ἑσπέρα: Difference between revisions

|mltxt=η (AM [[ἑσπέρα]], Α ιων. τ. ἑσπέρη)<br /><b>1.</b> (ενν. <i>ώρα</i>) το [[τέλος]] της ημέρας, το [[χρονικό]] [[διάστημα]] από τη [[δύση]] του ηλίου [[μέχρι]] να επικρατήσει το νυχτερινό [[σκοτάδι]] (ή και [[ακόμη]] περισσότερο)<br /><b>2.</b> (ενν. [[χώρα]]) το δυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα, η [[δύση]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «καλή ‘σπέρα», «καλὴν ἐσπέραν» — [[χαιρετισμός]] όταν συναντάμε κάποιον [[μετά]] το [[απόγευμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[νύχτα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> τα [[γηρατειά]] («[[βίος]] ἐσπέραν [[ἄγει]]» — η ζωή φτάνει [[προς]] το [[τέλος]] της)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ» — [[μόλις]] ήρθε η [[νύχτα]]<br />β) «[[περί]] ἑσπέραν βαθεῖαν» — [[αργά]] το [[βράδυ]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αιολ.-αττ. τ. (ιων. <i>εσπέρη</i>). Έχει την [[ίδια]] [[σημασία]] με τον επικ. ποιητ. τ. [[έσπερος]], που προήλθε από αρχ. <i>hέσπερος</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙE <i>wesper</i>-<i>os</i> «[[εσπέρα]]») και συνδέεται με άλλους ΙΕ τύπους, όπως τα λατ. <i>vesper</i> «[[εσπέρα]]», λιθ. <i>v</i><i>ā</i><i>karas</i>, αρχ. σλαβ. <i>večer</i> [[καθώς]] και με ουαλ. <i>ucher</i>, αρμ. <i>gišer</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[εσπερία]], [[εσπερινός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εσπερίζω]], [[εσπερικός]], [[εσπέριος]], [[εσπερίτης]], [[εσπερόθεν]]<br /><b>μσν.</b><br />[[εσπεραίος]], <i>εσπερίηθεν</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εσπερίδα]], <i>σπερίζω</i>, [[σπερνός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b>: (Α’ συνθετικό) <b>(μον.)</b> [[εσπερόμορφος]]. (Β συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ακρέσπερος]], [[εφέσπερος]], [[ποθέσπερος]]).