μεταβάλλω: Difference between revisions

|btext=<i>f.</i> μεταβαλῶ, <i>ao.2</i> μετέβαλον, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> tourner d'un autre côté, retourner : [[δέμας]] EUR tourner son corps, changer de position ; τὴν γῆν XÉN retourner la terre, labourer ; <i>fig.</i> changer, transformer : τὸ [[οὔνομα]] changer de nom;<br /><b>2</b> prendre en se transformant : ἄλλους τρόπους EUR prendre d'autres mœurs;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> [[changer]], [[se transformer]] : [[ἐξ]] ὀλιγαρχίας εἰς δημοκρατίαν PLAT passer de l'oligarchie à la démocratie;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> changer d'opinion : [[πρός]] τινα passer dans le camp, dans le parti de qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[μεταβάλλομαι]] (<i>f.</i> μεταβαλοῦμαι, <i>etc.</i>);<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[changer de place]] : τὰ ὅπλα XÉN changer ses armes de position, <i>càd</i> jeter son bouclier sur son dos;<br /><b>2</b> [[changer pour soi]] <i>ou</i> sur soi : τὰ ἱμάτια XÉN changer de vêtements ; τί τινος changer une chose pour une autre;<br /><b>3</b> [[échanger]], [[négocier]], [[trafiquer]] : [[ἐν]] τῇ ἀγορᾷ XÉN vendre au marché;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> <i>t. milit.</i> faire un mouvement de conversion;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> se transformer, changer : [[ἀπό]] τινος [[πρός]] τινα passer d'un camp, d'un parti dans un autre ; <i>abs.</i> changer d'opinion.<br />'''Étymologie:''' [[μετά]], [[βάλλω]].

|elrutext='''μεταβάλλω:'''<br /><b class="num">1</b> тж. med. поворачивать: μετὰ νῶτα βαλών Hom. обратив тыл; μ. [[δέμας]] Eur. двигаться, метаться; μεταβάλλεσθαι τὰ [[ὅπλα]] Xen. закидывать щиты назад (при бегстве); μ. τὴν γῆν Xen. вспахивать землю; μ. [[θοἰμάτιον]] ἐπὶ δεξιάν Arph. передвинуть плащ на правую сторону; [[ἄνω]] καὶ [[κάτω]] τὰς [[δόξας]] μεταβάλλεσθαι Plat. то и дело менять свои мнения;<br /><b class="num">2</b> переделывать, (из)менять (τὸ [[οὔνομα]] ἔς τι Her.; δίαιταν Thuc.; med. τοὺς τρόπους Arst.): μεταβάλλεσθαί τί τινος Soph. и τι [[ἀντί]] τινος Plat. менять что-л. на что-л.; μ. τι ἐς [[ἄλλο]] [[οὔνομα]] Her. переименовывать что-л.; μ. χώραν ἐκ χώρας Plat. перемещаться из одного места в другое; πολλὰς μεταβολὰς μ. Plat. претерпевать многие изменения; μ. ἑαυτὸν ἐπὶ τὸ βέλτιόν τε καὶ [[κάλλιον]] Plat. стать лучше и красивее; μεταβάλλεσθαι ἱμάτια Xen. переодеваться;<br /><b class="num">3</b> (из)меняться (ἐπὶ [[τοὐναντίον]] Plut.; ἔκ τινος εἴς τι Arst.): μ. ἐς εὐνομίην Her. стать благоустроенным; καιναὶ καινῶν μεταβάλλουσαι συντυχίαι Eur. одни беды, сменяющиеся другими;<br /><b class="num">4</b> med. [[заниматься обменом]], [[торговать]] (ἐν τῇ ἀγορᾷ Xen.);<br /><b class="num">5</b> изменять мнение, образ действий и т. п.: μεταβαλὼν πρὸς τοὺς Ἀθηναίους Her. обратившись (после неуспеха у пелопоннесцев) к афинянам; ἐκ [[τούτου]] μεταβαλών [[εἶπε]] Xen. приняв другой вид (т. е. подавив свою скорбь), он сказал;<br /><b class="num">6</b> [[терять]], [[утрачивать]] (εὔνοιαν Thuc.): μ. [[ὀργάς]] Eur. смягчать свой гнев;<br /><b class="num">7</b> (взамен старого), [[усваивать]], [[приобретать]], (ἄλλους τρόπους Eur.);<br /><b class="num">8</b> [[вводить]] (у себя), устанавливать ([[εἶδος]] καινὸν μουσικῆς Plat.);<br /><b class="num">9</b> (взамен старого), [[посылать]], [[отправлять]], (ἄλλας γραφάς Eur.);<br /><b class="num">10</b> (''[[sc.]]'' χώραν) переселяться (ἐκ τῶν Σκυθικῶν πεδίων εἰς τὰ ἕλη τῆς Αἰγύπτου Arst.);<br /><b class="num">11</b> [[переходить]] (ἐκ τῆς ἄκρας κακίας εἰς τὴν ἄκραν ἀρετήν Plut.).