φιλοτιμέομαι: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1287.png Seite 1287]] pass. mit fut. med., doch findet sich auch aor. med. φιλοτιμήσασθαι, Isocr. u. Aristid., Ael. V. H. 9, 29, – Ehrliebe, Ehrgeiz haben, zeigen; φιλοτιμηθέντες, aus Ehrgeiz, Xen. An. 1, 4,7, ἐπί τινι, seine Ehre worin setzen, sich womit rühmen, brüsten, sich Etwas einbilden worauf, womit zu glänzen suchen, Isocr. 4, 51 u. öfter, wie Lys. 14, 35; ὅτι τοῦτο ποιεῖν δύνανται 14, 21; ποιοῦντες ἐφιλοτιμοῦντο, sie waren stolz es zu thun, Lycurg. 98; φιλοτιμεῖσθαι μηδ' ἐφ' ἑνὶ ἄλλῳ ἢ ἐπὶ χρημάτων κτήσει Plat. Rep. VIII, 553 d; – φιλοτιμεῖσθαί τι, [[περί]] τι, [[πρός]] τι, Etwas als Ehrensache ansehen, sich eifrig, aus Vorliebe mit Etwas beschäftigen, τῶν πολεμικῶν τι ἢ τῶν γεωργικῶν ἔργων μελετῶν ἢ ἄλλων γέ τι φιλοτιμούμενος Xen. Oec. 1, 4,24; οἱ πρὸς τὰ κοινὰ φιλοτιμούμενοι Aesch. 2, 105; πρὸς τὴν πόλιν Lycurg. 140; Plut. Demetr. 28; εἴς τινα, Dem. 42, 24; περὶ τὴν θήραν φιλοτιμηθείς D. Sic.; – [[περί]] τινος, ehrgeizig um Etwas wetteifern, es sich streitig machen, z. B. περὶ νίκης Plut. amator. 16; ἀπέπλευσαν φιλοτιμηθέντες, ὅτι, aus Eifersucht, weil, Xen. An. 1, 4,7; – auch c. inf., sich aus Ehrliebe bestreben, sich eifrig angelegen sein lassen, wetteifern, οἳ [[πάνυ]] ἂν φιλοτιμηθεῖεν φίλῳ σοι χρῆσθαι, die aus Ehegeiz danach trachten würden, deiner Freundschaft zu genießen, Xen. Mem. 2, 9,3; φιλοτιμούμενος ἐνδείκνυσθαι πρὸς ἅπαντας, ὅτι Plat. Phaedr. 232 a; u. mit folgendem μή, Ep. VII, 338 e; ἔν τινι, Lach. 182 b; – εἴς τινα, sich ehrliebend, anständig, bes. freigebig gegen Einen beweisen, aber auch großthun gegen Einen, Ar. Ran. 281; Aristaenet. 1, 1 vrbdt auch φιλοτιμεῖσθαί τι = Etwas schenken.

|btext=-οῦμαι;<br /><i>f.</i> φιλοτιμήσομαι <i>et au sens Moy.</i> φιλοτιμηθήσομαι, <i>ao.</i> ἐφιλοτιμησάμην <i>et au sens Moy.</i> ἐφιλοτιμήθην, <i>pf.</i> πεφιλοτίμημαι;<br /><i>litt.</i> aimer l'honneur, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[aimer et chercher de l'honneur]], [[avoir de l'ambition]] <i>abs.</i> ; φιλοτιμούμενος qui agit par ambition <i>ou</i> rivalité ; φ. [[ἐπί]] τινι mettre son honneur dans qch ; φ. [[ὑπέρ]] τινος se soucier d'obtenir la considération ; [[περί]] τινος se faire honneur de qch;<br /><b>2</b> [[regarder]] <i>ou</i> désirer comme une honneur ; rechercher, ambitionner, acc.;<br /><b>3</b> [[travailler]], [[s'efforcer]], [[faire tous ses efforts]] : [[περί]] τι, [[εἴς]] τι, πρός τι en vue de qch ; [[πρός]] τινα rivaliser d'amour-propre avec qqn;<br /><b>4</b> [[faire le glorieux]], [[le fier]] ; <i>en b. part</i> se piquer de générosité, se montrer généreux, libéral : [[εἴς]] τινα, [[πρός]] τινα à l'égard de qqn;<br />[[NT]]: mettre son [[point]] d'honneur à, avoir à cœur de.<br />'''Étymologie:''' [[φιλότιμος]].

|elrutext='''φιλοτῑμέομαι:''' (fut. φιλοτιμήσομαι - поздн. Diod. φιλοτιμηθήσομαι; aor. ἐφιλοτιμήθην - поздн. Polyb. ἐφιλοτιμησάμην; pf. πεφιλοτίμημαι)<br /><b class="num">1</b> [[стремиться к почестям]], [[быть честолюбивым]] Plat., Dem.;<br /><b class="num">2</b> [[считать для себя вопросом чести]]: φ. ἐπί и ἔν τινι Plat., [[ὑπέρ]] τινος Isocr., περί и [[ἀπό]] τινος и περί τι Plut., εἴς τι Diod. искать себе чести в чем-л.; φιλοτιμούμενοι, ὅτι ποιεῖν τι δύνανται Lys. считая для себя вопросом чести, что могут что-л. сделать; φ. φίλῳ τινὶ [[χρῆσθαι]] Xen. считать для себя честью дружить с кем-л.; φ. πρὸς τοὺς ἄλλους Plat. гордясь (хвастаясь) перед другими; φ. πρὸς ἀλλήλους Plat. соревноваться друг с другом; πρὸς ἃ ἐγὼ φιλοτιμοῦμαι Xen. цели моего честолюбия, т. е. мои стремления; μὴ φιλοτιμοῦ ἐλέγχων Plat. не старайся во что бы то ни стало опровергнуть (других);<br /><b class="num">3</b> [[чувствовать себя задетым]]: [[εἰδώς]] με [[μάχιμον]] [[ὄντα]] φιλοτιμούμενος Arph. он знает, что я храбр, и завидует; ἀπέπλευσαν φιλοτιμηθέντες, ὅτι … Xen. они отплыли, задетые (обиженные) тем, что ….