ἐμπολάω: Difference between revisions

|Definition=impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἠμπόλων <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>444</span>, (ἀπ-) <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>973</span>: fut. -ήσω <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1063</span>: aor. [[ἠμπόλησα]], but in <span class="bibl">Is.11.43</span> [[ἐνεπόλησα]] (Scaliger for <b class="b3">ἐνέπωλ-</b>): pf. ἠμπόληκα <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>978</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>367</span>; late ἐμπεπόληκα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Cat.</span>1</span>:—Med. (v. infr.):—Pass., aor. ἠμπολήθην <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>250</span>: pf. [[ἠμπόλημαι]], Ion. [[ἐμπ]] (ἐξ-) <span class="bibl">Hdt.1.1</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1036</span>:—[[get by barter]] or [[traffic]], once in Hom., in Med., <b class="b3">βίοτον πολὺν ἐμπολόωντο</b> they [[were getting]] much substance [[by traffic]], <span class="bibl">Od.15.456</span>:—Act., [[get by sale]], <b class="b3">ἐξ ὧν</b> [[[προβάτων]] etc.] <b class="b3">ἐνεπόληλαν τετρακισχιλίας</b> ([[δραχμάς]]) Is. [[l.c.]], cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.5.4</span>: hence, [[earn]], [[procure]], τό γ' εὖ πράσσειν . . κέρδος ἐμπολᾷ <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>93</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[deal]] or [[trafficin]], ἐμπολᾶτε τἀπὸ Σάρδεων ἤλεκτρον <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>1037</span>; [[purchase]], [[buy]], <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>1025</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>444</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pax</span>367</span>,<span class="bibl">563</span>, etc.; οὐκ ἐλεύθερος ἀλλ' ἐμποληθείς <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>250</span>:—Med., λαθραίαν ἐμπολωμένη Κύπριν E.<span class="title">Cret.</span>7. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">ἐ. τὴν ἐμὴν φρένα</b> [[make profit of]] my mind [[by dealing]] with me, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span> 1063</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> abs., [[traffic]], ἵν' ἐμπολᾷ βέλτιον <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>448</span>; <b class="b3">νυνὶ δὲ πεντήκοντα δραχμῶν ἐμπολῶ</b> to the amount of <span class="bibl">50</span> drachmae, ib.<span class="bibl">1201</span>; οὐκέτ' ἐμπολῶμεν οὐδ' εἰς ἥμισυ <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>452</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., [[deal]] or [[fare]] in any way, <b class="b3">ἠμποληκότα τὰ πλεῖστ' ἀμείνονα</b> [[having dealt in]] most things with success, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>631</span>; <b class="b3">κάλλιον ἐμπολήσει</b> [[will fare]] better [[in health]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Morb.</span>4.49</span>; <b class="b3">ἆρ' ἠμπόληκας ὥσπερ ἡ φάτις κρατεῖ</b>; <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 978</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">ἐμπολῶντο· ἐνεβάλλοντο</b>, Hsch.</span>

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [impf. med. 3^a plu. c. diéct. ἐμπολόωντο <i>Od</i>.15.456; frec. formas de tiempos secundarios y perf. c. aum. temp. y alarg. de la vocal inicial: impf. ἠμπόλα Ar.<i>V</i>.444; perf. ἠμπόληκα A.<i>Eu</i>.631, Ar.<i>Pax</i> 367]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>c. mov. desde el suj. [[comerciar con]], [[vender]] νυνὶ δὲ πέντε γ' αὐτὰ δραχμῶν ἐμπολῶ pero ahora los vendo a cinco dracmas</i> Ar.<i>Pax</i> 1201, en v. pas. τὰ ... ἐξ ἀγορᾶς ἐμποληθέντα κρεάδια Ael.<i>NA</i> 2.47<br /><b class="num">•</b>abs. ἵν' ἐμπολᾷ βέλτιον ([[δορυξός]]) para aumentar su negocio (un fabricante de lanzas)</i> Ar.<i>Pax</i> 448, ὥστ' οὐκέτ' ἐμπολῶμεν οὐδ' εἰς ἥμισυ así que ya no vendemos ni la mitad</i> Ar.<i>Th</i>.452, cf. [[LXX]] <i>Am</i>.8.5, <i>PCair.Zen</i>.453.6 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. ὡς μὴ 'μπολήσων ἴσθι τὴν ἐμὴν φρένα entérate de que no voy a vender mi pensamiento</i> S.<i>Ant</i>.1063.<br /><b class="num">2</b> c. mov. hacia el suj. [[adquirir mediante compra o intercambio]], [[comprar]] σὺ δ' ἐμπολήσας, ἢ τυχών μ'; ¿tú, me has comprado o me encontraste?</i> dice Edipo niño, S.<i>OT</i> 1025, (διφθέραι) ἃς οὗτος αὐτοῖς ἠμπόλα Ar.<i>V</i>.444, οὐδὲν ἠμπόληκά πω Ar.<i>Pax</i> 367, cf. 563, Luc.<i>Lex</i>.3, en v. pas. οὐκ [[ἐλεύθερος]], ἀλλ' ἐμποληθείς no libre, sino comprado, e.e. esclavo</i> S.<i>Tr</i>.250, cf. Philostr.<i>VA</i> 7.12.<br /><b class="num">3</b> gener. [[procurarse]], [[obtener como beneficio o mediante intercambio o venta]] τὸν πρὸς Σάρδεων ἤλεκτρον ... καὶ τὸν Ἰνδικὸν χρυσόν S.<i>Ant</i>.1037, ὁ ... Ἡρακλείδης ἔλεγεν ὅτι οὐ πλέον ἐμπολήσαι X.<i>An</i>.7.5.4, ἐξ ὧν ἐνεπόλησεν τετρασκιχιλίας ἐνακοσίας (δράχμας) de la venta de los cuales obtuvo cuatro mil novecientas dracmas</i> Is.11.43, ἡμεῖς δὲ οὐδέπω οὐδὲ ὀβολὸν ἐμπεπολήκαμεν Luc.<i>Cat</i>.1, cf. Ach.Tat.8.16.3<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. βίοτον πολύν <i>Od</i>.l.c., λαθραίαν ἐμπολωμένη Κύπριν procurándome una furtiva Cipris</i> ref. amores adúlteros, E.<i>Fr</i>.4.7C<br /><b class="num">•</b>fig. c. ac. abstr. [[ganarse]] δόξαν <i>Trag.Adesp</i>.181, πολλὰ ... στίγματα Luc.<i>Cat</i>.24<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. ἠμπολησάμην φθόνον Gr.Naz.M.37.1025A.<br /><b class="num">4</b> econ., en pap. [[recaudar]], [[ingresar]] dinero, sólo en v. pas. μηνι(αῖος) λόγος τῶν ἐμποληθ(έντων) εἰς τὴν ... ὠνήν relación mensual de ingresos a cuenta de la concesión del cobro de la tasa</i> por el alquiler de los puestos del mercado <i>PKöln</i> 228.6, cf. <i>SB</i> 12695.5 (ambos II d.C.).<br /><b class="num">II</b> usos esp. fig.<br /><b class="num">1</b> [[procurar]], [[proporcionar]] τό γ' εὖ πράσσειν ... κέρδος ἐμπολᾷ la fortuna procura ganancia</i> S.<i>Tr</i>.93.<br /><b class="num">2</b> [[conseguir]], [[lograr]] en sent. posit. o neg., [[acabar en éxito o infortunio]] νιν, ἠμποληκότα τὰ πλεῖστ' ἄμεινον a él, que había conseguido éxito en la mayoría de las cosas</i> A.l.c., πολλῷ κάλλιον ἐμπολήσει ὁ [[ἄνθρωπος]] mucho mejor le irá al individuo</i> ref. la salud, Hp.<i>Morb</i>.4.49, sent. neg. ἆρ' ἠμπόληκας ὥσπερ ἡ φάτις κρατεῖ; ¿has acabado en desgracia como mantiene el rumor?</i> S.<i>Ai</i>.978.

|lsmtext='''ἐμπολάω:''' παρατ. [[ἠμπόλων]], μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἠμπόλησα</i>, παρακ. [[ἠμπόληκα]] — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἠμπολήθην</i>, παρακ. [[ἠμπόλημαι]], Ιων. <i>ἐμπ-</i> ([[ἐμπλοκή]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κερδίζω]] μέσω ανταλλαγής προϊόντων ή με το [[εμπόριο]], [[βγάζω]] χρήματα, σε Σοφ., σε Ξεν. — Μέσ., βίοτον πολὺν [[ἐμπολόωντο]], αποκτούσαν [[πολλά]] [[υπάρχοντα]] ([[μεγάλη]] [[περιουσία]]) μέσω του εμπορίου, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> συναλλάσσομαι ή [[εμπορεύομαι]] [[κάτι]], [[ψωνίζω]], [[αγοράζω]], σε Σοφ.· μεταφ., <i>ἐμπ. τὴν ἐμὴν φρένα</i>, βγάζει [[κέρδος]], επωφελείται με το να ασχολείται μαζί μου, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> απόλ., συναλλάσσομαι ως [[έμπορος]], [[εμπορεύομαι]], [[πουλώ]], σε Αριστοφ.· μεταφ., <i>ἠμποληκὼς τὰ πλεῖστ' ἀμείνονα</i>, αυτός που έχει χειριστεί τα περισσότερα πράγματα με [[επιτυχία]], σε Αισχύλ.