σκότος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, more rarely [[σκότος]], εος, τό (v. sub fin.),<br><span class="bld">A</span> [[darkness]], [[gloom]], Od.19.389, Emp.121.4, Pi.''Fr.''142, etc.; opp. [[φάος]], A.''Ch.''319 (lyr.), E.''Hipp.''417, etc.; opp. [[ἡμέρα]], Pl.''Def.''411b.<br><span class="bld">2</span> in Il. always of the [[darkness]] of [[death]], mostly in phrase τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν 4.461, al.; στυγερὸς δ' ἄρα μιν σ. εἷλεν 5.47, 13.672; so in Trag. and Com., σκότῳ [[θανεῖν]] E.''Hipp.''837 (lyr.); <b class="b3">ἤδη με περιβάλλει σκότος</b> Id.''Ph.''1453; σκότος γίγνεται Pherecr.40; σκότον εἶναι τεθνηκότος (''[[sc.]]'' [[Αἰσχύλος|Αἰσχύλου]]) = it has been [[dark]] since he died Ar.''Fr.'' 643.<br><span class="bld">3</span> of the [[nether world]], Pi.''Fr.''130; σκότον νέμονται Τάρταρόν τε A.''Eu.''72, cf. ''Pers.''223; τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σ. [[εἱμένος]] S.''OC''1701 (lyr.); <b class="b3">παῖδες ἀρχαίου Σκότου</b> ib.106; ἰὼ σ., ἐμὸν φάος Id.''Aj.''394 (lyr.); γῆς σκότῳ κέκρυπται E.''Hel.''62; σκότου πύλαι Id.''Hec.''1.<br><span class="bld">4</span> the [[darkness]] of the [[womb]], φυγόντα [[μητρόθεν]] σκότον A.''Th.''664: pl., ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη Id.''Eu.''665.<br><span class="bld">5</span> of [[blindness]], σκότου νέφος S.''OT'' 1313 (lyr.); <b class="b3">ὁθούνεκ' . . ἐν σκότῳ . . ὀψοίατο</b>, i.e. <b class="b3">οὐκέτι ὀψοίατο</b>, ib.1273; <b class="b3">βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ', ἔπειτα δὲ σκότον</b>, i.e. [[μηδέν]], ib.419; σκότον δεδορκώς E.''Ph.''377, cf. ''HF''563.<br><span class="bld">b</span> [[dizziness]], [[vertigo]], Hp.''Epid.'' 5.23; σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων Arist.''HA''584a3; cf. [[σκοτόδινος]], [[σκοτοδινιάω]].<br><span class="bld">6</span> metaph., σκότῳ [[κρύπτειν]] = [[hide]] in [[darkness]], S.''El.''1396 (lyr.), cf. Pi.''Frr.''42.5, 228; <b class="b3">σκότον ἔχειν</b> to be in [[darkness]], [[obscurity]], Id.''N.''7.13, E.''Fr.''1052.8; [[ἀπορία]] καὶ σκότος Pl.''Lg.''837a; περικαλύψαι τοῖσι πράγμασι σκότον E.''Ion'' 1522: with Preps., <b class="b3">διὰ σκότους ἡ ὁδός</b> it is [[dark]] and [[uncertain]], X.''An.''2.5.9; ἐν σκότῳ [[καθήμενος]] Pi.''O.''1.83; μηδὲν ἐν σκότῳ τεχνωμένων S.''Ant.''494; κατὰ σκότον Id.''Ph.''578; ὑπὸ σκότου Id.''Ant.''692, E.''Or.''1457 (lyr.), [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.6.4; ὑπὸ σκότῳ A.''Ag.''1030 (lyr.), E.''Ph.''1214.<br><span class="bld">7</span> of a person, [[Μητρότιμος]] ὁ σκότος, like ὁ [[σκοτεινός]], the [[mystery]]-[[man]], Hippon.78; also, [[darkness]], i.e. [[ignorance]], D.19.226; [[deceit]], σκότος καὶ [[ἀπάτη]] Pl.''Lg.''864c.<br><span class="bld">8</span> pl., [[σκότη]] = [[shadow]]s in a [[picture]], Paus.Gr.''Fr.''300, Suid. [[sub verbo|s.v.]] [[ἀπεσκοτωμένα]] = [[darkened]] (ones), [[stained]] (ones), Eust.953.51.—Ael.Dion. ''Fr.''217 regarded the masc. as the Att. form: the neut. never occurs in Ar., and is nowhere required by the metre in Trag., though it sometimes occurs in codd., E.''Hec.''831, ''HF''1159, ''Fr.''534, [[varia lectio|v.l.]] in S.''OC''40, dub. l. in A.''Fr.''6; it is found, however, without v.l., in Pi.''Fr.''42.5 and Att. Prose, Pl.''R.''516e, ''Cra.''418c, D.18.159, etc.; also in Hdt.2.121. έ, X.''An.''2.5.9, 7.4.18; the word is always neut. in [[LXX]] and [[NT]].

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0905.png Seite 905]] ὁ, [[Finsterniß]], [[Dunkelheit]], Dunkel; Od. 19, 389; häufiger ist das Wort in der Il., hier aber immer das Todesdunkel, z. B. τὸν δὲ [[σκότος]] [[ὄσσε]] κάλυψεν, Il. 4, 461 u. öfter, στυγερὸς δ' ἄρα μιν [[σκότος]] εἷλεν, 5, 47 u. öfter; wie vom Dunkel der Unterwelt Soph. Ai. 388, τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον [[εἱμένος]] O. C. 1698; ἐπεὶ γῆς σκότῳ κέκρυπται, Eur. Hel. 62. – Überh. Dunkelheit, Verborgenheit; ἐν σκότῳ καθήμενος, Pind. Ol. 1, 83; γνώμαν σκότῳ κυλίνδει, N. 4, 40; αἱ μεγάλαι ἀλκαὶ σκότον πολὺν ὕμνων ἔχοντι δεόμεναι, die verborgen, unbekannt bleiben, 7, 13; οὐδ' ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη, Aesch. Eum. 635; σκότῳ [[φάος]] ἰσόμοιρον, Ch. 317, u. oft; δόλον σκότῳ κρύψας, Soph. El. 1388; vom Dunkel der Blindheit, O. R. 1313, vgl. βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ', [[ἔπειτα]] δὲ σκότον, 419. 1273; Eur. oft, auch περικαλύψαι τοῖσι πράγμασι σκότον, Ion 1522; u. in Prosa: <span class="ggns">Gegensatz</span> τὸ φῶς, Plat. Crat. 418 c; auch übrtr., πᾶσαν ἀπορίαν καὶ σκότον ἀπεργάζεται, Legg. VIII, 837 a; οἱ ἐν σκότῳ ὄντες, die im Verborgenen leben, Xen. Cyr. 2, 1, 25; ὑπὸ σκότου τὸν φθόνον κατέχειν, den Neid verhehlen, 4, 6, 4. – Auch neutr. τὸ [[σκότος]], im dat. σκότει, ταύταν σκότει κρύπτειν ἔοικεν, Pind. frg. 171, vgl. ib. 106, was nach Moeris mehr attisch sein soll; so Eur. ἐκ τοῦ σκότους, Hec. 831; [[σκότος]] ἀμπίσχον, Hipp. 192; πέπλοισι κρατὶ περιβάλω σκό- τος, Herc. F. 1159; u. in Prosa: ὥσπερ ἐν σκότει, Plat. Phaed. 99 b; ἐν σκότει = bei Nacht, Xen. Cyr. 1, 6, 40; ἐπίκουρον σκότους, Mem. 4, 3, 7. Vgl. Piers. Moeris 355 Schäfer Greg. Cor. 22. 615.

|btext=<span class="bld">1</span>ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[ténèbres]], [[obscurité]] : [[ἐν σκότῳ]], [[ὑπὸ σκότῳ]], [[ὑπὸ σκότου]], [[κατὰ σκότον]] = [[dans l'obscurité]] <i>ou</i> [[dans l'ombre]] <i>au propre et au fig.</i> ; [[ὑπὸ σκότου]] SOPH [[furtivement]] ; ὁ Σκότος les Ténèbres personnifiées ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> [[ténèbres de la mort]];<br /><b>2</b> [[ténèbres des enfers]] ; [[les enfers]];<br /><b>3</b> [[cécité]];<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> [[obscurité]], [[incertitude]], [[aveuglement de l'esprit]] ; [[ignorance]].<br />'''Étymologie:''' apparenté à [[σκιά]].<br /><span class="bld">2</span><i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br /><i>c.</i> ὁ [[σκότος]].

|elnltext=σκότος -ου, ὁ, ook σκότος -ους, τό duisternis, het donker poët. duisternis (van de dood of de onderwereld):;... μιν σκότος εἷλε duisternis nam bezit van hem Il. 5.47; τὸν ἀεὶ κατὰ γᾶς σκότον de eeuwige duisternis onder de aarde Soph. OC 1701; als plaatsnaam Σκότος de Duisternis (gezegd van de Onderwereld); christ.. τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον de buitenste duisternis (van de Hel) NT Mt. 8.12. trag. duisternis (van blindheid):; ἰὼ σκότου νέφος oh, nevel van duisternis Soph. OT 1313; met ww. van zien:. σκότον δεδορκώς duisternis ziende (d.w.z. blind) Eur. Phoen. 377. overdr. duisterheid, onhelderheid, verborgenheid:; ἀπορία καὶ σ. moeilijkheid en duisterheid Plat. Lg. 837a; spec. met prep..; διὰ σκότους ἡ ὁδός de route is duister Xen. An. 2.5.9; διὰ σκότου = ἐν σκότῳ = κατὰ σκότον = ὑπὸ σκότου = ὑπὸ σκότῳ in duisternis, in het geheim; van pers. onwetendheid:. πολύ τι σκότος... ἐστὶν παρ’ ὑμῖν πρὸ τῆς ἀληθείας bij jullie is de waarheid geblokkeerd door grote onwetendheid (of bij jullie staat grote duisternis de waarheid in de weg) Dem. 18.226. geneesk. duisternis (van het verliezen van het bewustzijn).

|elrutext='''σκότος:''' ὁ, атт. тж. [[σκότος]], εος τό<br /><b class="num">1</b> [[темнота]], [[тьма]], [[мрак]] Hom., Pind.: ἐν σκότει Xen. во тьме, ночью; [[βλέπειν]] σκότον Soph. [[видеть тьму]], т. е. [[быть слепым]]; σκότον δεδορκώς Eur. [[слепой]]; σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων Arst. [[потемнение в глазах]];<br /><b class="num">2</b> [[смертная тень]], [[смерть]] (τὸν δὲ σ. [[ὄσσε]] κάλυψεν Hom.): σκότῳ [[θανεῖν]] Eur. [[быть похищенным смертью]];<br /><b class="num">3</b> [[подземный мир]], [[царство тьмы]] Trag.: σκότου πύλαι Eur. [[врата подземного царства]];<br /><b class="num">4</b> [[глубь]], [[недра]]: ἐν σκότοισι νηδύος Aesch. в недрах (материнского) чрева;<br /><b class="num">5</b> перен. [[тьма]], [[тайна]]: δόλον σκότῳ κρύψας Soph. скрыв (свою) [[хитрость]]; ἐν σκότῳ и κατὰ σκότον Soph., ὑπὸ σκότῳ Aesch. и ὑπὸ σκότου Xen. в темноте, [[втайне]];<br /><b class="num">6</b> [[неизвестность]]: διὰ σκότους εἶναι Xen. [[быть неизвестным]];<br /><b class="num">7</b> [[непонятность]], [[неясность]] ([[ἀπορία]] καὶ σ. Plat.);<br /><b class="num">8</b> [[духовная темнота]], [[неведение]] ([[κωφότης]] καὶ σ. Dem.).

|esgtx=[[oscuridad]]

|mltxt=-ους, το / [[σκότος]], -εος, ΝΜΑ, και συν. ποιητ. [[σκότος]], -ου, ὁ Α<br /><b>1.</b> [[απουσία]] φωτός σε έναν χώρο, η οποία καθιστά αφανή ή δυσδιάκριτα τα πρόσωπα ή τα αντικείμενα που βρίσκονται σε αυτόν, [[σκοτάδι]], [[σκοτίδι]] (α. «ο [[ήλιος]] διέλυσε τα σκότη της νύχτας» β. «καὶ διεχώρισεν ὁ θεὸς ἀνὰ [[μέσον]] τοῦ φωτός, καὶ ἀναμέσον τοῦ σκότους», ΠΔ<br />γ. «[[αὐτάρ]] Ὀδυσσεὺς ἴζεν ἐπ' [[ἐσχαρόφιν]], [[ποτὶ]] δὲ σκότον ἐτράπετ' [[αἶψα]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[άγνοια]], [[έλλειψη]] πνευματικής ή άλλης ανάπτυξης, [[απουσία]] προόδου (α. «βρίσκεται στο [[σκότος]] της αμάθειας» β. «επανερχόμαστε στα σκότη της βαρβαρότητας» γ. «ἐκάλεσεν ἡμᾶς ἀπὸ σκότους εἰς φῶς, ἀπὸ ἀγνωσίας εἰς ἐπίγνωσιν...», Κλήμ. Αλ.<br />δ. «[[σκότος]] καλεῖ τὴν ἄγνοιαν...», Θεοδώρ.)<br /><b>3.</b> [[ασάφεια]], [[μυστήριο]] (α. «[[σκότος]] πυκνό καλύπτει την [[υπόθεση]] της δραπέτευσης αυτής» β. «ἐνταῡθα [[σκότος]] τὴν παντελῆ ἀκαταληψίαν ἔφη», Μάξ. Ομολ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τα σκότη</i><br />το [[έρεβος]] του θανάτου, ο Άδης («μια [[μέρα]] θα μισέψουμε στα σκότη» Φιλύρας)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «το αιώνιο [[σκότος]]» <br />α) η [[κατάσταση]] του τυφλού, η [[τυφλότητα]]<br />β) [[θάνατος]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[νύχτα]] («ὑπὸ δὲ τούτου τοῦ σκότου... προέπεμψαν... τὴν Μαγδαληνήν...», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (στις δυαδιστικές αιρέσεις) η [[αρχή]], η [[δύναμη]], ο [[θεός]] του κακού, το [[κακό]], σε [[αντιδιαστολή]] με το φώς που [[είναι]] η [[αρχή]] του καλού («δύο θεούς... φῶς τῷ ἑνὶ [[ὄνομα]] θέμενος καὶ τῷ ἑτέρῳ [[σκότος]]...», Ηγεμόν.)<br /><b>3.</b> η ειδωλολατρεία, τα ειδωλολατρικά δόγματα («τὸ [[σκότος]] τῶν ασεβῶν δογμάτων», Ωριγ.)<br /><b>4.</b> η [[πλάνη]], η [[ασέβεια]], ο [[αθεϊσμός]] («[[σκότος]] ἐνταῡθα οὐ τὸ αἰσθητὸν καλῶν, ἀλλὰ τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀσέβειαν», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>5.</b> οι πονηρές, οι κακές πράξεις (α. «[[σκότος]] ἐνταῡθα [[πάλιν]] τὰς πονηρὰς πράξεις καλῶν...», Ιωάνν. Χρυσ.<br />β. «ἔργα δὲ τοῦ σκότους τὰς παρανόμους πράξεις», Θεοδώρ.)<br /><b>6.</b> οι κακοτυχίες, οι συμφορές («[[σκότος]]... ποτὲ μὲν... ποτὲ δὲ τὰς συμφορὰς ὀνομάζει», Θεοδώρ.)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «ὁ [[ἄρχων]] τοῦ σκότους» — ο [[σατανάς]] (Μεθόδ. Ολ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[θάνατος]] («τὸν δὲ [[σκότος]] [[ὄσσε]] κάλυψεν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> ο [[κάτω]] [[κόσμος]], ο Άδης («[[ἐπεὶ]] κακὸν σκότον νέμονται Τάρταρόν θ' ὑπὸ χθονός», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> η [[ανυπαρξία]] [[πριν]] από τη [[γέννηση]], το [[σκοτάδι]] της μήτρας («ἀλλ' [[οὔτε]] νιν φυγόντα [[μητρόθεν]] σκότον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> [[έλλειψη]] οράσεως, [[τυφλότητα]] («βλέποντα νῦν μὲν ὄρθ' [[ἔπειτα]] δὲ σκότον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[ζάλη]], [[σκοτοδίνη]], [[ίλιγγος]] («μετὰ δὲ τὰς συλλήψεις οἱ γυναῑκες βαρύνονται τὸ [[σῶμα]] πᾶν, καὶ σκότοι πρὸ τῶν ὀμμάτων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> το σκοτεινό [[μέρος]], η [[σκιά]] εικόνας<br /><b>7.</b> [[δόλος]], σκοτεινή [[διάθεση]] («τὸ δὲ μετὰ σκότους καὶ ἀπάτης [[λαθραίως]] γιγνόμενον», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>8.</b> (ως επίθ. που προσδιορίζει κύριο όν.) [[σκοτεινός]], [[μυστηριώδης]] («Μητρότιμος ὁ [[σκότος]]», Ιππων.)<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «σκότον ἔχω» — ζω, [[υπάρχω]] στο [[σκοτάδι]] της αφάνειας και της ασημότητας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[σκότος]] ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>skot</i>- με σημ. «[[σκιά]], [[σκοτάδι]]» και συνδέεται με αντίτοιχους γερμ. και κελτ. τ., <b>πρβλ.</b> τα: γοτθ. <i>skadus</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>scato</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>skadu</i>-) και αρχ. ιρλδ. <i>sc</i><i>ā</i><i>th</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>sk</i><i>ō</i><i>to</i>), [[καθώς]] και τα νεώτερα: αγγλ. <i>shade</i>, <i>shadow</i> και γερμ. <i>Schaten</i>. Η λ. [[σκότος]] απαντά σε αρσ. [[γένος]] στον Όμ., στους μτγν. ποιητές και στους τραγικούς, [[μάλλον]] για μετρικούς λόγους, ενώ το ουδ. [[γένος]] του τ., που οφείλεται πιθ. σε αναλογική [[επίδραση]] του αντώνυμου [[φάος]], χρησιμοποιήθηκε [[ευρέως]] από τους αττ. πεζογράφους και επικράτησε τελικά ώς [[σήμερα]]. Η λ. [[σκότος]], [[τέλος]], αντικατέστησε τους αρχαϊκούς τ. για το [[σκοτάδι]]: [[δνόφος]], [[ζόφος]], [[κνέφας]].