εἰσέρχομαι: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> ἐσ- <i>Il</i>.17.157, <i>Od</i>.15.407, Emp.B 100.12, Pi.<i>N</i>.10.16, A.<i>Pers</i>.845, Hdt.1.24, <i>IG</i> 1³.61.52 (V a.C.), Th.1.134, Orác. en <i>ISestos</i> 11.25 (II d.C.), D.C.41.39.1<br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. ind. 1^a sg. εἰσῆλθα <i>SEG</i> 34.1217.4 (Lidia II d.C.), 3^a sg. εἰσήλυθε Theoc.25.182, 3^a plu. εἰσήλθοσαν [[LXX]] <i>Io</i>.2.1, 1<i>Ma</i>.8.19, D.C.<i>Epit</i>.7.26.12, εἰσῆλθαν <i>PGen</i>.3.17 (II d.C.), dór. subj. 1^a plu. εἰσένθωμες Theoc.15.68]<br /><b class="num">I</b> sent. fís.<br /><b class="num">1</b> c. dif. constr. de direcc. [[entrar]]<br /><b class="num">a)</b> c. suj. de pers. y ac. ἤδη καὶ Φρυγίην εἰσήλυθον <i>Il</i>.3.184, ἀλλ' εἰσέρχεο τεῖχος mas entra en la muralla</i>, <i>Il</i>.22.56, βασιλεὺς αὐλὰν ἐσῆλθεν Pi.l.c., cf. Orph.<i>A</i>.393, ἐγὼ Σελλῶν ἐσελθὼν [[ἄλσος]] S.<i>Tr</i>.1167, δόμους E.<i>Alc</i>.563, κρύφιος ... χθόνα E.<i>HF</i> 598, μαντεῖον τόδε E.<i>Io</i> 69, ὅππως τ' εὔυδρον Νεμέης εἰσήλυθε χῶρον (θηρίον) Theoc.25.182, τὸ τρίπυλον <i>SEG</i> 42.1065.39 (Colofón II a.C.), πόλεις Aristid.<i>Or</i>.50.8, c. prep. εἰς, ἐπί y ac. o adv. de direcc. εἰς τὸ τεῖχος Ar.<i>Au</i>.1209, ἐς [[οἴκημα]] Th.1.134, cf. Ph.<i>Fr.Gen</i>.4.145, Plu.<i>Cic</i>.28, [[LXX]] <i>Io</i>.2.1, εἰς τὴν ... παλαίστραν Pl.<i>Chrm</i>.153a, εἰς τοὐπτάνιον Damox.2.45, εἰς τὴν πατρίδα Plb.4.54.3, εἰς τὴν πόλιν [[LXX]] 3<i>Re</i>.12.24k, cf. <i>Eu.Marc</i>.11.11, <i>Act.Ap</i>.10.24, 19.30, D.C.<i>Epit</i>.7.26.12, εἰς τὸ [[βουλευτήριον]] [[LXX]] 1<i>Ma</i>.8.19, τὰς ψυχὰς ... εἰς ἕτερα ζῷα λέγων εἰσέρχεσθαι Pythag. en D.S.10.6, ἐπὶ τὸ [[δεῖπνον]] X.<i>An</i>.7.3.21, οἴκαδε Pl.<i>Hp.Ma</i>.304d, X.<i>HG</i> 5.4.28, abs. ὥσπερ πτωχὸν ἐσερχόμενον como a un mendigo que entra</i> en la casa, Thgn.278, τὸν μὲν ἐσελθόντ' ἔγνον ὀφθαλμοὶ πατρός Pi.<i>P</i>.4.120, εἰσῆλθε πολλῶν ἁρματηλατῶν μέτα entró (en la competición) con muchos conductores de carros</i> S.<i>El</i>.700, ἀλλ' οὐχὶ φωράσων ἔγωγ' [[εἰσέρχομαι]] Ar.<i>Nu</i>.499, πᾶσαι ἅμ' εἰσένθωμες entremos todas juntas (al palacio)</i>, Theoc.15.68, ὥστ' εἰσελθόντα τὸν αἴγινθον οὐκέτ' ἔχειν ἐκπτῆναι ref. una jaula, D.P.<i>Au</i>.3.14, Ar.<i>Ra</i>.520, Men.<i>Sam</i>.390, Aesop.147.3, Luc.<i>Philops</i>.31, <i>PGen</i>.l.c., en lugar sagrado <i>SEG</i> [[l.c.]], frec. c. pred. del suj. [[γάμβρος]] εἰσέρχεται ἶσος Ἄρευι Sapph.111.5, Μυσὸς εἰσῆλθεν ἐν ἑκατέρᾳ τῇ χειρὶ ἔχων πέλτην X.<i>An</i>.6.1.9, εἰσῆλθεν ἡ ἑταίρα φέρουσα τὸν γλυκύν Alex.60.1<br /><b class="num">•</b>de actores, coros [[entrar en escena]] καθάπερ γὰρ εἰσῆλθον [[ἔγωγε]] ὥσπερ χοροὺς κρίνω Pl.<i>R</i>.580b<br /><b class="num">•</b>en part. indicando orientación ἐμ μὲν δεξιοῖς εἰσερχομένων a mano derecha según se entra</i>, <i>TAM</i> 2.604.3 (Tlos, imper.), εἰσερχομένων ἐκ τῆς ἱερᾶς ἀγορᾶς ἐν δεξιᾷ <i>SEG</i> 28.953.58 (Cízico I d.C.), cf. <i>ISmyrna</i> 221.1 (imper.)<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ εἰσερχόμενον]] = [[la entrada]] τὰ πρὸ τοῦ [[εἰσελθεῖν]] ἐσόρια las tumbas que están delante de la [[entrada]]</i>, <i>ISmyrna</i> 221.3 (imper.);<br /><b class="num">b)</b> c. suj. no de pers. οὐδεὶς ἄγγοσδ' ὄμβρος ἐσέρχεται nada de agua entra en el vaso</i> en el [[experimento]] de la [[clepsidra]], Emp.B 100.12, ἡ κραυγή μου ... εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ [[LXX]] <i>Ps</i>.17.7, τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα <i>Eu.Matt</i>.15.11, ὕδωρ εἰς τὴν ζώρυγα (<i>sic</i>) <i>PMeyer</i> 20.18 (III d.C.), ἡ ψύξις εἰσερχομένη παρὰ τὰ ἐν βάθει μόρια Pall.<i>in Hp</i>.145, ὀπὰς ... δι' ὧν φῶς τε αὐτοῖσιν εἰσέρχεται Megasth.20(a).4, βόθρους δ' ἐπὴν ἐσέλθῃ [[αἷμα]] μέλαν Orác. en <i>ISestos</i> [[l.c.]]<br /><b class="num">•</b>c. compl. sobreentendido por cont.: del alimento, el aire, etc. [[entrar en el cuerpo]] τῆς τροφῆς εἰσελθούσης γλυκείας Arist.<i>Mete</i>.355^b7, [[ἄνευ]] ὀσμῆς τὸ πνεῦμα εἰσέρχεται Thphr.<i>Sens</i>.85, cf. Gal.4.711<br /><b class="num">•</b>de dinero [[entrar en las arcas]], [[ingresar]] τῶν προσόδων πολλὰς ἐκλιπούσας καὶ τὰς εἰσελθούσας ... καταδαπανηθείσας X.<i>Vect</i>.5.12, κεφάλαιον ... τοῦ ἐπὶ τῆς ἡμετέρας ἀρχῆς εἰσελθόντος (ἀργυρίου) <i>IG</i> 11(2).161A.122, cf. 162A.29 (ambas III a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[entrar en casa de]], [[entrar a visitar]], [[presentarse ante]] c. παρά, πρός y ac. de pers. σὺν τούτοις οὖν ὁ Κῦρος εἰσελθὼν πρὸς τὸν Κυαξάρην X.<i>Cyr</i>.3.3.13, πρὸς τὴν ἀδελφήν <i>Bell.Syr.Ann</i>.4.20, διὰ τούτων ... πρὸς τοὺς στρατηγούς Plb.3.99.2, καὶ τὴν θύραν κόψας εἰσῆλθε πρὸς αὐτόν y tras golpear la puerta entró en su casa</i> Plu.<i>Alc</i>.8, cf. I.<i>AI</i> 8.235, <i>Apoc</i>.3.20, καὶ σὺ εἰσέρχῃ πρὸς ἐμὲ ὡς πρὸς φιλόσοφον Arr.<i>Epict</i>.3.1.24, de la visita del médico εἰσελθὼν πρὸς ἄρρωστον Gal.18(2).36, μετὰ τῶν ἄλλων ἰατρῶν εἰσελθὼν παρά τινα τῶν καμνόντων Pl.<i>Grg</i>.456b, c. compl sobreentendido por cont. εἰσελήλυθεν δέ τις ἰατρός; ¿y ha venido a visitarte algún médico?</i> Men.<i>Asp</i>.428, ὅτε ὁ ἐπιστράτηγος εἰσήρχετο con ocasión de la visita del estratego</i>, <i>SB</i> 4425re.6.13 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[presentarse]] para una competición τῶν εἰσελθόντων πρὸς αὐτὸν ἄριστ' ἐμάχετο D.18.319<br /><b class="num">•</b>jur. [[presentarse]] a [[juicio]], [[comparecer como acusado ante un tribunal]], c. ac. εἰσῆλθον τὴν γραφήν comparecí en el proceso</i> D.18.105, cf. 21.6, γραφεὶς τὸν ἀγῶνα τοῦτον εἰς ὑμᾶς εἰσῆλθον acusado me presenté a este juicio ante vosotros</i> D.18.103, c. constr. prep. o adv. εἰς τὸ [[δικαστήριον]] Pl.<i>Grg</i>.522b, D.21.176, cf. Lys.13.38, <i>ISinuri</i> 11.8 (heleníst.), [[δεῦρο]] Pl.<i>Ap</i>.29c, abs. Ἀππιανὸς εἰσελθὼν εἶπεν <i>A.Al</i>.11.4.3<br /><b class="num">•</b>tb. como acusador εἰσελθεῖν εἰς ὑμᾶς acudir al tribunal</i> D.59.1, εἰς ταύτην τὴν βουλήν presentarse (como denunciante) ante este Consejo</i> Lys.13.21, εἰς τὸ συνέδριον <i>SEG</i> 22.266.9 (Argos II/I a.C.), τοὺς ὑπὲρ τῶν κοινῶν εἰσεληλυθότας δικαστάς D.18.278, cf. Lys.13.12.<br /><b class="num">3</b> [[subir]], [[llegar]] hasta un punto, ref. la [[crecida]] del Nilo ὁ ... [Νε] ῖλος εἰσῆλθεν εἰς τὸ[ν] πυλῶνα τῆς πόλεως <i>IPh</i>.2.187 (V d.C.), cf. <i>IPDésert</i> 115 (II d.C.).<br /><b class="num">II</b> sent. no fís.<br /><b class="num">1</b> [[introducirse en medio de]] c. ac. δεινὰ πέλωρα θεῶν εἰσῆλθ' ἑκατόμβας <i>Il</i>.2.321.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de pers. [[entrar a pertenecer o formar parte de]] εἰσῆλθεν εἰς τοὺς ἐφήβους X.<i>Cyr</i>.1.5.1, εἰς τὸ [[βουλευτήριον]] Lys.31.1, εἰς [φυλ] ὴν ... ἣν ἂν βούληται <i>IIl</i>.25.31 (III a.C.), εἰς σύγκλητον <i>Didyma</i> 296.9 (I a./d.C.), εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου <i>Eu.Matt</i>.25.21<br /><b class="num">•</b>[[acceder]] al trono, a un cargo, etc., [[entrar en funciones]], [[empezar a desempeñar]] abs. ἐπειδὰν ἐσέλθɛ̄ι ἑ πρυτανεία ἑ δευτέρα <i>IG</i> [[l.c.]], frec. en part. perf. πέντε ἑμέρας ἐσελɛ̄λυθύας τε͂ς πρυτανείας haciendo cinco días que la pritanía había entrado en funciones</i>, <i>IG</i> 1³.369.10, cf. 364.11, 365.26 (todas V a.C.), ἐπειδὴ δὲ οὑτοσὶ ὁ βασιλεὺς εἰσῆλθεν Antipho 6.44, c. εἰς y ac. εἰσελθὼν γὰρ εἰς τὴν ἀρχὴν τῇ νουμενίᾳ <i>ISestos</i> 1.61 (II a.C.), καὶ πρὶν ἐς τὴν ὑπατείαν ... [[ἐσελθεῖν]] D.C.41.39.1.<br /><b class="num">3</b> c. suj. de pers. [[entrar en]], fig. [[ponerse a]] c. εἰς y ac. εἰσῆλθον εἰς τὸ προκείμενον ὄργανον εἰς τὰς ι̅δ̅ μοίρας me he puesto a (trabajar en) la tabla de cálculo (estudiando) las catorce partes</i> Vett.Val.19.17, ταύτας (ὥρας) ἔχων εἰσῆλθον κατὰ τὸ [[ἔγκλιμα]] καὶ εὗρον ... Vett.Val.303.25, cf. 348.10<br /><b class="num">•</b>c. n. abstr. [[caer en]] fig. ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν para que no caigáis en tentación</i>, <i>Eu.Matt</i>.26.41.<br /><b class="num">4</b> c. suj. de abstr. [[invadir]], [[alcanzar]], [[entrarle a uno]] c. ac. de pers. μένος ... οἷόν τ' ἄνδρας ἐσέρχεται furor como el que invade a los hombres</i>, <i>Il</i>.17.157, πείνη δ' οὔ ποτε δῆμον ἐσέρχεται el hambre nunca llega al pueblo</i>, <i>Od</i>.l.c., ὥς με πόλλ' ἐσέρχεται κακῶν ἄλγη A.<i>Pers</i>.845, τὸν Κροῖσον [[γέλως]] Hdt.6.125, λέκτρων σῶν πόθος μ' E.<i>IA</i> 1410, tb. c. dat. de pers. τοῖσι ἐσελθεῖν ἡδονή Hdt.1.24, αὐτῷ τε Καμβύσῃ ἐσελθεῖν οἶκτόν τινα que al propio Cambises le invadió un sentimiento de piedad</i> Hdt.3.14, τοῖν τρὶς ἀθλίοιν ἔρις κακή S.<i>OC</i> 372, μοι ... τις ὑποψία Pl.<i>Ly</i>.218c, cf. <i>R</i>.330d, tb. c. dat. de anim. εἰσέρχεται μὲν ἰχθύων πλωτῷ γένει del amor, S.<i>Fr</i>.941.9.<br /><b class="num">5</b> c. ac. o dat. de pers. y or. complet. como suj. [[ocurrírsele a uno]], [[venir a las mientes]], [[pensar]] c. inf. suj. τὸν δὲ ὡς ἐσῆλθε θεῖον εἶναι τὸ πρῆγμα Hdt.3.42, cf. 7.46, εἰσῆλθεν δή με ... φοβηθῆναι Pl.<i>Lg</i>.835d<br /><b class="num">•</b>c. ὡς: εἰσελθέτω σε μήποθ' ὡς ἐγὼ ... jamás se te ocurra que yo ...</i> A.<i>Pr</i>.1002, τὸν δὲ ἀκούσαντα ἐσῆλθε [[αὐτίκα]] ὡς εἴη τέρας Hdt.8.137<br /><b class="num">•</b>c. otros regímenes o abs. καί νιν εἰσῆλθεν τάδε· ὅρκους συνάψαι E.<i>IA</i> 57, τῷ δὲ Κροίσῳ ... ἐσελθεῖν ... τὸ τοῦ Σόλωνος ... τὸ μηδένα εἶναι τῶν ζωόντων ὄλβιον y a Creso le vino a las mientes lo de Solón, aquello de que nadie de entre los vivos es feliz</i> Hdt.1.86, αὐτοὺς καὶ τὸ τοῦ Σόλωνος εἰσέρχεται σκοπεῖσθαι κελεύοντος ... Gal.1.16, κἀκεῖνο εἰσέρχεταί σε, ὡς ... Luc.<i>Merc.Cond</i>.16, ἐρωτᾶν οἷον καὶ ... ἡμῖν [[ἔναγχος]] εἰσῆλθε διαλεγομένοις preguntar algo como lo que hace poco se nos ocurrió en una conversación</i> Pl.<i>Tht</i>.147c.<br /><b class="num">III</b> tr., jur. [[presentar ante la justicia]] una demanda judicial εἰς ὑμᾶς εἰσελθεῖν τὰς πρὸς τουτουσὶ δίκας D.28.17, τὸν κατ' αὐτοῦ λόγον Isoc.11.argumen.14, ποῖ οὖν [[δεῖ]] ταύτην εἰσελθεῖν τὴν δίκην; D.35.49.