ταμιεύω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bld">A</span> fut. ταμιεύσω [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''948, Is.6.61, etc.: pf. τεταμίευκα [[Diodorus Siculus|D.S.]]37.8:—Med., fut. ταμιεύσομαι D.H.1.82: aor. ἐταμιευσάμην [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.12, Luc.''Im.''21:—Pass., aor. ἐταμιεύθην Ph.2.539: pf. τεταμίευμαι Lys.30.3 codd., Plu.2.157a; in med. sense, Hyp.''Dem.Fr.''4:—to [[be treasurer]], [[be paymaster]], [[be controller]], IG12.467; οὐκέτι ἐμοὶ ταμιεύσεις [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''948, cf. 959, D.24.129; σὺ γὰρ ταμιεύουσ' ἔτυχες Ar.''V.''964; τ. καὶ τὰς μεγίστας ἀρχὰς ἄρχειν [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1282a31: c. gen., <b class="b3">τῆς Παράλου τ.</b> to [[be paymaster]] of... D. 21.173; προσόδων ''Inscr.Délos'' 439a18 (ii B.C.); τ. στρατιωτικῶν Plu. 2.842f:—Med., αὐταῖς ταμιεύεσθαι Ar.''Th.''419 (cod. R, <b class="b3">ταμιεῦσαι καὶ</b> Reiske), cf. ''Ec.''600 (anap.).<br><span class="bld">2</span> at Rome, to [[be quaestor]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]37.8, ''IG''14.751 (Naples), Plu.''Num.''9, App.''BC''1.77, etc.<br><span class="bld">II</span> trans., [[deal out]], [[dispense]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 465c:—Med., τὰ τίμια ἐκ τῆς ψυχῆς ταμιεύομαι X.''Smp.''4.41; <b class="b3">τ. μικρὰς τὰς ψωμίδας</b>, of a bird feeding, Arist.''Fr.''348:—Pass., τὴν δύναμιν ἐκ τούτου -ομένην [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 508b; <b class="b3">τοὺς νόμους τεταμιεύμεθα</b> [[we have]] the laws [[dealt out]], Lys.30.3 ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐταμιευόμεθα]]); [ὕδωρ] ἐξ ἀγγείου ταμιευόμενον [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''353b21, cf. ''GA''770a21; of a patient's drinks, ὕστερον -έσθω Aët.9.30.<br><span class="bld">2</span> [[manage]], [[control]], [ταμίαι] ταμιευόντων ἐμ πόλει ἐν τῷ ὀπισθοδόμῳ τὰ τῶν θεῶν χρήματα ''IG''12.91.15; τὰ τῆς πόλεως Lys.21.14; of keeping house, [[regulate]], [[manage]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1538, ''Lys.''493:—Med., τὸ ἀργύριον.. τοὺς ἱεροποιοὺς ἐμ πόλει ταμιεύεσθαι ''IG''12.6.121.<br><span class="bld">3</span> [[store up]], <b class="b3">Ζηνὸς ταμιεύεσκε γονάς</b> she was the [[depository]] of it, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''949 (lyr.):—Med., [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''615b23:—Pass., c. dat., to [[be held in trust for]], Δωριεῖ λαῷ Pi.''O.''8.30; to [[be stored]] or [[be saved up for]], <b class="b3">ταμιεύεταί σοι Ῥοδιακοῦ</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">μέλιτος ἡμικάδιον</b>) ά ''PCair.Zen.''680.14 (iii B.C.).<br><span class="bld">4</span> metaph., [[husband]], ἰσχύν Hp. ''Art.''47:—Med., <b class="b3">οὐκ ἔστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ἐς ὅσον βουλόμεθα ἄρχειν</b> [[control]] the limits to which we mean to extend our sway, Th.6.18; ἔξεστιν ἡμῖν ταμιεύεσθαι ὁπόσοις ἂν βουλοίμεθα μάχεσθαι X.''An.''2.5.18, cf. ''Eq.Mag.''7.11, ''Cyr.''3.3.47, 4.1.18; <b class="b3">ταμιεύεσθαι τὴν τύχην, τὸν καιρόν</b>, [[make the best use of]] [[fortune]] or the [[time]], D.H.1.65,82; <b class="b3">ἐς τὴν αὔριον ταμιεύεσθαι τὸ μῖσος</b> [[lay]] it by.., Luc.''Prom.''8; <b class="b3">ταμιεύεσθαί τινα τῶν ῥητῶν εἰς τὸ Περὶ ἔθους γραφησόμενον ἡμῖν</b> [[save up]].., Gal.19.219; <b class="b3">τῶν θεῶν ταμιευσαμένων εἰς τοῦτον τὸν ἱερώτατον καιρὸν τὴν τῆς οἰκουμένης ἀσφάλειαν</b> having [[preserve]]d.., ''OGI''669.9 = ''BGU''1563.26 (i A.D.).<br><span class="bld">b</span> Med., c. gen., [[regulate in amount]], [[exercise control over]], τοῦ πνεύματος Arist.''GA''788a32, cf. Plu.2.131d.<br><span class="bld">c</span> abs., Arist.''GA'' 788a30, ''PA''675b21.<br><span class="bld">III</span> = Lat. [[fisco]], [[proscribo]], ''Glossaria''.

|btext=<i>ao.</i> ἐταμίευσα, <i>pf.</i> τεταμίευκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐταμιεύθην, <i>pf.</i> τεταμίευμαι;<br /><b>1</b> [[être intendant]], [[économe]], [[trésorier]];<br /><b>2</b> <i>à Rome</i> être questeur;<br /><b>3</b> administrer comme un intendant, <i>càd</i> faire la part, déposer, mettre en réserve, acc.;<br /><b>4</b> [[être ménager]], [[économe]] ; administrer avec économie, acc.;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ταμιεύομαι]] (<i>ao.</i> ἐταμιευσάμην);<br /><b>I.</b> <i>intr.</i> être intendant;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> mettre en réserve, déposer : <i>fig.</i> ἐς τὸ [[αὔριον]] τὸ [[μῖσος]] LUC réserver sa haine pour le lendemain, la concentrer jusqu'au lendemain;<br /><b>2</b> [[faire la part]], [[limiter]] : [[ὅσον]] βουλόμεθα ἄρχειν THC jusqu'où nous voulons étendre notre empire.<br />'''Étymologie:''' [[ταμιεύς]].

|mltxt=ΝΑ [[ταμία]] / [[ταμίας]]<br /><b>1.</b> [[εκτελώ]] χρέη [[ταμία]], [[είμαι]] [[ταμίας]] («ταμιεύουσι δὲ καὶ στρατηγοῦσι καὶ τὰς μεγίστας ἀρχὰς ἄρχουσιν ἀπὸ μεγάλων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αποταμιεύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στην αρχ. [[Ρώμη]]) [[διαχειρίζομαι]] το [[δημόσιο]] [[ταμείο]] («ταμιεύων [[συχνά]] τών δημοσίων χρημάτων», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[διοικώ]], [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]] («χώραν... Δωριεῖ λαῷ ταμιευομέναν», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[τακτοποιώ]], [[διευθετώ]], [[κανονίζω]]<br /><b>4.</b> [[διαχειρίζομαι]] ή [[διαθέτω]] [[κάτι]] με κατάλληλο τρόπο, με [[φειδώ]] (α. «τὰ δὲ [[πάντως]] πορισάμενοι θέμενοι παρὰ γυναῖκάς τε καὶ οἰκέτας, ταμιεύειν παραδόντες», <b>Πλάτ.</b><br />β. «λέγουσι ταμιεύειν τὸν τῆς ζωῆς χρόνον», Δίων Χρυσ.)<br /><b>5.</b> [[δημεύω]]<br /><b>6.</b> <b>μέσ.</b> <i>ταμιεύομαι</i><br />α) [[προμηθεύομαι]] από αποθηκευμένη [[ποσότητα]]<br />β) [[αποταμιεύω]] για προσωπική μου [[χρήση]]<br />γ) [[χρησιμοποιώ]] [[κάτι]] με τον καλύτερο δυνατό τρόπο («ταμιεύεσθαι τὴν τύχην», Διον. Αλ.)<br />δ) [[διαφυλάσσω]] («τῶν θεῶν ταμιευσαμένων εἰς τοῦτον τὸν... καιρὸν τὴν τῆς οἰκουμένης ἀσφάλειαν», πάπ.)<br />ε) έχω υπό την [[εξουσία]] μου, υπό τον έλεγχό μου, [[ορίζω]], [[καθορίζω]].