παρατείνω: Difference between revisions

|Definition=fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> -τενῶ Hsch.: pf. -τέτᾰκα Plu.2.832f:—[[stretch out along]], [[beside]], or [[near]], χεῖρες παρατεταμέναι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span> 13</span>; βραχίων παρὰ τὰς πλευρὰς παρατεταμένος <span class="bibl">Id.<span class="title">Art.</span> 1</span>; [[extend]], [[deploy]], τὴν φάλαγγα <span class="bibl">X. <span class="title">An.</span>7.3.48</span>; π. ἔλυτρον <span class="bibl">Hdt.1.185</span>; παρετέτατο ἡ τάφρος <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span> 1.7.15</span>: —Pass., [[extend along]] (v. infr. <span class="bibl">11.1</span>); [[to be stretched at length]], [[laid low]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span> 213</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span>. [[stretch on the rack]], [[torture]], Plu.2.135d: metaph., <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>1.3.11</span>:—Pass., to [[be tortured]], λιμῷ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span> 207b</span>; to [[be worn out]], c. part., παρετάθη μακρὰν σδὸν πορευθείς <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.13.6</span>; <b class="b3">παρατέταμαι λιπαρὰ κάπτων</b> I [[am nigh dead]] with eating dainties, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>506.1</span>; γελῶντες… ὀλίγου παρετάθησαν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthd.</span>303b</span>; παραταθήσεται ὑπὸ σοῦ… θαμὰ λέγοντος <span class="bibl">Id.<span class="title">Ly.</span>204c</span>; but <b class="b3">πολιορκίᾳ παρατενεῖσθαι ἐς τοὔσχατον</b> [[will strain themselves]] to the uttermost, [[hold out]] to the last, <span class="bibl">Th.3.46</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span>. [[prolong]], [[protract]], τοὺς λόγους <span class="bibl">Arist.<span class="title">Po.</span> 1455b2</span>; [[μῦθον]] ib.<span class="bibl">1451b38</span>; ἐπὶ πλεῖον τὴν διάσκεψιν <span class="bibl">Luc.<span class="title">Icar.</span>29</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">DMort.</span>4.2</span>; τὴν ἀκρόασιν <span class="bibl">Id.<span class="title">Im.</span> 13</span>:—Pass., <span class="bibl">Id.<span class="title">Am.</span>4</span>, etc.; ἐνεστῶτος τοῦ παρατεινομένου <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span> 253.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span>. [[delay]], τὴν ἀπόδοσιν <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span> 237 viii 10</span> (ii A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span>. [[apply]] a figure to a straight line, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>87a</span>: abs., <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>527a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span>. <b class="b3">κοιλίαν π</b>. [[relax]] the bowels, Philistio ap. <span class="bibl">Ath.3.115e</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span>. [[lengthen in pronunciation]], ὄνομα <span class="bibl">Luc.<span class="title">Luct.</span>13</span>; [[prolong]] a sound, of echo, <span class="bibl">Id.<span class="title">Dom.</span>3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span>. intr., [[stretch]] or [[lie beside]] or [[along]], of a wall, a line of country, etc., <span class="bibl">Hdt.1.180</span>: c. acc. loci, <b class="b3">τὰ πρὸς τὴν ἑσπέρην φέροντα ὁ Καύκασος παρατείνει</b> ib. <span class="bibl">203</span>, cf. <span class="bibl">Th.4.8</span>:—Pass., παρατέταται ὄρος <span class="bibl">Hdt.2.8</span>, cf. <span class="bibl">4.38</span>; <b class="b3">ἡ δέ γ' Εὔβοια. . ἡδὶ παρατέταται</b> (with a pun on signf. <span class="bibl">1.1</span> in next line), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>212</span>; also παρατείνειν παρὰ τὰ μέρη <span class="bibl">Plb.6.31.5</span>: c. dat., π. τῷ κόλπῳ <span class="bibl">Str.8.2.2</span>: so metaph., ψυχὴ μικρῷ σώματι -τείνουσα Demetr. Lac.<span class="title">Herc.</span>1055.10. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span>. [[extend]], <b class="b3">ἀπὸ τοῦ ἐντέρου κάτω π</b>. <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>529a22</span>; [[extend over]], πάντας χρόνους καὶ τόπους Aristid.1.11 J. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span>. of [[time]], [[extend]], <b class="b3">ἐνιαυτοῦ μῆκος π</b>. <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span> 15.7.4</span>; παρατείνοντος τοῦ πότου <span class="bibl">Parth.8.5</span>; πόλεμος π. εἰς ἔτη μ <span class="bibl">App. <span class="title">Syr.</span>48</span>; [[continue]] one's life, [[live]], <b class="b3">ἕως... μέχρι</b>... Plu.2.832f, 839e; ἐπὶ τρεῖς γενεάς <span class="bibl">Luc. <span class="title">Macr.</span>3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span>. as aux. Verb, c. part., <b class="b3">ποῖ παρατενεῖς δεδιὼς ταῦτα</b>; how [[long will you go on]] fearing this ? <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VA</span>7.22</span>, cf. <span class="bibl">5.26</span>.</span>

|elnltext=παρα-τείνω en παρατανύω met acc. ruimtelijk ernaast uitstrekken, uitrekken, uitbreiden:; π. τὴν φάλαγγα de slaglinie laten uitwaaieren Xen. An. 7.3.48; ὀλίγον τι παρατείνουσα ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ (een waterbekken) dat zij op heel korte afstand langs de rivier liet aanleggen Hdt. 1.185.4; τοὺς λόγους... παρατείνειν de verhalen verder uitwerken Aristot. Poët. 1455b2; pass..; αἱ δὲ χείρες παρατεταμέναι φυλάσσονται de armen worden uitgestrekt langs het lichaam gehouden Hp. Fract. 13; aanreiken:; μύρον ἐν φιάλῃ παρατείνει hij reikt olie in een schaal aan Xenoph. B 1.3; meetk. construeren:. παρὰ τὴν δοθεῖσαν γραμμήν π. op basis van de gegeven lijn (een driehoek) construeren Plat. Men. 87a. van tijd rekken, de duur verlengen:; παρέτεινεν... τὸν λόγον μέχρι μεσονυκτίου hij zette zijn rede voort tot middernacht NT Act. Ap. 20.7; π. ἕκαστον τῶν ὀνομάτων elk woord langzaam uitspreken Luc. 40.13; π. τὰ τελευταῖα τῆς φωνῆς de laatste klanken van de stem voort laten klinken Luc. 10.3; καθάπερ ἠχώ τινα παρατείνουσαν τὴν ἀκρόασιν als een echo die het horen verlengt Luc. 43.13; εἰ καὶ ἡμῖν παρατείνοιτο ὑπὸ σοῦ τὸ ὄφλημα ook al wordt door jou de betaling van de schuld aan ons getraineerd Luc. 77.14.2; abs..; Νέστορα... ἐπὶ τρεῖς παρατεῖναι γενεάς Ὅμηρος λέγει ( ''[[sc.]]'' τὸν βίον ) Homerus zegt dat het leven van Nestor zich over drie generaties uitstrekte [Luc.] 12.3; pass.. διηγήσεις ἐξ ἑωθινοῦ παραταθεῖσαι omdat de verhalen vanaf de vroege ochtend gerekt zijn [Luc.] 49.4. overdr. folteren (eig. door uitrekking), uitputten; alg. pijnigen: pass..; λιμῷ door honger gekweld worden Plat. Smp. 207b; met ptc..; γελῶντες... ὀλίγου παρετάθησαν zij bestierven het bijna van het lachen Plat. Euthyd. 303b; παρετάθη μακρὰν ὁδόν πορευθείς hij was afgepeigerd door zijn lange reis Xen. Mem. 3.13.6; overdr.. πολιορκίᾳ παρατενεῖσθαι ἐς τοὔσχατον zich door het beleg tot het uiterste te zullen laten uitputten Thuc. 3.46.2; οὗτος ἐμὲ παρατείνει ἀπὸ σοῦ κωλύων hij pest mij door mij van jou verwijderd te houden Xen. Cyr. 1.3.11. intrans. zich (ernaast) uitstrekken:; ὁ Καύκασος παρατείνει de Kaukasus strekt zich uit Hdt. 1.203.1; ook med.-pass.. ἡ δέ γ’ Εὔβοια... ἡδὶ παρατέταται μακρά en hier ligt Euboia, uitgestrekt over grote afstand (langs het vasteland) Aristoph. Nub. 213.

|lsmtext='''παρατείνω:''' μέλ. <i>-τενῶ</i>, αόρ. αʹ <i>-έτεινα</i>, παρακ. <i>-τέτᾰκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[εκτείνω]] κατά [[μήκος]] ή δίπλα, [[επεκτείνω]] τη [[γραμμή]] της μάχης, Λατ. ordines explicare, σε Ξεν.· [[παρατείνω]] τάφρον, [[εκτείνω]] κατά [[μήκος]] την τάφρο ([[χαντάκι]]), στον ίδ. — Παθ., είμαι [[τεντωμένος]] κατά [[μήκος]] (βλ. κατωτ. II. 1)· είμαι [[τεντωμένος]] στο [[μήκος]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[καταπονώ]], [[βασανίζω]], σε Ξεν. — Παθ., είμαι κουρασμένος, φθαρμένος, εξαντλημένος, σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> Παθ., παρατείνεσθαι εἰς [[τοὔσχατον]], [[αγωνίζομαι]] [[μέχρις]] εσχάτων, [[κρατώ]] [[μέχρι]] το [[τέλος]], σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> [[προεκτείνω]], [[παρατείνω]], σε Αριστ., Λουκ.<br /><b class="num">5.</b> [[βάζω]] κάποιο [[σχήμα]] σε [[ευθεία]] [[γραμμή]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">6.</b> λέγεται για [[προφορά]], [[επιμηκύνω]] στην [[προφορά]], Λατ. producere, σε Λουκ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[τεντώνω]] κατά [[μήκος]], λέγεται για [[τείχος]] ή για τη συνοριογραμμή χώρας, σε Ηρόδ.· ομοίως επίσης λέγεται στην Παθ.· παρατέταται τὸ [[ὄρος]], στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για χρόνο, [[συνεχίζω]], [[εξακολουθώ]] την [[ζωή]] μου, σε Λουκ.