μορίων [[ἄντα]], [[πρός]], ἐπί, Ὅμ.· [[ὡσαύτως]], [[ὑπάγω]], [[ἀπέρχομαι]], Ὀδ. Β. 89, 367. ΙΙ. μετ’ αἰτ., 1) μετ’ αἰτιατ. τόπου, [[εἰσέρχομαι]], [[ὑπάγω]] εἰς..., [[ἐπεὶ]] πολλοὶ [[ἴσαν]] ἀνέρες ἡμέτερον δῶ Ὀδ. Α. 176· εὖτ’ ἂν ἴῃ Χαρίτων χορὸν ἱμερόεντα Σ. 194, Σοφ. Ο. Τ. 637. 2) μετὰ συστοίχου αἰτιατ., ὁδὸν ἰέναι Ὀδ. Κ. 103· μεταφ., ἄδικον ὁδὸν ἰέναι Θουκ. 3. 64. 3) [[διέρχομαι]], τὸ [[μέσον]] τοῦ οὐρανοῦ, ἐπὶ τοῦ ἡλίου, Ἡρόδ. 2. 25, πρβλ. 26· τὴν ὀρεινὴν Ξεν. Κύρ. 2. 4, 22· - τοῦτο παρ’ Ὁμ. ἐκφέρεται διὰ τῆς γενικῆς, ἰὼν πεδίοιο, πορευόμενος διὰ τῆς πεδιάδος (πρβλ. [[ἀτύζομαι]]) Ἰλ. Ε. 597· χροὸς εἴσατο, «διὰ τοῦ χρωτὸς διῆλθε» (Σχόλ.), Ν. 191. ΙΙΙ. μετ’ ἀπαρεμ. μέλλ., ἐεισάσθην... συλήσειν, ὥρμησαν... [[ὅπως]] συλήσωσιν, Ο. 544· οὕτω μετ’ ἀπαρεμ. ἀορ., [[ἀλλά]] τις εἴη εἰπεῖν Ἀτρεΐδῃ, [[ἀλλά]] τις πορεύοιτο, κτλ., Ὀδ. Ξ. 496. - Περὶ τοῦ Ὁμηρ. βῆ δ’ [[ἴμεν]], κτλ., ἴδε ἐν λ. βαίνω. 2) μετὰ μετοχ. μέλλ., Ἑλένην καλέουσ’ ἴε, ἐπορεύθη [[ὅπως]] καλέσῃ τὴν Ἑλένην, Ἰλ. Γ. 383, πρβλ. Ξ. 200, Ὀδ. Ο. 213· ἤϊα λέξων, ἔμελλον νὰ εἴπω, Ἡρόδ. 4. 82· ἴτω θύσων Πλάτ. Νόμ. 909D· ὡς τὸ Γαλλ. aller μετ’ ἀπαρεμφ. IV. [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἄλλων κινήσεων, πλὴν τῆς τοῦ βαδίζειν ἢ τρέχειν, [[οἷον]] πορεύεσθαι ἐπὶ [[νεώς]], ἐπὶ νηὸς ἰέναι, συχνὸν ἐν τῇ Ὀδ. ἐπὶ τῆς πτήσεως τῶν πτηνῶν, Ὀδ. Χ. 304· ἐπὶ μυιῶν, Ἰλ. Β. 87. 2) ἐπὶ τῆς κινήσεως πράγματός τινος, [[οἷον]] [[πέλεκυς]] [[εἶσι]] διὰ δουρός, ὁ [[πέλεκυς]] διέρχεται διὰ..., Ἰλ. Γ. 61· ἐπὶ νέφους, φαίνετ’ ἰὸν κατὰ πόντον Δ. 278· ἐπὶ τῶν ἀστέρων, οἷος δ’ ἀστὴρ [[εἶσι]] μετ’ ἀστράσι νυκτὸς ἀμολγῷ [[ἕσπερος]] Χ. 317· ἐπὶ τοῦ χρόνου, [[ἔτος]] [[εἶσι]], θὰ παρέλθῃ, Ὀδ. Β. 89, πρβλ. 106 κἑξ.· [[φάτις]] [[εἶσι]], [[φήμη]] διαδοθήσεται, Ψ. 362· [[χρόνος]]... ἰὼν [[πόρσω]] Πίνδ. Ο. 10 (11). 68· ἴτω κλαγγά, βοὰ Σοφ. Τρ. 208, Ἀριστοφ. Ὄρν. 857· ἡ μοῖρ’, ὅποιπερ, εἶσ’, ἴτω Σοφ. Ο. Τ. 1458, κτλ. V. μεταφορικαὶ χρήσεις, ἰέναι ἐς λόγους τινί, κοινολογεῖσθαί τινι, Θουκ. 3. 80, κτλ.· ἰέναι ἐς τοὺς πολέμους, ἐς τὴν ξυμμαχίαν ὁ αὐτ. 1. 78., 5. 30· ἰέναι ἐς χεῖρας, ἔρχεσθαι εἰς χεῖρας, συγκρούεσθαι, ὁ αὐτ. 2. 3, 81· ἰέναι ἐς τὰ παραγγελόμενα, ὑπακούειν εἰς τὰ κελευόμενα, ὁ αὐτ. 1. 121· ἰέναι διὰ δίκης πατρὶ Σοφ. Ἀντ. 742· ἰέναι διὰ μάχης, διὰ φιλίας, κτλ.· ἴδε διὰ Α. IV. VI. ἡ προστακτικὴ ἴθι (μετὰ τοῦ δὴ ἢ [[ἄνευ]] αὐτοῦ) κεῖται ὡς τὸ ἄγε, Λατ. age, ἐμπρὸς λοιπόν, τὸ πλεῖστον παρακολουθουμένη διὰ τοῦ β΄ ἑνικ. προστακτικῆς, ἴθι ἐξήγεο Ἡρόδ. 3. 72· ἴθ’ ἐγκόνει, ἴθ’ ἐκκάλυψον, Σοφ. Αἴ. 988, 1003· ἴθι πέραινε, ἴθι δὴ λέξον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1170, Ξεν., κτλ.· πλῆρες, ἴθι καὶ πειρῶ, ὕπαγε καὶ δοκίμασον, Ἡρόδ. 8. 57. ― [[ὡσαύτως]] μετὰ α΄ πληθ., ἴθι οὖν ἐπισκεψώμεθα, Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 4, κτλ.· μετὰ β΄ δυϊκ., ἴθι νῦν παρίστασθον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1378· ― οὕτω τὸ β΄ πληθ., ἴτε νεύσατε Σοφ. Ο. Κ. 248, πρβλ. Ο. Τ. 1413· ἴτε δὴ... ἀκούσωμεν Πλάτ. Νόμ. 797D. 2) ἴτω, «πάει καλά, ἂς γείνῃ ὅ,τι θέλῃ», Σοφ. Φ. 120, Εὐρ. Μηδ. 798. VII. παρὰ τραγικοῖς προστίθεται ἡ μετοχὴ τοῦ ῥήματος τούτου εἰς ἄλλα ῥήματα, φρονείτω μεῖζον ἢ κατ’ ἄνδρ’ ἰών. ἂς ὑπάγῃ νὰ φρονῇ..., Σοφ. Ἀντ. 768, πρβλ. Ο. Κ. 1393, Αἴ. 304.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth