διαστέλλω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bld">A</span> [[put asunder]], [[expand]], [[separate]], συνεσταλμένα δ. Hp. ''Off.''11; τὸν ἀέρα ταῖς πτέρυξιν Arist.''IA''713a12; τινὰς ξίφει J.''BJ''5.2.2; <b class="b3">δ. τι ταῖς ὄνυξι</b> to [[tear]] it [[open]], Plu.''Thes.''36:—Pass., to [[be dilated]], of the lungs or heart, Arist.''Aud.''800b2, Gal.2.657, al.; διασταλέντα τὰ ὑγρά [[being dispersed]], Arist.''Pr.''891a2; <b class="b3">διασταλήτω πᾶσα σκοτία</b> [[let]] all darkness [[be dispelled]], PMag.Par.1.2472.<br><span class="bld">2</span> [[divide]], δίχα [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 265e; [[distinguish]], <b class="b3">τοὺς Τρῶας τῶν Δαρδάνων</b> Sch.Il.''Oxy.''1086.115; τῷ τόνῳ ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1012''Fr.''16.5 (Pass.).<br><span class="bld">b</span> [[define precisely]], τὰ λεγόμενα Pl.''Euthd.''295d, cf. Arist.''Top.''134b22, Phld.''Rh.''1.50S.; intr., <b class="b3">ὅρασις διαστέλλουσα</b> [[distinct]] vision, [[LXX]] ''1 Ki.''3.1; also, to [[be distinctive]], opp. <b class="b3">ἀπόλυτον εἶναι</b>, A.D.''Pron.''39.1:—Med., δ. περί τινος Arist. ''Pol.''1268b32, Phld.''D.''3''Fr.''8: c. acc., [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 535b:—Pass., διεσταλμένος [[definite]], [[determinate]], A.D.''Synt.''37.7, al.<br><span class="bld">3</span> [[command expressly]], [[give express orders]], ῥητῶς ὑπέρ τινος Plb.3.23.5; ἐπιτακτικῶς δ. περί τινων D.S.28.15:—Med., [[LXX]] ''Jd.''1.19, al., ''PHal.''7.6 (iii B. C.), ''Ev.Marc.''5.43, etc.<br><span class="bld">4</span> [[pronounce]], χείλεσι [[LXX]] ''Le.''5.4.<br><span class="bld">5</span> [[give orders in writing]], ''UPZ''111.6 (ii B.C.):—more freq. in Med., ib.11.23(ii B.C.), al.<br><span class="bld">6</span> [[pay]], [[render]], especially in kind, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''88.5 (ii A. D.), al.; [[make an order for payment]], Ostr.1164 (ii/iii A. D.); [[discharge]] a vow, [[LXX]] ''Le.''22.21.<br><span class="bld">7</span> [[set apart]], <b class="b3">τινὰ ἑαυτῷ</b> ib.''3 Ki.''8.53; τὴν ἱερὰν γῆν ''PRev.Laws''36.7 (iii B.C.), cf. ''PTeb.''74.2 (ii B.C.).<br><span class="bld">II</span> intr., [[differ]], πρός τινα Plb.18.47.11.

|dgtxt=<b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[separar]] concr. τὸ [[δέρμα]] Hp.<i>Morb</i>.2.18, cf. Arist.<i>HA</i> 549^a25, συνεσταλμένα Hp.<i>Off</i>.11, τοὺς ὑμένας Str.6.1.9, (τὴν φάραγγα) τόν τε τῆς [[ἄνω]] πόλεως καὶ τὸν κάτω λόφον διαστέλλειν I.<i>BI</i> 5.140, αὐτὸν ... εἰς κακὰ ἐκ πάντων τῶν υἱῶν Ισραηλ [[LXX]] <i>De</i>.29.20, cf. <i>Nu</i>.8.14, 3<i>Re</i>.8.53<br /><b class="num">•</b>[[apartar]], [[retirar]], [[desviar]] (τὴν αὐλαίαν) [[LXX]] <i>Iu</i>.14.15, τὴν κόμην Luc.<i>Tox</i>.30, τὸ φῶς [[εἴσω]] Plu.2.517b, fig. διαστείλας ὥσπερ ἀνθηρὸν παραπέτασμα τὴν δόξαν αὐτῶν Plu.2.471a<br /><b class="num">•</b>[[presentar o computar en un registro o asiento separado]] ἀπογράφειν ... τ[ό] ... πλῆθος τῶν ἀρουρῶν ... διαστέλλοντας τὴν ἱερὰν γῆν <i>PRev.Laws</i> 36.7 (III a.C.), en v. pas. εὗρον ὑπ' Ἀρείου διεσταλμένας ἀπὸ τῆς γῆς τὰς κρατίστας ἀρούρας κα <i>PAmh</i>.40.5 (II a.C.), cf. <i>BGU</i> 552A.1.10, <i>POxy</i>.2119.9 (ambos III d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[abrir]] τὴν σκηνήν Plu.2.182d, τὸ στόμα Luc.<i>Am</i>.53, (τὸν ἀνταγωνιστήν) en sent. sexual, Luc.<i>Asin</i>.9, τοῦ δὲ περιεστῶτος ... στρατοῦ ... τὴν πάροδον διαστέλλοντος Hld.10.23.4, en v. pas. ὑπερῷα ... διεσταλμένα θυρίσιν palacios abiertos con ventanales</i> [[LXX]] <i>Ie</i>.22.14, (θώραξ) μόνοις τοῖς μηροῖς ... διαστελλόμενος (una coraza) abierta únicamente a la altura de los muslos</i> Hld.9.15.3.<br /><b class="num">3</b> [[cortar]], [[hendir]] ἀετοῦ ... τόπον βουνοειδῆ ... διαστέλλοντος τοῖς ὄνυξι Plu.<i>Thes</i>.36, διαστέλλοντα τὰ μὲν τὸν ἀέρα τὰ δὲ τὸ ὑγρόν ref. a aves y peces, Arist.<i>IA</i> 713^a12, cf. Plu.2.915a, en v. pas., Plu.2.950b<br /><b class="num">•</b>[[trinchar]] τὸν ἕνα πόδα (τοῦ χοιριδίου) <i>Vit.Aesop.G</i> 42 (cód.)<br /><b class="num">•</b>[[despedazar]] σὲ διαστείλασα γνάφοις <i>AP</i> 7.133 (D.L.).<br /><b class="num">4</b> [[dispersar]] ἡ σελήνη ... διαστέλλουσα τὰ νέφη Plu.<i>Arat</i>.22, ὁ δὲ ... τοὺς κατὰ πλεῦρον ἀεὶ διαστέλλων y él dispersando sin tregua a los que se le acercaban por el costado</i> I.<i>BI</i> 5.62.<br /><b class="num">5</b> [[dilatar]] τὰ σώματα op. [[συστέλλομαι]] Phlp.<i>Aet</i>.424.21, abs. op. [[συνθλίβειν]] Arist.<i>Iuu</i>.472^a25<br /><b class="num">•</b>[[aumentar]] τὴν προπέτειαν Serap.<i>Man</i>.39 (p.57).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[diferenciar]], [[distinguir]] ταῦτα ... διαστεῖλαι hacer una distinción entre ellas</i> Str.1.2.31, διαστέλλων τὸν λεγόμενον [[γόνον]] Ath.285b, τό τε ὠφέλιμον καὶ τὸ ἐπιζήμιον ... [[εἶδος]] Ph.1.320, cf. Clem.Al.<i>Strom</i>.6.10.82, ἣν ἕκαστον ἔχει φύσιν Ph.1.118, γλυκὺ ὕδωρ ἀπὸ πλατέος Ath.41b, cf. 571d, Synes.<i>Ep</i>.66, τοῖς ἐπιθέτοις τὰς χρήσεις Ath.25a, τὸ ἀγαθὸν τοῦ δικαίου Clem.Al.<i>Strom</i>.2.8.39, Τρ[ῶ] ας διέστα<λ>κεν τ(ῶν) Δαρδάνων Sch.Er.<i>Il</i>.2.819 (p.174), τὸ πνεῦμα πρὸς τὸ κατὰ σάρκα Ath.Al.M.26.665C, en v. pas. διασταλέντων τοῦ ‘ἡμῖν’ καὶ τοῦ ‘[[ἁπλῶς]]’ Origenes <i>Io</i>.1.34<br /><b class="num">•</b>gram. τὸ μὲν διαστέλλει uno tiene valor distintivo</i> A.D.<i>Pron</i>.39.1, ὁ γὰρ τόνος διαστέλλει τὸ σημαινόμενον Sch.Ar.<i>Pl</i>.109i, cf. anón. en <i>POxy</i>.1012.16.5<br /><b class="num">•</b>constr. c. ἀνὰ μέσον: διαστεῖλαι ἀνὰ μέσον τῶν ἁγίων καὶ τῶν βεβήλων distinguir entre lo sacro y lo profano</i> [[LXX]] <i>Le</i>.10.10, cf. 11.47, <i>Psalm.Salom</i>.2.34, <i>Ru</i>.1.17<br /><b class="num">•</b>fig. abs. ὅρασις διαστέλλουσα ref. a la visión profética, [[LXX]] 1<i>Re</i>.3.1<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. τὰς ὁμωνυμίας Str.8.3.6, εὐτελῆ ἀμφιβολίαν Origenes <i>Io</i>.4.21, cf. Eus.<i>PE</i> 11.7.10, c. ac. int. πραγμάτων διαφοράς Ph.1.162, cf. Str.10.3.7, Ammon.<i>Diff</i>.16, abs., Clem.Al.<i>Strom</i>.1.20.99, <i>Paed</i>.1.8.68.<br /><b class="num">2</b> cien. [[dividir]] ταύτην (φύσιν) ... [[δίχα]] Pl.<i>Plt</i>.265e, τὸ μέλος τῷ διαψάλματι Cyr.Al.M.69.725C, en v. pas. τῶν κλιμάτων ἐν παραλληλογράμμῳ σχήματι διαστελλομένων al estar divididos los climas en forma de paralelogramo</i> Posidon.249<br /><b class="num">•</b>gram. [[separar con interpunción]] βελτίον ἐπὶ τὸ ‘[[δεῦρο]]’ δ. Sch.Er.<i>Il</i>.1.153a, cf. 2.136-7.<br /><b class="num">3</b> [[precisar]], [[concretar]], [[definir con exactitud]], [[dejar claro]] τὰ λεγόμενα Pl.<i>Euthd</i>.295d, τὸ τῷ εἴδει Arist.<i>Top</i>.134^b22, τὸ πλεοναχὸν τὸ τῆς ῥητορικῆς Phld.<i>Rh</i>.2.93Aur., c. inf. ψυχή, ἡ ἂν ὀμόσῃ διαστέλλουσα τοῖς χείλεσιν κακοποιῆσαι [[LXX]] <i>Le</i>.5.4, en v. pas. τὰ διεσταλμένα [[LXX]] 2<i>Ma</i>.14.28, cf. <i>Ep.Hebr</i>.12.20, <i>SEG</i> 38.1462.36 (Enoanda II d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ποῖα δὲ διαστέλλει; Pl.<i>R</i>.535b, πάσας τὰς συμμαχίας Plb.22.9.10, c. περί Arist.<i>Pol</i>.1268^b32, Phld.<i>D</i>.3.fr.8.5, Plb.29.12.12, 36.17.1, ὑπὲρ δὲ Σικελίας τἀναντία Plb.3.23.5, cf. 16.28.5<br /><b class="num">•</b>[[interpretar]] τὸν νόμον Plb.12.16.7, τὰς τῶν ἄλλων δόξας Plb.12.25c.3, en v. pas. ταῦτα ... ἐπὶ τῶν ἀρρενικῶν γενέσεων ... διέσταλται Vett.Val.192.32<br /><b class="num">•</b>[[fijar]] τὸν μισθόν [[LXX]] <i>Ge</i>.30.28, en v. pas. τινα ... οὐ διεσταλμένην ἔχει τὴν προφοράν algunas (palabras) no tienen una pronunciación fijada</i> A.D.<i>Synt</i>.37.7<br /><b class="num">•</b>[[designar]], [[señalar para un fin]], [[LXX]] <i>Io</i>.20.7.<br /><b class="num">4</b> [[proferir]], [[pronunciar]] εὐχὰς ... ἃς διέστειλεν τὰ χείλη μου [[LXX]] <i>Ps</i>.65.14.<br /><b class="num">B</b> intr. en v. act. y med.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[diferir]], [[discrepar]] Τίτου δὲ πρὸς τὸ συνέδριον διαστείλαντος Plb.18.47.11.<br /><b class="num">2</b> [[dirigir un requerimiento]] judicial διέσταλκέν μοι ὡς ἐνεδρεύσαντι ... υἱὸν αὐτοῦ <i>POxy</i>.484.8 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. mismo sent. <i>PRyl</i>.113.14 (II d.C.).<br /><b class="num">II</b> sobre [[διά]] indicando ‘[[mediación]]’<br /><b class="num">1</b> [[dar un encargo]], [[encomendar]], [[ordenar]] c. dat. de pers. αὐτῷ ... περὶ τούτων D.S.28.15<br /><b class="num">•</b>frec. en v. med. mismo sent., καὶ διεστέλλετο αὐτοῖς λέγων <i>Eu.Marc</i>.8.15, c. inf. o complet. ὑμῖν προνοεῖσθαι, ὅπως ... <i>UPZ</i> 111.6, cf. 11.23 (ambos II a.C.), D.S.11.38, Clem.Al.<i>Strom</i>.5.12.78, <i>PWash.Univ</i>.20.9 (IV d.C.), διεστείλατο αὐτοῖς πολλὰ ἵνα μηδεὶς γνοῖ τοῦτο les ordenó con insistencia que nadie supiera esto</i>, <i>Eu.Marc</i>.5.43, cf. <i>Eu.Matt</i>.16.20, abs. Epiph.Const.<i>Haer</i>.8.5.4, Cyr.Al.M.69.600D.<br /><b class="num">2</b> sólo en v. med. [[amonestar]], [[advertir]] τῷ δικαίῳ τοῦ μὴ ἁμαρτεῖν [[LXX]] <i>Ez</i>.3.21.<br /><b class="num">III</b> gener. v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[dilatarse]] los pulmones, Arist.<i>Aud</i>.800^b2, en v. act. αἱ φρένες op. [[συστέλλειν]] Gal.2.657.<br /><b class="num">2</b> [[dispersarse]], [[expandirse]] κατὰ τοῦτον τὸν τόπον διασταλέντα τὰ ὑγρά Arist.<i>Pr</i>.891^a2<br /><b class="num">•</b>[[dispersarse]], [[disiparse]] en v. act. διασταλήτω μοι πᾶσα νεφῶν σκοτία <i>PMag</i>.4.2471.