λάταξ: Difference between revisions

|Definition=[ᾰ], ᾰγος, ἡ, usually in plural [[λάταγες]], in the [[game]] of [[κότταβος]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> the [[drop]]s of [[wine]] in the bottom of the [[cup]] which were thrown into a [[basin]] with a [[splash]], λάταγες ποτέονται κυλίχναν ἀπὺ Τηΐαν <span class="bibl">Alc.43</span>; ἀπ' ἀγκύλης… ἵησι λάταγας <span class="bibl">Cratin.273</span>, cf. <span class="bibl">Hermipp.47.7</span> (anap.), <span class="bibl">Critias 2.2</span> D., <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>102</span>: so collectively in sg., ξανθὴ Ἀφροδισία λ. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>277</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> a [[water]]-[[quadruped]], perhaps [[beaver]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>487a22</span>, <span class="bibl">594b32</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0018.png Seite 18]] αγος, ἡ, 1) der [[Tropfen]], die Neige Wein, Suid. erkl. ἡ μεγάλη [[σταγών]]; – bes. die aus dem ausgetrunkenen Becher herausgeschwenkte Neige Wein, die mit einem klatschenden Geräusch in ein Becken fiel, vgl. [[κότταβος]]; ἀφεῖναι τὴν λάταγα, Ath. XI, 479 e ff., wo aus Alcaeus λάταγες ποτέονται κυλιχνᾰν ἀπὸ Τηϊᾰν angeführt wird, vgl. XV, 668 f; Soph. frg. 257 nennt sie ἀφροδισία, weil man den Namen der Geliebten dabei aussprach; λατάγων [[παιγμός]] Agath. 9 (V, 296); Callim. frg. 102. – Auch das Geklatsch selbst, Phot. – 2) Bei Arist. H. A. 1, 1 ein im Wasser lebendes vierfüßiges Thier, vgl. 8, 5.

|mltxt=η (Α [[λάταξ]], -αγος)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ζωολ.</b> [[είδος]] μεγάλων σαρκοφάγων υδρόβιων θηλαστικών με [[ωραίο]] [[τρίχωμα]], στα οποία υπάγονται οι ενυδρίδες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ λάταγες</i><br />(στο [[παιχνίδι]] του κοττάβου) οι λίγες σταγόνες του κρασιού που απέμεναν στον πυθμένα του ποτηριού και τις οποίες αυτοί που έπαιζαν τον κότταβο έριχναν σε χάλκινο [[αγγείο]], στο λαταγείο<br /><b>2.</b> <b>συνεκδ.</b> ο [[ήχος]] τών λατάγων που έπεφταν στο λαταγείο<br /><b>3.</b> παρυδάτιο [[τετράποδο]], ίσως ο [[κάστορας]] («[[ὥσπερ]] ἐνυδρὶς καὶ [[λάταξ]] καὶ [[κροκόδειλος]]», <b>Αριστοτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>λάτ</i>-<i>αξ</i> εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>αξ</i> ([[πρβλ]]. <i>άρπ</i>-<i>αξ</i>). Η [[σύνδεση]] της με κελτικές και γερμανικές λ. με σημ. «[[βάλτος]], [[τέλμα]]» ([[πρβλ]]. μέσ. ιρλδ. <i>laith</i> «[[βάλτος]]», <i>lathach</i> «[[λάσπη]]», αρχ. νορβ. <i>lepja</i> «[[βόρβορος]], [[λάσπη]]») και η [[αναγωγή]] της σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>lat</i>- «[[υγρός]], [[βάλτος]]» εμφανίζει δυσχέρειες. Τη λ. δανείστηκε η Λατινική με τη [[μορφή]] <i>latex</i>, -<i>icis</i> «[[ρευστότητα]]». Ο τ. [[λάταξ]] με τη σημ. «παρυδάτιο [[τετράποδο]]» συνδέεται πιθ. ετυμολογικώς με τον τ. [[λάταξ]] με σημ. «σταγόνες του κρασιού που απομένουν στον πυθμένα του ποτηριού»].

|ftr='''λάταξ''': 1. -αγος<br />{lắtaks}<br />'''Forms''': gew.pl. -αγες, sg. auch -άγη<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Weintropfen]], [[Weinrest]], [[Neige Wein beim Kottabosspiel]] (Alk., Kom. usw.).<br />'''Derivative''': Davon [[λαταγέω]] (Luk. ''Lex''. 3), [[λατάσσω]] (dor. Vaseninschr.) [[die Neige schleudern]], [[λαταγεῖον]] ‘Gefäß, in welches die λ. fallen’ (Suid.).<br />'''Etymology''': Bildung auf -αξ (Chantraine Form. 397, Schwyzer 496) von einem unbekannten Grundwort. Ganz hypothetisch ist der Vergleich mit einem kelt.-germ. Wort für [[Sumpf]], [[Lehm]], z. B. mir. ''laith'' (< *''lati''-) [[Bier]], [[Sumpf]] (: gall. ''Are''-''late'' Stadt "östlich des Sumpfes"), ''lathach'' [[Schlamm]] (< *''latākā''; von [[λάταξ]] jedenfalls unabhängig), awno. ''leþja'' (< urg. *''laþjōn''-) [[Lehm]], [[Schmutz]], nhd. ''Letten'' (Persson Stud. 111 A. 2, 171 u. a.); dazu noch balt. Flußnamen wie lett. ''Late'' (Mühlenbach-Endzelin 2, 425). — Lat. LW ''latex'', -''icis'' [[Flüssigkeit]] mit Umbildung nach den Nom. auf -''ex''. Das -σσ- in [[λατάσσω]] kann analogisch sein und braucht nicht mit einem an sich möglichen γ: κ -Wechsel (Schwyzer 496 m. Lit.) zusammenzuhängen. Weitere Formen m. Lit. bei W.-Hofmann s. 1. ''latex'', auch Bq, WP. 2, 381 f., Pok. 654 f.<br />'''Page''' 2,89<br />2. -αγος<br />{látaks}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': N. eines im Wasser lebenden Vierfüßlers, vl. [[Biber]] (Arist. ''HA'').<br />'''Etymology''': Unerklärt, wohl irgendwie mit 1. [[λάταξ]] zusammenhängend, vgl. Keller Antike Tierwelt 1, 186.<br />'''Page''' 2,89