Anonymous

δεινός: Difference between revisions

From LSJ
m
no edit summary
m (Text replacement - " A.''Pr.''" to " A.''Pr.''")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=deinos
|Transliteration C=deinos
|Beta Code=deino/s
|Beta Code=deino/s
|Definition=δεινή, δεινόν, ([[δέος]], cf. Pl.''La.''198b)<br><span class="bld">A</span> [[fearful]], [[terrible]]; in Hom., of persons and things, Χάρυβδις Od.12.260; κλαγγή Il.1.49; ὅπλα 10.254: freq. in neut., δεινὸν ἀῧσαι 11.10; βροντᾶν 20.56; δεινὸν δέρκεσθαι 3.342; παπταίνειν Od.11.608; δεινὰ δ' ὑποδρὰ ἰδών Il. 15.13; <b class="b3">δ. ἰδέσθαι</b> [[fearful]] to [[behold]], Od.22.405; δ. μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν S.''OC''141; εἰ καὶ δεινόν τῳ ἀκοῦσαι Th.1.122; δεινὴ παρὰ τοῖς εἰδόσιν ἡ βάσανος And.1.30; in milder sense, [[awful]], δεινή τε καὶ αἰδοίη θεός Il.18.394, cf. 3.172, Od.8.22, etc.; τὸ δεινόν [[danger]], [[suffering]], [[horror]], A.''Ch.''634, etc.; [[awe]], [[terror]], Id.''Eu.''517; ὅπου τὸ δ. ἐλπὶς οὐδὲν ὠφελεῖ S.''Fr.''196; <b class="b3">πρὸς τὸ δ. ἔρχεσθαι</b> ib.351: in plural, ἐκτὸς ὄντα πημάτων τὰ δείν' ὁρᾶν Id.''Ph.''504; εἰ δείν' ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε δεῖ Id.''Fr.''962, etc.; <b class="b3">δεινὸν γίγνεται μή.</b>. there is [[danger]] that... [[Herodotus|Hdt.]]7.157; <b class="b3">οὐδὲν δεινοὶ ἔσονται μὴ ἀποστέωσιν</b> no [[fear]] of their revolting, Id.1.155, etc.; <b class="b3">δεινότατον μή.</b>. the [[greatest danger]] lest... And.3.1; <b class="b3">δεινόν ἐστι</b>, c. inf., it is [[dangerous]] to do, Lys.12.87; [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] = [[take ill]], [[complain of]], [[be indignant at]] a thing: abs., Th.1.102, etc.: c. inf., ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι [[Herodotus|Hdt.]]1.127, etc.; also δεινὰ ποιεῖν [[make complaints]], Id.3.14,5.41; ἐν δεινῷ τίθεσθαι J.''AJ''18.9.8; δεινόν τι ἔσχε αὐτὸν ἀτιμάζεσθαι [[Herodotus|Hdt.]]1.61; [[δεινὸν παθεῖν]] or [[δεινὰ παθεῖν]] = [[suffer]] [[illegal]], [[arbitrary]] [[treatment]], Ar.''Ra.''252, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 317b, etc.; δεινότερα π. Th.3.13; τὸ δ. τὸ πείσομαι [[Herodotus|Hdt.]]7.11: in Oratt., δεινὸν ἂν εἴη εἰ… And.1.30, Lys.12.88, etc. Adv. [[δεινῶς]], [[φέρειν]] [[Herodotus|Hdt.]]2.121. <b class="b3">γ'; δ. καὶ ἀπόρως ἔχει μοι</b> I am in [[dire]] straits, Antipho 1.1; δ. ἔχειν τῇ ἐνδείᾳ X.''An.''6.4.23; δ. διατεθῆναι τυπτόμενος Lys.3.27.<br><span class="bld">II</span> [[marvellously strong]], [[powerful]]: <b class="b3">δ. σάκος</b> the [[mighty]] shield, Il.7.245; simply, [[wondrous]], [[marvellous]], [[strange]], <b class="b3">τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ' ὁμιλία</b> kin and social ties [[have strange power]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''39; δ. τὸ κοινὸν σπλάγχνον Id.''Th.''1036; δ. τὸ τίκτειν S.''El.''770; πολλὰ τὰ δ. κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει. Id.''Ant.''333; <b class="b3">δ. ἵμερος, ἔρως</b>, [[Herodotus|Hdt.]]9.3, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''169c; οἶκτος S.''Tr.''298, etc.; δ. λέγεις πρᾶγμα Pl.''Euthd.'' 298c; δ. γ' εἶπας, εἰ καὶ ζῇς θανών [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1127; freq. <b class="b3">δεινὸν ἂν εἴη εἰ</b>.. it were [[strange]] that... as E.''Hec.''592. Adv. [[δεινῶς]] = [[marvellously]], [[exceedingly]], <b class="b3">δ. μέλαινα, ἄνυδρος</b>, [[Herodotus|Hdt.]]2.76,149; δ. ἐν φυλακῇσι εἶναι Id.3.152; δ. πώς εἰμ' ἐπιλήσμων Metag.2, etc.: Comp. <b class="b3">δεινοτέρως</b> Sch. Min.Il.7.97.<br><span class="bld">III</span> [[clever]], [[skilful]], first in [[Herodotus|Hdt.]]5.23 <b class="b3">ἀνὴρ δ. τε καὶ σοφός</b>; of Odysseus, γλώσσῃ… δεινοῦ καὶ σοφοῦ S.''Ph.''440, cf. ''OC''806, Antipho 2.2.3, Lys.7.12; σοφὸς καὶ δ. [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 341a; opp. [[σοφός]], of [[practical ability]], Id.''[[Phaedrus|Phdr.]]''245c, ''Tht.''164d; opp. [[ἰδιώτης]], D.4.35: c. inf., δεινὸς εὑρεῖν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''59; δεινοὶ πλέκειν τοι μηχανὰς Αἰγύπτιοι Id.''Fr.''373; <b class="b3">δ. λέγειν</b> [[clever]] at speaking, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''545, etc.; <b class="b3">δ. εἰπεῖν</b> is rare, D.20.150; νόσος δ. φαγεῖν Ar.''Nu.''243; δ. πράγμασι χρῆσθαι D.1.3; <b class="b3">αἱ εὐπραξίαι δ. συγκρύψαι τὰ ὀνείδη</b> are [[wonderfully]] [[liable]] to... Id.2.20: c. acc., δ. τὴν τέχνην Ar.''Ec.''364; δ. περὶ τοὺς λόγους τοὺς εἰς τὰ δικαστήρια Pl.''Euthd.''304d; ἐς τὰ πάντα Ar.''Ra.''968; <b class="b3">δ. περὶ τὸ ἀδικεῖν, περὶ Ὁμήρου</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 405c, ''Ion''531a; δ. ἀμφί τι Arr.''Tact.''9.5; δ. κατὰ χειρουργίαν Ael.''VH''3.1; ἐν λόγοισι δ. Ὑπερείδης Timocl.4.7 (but also of the [[forcible]], [[vehement]], style in oratory, Demetr.''Eloc.''240, al.); in bad sense, [[over-clever]], Pl.''Euthphr.''3c; δ. ὑπὸ πανουργίας Id.''Tht.''176d, cf. [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1144a27. (For [[δϝεινός]], cf. [[Δϝενία]], gen. of pr.n. [[Δεινίας]], ''IG''4.858.)
|Definition=δεινή, δεινόν, ([[δέος]], cf. Pl.''La.''198b)<br><span class="bld">A</span> [[fearful]], [[terrible]]; in Hom., of persons and things, Χάρυβδις Od.12.260; κλαγγή Il.1.49; ὅπλα 10.254: freq. in neut., δεινὸν ἀῧσαι 11.10; βροντᾶν 20.56; δεινὸν δέρκεσθαι 3.342; παπταίνειν Od.11.608; δεινὰ δ' ὑποδρὰ ἰδών Il. 15.13; <b class="b3">δ. ἰδέσθαι</b> [[fearful]] to [[behold]], Od.22.405; δ. μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν S.''OC''141; εἰ καὶ δεινόν τῳ ἀκοῦσαι Th.1.122; δεινὴ παρὰ τοῖς εἰδόσιν ἡ βάσανος And.1.30; in milder sense, [[awful]], δεινή τε καὶ αἰδοίη θεός Il.18.394, cf. 3.172, Od.8.22, etc.; τὸ δεινόν [[danger]], [[suffering]], [[horror]], A.''Ch.''634, etc.; [[awe]], [[terror]], Id.''Eu.''517; ὅπου [[τὸ δεινόν|τὸ δεινὸν]] ἐλπὶς οὐδὲν ὠφελεῖ S.''Fr.''196; <b class="b3">πρὸς τὸ δ. ἔρχεσθαι</b> ib.351: in plural, ἐκτὸς ὄντα πημάτων τὰ δείν' ὁρᾶν Id.''Ph.''504; εἰ δείν' ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε δεῖ Id.''Fr.''962, etc.; <b class="b3">δεινὸν γίγνεται μή.</b>. there is [[danger]] that... [[Herodotus|Hdt.]]7.157; <b class="b3">οὐδὲν δεινοὶ ἔσονται μὴ ἀποστέωσιν</b> no [[fear]] of their revolting, Id.1.155, etc.; <b class="b3">δεινότατον μή.</b>. the [[greatest danger]] lest... And.3.1; <b class="b3">δεινόν ἐστι</b>, c. inf., it is [[dangerous]] to do, Lys.12.87; [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] = [[take ill]], [[complain of]], [[be indignant at]] a thing: abs., Th.1.102, etc.: c. inf., ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι [[Herodotus|Hdt.]]1.127, etc.; also δεινὰ ποιεῖν [[make complaints]], Id.3.14,5.41; ἐν δεινῷ τίθεσθαι J.''AJ''18.9.8; δεινόν τι ἔσχε αὐτὸν ἀτιμάζεσθαι [[Herodotus|Hdt.]]1.61; [[δεινὸν παθεῖν]] or [[δεινὰ παθεῖν]] = [[suffer]] [[illegal]], [[arbitrary]] [[treatment]], Ar.''Ra.''252, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 317b, etc.; δεινότερα π. Th.3.13; [[τὸ δεινόν|τὸ δεινὸν]] τὸ πείσομαι [[Herodotus|Hdt.]]7.11: in Oratt., δεινὸν ἂν εἴη εἰ… And.1.30, Lys.12.88, etc. Adv. [[δεινῶς]], [[φέρειν]] [[Herodotus|Hdt.]]2.121. <b class="b3">γ'; δ. καὶ ἀπόρως ἔχει μοι</b> I am in [[dire]] straits, Antipho 1.1; δ. ἔχειν τῇ ἐνδείᾳ X.''An.''6.4.23; δ. διατεθῆναι τυπτόμενος Lys.3.27.<br><span class="bld">II</span> [[marvellously strong]], [[powerful]]: <b class="b3">δ. σάκος</b> the [[mighty]] shield, Il.7.245; simply, [[wondrous]], [[marvellous]], [[strange]], <b class="b3">τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ' ὁμιλία</b> kin and social ties [[have strange power]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''39; δ. τὸ κοινὸν σπλάγχνον Id.''Th.''1036; δ. τὸ τίκτειν S.''El.''770; πολλὰ τὰ δ. κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει. Id.''Ant.''333; <b class="b3">δ. ἵμερος, ἔρως</b>, [[Herodotus|Hdt.]]9.3, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''169c; οἶκτος S.''Tr.''298, etc.; δ. λέγεις πρᾶγμα Pl.''Euthd.'' 298c; δ. γ' εἶπας, εἰ καὶ ζῇς θανών [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1127; freq. <b class="b3">δεινὸν ἂν εἴη εἰ</b>.. it were [[strange]] that... as E.''Hec.''592. Adv. [[δεινῶς]] = [[marvellously]], [[exceedingly]], <b class="b3">δ. μέλαινα, ἄνυδρος</b>, [[Herodotus|Hdt.]]2.76,149; δ. ἐν φυλακῇσι εἶναι Id.3.152; δ. πώς εἰμ' ἐπιλήσμων Metag.2, etc.: Comp. <b class="b3">δεινοτέρως</b> Sch. Min.Il.7.97.<br><span class="bld">III</span> [[clever]], [[skilful]], first in [[Herodotus|Hdt.]]5.23 <b class="b3">ἀνὴρ δ. τε καὶ σοφός</b>; of Odysseus, γλώσσῃ… δεινοῦ καὶ σοφοῦ S.''Ph.''440, cf. ''OC''806, Antipho 2.2.3, Lys.7.12; σοφὸς καὶ δ. [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 341a; opp. [[σοφός]], of [[practical ability]], Id.''[[Phaedrus|Phdr.]]''245c, ''Tht.''164d; opp. [[ἰδιώτης]], D.4.35: c. inf., δεινὸς εὑρεῖν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''59; δεινοὶ πλέκειν τοι μηχανὰς Αἰγύπτιοι Id.''Fr.''373; <b class="b3">δ. λέγειν</b> [[clever]] at speaking, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''545, etc.; <b class="b3">δ. εἰπεῖν</b> is rare, D.20.150; νόσος δ. φαγεῖν Ar.''Nu.''243; δ. πράγμασι χρῆσθαι D.1.3; <b class="b3">αἱ εὐπραξίαι δ. συγκρύψαι τὰ ὀνείδη</b> are [[wonderfully]] [[liable]] to... Id.2.20: c. acc., δ. τὴν τέχνην Ar.''Ec.''364; δ. περὶ τοὺς λόγους τοὺς εἰς τὰ δικαστήρια Pl.''Euthd.''304d; ἐς τὰ πάντα Ar.''Ra.''968; <b class="b3">δ. περὶ τὸ ἀδικεῖν, περὶ Ὁμήρου</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 405c, ''Ion''531a; δ. ἀμφί τι Arr.''Tact.''9.5; δ. κατὰ χειρουργίαν Ael.''VH''3.1; ἐν λόγοισι δ. Ὑπερείδης Timocl.4.7 (but also of the [[forcible]], [[vehement]], style in oratory, Demetr.''Eloc.''240, al.); in bad sense, [[over-clever]], Pl.''Euthphr.''3c; δ. ὑπὸ πανουργίας Id.''Tht.''176d, cf. [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1144a27. (For [[δϝεινός]], cf. [[Δϝενία]], gen. of pr.n. [[Δεινίας]], ''IG''4.858.)
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[que inspira terror]], [[terrible]]<br /><b class="num">a)</b> de pers., esp. dioses y héroes: de Príamo <i>Il</i>.3.172, Tetis <i>Il</i>.18.394, Ulises <i>Od</i>.8.22, Χάρυβδις <i>Od</i>.12.260, de Tifón δ. πέλωρον Hes.<i>Th</i>.856, cf. <i>h.Ap</i>.306, [[Ἀθήνη]] Hes.<i>Th</i>.92, de Eros δεινότατος θέων Alc.327.1, ἑταῖρος Thgn.925, Ἄρης <i>AP</i> 7.312 (Asinius Quadratus), c. inf. δ. ἰδεῖν de Solón, Sol.1.6, de Edipo δ. μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν terrible de ver y terrible de escuchar</i> S.<i>OC</i> 141, Νηρεὺς ... δ. ἰδεῖν Nonn.<i>D</i>.43.256, c. dat. Νύμφαι ... δειναὶ θεαὶ ἀγροιώταις Theoc.13.44<br /><b class="num">•</b>de anim., de un león δ. ... ἰδέσθαι terrible de ver</i>, <i>Od</i>.22.405, cf. Pi.<i>N</i>.4.64, πέλωρα Theoc.24.59, ὄφις A.R.4.1506, Orph.<i>A</i>.928, de la ballena χαυλιόδους Opp.<i>H</i>.5.326;<br /><b class="num">b)</b> de cosas y abstr. κλαγγή <i>Il</i>.1.49, δ. σάκος escudo terrible</i> por su tamaño e.e. enorme</i>, <i>Il</i>.7.245, ὅπλα <i>Il</i>.10.254, cf. Orph.<i>H</i>.19.8, 28.10, ᾌδος κυνέη Hes.<i>Sc</i>.226, Ἁφαίστοιο κρουνοὺς ... δεινοτάτους ἀναπέμπει Pi.<i>P</i>.1.26, de la guerra, Pi.<i>P</i>.2.64, πῦρ B.3.53, Ἀίδεω ... μυχός Anacr.36.9, κτύπος Tyrt.1.57, ἄεθλον Xenoph.2.5, εἰ δέ τοι δεινὸν τό γε δεινὸν ἦν si para ti fuera terrible lo que es terrible</i> Simon.38.18, ἔπος Thgn.414, (νοσήματα) Hp.<i>Nat.Hom</i>.10, cf. <i>Haem</i>.2, οἶνος E.<i>Cyc</i>.678, πρίονες <i>Trag.Adesp</i>.114.3, ἡγούμεθα ... δεινὰ ... ἃ καὶ [[δέος]] παρέχει consideramos terribles las cosas que producen terror</i> Pl.<i>La</i>.198b, πρᾶγμα Pl.<i>Euthd</i>.298c, [[βάσανος]] And.<i>Myst</i>.30, κυδοιμός A.R.1.1029, σόλος Ἄρεος A.R.3.1366, ὄλεθρος Opp.<i>C</i>.4.226, [[ἀνάγκη]] Orph.<i>H</i>.2.9, 3.11, Ἀθηναίης δ. χόλος <i>Od</i>.3.145, cf. <i>Eleg.Alex.Adesp</i>.1.10H., Νέμεσις δ. ... θεῶν <i>AP</i> 6.283;<br /><b class="num">c)</b> neutr. pred. δεινόν (εἶναι) [[ser terrible]] c. inf. u or. c. conj. εἰ καὶ δ. τῳ ἀκοῦσαι aunque para alguno sea terrible oírlo</i> Th.1.122, δ. μὲν πόλιν ... μῆνιν ... κεύθειν E.<i>Heracl</i>.759, ἢ δεινόν γ' ἂν εἴη, εἰ ... o al menos sería terrible que ...</i> And.<i>Myst</i>.30, οὔκουν δ., εἰ ...; E.<i>Hec</i>.592, cf. Ph.2.138, Hsch.;<br /><b class="num">d)</b> neutr. como adv. [[de forma terrible]] δ. δερκόμενοι mirando con expresión terrible</i>, <i>Il</i>.3.342, Hes.<i>Sc</i>.160, cf. Alc.298.24, ἤϋσε ... δ. lanzó un grito terrible</i>, <i>Il</i>.11.10, βρόντησε <i>Il</i>.20.56, cf. Triph.118, παπταίνων <i>Od</i>.11.608, δ. γ' εἶπας S.<i>Ai</i>.1127, ὑπογλαύσσοντα Call.<i>Dian</i>.54, ἐπεβρωμᾶτο Call.<i>Del</i>.56, ἰαχεῦσιν Call.<i>Del</i>.145, ὑπεβρυχᾶτο Triph.319, δ. γὰρ ἀύτεον ἀμφοτέρωθε Q.S.6.349;<br /><b class="num">e)</b> subst. neutr. τὸ δ. [[el terror]], [[lo que infunde terror]] A.<i>Ch</i>.634, <i>Eu</i>.517, S.<i>Fr</i>.201f<br /><b class="num">•</b>τὰ δεινά [[acciones terribles]] δείν' ἔρξ' realizó acciones terribles</i> Hes.<i>Fr</i>.25.20<br /><b class="num">•</b>τὰ δεινά [[monstruos que aterrorizan]] τὰ δεινὰ θηρίων Γῆς εἶναι Call.<i>Fr</i>.595<br /><b class="num">•</b>τὸ δεινότατον [[lo más sorprendente]] τοῦτο [[γάρ]] τοι καὶ τὸ δεινότατόν ἐστι, ὅτι ... Luc.<i>Nigr</i>.20.<br /><b class="num">2</b> [[peligroso]] uso pers. c. μή: ὥστε οὐδὲν δεινοί τοι ἔσονται μὴ ἀποστέωσι de forma que no habrá ningún peligro de que se te subleven</i> Hdt.1.155, neutr. pred. δεινὸν γίνεται μὴ ... existe el peligro de que ...</i> Hdt.7.157, ἔστι δεινότατον ... μὴ ... And.3.1<br /><b class="num">•</b>c. inf. δεινὸν ἦν ... ἐλθεῖν Lys.12.87<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ δ. [[el peligro]] τὸ δ. τὸ πείσομαι el peligro que voy a correr</i> Hdt.7.11, τὰ δείν' ὁρᾶν S.<i>Ph</i>.504, cf. 502, πρὸς τὸ δ. ἔρχεται S.<i>Fr</i>.351, cf. Hp.<i>Aër</i>.23, ἐκτὸς τοῦ δεινοῦ fuera de peligro</i> Plb.1.57.8, συνεγγίζοντος τοῦ δεινοῦ Plb.30.7.3, ὡς ἐγγὺς ἦν τὸ δ. Plu.<i>Pomp</i>.70, ἡδονὴ ... ἐπιτείνει τὸ δ. el placer acrecienta el peligro</i> Aristid.Quint.64.7.<br /><b class="num">3</b> de sentimientos [[irresistible]] ἵμερος Hdt.9.3, τὸ ξυγγενές τοι δεινὸν ἥ θ' ὁμιλία los vínculos de sangre y amistad son algo irresistible</i> A.<i>Pr</i>.39, δεινὸν τὸ κοινὸν σπλάγχνον A.<i>Th</i>.1031, τὸ τίκτειν S.<i>El</i>.770, οἶκτος S.<i>Tr</i>.298, ἔρως Pl.<i>Tht</i>.169c, φόβος E.<i>Hipp</i>.1218, [[LXX]] <i>Ib</i>.33.15, Orph.<i>H</i>.39.3<br /><b class="num">•</b>c. ref. a un estilo oratorio [[vigoroso]], [[apasionado]], [[vehemente]] πράγματά τινα ἐξ ἑαυτῶν ἐστι δεινά hay asuntos que por sí mismos son vigorosos</i> Demetr.<i>Eloc</i>.240.<br /><b class="num">4</b> subst. τὸ δ. [[mal]], [[cosa penosa]]<br /><b class="num">a)</b> c. ref. a malos tratos o indignidades δ. πάσχειν, δ. παθεῖν [[sufrir malos tratos]] πάθοιμέν τ' ἂν δεινότερα ἢ ... Th.3.13, δεινὰ πάσχω E.<i>Andr</i>.395, cf. Sapph.94.4, Ar.<i>Ra</i>.252, Pl.<i>Prt</i>.317b, Plb.5.98.4, Ph.1.670, Vett.Val.111.32, op. [[δεινά]] δρᾶν: εἰ δείν' ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε [[δεῖ]] S.<i>Fr</i>.962, cf. Antipho 3.3.3;<br /><b class="num">b)</b> [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] = [[considerar indigno]] o [[considerar abusivo]], [[irritarse]] por algo δεινὰ ποιεύντων Hdt.3.14, 5.41, δ. ποιησάμενοι Th.1.102, c. inf. δ. ποιεύμενοι ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι Hdt.1.127<br /><b class="num">•</b>ἐν δεινῷ τίθεσθαι [[indignarse]] I.<i>AI</i> 18.372;<br /><b class="num">c)</b> subst. τὸ δ. [[mal]] δεινόν τί <οἱ> κάρτα οὐκ ἂν γένοιτο no experimentaría ningún mal</i> Hp.<i>Morb</i>.4.54, αἰώνιόν τι δεινόν Epicur.<i>Ep</i>.[2] 81, cf. Phld.<i>Cont</i>.5.12, τί γὰρ ἂν πάθοι δεινὸν [[ἄνθρωπος]]; Philostr.<i>VS</i> 573<br /><b class="num">•</b>[[indignación]] τὸν δὲ δεινόν τι ἔσχε ἀτιμάζεσθαι πρὸς Πεισιστράτου se apoderó de él la indignación al verse ultrajado por Pisístrato</i> Hdt.1.61.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>de pers. [[terrible]] por superioridad o habilidad e.e. [[capaz]], [[hábil]] frec. c. sent. peyor.:<br /><b class="num">a)</b> abs. δ. τε καὶ σοφός Hdt.5.23, Pl.<i>Prt</i>.341a (= Prodic.A 14), με ... δεινὸν ... καὶ ἀκριβῆ Lys.7.12, διὸ καὶ τοὺς φρονίμους δεινοὺς καὶ πανούργους φαμὲν εἶναι Arist.<i>EN</i> 1144<sup>a</sup>27<br /><b class="num">•</b>op. ἰδιώτης [[experto]], [[entendido]] D.4.35, cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[hábil]] en sent. práctico, op. [[φιλόσοφος]] Pl.<i>Tht</i>.164d, op. [[σοφός]] Pl.<i>Phdr</i>.245c, ref. a Hermes γλώσσης δεινὸν ὅπλον ... ἀνθρώποισι Orph.<i>H</i>.28.10;<br /><b class="num">b)</b> c. dat. de rel., ref. a la capacidad oratoria, c. sent. peyor. γλώσσῃ δὲ δεινοῦ καὶ σοφοῦ de Ulises, S.<i>Ph</i>.440, γλώσσῃ σὺ δ. S.<i>OC</i> 806, c. ac. de rel. δ. ... τὴν τέχνην experto en su arte</i> Ar.<i>Ec</i>.364, δ. τὰ δικανικά Philostr.<i>VS</i> 499, οἱ δεινοὶ τὰ γεωργικά los agricultores</i> Aristid.Quint.64.19;<br /><b class="num">c)</b> c. inf. δ. ... εὑρεῖν [[hábil en descubrir]] A.<i>Pr</i>.59, δεινοὶ πλέκειν ... μηχανάς de los egipcios hábiles en urdir artimañas</i> A.<i>Fr</i>.373, λέγειν ... δ. elocuente</i> S.<i>OT</i> 545, E.<i>Med</i>.585, Alcid.1.6, δ. [[εἰπεῖν]] D.20.150, δ. [[ἄνθρωπος]] πράγμασι χρῆσθαι un hombre capaz de acomodarse a las circunstancias</i> D.1.3, cf. Philostr.<i>VS</i> 566<br /><b class="num">•</b>fig. νόσος ... δεινὴ φαγεῖν enfermedad experta en devorar</i> Ar.<i>Nu</i>.243, αἱ γὰρ εὐπραξίαι δειναὶ συγκρύψαι τὰ τοιαῦτ' ὀνείδη D.2.20;<br /><b class="num">d)</b> c. dif. giros prep. περὶ τοὺς λόγους Pl.<i>Euthd</i>.304d, περὶ τὸ ἀδικεῖν Pl.<i>R</i>.405b, περὶ Ὁμήρου Pl.<i>Io</i> 531a, δ. εἰς τὰ πάντα hábil en todas las cosas</i> Ar.<i>Ra</i>.968, ἀμφὶ ταῦτα Arr.<i>Tact</i>.9.5, τῶν ἀνδρῶν τῶν κατὰ χειρουργίαν δεινῶν Ael.<i>VH</i> 3.1, ἐν λόγοισι δ. Ὑπερείδης Hipérides hábil en palabras</i> Timocl.4.7;<br /><b class="num">e)</b> neutr. plu. sup. como adv. ὡς δεινότατα κατηγορῆσαι acusar de la manera más hábil posible</i> Luc.<i>Prom</i>.5.<br /><b class="num">2</b> sent. peyor. [[bribón]], [[truhán]] τις Pl.<i>Euthphr</i>.3c, c. giro prep. ὑπὸ πανουργίας Pl.<i>Tht</i>.176d.<br /><b class="num">3</b> subst. neutr. plu. τὰ δεινά [[maravillas]] πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει muchas son las maravillas y ninguna hay que supere al hombre</i> S.<i>Ant</i>.333.<br /><b class="num">III</b> adv. [[δεινῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[mal]], [[penosamente]] δ. φέρειν soportar mal</i> Hdt.2.121γ, διατεθῆναι Lys.3.27, δ. ἔχειν encontrarse mal</i> X.<i>An</i>.6.4.23, <i>POxy</i>.1161.11 (IV d.C.), δ. δὲ καὶ [[ἀπόρως]] ἔχει μοι estoy en una situación penosa y sin salida</i> Antipho 1.1.<br /><b class="num">2</b> c. valor semejante al de un superlativo [[extraordinaria]], [[excesivamente]], [[muy]] μέλαινα δ. muy negra</i> Hdt.2.76, [[ἄνυδρος]] Hdt.2.149, δ. ἦσαν ἐν φυλακῇσι Hdt.3.152, ἐς ἤβην καὶ κοιλίην ὅλην δ. ὁ πόνος καταιγίζων Hp.<i>Epid</i>.7.33, δ. πώς εἰμ' ἐπιπλήσμων Metag.2, θαμβούμενοι δ. terriblemente espantados</i> [[LXX]] <i>Sap</i>.17.3, [[ἀνελεύθερος]] Plu.2.46d, ἀσθενεῖ δ. está muy enfermo</i>, <i>BGU</i> 595.14 (I d.C.), <i>SB</i> 12606.6 (III d.C.), cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[vigorosamente]], [[vehementemente]] κἂν μὴ δ. λέγωσιν Demetr.<i>Eloc</i>.240<br /><b class="num">•</b>en sup. [[de la manera más terrible]] τοὺς δ' [[ἅμα]] πάντας ἄγγελοι ... δεινοτάτως κολάσουσιν <i>Orac.Sib</i>.2.290.<br /><b class="num">3</b> [[hábilmente]] δ. καθαπτόμενον ἐν ἀπολογίας ἤθει Philostr.<i>VS</i> 503, δ. τῷ πλάσματι ... ἐφαρμόζοντες Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.3.6, cf. Epiph.Const.<i>Haer</i>.31.15.7, Eust.668.53, Sch.Min.<i>Il</i>.7.97.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δϝεινός, adj. verbal de la raíz que da lugar a [[δείδω]] q.u., e.e. *<i>du̯eH<sup>i̯</sup>3</i>- ‘[[dos]]’.
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[que inspira terror]], [[terrible]]<br /><b class="num">a)</b> de pers., esp. dioses y héroes: de Príamo <i>Il</i>.3.172, Tetis <i>Il</i>.18.394, Ulises <i>Od</i>.8.22, Χάρυβδις <i>Od</i>.12.260, de Tifón δ. πέλωρον Hes.<i>Th</i>.856, cf. <i>h.Ap</i>.306, [[Ἀθήνη]] Hes.<i>Th</i>.92, de Eros δεινότατος θέων Alc.327.1, ἑταῖρος Thgn.925, Ἄρης <i>AP</i> 7.312 (Asinius Quadratus), c. inf. δ. ἰδεῖν de Solón, Sol.1.6, de Edipo δ. μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν terrible de ver y terrible de escuchar</i> S.<i>OC</i> 141, Νηρεὺς ... δ. ἰδεῖν Nonn.<i>D</i>.43.256, c. dat. Νύμφαι ... δειναὶ θεαὶ ἀγροιώταις Theoc.13.44<br /><b class="num">•</b>de anim., de un león δ. ... ἰδέσθαι terrible de ver</i>, <i>Od</i>.22.405, cf. Pi.<i>N</i>.4.64, πέλωρα Theoc.24.59, ὄφις A.R.4.1506, Orph.<i>A</i>.928, de la ballena χαυλιόδους Opp.<i>H</i>.5.326;<br /><b class="num">b)</b> de cosas y abstr. κλαγγή <i>Il</i>.1.49, δ. σάκος escudo terrible</i> por su tamaño e.e. enorme</i>, <i>Il</i>.7.245, ὅπλα <i>Il</i>.10.254, cf. Orph.<i>H</i>.19.8, 28.10, ᾌδος κυνέη Hes.<i>Sc</i>.226, Ἁφαίστοιο κρουνοὺς ... δεινοτάτους ἀναπέμπει Pi.<i>P</i>.1.26, de la guerra, Pi.<i>P</i>.2.64, πῦρ B.3.53, Ἀίδεω ... μυχός Anacr.36.9, κτύπος Tyrt.1.57, ἄεθλον Xenoph.2.5, εἰ δέ τοι δεινὸν τό γε δεινὸν ἦν si para ti fuera terrible lo que es terrible</i> Simon.38.18, ἔπος Thgn.414, (νοσήματα) Hp.<i>Nat.Hom</i>.10, cf. <i>Haem</i>.2, οἶνος E.<i>Cyc</i>.678, πρίονες <i>Trag.Adesp</i>.114.3, ἡγούμεθα ... δεινὰ ... ἃ καὶ [[δέος]] παρέχει consideramos terribles las cosas que producen terror</i> Pl.<i>La</i>.198b, πρᾶγμα Pl.<i>Euthd</i>.298c, [[βάσανος]] And.<i>Myst</i>.30, κυδοιμός A.R.1.1029, σόλος Ἄρεος A.R.3.1366, ὄλεθρος Opp.<i>C</i>.4.226, [[ἀνάγκη]] Orph.<i>H</i>.2.9, 3.11, Ἀθηναίης δ. χόλος <i>Od</i>.3.145, cf. <i>Eleg.Alex.Adesp</i>.1.10H., Νέμεσις δ. ... θεῶν <i>AP</i> 6.283;<br /><b class="num">c)</b> neutr. pred. δεινόν (εἶναι) [[ser terrible]] c. inf. u or. c. conj. εἰ καὶ δ. τῳ ἀκοῦσαι aunque para alguno sea terrible oírlo</i> Th.1.122, δ. μὲν πόλιν ... μῆνιν ... κεύθειν E.<i>Heracl</i>.759, ἢ δεινόν γ' ἂν εἴη, εἰ ... o al menos sería terrible que ...</i> And.<i>Myst</i>.30, οὔκουν δ., εἰ ...; E.<i>Hec</i>.592, cf. Ph.2.138, Hsch.;<br /><b class="num">d)</b> neutr. como adv. [[de forma terrible]] δ. δερκόμενοι mirando con expresión terrible</i>, <i>Il</i>.3.342, Hes.<i>Sc</i>.160, cf. Alc.298.24, ἤϋσε ... δ. lanzó un grito terrible</i>, <i>Il</i>.11.10, βρόντησε <i>Il</i>.20.56, cf. Triph.118, παπταίνων <i>Od</i>.11.608, δ. γ' εἶπας S.<i>Ai</i>.1127, ὑπογλαύσσοντα Call.<i>Dian</i>.54, ἐπεβρωμᾶτο Call.<i>Del</i>.56, ἰαχεῦσιν Call.<i>Del</i>.145, ὑπεβρυχᾶτο Triph.319, δ. γὰρ ἀύτεον ἀμφοτέρωθε Q.S.6.349;<br /><b class="num">e)</b> subst. neutr. [[τὸ δεινόν]] = [[el terror]], [[lo que infunde terror]] A.<i>Ch</i>.634, <i>Eu</i>.517, S.<i>Fr</i>.201f<br /><b class="num">•</b> [[τὰ δεινά]] = [[acciones terribles]] δείν' ἔρξ' realizó acciones terribles</i> Hes.<i>Fr</i>.25.20<br /><b class="num">•</b> [[τὰ δεινά]] = [[monstruos que aterrorizan]] τὰ δεινὰ θηρίων Γῆς εἶναι Call.<i>Fr</i>.595<br /><b class="num">•</b> [[τὸ δεινότατον]] = [[lo más sorprendente]] τοῦτο [[γάρ]] τοι καὶ τὸ δεινότατόν ἐστι, ὅτι ... Luc.<i>Nigr</i>.20.<br /><b class="num">2</b> [[peligroso]] uso pers. c. μή: ὥστε οὐδὲν δεινοί τοι ἔσονται μὴ ἀποστέωσι de forma que no habrá ningún peligro de que se te subleven</i> Hdt.1.155, neutr. pred. δεινὸν γίνεται μὴ ... existe el peligro de que ...</i> Hdt.7.157, ἔστι δεινότατον ... μὴ ... And.3.1<br /><b class="num">•</b>c. inf. δεινὸν ἦν ... ἐλθεῖν Lys.12.87<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ δεινόν]] [[el peligro]] [[τὸ δεινόν|τὸ δεινὸν]] τὸ πείσομαι el peligro que voy a correr</i> Hdt.7.11, τὰ δείν' ὁρᾶν S.<i>Ph</i>.504, cf. 502, πρὸς [[τὸ δεινόν|τὸ δεινὸν]] ἔρχεται S.<i>Fr</i>.351, cf. Hp.<i>Aër</i>.23, ἐκτὸς τοῦ δεινοῦ fuera de peligro</i> Plb.1.57.8, συνεγγίζοντος τοῦ δεινοῦ Plb.30.7.3, ὡς ἐγγὺς ἦν [[τὸ δεινόν]] Plu.<i>Pomp</i>.70, ἡδονὴ ... ἐπιτείνει [[τὸ δεινόν]] el placer acrecienta el peligro</i> Aristid.Quint.64.7.<br /><b class="num">3</b> de sentimientos [[irresistible]] ἵμερος Hdt.9.3, τὸ ξυγγενές τοι δεινὸν ἥ θ' ὁμιλία los vínculos de sangre y amistad son algo irresistible</i> A.<i>Pr</i>.39, δεινὸν τὸ κοινὸν σπλάγχνον A.<i>Th</i>.1031, τὸ τίκτειν S.<i>El</i>.770, οἶκτος S.<i>Tr</i>.298, ἔρως Pl.<i>Tht</i>.169c, φόβος E.<i>Hipp</i>.1218, [[LXX]] <i>Ib</i>.33.15, Orph.<i>H</i>.39.3<br /><b class="num">•</b>c. ref. a un estilo oratorio [[vigoroso]], [[apasionado]], [[vehemente]] πράγματά τινα ἐξ ἑαυτῶν ἐστι δεινά hay asuntos que por sí mismos son vigorosos</i> Demetr.<i>Eloc</i>.240.<br /><b class="num">4</b> subst. [[τὸ δεινόν]] [[mal]], [[cosa penosa]]<br /><b class="num">a)</b> c. ref. a malos tratos o indignidades δ. πάσχειν, δ. παθεῖν [[sufrir malos tratos]] πάθοιμέν τ' ἂν δεινότερα ἢ ... Th.3.13, δεινὰ πάσχω E.<i>Andr</i>.395, cf. Sapph.94.4, Ar.<i>Ra</i>.252, Pl.<i>Prt</i>.317b, Plb.5.98.4, Ph.1.670, Vett.Val.111.32, op. [[δεινά]] δρᾶν: εἰ δείν' ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε [[δεῖ]] S.<i>Fr</i>.962, cf. Antipho 3.3.3;<br /><b class="num">b)</b> [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] = [[considerar indigno]] o [[considerar abusivo]], [[irritarse]] por algo δεινὰ ποιεύντων Hdt.3.14, 5.41, δ. ποιησάμενοι Th.1.102, c. inf. δ. ποιεύμενοι ὑπὸ Μήδων ἄρχεσθαι Hdt.1.127<br /><b class="num">•</b>ἐν δεινῷ τίθεσθαι [[indignarse]] I.<i>AI</i> 18.372;<br /><b class="num">c)</b> subst. [[τὸ δεινόν]] [[mal]] δεινόν τί <οἱ> κάρτα οὐκ ἂν γένοιτο no experimentaría ningún mal</i> Hp.<i>Morb</i>.4.54, αἰώνιόν τι δεινόν Epicur.<i>Ep</i>.[2] 81, cf. Phld.<i>Cont</i>.5.12, τί γὰρ ἂν πάθοι δεινὸν [[ἄνθρωπος]]; Philostr.<i>VS</i> 573<br /><b class="num">•</b>[[indignación]] τὸν δὲ δεινόν τι ἔσχε ἀτιμάζεσθαι πρὸς Πεισιστράτου se apoderó de él la indignación al verse ultrajado por Pisístrato</i> Hdt.1.61.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>de pers. [[terrible]] por superioridad o habilidad e.e. [[capaz]], [[hábil]] frec. c. sent. peyor.:<br /><b class="num">a)</b> abs. δ. τε καὶ σοφός Hdt.5.23, Pl.<i>Prt</i>.341a (= Prodic.A 14), με ... δεινὸν ... καὶ ἀκριβῆ Lys.7.12, διὸ καὶ τοὺς φρονίμους δεινοὺς καὶ πανούργους φαμὲν εἶναι Arist.<i>EN</i> 1144<sup>a</sup>27<br /><b class="num">•</b>op. [[ἰδιώτης]], [[experto]], [[entendido]] D.4.35, cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[hábil]] en sent. práctico, op. [[φιλόσοφος]] Pl.<i>Tht</i>.164d, op. [[σοφός]] Pl.<i>Phdr</i>.245c, ref. a Hermes γλώσσης δεινὸν ὅπλον ... ἀνθρώποισι Orph.<i>H</i>.28.10;<br /><b class="num">b)</b> c. dat. de rel., ref. a la capacidad oratoria, c. sent. peyor. γλώσσῃ δὲ δεινοῦ καὶ σοφοῦ de Ulises, S.<i>Ph</i>.440, γλώσσῃ σὺ δ. S.<i>OC</i> 806, c. ac. de rel. δ. ... τὴν τέχνην experto en su arte</i> Ar.<i>Ec</i>.364, δ. τὰ δικανικά Philostr.<i>VS</i> 499, οἱ δεινοὶ τὰ γεωργικά los agricultores</i> Aristid.Quint.64.19;<br /><b class="num">c)</b> c. inf. δ. ... εὑρεῖν [[hábil en descubrir]] A.<i>Pr</i>.59, δεινοὶ πλέκειν ... μηχανάς de los egipcios hábiles en urdir artimañas</i> A.<i>Fr</i>.373, λέγειν ... δ. elocuente</i> S.<i>OT</i> 545, E.<i>Med</i>.585, Alcid.1.6, δ. [[εἰπεῖν]] D.20.150, δ. [[ἄνθρωπος]] πράγμασι χρῆσθαι un hombre capaz de acomodarse a las circunstancias</i> D.1.3, cf. Philostr.<i>VS</i> 566<br /><b class="num">•</b>fig. νόσος ... δεινὴ φαγεῖν enfermedad experta en devorar</i> Ar.<i>Nu</i>.243, αἱ γὰρ εὐπραξίαι δειναὶ συγκρύψαι τὰ τοιαῦτ' ὀνείδη D.2.20;<br /><b class="num">d)</b> c. dif. giros prep. περὶ τοὺς λόγους Pl.<i>Euthd</i>.304d, περὶ τὸ ἀδικεῖν Pl.<i>R</i>.405b, περὶ Ὁμήρου Pl.<i>Io</i> 531a, δ. εἰς τὰ πάντα hábil en todas las cosas</i> Ar.<i>Ra</i>.968, ἀμφὶ ταῦτα Arr.<i>Tact</i>.9.5, τῶν ἀνδρῶν τῶν κατὰ χειρουργίαν δεινῶν Ael.<i>VH</i> 3.1, ἐν λόγοισι δ. Ὑπερείδης Hipérides hábil en palabras</i> Timocl.4.7;<br /><b class="num">e)</b> neutr. plu. sup. como adv. ὡς δεινότατα κατηγορῆσαι acusar de la manera más hábil posible</i> Luc.<i>Prom</i>.5.<br /><b class="num">2</b> sent. peyor. [[bribón]], [[truhán]] τις Pl.<i>Euthphr</i>.3c, c. giro prep. ὑπὸ πανουργίας Pl.<i>Tht</i>.176d.<br /><b class="num">3</b> subst. neutr. plu. τὰ δεινά [[maravillas]] πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει muchas son las maravillas y ninguna hay que supere al hombre</i> S.<i>Ant</i>.333.<br /><b class="num">III</b> adv. [[δεινῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[mal]], [[penosamente]] δ. φέρειν soportar mal</i> Hdt.2.121γ, διατεθῆναι Lys.3.27, δ. ἔχειν encontrarse mal</i> X.<i>An</i>.6.4.23, <i>POxy</i>.1161.11 (IV d.C.), δ. δὲ καὶ [[ἀπόρως]] ἔχει μοι estoy en una situación penosa y sin salida</i> Antipho 1.1.<br /><b class="num">2</b> c. valor semejante al de un superlativo [[extraordinaria]], [[excesivamente]], [[muy]] μέλαινα δ. muy negra</i> Hdt.2.76, [[ἄνυδρος]] Hdt.2.149, δ. ἦσαν ἐν φυλακῇσι Hdt.3.152, ἐς ἤβην καὶ κοιλίην ὅλην δ. ὁ πόνος καταιγίζων Hp.<i>Epid</i>.7.33, δ. πώς εἰμ' ἐπιπλήσμων Metag.2, θαμβούμενοι δ. terriblemente espantados</i> [[LXX]] <i>Sap</i>.17.3, [[ἀνελεύθερος]] Plu.2.46d, ἀσθενεῖ δ. está muy enfermo</i>, <i>BGU</i> 595.14 (I d.C.), <i>SB</i> 12606.6 (III d.C.), cf. Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[vigorosamente]], [[vehementemente]] κἂν μὴ δ. λέγωσιν Demetr.<i>Eloc</i>.240<br /><b class="num">•</b>en sup. [[de la manera más terrible]] τοὺς δ' [[ἅμα]] πάντας ἄγγελοι ... δεινοτάτως κολάσουσιν <i>Orac.Sib</i>.2.290.<br /><b class="num">3</b> [[hábilmente]] δ. καθαπτόμενον ἐν ἀπολογίας ἤθει Philostr.<i>VS</i> 503, δ. τῷ πλάσματι ... ἐφαρμόζοντες Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.3.6, cf. Epiph.Const.<i>Haer</i>.31.15.7, Eust.668.53, Sch.Min.<i>Il</i>.7.97.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δϝεινός, adj. verbal de la raíz que da lugar a [[δείδω]] q.u., e.e. *<i>du̯eH<sup>i̯</sup>3</i>- ‘[[dos]]’.
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''δεινός''': -ή, -όν, (ἐκ τοῦ [[δέος]], [[κυρίως]] δεεινός, πρβλ. ἐλεεινὸς ἐκ τοῦ [[ἔλεος]])· ― [[φοβερός]], [[τρομερός]], [[φρικτός]], [[σκληρός]], [[ἄγριος]]· αὕτη [[εἶναι]] ἡ [[κυρία]] [[σημασία]] παρ᾿ Ὁμ., [[ὅστις]] μεταχειρίζεται τὴν λέξιν ἐπί τε προσώπων καὶ πραγμάτων, [[θεός]], [[Χάρυβδις]], [[κλαγγή]], ὅπλα, κτλ.· [[συχνάκις]] καὶ ἐπὶ τῆς κραυγῆς τῆς μάχης καὶ τῶν τοιούτων, δεινὸν ἀϋτεῖν, βροντᾶν, κράζειν, φωνάζειν, βροντᾶν φοβερῶς, φρικτῶς, Ἰλ.· δεινὸν δέρκεσθαι, παπταίνειν, φοβερὰ βλέπειν, περιβλέπειν, Ὅμ.· δεινὰ ἰδὼν Ἰλ. Ο. 13· ἀλλ᾿ [[ὡσαύτως]], δεινὸς ἰδέσθαι, φοβερὸς νὰ τὸν ἴδῃ τις. Ὀδ. Χ. 405· δεινὸς μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν Σοφ. Ο, Κ. 141· δεινὸν τῳ ἀκοῦσαι Θουκ. 1.122· δεινὴ παρὰ τοῖς εἰδόσιν ἡ ([[βάσανος]]) Ἀνδροκ. 5. 13· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἠπιωτέρας ἐννοίας, [[σεβαστός]], [[σεπτός]], δεινή τε καὶ αἰδοίῃ θεὸς Ἰλ. Σ. 394, πρβλ. Γ. 172, Ὀδ. Θ. 22, κτλ.· ― οὕτω δὲ καὶ παρ᾿ ἅπασι τοῖς μεταγεν. συγγραφ. ― Ἀπὸ Ἡροδ. καὶ [[ἐφεξῆς]], τὸ δεινόν, [[κίνδυνος]], [[συμφορά]], [[πάθημα]]· [[ἀλλά]], τὸ δ., [[ὡσαύτως]], πᾶν τρομερὸν [[πρᾶγμα]]. Αἰσχύλ. Χο. 634· [[φόβος]], [[τρόμος]], terror, ὁ αὐτ. Εὐμ. 516· [[ὅπου]] τὸ δ., ἐλπὶς οὐδὲν ὠφελεῖ Σοφ. Ἀποσπ. 205· πρὸς τὸ δ. ἔρχεσθαι [[αὐτόθι]] 322· οὕτω κατὰ πληθ., τὰ δείν᾿ ὁρᾶν ὁ αὐτ. Φ. 504· εἰ δείν᾿ ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε δεῖ ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 11, κτλ.· ― δεινὸν γίγνεται μή…, ὑπάρχει [[κίνδυνος]] [[μήπως]]…, Ἡρόδ. 7. 157· [[ὡσαύτως]], οὐδὲν δεινοί, μὴ ἀποστέωσιν, οὐδεὶς [[φόβος]] περὶ ἀποστασίας αὐτῶν, ὁ αὐτ. 1. 155, κτλ.· ― δεινὸν ἐστι, μετ᾿ ἀπαρ., [[εἶναι]] ἐπικίνδυνον νὰ πράξῃ τις, Λυσ. 128. 16· ― [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] (οὕτω, δεινὰ ποιεῖν Ἡρόδ. 3. 14), θεωρῶ τι κακόν, «τὸ παίρνω βαρειά», παραπονοῦμαι διά τι, ἀγανακτῶ, [[βαρέως]] [[φέρω]], Λατ. aegre ferre, [[συχνάκις]] παρ᾿ Ἡροδ. κτλ.· ἀπολ. ἢ μετ' ἀπαρ., ὡς 1. 127., 5. 41, κτλ.· [[ὡσαύτως]], δεινόν τι ἔσχε αὐτόν, μετ᾿ ἀπαρ., 1. 61: δεινὰ παθεῖν, σπανιώτερον ἑνικῶς, δεινὸν π., [[ὑποφέρω]] ἐκ φοβεροῦ, ἀνόμου, ἀδίκου καὶ αὐθαιρέτου τρόπου· συχν. παρ᾿ Ἀττ., Ἐλμσλ. Ἀχ. 393· πρβλ. δεινολογέομαι, -παθέω, -[[ποιέω]], καὶ ἴδε ἐν λ. [[σχέτλιος]] ἐν τέλ. ― Οὕτω καὶ ἐν τῷ ἐπιρρ., δεινῶς φέρειν Ἡρόδ. 2. 121, 3· δ. ἔχειν, εὑρίσκομαι ἐν δυσκολίαις, Ἀντιφῶν 111. 34, Ξεν. Ἀν. 5. 4, 23· δεινῶς διατεθῆναι τυπτόμενος Λυσ. 98.38. ΙΙ. εἰς ταύτην τὴν ἔννοιαν προστίθεται ἔννοιά τις δυνάμεως ἢ ἰσχύος, θαυμασίως [[ἰσχυρός]], [[ἰσχυρός]], δυνατὸς διὰ καλὸν ἢ διὰ κακόν· [[ἐντεῦθεν]] [[συχνάκις]] παρ᾿ Ὁμ. ἐπὶ τῶν θεῶν [[ἄνευ]] τῆς ἐννοίας τοῦ φοβεροῦ· οὕτω, δεινὸν [[σάκος]], ἡ ἰσχυρὰ [[ἀσπίς]], Ἰλ. Η. 245· ― καὶ ἀκολούθως [[ἁπλῶς]], [[θαυμάσιος]], [[θαυμαστός]], [[παράδοξος]], τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ᾿ [[ὁμιλία]], ἡ [[συγγένεια]] καὶ ἡ συναναστροφὴ ἔχουσι παράδοξον δύναμιν, Αἰσχύλ. Πρ. 39· δ. τὸ κοινὸν σπλάχνον ὁ αὐτ. Ἱκέτ. 1031, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 333· δ. [[ἵμερος]], [[ἔρως]], [[δέος]], κτλ., Ἡρόδ. 9. 3, κτλ.· [[οἶκτος]] Σοφ. Τρ. 298, κτλ.· [[συχνάκις]] [[ὡσαύτως]] ἐν τῇ φράσει δεινὸν ἂν εἴη, εἰ…, θὰ ἦτο παράδοξον…, ὡς Εὐρ. Ἐκ. 592· δεινότατον μή… Ἀνδοκ. 23. 34. ― Ἐπίρρ. δεινῶς, θαυμασίως, καθ᾿ ὑπερβολήν, ὡς τὸ αἰνῶς παρ᾿ Ὁμ.· δ. [[μέλας]], [[ἄνυδρος]] Ἡρόδ. 2.76, 149· δ. ἐν φυλακῇσι [[εἶναι]] ὁ αὐτ. 3.152· καὶ οὕτω παρ᾿ Ἀττ., δ. πώς εἰμ᾿ [[ἐπιλήσμων]] Μεταγ. Αὔρ. 3, κτλ. ΙΙΙ. ἐκ τῆς ἐννοίας τοῦ ἰσχυροῦ, θαυμασίου, μετέβη ἡ [[λέξις]] εἰς τὴν τοῦ ἰκανοῦ, ἐπιτηδίου, ἐμπείρου, πρῶτον παρ᾿ Ἡροδ. 5. 23, ἀνὴρ [[δεινός]] τε καὶ [[σοφός]]· ἐπὶ τοῦ Ὀδυσσέως, γλώσσῃ… δεινοῦ καὶ σοφοῦ Σοφ. Φ. 440, πρβλ. Ο. Κ. 806· πρβλ. Ἀντιφῶντα 116. 33, Λυσ. 109. 20· ― αὕτη ἡ [[σημασία]] ἐγένετο κοινὴ κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Πλάτωνος, ἴδε Πρωταγ. 341Β· ἰδίως ἐπὶ πρακτικῇ ἱκανότητι καὶ ἐμπειρίᾳ, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[σοφός]], Φαίδρ. 245C, Θεαιτ. 164D· ― συχν. μετ᾿ ἀπαρεμφ., δεινὸς εὑρεῖν Αἰσχύλ. Πρ. 59· δεινοὶ πλέκειν τοι μηχανὰς Αἰγύπτιοι ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 312· δεινὸς λέγειν, [[ἔμπειρος]] εἰς τὸ νὰ ὁμιλῇ, ἱκανὸς εἰς τὸν λόγον, Σοφ. Ο. Τ. 545, κτλ.· (δ. εἰπεῖν [[εἶναι]] σπάνιον, Δημ. 502. 28, [[ἔνθα]] ἴδε Wolf Lept. σ. 370)· δεινὸς [[φαγεῖν]] Ἀριστοφ. Νεφ. 243· δεινὸς πράγμασι χρῆσθαι Δημ. 10. 3, κτλ.· αἱ εὐπραξίαι δειναὶ συγκρύψαι τὰ ὀνείδη, ἔχουσιν ἀξιοθαύμαστον δύναμιν νὰ…, ὁ αὐτ. 23. 27·― [[ὡσαύτως]] μ. αἰτ., δεινὸς τὴν τέχνην Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 364, Πλάτ. Εὐθυδ. 304D· δ. [[περί]] τι ἢ [[περί]] τινος ὁ αὐτ. Πολ. 405C, Ἴωνι 531Α· δ. [[ἀμφί]] τι Ἀρρ. Τακτ. 14, ἢ ἔν τινι Τιμοκλ. (Ἀθήν. 341F), ἢ κατά τι Αἰλ. Π. Ἱ. 3, 1, ἢ εἴς τι Ἀριστοφ. Βατρ. 968· ― ἐν Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 6. 13, δεινὸς [[εἶναι]] [[ἄνθρωπος]] φύσει ὀξὺς καὶ εὐφυής, [[ὅστις]] διὰ καλῆς ἀγωγῆς δύναται νὰ γείνῃ [[φρόνιμος]], διὰ δὲ κακῆς [[πανοῦργος]]· [[μάλιστα]] τὸ δεινὸς [[συχνάκις]] σημαίνει [[ὑπὲρ]] τὸ [[δέον]] εὐφυής, Πλάτ. Εὐθύφρ. 3C· δ. ὑπὸ πανουργίας ὁ αὐτ. Θεαιτ. 175D. ― Ἐπίρρ. δεινοτέρως, Σχ. εἰς Ὅμηρον καὶ δεινοτάτως Χρησμ. Σιβ. Β, 291.
|lstext='''δεινός''': -ή, -όν, (ἐκ τοῦ [[δέος]], [[κυρίως]] δεεινός, πρβλ. ἐλεεινὸς ἐκ τοῦ [[ἔλεος]])· ― [[φοβερός]], [[τρομερός]], [[φρικτός]], [[σκληρός]], [[ἄγριος]]· αὕτη [[εἶναι]] ἡ [[κυρία]] [[σημασία]] παρ᾿ Ὁμ., [[ὅστις]] μεταχειρίζεται τὴν λέξιν ἐπί τε προσώπων καὶ πραγμάτων, [[θεός]], [[Χάρυβδις]], [[κλαγγή]], ὅπλα, κτλ.· [[συχνάκις]] καὶ ἐπὶ τῆς κραυγῆς τῆς μάχης καὶ τῶν τοιούτων, δεινὸν ἀϋτεῖν, βροντᾶν, κράζειν, φωνάζειν, βροντᾶν φοβερῶς, φρικτῶς, Ἰλ.· δεινὸν δέρκεσθαι, παπταίνειν, φοβερὰ βλέπειν, περιβλέπειν, Ὅμ.· δεινὰ ἰδὼν Ἰλ. Ο. 13· ἀλλ᾿ [[ὡσαύτως]], δεινὸς ἰδέσθαι, φοβερὸς νὰ τὸν ἴδῃ τις. Ὀδ. Χ. 405· δεινὸς μὲν ὁρᾶν, δ. δὲ κλύειν Σοφ. Ο, Κ. 141· δεινὸν τῳ ἀκοῦσαι Θουκ. 1.122· δεινὴ παρὰ τοῖς εἰδόσιν ἡ ([[βάσανος]]) Ἀνδροκ. 5. 13· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἠπιωτέρας ἐννοίας, [[σεβαστός]], [[σεπτός]], δεινή τε καὶ αἰδοίῃ θεὸς Ἰλ. Σ. 394, πρβλ. Γ. 172, Ὀδ. Θ. 22, κτλ.· ― οὕτω δὲ καὶ παρ᾿ ἅπασι τοῖς μεταγεν. συγγραφ. ― Ἀπὸ Ἡροδ. καὶ [[ἐφεξῆς]], τὸ δεινόν, [[κίνδυνος]], [[συμφορά]], [[πάθημα]]· [[ἀλλά]], [[τὸ δεινόν]], [[ὡσαύτως]], πᾶν τρομερὸν [[πρᾶγμα]]. Αἰσχύλ. Χο. 634· [[φόβος]], [[τρόμος]], terror, ὁ αὐτ. Εὐμ. 516· [[ὅπου]] [[τὸ δεινόν]], ἐλπὶς οὐδὲν ὠφελεῖ Σοφ. Ἀποσπ. 205· πρὸς [[τὸ δεινόν|τὸ δεινὸν]] ἔρχεσθαι [[αὐτόθι]] 322· οὕτω κατὰ πληθ., τὰ δείν᾿ ὁρᾶν ὁ αὐτ. Φ. 504· εἰ δείν᾿ ἔδρασας, δεινὰ καὶ παθεῖν σε δεῖ ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 11, κτλ.· ― δεινὸν γίγνεται μή…, ὑπάρχει [[κίνδυνος]] [[μήπως]]…, Ἡρόδ. 7. 157· [[ὡσαύτως]], οὐδὲν δεινοί, μὴ ἀποστέωσιν, οὐδεὶς [[φόβος]] περὶ ἀποστασίας αὐτῶν, ὁ αὐτ. 1. 155, κτλ.· ― δεινὸν ἐστι, μετ᾿ ἀπαρ., [[εἶναι]] ἐπικίνδυνον νὰ πράξῃ τις, Λυσ. 128. 16· ― [[δεινὸν ποιεῖσθαι]] (οὕτω, δεινὰ ποιεῖν Ἡρόδ. 3. 14), θεωρῶ τι κακόν, «τὸ παίρνω βαρειά», παραπονοῦμαι διά τι, ἀγανακτῶ, [[βαρέως]] [[φέρω]], Λατ. aegre ferre, [[συχνάκις]] παρ᾿ Ἡροδ. κτλ.· ἀπολ. ἢ μετ' ἀπαρ., ὡς 1. 127., 5. 41, κτλ.· [[ὡσαύτως]], δεινόν τι ἔσχε αὐτόν, μετ᾿ ἀπαρ., 1. 61: δεινὰ παθεῖν, σπανιώτερον ἑνικῶς, δεινὸν π., [[ὑποφέρω]] ἐκ φοβεροῦ, ἀνόμου, ἀδίκου καὶ αὐθαιρέτου τρόπου· συχν. παρ᾿ Ἀττ., Ἐλμσλ. Ἀχ. 393· πρβλ. δεινολογέομαι, -παθέω, -[[ποιέω]], καὶ ἴδε ἐν λ. [[σχέτλιος]] ἐν τέλ. ― Οὕτω καὶ ἐν τῷ ἐπιρρ., δεινῶς φέρειν Ἡρόδ. 2. 121, 3· δ. ἔχειν, εὑρίσκομαι ἐν δυσκολίαις, Ἀντιφῶν 111. 34, Ξεν. Ἀν. 5. 4, 23· δεινῶς διατεθῆναι τυπτόμενος Λυσ. 98.38. ΙΙ. εἰς ταύτην τὴν ἔννοιαν προστίθεται ἔννοιά τις δυνάμεως ἢ ἰσχύος, θαυμασίως [[ἰσχυρός]], [[ἰσχυρός]], δυνατὸς διὰ καλὸν ἢ διὰ κακόν· [[ἐντεῦθεν]] [[συχνάκις]] παρ᾿ Ὁμ. ἐπὶ τῶν θεῶν [[ἄνευ]] τῆς ἐννοίας τοῦ φοβεροῦ· οὕτω, δεινὸν [[σάκος]], ἡ ἰσχυρὰ [[ἀσπίς]], Ἰλ. Η. 245· ― καὶ ἀκολούθως [[ἁπλῶς]], [[θαυμάσιος]], [[θαυμαστός]], [[παράδοξος]], τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ᾿ [[ὁμιλία]], ἡ [[συγγένεια]] καὶ ἡ συναναστροφὴ ἔχουσι παράδοξον δύναμιν, Αἰσχύλ. Πρ. 39· δ. τὸ κοινὸν σπλάχνον ὁ αὐτ. Ἱκέτ. 1031, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 333· δ. [[ἵμερος]], [[ἔρως]], [[δέος]], κτλ., Ἡρόδ. 9. 3, κτλ.· [[οἶκτος]] Σοφ. Τρ. 298, κτλ.· [[συχνάκις]] [[ὡσαύτως]] ἐν τῇ φράσει δεινὸν ἂν εἴη, εἰ…, θὰ ἦτο παράδοξον…, ὡς Εὐρ. Ἐκ. 592· δεινότατον μή… Ἀνδοκ. 23. 34. ― Ἐπίρρ. δεινῶς, θαυμασίως, καθ᾿ ὑπερβολήν, ὡς τὸ αἰνῶς παρ᾿ Ὁμ.· δ. [[μέλας]], [[ἄνυδρος]] Ἡρόδ. 2.76, 149· δ. ἐν φυλακῇσι [[εἶναι]] ὁ αὐτ. 3.152· καὶ οὕτω παρ᾿ Ἀττ., δ. πώς εἰμ᾿ [[ἐπιλήσμων]] Μεταγ. Αὔρ. 3, κτλ. ΙΙΙ. ἐκ τῆς ἐννοίας τοῦ ἰσχυροῦ, θαυμασίου, μετέβη ἡ [[λέξις]] εἰς τὴν τοῦ ἰκανοῦ, ἐπιτηδίου, ἐμπείρου, πρῶτον παρ᾿ Ἡροδ. 5. 23, ἀνὴρ [[δεινός]] τε καὶ [[σοφός]]· ἐπὶ τοῦ Ὀδυσσέως, γλώσσῃ… δεινοῦ καὶ σοφοῦ Σοφ. Φ. 440, πρβλ. Ο. Κ. 806· πρβλ. Ἀντιφῶντα 116. 33, Λυσ. 109. 20· ― αὕτη ἡ [[σημασία]] ἐγένετο κοινὴ κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Πλάτωνος, ἴδε Πρωταγ. 341Β· ἰδίως ἐπὶ πρακτικῇ ἱκανότητι καὶ ἐμπειρίᾳ, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[σοφός]], Φαίδρ. 245C, Θεαιτ. 164D· ― συχν. μετ᾿ ἀπαρεμφ., δεινὸς εὑρεῖν Αἰσχύλ. Πρ. 59· δεινοὶ πλέκειν τοι μηχανὰς Αἰγύπτιοι ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 312· δεινὸς λέγειν, [[ἔμπειρος]] εἰς τὸ νὰ ὁμιλῇ, ἱκανὸς εἰς τὸν λόγον, Σοφ. Ο. Τ. 545, κτλ.· (δ. εἰπεῖν [[εἶναι]] σπάνιον, Δημ. 502. 28, [[ἔνθα]] ἴδε Wolf Lept. σ. 370)· δεινὸς [[φαγεῖν]] Ἀριστοφ. Νεφ. 243· δεινὸς πράγμασι χρῆσθαι Δημ. 10. 3, κτλ.· αἱ εὐπραξίαι δειναὶ συγκρύψαι τὰ ὀνείδη, ἔχουσιν ἀξιοθαύμαστον δύναμιν νὰ…, ὁ αὐτ. 23. 27·― [[ὡσαύτως]] μ. αἰτ., δεινὸς τὴν τέχνην Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 364, Πλάτ. Εὐθυδ. 304D· δ. [[περί]] τι ἢ [[περί]] τινος ὁ αὐτ. Πολ. 405C, Ἴωνι 531Α· δ. [[ἀμφί]] τι Ἀρρ. Τακτ. 14, ἢ ἔν τινι Τιμοκλ. (Ἀθήν. 341F), ἢ κατά τι Αἰλ. Π. Ἱ. 3, 1, ἢ εἴς τι Ἀριστοφ. Βατρ. 968· ― ἐν Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 6. 13, δεινὸς [[εἶναι]] [[ἄνθρωπος]] φύσει ὀξὺς καὶ εὐφυής, [[ὅστις]] διὰ καλῆς ἀγωγῆς δύναται νὰ γείνῃ [[φρόνιμος]], διὰ δὲ κακῆς [[πανοῦργος]]· [[μάλιστα]] τὸ δεινὸς [[συχνάκις]] σημαίνει [[ὑπὲρ]] τὸ [[δέον]] εὐφυής, Πλάτ. Εὐθύφρ. 3C· δ. ὑπὸ πανουργίας ὁ αὐτ. Θεαιτ. 175D. ― Ἐπίρρ. δεινοτέρως, Σχ. εἰς Ὅμηρον καὶ δεινοτάτως Χρησμ. Σιβ. Β, 291.
}}
}}
{{etym
{{etym