ἐκφαίνω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. sin contr. 3^a sg. ἐκφανέει Luc.<i>Syr.D</i>.32; aor. pas. 3^a sg. ἐξεφαάνθη <i>Il</i>.4.468, Hes.<i>Th</i>.200, A.R.1.1310, Aret.<i>SA</i> 8.2.2, 3^a plu. ἐξεφάανθεν <i>Il</i>.19.17, pas. intr. en -η 3^a sg. ἐξεφάνη <i>Il</i>.19.46, Sol.1.28, dór. ἐξέφᾱνα Pi.<i>N</i>.4.68, 3^a plu. ἐξέφανεν Pi.<i>O</i>.13.18; dór. perf. ind. 3^a plu. ἐκπεφάναντι Sophr.79, pas. part. ἐκπεφασμένος S.<i>Fr</i>.314.279]<br /><b class="num">I</b> intr., frec. en v. med. y med.-pas.<br /><b class="num">1</b> c. suj. de cosa, gener. en aor. [[relumbrar]], [[brillar]] οἱ ὄσσε δεινὸν ὑπὸ βλεφάρων, ὡς εἰ σέλας ἐξεφάανθεν <i>Il</i>.19.17, ἐξεφάνη τοῦ πυρὸς ἡ [[αὐγή]] Gr.Nyss.<i>Hex</i>.M.44.72D<br /><b class="num">•</b>de astros [[brillar]], [[salir]], [[aparecer]] ἀστέρων τινῶν ἐκφανέντων Th.2.28, cf. Phld.<i>Sign</i>.11.3, ἐκ δ' Ἄρκτοι τ' ἐφάνησαν Theoc.22.21 (tm.), ἐκφανείσης τῆς σελήνης D.C.<i>Epit</i>.8.7.1, de la estrella que condujo a los Magos, Gr.Naz.M.37.428A.<br /><b class="num">2</b> [[salir a la luz]], [[aparecer]] tras una ocultación, [[mostrarse]] c. suj. de pers. y anim. οὕνεκ' Ἀχιλλεὺς ἐξεφάνη <i>Il</i>.19.46, cf. X.<i>Cyr</i>.4.5.56, ἐκτὸς τῶν Ἄλπεων ἐκφανείς D.C.<i>Epit</i>.8.23.6, οὐδέ τις αὐτῶν ἐξεφάνη <i>Od</i>.10.260, ἐκφαίνουσιν ἦδη τοῦ ἔαρος hacen su aparición cuando ha comenzado ya la primavera</i> los oseznos a los tres meses de nacer, Arist.<i>HA</i> 579^a28<br /><b class="num">•</b>tb. c. suj. de partes del cuerpo [[quedar al descubierto]] πλευρά, τά οἱ κύψαντι παρ' ἀσπίδος ἐξεφαάνθη los costados que quedaron al descubierto junto al escudo al inclinarse él</i>, <i>Il</i>.4.468, (φλέψ) ἐς τὰ κυρτὰ ... ἐξεφαάνθη Aret.l.c.<br /><b class="num">•</b>de cosas δοῦρα Χαρύβδιος ἐξεφαάνθη <i>Od</i>.12.441, εἰκὼν ... αὐτοῦ κηρίνη ... ἐξεφαίνετο D.C.56.34.1.<br /><b class="num">3</b> c. suj. de divinidades [[mostrarse]], [[manifestarse]], [[aparecer]], [[aparecerse]] frec. c. dat. de pers. (τοῖσι) δὲ Λητοὺς υἱὸς ... ἐξεφάνη A.R.2.676, τοῖσιν δὲ [[Γλαῦκος]] ... ἁλὸς ἐξεφαάνθη A.R.1.1310, παρθένος ἐκφαίνεταί μοι Ach.Tat.1.4.2<br /><b class="num">•</b>fig. de abstr. [[descubrirse]], [[ponerse de manifiesto]] (τίσις) πάντως δ' ἐς τέλος ἐξεφάνη Sol.1.28, ἐκπεφάναντί τεος ταὶ δυσθαλίαι tus desgracias se han puesto de manifiesto</i> Sophr.l.c., δείξω δὲ Θησεῖ πρᾶγμα κἀκφανήσεται E.<i>Hipp</i>.42, ἐκφανήσεσθαι τί ποτ' ἐστὶν τὸ καλόν Pl.<i>Hp.Ma</i>.295a<br /><b class="num">•</b>como una forma de generación [[salir a la luz]], [[proceder de]], [[surgir]] ὅτι μηδέων ἐξεφαάνθη porque surgió de los genitales</i> dicho de Afrodita y como etim. de φιλομμηδής Hes.<i>Th</i>.200, de Hermes ἑκτὸν ἦμαρ ἐκπεφασμένος S.<i>Fr</i>.314.279, fig. ταὶ Διωνύσου πόθεν ἐξέφανεν ... χάριτες; ¿de dónde salieron las gracias (e.d. los cantos) de Dioniso?</i> Pi.<i>O</i>.13.18, cf. <i>AP</i> 12.119 (Meleagr.).<br /><b class="num">4</b> c. suj. de pers. y pred. [[mostrarse]], [[revelarse como]], [[parecer]] ὅ τε δειλὸς ἀνὴρ ὅς τ' ἄλκιμος ἐξεφαάνθη <i>Il</i>.13.278, δίκαιοι δ' [[αὖθις]] ἐκφανούμεθα S.<i>Ph</i>.82, σὺ μὲν γὰρ οὐδ' ... ἐκφανῇ κακή S.<i>OT</i> 1063, ὡς γενναῖος ἐκφαίνῃ πατρί E.<i>Hipp</i>.1452, ἐκφαίνειν οἶκας σεωυτὸν ἐόντα τοῦ πατρὸς οὐδὲν ἥσσω Hdt.3.71, ἐξεφαινόμεσθα ... λόγχαισ' ἐπείγοντες φόνον E.<i>Fr</i>.495.5, tb. de cosas y abstr. ἡ δὲ μεγίστη (φλέψ) ἐκφαίνεται παχεῖα Diog.Apoll.6.20, γογγύλοι ἐκφαίνουσιν ciertos higos, Nic.<i>Th</i>.855, ἐκφαίνεταί τις ἐπίνοια τοῦ νομοθέτου περιττή D.S.12.15.<br /><b class="num">II</b> tr. en v. act.<br /><b class="num">1</b> [[sacar a la luz]], [[hacer visible]], [[alumbrar]] como una forma de generación σήμερον ἄνδρα φόωσδε ... [[Εἰλείθυια]] ἐκφανεῖ Ilitía alumbrará hoy un hombre</i>, e.e., nacerá un hombre</i>, <i>Il</i>.19.104, en procesos naturales (θεός) ἥβης ἐκφαίνει σήματα γιγνομένης la divinidad hace visibles las señales de la juventud que llega</i> Sol.19.4, frec. de plantas τῷ κυούμενον πρότερον ... ἐκφαίνειν ref. la palmera, Thphr.<i>CP</i> 1.20.2, ἱερὸν ἐκφαίνουσα [[δέμας]] βλαστοῖς de Perséfona, Orph.<i>H</i>.29.13, [[γεώργιον]] ξύλου ἐκφαίνει ὁ καρπὸς αὐτοῦ el fruto del árbol testimonia su cultivo</i> [[LXX]] <i>Si</i>.27.6.<br /><b class="num">2</b> [[mostrar]], [[poner en evidencia]], [[exhibir]] ἐκ δέ τε πᾶσαν φαῖνε βίην Hes.<i>Th</i>.688 (tm.), με φίλοισι πᾶσι μάλ' ἐκφαίνει me exhibe ante todos mis amigos</i> Thgn.1342, πολυειδέα μορφήν Luc.<i>Syr.D</i>.32, cf. <i>Vit.Aesop.G</i> 23, νεκρὸν ... τραύματα ἐκφαίνοντα D.C.44.35.4.<br /><b class="num">3</b> [[mostrar]] lo oculto, [[desvelar]], [[descubrir]] gener. c. ac. abstr. τραχὺν ἐκφανεῖν νόον Sol.23.15, ἐκφαίνει πάντων χρόνος ἦθος ἑκάστου Thgn.967, cf. E.<i>Hipp</i>.428, ἐξέφηνας ἐς φάος κακά E.<i>Hipp</i>.368, πᾶσαν κακότητα ἐξέφαινε ἐς τοὺς πολιήτας Hdt.5.92η, cf. 1.117, δειλίαν Pl.<i>Mx</i>.246e, αἱ τούτων φωναὶ ... ἐκφαίνουσι τὸ μέλλον ref. una ciudad sitiada, Aen.Tact.23.2, παντὶ ἀνθρώπῳ μὴ ἔκφαινε σὴν καρδίαν [[LXX]] <i>Si</i>.8.19, πρῶτος ἐξέφανεν τὴν δοκοῦσαν κατάραν Iust.Phil.<i>Dial</i>.90.3<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de pers. o dioses εἰ μὴ τὸν αὐτόχειρα ... ἐκφανεῖτ' ἐς ὀφθαλμοὺς ἐμούς si no descubrís al asesino ante mis ojos</i> S.<i>Ant</i>.307, a una persona escondida, Hst.3.36, τίς ... ἀντήλιον πρόσωπον ἐκφαίνει θεῶν; E.<i>Io</i> 1550<br /><b class="num">•</b>[[denunciar]] τοῦτον ... ἐκφαίνοντες καὶ παραδίδοντες νομίμῳ δικαστῇ <i>Cod.Iust</i>.1.5.16.5.<br /><b class="num">4</b> en cont. de lengua [[desvelar]], [[revelar]], [[contar]] frec. c. dat. o rég. prep. δῶρα καὶ κράτος ἐξέφαναν ἐγγενές αὐτῷ Pi.<i>N</i>.4.68, τὸ κρυφθὲν ἐκφανεῖς ἀνακτόρων S.<i>Fr</i>.757.4, cf. <i>OT</i> 329, ἐκφήνας τήν τε ἑωυτοῦ γνώμην Hdt.5.36, Plb.30.30.5, Luc.<i>Demon</i>.1, λόγον Hdt.2.49, E.<i>Hipp</i>.881, Aristid.Quint.73.12, τὴν ... αἰτίην Hdt.6.3, cf. Vett.Val.291.15, τοῦτο (τὸ πρῆγμα) ἐς ὑμέας ἐκφῆναι Hdt.3.65, ref. oráculos, conocimientos ocultos ὡς τὸ Πυθικὸν ... μαντεῖον ἐξέφηνεν ... ἐμοί S.<i>OT</i> 243, ἄρρητα ἱρὰ ἐφήνασαν Μιλτιάδῃ Hdt.6.135, τὸ ἀπόρρητον Paus.4.12.6, I.<i>BI</i> 1.442, cf. Clem.Al.<i>Paed</i>.1.8.66, τὴν σοφίαν Luc.<i>ITr</i>.26, τὰ διαπορούμενα Posidon.150b, τὴν τῆς συμμετρίας καὶ ἀσυμμετρίας φύσιν Iambl.<i>VP</i> 246, ref. lo escrito τὰς διαθήκας D.C.59.1.5, [[γράμμα]] οὐδὲν ἐξέφηνε D.C.78.21.1<br /><b class="num">•</b>c. interr. indir. ἕως ἂν ἡμῖν ἐκφανῆτον ἐφ' ᾧ αὐτὼ σπουδάζετον hasta que ellos dos nos revelen de qué se ocupan</i> Pl.<i>Euthd</i>.288c.<br /><b class="num">5</b> [[declarar]] πόλεμον πρός ἡμᾶς X.<i>An</i>.3.1.16.