ἐκδικέω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[avenge]], [[punish]], φόνον <span class="bibl">Ctes.<span class="title">Fr.</span>37</span>; παρακοήν <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>10.6</span>; τινάς <span class="bibl"><span class="title">PGen.</span>47.17</span> (iv A.D.); [[exact vengeance for]], τὰ αἵματα τῶν δούλων <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">2 Ki.</span>4.8</span>; τὸ αἷμα τὸ ἀναίτιον <span class="title">SIG</span>1181.12 (Jewish, circ. ii/i B.C.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[decide]] a case, [[δίκην]], [[ἀγῶνα]], <span class="bibl">Ph.2.432</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1020.6</span> (ii A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[avenge]] or [[vindicate]] a person, by taking up his cause, <span class="bibl">Apollod.2.5.11</span>, <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.134.10</span> (ii A.D.), <span class="bibl">Plu.<span class="title">Comp.Ag.Gracch.</span> 5</span>; ἑαυτούς <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>12.19</span>, etc.; <b class="b3">ἐ. τινὰ ἀπό τινος</b> [[avenge]] one on another, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>18.3</span>: c.dat., Sch.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>627</span>:—Pass., <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ps.</span>36</span> (<span class="bibl">37</span>).<span class="bibl">28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[act as]] ἔκδικος <span class="bibl">11.3</span>, <span class="title">AJA</span>18.325 (Sardes, i B. C.), cf. <span class="title">CIG</span>2824 (Aphrodisias), <span class="title">BCH</span>23.182 (Pisidia). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[claim]], <span class="title">CIG</span> 3488 (Thyatira), <span class="title">Inscr.Perg.</span>245; σιτία καὶ ποτά <span class="bibl">Hierocl.<span class="title">in CA</span>8p.431M.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">ἐ. τισί</b> [[make retribution for]] them, <span class="bibl">Aesop.279b</span>.</span>

|dgtxt=(ἐκδῐκέω)<br /><b class="num">• Grafía:</b> inscr. y pap. frec. graf. ἐγδ-<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[decidir]], [[resolver]], [[zanjar]] un litigio τὴν πρὸς τὸν Ἑρμίαν κρίσιν <i>PTor.Choachiti</i> 12.6.8, 27 (II a.C.), τὸν ἀγῶνα τῆς ἀπάτης ὁ ἡγούμ[ενος] τοῦ ἔθνους ἐκδι[κ] ήσει <i>POxy</i>.1020.8, cf. 6 (II/III d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[vengar]], [[hacer justicia a]]<br /><b class="num">a)</b> c. ac. de la víctima del delito Παρθυαίων ἐκδίκει τὴν ἀρχὴν περιυβρισμένην I.<i>AI</i> 18.335, σε ... ἐκδικήσει παρὰ τῶν πονηρῶν (el dios), I.<i>AI</i> 6.303, ἐκδίκησόν με ἀπὸ τοῦ ἀντιδίκου μου <i>Eu.Luc</i>.18.3, Ὅσιον Δίκαιον, Ἥλιε Κύριε, ὑμεῖς ἐκδικήσατε αὐτὴν νεκράν <i>RECAM</i> 2.242 (I d.C.), θεοὺς μαρτύρομαι, οἳ ... ἐκδικήσουσί με <i>Vit.Aesop</i>.W.142, cf. <i>SEG</i> 44.1059 (Frigia III d.C.), τὸν ἀδελφόν ... ἀναιρεθέντα Plu.<i>Comp.TG CG</i> 5, en v. pas. ἔδει ... ἐκδικηθῆναι φθαρέντα καὶ τοῦτον <i>A.Al</i>.5A.17;<br /><b class="num">b)</b> raro c. dat. τῇ μητρί Dino 11, τῷ Θησεῖ Sch.Ar.<i>Pl</i>.627b;<br /><b class="num">c)</b> c. ac. int. ἐκδίκει τὴν ἐκδίκησιν υἱῶν Ισραηλ ἐκ τῶν Μαδιανιτῶν [[LXX]] <i>Nu</i>.31.2, μάχαιρα ἐκδικοῦσα δίκην διαθήκης espada ejecutora de la venganza de la alianza</i> [[LXX]] <i>Le</i>.26.25, cf. Ph.2.432;<br /><b class="num">d)</b> c. ac. del crimen o la ‘[[sangre]]’ de la víctima τὸν φόνον Ctes.13a, τὰ αἵματα τῶν δούλων [[LXX]] 4<i>Re</i>.9.7, cf. <i>Os</i>.1.4, τὸ [[αἷμα]] τὸ ἀναίτιον <i>ID</i> 2532.12 (II a.C.), τὸν Ζαχαρίου θάνατον I.<i>AI</i> 9.171, πᾶσαν παρακοήν 2<i>Ep.Cor</i>.10.6, en v. pas. Hdn.2.6.9;<br /><b class="num">e)</b> c. pron. refl. en ac. [[vengarse]], [[tomarse la justicia por su mano]] οὐδείς ἐστιν ὃς προπηλακισθεὶς ἑαυτόν ποτε οὐκ ἐκδικήσει Aesop.3.2, μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες <i>Ep.Rom</i>.12.19, cf. Eus.<i>PE</i> 6.10.25.<br /><b class="num">3</b> [[castigar]] c. ac. del autor del delito μή με ἐκδικήσῃς ταῖς ἁμαρτίαις μου [[LXX]] <i>To</i>.3.3, τὸν οἶκον αὐτοῦ [[LXX]] 1<i>Re</i>.3.13, αὐτοῦ [[γάρ]] ἐστιν <τοὺς> τὰ τοιαῦτα τολμῶντες [[ἐκδικεῖν]] a él le compete castigar a los que osan tales cosas</i>, <i>PAbinn</i>.47.17 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>abs. [[hacer justicia]] παρακαλοῦμεν ἐκδικῆσαι como súplica a un dios <i>SB</i> 13931.11 (I/II d.C.), Ἥλιε, ἐκδίκησον <i>IGPA</i> 258.1 (imper.), cf. <i>Suppl.Mag</i>.59ue.<br /><b class="num">4</b> [[entablar pleito contra]], [[llevar a juicio]], [[emprender acciones legales contra]] c. ac. de pers. ἡμεῖς αὐτὸν ... ἐκδικήσομεν ... τοῖς ἰδίοις ἑαυτῶν δαπανήμασιν <i>BGU</i> 13.15 (III d.C.), cf. <i>PGrenf</i>.1.60.37 (VI d.C.), τὸν δὲ ἐπελευσόμενον ... ἡμεῖς οἱ πεπρακότες ἐκστήσομεν καὶ ἐκδικήσομεν ... ἰδίοις ἡμῶν ἀναλώμασι <i>SB</i> 5112.55 (VII d.C.).<br /><b class="num">5</b> [[denunciar]] transgresiones de disposiciones funerarias τοῦτο δὲ ἐκδικ[ή] σουσιν ... οἱ κατὰ καιρὸν νεωποιοί <i>CIG</i> 2824.17 (Afrodisias III d.C.)<br /><b class="num">•</b>frec. en uso abs. ὁ ἐκδικήσας [[el denunciante]] ὁ παρὰ ταῦτά τι ποιήσας ... προσαποτεισάτω θεᾷ Ἀφροδείτῃ (δηνάρια) βφʹ, ὧν τὸ τρίτον ἔστω τοῦ ἐκδικήσαντος <i>SEG</i> 44.866.15 (Afrodisias III d.C.), cf. <i>MAMA</i> 8.571.7 (II d.C.), παντὸς ἔχοντος ἐξουσίαν προσαγγέλλειν καὶ ἐ. ἐπὶ τῷ ἡμίσει μέρει <i>TAM</i> 3.663.12 (Termeso III d.C.), αἱ δὲ αὐτ[αὶ ἀραὶ] αὖ[θις] καὶ τοῖς μὴ ἐκδικήσασιν περὶ τούτων <i>IAlt.Hierap</i>.339B.12 (II d.C.).<br /><b class="num">6</b> [[reclamar]] algo como propio σιτία καὶ ποτά Hierocl.<i>in CA</i> 8.1, τὰ ἀλλότρια Chrys.M.57.306, judicialmente τὸ τρίτον ἐκδικῶν μέρος ἐξ [ἀδιαι] ρέ[τ] ου <i>PLips</i>.33.2.15 (IV d.C.), en v. pas. τοῦ ἐκδικουμένου ὑφ' ἡμῶν μέ[ρο] υς ἥμισυ <i>PPrincet</i>.79.9 (IV d.C.), τὰ ἄλογα ζῷα διὰ σφραγῖδος δείκνυσι τίνος ἐστὶν ἕκαστον, καὶ ἐκ τῆς σφραγῖδος ἐκδικεῖται Clem.Al.<i>Ex.Thdot</i>.86, τὰς χρηματικὰς ποινὰς ... τῷ ἡμετέρῳ φίσκῳ ἐκδικεῖσθαι θεσπίζομεν Iust.<i>Nou</i>.128.25<br /><b class="num">•</b>abs. [[reclamar]], [[hacer una reclamación]] περὶ τῶν ἱερῶν ... χρημάτων <i>SEG</i> 11.923.17 (Laconia I d.C.).<br /><b class="num">7</b> [[defender]] ἐκδίκει σου τὸν τόπον ἐν πάσῃ ἐπιμελείᾳ defiende tu cargo con toda solicitud</i> Ign.<i>Pol</i>.1.2, ἵνα διὰ τῆς ἀντιλογίας ἡμᾶς αὐτούς ἐκδικῶμεν Basil.<i>Ep</i>.207, πίστιν Ath.Al.<i>Decr</i>.27.5, cf. Cyr.Al.<i>Luc</i>.2.61, Leo Mag.<i>Ep</i>. en <i>ACO</i> 2.1.1 (p.27.17), διαγωνίσασθαι καὶ ἐκδικῆσαι τὰ τῆς παιδός <i>PStras</i>.41.9 (III d.C.).<br /><b class="num">II</b> intr. ejercer como abogado o defensor de comunidades y ciu., esp. defendiendo sus intereses en disputas territoriales (cf. [[ἔκδικος]] II 1) ἐγδικήσαντες ὑπὲρ τοῦ ἄλσους <i>ISinuri</i> 2.8 (heleníst.), cf. 11.13 (heleníst.), <i>IM</i> 93a.27 (II a.C.), <i>OGI</i> 335.110 (Pérgamo II a.C.), tb. ante los tribunales o las autoridades romanas πρεσβεύων καὶ ἐκδικῶν <i>Sardis</i> 8.41 (I a.C.), τειμηθέντα ... ἐπὶ τῷ ἐ<κ>δικῆσαι καὶ ἀποκαταστῆσαι τὰ τῶν κωμῶν <i>TAM</i> 5.974.7 (Tiatira I/II d.C.), ἐκδικήσαντα πιστῶς, πρεσβεύσαντα εἰς Ῥώμην παρὰ τὸν θειότατον αὐτοκράτορα ... <i>ITomis</i> 61.6 (II d.C.), ἐκδικήσαντα ... συνδικήσαντα πολλάκις <i>IPrusias</i> 2.7 (II d.C.), ὑπὲρ τῆς πατρίδος [ἀ] συνκρίτως <i>IPrusias</i> 3.7 (III d.C.), ἐκδικοῦντος τοῦ συνεδρίου <i>IEphesos</i> 737.12 (III d.C.), διὰ βίου <i>INikaia</i> 61.13 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>raro c. ac. de rel. πρεσβεύσαντα δωρεὰν ... [πρ] ὸς τοὺς Σεβαστοὺς ... καὶ ἐγδικήσαντα δημοσίας ὑποθέσεις πολλὰς καὶ μεγάλας <i>SEG</i> 32.1306.4 (Cibira I d.C.), cf. <i>TAM</i> 5.1002.9 (Tiatira I d.C.).