γραμμή: Difference between revisions

|Definition=ἡ, ([[γράφω]])<br><span class="bld">A</span> [[stroke]] or [[line]] of a [[pen]], [[line]], as in [[mathematical]] [[figure]]s, γραμμῆς λόγος ὁ τῶν δύο Pythagorei ap.[[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]'' 1036b12, cf. Pl.''Men.''82c, ''R.''509d, etc.; [[περὶ ἀλόγων γραμμῶν]] = [[on incommensurable lines]], [[περὶ ἀλόγων γραμμῶν καὶ ναστῶν]] = [[on incommensurable lines and solids]] title of work by Democritus, [[περὶ ἀτόμων γραμμῶν]] = [[οn indivisible lines]], [[de lineis insecabilibus]], title of work ascribed to Arist.: hence [[γραμμαί]], αἱ, [[astronomy]], AP9.344 (Leon.); also in forming letters, [[line]] traced by teacher, [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 326d; [[outline]], opp. [[σκιά]], Metop. ap. Stob.3.1.116, cf. Plb.2.14.8; ἡ ἐκτὸς γ. Hero ''Aut.''27.2.<br><span class="bld">II</span> = [[βαλβίς]], [[line across the course]], [[starting-point]] or [[winning-point]], Pi.''P.''9.118, cf. [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''483; εὐθὺς ἀπὸ γ. Lib.''Or.''59.13: metaph. of [[life]], πέλας γραμμῆς ἱκέσθαι E.''El.''956; ἐπ' ἄκραν ἥκομεν γ. κακῶν Id.''Fr.''169; ἡ ἐσχάτη τοῦ βίου γ. D.S.17.118: hence, [[boundary-line]], [[edge]], dub. l. in Hp.''Art.''80; [[cutting edge]] of a [[knife]], Gal.2.673.<br><span class="bld">III</span> [[line]] or [[square on a chequer-board]]: hence [[proverb|prov.]], [[τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖν λίθον]] = to [[move a piece from this line]], i.e. [[try one's last chance]], [[make a last ditch effort]] Theoc. 6.18 (usu. called ἡ [[ἱερά]] (''[[sc.]]'' [[γραμμή]]), cf. [[ἱερός]]) [[αἱ γραμμαί]] = the [[board]] itself, Poll.9.99.<br><span class="bld">2</span> [[διὰ γραμμῆς παίζειν]] = to [[play at tug-of-war]] ([[διελκυστίνδα]]), Pl.Com.153.1, [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''181a.<br><span class="bld">IV</span> [[ἡ μακρά]] (''[[sc.]]'' [[γραμμή]]), v. [[τιμάω]] III.1.<br><span class="bld">V</span> Medic., [[linea alba]], Gal.2.514.<br><span class="bld">2</span> = [[ζέα]], ''Hippiatr.''1.

|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. [[γραμμά]] Pi.<i>P</i>.9.118, Theoc.6.18, Archim.<i>Spir</i>.8, Metopus p.121<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. plu. dat. γραμμαῖσι Call.<i>Fr</i>.110.1, <i>AP</i> 9.344 (Leon.Alex.), γραμμῇσι D.P.236]<br /><b class="num">A</b> [[trazo]], [[línea]]<br /><b class="num">I</b> geom. figura de una sola dimensión<br /><b class="num">1</b> gener. [[línea]] τὰς μὲν γραμμὰς ἀσφαλεστέρας, τὰς δὲ πράξεις λαμπροτέρας ἔχειν [[δεῖ]] Ps.Democr.B 302, καλλίστη τῶν γραμμῶν ἡ εὐθεῖα Arist.<i>APo</i>.75^b18, ἐπεί φασι κινηθεῖσαν γραμμὴν ἐπίπεδον ποιεῖν Arist.<i>de An</i>.409^a4, cf. <i>GC</i> 323^b25, Plu.2.719d, Plot.1.1.4, ὥσπερ καὶ τὰν σκιὰν καὶ τὰν γραμμὰν ἐπὶ τᾶς γραφᾶς Metopus [[l.c.]], καμπύλαι γραμμαί Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1 <i>Def</i>.1, ἐὰν δὲ ἐπί τινος γραμμῆς φερόμενόν τι σημεῖον ὁμαλῶς δύο γραμμὰς διεξέλθῃ Autol.<i>Sphaer</i>.1.1, γ. δὲ μῆκος ἀπλατές Euc.1 <i>Def</i>.2, γραμμῆς δὲ πέρατα σημεῖα Euc.1 <i>Def</i>.3, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1 <i>Post</i>. 1, διανοίας ... τὰς γραμμὰς ἠσκημένης Plu.2.579c<br /><b class="num">•</b>línea irregular εἰ μὲν οὖν ἐπιφάνεια ἐπίπεδός ἐστιν, ἡ δὲ περιέχουσα αὐτὴν γ. [[ἄτακτος]] ὑπάρχει Hero <i>Metr</i>.1.39.<br /><b class="num">2</b> [[recta]] γραμμῆς τὸν λόγον τὸν τῶν δύο εἶναι φάσιν dicen que la fórmula de la recta es la del dos</i> Pythag.B 25, cf. <i>Theol.Ar</i>.62 (= Philol.A 13), ἔστιν οὖν τετράγωνον χωρίον ἴσας ἔχον τὰς γραμμὰς ταύτας πάσας; Pl.<i>Men</i>.82c, cf. <i>Tht</i>.148a, op. [[ἐπίπεδον]] Arist.<i>Metaph</i>.1001^b7 (= Zeno Eleat.A 21), περὶ ἀλόγων γραμμῶν καὶ ναστῶν D.L.9.47 (= Democr.A 33), ἣ παρὰ τὴν πλευρὰν τέμνουσα τὸ ἐπίπεδον ὁμοίως διαιρεῖ τὴν γραμμὴν καὶ τὸ χωρίον Arist.<i>Top</i>.158^b32, cf. 34, tb. εὐθεῖα γ. Aristox.<i>Harm</i>.42.15, Euc.1 <i>Def</i>.4, 9, infinita εἶναι [[γάρ]] τινας ἀτόμους γραμμάς Simp.<i>in Ph</i>.138.15 (= Zeno Eleat.A 22), ἄπειρον λέγομεν γραμμήν Plot.6.6.17<br /><b class="num">•</b>[[cuerda]] κύκλου δοθέντος καὶ ἐν τῷ κύκλῳ γραμμᾶς ἐλάσσονος τᾶς διαμέτρου Archim.<i>Spir</i>.8, διὰ τῆς τῶν γραμμῶν καταγραφῆς Papp.174.23<br /><b class="num">•</b>[[perpendicular]] πρὸς ὀρθὰς γωνίας εὐθεῖαν γραμμὴν ἀγαγεῖν Euc.1.11<br /><b class="num">•</b>[[radio]] [[δεῖ]] οὖν μένειν αὐτὸ ... ὥσπερ κύκλον πρὸς κέντρον ἀφ' οὖ πᾶσαι γραμμαί Plot.1.7.1, 3.8.8, 4.2.1.<br /><b class="num">3</b> [[circunferencia]] κύκλος ἐστὶ σχῆμα ἐπίπεδον ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς περιεχόμενον Euc.1 <i>Def</i>.15, ἡ γ. ἡ γινομένη ἐν τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς σφαίρας Papp.524.31<br /><b class="num">•</b>[[sección cónica]] ἀπ' αὐτῶν (δύο σημείων) ἀχθῶσιν ἐν τῇ τομῇ παρὰ τὰς ἐφαπτομένας τέμνουσαι ἀλλήλας τε καὶ τὴν γραμμήν Apollon.Perg.<i>Con</i>.3.17, ἐν ἑκάστῳ τῶν τριῶν τούτων κώνων διαφόρως τεμνομένων αἱ γ' γίνονται γραμμαί Papp.672.25<br /><b class="num">•</b>[[espiral]] τῆς ἕλικος ... ἔχει δὲ γένεσιν ἡ γ. τοιαύτην Papp.234.4.<br /><b class="num">II</b> en la escritura [[trazo]], [[palote]] αἱ γραμμαί de las letras</i> escritas por el maestro para que sobre ellas escribiesen los niños, Pl.<i>Prt</i>.326d, en un mensaje cifrado γραμμαῖς παραμήκεσιν Aen.Tact.31.3<br /><b class="num">•</b>γ. μακρά [[línea larga]] que los heliastas trazaban cuando imponían la pena máxima, Hsch.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[raya de salida]] o [[meta]] en la carrera ποτὶ γραμμᾷ ... μὲν αὐτὰν στᾶσε como premio para el ganador, Pi.l.c., χωρεῖ 'πὶ γραμμὴν λορδὸς ὡς <εἰς> ἐμβολήν Ar.<i>Fr</i>.630, cf. <i>Ach</i>.483, Poll.3.147, Hsch.<br /><b class="num">•</b>fig. de la vida πρὶν ἂν πέρας γραμμῆς ἵκηται E.<i>El</i>.956, ἐπ' ἄκραν ἥκομεν γραμμὴν κακῶν E.<i>Fr</i>.169, ἐπὶ τῆς ἐσχάτης τοῦ βίου γραμμῆς D.S.17.118, εὐθὺς ἀπὸ γραμμῆς desde el principio</i> Lib.<i>Or</i>.18.40, 59.18.<br /><b class="num">2</b> [[raya]] trazada en el suelo entre dos equipos que tiran de una cuerda εἴξασιν γὰρ τοῖς παιδαρίοις, οἳ γραμμὴν ἐν ταῖσιν ὁδοῖς διαγράψαντες Pl.Com.168, διὰ γραμμῆς παίζοντες jugando al marro</i> Pl.<i>Tht</i>.181a<br /><b class="num">•</b>sobre un tablero de juego, Poll.9.97<br /><b class="num">•</b>esp. [[línea central de las cinco que componían la parte de cada jugador en un juego parecido a las damas]] τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖν λίθον mover la ficha de esta línea</i>, e.d. intentar la última oportunidad</i> Theoc.l.c., tb. llamada ἱερὰ γ. Poll.9.98, cf. Eust.633.59<br /><b class="num">•</b>plu. αἱ γραμμαί [[el tablero]] Poll.9.99<br /><b class="num">•</b>[[tabla]]s como n. de un [[juego]] τὸ δὲ αὐτὸ καὶ γραμμὰς ἐκάλει Hsch.s.u. [[διαγραμμισμός]].<br /><b class="num">3</b> plu. [[rayas]] o [[líneas]] en la orquestra para la alineación del coro, Hsch.<br /><b class="num">IV</b> plu. astr. [[líneas]] imaginarias que unen los astros πάντα τὸν ἐν γραμμαῖσιν ἰδὼν ὅρον ᾗ τε φέρονται ... cuando miraba la región celeste toda, entre las líneas dibujadas, por donde se deslizan ...</i> Call.l.c., ἦν ὁπότε γραμμαῖσιν ἐμὴν φρένα μοῦνον ἔτερπον <i>AP</i> [[l.c.]], (Αἰγύπτιοι) πρῶτοι δὲ γραμμῇσι πόλον διεμετρήσαντο D.P.l.c., cf. Par.<i>ad loc</i>., οἴεσθαι τὰς ἑλικοειδεῖς γραμμὰς ὡς προηγουμένας τάς τε ἱππικῇ παραπλησίας Theo Sm.200, οἱ ἑπτὰ πλάνητες ἐπὶ τριῶν γραμμῶν Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.23, διὰ μὲν οὖν τῶν αἰθερίων ἰοῦσα κύκλων ... καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς γραμμῶν Aristid.Quint.87.15<br /><b class="num">•</b>tb. sg. [[línea]] de la constelación de Casiopea ἡ μὲν πρώτη γ. ἐστι τὸ σῶμα, ἡ δὲ πλαγία τὰ γόνατα Sch.Arat.190.<br /><b class="num">B</b> ref. a la forma de las cosas<br /><b class="num">I</b> anat.<br /><b class="num">1</b> [[punto de coincidencia o alineamiento de una articulación]] ὑπερβεβηκέναι τὴν γραμμήν Hp.<i>Art</i>.80<br /><b class="num">•</b>[[línea]] que forma la unión de las ancas de un caballo μηρούς γε μὴν τοὺς ὑπὸ τῇ οὐρᾷ ἢν [[ἅμα]] πλατείᾳ τῇ γραμμῇ διωρισμένους ἔχῃ X.<i>Eq</i>.1.14.<br /><b class="num">2</b> [[línea alba]] Gal.2.514.<br /><b class="num">3</b> [[iris]] ὀμμάτων ... κόρη ... καὶ ὁ περιθέων αὐτὴν κύκλος γ. κυκλοτερής Poll.2.70.<br /><b class="num">4</b> [[paladar]] del caballo ἡ ζέα (ἤτοι γ.) <i>Hippiatr</i>.1.21.<br /><b class="num">II</b> [[contorno]] [[εἶδος]] τῆς ταῦτα τὰ πεδία περιγραφούσης γραμμῆς τριγωνοειδές Plb.2.14.8<br /><b class="num">•</b>[[borde]] περιέτεμον ... τὴν ἐκτὸς γραμμήν Hero <i>Aut</i>.27.2<br /><b class="num">•</b>en un cuadro op. [[σκιά]] [[dibujo]] περὶ γραμμῆς τι καὶ σκιᾶς ... λαλεῖν Plu.2.58d<br /><b class="num">•</b>[[filo]] de un escalpelo ὥστε ἀμφικύρτους ἔχειν ἀμφοτέρας τὰς τεμνούσας γραμμάς Gal.2.673.<br /><b class="num">III</b> dud., lat. [[groma]] instrumento de agrimensor, [[escuadra]] o [[cordel]] ἀγροὺς ... μετρηθῆνε ἐκέλευσε σὺν τῇ εἱερᾷ γραμῇ (<i>sic</i>) <i>Latomus</i> 30.1971.353 (Pesinunte III d.C.), aunque quizá por [[γράμμα]] ‘[[decreto]]’, cf. [[γράμμα]] II 3.