ὑπερβαίνω: Difference between revisions

|Definition=fut.<br><span class="bld">A</span> ὑπερβήσομαι Heraclit.94: aor. 2 [[ὑπερέβην]], Ep. 3pl. ὑπέρβᾰσαν Il.12.469:—[[step over]], [[mount]], [[scale]], c. acc., τεῖχος Il. l. c.; οὐδόν Od.8.80; τείχη E.''Ba.''654, Th.3.20; γεῖσα τειχέων E.''Ph.''1180; τάφρους Id.''Rh.''111; [[ὑπερβαίνω τοὺς οὔρους]] = [[cross the boundaries]], Hdt.6.108; <b class="b3">τὰ ὄρεα, Αἷμον</b>, Id.4.25, Th.2.96; [[δόμους]] [[step over]] the [[threshold]] of the [[house]], E.''Med.''382 codd.; δῶμα Id.''Ion''514 (troch., [[si vera lectio|s.v.l.]]); ὑ. τέγος ὡς τοὺς γείτονας D.22.53; <b class="b3">ὑ. τὴν οἰκίαν τινός</b>, of burglars, ''PTeb.''796.2 (ii B. C.); but more usually <b class="b3">ὑ. εἰς τὴν οἰκίαν</b> ib.793vi21 (ii B. C.), cf. ''BGU'' 1007.10 (iii B. C.), ''PSI''4.396.4 (iii B. C.) (the usage c. gen. is more than dub.; in Hdt.3.54 the best codd. have [[ἐπέβησαν]]; in E.''Supp.'' 1049 Kirchhoff restored <b class="b3">ὑπεκβᾶσ'</b>; in ''Ion''220 Herm. supplied [[βᾱλόν]]): abs., ὑ. εἰς τὴν τῶν Θηβαίων X.''HG''5.4.59; τῶν [ἡδονῶν] εἰς τὸ ἐπέκεινα ὑπερβαίνω Pl.''R.''587c; of rivers, [[overflow]], <b class="b3">ἐς τὴν χώρην, ἐς τὰς ἀρούρας</b>, Hdt.2.13,14; <b class="b3">εἰ ἐθελήσει ὑπερβῆναι ὁ ποταμὸς ταύτῃ</b> ib.99.<br><span class="bld">2</span> [[overstep]], [[transgress]], μέτρα Heraclit. l. c.; οὐ θέμιν οὐδὲ δίκαν Pi.''Fr.''1.5; νόμους τοὺς Περσέων Hdt.3.83, cf. S.''Ant.''449, al.; τοὺς ὅρκους D.11.2; τὸν τῶν ἀναγκαίων ὅρον Pl.''R.''373d; τῆς [[εἱμαρμένη]]ς ὅρον ''IG''12(7).53.32 (Amorgos, iii A. D.); [[τἀληθές]] [[exceed]] the truth, Phld.''Po.''5.24: abs., [[transgress]], [[trespass]], [[sin]], <b class="b3">ὅτε κέν τις ὑπερβήῃ</b> (Ep. aor. subj.) καὶ ἁμάρτῃ Il.9.501; ὑ. καὶ ἁμαρτάνοντες Pl.''R.''366a, cf. ''1 Ep.Thess.''4.6.<br><span class="bld">3</span> [[pass]] or [[go beyond]], τοὺς προσεχέας Hdt.3.89; [[leave out]], [[omit]], Pl.''R.''528d, al., Epicur.''Ep.''3p.63U., Gal.15.592, etc.; ὑπερβαίνω τι τῷ λόγῳ D.4.38; ὑ. τὸ σαφὲς [[εἰπεῖν]] Id.60.31; [[pass over]], i. e. [[leave]] [[unmolested]], the [[next]] [[heir]], Is. 3.57; <b class="b3">ὑπερβαίνω τῆς οὐσίας</b> [[omit]] part of it, Arist.''APo.''91b27.<br><span class="bld">4</span> [[jump across]] an [[intervening]] [[space]], Phld.''D.''3.9.<br><span class="bld">5</span> of [[time]], [[pass by]], [[elapse]], ὑπερβάντων τῶν τῆς συμπαθείας χρόνων Sor.2.41.<br><span class="bld">II</span> [[go beyond]], <b class="b3">ὑπερβὰς ἑβδομήκοντα [ἔτη</b>] [[after passing]] the [[age]] of [[seventy]], Pl.''Lg.''755b; <b class="b3">ὑ. τοῦτο</b> [[go beyond]] this, in their [[demand]]s, Plb.2.15.6; [[transcend]], τὸν νοῦν Plot.6.7.39: abs., [[dies]] [[ὑπερβαίνοντες]] [[supernumerary]] [[day]]s in the [[calendar]], Macr.''Sat.''1.13.10.<br><span class="bld">2</span> [[surpass]], [[outdo]], πάσῃ παρὰ πάντας ἀνθρώπους ὑ. ἀρετῇ Pl.''Ti.''24d; ὑ. ἢ γνῶσιν σαφηνείᾳ ἢ ἄγνοιαν ἀσαφείᾳ Id.''R.''478c: abs., dub. l. in Thgn. 1015.<br><span class="bld">III</span> [[stand over]], [[shield]], [[protect]], c. dat., Opp.''H.''1.710.<br><span class="bld">IV</span> in pf., to [[be higher than]], δύο [ἐσχάρας] ὑπερβεβηκυίας τὴν ἐν τῷ μεταφρένῳ ἐσχάραν Paul.Aeg.6.44.<br><span class="bld">B</span> Causal in aor. 1, [[put over]], <b class="b3">ὑπερβησάτω ἐπὶ τὰς δεξιὰς πλευρὰς τὴν κνήμην</b>, as a [[direction]] to one [[mount]]ing a [[horse]], X.''Eq.''7.2.

|lsmtext='''ὑπερβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>ὑπερ-έβην</i>, Επικ. [[ὑπέρ]]-βην, Επικ. γʹ πληθ. <i>ὑπέρβᾰσαν</i>,<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[βαδίζω]], [[πατώ]] [[επάνω]], [[ανεβαίνω]], [[σκαρφαλώνω]], [[αναρριχώμαι]], με αιτ.· [[ὑπερβαίνω]] [[τεῖχος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[ὑπερβαίνω]] δόμους, [[διαβαίνω]] το [[κατώφλι]], την είσοδο του σπιτιού, σε Ευρ.· [[ὑπερβαίνω]] τοὺς οὔρους, [[διασχίζω]] τα [[σύνορα]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ποταμούς, [[υπερβαίνω]] τις όχθες, [[υπερχειλίζω]], [[πλημμυρίζω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[υπερβαίνω]] τα όρια, [[παραβιάζω]], [[καταπατώ]], [[παραβαίνω]], <i>τοὺς νόμους</i>, στον ίδ., Σοφ.· <i>τοὺς ὅρκους</i>, σε Δημ.· απόλ., [[παραβαίνω]], [[καταπατώ]], αμαρτάνω, [[ὅτε]] [[κέν]] τις [[ὑπερβήῃ]] (Επικ. υποτ. αορ. βʹ), σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[παραλείπω]], [[παραβλέπω]], [[αφήνω]] [[κάτι]] να περάσει, [[αποκλείω]], [[αφήνω]] έξω, [[παραλείπω]] να κάνω [[κάτι]], [[παραμελώ]], σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">II.</b> [[προχωρώ]] πιο πέρα, [[παραπέρα]], [[ξεπερνώ]], [[προηγούμαι]], [[υπερτερώ]], με αιτ., σε Πλάτ.· απόλ., σε Θέογν. <b>Β.</b> Μτβ. σε αόρ. αʹ, [[θέτω]], [[βάζω]] από πάνω, σε Ξεν.