δημιουργέω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> dór. [[δαμιουργέω]] <i>SEG</i> 25.853.7 (Telos III/II a.C.), <i>IG</i> 9(1).32.44 (Fócide II a.C.); δαμιορ- <i>IG</i> 12(7).67A.8 (Amorgos IV/III a.C.), 9²(1).138.13 (Calidón IV/III a.C.), 5(2).515Bb.16 (Licosura II d.C.); arc. δαμιοϝορ- <i>Sokolowski</i> 2.32.4 (Arcadia V a.C.); ciren. δαμιερ- <i>SEG</i> 9.11.2, 12.2 (ambas Cirene IV a.C.)<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. δαμιορ- <i>IO</i> 16.16 (VI/V a.C.), <i>SEG</i> 15.241.4 (Olimpia IV a.C.), <i>SEG</i> 4.71 (Caulonia VI/V a.C.), 4.75 (Crimisa V a.C.), δαμιιορ- <i>IG</i> 4.506.6 (Argos VI/V a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. subj. 3^a sg. δαμιοϝοργε͂ <i>Sokolowski</i> [[l.c.]], argól. opt. 3^a sg. δαμιιοργοῖ <i>IG</i> 4.l.c., el. opt. du. δαμιοργεοίτᾱν <i>IO</i> [[l.c.]], ciren. part. masc. gen. plu. δαμιεργέντων <i>SEG</i> 9.ll.cc.), v. med. ind. 3^a plu. δημιουργεῦνται Hp.<i>de Arte</i> 11, part. dat. plu. masc. δημιουργεομένοισι Hp.<i>de Arte</i> 8<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>intr., c. suj. de pers. [[ejercer un oficio]], [[trabajar para el público]] op. la [[actividad]] [[intelectual]] [[γεωργεῖν]] καὶ [[δημιουργεῖν]] como característica de pueblos civilizados, D.C.52.6.5, cf. 62.6.3<br /><b class="num">•</b>medic. οἱ δημιουργοῦντες los profesionales de la medicina</i> op. [[οἱ δημιουργεόμενοι]] ‘[[los pacientes]]’, Hp.<i>de Arte</i> 8<br /><b class="num">•</b>c. dat. [[trabajar para o en provecho de]] ἑαυτῷ Pl.<i>Lg</i>.846e<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. σώματα ... ἐν οἷς δημιουργοῦσιν ὁπόσαι τῶν τεχνῶν νῦν εἴρηνται Pl.<i>Plt</i>.288d, en v. pas. (τέχναι) ὅσαι πυρὶ δημιουργεῦνται Hp.<i>de Arte</i> 11<br /><b class="num">•</b>[[tener una actividad práctica]] θεωροῦσαι καὶ δημιουργοῦσαι Epicur.<i>Fr</i>.[30.9].<br /><b class="num">2</b> tr., gener. c. suj. de pers. y ac. del resultado obtenido en diferentes actividades [[elaborar]], [[crear]], [[construir]] δ. σύνθετα ἐκ μὴ συντιθεμένων εἴδη γενῶν elaborar especies compuestas a partir de géneros no compuestos</i> Pl.<i>Plt</i>.288e, cf. <i>Sph</i>.219c, ἵππον χαλκοῦν Plu.2.315d, cf. I.<i>AI</i> 8.88, Tz.<i>H</i>.5.844, εἰκόνας Plu.2.335b, D.C.52.35.3, cf. Plu.2.389b, 797f, Philostr.<i>VS</i> 598, ἅρματα Plu.2.1083e, τὸν νεών Paul.Sil.<i>Soph</i>.117, [[ὕλην ἄψυχον δημιουργέω]] = [[trabajar la materia inerte]]</i> Plu.2.802b, del orador y el político δ. τὴν ὀρθὴν δημηγορίαν Nausiph.B 1, οἱ δημιουργοῦντες τὸν νόμον los legisladores</i> [[LXX]] 4<i>Ma</i>.7.8, en v. pas. ἡ ἄλλη σκευὴ δημιουργουμένη Pl.<i>R</i>.414d, βωμοί [[LXX]] 2<i>Ma</i>.10.2, I.<i>AI</i> 3.120, ἀγάλματα ἐκ χρυσοῦ καὶ ἐλέφαντος δεδημιουργημένα D.S.16.57, cf. 1.98, σταυρός Luc.<i>Iud.Voc</i>.12, οἰκητήριον Aristid.Quint.88.22<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὰ δημιουργούμενα las obras de los artesanos</i> Arist.<i>EN</i> 1094^b14<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. οἱ τὰ τῆς ἰητρικῆς ἔργα κακῶς δημιουργέοντες los que practican mal la medicina</i> Hp.<i>Praec</i>.1<br /><b class="num">•</b>por ext., c. suj. de anim. [[modelar]], [[dar forma]] ἡ δὲ [[ἄρκτος]] ... οὐ δοκεῖ γεννᾶν μόνον ἀλλὰ καὶ δ. τὸ τέκνον Plu.2.494c, ἡ δ' ἀλκυὼν ... οἷα μηχανᾶται καὶ δημιουργεῖ χαλεπόν ἐστι πεισθῆναι Plu.2.983c.<br /><b class="num">3</b> c. otros suj. [[realizar]], [[efectuar]] τὸ γὰρ θερμὸν αὐξάνει καὶ δημιουργεῖ τὴν τροφήν el calor provoca el crecimiento y efectúa la nutrición</i> Arist.<i>Sens</i>.442^a5, cf. <i>Mete</i>.384^b26, μόριον ... τὸ τὴν τῆς τροφῆς [[εἴσοδον]] δημιουργοῦν la parte que realiza la ingestión del alimento</i> Arist.<i>PA</i> 686^a12, ἡ δημιουργήσασα τέχνη Arist.<i>PA</i> 645^a12, ἡ δὲ καρδία, διὰ τὸ ... ἔχειν ἐν αὑτῇ τὴν δύναμιν τὴν δημιουργοῦσαν τὸ [[αἷμα]] Arist.<i>PA</i> 647^b5, en v. pas. ἡ ... εὐεξίη ... τοῖσι ξύμπασι δεδημιουργημένη el buen estado físico que resulta de un conjunto de factores</i> Hp.<i>Praec</i>.9, αὐτὴ (ἡ ὑγίεια) δὲ οὕτω καλῶς ... αὐτῷ δεδημιούργητο, ὥστε ... Marin.<i>Procl</i>.3<br /><b class="num">•</b>abs. [[actuar]], [[funcionar]] ἃ γὰρ πῦρ δημιουργεῖ pues los casos en que el fuego actúa</i> Hp.<i>de Arte</i> 8<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὰ δημιουργοῦντα los principios conformadores</i> e.e., condensación y rarefacción, calor y frío, op. [[ὕλη]] Arist.<i>GC</i> 330^b13.<br /><b class="num">4</b> c. suj. de fenómenos naturales o de una divinidad [[crear]] θεὸς δημιουργῶν Pl.<i>Sph</i>.265c, cf. Charito 3.3.16, Numen.12.1, Dam.<i>in Prm</i>.304, θεὸς ... βουληθεὶς τὸν ὁρατὸν κόσμον δημιουργῆσαι Ph.1.4, cf. I.<i>AI</i> 1.32, D.Chr.36.55, 12.52, 83, ἡ δημιουργήσασα φύσις la naturaleza creadora</i> Arist.<i>PA</i> 645^a9, Longin.43.5, ἡ φύσις οὐδὲν δημιουργεῖ μάτην Arist.<i>IA</i> 711^a18, cf. Vett.Val.330.10, ἀρχὴ ... ἡ τὸ ἄρτιον δημιουργούση Plu.2.429b, ὁ ἥλιος δημιουργεῖ τὰ ζῷα <i>Corp.Herm.Fr</i>.21.2, en v. pas. φύσιος ὕπο δεδημιούργηται Hp.<i>Ep</i>.23, cf. D.S.3.28, I.<i>BI</i> 3.372, (ὁ κόσμος) πρὸς τὸ λόγῳ καὶ φρονήσει περιληπτὸν ... δεδημιούργηται el cosmos ha sido creado de acuerdo con lo abarcable por el razonamiento y la reflexión</i> Pl.<i>Ti</i>.29a, cf. 31a, πάσης μερικῆς ψυχῆς τὸ ὄχημα ἀπὸ αἰτίας ἀκινήτου δεδημιούργηται Procl.<i>Inst</i>.207<br /><b class="num">•</b>en lit. judeo-crist., part. masc. pres. o aor. subst. [[el Creador]] τοῦ δημιουργήσαντος ἔννοιαν Ph.1.208, ἡ τοῦ δημιουργήσαντος [[δύναμις]] Gr.Naz.M.35.545A<br /><b class="num">•</b>op. [[τὰ δημιουργούμενα]] ‘[[las criaturas]]’ οὐχ οἷόν τε μίαν ἔχειν τὰ δημιουργούμενα τῷ δημιουργοῦντι τὴν γένεσιν Ath.Al.M.26.756B.<br /><b class="num">5</b> fig., c. ac. de pers. [[modelar]], [[educar]] εἰς ἀρετὴν ... τὸν υἱόν Plu.<i>Cat.Ma</i>.20.<br /><b class="num">II</b> admin.<br /><b class="num">1</b> [[ser demiurgo]], [[ejercer el cargo de demiurgo]] (cf. [[δημιουργός]] III 1) gener. ref. al que es epónimo, en Argólide <i>SEG</i> 11.314.1 (Argos VI a.C.), <i>IG</i> 4.506.6 (Argos VI/V a.C.), en Arcadia <i>Sokolowski</i> [[l.c.]], δαμιοργήσας ἐπὶ διετίαν <i>IG</i> 5(2).515Bb.16 (Licosura II d.C.), en Acaya y sus colonias <i>SEG</i> 4.71 (Caulonia VI/V a.C.), 4.75 (Crimisa V a.C.), en Élide <i>IO</i> 16.16 (VI/V a.C.), δαμιοργεόντον Καράνο, Φρυνίσκου <i>SEG</i> 15.241.4 (Olimpia IV a.C.), en Calidón (Etolia) ἐπὶ Ἀνοχίδα καὶ Κεφάλω δαμιοργέοντος (<i>sic</i>) <i>IG</i> 9²(1).138.13 (IV/III a.C.), en Amorgos ἐπὶ] δαμιοργοῦ ὃς ἂν μετὰ Χαριγένην δαμιοργῇ <i>IG</i> 12(7).67A.8 (IV/III a.C.), en Telos <i>SEG</i> 25.853.7 (III/II a.C.), en Cirene <i>SEG</i> ll.cc., 1.393.5 (Samos I d.C.)<br /><b class="num">•</b>imper., en [[ciudad]] del sur de Asia Menor (cf. [[δημιουργός]] III 3 b) <i>Jahresh</i>.5.1902.203, <i>JRCil</i>.1.29b.13, 2.173.4 (todas Cilicia), 2.21.19 (Panfilia), ἄρξαντα τὴν ἐπώνυμον ἀρχὴν καὶ δημιουργήσαντα <i>IGR</i> 3.407.9 (Pisidia)<br /><b class="num">•</b>gener. [[desempeñar un cargo público]], [[ser funcionario civil]] Artem.2.22.<br /><b class="num">2</b> tr. [[organizar como demiurgo]] τὰ ἱερά en Fócide <i>IG</i> 9(1).32.44 (Estiris II a.C.).