πυκνός: Difference between revisions

|Definition=πυκνή, πυκνόν, ''poet.'' also [[πυκινός]], ή, όν, both forms in Ep. (v. infr.) and Lyr., Pi.''O.''13.52 (Sup.), B.''Fr.''1; Aeol. [[πύκνος]] Sapph.1.11, Alc.''Supp.''14.9 ([[πύκινος]] is dub. l. Id.82); Trag. πυκνός, exc. S. in lyr., ''Aj.''1208, ''Ph.''854; [[πυκινός]] once in Com., Eub.38 ([[si vera lectio|s.v.l.]]): Lacon. Sup. [[πουκότατος]] is corrupt in Simm.26.17:—<br><span class="bld">A</span> [[close]], [[compact]].<br><span class="bld">I</span> of a thing with reference to the close union of its parts, [[close]], [[firm]], [[solid]], πυκινὸς θώρηξ Il.15.529; χλαῖναν πυκνὴν καὶ μεγάλην Od.14.521; πυκινὸν νέφος Il.5.751; <b class="b3">πυκινὸν λέχος</b> [[well-stuffed]], [[firm]] bed, 9.621, Od.7.340; πυκνὸν καὶ μαλακόν Il.14.349; Ἁρμονίης πυκινῷ κρυφῷ Emp.27.3; σπάρτα πυκνὰ ἐστραμμένα X.''An.''4.7.15; π. δέμας Parm. 8.59; of a sponge, Hp.''Ulc.''2; π. ὀστοῦν Pl.''Ti.''75b, cf. Hp.''VM''22; ([[σάρκες]]) Pl.''Ti.''74e; <b class="b3">χρυσοῦ πυκνότερον</b> ib.59b; ἔβενος [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.5.5; πλεύμων Plu.2.698b; [[χωρία]] ib.650d; πυκινὴν νάπαις Ἄζιλιν Call. ''Ap.''89; [ὁ ἐλαιὼν] πυκνός ἐστι τοῖς φυτοῖς [[overgrown]] with plants, ''PFay.''113.8 (i/ii A.D.); ξοῒς χαρακτὴ π. ''IG''7.3073.104 (Lebad., ii B.C.); of a woman, [[thick-set]], [[stocky]], Sor.1.34.<br><span class="bld">2</span> [[narrow]], [[constricted]], οὐ διέρχεται.. ἀρκέουσα ἰκμάς... πυκνῆς τῆς ὁδοῦ ἐούσης Hp.''Mul.''1.73; πυκνοὺς ἔχουσι τοὺς πόρους τοῦ σώματος Alex.Aphr.''Pr.''1.6.<br><span class="bld">II</span> of the parts of a thing, [[close-packed]], [[crowded]], πυκιναὶ κίνυντο φάλαγγες Il.4.281; τῶν δὲ στίχες ἥατο πυκναί 7.61, etc.; πυκινὸν λόχον εἷσαν 4.392, etc.(v. infr. 111.1); πυκνὰ καρήατα λαῶν 11.309; πυκνοὶ ἐφέστασαν ἀλλήλοισιν 13.133, cf. Od.5.480; σταυροῖσιν πυκινοῖσι Il.24.453; σταυροὺς.. πυκνοὺς καὶ θαμέας Od.14.12; of [[thick]] plumage, πυκινὰ πτερά 5.53; πτερὰ πυκνά Il.11.454, 23.879; but <b class="b3">πύκνα πτέρα</b> [[fast-beating]] wings, Sapph.1.11 (and so perhaps Hom. ll. cc.); freq. of thick foliage, <b class="b3">ὕλη, λόχμη, θάμνοι, ὄζοι, ῥωπήϊα, δρυμά, πέταλα</b>, Il.18.320, Od.19.439, 5.471, Il.21.245, Od.14.473, 10.150, 19.520; π. νέφεα Hes.''Op.''553; <b class="b3">πυκινοῖσι λίθοισι</b> with [[close-laid]] [[stone]]s, Il.16.212; <b class="b3">πυκινοῖσι.. βελέεσσι</b> with a [[thick]] [[shower]] of [[dart]]s, 11.576; πυκνῆσιν λιθάδεσσιν Od.14.36; τοξεύματα πολλὰ καὶ π. [[Herodotus|Hdt.]]7.218; <b class="b3">πυκνοῖς ὄσσοις δεδορκώς</b>, of [[Argus]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''678; <b class="b3">πεπλεκτανημέναι π. δράκουσιν</b>, of the Furies, Id.''Ch.''1050; of [[thick-falling]] [[rain]], [[snow]], etc., πυκνῆς ἀκοῦσαι ψακάδος [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''636; πυκιναῖς δρόσοις Id.''Aj.''1208 (lyr.); πυκνῇ νιφάδι [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''1129; <b class="b3">π. ῥόος</b> a [[dense]] current, Emp.100.14; π. θρίξ [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''4.6; π. τρίχες [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 321a; ([[δένδρεα]]) [[Herodotus|Hdt.]]4.22, cf. X.''An.''4.8.2; τὰ μὲν π… τὰ δὲ μανὰ κατὰ τὴν φυτείαν [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.8.2.<br><span class="bld">b</span> in Tactics, [[in close order]], opp. [[ἀραιός]], Ascl.''Tact.''4.1 (Sup.), Arr.''Tact.''11.1 (Comp.).<br><span class="bld">2</span> of a repeated action, [[frequent]], [[numerous]], πυκνοὺς θεοπρόπους ἴαλλε [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''658; τῶν π. φιλημάτων Id.''Fr.''135; ὀδύναι πυκνόταται Hp.''VM''22; πυκινῶν κρεγμῶν ἀκροαζομένα Epich.109 (anap.); π. ὁδοὺς ἐλθόντα E.''Tr.''235; <b class="b3">π. βαίνων ἤλυσιν</b>, of a blind man, Id.''Ph.''844; <b class="b3">ἐν πυκνῷ θεοῦ τροχῷ κυκλεῖται</b> on the [[oft-revolving]] wheel, [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''871.1; μεταβολαὶ πυκνόταται Hp.Aër.13; <b class="b3">πνεῦμα πυκνότερον</b> [[quick]]er [[breathing]], Id.''Acut.''16; π. σφυγμὸς ἢ μανός Plu.2.136f; [[continuous]], [[constant]], φῶς ''Corp.Herm.'' 16.10; ἐρωτήμασι πυκνοῖς χρώμενοι Th.7.44; ἡ.. εἰωθυῖά μοι μαντικὴ.. πάνυ πυκνὴ ἦν Pl.''Ap.''40a; ἐπιθυμίαι π. τε καὶ σφοδραί Id.''R.''573e; τὰς ἐντεύξεις π. ποιεῖσθαι Isoc.1.20: c. inf., <b class="b3">πυκνοτέραν εἰσαφικνεῖσθαι πᾶσιν ἀνθρώποις ποιεῖν τὴν πόλιν</b> [[more frequently]] visited by... X.''Vect.''5.1 codd.<br><span class="bld">III</span> of artificial union, [[well put together]], [[compact]], [[strong]], <b class="b3">πυκινὸς δόμος, χηλός, θύραι, θάλαμος, κευθμῶνες</b> (v. infr. B. 111.1), Il.10.267, Od.13.68, Il.14.167, Od.23.229, 10.283; ἀσπὶς ῥινοῖσιν πυκινή Il.13.804; π. δῶμα Xenoph.17: hence, [[close]], [[concealed]], πυκινὸς δόλος Il.6.187; and so perhaps <b class="b3">π. λόχος</b>, v. supr. 11.1.<br><span class="bld">2</span> in Music, [[πυκνόν]], τό, part of the tetrachord in which the intervals are small, defined as τὸ ἐκ δύο διαστημάτων συνεστηκὸς ἃ συντεθέντα ἔλαττον διάστημα περιέξει τοῦ λειπομένου διαστήματος ἐν τῷ διὰ τεσσάρων Aristox.''Harm.'' p.24M., cf. Plu.2.1135b, etc.<br><span class="bld">IV</span> generally, [[strong]] of its kind, [[sore]], [[excessive]], ἄτη Il.24.480; μελεδῶναι Od.19.516; ἄχος Il.16.599.<br><span class="bld">V</span> metaph. of the mind, [[shrewd]], [[wise]], πυκιναὶ φρένες 14.294, cf. Alc.''Supp.''14.9, B. [[l.c.]]; νόος Il.15.461; μήδεα 3.208; βουλή 2.55; ἐφετμή 18.216; μῦθοι Od.3.23; ἔπος Il.11.788; [[θυμός]], [[βουλαί]], Pi.''P.''4.73, ''I.''7(6).8; φρήν E.''IA''67; <b class="b3">μήτιδι πυκνῇ</b> Orac. ap. [[Herodotus|Hdt.]]7.141, cf. ''IG''3.1320: in Prose, πυκνὴ διάνοια [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 568a; <b class="b3">τὸ πυκνόν</b> [[terseness]] of expression, D.H.''Th.''24.<br><span class="bld">2</span> of persons, [[sagacious]], [[shrewd]], [[crafty]], [[cunning]], Σίσυφος πυκνότατος παλάμαις Pi.''O.''13.52; κύων πυκινώτατον ἑρπετόν Id.''Fr.''106; [[πυκινοί]] = the [[wise]], S.''Ph.''854 (lyr.); πυκνότατον κίναδος [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''430 (lyr.); πυκνός τις καὶ σοφὸς γνώμην ἀνήρ Critias 25.12.<br><span class="bld">B</span> Adv. [[πυκινῶς]], and after Hom. [[πυκνῶς]], [[θύραι]] or <b class="b3">σανίδες πυκινῶς ἀραρυῖαι</b> [[close]] or [[fast]] [[shut]], Il.9.475, Od.2.344, etc.<br><span class="bld">2</span> [[sorely]] (v. supr. A. IV), πυκινῶς ἀκαχήμενος Il.19.312, cf. Od.19.95, al.; [[constantly]], ὅταν π. διᾴττωσι [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''6.22.<br><span class="bld">3</span> [[sagaciously]], [[shrewdly]], π. ὑποθήσομαι Od.1.279, cf. Il.21.293; πυκνῶς ἀνευρεῖν Ar.''Th.''438 (lyr., s.v.l.).<br><span class="bld">II</span> neut. sg. and pl., <b class="b3">πυκνόν, πυκνά, πυκινόν, πυκινά</b> as adverb, especially in the sense [[much]], [[often]], <b class="b3">πήρην πυκνὰ ῥωγαλέην</b> a [[much]] torn wallet, a wallet full of holes, Od.13.438, 17.198; πυκινόν περ ἀχεύων 11.88; τέττιξ.. καταχεύετ' ἀοιδὴν πυκνόν Hes.''Op.''584: in Prose, πυκνὰ ἐκπίπτει ὦμος Hp.''Art.''2; πυκνὰ ἀποβλέπειν [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 501b; πυκνὰ στρέφεσθαι X.''An.''6.1.8; πυκνὸν ἀναπνεῖν Arist.''Rh.''1357b19; <b class="b3">πυκνότερον ἰέναι, παρέρχεσθαι</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 328d, D.41.24; πυκνότερα ἐπάγειν [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''420d. πυκνοτέρως Lesb.Gramm.23, ''PLond.''5.1929(iv A.D.): Sup. πυκνότατα X.''Eq.''11.11.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">πυκινὰ φρονεῖν</b> (v. supr. A.V) Od.9.445.<br><span class="bld">III</span> ''poet.'' Adv. [[πύκα]] [?~X?~X], [[thickly]], [[solidly]], θαλάμου πύκα ποιητοῖο 1.436; π. π. δόμοιο 22.455; σάκεος π. π. Il.18. 608; Λυκίων π. θωρηκτάων 12.317, cf. 15.689,739; πύλαι π. στιβαρῶς ἀραρυῖαι 12.454.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">θάλαμος πύκ' ἐβάλλετο</b> with [[thick-falling]] [[dart]]s, 9.588.<br><span class="bld">3</span> [[wisely]], <b class="b3">π. φρονεῖν</b> ib.554, 14.217, Q.S.1.449, al.; [[τρέφειν]] rear [[carefully]], Il.5.70.<br><span class="bld">πυκνός</span>, gen. of [[πνύξ]] ([[quod vide|q.v.]]).

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0816.png Seite 816]] att. gen. von [[πνύξ]]. u. poet. [[πυκινός]], a) von der Beschaffenheit einer Masse, [[dicht]], fest, derb, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des Lockern u. Losen; [[θώρηξ]], Il. 15, 529; ἀσπίδα ῥινοῖσιν πυκινήν, 13, 804; [[χλαῖνα]] πυκνὴ καὶ μεγάλη, Od. 14, 521; [[λέχος]], Il. 9, 621 Od. 7, 340. 23, 177, eigtl. wohl von dichter, festgeschüttelter Streu od. festgestopftem Bett; καὶ μαλακόν, Il. 14, 349; [[νέφος]], 5, 751. 8, 395; [[νεφέλη]], 16, 288; πυκνὰ νέφεα, Hes. O. 555; ὀστοῦν, Plat. Tim. 75 a; πυκνὰ καὶ βαρέα, 52 e, u. sonst; καὶ λεῖα, Rep. VI, 510 a; χρυσοῦ πυκνότερον ὄν, Tim. 59 b; σπάρτα, Xen. An. 4, 7, 15. – b) von der Verbindung einzelner Teile zu einem Ganzen, dicht gedrängt, in dichten Schaaren, nahe beisammen, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des Zerstreu'ten, Vereinzelten, weit aus einander Liegenden; ὀδόντες, σταυροί, πυκνοὶ καὶ [[θαμέες]], Od. 12, 92. 14, 12; πυκιναὶ φάλαγγες, πυκναὶ [[στίχες]], dichte Schaaren, Il. 4, 281. 7, 61 u. sonst; Hes. Th. 935; βέλεα, Il. 11, 576, λίθοι, 16, 212, in dichter Menge abgeschossen, geworfen; πυκινῇσιν λιθάδεσσιν, Od. 23, 193; aber πυκνοῖσιν λάεσσιν, mit dicht gehäuften Steinen, Il. 24, 798; πυκνὰ καρήατα, dicht gedrängte Köpfe, Kopf an Kopf gedrängt, 11, 309; σταυροί, 24, 453; auch mit dem dat., πυκνοὶ ἐφέστασαν ἀλλήλοις, dicht an einander gedrängt, 13, 133. 16, 217 Od. 5, 480; πυκνὰ πτερά, dicht gefiederte Flügel, Il. 11, 454. 23, 879 Od. 5, 53 u. sonst; bes. vom dichten Laube, dichter Waldung: ὄζοι, Il. 21, 245; θάμνοι, Od. 5, 471; πέταλα, 19, 520; ὕλη, Il. 18, 320 Od. 6, 128; [[λόχμη]], 19, 439; δρυμά, Il. 11, 1, 18; – σύες πυκινοὺς κευθμῶνας ἔχοντες, Od. 10, 283, was man auch zu c) ziehen kann; vgl. Hes. O. 534; – πυκνοὺς θεοπρόπους ἴαλλεν, Aesch. Prom. 661; πυκνοῖς ὄσσοις δεδορκώς, 681, häufig, u. öfter; πυκιναῖς δρόσοις, Soph. Ai. 1178; πυκνῇ νιφάδι, Eur, Andr. 1130; u. in Prosa: πυκναῖς θριξί, Plat. Prot. 321 a; häufig, τοῖς ἐρωτήμασι τοῦ ξυνθήματος πυκνοῖς χρώμενοι, Thuc. 7, 44; ἡ εἰωθυῖά μοι μαντικὴ ἡ τοῦ δαιμονίου [[πάνυ]] πυκνὴ ἦν, Plat. Apol. 40 a, u. öfter; δένδρα, Xen. An. 4, 8, 2; [[φάλαγξ]], 2, 3, 3, wie Pol. πυκνοτέρας ἢ [[πρόσθεν]] τὰς σημαίας καθιστάνων, 3, 113, 3. – In der Musik das wiederholte Angeben desselben Tones. – c) fest zusammengefügt, verschlossen; δόμ ος, Il. 10, 267. 12, 301 Od. 6, 134 u. sonst; [[χηλός]], 13, 68; θύραι, Il. 14, 167. – Übh. [[tüchtig]] in seiner Art; πυκινὸν [[ἄχος]], ein tüchtiges, großes Leid, Il. 16, 599, vgl. Od. 11, 88; so ἄτη, Il. 24, 480; μελεδῶναι, Od. 19, 516; dah. übertr. auf den Geist, πυκιναὶ φρένες, Il. 14, 294, ursprünglich = dichtes, festes Zwerchfell, was als der Sitz eines tüchtigen Verstandes galt; Διὸς πυκινὸς [[νόος]], 15, 461, wie Archil. 60; [[φρήν]], Eur. I. A. 67; Ar. Ach. 420; μήδεα, Il. 3, 208; πυκινὰ φρεσὶ μήδε' ἔχοντες, 24, 282; Od. 19, 353; πυκινὴ βο υλή, Il. 2, 55. 9, 76; [[ἐφετμή]], verständig, 18, 216; μῦθος, ein tüchtiges, verständiges Wort, Od. 3, 23, wie πυκινὸν ἔπ ος, Il. 11, 788; dah. liegt auch schlaues, vorsichtiges Verbergen der Absicht darin, wie πυκινὸς [[λόχος]], 24, 779, vgl. Od. 11, 525, ἠμὲν ἀνακλῖναι ἠδ' ἐπιθεῖναι, wobei man an den eigentlichen Ort des Hinterhalts, das Versteck denken muß; so auch [[δόλος]], Il. 6, 187. – Aehnl. bei den folgdn Dichtern; πυκινῷ θυμῷ, Pind. P. 4, 73; πυκινὰν μῆτιν, 4, 58; πυκναῖς βουλαῖς, I. 6, 8; auch von Menschen, klug, verschlagen, Σίσυφον πυκνότατον παλάμαις, Ol. 13, 52; vgl. Soph. [[μάλα]] τοι ἄπορα πυκινοῖς [[ἐνιδεῖν]] [[πάθη]], Phil. 843; πυκνότατον [[κίναδος]], Ar. Av. 429; auch in Prosa, καὶ τοῦτο πυκνῆς διανοίας ἐχόμενον ἐφθέγξατο, Plat. Rep. VIII, 568 a. – Adv. al πυκινῶς und nach Hom. πυκνῶς, bes. θύραι, σανίδες πυκινῶς ἀραρυῖαι, dicht, fest verbunden, fest verschlossen, Il. 9, 475 Od. 2, 344 u. oft; u. übertr., πυκινῶς [[ἀκάχημαι]], ich betrübe mich tüchtig, sehr, Il. 19, 312 Od. 19, 95 u. sonst; πυκινῶς ὑποθήσομαι, nachdrücklich, bedächtig ermahnen, rathen (s. ob. 2), Il. 21, 293 Od. 1, 279; πυκνῶς ποικίλους λόγους ἀνεῦρεν, Ar. Th. 438. – b) eben so [[πυκνόν]] u. [[πυκνά]], πυκινόν u. [[πυκινά]] gebraucht, dicht, häufig; πήρην πυκνὰ ῥωγαλέην, Od. 13, 438. 17, 198; πυκνὰ ἑκατέρωσ' ἀποβλέπειν, Plat. Rep. VI, 501 b; u. comparat., νῦν δὲ σὲ χρὴ πυκνότερον [[δεῦρο]] ἰέναι, Rep. I, 328 d, wie πυκνότερον ἐν ταυθοῖ παρέρχεται Dem. 41, 24; u. übertr., πυκινόν περ [[ἀχεύων]] Od. 11, 88, ἀνεστενάχιζε Il. 10, 9, πυκνὰ [[μάλα]] στενάχων 18, 318, ἐμοὶ πυκινὰ φρονέοντι Od. 9, 445.

|mltxt=-ή, -ό / [[πυκνός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, ποιητ. τ. [[πυκινός]], -ή, -όν, αιολ. τ. πύκνος, -ον, Α<br /><b>1.</b> αυτός που περιέχει πολλή ύλη σε μικρό χώρο, δηλ. αυτός του οποίου τα συστατικά βρίσκονται πολύ [[κοντά]] [[μεταξύ]] τους, [[συμπαγής]], [[σφιχτός]], [[κρουστός]] (α. «πυκνή ύφανση» β. «χλαῑναν πυκινὴν καὶ μεγάλην», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[παχύρρευστος]]<br /><b>3.</b> (για [[πλήθος]] πραγμάτων που βρίσκονται πολύ [[κοντά]] [[μεταξύ]] τους) συγκεντρωμένος, συνεπτυγμένος (α. «[[πυκνά]] δόντια» β. «σταυροῖσι πυκινοῖσι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> (για [[πτέρωμα]], ή μαλλιά) [[δασύς]] («πυκναὶ [[τρίχες]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[άφθονος]], [[πλούσιος]] (α. «πυκνό [[φύλλωμα]]» β. «πυκνό [[δάσος]]» γ. «πυκινὴ [[λόχμη]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>6.</b> (για [[βροχή]], [[χιόνι]] <b>κ.λπ.</b>) αυτός που πέφτει με πολλές σταγόνες, νιφάδες κ.λπ. («[[χιόνι]] πυκνό κι [[αγέρας]]», Κρυστ.)<br /><b>7.</b> (για [[πράξη]] που επαναλαμβάνεται [[συχνά]]) [[αλλεπάλληλος]], [[συνεχής]], [[απανωτός]] (α. «[[πυκνά]] [[πυρά]]» β. «τῶν πυκνῶν φιλημάτων», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>8.</b> (για [[αναπνοή]] ή για σφυγμό) [[ταχύς]], γρήγορος («πνεῦμα πυκνότερον», Ιπποκρ.)<br /><b>9.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το πυκνό</i>(<i>ν</i>)<br />α) (για ύφος συγγραφέα) [[περιεκτικότητα]], [[συντομία]]<br />β) η [[περίπτωση]], στην αρχαία ελληνική [[μουσική]], διαστηματικών διαδοχών σε ένα τετράχορδο [[κατά]] την οποία το [[άθροισμα]] τών λόγων τών δύο μικρότερων διαστημάτων [[είναι]] μικρότερο από τον λόγο του τρίτου διαστήματος<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[σκοτάδι]], [[ομίχλη]], [[νέφος]]) [[αδιαπέραστος]], [[πηχτός]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «πυκνό ύφος» — το ύφος στο οποίο [[πολλά]] διανοήματα περιέχονται στην [[ίδια]] [[λέξη]] ή [[έκφραση]], το περιεκτικό, το συνοπτικό ύφος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[στερεά]] συναρμοσμένος, ο καλά κλεισμένος («πυκινὰς θύρας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> περιορισμένος σε [[έκταση]], [[στενός]] («διέρχεται... ἀρκέουσα [[ἰκμάς]]... πυκνῆς τῆς ὁδοῦ ἐούσης», Ιπποκρ.)<br /><b>3.</b> (για [[γυναίκα]]) κοντόχοντρη<br /><b>4.</b> [[υπέρμετρος]], [[υπερβολικός]] («πυκινὸν [[ἄχος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> (σε [[συνεκφορά]] με τα <i>νοῦς</i>, [[φρήν]], [[διάνοια]], [[μῆτις]] <b>κ.ά.</b>) [[συνετός]], [[σώφρων]]<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[ευφυής]], [[επιδέξιος]]<br /><b>7.</b> (για ιδέες, λόγους, πράξεις) [[φρόνιμος]] («πυκινὸν [[ἔπος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>μτφ.</b> [[σκοτεινός]], ύπουλος («πυκινὸν [[λόχον]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[πυκνώς]] / <i>πυκνῶς</i> ΝΜΑ, και [[πυκνά]] ΝΑ, και [[πυκνόν]] και ποιητ. τ. <i>πυκινῶς</i> και <i>πυκινόν</i> και [[πυκινά]] Α<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> με [[πυκνότητα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[συχνά]] [[πυκνά]]» — συχνότατα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στερεά]] («θύραι πυκινῶς ἀραρυῖαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> σφοδρά, ισχυρά<br /><b>3.</b> [[συχνά]]<br /><b>4.</b> με τρόπο έξυπνο ή συνετό, [[φρόνιμα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Οι τ. [[πύκα]] (τ. σχηματισμένος [[κατά]] τα επιρρ. σε -<i>α</i> <span style="color: red;"><</span> -<i>n</i>-, <b>πρβλ.</b> [[σάφα]]), <i>πυκ</i>-<i>νός</i>, [[πυκινός]], παρουσιάζουν παράλληλο σχηματισμό με τα: [[θαμά]], [[θάμνος]], [[θαμινός]]. Το συνθ. <i>πυκι</i>-<i>μηδής</i>, εξάλλου, εμφανίζει [[μορφή]] α' συνθετικού με φωνηεντισμό -<i>ι</i>-, <b>πρβλ.</b> <i>λαθι</i>-<i>κηδής</i>, <i>πυρι</i>-<i>γενής</i> (<b>βλ. λ.</b> <i>αργι</i>-) και [[κατά]] την επικρατέστερη [[άποψη]] από το <i>πυκι</i>-<i>μηδής</i> έχει προέλθει ο τ. <i>πυκι</i>-<i>νός</i>, ενώ κατ' άλλους [[αρχικός]] [[πρέπει]] να θεωρηθεί ο τ. [[πυκινός]], από όπου ο τ. [[πυκνός]] με [[συγκοπή]] του -<i>ι</i>-. Όσον αφορά στην ετυμολόγηση τών τ. έχει προταθεί η [[σύνδεση]] τους με τη λ. <i>ἄμ</i>-<i>πυξ</i> «[[διάδημα]]» και το αβεστ. <i>pus</i><i>ā</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] <i>puk</i>- «[[συνωθώ]], [[περικλείω]], [[περικυκλώνω]]»), [[υπόθεση]] που θα ταίριαζε με τη σημ. τών [[πύκα]] / [[πυκάζω]]. Η μτφ. [[χρήση]], [[τέλος]], του επιθ. [[πυκνός]] με σημ. «[[ισχυρός]], [[οξύς]]» και «[[φρόνιμος]], [[συνετός]], [[γερός]]» οδήγησε ορισμένους να υποθέσουν τη [[σύνδεση]] της λ. με την [[οικογένεια]] του [[πεύκη]] (<b>πρβλ.</b> [[πευκάλιμος]]«[[οξύς]], [[έξυπνος]]»).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πυκνότης]](-<i>ητα</i>), <i>πυκνώ</i>(-<i>νω</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[πυκνάκις]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[πυκνάζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πύκνα]], [[πυκνάδα]], [[πυκνερός]], [[πυκνιά]], [[πυκνίλα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[πυκνόδους]], [[πυκνόστυλος]], [[πυκνόφυλλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πυκνάρμων]], [[πυκνόβλαστος]], [[πυκνογαμία]], [[πυκνογόνατος]], [[πυκνόθριξ]], [[πυκνόκαρπος]], [[πυκνοκίνδυνος]], [[πυκνονεφής]], [[πυκνοπλοώ]], [[πυκνοπνεύματος]], [[πυκνόπνοια]], [[πυκνόπορος]], [[πυκνόπτερος]], [[πυκνορράξ]], <i>πυκνόρρίζος</i>, [[πυκνόσαρκος]], [[πυκνόσπορος]], [[πυκνόστικτος]], <i>πυκνοσφιξία</i>, [[πυκνόφθαλμος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[πυκνοέθειρος]], [[πυκνοκέντητος]], [[πυκνόκλωστος]], [[πυκνοποιώ]], [[πυκνόπυργος]]<br /><b>μσν.-νεοελλ.</b> [[πυκνοδεντριά]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πυκναραδιασμένος]], [[πυκνογραμμένος]], [[πυκνοζύμη]], [[πυκνοήσκιωτος]], [[πυκνοκατοικούμαι]], [[πυκνοληψία]], [[πυκνόμαλλος]], [[πυκνόμετρο]], [[πυκνόρρευστος]], [[πυκνότριχος]], [[πυκνοϋφασμένος]], [[πυκνοφρύδης]], [[πυκνοφυτεύω]]. (Β' συνθετικό) [[ισόπυκνος]], [[κατάπυκνος]], [[σύμπυκνος]], [[υπέρπυκνος]], [[υπόπυκνος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[άπυκνος]], [[βαρύπυκνος]], [[διάπυκνος]], [[ομοιόπυκνος]], [[οξύπυκνος]], [[παράπυκνος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>ολόπυκνος</i>, [[υψίπυκνος]]].

|mdlsjtxt=[[πυκνός]], ή, όν [πύξ]<br />[[close]], [[compact]]: and so,<br />A. of [[consistency]], [[close]], [[firm]], [[solid]], opp. to [[what]] is [[loose]] and [[porous]] ([[μανός]], [[ἀραιόσ]]), Hom.; πυκινὸν [[λέχος]] a well-stuffed bed, Hom.<br /><b class="num">II.</b> [[close]]-[[packed]], [[crowded]], [[thick]], [[close]], [[dense]], Hom.; of the [[plumage]] of a sea-[[bird]], Hom.; of [[foliage]], Hom.; of a [[shower]] of darts or stones, Hom., Hdt.; of [[hair]], Aesch., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[frequent]], [[many]], Lat. [[creber]], Aesch., Eur., etc.<br /><b class="num">III.</b> well put [[together]], [[compact]], [[fast]], [[strong]], Il.<br /><b class="num">IV.</b> [[close]], [[concealed]], [[δόλος]] Il.<br /><b class="num">V.</b> [[generally]], [[strong]] of its [[kind]], [[great]], [[sore]], [[excessive]], ἄτη Il.<br /><b class="num">VI.</b> metaph. of the [[mind]], [[sagacious]], [[shrewd]], [[wise]], Hom.; πυκινοί the [[wise]], Soph.; of a fox, Ar.<br />B. adv. [[πυκινῶς]], and [[after]] Hom. [[πυκνῶς]], θύραι or σανίδες [[πυκινῶς]] ἀραρυῖαι [[close]] or [[fast]] [[shut]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> [[very]] [[much]], [[constantly]], [[sorely]], [[greatly]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> [[sagaciously]], [[shrewdly]], [[craftily]], Hom.<br /><b class="num">II.</b> Hom. also uses neuters [[πυκνόν]] and [[πυκνά]], πυκινόν and [[πυκινά]] as adv., [[much]], often; so also in Attic; comp. πυκνότερον, πυκνότερα; Sup. πυκνότατα.<br /><b class="num">III.</b> poet. adv. [[πύκα]] ([[quod vide|q.v.]]), as if from πύκος, [[strongly]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> [[πύκα]] βάλλετο with [[thick]]-falling darts, Il.<br /><b class="num">3.</b> [[carefully]], [[diligently]], Il.