δεσποτικός: Difference between revisions

|Definition=δεσποτική, δεσποτικόν,<br><span class="bld">A</span> [[of a master]] or [[for a master]], [[συμφορά|συμφοραί]] δεσποτικαί = [[misfortune]]s [[that befall one's master]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.5.64; [[δίκαιον]] a [[master's]] [[right]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''134b8; ὑπομένειν τὴν δεσποτικὴν ἀρχήν Id.''Pol.''1285a22; [[ἡ δεσποτική]] = [[δεσποτεία]], ib.1259a37; τὸ δ. Pl.''Lg.''697c.<br><span class="bld">2</span> [[imperial]], νομισμάτια ''PFlor.''95.10; κτήσεις ''PLond.''2.234.1 (iv A. D.); [[νοτάριος]] ib.416.3.(iv A. D.).<br><span class="bld">II</span> [[fitted to rule]], [[ἀδικία]] δεσποτικώτερον [[δικαιοσύνη]]ς [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 344c, etc.; [[inclined to tyranny]], [[despotic]], [[ὀλιγαρχία]] δεσποτική Arist.''Pol.''1306b3; [[δῆμος]] ib.1292a16; of persons, [[tyrannical]], Phld.''Ir.''p.50 W. Adv. [[δεσποτικῶς]], [[βουλεύεσθαι]] Isoc.4.104; ἄρχειν Arist.''Pol.''1295a16: Comp. δεσποτικωτέρως Id.''Ath.''24.2.<br><span class="bld">2</span> c. gen., [[exercising despotic power over]], τινός X. Oec..13.5; ἐστὶ δὲ τυραννὶς [[μοναρχία]] δ. τῆς πολιτικῆς [[κοινωνία]]ς Arist. ''Pol.''1279b16; <b class="b3">δ. τῶν βελτιόνων</b> ib.1292a19.

|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[del amo]], [[del señor]] δεσποτικώτερον [[ἀδικία]] δικαιοσύνης ἐστίν la injusticia es más propia del amo que la justicia</i> Pl.<i>R</i>.344c, συμφοραί X.<i>Cyr</i>.7.5.64, τὸ δ. δίκαιον el derecho del amo</i> Arist.<i>EN</i> 1134^b9, χείρ Call.<i>Cer</i>.62, τὸ κτῆμα Charito 1.12.10, εὐνή X.Eph.5.9.12, [[ἀπειλή]] Luc.<i>Phal</i>.1.3, παιδία Pall.<i>V.Chrys</i>.17.218, [[ἡ δεσποτικὴ στάσις]] = [[la revuelta contra el amo]]</i> D.Chr.38.15<br /><b class="num">•</b>subst. [[ἡ δεσποτική]] = [[el poder del amo]] sobre los esclavos, Arist.<i>Pol</i>.1259^a37<br /><b class="num">•</b>neutr. compar. como adv. τῷ δ' ἦν μὲν ὁρμὴ καλουμένῳ δεσποτικώτερον [[διακινδυνεύειν]] = su [[impulso]] al [[recibir]] una [[orden]] imperiosa fue correr el riesgo</i> I.<i>BI</i> 1.135, cf. 4.390.<br /><b class="num">2</b> [[de propiedad]], [[relativo a la propiedad]] legal, conforme a derecho, en la expr. δεσποτικὸν [[δίκαιον]] = [[derecho de propiedad]] (cf. [[δεσποτεία]] II) frec. en dat. <τῷ> πληρεστάτῳ δεσποτ[ικῷ] δικαίῳ <i>PFlor</i>.66.3 (IV d.C.), ἕκαστον [[κρατεῖν]] καὶ [[κυριεύειν]] ἧς ἔλαχεν μερίδος ... δεσποτικῷ δικαίῳ <i>PLips</i>.26.10 (IV d.C.), cf. <i>SB</i> 13173.55 (VII d.C.).<br /><b class="num">3</b> en lit. crist. [[del Señor]] ref. a [[Cristo]] φόνος Chrys.M.58.734, τόκος Antip.Bost.<i>Io.Bapt</i>.13 (M.85.1776B).<br /><b class="num">II</b> [[polít]].<br /><b class="num">1</b> [[inclinado al poder absoluto]], [[despótico]] [[ἀρχή]] Arist.<i>Pol</i>.1285^a22, [[δῆμος]] Arist.<i>Pol</i>.1292^a16, διὰ τὸ [[ἄγαν]] δεσποτικὰς εἶναι τὰς ὀλιγαρχίας Arist.<i>Pol</i>.1306^b3<br /><b class="num">•</b>de pers. [[tiránico]], [[despótico]] Phld.<i>Ir</i>.28.29<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ δεσποτικόν]] = [[el poder despótico]], [[el despotismo]] Pl.<i>Lg</i>.697c.<br /><b class="num">2</b> c. gen. [[que ejerce un poder despótico sobre]] ἀνθρώπων X.<i>Oec</i>.13.5, τῶν βελτιόνων Arist.<i>Pol</i>.1292^a19, ἔστι δὲ τυραννὶς μὲν [[μοναρχία]] ... δ. τῆς πολιτικῆς κοινωνίας Arist.<i>Pol</i>.1279^b16.<br /><b class="num">3</b> [[imperial]] νομισμάτια <i>PFlor</i>.95.10 (IV d.C.), ἐπίτροπος χωρίων δεσποτικῶν [[procurador]] a [[cargo]] de las tierras imperiales</i> en la región de Tesalónica <i>IG</i> 10².351.3 (IV d.C.), cf. <i>SEG</i> 20.455 (Palestina IV d.C.), νοτάριος <i>PAbinn</i>.17.3 (IV d.C.), [[χαρτουλάριος]] <i>IEphesos</i> 1323.7 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὰ δεσποτικά]] = [[las tierras imperiales]]</i>, <i>SEG</i> 37.496.7 (Tesalia IV/V d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[τὸ δεσποτικόν]] = [[las arcas imperiales]], [[el fisco]], <i>Jahresh</i>.1.1898 <i>Beibl</i>.115.12 (Perinto, imper.).<br /><b class="num">III</b> adv. [[δεσποτικῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[como amo o dueño]] [[συμμαχικῶς]] ἀλλ' οὐ [[δεσποτικῶς]] βουλευόμενοι περὶ αὐτῶν deliberando sobre ellos como aliados, pero no como amos</i> Isoc.4.104<br /><b class="num">•</b>[[en uso del derecho de propiedad]] τὸν ... δοῦλον [[κυρίως]] ἔχειν καὶ [[δεσποτικῶς]] [[κτᾶσθαι]] [[χρᾶσθαι]] [[πωλεῖν]] [[διοικεῖν]] <i>BGU</i> 316.20 (IV d.C.) en <i>BL</i> 5.11, [[δεσποτικῶς]] [[κτᾶσθαι]] = [[poseer]] con pleno [[derecho]]</i>, <i>BGU</i> 316.20 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> lit. crist. [[a la manera del Señor]], [[a la manera de Cristo]] Δεσποτικῶς [[εἰπεῖν]] = [[hablar con palabras del Señor]]</i> Thdt.M.81.809B.<br /><b class="num">3</b> [[despóticamente]] τὸ [[δεσποτικῶς]] [[ἄρχειν]] Arist.<i>Pol</i>.1295^a16.

|elnltext=δεσποτικός -ή -όν [δεσπότης] van de heer, meester. als een heer, meester, autoritair; van personen:; ἵνα δὴ μὴ δοκῶσιν ἀηδεῖς εἶναι μηδὲ δεσποτικοί opdat ze niet onaangenaam lijken te zijn of bazig Plat. Resp. 563b; van zaken:; τήν τε δεσποτικωτάτην ( πολιτείαν ) de meest autoritaire (staat) Plat. Lg. 701e; adv.: συμμαχικῶς, ἀλλ’ οὐ δεσποτικῶς als bondgenoten, niet als meesters Isocr. 4.104.