στόμα: Difference between revisions

|Definition=τό, Aeol. [[στύμα]] Theoc.29.25; gen. στόματος, but<br><span class="bld">A</span> στομάτοιο ''Hymn.Mag.''2(2).10,28:—[[mouth]], Il.14.467, etc.; σύν τε στόμ' ἐρεῖσαι Od.11.426; <b class="b3">ἱμείρων γλυκεροῦ σ</b>. Sol.25; of animals, Hes.''Sc.''146,389, S.''Ph.''1156 (lyr.), etc.:—pl. is sometimes used for sg., <b class="b3">ἀμφιπίπτων στόμασιν</b>, of [[kiss]]ing, Id.''Tr.''938, cf. E.''Alc.''403 (lyr.), and freq. in later Poets, A.R. 4.1607, Nic.''Al.''210, 240, etc.: metaph., <b class="b3">πτολέμοιο, ὑσμίνης στόμα</b>, the [[very]] [[jaw]]s of the [[battle]], as of a [[devouring]] [[monster]], Il.10.8, 20.359 (but cf. infr. 111.1).<br><span class="bld">2</span> esp. the [[mouth]] as the [[organ]] of [[speech]], δέκα μὲν γλῶσσαι, δέκα δὲ στόματ' 2.489, cf. Thgn.18; βραχύ μοι στόμα πάντ' ἀνᾱγήσασθαι Pi.''N.''10.19; freq. in Trag., <b class="b3">σ. τὸ Δῖον</b> the [[mouth]] of [[Zeus]], A.''Pr.''1032; <b class="b3">τὸ Φοίβου θεῖον ἀψευδὲς στόμα</b> Id.''Fr.''350.5, cf. S.''OC''603; τοῦ στόματος τὸ στρογγύλον Ar.''Fr.''471; <b class="b3">Μοισᾶν καπυρὸν στόμα</b> their [[mouthpiece]], [[organ]], Theoc.7.37, cf. Mosch.3.72; <b class="b3">Πιερίδων τὸ σοφὸν στόμα</b>, of [[Homer]], ''AP''7.4 (Paul. Sil.), cf. 7.6 (Antip. Sid.), 7.75 (Antip.), 9.184; τὸ μισόχρηστον σ. τῆς κωμῳδίας Phld. ''Piet.''p.93G.; [[speech]], [[utterance]], S.''OT''426,706, ''OC''132 (lyr.), etc.; <b class="b3">εἰς τόδ' ἐξελθόντος ἀνόσιον στόμα</b> ib.981; <b class="b3">κἂν καλὸν φορῇ στόμα</b> Id.''Fr.''930; τὸ σὸν.. σ. ἐλεινόν Id.''OT''671; διδόναι σ. καὶ σοφίαν ''Ev.Luc.''21.15: in plural of a single speaker, S.''OT''1220 (lyr.):—special phrases: <b class="b3">οἴγειν στόμα</b> A. ''Pr.''611; <b class="b3">τοὐμὸν οὐ λύω στόμα</b> E.''Hipp.''1060, cf. Isoc.12.96; <b class="b3">διᾶραι τὸ σ</b>. D. 19.112; [[κοίμησον στόμα]] = [[keep silence]], A.''Ag.''1247; [[δάκνειν στόμα]], i.e. to [[keep a stern silence]] (cf. [[ὀδάξ]]), Id.''Fr.''397; ἴσχε δακὼν στόμα σόν S.''Tr.''977 (anap.); <b class="b3">ὀδόντι πρῖε τὸ στόμα</b> Id.''Fr.''897; so <b class="b3">κλῄσας στόμα</b> E.''Ph.''865; <b class="b3">οὐκ ἐφέξετε στόμα</b>; Id.''Hec.''1283; <b class="b3">σῖγ' ἕξομεν σ</b>. Id.''Hipp.''660; <b class="b3">εὖ ἔχειν στόμα</b> = [[εὐφημεῖν]], Eup. 381; <b class="b3">συγκλῄειν στόμα</b> Ar.''Th.''40(anap.):—of style, <b class="b3">τὸ Λυσιακὸν στόμα</b> D.H.''Lys.'' 12.<br><span class="bld">3</span> with Preps.,<br><span class="bld">a</span> <b class="b3">ἀνὰ στόμα ἔχειν</b> = [[have always in one's mouth]], whether for good or ill, E.''El.''80; ἀνὰ σ. καὶ διὰ γλώσσης ἔχειν Id.''Andr.''95.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">ἀπὸ στόματος εἰπεῖν</b> = [[speak from memory]] (cf. <b class="b3">ἀπὸ γλώσσης</b>), Pl.''Tht.''142d, X.''Mem.''3.6.9, Philem.48, Plu.''Sol.''8, etc.<br><span class="bld">c</span> διὰ στόμα λέγειν A.''Th.''579, cf. E.''Or.''103 (so κατὰ τὸ σ. ᾄδειν Ar.''Nu.''158); διὰ στόμα ἔχειν Id.''Lys.''855; οἶκτος οὔτις ἦν διὰ στόμα A.''Th.''51; <b class="b3">πᾶσι διὰ στόματος</b> = [[it is the common talk]], Theoc.12.21.<br><span class="bld">d</span> ἐν στόμασι εἶχον Hdt.3.157, 6.136; πολλῶν κείμενος ἐν στόμασιν Thgn.240; ἐν τῷ σ. λέγειν Ar.''Ach.''198.<br><span class="bld">e</span> [[ἐξ ἑνὸς στόματος]] = [[with one voice]], Id.''Eq.''670. Pl.''R.''364a, ''PGiss.''36.13 (ii B.C.), Gal.15.763; so <b class="b3">ὡς ἀφ' ἑνὸς στόματος</b> ''AP''11.159 (Lucill.).<br><span class="bld">f</span> <b class="b3">ἐπὶ στόμα</b> = [[on one's face]], [[face-foremost]], <b class="b3">ἐξεκυλίσθη πρηνὴς.. ἐπὶ στόμα</b> Il.6.43, cf. 16.410; ὡς [[κύων]] ἐπὶ στόμα κείμενος Archil.''Supp.''2.9; <b class="b3">ὗς ἔκειτ' ἐπὶ στόμα</b> Men.21; <b class="b3">ἐπὶ στόμα κεῖται</b> [[lie]]s [[prone]], of the [[right]] [[ventricle]], Hp.''Cord.''4; [[ἐπὶ στόμα]] = [[pronus]], Gloss.; ἐπὶ στόμα πεσόντα Plu.''Art.''29; ἐπὶ στόμα φερόμενον ἐν πᾶσι Timae. ap.Plb.12.8.4; also <b class="b3">ὅ τι νῦν ἦλθ' ἐπὶ στόμα</b> whatever came [[uppermost]], A.''Fr.''351; <b class="b3">ἐπὶ στόματος Φαραώ</b> [[by the command]] of [[Pharaoh]], [[LXX]] ''4 Ki.''23.35.<br><span class="bld">g</span> <b class="b3">κατὰ στόμα</b> [[face to face]], Hdt.8.11, E.''Heracl.''801, ''Rh.''409, X.''An.''5.2.26; <b class="b3">οἱ κατὰ στόμα θεοί</b> (cf. [[ἀντήλιος|ἀντήλιοι]]) E.''Fr.''781.33; <b class="b3">κατὰ σ. τινός</b> [[confront]]ed with him, Pl.''Lg.''855d; στόμα κατὰ στόμα λαλήσω αὐτῷ [[LXX]] ''Nu.''12.8; στόμα πρὸς στόμα ''2 Ep.Jo.''12, ''3 Ep.Jo.''14, ''PMag.Berol.''1.39.<br><span class="bld">II</span> [[mouth]] of a [[river]], Il.12.24, Od.5.441, A.''Pr.''847, Hdt.2.17, etc.; so <b class="b3">ἠϊόνος στόμα μακρόν</b> the [[wide]] [[mouth]] of the [[bay]], Il.14.36, cf. Od.10.90; στόμα τοῦ Πόντου Th.4.75; [[κόλπου]] ib.49; τὸ στόμα τῆς ἐσβολῆς Ar.''Ec.''1107; <b class="b3">τὸ ἄνω στόμα [τῆς διώρυχος</b>] the [[width]] of the [[trench]] at [[top]], Hdt.7.23 (but <b class="b3">τὰ στόματα τῆς διώρυχος</b> [[mouth]]s, ib.37).<br><span class="bld">2</span> any [[outlet]] or [[entrance]], ἀργαλέον στόμα λαύρης Od.22.137; σ. τῆς ἀγυιᾶς X.''Cyr.''2.4.4; σ. φρέατος Id.''An.''4.5.25; στόμα καδίσκου Ar.''Fr.''581, cf. ''AP''6.251 (Phil.); <b class="b3">χθόνιον Ἄιδα στόμα</b> Pi.''P.''4.44; <b class="b3">τὰ τῶν διεξόδων στόματα</b> Pl.''Phdr.'' 251d; [[ἑπτάπυλον στόμα]] = the [[seven]] [[gate]]s of [[Thebes]], S.''Ant.''119 (lyr.): Medic., <b class="b3">στόμα τῶν μητρέων, στόμα τῶν ὑστερέων</b> = [[os uteri]] (not distinguished from the [[cervix]]), Hp.''Mul.''1.36, ''Aph.''5.46; τῆς κοιλίας Arist.''APo.'' 94b15, Sor.1.50; γαστρός Nic.''Al.''20, Gal.5.274; ([[ἕλκους]]) Arist.''Pr.'' 863a11.<br><span class="bld">III</span> [[foremost part]], [[face]], [[front]]:<br><span class="bld">1</span> of weapons, [[point]], κατὰ στόμα εἱμένα χαλκῷ Il.15.389; [ὁ κριὸς] ἔχει σ. σιδηροῦν Ath. Mech.24.2; τὸ σ. τῆς αἰχμῆς Philostr.''Her.''19.4; [[edge]] of a [[sword]], μαχαίρας Ascl.''Tact.''3.5, ''Ev.Luc.''21.24, etc.: metaph., <b class="b3">ἐθηλύνθην στόμα</b> S.''Aj.''651.<br><span class="bld">b</span> the [[front ranks]] of the [[battle]], the [[front]], <b class="b3">ἀπὸ στόματος</b> (opp. <b class="b3">ἀπὸ τῆς οὐρᾶς</b>) X.''An.''3.4.42, cf. ''HG''4.3.4; τὸ στόμα τοῦ πλαισίου Id.''An.''3.4.43, cf. 5.4.22, Plb.10.12.7 (so perhaps <b class="b3">στόμα πολέμοιο, στόμα ὑσμίνης</b> in Hom., v. supr.1.1).<br><span class="bld">c</span> τὸ τῶν λοχαγῶν τάγμα στόμα καλεῖται Ascl.''Tact.''2.5.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">ἄκρον στόμα πύργων</b> the [[edge]] or [[top]] of the [[tower]]s, E.''Ph.''1166; [[πρὸς τῷ στόματι τοῦ βίου]] = [[at the very verge of life]], X.''Ages.''11.15.<br><span class="bld">3</span> = [[ὀμφαλός]] 111.3, Ael.''Tact.''7.3. (Cf. Avest. staman-, m. 'mouth (of dog)', Welsh safn 'mouth'.)