Anonymous

δαίμων: Difference between revisions

From LSJ
m
no edit summary
m (Text replacement - "D.S." to "D.S.")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=daimon
|Transliteration C=daimon
|Beta Code=dai/mwn
|Beta Code=dai/mwn
|Definition=-ονος, voc.<br><span class="bld">A</span> [[δαίμων]] S.''OC''1480 (lyr.), [[δαῖμον]] Theoc.2.11, ὁ, ἡ, [[god]], [[goddess]], of [[individual]] [[god]]s or [[goddess]]es, Il.1.222, 3.420, etc.; δαίμονι [[ἶσος]] 5.438; ἐμίσγετο δαίμονι δαίμων, of [[Φιλίη]] and [[Νεῖκος]], Emp. 59.1:—but more freq. of the [[divine]] [[power]] (while [[θεός]] denotes a [[God]] in person), the [[deity]], cf. Od.3.27; [[πρὸς δαίμονα]] = [[against the divine power]], Il.17.98; [[σὺν δαίμονι]] = [[by god's grace]], 11.792; [[κατὰ δαίμονα]], [[almost]], = [[τύχῃ]], [[by chance]], [[Herodotus|Hdt.]]1.111; τύχᾳ δαίμονος Pi.''O.''8.67; [[ἄμαχος]] δαίμων., i.e. [[destiny]], B.15.23: in plural, [[ὅτι δαίμονες θέλωσιν]], [[what the Gods ordain]], Id.16.117; ταῦτα δ' ἐν τῷ δ. S. ''OC''1443; ἡ τύχη καὶ ὁ δ. Lys. 13.63, cf.Aeschin.3.111; κατὰ δαίμονα καὶ [[συντυχία]]ν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''544.<br><span class="bld">2</span> the [[power controlling the destiny of individuals]]: hence, one's [[lot]] or [[fortune]], δτυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δ. Od.5.396, cf. 10.64; δαίμονος αἶσα κακή 11.61; [[δαίμονα δώσω]] = [[I will deal thee fate]], i.e. [[I will kill thee]], I1.8.166; freq. in Trag. of [[good fortune]] or [[ill fortune]], ὅταν ὁ δ. εὐροῇ [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''601; δ. ἀσινής Id.''Ag.''1342 (lyr.); κοινός Id.''Th.''812; γενναῖος πλὴν τοῦ δαίμονος S.''OC''76; δαίμονος σκληρότης Antipho 3.3.4; τὸν οἴακα στρέφει δ. ἑκάστῳ Anaxandr.4.6; personified as the [[good genius]] or [[evil genius]] of a family or person, δ. τῷπλεισθενιδῶν A.''Ag.''1569, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1194 (lyr.); ὁ ἑκάστου δ. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 107d, cf. ''PMag.Lond.''121.505, Iamb.''Myst.''9.1; ὁ δ. ὁ τὴν ἡμετέραν μοῖραν λελογχώς Lys.2.78; ἅπαντι δαίμων ἀνδρὶ [[συμπαρίστημι|συμπαρίσταται]] εὐθὺς γενομένῳ [[μυσταγωγός|μυσταγωγὸς]] τοῦ βίου = a [[spirit]] [[assist]]s every man from [[birth]] to be the [[leader]] of his [[life]] Men.16.2 D.; δ. ἀλάστορες Id.8D.; ὁ μέγας [τοῦ Καίσαρος] δ. Plu.''Caes.''69; ὁ σὸς δ. [[κακός]] ibid.; ὀμνύω δέ σοι τὸν βασιλέως δαίμονα Id.''Art.''15; ἦθος ἀνθρώπῳ δ. Heraclit.119; Ξενοκράτης φησὶ τὴν ψυχὴν ἑκάστου εἶναι δ. Arist.''Top.''112a37.<br><span class="bld">II</span> [[δαίμονες]], οἱ, [[souls of men of the golden age]], acting as tutelary deities, Hes.''Op.'' 122, Thgn.1348, Phoc.15, Emp.115.5, etc.; θεῶν, δ., ἡρώων, τῶν ἐν Ἅιδου [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 392a: less freq. in sg., δαίμονι δ' οἷος ἔησθα τὸ [[ἐργάζεσθαι]] ἄμεινον Hes.''Op.''314; τὸν τὲ δ. Δαρεῖον ἀγκαλεῖσθε, of the deified [[Darius]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''620; ῦν δ' ἐστὶ μάκαιρα δ., of Alcestis, E.''Alc.''1003 (lyr.), cf.''IG''12(5).305.5 (Paros): later, of [[departed souls]], Luc.''Luct.''24; [[δαίμοσιν εὐσεβέσιν]], = [[Dis Manibus]], IG14.1683; so θεοὶ δ., ib.938, al.: also, [[ghost]], Paus.6.6.8.<br><span class="bld">2</span> generally, [[spiritual being]] or [[semi-divine being]] inferior to the Gods, Plu.2.415a, al., Sallust.12, Dam.''Pr.''183, etc.; esp. [[evil spirit]], [[demon]], Ev.Matt.8.31, J.''AJ''8.2.5; φαῦλοι δ. Alex.Aphr.''Pr.''2.46; δαίμονος [[ἔσοδος]] εἰς τὸν ἄνθρωπον, Aret.''SD''1.4; πρᾶξις ἐκβάλλουσα δαίμονας ''PMag.Par.''1227.<br><span class="bld">3</span> [[ἀγαθὸς δαίμων]] = the [[Good Genius]] to whom a toast was drunk after dinner, Ar.''V.''525, Nicostr.Com.20, [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.3, Plu.2.655e, Philonid. ap. Ath.15.675b, Paus.9.39.5, ''IG''12(3).436 (Thera), etc.; of [[Nero]], ἀ. δ. τῆς οἰκουμένης ''OGI''666.3; of the Nile, ἀ. δ. ποταμός ib.672.7 (i A.D.); of the tutelary [[genius]] of individuals (supr. 1), ἀ. δ. Ποσειδωνίου ''SIG''1044.9 (Halic.): pl., δαίμονες ἀ., = Lat. [[Di Manes]], ''SIG''1246 (Mylasa): Astrol., [[ἀγαθός]], [[κακός]] δαίμων, names of [[celestial]] [[κλῆροι]], Paul.Al.''N.''4, ''O.''1, etc. (Less correctly written [[Ἀγαθοδαίμων]], [[quod vide|q.v.]]).<br><span class="bld">B</span> = [[δαήμων]], [[knowing]], [[δαίμων μάχης]] = [[skilled in fight]], Archil.3.4. ([[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''398b, suggests this as the orig. sense; while others would write [[δαήμονες]] in Archil., and get rid of this sense altogether; cf. however [[αἵμων]]. More probably the [[root]] of [[δαίμων]] ([[deity]]) is [[δαίω]] = to [[distribute]] destinies; cf. Alcm.48.)
|Definition=δαίμονος, voc.<br><span class="bld">A</span> [[δαίμων]] S.''OC''1480 (lyr.), [[δαῖμον]] Theoc.2.11, ὁ, ἡ, [[god]], [[goddess]], of [[individual]] [[god]]s or [[goddess]]es, Il.1.222, 3.420, etc.; δαίμονι [[ἶσος]] 5.438; ἐμίσγετο δαίμονι δαίμων, of [[Φιλίη]] and [[Νεῖκος]], Emp. 59.1:—but more freq. of the [[divine]] [[power]] (while [[θεός]] denotes a [[God]] in person), the [[deity]], cf. Od.3.27; [[πρὸς δαίμονα]] = [[against the divine power]], Il.17.98; [[σὺν δαίμονι]] = [[by god's grace]], 11.792; [[κατὰ δαίμονα]], [[almost]], = [[τύχῃ]], [[by chance]], [[Herodotus|Hdt.]]1.111; τύχᾳ δαίμονος Pi.''O.''8.67; [[ἄμαχος]] δαίμων., i.e. [[destiny]], B.15.23: in plural, [[ὅτι δαίμονες θέλωσιν]], [[what the Gods ordain]], Id.16.117; ταῦτα δ' ἐν τῷ δ. S. ''OC''1443; ἡ τύχη καὶ ὁ δαίμων Lys. 13.63, cf.Aeschin.3.111; κατὰ δαίμονα καὶ [[συντυχία]]ν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''544.<br><span class="bld">2</span> the [[power controlling the destiny of individuals]]: hence, one's [[lot]] or [[fortune]], δτυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δ. Od.5.396, cf. 10.64; δαίμονος αἶσα κακή 11.61; [[δαίμονα δώσω]] = [[I will deal thee fate]], i.e. [[I will kill thee]], I1.8.166; freq. in Trag. of [[good fortune]] or [[ill fortune]], ὅταν ὁ δαίμων εὐροῇ [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''601; δ. ἀσινής Id.''Ag.''1342 (lyr.); κοινός Id.''Th.''812; γενναῖος πλὴν τοῦ δαίμονος S.''OC''76; δαίμονος σκληρότης Antipho 3.3.4; τὸν οἴακα στρέφει δ. ἑκάστῳ Anaxandr.4.6; personified as the [[good genius]] or [[evil genius]] of a family or person, δ. τῷπλεισθενιδῶν A.''Ag.''1569, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1194 (lyr.); ὁ ἑκάστου δ. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 107d, cf. ''PMag.Lond.''121.505, Iamb.''Myst.''9.1; ὁ δαίμων ὁ τὴν ἡμετέραν μοῖραν λελογχώς Lys.2.78; ἅπαντι δαίμων ἀνδρὶ [[συμπαρίστημι|συμπαρίσταται]] εὐθὺς γενομένῳ [[μυσταγωγός|μυσταγωγὸς]] τοῦ βίου = a [[spirit]] [[assist]]s every man from [[birth]] to be the [[leader]] of his [[life]] Men.16.2 D.; δ. ἀλάστορες Id.8D.; ὁ μέγας [τοῦ Καίσαρος] δ. Plu.''Caes.''69; ὁ σὸς δ. [[κακός]] ibid.; ὀμνύω δέ σοι τὸν βασιλέως δαίμονα Id.''Art.''15; ἦθος ἀνθρώπῳ δ. Heraclit.119; Ξενοκράτης φησὶ τὴν ψυχὴν ἑκάστου εἶναι δ. Arist.''Top.''112a37.<br><span class="bld">II</span> [[δαίμονες]], οἱ, [[souls of men of the golden age]], acting as tutelary deities, Hes.''Op.'' 122, Thgn.1348, Phoc.15, Emp.115.5, etc.; θεῶν, δ., ἡρώων, τῶν ἐν Ἅιδου [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 392a: less freq. in sg., δαίμονι δ' οἷος ἔησθα τὸ [[ἐργάζεσθαι]] ἄμεινον Hes.''Op.''314; τὸν τὲ δ. Δαρεῖον ἀγκαλεῖσθε, of the deified [[Darius]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''620; ῦν δ' ἐστὶ μάκαιρα δ., of Alcestis, E.''Alc.''1003 (lyr.), cf.''IG''12(5).305.5 (Paros): later, of [[departed souls]], Luc.''Luct.''24; [[δαίμοσιν εὐσεβέσιν]], = [[Dis Manibus]], IG14.1683; so θεοὶ δ., ib.938, al.: also, [[ghost]], Paus.6.6.8.<br><span class="bld">2</span> generally, [[spiritual being]] or [[semi-divine being]] inferior to the Gods, Plu.2.415a, al., Sallust.12, Dam.''Pr.''183, etc.; esp. [[evil spirit]], [[demon]], Ev.Matt.8.31, J.''AJ''8.2.5; φαῦλοι δ. Alex.Aphr.''Pr.''2.46; δαίμονος [[ἔσοδος]] εἰς τὸν ἄνθρωπον, Aret.''SD''1.4; πρᾶξις ἐκβάλλουσα δαίμονας ''PMag.Par.''1227.<br><span class="bld">3</span> [[ἀγαθὸς δαίμων]] = the [[Good Genius]] to whom a toast was drunk after dinner, Ar.''V.''525, Nicostr.Com.20, [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.3, Plu.2.655e, Philonid. ap. Ath.15.675b, Paus.9.39.5, ''IG''12(3).436 (Thera), etc.; of [[Nero]], ἀ. δ. τῆς οἰκουμένης ''OGI''666.3; of the Nile, ἀ. δ. ποταμός ib.672.7 (i A.D.); of the tutelary [[genius]] of individuals (supr. 1), ἀ. δ. Ποσειδωνίου ''SIG''1044.9 (Halic.): pl., δαίμονες ἀ., = Lat. [[Di Manes]], ''SIG''1246 (Mylasa): Astrol., [[ἀγαθός]], [[κακός]] δαίμων, names of [[celestial]] [[κλῆροι]], Paul.Al.''N.''4, ''O.''1, etc. (Less correctly written [[Ἀγαθοδαίμων]], [[quod vide|q.v.]]).<br><span class="bld">B</span> = [[δαήμων]], [[knowing]], [[δαίμων μάχης]] = [[skilled in fight]], Archil.3.4. ([[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''398b, suggests this as the orig. sense; while others would write [[δαήμονες]] in Archil., and get rid of this sense altogether; cf. however [[αἵμων]]. More probably the [[root]] of [[δαίμων]] ([[deity]]) is [[δαίω]] = to [[distribute]] destinies; cf. Alcm.48.)
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-ονος, ὁ, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> voc. [[δαίμων]] S.<i>OC</i> 1480, δαῖμον Alcm.116, Theoc.2.11; plu. dat. δαιμόνεσσι <i>Schwyzer</i> 482.3 (Tespias IV/III a.C.)<br /><b class="num">I</b> [[demon]], [[divinidad]] indif. a su individualidad, puede equivaler o no a θεός, sólo sg.<br /><b class="num">1</b> gener. como suj. act. [[demon]], [[divinidad]]<br /><b class="num">a)</b> como [[poder divino]] que determina el curso de los acontecimientos ὕστερον [[αὖτε]] μαχησόμεθ', εἰς ὅ κε δ. [[ἄμμε]] διακρίνῃ más adelante pelearemos hasta que el demon determine nuestra suerte</i>, <i>Il</i>.7.291, 377, 396, cf. B.17.46, ὣς [[γάρ]] οἱ ἐπέκλωσεν τά γε δ. pues así lo tejió para él el demon</i>, <i>Od</i>.16.64<br /><b class="num">•</b>en sent. favorable τίς δ' οἶδ' εἴ κέν οἱ σὺν δαίμονι θυμὸν ὀρίναις παρειπών; ¿quién sabe si con el demon de tu parte conmoverías su ánimo con tus consejos?</i>, <i>Il</i>.11.792, ἄλλα δὲ καὶ δ. ὑποθήσεται <i>Od</i>.3.27, εὖ μὲν εἱμάρθαι παρὰ δαίμ[ονος ἀν] θρώποις [[ἄριστον]] B.14.1, ὃς τύχᾳ μὲν δαίμονος quien con el favor del demon</i> Pi.<i>O</i>.8.67<br /><b class="num">•</b>en sent. desfavorable ὁπότ' ἀνὴρ ἐθέλῃ πρὸς δαίμονα φωτὶ μάχεσθαι ὅν κε θεὸς τιμᾷ cuando un hombre quiere luchar, siéndole adverso el demon, contra un hombre al que un dios honra</i>, <i>Il</i>.17.98, cf. 104, βέλη ... θάνατόν τε φέρει τοῖσιν ἂν δ. θέλῃ B.5.135, γελᾷ δὲ δ. ἐπ' ἀνδρὶ θερμῷ la divinidad se ríe del varón ardiente</i> A.<i>Eu</i>.560, ταῦτα δ' ἐν τῷ δαίμονι καὶ τῇδε φῦναι χἀτέρᾳ del demon depende el que las cosas vayan en una u otra dirección</i> S.<i>OC</i> 1443, δαίμονος ... τὴν ἐπιβουλὴν εἶναι τὸ μὴ ... ἐᾶσαι X.<i>Cyr</i>.5.1.28, cf. 7.5.81<br /><b class="num">•</b>acompañado de art. ὁ πάντων κύριος δ. ... ἔνειμε τὸ τέλος D.60.21, ὅ τε δ. ὁ τὴν ἡμετέραν μοῖραν εἰληχώς Lys.2.78, τοσαύτην ὁ δ. ἔσχεν αὐτοῦ πρόνοιαν Isoc.9.25;<br /><b class="num">b)</b> en acciones concr. como <i>un dios</i> que actúa esp. en la fórmula homérica δαίμονι ἶσος [[semejante a un dios]] ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος en el ataque definitivo e irresistible de un héroe (Diomedes, Aquiles) <i>Il</i>.5.438, 459, 16.705, 20.447, ὁ δ' ἔσθορε δαίμονι ἶσος <i>Il</i>.21.18, μηδέ σε δ. [[ἐνταῦθα]] τρέψειε que un dios no te lleve por ese camino</i>, <i>Il</i>.9.600, ἐπί τε λῖν ἤγαγε δ. σίντην <i>Il</i>.11.480, κελευσέμεναι δέ σ' ἔμελλε δ., ὃς Τρώεσσιν ἐβούλετο κῦδος ὀρέξαι <i>Od</i>.4.275, cf. 7.248, 17.243, τίς ἄνδρας ... δ. ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν qué dios expulsó de Enona a los varones</i> Pi.<i>N</i>.5.16, cf. Call.<i>Lau.Pall</i>.81, ἐπεὶ δὲ δ. κάρτος Αἰτωλοῖς ὄρεξεν B.5.113, καὶ τῶν μὲν ἡμῖν εὐνάσει δ. δόρυ un dios aplacará en nuestro favor la lanza de éstos</i> Lyc.567<br /><b class="num">•</b>c. un indef. πράγματα δ. τις εἰσκεκύλικεν Ar.<i>V</i>.1475, [[ἀλλά]] τις δ. ἔμειξε τοῖς πλείστοις (κακοῖς) ἐν τῷ παραυτίκα ἡδονήν Pl.<i>Phdr</i>.240a<br /><b class="num">•</b>c. art. οἵῳ μ' ὁ δ. τέρατι συγκαθεῖρξεν Philox.Cyth.11, τῷ δὲ ὁ δ. προέφαινε ὡς ... Hdt.1.210;<br /><b class="num">c)</b> en el transcurso de la vida del hombre [[demon]] puede equivaler a términos más gener. y abstr. como [[fortuna]], [[suerte]] en dif. op. (a los dioses u otras fuerzas externas al hombre) αὐτὰρ ἐμοὶ δ. χαλεποὺς ἐπετέλλετ' ἀέθλους en cambio a mí el demon me impuso terribles trabajos</i> op. Zeus, Hes.<i>Sc</i>.94, τὰ τοῦ θεοῦ μὲν χρηστά, τοῦ δὲ δαίμονος βαρέα E.<i>Io</i> 1374, τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται· δ. δὲ παρίσχει pero esas cosas no dependen de los hombres: el demon las otorga</i> Pi.<i>P</i>.8.76, παύροισι δὲ θνατῶν ... δ. ἔδωκεν ... [[γῆρας]] ἱκνεῖσθαι B.<i>Fr</i>.25.1, ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' ἄνδρες ἐγένοντ' (las Gracias dan el encanto) pero el ser valiente o sabio está a merced del demon</i> Pi.<i>O</i>.9.28, χρήματα μὲν δ. ... δίδωσιν ... ἀρετῆς δ' ... μοῖρ' ἕπεται Thgn.149, ὅταν κλύδων κακῶν ἐπέλθῃ, ... ὅταν δ' ὁ δ. εὐροῇ cuando sobreviene una ola de males ..., mas cuando el demon fluye favorable</i> A.<i>Pers</i>.601<br /><b class="num">•</b>esp. en cont. neg. donde cabe la trad. de [[fatalidad]], [[suerte funesta]] ἐμοὶ καὶ πένθος ἀμέτρητον πόρε δ. <i>Od</i>.19.512, ἄλλα (κακά) δὲ δ. δώσει <i>Od</i>.2.134, cf. 18.256, 20.87, δαίμον' αἰτιᾶσθαι Anacr.72.4, κἀμὲ μὲν δ. ἐλᾷ S.<i>Ai</i>.504, ὦ δαῖμον, οἵας συζύγου μ' ἀποστερεῖς E.<i>Alc</i>.384<br /><b class="num">•</b>c. art. τρυφᾷ δ' ὁ δ. E.<i>Supp</i>.552<br /><b class="num">•</b>c. calif. στυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δ. <i>Od</i>.5.396, τίς τοι κακὸς ἔχραε δ.; <i>Od</i>.10.64, cf. [[ἆσέ]] με δαίμονος αἶσα κακὴ <i>Od</i>.11.61, ὦ ὀλὲ δαῖμον (me envuelve el dolor) ¡suerte funesta!</i> Alcm.l.c., Ἰὼ μοίρας ἄτεγκτε δαῖμον Ar.<i>Th</i>.1047<br /><b class="num">•</b>asociado c. τύχη y muy frec. en la expresión κατὰ δαίμονα [[a merced del demon]] κατὰ δαίμονα καὶ τύχαν τὰ πάντα βροτοῖσιν ἐκτελεῖται Diagor.2<br /><b class="num">•</b>frec. en sent. favorable, para indicar la [[buena suerte]] τότε κως κατὰ δαίμονα τίκτει Hdt.1.111, σὺ δέ μοι κατὰ δαίμονα καί <τινα> συντυχίαν ἀγαθὴν ἥκεις ἐμοὶ σωτήρ pero tú gracias al demon y a una feliz coyuntura has venido a salvarme</i> Ar.<i>Au</i>.544, κατὰ τύχην τινὰ καὶ δαίμονα ὑμεῖς ἐπείσθητε D.48.24, [[εἴτε]] τύχα [[εἴτε]] δ. τὰ βρότεια κραίνει E.<i>Fr</i>.901, ἡ δὲ τύχη καὶ ὁ δ. περιεποίησε Lys.13.63, cf. Aeschin.3.115, Anaxandr.4.6, D.18.303;<br /><b class="num">d)</b> sin ref. a su poder o actividad [[dios]] en la fórmula δαίμονι ἶσος (fuera de Hom.) [[semejante a un dios]] ὁ δ' ἀέξετο δαίμονι ἶσος crecía igual a un dios</i>, <i>h.Cer</i>.235, ἀνὴρ νήπιος ἤκουσε πρὸς δαίμονος el hombre resulta un niño de pecho respecto al dios (de la misma manera que el niño respecto al hombre)</i>, Heraclit.B 79, ἔστι δ. ἀφθίτῳ θάλλων βίῳ Critias <i>Fr.Trag</i>.19.17, λέγοντες ὡς ἦν θεὸς ἐν ἀνθρώποις ἢ δ. θνητός Isoc.9.72.<br /><b class="num">2</b> en sent. no act. [[demon]] equivale a [[lote]], [[suerte individual personal]], [[destino otorgado al hombre]] τοι δαίμονα δώσω te daré tu destino</i>, e.e. te mataré</i>, <i>Il</i>.8.166, ἔδωκε τῇ τύχῃ τὸν δαίμονα dejó su suerte en manos del azar</i>, e.e. murió cuando no le correspondía</i> E.<i>Ph</i>.1653, δαίμονι δ' οἷος [[ἔησθα]], τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον cualquiera que haya sido tu suerte, mejor es trabajar</i> Hes.<i>Op</i>.314, δαίμον' ἀσκήσω κατ' ἐμὰν θεραπεύων μαχανάν Pi.<i>P</i>.3.109, αὕτη ἡ νύξ καινοῦ δαίμονος ἄρχει Antipho Soph.B 49, puede ser favorable o desfavorable δαίμονι δ' ἐσθλῷ ... δαίμονι δειλῷ Thgn.161-163<br /><b class="num">•</b>ref. a pers. concr. ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι haber nacido con un destino favorable</i> A.<i>A</i>.1342, τὸν σὸν δαίμονα S.<i>OT</i> 1194, cf. <i>OC</i> 76<br /><b class="num">•</b>c. art. ὁ δ. κοινὸς ἦν ἀμφοῖν ambos tuvieron común el destino</i> A.<i>Th</i>.812, τῇ δὲ σκληρότητι τοῦ δαίμονος ἀπιστῶν por desconfiar del rigor del destino</i> Antipho 3.3.4.<br /><b class="num">II</b> [[demon]] como [[divinidad]] personalizada equivale a θεός, en sg. o plu.<br /><b class="num">1</b> [[dios]], [[diosa]] del panteón:<br /><b class="num">a)</b> c. entidad propia y c. nombre ἦρχε δὲ δ. Afrodita como diosa que tutela y guía a Helena <i>Il</i>.3.420, μάχης ἐπὶ μήδεα κείρει δ. ἡμετέρης Zeus al desviar la saeta dirigida a Héctor <i>Il</i>.15.468, ἐπεὶ ῥ' ἐπέλασσέ γε δ. puesto que el dios (Apolo) le había cercado</i>, <i>Il</i>.15.418, [[ἀλλά]] σε δ. δοίη que la diosa (Afrodita) te conceda</i> Thgn.1333, ὁ δ' ἀέξετο δαίμονος αἴσῃ éste (el templo) cobró auge gracias a la diosa (Deméter)</i> <i>h.Cer</i>.300, cf. Orph.<i>A</i>.1195, πάντα κατὰ χρέος ἤνυσε δ. (Hermes) <i>h.Merc</i>.138, τὴν ... μεγίστην τε δαίμονα ἥγηνται εἶναι (Isis), Hdt.2.40, ὁ μὲν δ. ἐχωρίσθη (Asclepio), Hp.<i>Ep</i>.15, ἡ δ. ξυνῆν τῷ Πηλεῖ (Tetis), Philostr.<i>Her</i>.58.12<br /><b class="num">•</b>frec. en invoc. θεῶν ἐριούνιε δαῖμον (Hermes), <i>h.Merc</i>.551, ὑπέρ[βι] ε δαῖμον dios poderoso</i> dirigido a Zeus, B.3.37, cf. S.<i>OC</i> 1480, a Ares ὦ χρυσοπήληξ δαῖμον A.<i>Th</i>.106, a Posidón ἰὼ πόντιε δαῖμον Ar.<i>Ra</i>.1341, cf. Call.<i>Lau.Pall</i>.41, Theoc.l.c., Orph.<i>H</i>.11.10, de Escila representada en monedas χαλκείην δαίμονα <i>AP</i> 11.271;<br /><b class="num">b)</b> plu. [[los dioses]] ἡ δ' Οὔλυμπόνδε βεβήκει δώματ' ἐς αἰγιόχοιο Διὸς μετὰ δαίμονας ἄλλους <i>Il</i>.1.222, δαίμοσιν ἀρήσασθαι <i>Il</i>.6.115, δαίμοσιν εἶναι [[ἀλιτρός]] <i>Il</i>.23.595, ἔστι δ' ἀνδρὶ φάμεν ἐοικὸς ἀμφὶ δαιμόνων καλά Pi.<i>O</i>.1.35, ἰὼ ἰὼ δαίμονες, <ὡς> ἔθετ' ἄελπτον κακὸν A.<i>Pers</i>.1005, δαιμόνων ἀγάλμασιν εὔχονται Heraclit.B 128, δαιμόνων φραδαῖς πένθος μέγιστον Lyc.968.<br /><b class="num">2</b> [[dios]] dicho de abstr. personif. ἐλπὶς καὶ κίνδυνος ... οὗτοι γὰρ χαλεποὶ δαίμονες ἀμφότεροι Thgn.638, [[ἄμαχος]] δ. (φθόνος) B.16.23, δαίμονά τε τὰν ἄμαχον, ἀνίερον θράσος ... [[Ἄτας]] A.<i>A</i>.768, cf. Emp.B 59.1, Plb.18.54.10.<br /><b class="num">3</b> en escritos de relig. monoteístas [[divinidad pagana]] op. ‘[[dios único]]’ δαιμόνων ὁ μαντικώτατος (Apolo), Gr.Thaum.<i>Pan.Or</i>.141, cf. Clem.Al.<i>Prot</i>.3.43, ἑτοιμάζοντες τῷ δαίμονι τράπεζαν (ref. al dios sirio Gad), [[LXX]] <i>Is</i>.65.11<br /><b class="num">•</b>plu. δαίμονες [[dioses falsos o paganos]] μύθους ἀσέμνους, δαιμόνων διδάγματα Amph.Seleuc.54, δαίμονες φαῦλοι Iust.Phil.1<i>Apol</i>.5.2, δαίμοσι καὶ ξοάνοις <i>PMasp</i>.4.8 (VI d.C.).<br /><b class="num">III</b> [[divinidad]] secundaria o [[fuerza superior]] al hombre, c. o sin individualidad<br /><b class="num">1</b> [[genio divino]] def. frec. como intermediario entre dios y el hombre:<br /><b class="num">a)</b> sin individualidad τοὶ μὲν δαίμονές εἰσι Διὸς μεγάλου διὰ βουλὰς ... φύλακες θνητῶν ἀνθρώπων Hes.<i>Op</i>.122, τούτους τοὺς δαίμονάς τε καὶ ἥρωας νομίζεσθαι καὶ ὑπὸ τούτων πέμπεσθαι ἀνθρώποις τούς τε ὀνείρους Pythag.B 1a, δαίμονες οἵτε μακραίωνος λελάχασι βίοιο Emp.B 115.5, cf. Phoc.16.1, Men.<i>Fr</i>.714.1, τοὺς οὔτε δαιμόνων οὔτε θεῶν ὄπιν ἔχοντας Hdt.9.76, ἐπικαλουμένους τοὺς ὁμωχέτας δαίμονας καὶ τὸν Ἀπόλλω Th.4.97, Ἑκάτης μελαίνης δαίμονες <i>SEG</i> 39.1380 (Frigia III d.C.)<br /><b class="num">•</b>en gradación c. θεοί, ἥρωες, ἄνθρωποι, ἄγγελοι, etc., Pl.<i>R</i>.392a, Arist.<i>Rh</i>.1419<sup>a</sup>10, Plb.30.25.13, Plu.<i>Rom</i>.28, 2.415a, Eus.<i>PE</i> 4.5.1, Ocell.40, 45, Dam.<i>in Prm</i>.183<br /><b class="num">•</b>c. un epít. δαίμονας εἰναλίους τε μιγαζομένους Ἥρωσιν Orph.<i>A</i>.343, cf. Q.S.12.382, οἱ κρόνιοι δαίμονες Dam.<i>in Prm</i>.377;<br /><b class="num">b)</b> c. individualidad τὸν ... [[Ἀφροδίτη]] ὦρτ' ἀνερειψαμένη ... δαίμονα δῖον (Faetón), Hes.<i>Th</i>.991, de Ganimedes, Thgn.1348, (Ἔρως) μεταξὺ θνητοῦ καὶ ἀθανάτου ... δ. μέγας Pl.<i>Smp</i>.202d, cf. 203a;<br /><b class="num">c)</b> c. ref. a una protección al hombre δαῖμον ἰθυντήριε S.<i>Fr</i>.314.79, δ. ἐπαρωγός E.<i>Hec</i>.164, δ. ἐπίρροθος Q.S.14.628, ὁ ξένιος ... δ. el genio protector de los extranjeros</i> Pl.<i>Lg</i>.730a.<br /><b class="num">2</b> c. gen. pos. [[genio divino de]] δαίμονι τῷ Πλεισθενιδᾶν A.<i>A</i>.1570, Ξενοφῶντος εὔθυνε δαίμονος οὖρον Pi.<i>O</i>.13.28, ante el que se mantienen juramentos (ὅρκος) ἐναντίον δαίμονος Καρχηδονίων Plb.7.9.2, ὀμνύω δέ σοι τὸν βασιλέως δαίμονα <i>PSI</i> 361.6 (III a.C.), ὀμνύειν τὸν ἀμφοτέρων δαίμονα jurar por el genio divino de ambos</i> X.Eph.2.7.5<br /><b class="num">•</b>de ahí [[genio personal]] que puede ser favorable o maléfico ὁ δεξιὸς ... δ. Call.<i>Cer</i>.31, cf. Plu.<i>Caes</i>.69, εὐδαίμονα οὗ ἂν ὁ δ. ᾖ σπουδαῖος Arist.<i>Top</i>.112<sup>a</sup>37, al que hay que conjurar σύστασις ἰδίου δαίμονος <i>PMag</i>.7.505<br /><b class="num">•</b>interiorizado en el hombre y esp. en especulaciones filosóficas [[genio individual]] entendido como [[fuerza vital]] que puede identificarse c. algunas facultades anímicas κόσμον ἔμψυχον καὶ δαιμόνων πλήρη un mundo animado y lleno de démones</i> D.L.1.27 (= Thal.A 1), cf. Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.320, ἦθος ἀνθρώπῳ δ. para el hombre su modo de ser es su genio</i> Heraclit.B 119, cf. Epich.230.7, ψυχὴ οἰκητήριον δαίμονος Democr.B 171, δαίμονα θεὸς ἑκάστῳ δέδωκεν Pl.<i>Ti</i>.90a, cf. <i>Phd</i>.107d, δ., ὃν ἑκάστῳ προστάτην καὶ ἡγεμόνα ὁ Ζεὺς ἔδωκεν M.Ant.5.27, καὶ εἰ μὲν τὸ ἐνεργοῦν αἰσθητικοί, ὁ δ. τὸ λογικόν Plot.3.4.3, cf. otras interpr. ὁ ἴδιος δ. Iambl.<i>Myst</i>.9.1.<br /><b class="num">3</b> ἀγαθὸς δ., frec. Δαίμων, (v. tb. [[ἀγαθός]] A I 4) [[genio benéfico o propicio]], [[el Buen Genio]]<br /><b class="num">a)</b> en el brindis del simposio πιεῖν ... ἀγαθοῦ δαίμονος Ar.<i>Eq</i>.85, cf. 107, <i>V</i>.525, <i>Pax</i> 300, Theopomp.Com.41, 42, Nicostr.Com.19, Philonid. en Ath.675b, Plu.<i>Art</i>.15, 2.655e, [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.3;<br /><b class="num">b)</b> como divinidad c. culto τιμᾶν δὲ καὶ ἱλάσκεσθαι καὶ Ἀγαθὸν Δαίμονα Ποσειδωνίου καὶ Γοργίδος <i>SIG</i> 1044.9 (Halicarnaso III a.C.), τὸ δὲ οἴκημα Δαίμονός τε ἀγαθοῦ καὶ Τύχης ἱερόν ἐστιν ἀγαθῆς Paus.9.39.5, cf. <i>IG</i> 12(3).436 (Tera IV a.C.), de ahí ὁ ἀγαθὸς δ. τῆς οἰκουμένης tít. que se aplicó a sí mismo Nerón <i>OGI</i> 666.3 (Egipto I d.C.);<br /><b class="num">c)</b> en conjuros y textos mágicos <i>PMag</i>.7.493, 13.772;<br /><b class="num">d)</b> plu. ref. a los antepasados familiares equivale al lat. <i>[[Di Manes]]</i> Δαιμόνων Ἀγαθῶν Ἀντέρωτος τοῦ Διονυσίου en una sepultura <i>IMylasa</i> 429.1 (II a.C.), tb. Δαίμονες εὐσεβεῖς <i>IUrb.Rom</i>.1237.1 (II/III d.C.), θεοὶ δαίμονες <i>IG</i> 14.938 (Ostia);<br /><b class="num">e)</b> Ἀγαθὸς Δαίμων n. de uno de los grandes ramales que forman el Delta del Nilo <i>OGI</i> 672.7 (Egipto I d.C.);<br /><b class="num">f)</b> identificado c. ὁ κόσμος Corn.<i>ND</i> 27, como abstracción ὁ [[ἁπλῶς]] νοῦς ... ἀπογεννᾷ ... τῷ δὲ ἀγαθῷ τὸν (νοῦν) τοῦ ἀγαθοῦ δαίμονος Dam.<i>Pr</i>.95<sup>2</sup>.<br /><b class="num">4</b> astrol. ἀγαθὸς δ., κακὸς δ. (a veces ἀγαθοδαίμων, κακοδαίμων q.u.) n. de los κλῆροι del [[buen y mal genio]] en los lugares del horóscopo regidos por Zeus y Cronos, Paul.Al.68.5, 70.11, Vett.Val.60.26, 61.7.<br /><b class="num">5</b> en lit. crist. [[potencia sobrenatural]] c. influencia maléfica sobre el hombre [[demon]], [[ángel malo]] o [[ángel caído]] resultado de la unión entre ángeles y mujeres οἱ δ' ἄγγελοι ... γυναῖκων μίξεσιν ... παῖδας ἐτέκνωσαν, οἵ εἰσιν οἱ λεγόμενοι δαίμονες Iust.Phil.2<i>Apol</i>.5.3, δαιμόνων γένος Clem.Al.<i>Strom</i>.7.6.32, cf. Iust.Phil.1<i>Apol</i>.58.3, Origenes <i>Cels</i>.3.37, 4.65, Tat.<i>Orat</i>.17, <i>Hom.Clem</i>.9.8.2, 9.1, Mac.Aeg.<i>Hom</i>.22.2<br /><b class="num">•</b>sg. [[el demonio]], [[el maligno]], [[satán como principio del mal]] ὁ [[ἀρχέκακος]] δ. Basil.<i>Hex</i>.6.1, cf. Chrys.M.51.331, <i>IGLS</i> 1599.7, βδελυρωπόν ... δαίμονα al demonio de repulsiva faz</i> Eudoc.<i>Cypr</i>.1.95.<br /><b class="num">6</b> [[espíritu]], [[espectro]], [[alma errante de los muertos]] que pueden ser divinizadas, de Darío, A.<i>Pers</i>.620, cf. Alcm.5.2.1.13, νῦν δ' ἔστι μάκαιρα δ. (Alcestis), E.<i>Alc</i>.1003, ἔασον ἀναπαύσασθαι τοὺς τοῦ μακαρίτου δαίμονας Luc.<i>Luct</i>.24, τιμαῖσι σέβοντες δαίμονί μου νέρθεν σὺν χθονίοισι θεοῖς <i>IG</i> 12(5).305.6 (Paros I a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. sent. neg. [[espíritu maligno]] que amenaza y aterroriza al hombre o se apodera de él δαίμονάς τινας ἐφ' ἑωυτῶν δυσμενέας Hp.<i>Virg</i>.1, οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν λέγοντες <i>Eu.Matt</i>.8.31, del que hay que defenderse τὴν κατὰ τῶν δαιμόνων τέχνην I.<i>AI</i> 8.45, cf. X.Eph.1.5.7, Alex.Aphr.<i>Pr</i>.2.46, <i>PMag</i>.4.1227, 13.765, causante de la epilepsia, Aret.<i>SD</i> 1.4.2, o de la locura de amor ὑπὸ δαίμονος κακοῦ τυραννούμενος Charito 6.2.9<br /><b class="num">•</b>causante del comportamiento depravado del hombre en sent. moral [[espíritu del mal]] κακὸς δ. Sext.<i>Sent</i>.39<br /><b class="num">•</b>en sent. fig. dicho de un hombre malvado νερτέριος δ. Lyd.<i>Mag</i>.3.58.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Gener. se deriva de [[δαίομαι]] en el sent. ‘[[poder que atribuye]]’.
|dgtxt=δαίμονος, ὁ, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> voc. [[δαίμων]] S.<i>OC</i> 1480, δαῖμον Alcm.116, Theoc.2.11; plu. dat. δαιμόνεσσι <i>Schwyzer</i> 482.3 (Tespias IV/III a.C.)<br /><b class="num">I</b> [[demon]], [[divinidad]] indif. a su individualidad, puede equivaler o no a θεός, sólo sg.<br /><b class="num">1</b> gener. como suj. act. [[demon]], [[divinidad]]<br /><b class="num">a)</b> como [[poder divino]] que determina el curso de los acontecimientos ὕστερον [[αὖτε]] μαχησόμεθ', εἰς ὅ κε δ. [[ἄμμε]] διακρίνῃ más adelante pelearemos hasta que el demon determine nuestra suerte</i>, <i>Il</i>.7.291, 377, 396, cf. B.17.46, ὣς [[γάρ]] οἱ ἐπέκλωσεν τά γε δ. pues así lo tejió para él el demon</i>, <i>Od</i>.16.64<br /><b class="num">•</b>en sent. favorable τίς δ' οἶδ' εἴ κέν οἱ σὺν δαίμονι θυμὸν ὀρίναις παρειπών; ¿quién sabe si con el demon de tu parte conmoverías su ánimo con tus consejos?</i>, <i>Il</i>.11.792, ἄλλα δὲ καὶ δ. ὑποθήσεται <i>Od</i>.3.27, εὖ μὲν εἱμάρθαι παρὰ δαίμ[ονος ἀν] θρώποις [[ἄριστον]] B.14.1, ὃς τύχᾳ μὲν δαίμονος quien con el favor del demon</i> Pi.<i>O</i>.8.67<br /><b class="num">•</b>en sent. desfavorable ὁπότ' ἀνὴρ ἐθέλῃ πρὸς δαίμονα φωτὶ μάχεσθαι ὅν κε θεὸς τιμᾷ cuando un hombre quiere luchar, siéndole adverso el demon, contra un hombre al que un dios honra</i>, <i>Il</i>.17.98, cf. 104, βέλη ... θάνατόν τε φέρει τοῖσιν ἂν δ. θέλῃ B.5.135, γελᾷ δὲ δ. ἐπ' ἀνδρὶ θερμῷ la divinidad se ríe del varón ardiente</i> A.<i>Eu</i>.560, ταῦτα δ' ἐν τῷ δαίμονι καὶ τῇδε φῦναι χἀτέρᾳ del demon depende el que las cosas vayan en una u otra dirección</i> S.<i>OC</i> 1443, δαίμονος ... τὴν ἐπιβουλὴν εἶναι τὸ μὴ ... ἐᾶσαι X.<i>Cyr</i>.5.1.28, cf. 7.5.81<br /><b class="num">•</b>acompañado de art. ὁ πάντων κύριος δ. ... ἔνειμε τὸ τέλος D.60.21, ὅ τε δ. ὁ τὴν ἡμετέραν μοῖραν εἰληχώς Lys.2.78, τοσαύτην ὁ δαίμων ἔσχεν αὐτοῦ πρόνοιαν Isoc.9.25;<br /><b class="num">b)</b> en acciones concr. como <i>un dios</i> que actúa esp. en la fórmula homérica δαίμονι ἶσος [[semejante a un dios]] ἐπέσσυτο δαίμονι ἶσος en el ataque definitivo e irresistible de un héroe (Diomedes, Aquiles) <i>Il</i>.5.438, 459, 16.705, 20.447, ὁ δ' ἔσθορε δαίμονι ἶσος <i>Il</i>.21.18, μηδέ σε δ. [[ἐνταῦθα]] τρέψειε que un dios no te lleve por ese camino</i>, <i>Il</i>.9.600, ἐπί τε λῖν ἤγαγε δ. σίντην <i>Il</i>.11.480, κελευσέμεναι δέ σ' ἔμελλε δ., ὃς Τρώεσσιν ἐβούλετο κῦδος ὀρέξαι <i>Od</i>.4.275, cf. 7.248, 17.243, τίς ἄνδρας ... δ. ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν qué dios expulsó de Enona a los varones</i> Pi.<i>N</i>.5.16, cf. Call.<i>Lau.Pall</i>.81, ἐπεὶ δὲ δ. κάρτος Αἰτωλοῖς ὄρεξεν B.5.113, καὶ τῶν μὲν ἡμῖν εὐνάσει δ. δόρυ un dios aplacará en nuestro favor la lanza de éstos</i> Lyc.567<br /><b class="num">•</b>c. un indef. πράγματα δ. τις εἰσκεκύλικεν Ar.<i>V</i>.1475, [[ἀλλά]] τις δ. ἔμειξε τοῖς πλείστοις (κακοῖς) ἐν τῷ παραυτίκα ἡδονήν Pl.<i>Phdr</i>.240a<br /><b class="num">•</b>c. art. οἵῳ μ' ὁ δαίμων τέρατι συγκαθεῖρξεν Philox.Cyth.11, τῷ δὲ ὁ δαίμων προέφαινε ὡς ... Hdt.1.210;<br /><b class="num">c)</b> en el transcurso de la vida del hombre [[demon]] puede equivaler a términos más gener. y abstr. como [[fortuna]], [[suerte]] en dif. op. (a los dioses u otras fuerzas externas al hombre) αὐτὰρ ἐμοὶ δ. χαλεποὺς ἐπετέλλετ' ἀέθλους en cambio a mí el demon me impuso terribles trabajos</i> op. Zeus, Hes.<i>Sc</i>.94, τὰ τοῦ θεοῦ μὲν χρηστά, τοῦ δὲ δαίμονος βαρέα E.<i>Io</i> 1374, τὰ δ' οὐκ ἐπ' ἀνδράσι κεῖται· δ. δὲ παρίσχει pero esas cosas no dependen de los hombres: el demon las otorga</i> Pi.<i>P</i>.8.76, παύροισι δὲ θνατῶν ... δ. ἔδωκεν ... [[γῆρας]] ἱκνεῖσθαι B.<i>Fr</i>.25.1, ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' ἄνδρες ἐγένοντ' (las Gracias dan el encanto) pero el ser valiente o sabio está a merced del demon</i> Pi.<i>O</i>.9.28, χρήματα μὲν δ. ... δίδωσιν ... ἀρετῆς δ' ... μοῖρ' ἕπεται Thgn.149, ὅταν κλύδων κακῶν ἐπέλθῃ, ... ὅταν δ' ὁ δαίμων εὐροῇ cuando sobreviene una ola de males ..., mas cuando el demon fluye favorable</i> A.<i>Pers</i>.601<br /><b class="num">•</b>esp. en cont. neg. donde cabe la trad. de [[fatalidad]], [[suerte funesta]] ἐμοὶ καὶ πένθος ἀμέτρητον πόρε δ. <i>Od</i>.19.512, ἄλλα (κακά) δὲ δ. δώσει <i>Od</i>.2.134, cf. 18.256, 20.87, δαίμον' αἰτιᾶσθαι Anacr.72.4, κἀμὲ μὲν δ. ἐλᾷ S.<i>Ai</i>.504, ὦ δαῖμον, οἵας συζύγου μ' ἀποστερεῖς E.<i>Alc</i>.384<br /><b class="num">•</b>c. art. τρυφᾷ δ' ὁ δαίμων E.<i>Supp</i>.552<br /><b class="num">•</b>c. calif. στυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δ. <i>Od</i>.5.396, τίς τοι κακὸς ἔχραε δ.; <i>Od</i>.10.64, cf. [[ἆσέ]] με δαίμονος αἶσα κακὴ <i>Od</i>.11.61, ὦ ὀλὲ δαῖμον (me envuelve el dolor) ¡suerte funesta!</i> Alcm.l.c., Ἰὼ μοίρας ἄτεγκτε δαῖμον Ar.<i>Th</i>.1047<br /><b class="num">•</b>asociado c. τύχη y muy frec. en la expresión κατὰ δαίμονα [[a merced del demon]] κατὰ δαίμονα καὶ τύχαν τὰ πάντα βροτοῖσιν ἐκτελεῖται Diagor.2<br /><b class="num">•</b>frec. en sent. favorable, para indicar la [[buena suerte]] τότε κως κατὰ δαίμονα τίκτει Hdt.1.111, σὺ δέ μοι κατὰ δαίμονα καί <τινα> συντυχίαν ἀγαθὴν ἥκεις ἐμοὶ σωτήρ pero tú gracias al demon y a una feliz coyuntura has venido a salvarme</i> Ar.<i>Au</i>.544, κατὰ τύχην τινὰ καὶ δαίμονα ὑμεῖς ἐπείσθητε D.48.24, [[εἴτε]] τύχα [[εἴτε]] δ. τὰ βρότεια κραίνει E.<i>Fr</i>.901, ἡ δὲ τύχη καὶ ὁ δαίμων περιεποίησε Lys.13.63, cf. Aeschin.3.115, Anaxandr.4.6, D.18.303;<br /><b class="num">d)</b> sin ref. a su poder o actividad [[dios]] en la fórmula δαίμονι ἶσος (fuera de Hom.) [[semejante a un dios]] ὁ δ' ἀέξετο δαίμονι ἶσος crecía igual a un dios</i>, <i>h.Cer</i>.235, ἀνὴρ νήπιος ἤκουσε πρὸς δαίμονος el hombre resulta un niño de pecho respecto al dios (de la misma manera que el niño respecto al hombre)</i>, Heraclit.B 79, ἔστι δ. ἀφθίτῳ θάλλων βίῳ Critias <i>Fr.Trag</i>.19.17, λέγοντες ὡς ἦν θεὸς ἐν ἀνθρώποις ἢ δ. θνητός Isoc.9.72.<br /><b class="num">2</b> en sent. no act. [[demon]] equivale a [[lote]], [[suerte individual personal]], [[destino otorgado al hombre]] τοι δαίμονα δώσω te daré tu destino</i>, e.e. te mataré</i>, <i>Il</i>.8.166, ἔδωκε τῇ τύχῃ τὸν δαίμονα dejó su suerte en manos del azar</i>, e.e. murió cuando no le correspondía</i> E.<i>Ph</i>.1653, δαίμονι δ' οἷος [[ἔησθα]], τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον cualquiera que haya sido tu suerte, mejor es trabajar</i> Hes.<i>Op</i>.314, δαίμον' ἀσκήσω κατ' ἐμὰν θεραπεύων μαχανάν Pi.<i>P</i>.3.109, αὕτη ἡ νύξ καινοῦ δαίμονος ἄρχει Antipho Soph.B 49, puede ser favorable o desfavorable δαίμονι δ' ἐσθλῷ ... δαίμονι δειλῷ Thgn.161-163<br /><b class="num">•</b>ref. a pers. concr. ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι haber nacido con un destino favorable</i> A.<i>A</i>.1342, τὸν σὸν δαίμονα S.<i>OT</i> 1194, cf. <i>OC</i> 76<br /><b class="num">•</b>c. art. ὁ δαίμων κοινὸς ἦν ἀμφοῖν ambos tuvieron común el destino</i> A.<i>Th</i>.812, τῇ δὲ σκληρότητι τοῦ δαίμονος ἀπιστῶν por desconfiar del rigor del destino</i> Antipho 3.3.4.<br /><b class="num">II</b> [[demon]] como [[divinidad]] personalizada equivale a θεός, en sg. o plu.<br /><b class="num">1</b> [[dios]], [[diosa]] del panteón:<br /><b class="num">a)</b> c. entidad propia y c. nombre ἦρχε δὲ δ. Afrodita como diosa que tutela y guía a Helena <i>Il</i>.3.420, μάχης ἐπὶ μήδεα κείρει δ. ἡμετέρης Zeus al desviar la saeta dirigida a Héctor <i>Il</i>.15.468, ἐπεὶ ῥ' ἐπέλασσέ γε δ. puesto que el dios (Apolo) le había cercado</i>, <i>Il</i>.15.418, [[ἀλλά]] σε δ. δοίη que la diosa (Afrodita) te conceda</i> Thgn.1333, ὁ δ' ἀέξετο δαίμονος αἴσῃ éste (el templo) cobró auge gracias a la diosa (Deméter)</i> <i>h.Cer</i>.300, cf. Orph.<i>A</i>.1195, πάντα κατὰ χρέος ἤνυσε δ. (Hermes) <i>h.Merc</i>.138, τὴν ... μεγίστην τε δαίμονα ἥγηνται εἶναι (Isis), Hdt.2.40, ὁ μὲν δ. ἐχωρίσθη (Asclepio), Hp.<i>Ep</i>.15, ἡ δ. ξυνῆν τῷ Πηλεῖ (Tetis), Philostr.<i>Her</i>.58.12<br /><b class="num">•</b>frec. en invoc. θεῶν ἐριούνιε δαῖμον (Hermes), <i>h.Merc</i>.551, ὑπέρ[βι] ε δαῖμον dios poderoso</i> dirigido a Zeus, B.3.37, cf. S.<i>OC</i> 1480, a Ares ὦ χρυσοπήληξ δαῖμον A.<i>Th</i>.106, a Posidón ἰὼ πόντιε δαῖμον Ar.<i>Ra</i>.1341, cf. Call.<i>Lau.Pall</i>.41, Theoc.l.c., Orph.<i>H</i>.11.10, de Escila representada en monedas χαλκείην δαίμονα <i>AP</i> 11.271;<br /><b class="num">b)</b> plu. [[los dioses]] ἡ δ' Οὔλυμπόνδε βεβήκει δώματ' ἐς αἰγιόχοιο Διὸς μετὰ δαίμονας ἄλλους <i>Il</i>.1.222, δαίμοσιν ἀρήσασθαι <i>Il</i>.6.115, δαίμοσιν εἶναι [[ἀλιτρός]] <i>Il</i>.23.595, ἔστι δ' ἀνδρὶ φάμεν ἐοικὸς ἀμφὶ δαιμόνων καλά Pi.<i>O</i>.1.35, ἰὼ ἰὼ δαίμονες, <ὡς> ἔθετ' ἄελπτον κακὸν A.<i>Pers</i>.1005, δαιμόνων ἀγάλμασιν εὔχονται Heraclit.B 128, δαιμόνων φραδαῖς πένθος μέγιστον Lyc.968.<br /><b class="num">2</b> [[dios]] dicho de abstr. personif. ἐλπὶς καὶ κίνδυνος ... οὗτοι γὰρ χαλεποὶ δαίμονες ἀμφότεροι Thgn.638, [[ἄμαχος]] δ. (φθόνος) B.16.23, δαίμονά τε τὰν ἄμαχον, ἀνίερον θράσος ... [[Ἄτας]] A.<i>A</i>.768, cf. Emp.B 59.1, Plb.18.54.10.<br /><b class="num">3</b> en escritos de relig. monoteístas [[divinidad pagana]] op. ‘[[dios único]]’ δαιμόνων ὁ μαντικώτατος (Apolo), Gr.Thaum.<i>Pan.Or</i>.141, cf. Clem.Al.<i>Prot</i>.3.43, ἑτοιμάζοντες τῷ δαίμονι τράπεζαν (ref. al dios sirio Gad), [[LXX]] <i>Is</i>.65.11<br /><b class="num">•</b>plu. δαίμονες [[dioses falsos o paganos]] μύθους ἀσέμνους, δαιμόνων διδάγματα Amph.Seleuc.54, δαίμονες φαῦλοι Iust.Phil.1<i>Apol</i>.5.2, δαίμοσι καὶ ξοάνοις <i>PMasp</i>.4.8 (VI d.C.).<br /><b class="num">III</b> [[divinidad]] secundaria o [[fuerza superior]] al hombre, c. o sin individualidad<br /><b class="num">1</b> [[genio divino]] def. frec. como intermediario entre dios y el hombre:<br /><b class="num">a)</b> sin individualidad τοὶ μὲν δαίμονές εἰσι Διὸς μεγάλου διὰ βουλὰς ... φύλακες θνητῶν ἀνθρώπων Hes.<i>Op</i>.122, τούτους τοὺς δαίμονάς τε καὶ ἥρωας νομίζεσθαι καὶ ὑπὸ τούτων πέμπεσθαι ἀνθρώποις τούς τε ὀνείρους Pythag.B 1a, δαίμονες οἵτε μακραίωνος λελάχασι βίοιο Emp.B 115.5, cf. Phoc.16.1, Men.<i>Fr</i>.714.1, τοὺς οὔτε δαιμόνων οὔτε θεῶν ὄπιν ἔχοντας Hdt.9.76, ἐπικαλουμένους τοὺς ὁμωχέτας δαίμονας καὶ τὸν Ἀπόλλω Th.4.97, Ἑκάτης μελαίνης δαίμονες <i>SEG</i> 39.1380 (Frigia III d.C.)<br /><b class="num">•</b>en gradación c. θεοί, ἥρωες, ἄνθρωποι, ἄγγελοι, etc., Pl.<i>R</i>.392a, Arist.<i>Rh</i>.1419<sup>a</sup>10, Plb.30.25.13, Plu.<i>Rom</i>.28, 2.415a, Eus.<i>PE</i> 4.5.1, Ocell.40, 45, Dam.<i>in Prm</i>.183<br /><b class="num">•</b>c. un epít. δαίμονας εἰναλίους τε μιγαζομένους Ἥρωσιν Orph.<i>A</i>.343, cf. Q.S.12.382, οἱ κρόνιοι δαίμονες Dam.<i>in Prm</i>.377;<br /><b class="num">b)</b> c. individualidad τὸν ... [[Ἀφροδίτη]] ὦρτ' ἀνερειψαμένη ... δαίμονα δῖον (Faetón), Hes.<i>Th</i>.991, de Ganimedes, Thgn.1348, (Ἔρως) μεταξὺ θνητοῦ καὶ ἀθανάτου ... δ. μέγας Pl.<i>Smp</i>.202d, cf. 203a;<br /><b class="num">c)</b> c. ref. a una protección al hombre δαῖμον ἰθυντήριε S.<i>Fr</i>.314.79, δ. ἐπαρωγός E.<i>Hec</i>.164, δ. ἐπίρροθος Q.S.14.628, ὁ ξένιος ... δ. el genio protector de los extranjeros</i> Pl.<i>Lg</i>.730a.<br /><b class="num">2</b> c. gen. pos. [[genio divino de]] δαίμονι τῷ Πλεισθενιδᾶν A.<i>A</i>.1570, Ξενοφῶντος εὔθυνε δαίμονος οὖρον Pi.<i>O</i>.13.28, ante el que se mantienen juramentos (ὅρκος) ἐναντίον δαίμονος Καρχηδονίων Plb.7.9.2, ὀμνύω δέ σοι τὸν βασιλέως δαίμονα <i>PSI</i> 361.6 (III a.C.), ὀμνύειν τὸν ἀμφοτέρων δαίμονα jurar por el genio divino de ambos</i> X.Eph.2.7.5<br /><b class="num">•</b>de ahí [[genio personal]] que puede ser favorable o maléfico ὁ δεξιὸς ... δ. Call.<i>Cer</i>.31, cf. Plu.<i>Caes</i>.69, εὐδαίμονα οὗ ἂν ὁ δαίμων ᾖ σπουδαῖος Arist.<i>Top</i>.112<sup>a</sup>37, al que hay que conjurar σύστασις ἰδίου δαίμονος <i>PMag</i>.7.505<br /><b class="num">•</b>interiorizado en el hombre y esp. en especulaciones filosóficas [[genio individual]] entendido como [[fuerza vital]] que puede identificarse c. algunas facultades anímicas κόσμον ἔμψυχον καὶ δαιμόνων πλήρη un mundo animado y lleno de démones</i> D.L.1.27 (= Thal.A 1), cf. Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.320, ἦθος ἀνθρώπῳ δ. para el hombre su modo de ser es su genio</i> Heraclit.B 119, cf. Epich.230.7, ψυχὴ οἰκητήριον δαίμονος Democr.B 171, δαίμονα θεὸς ἑκάστῳ δέδωκεν Pl.<i>Ti</i>.90a, cf. <i>Phd</i>.107d, δ., ὃν ἑκάστῳ προστάτην καὶ ἡγεμόνα ὁ Ζεὺς ἔδωκεν M.Ant.5.27, καὶ εἰ μὲν τὸ ἐνεργοῦν αἰσθητικοί, ὁ δαίμων τὸ λογικόν Plot.3.4.3, cf. otras interpr. ὁ ἴδιος δ. Iambl.<i>Myst</i>.9.1.<br /><b class="num">3</b> ἀγαθὸς δ., frec. Δαίμων, (v. tb. [[ἀγαθός]] A I 4) [[genio benéfico o propicio]], [[el Buen Genio]]<br /><b class="num">a)</b> en el brindis del simposio πιεῖν ... ἀγαθοῦ δαίμονος Ar.<i>Eq</i>.85, cf. 107, <i>V</i>.525, <i>Pax</i> 300, Theopomp.Com.41, 42, Nicostr.Com.19, Philonid. en Ath.675b, Plu.<i>Art</i>.15, 2.655e, [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.3;<br /><b class="num">b)</b> como divinidad c. culto τιμᾶν δὲ καὶ ἱλάσκεσθαι καὶ Ἀγαθὸν Δαίμονα Ποσειδωνίου καὶ Γοργίδος <i>SIG</i> 1044.9 (Halicarnaso III a.C.), τὸ δὲ οἴκημα Δαίμονός τε ἀγαθοῦ καὶ Τύχης ἱερόν ἐστιν ἀγαθῆς Paus.9.39.5, cf. <i>IG</i> 12(3).436 (Tera IV a.C.), de ahí ὁ ἀγαθὸς δ. τῆς οἰκουμένης tít. que se aplicó a sí mismo Nerón <i>OGI</i> 666.3 (Egipto I d.C.);<br /><b class="num">c)</b> en conjuros y textos mágicos <i>PMag</i>.7.493, 13.772;<br /><b class="num">d)</b> plu. ref. a los antepasados familiares equivale al lat. <i>[[Di Manes]]</i> Δαιμόνων Ἀγαθῶν Ἀντέρωτος τοῦ Διονυσίου en una sepultura <i>IMylasa</i> 429.1 (II a.C.), tb. Δαίμονες εὐσεβεῖς <i>IUrb.Rom</i>.1237.1 (II/III d.C.), θεοὶ δαίμονες <i>IG</i> 14.938 (Ostia);<br /><b class="num">e)</b> Ἀγαθὸς Δαίμων n. de uno de los grandes ramales que forman el Delta del Nilo <i>OGI</i> 672.7 (Egipto I d.C.);<br /><b class="num">f)</b> identificado c. ὁ κόσμος Corn.<i>ND</i> 27, como abstracción ὁ [[ἁπλῶς]] νοῦς ... ἀπογεννᾷ ... τῷ δὲ ἀγαθῷ τὸν (νοῦν) τοῦ ἀγαθοῦ δαίμονος Dam.<i>Pr</i>.95<sup>2</sup>.<br /><b class="num">4</b> astrol. ἀγαθὸς δ., κακὸς δ. (a veces ἀγαθοδαίμων, κακοδαίμων q.u.) n. de los κλῆροι del [[buen y mal genio]] en los lugares del horóscopo regidos por Zeus y Cronos, Paul.Al.68.5, 70.11, Vett.Val.60.26, 61.7.<br /><b class="num">5</b> en lit. crist. [[potencia sobrenatural]] c. influencia maléfica sobre el hombre [[demon]], [[ángel malo]] o [[ángel caído]] resultado de la unión entre ángeles y mujeres οἱ δ' ἄγγελοι ... γυναῖκων μίξεσιν ... παῖδας ἐτέκνωσαν, οἵ εἰσιν οἱ λεγόμενοι δαίμονες Iust.Phil.2<i>Apol</i>.5.3, δαιμόνων γένος Clem.Al.<i>Strom</i>.7.6.32, cf. Iust.Phil.1<i>Apol</i>.58.3, Origenes <i>Cels</i>.3.37, 4.65, Tat.<i>Orat</i>.17, <i>Hom.Clem</i>.9.8.2, 9.1, Mac.Aeg.<i>Hom</i>.22.2<br /><b class="num">•</b>sg. [[el demonio]], [[el maligno]], [[satán como principio del mal]] ὁ [[ἀρχέκακος]] δ. Basil.<i>Hex</i>.6.1, cf. Chrys.M.51.331, <i>IGLS</i> 1599.7, βδελυρωπόν ... δαίμονα al demonio de repulsiva faz</i> Eudoc.<i>Cypr</i>.1.95.<br /><b class="num">6</b> [[espíritu]], [[espectro]], [[alma errante de los muertos]] que pueden ser divinizadas, de Darío, A.<i>Pers</i>.620, cf. Alcm.5.2.1.13, νῦν δ' ἔστι μάκαιρα δ. (Alcestis), E.<i>Alc</i>.1003, ἔασον ἀναπαύσασθαι τοὺς τοῦ μακαρίτου δαίμονας Luc.<i>Luct</i>.24, τιμαῖσι σέβοντες δαίμονί μου νέρθεν σὺν χθονίοισι θεοῖς <i>IG</i> 12(5).305.6 (Paros I a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. sent. neg. [[espíritu maligno]] que amenaza y aterroriza al hombre o se apodera de él δαίμονάς τινας ἐφ' ἑωυτῶν δυσμενέας Hp.<i>Virg</i>.1, οἱ δὲ δαίμονες παρεκάλουν αὐτὸν λέγοντες <i>Eu.Matt</i>.8.31, del que hay que defenderse τὴν κατὰ τῶν δαιμόνων τέχνην I.<i>AI</i> 8.45, cf. X.Eph.1.5.7, Alex.Aphr.<i>Pr</i>.2.46, <i>PMag</i>.4.1227, 13.765, causante de la epilepsia, Aret.<i>SD</i> 1.4.2, o de la locura de amor ὑπὸ δαίμονος κακοῦ τυραννούμενος Charito 6.2.9<br /><b class="num">•</b>causante del comportamiento depravado del hombre en sent. moral [[espíritu del mal]] κακὸς δ. Sext.<i>Sent</i>.39<br /><b class="num">•</b>en sent. fig. dicho de un hombre malvado νερτέριος δ. Lyd.<i>Mag</i>.3.58.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Gener. se deriva de [[δαίομαι]] en el sent. ‘[[poder que atribuye]]’.
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=δαίμων -ονος, ὁ, ἡ [~ 1. δαίομαι] vocat. δαίμων of δαῖμον godheid, god:; ἡ … Οὔλυμπον δὲ βεβήκει … μετὰ δαίμονας ἄλλους zij was naar de Olympus gegaan, naar de andere goden Il. 1.222; als naamloze goddelijke instantie die kan ingrijpen in het menselijk bestaan:. πρὸς δαίμονα tegen (de wil van) de godheid Il. 17.98; ταῦτα … ἐν τῷ δαίμονι deze zaken liggen in handen van de godheid Soph. OC 1443; ἡ δὲ τύχη καὶ ὁ δαίμων het lot en de godheid Lys. 13.63. de goddelijke macht over het leven van individuen, families etc., lot:. πάρος τοι δαίμονα δώσω eerder zal ik je het (doods)lot toebedelen Il. 8.166; ὅταν … ὁ δαίμων εὐροῇ wanneer het lot gunstig is Aeschl. Pers. 601. bovenmenselijk wezen (naast goden en heroën) dat mensen beschermt of ze juist kwaad doet geest, genius, demon:; δαίμονός τινος ἢ τύχης ἰσχύς de kracht van een of andere demon of van het lot Dem. 18.303; vaak als personif. van iemands lot:; ὁ ἑκάστου δαίμων, ὅσπερ ζῶντα εἰλήχει ieders ‘[[daimon]]’, die voor de duur van zijn leven de macht over hem had gekregen Plat. Phaed. 107d; ὁ σός … δαίμων κακός jij hebt een kwade genius Plut. Caes. 69.11; ἀγαθὸς δαίμων de goede geest (hier plengde men aan na de maaltijd, voor het echte drinken begon); ook van de geesten van doden; christ. steeds van kwade geesten, demonen.
|elnltext=δαίμων δαίμονος, ὁ, ἡ [~ 1. δαίομαι] vocat. δαίμων of δαῖμον godheid, god:; ἡ … Οὔλυμπον δὲ βεβήκει … μετὰ δαίμονας ἄλλους zij was naar de Olympus gegaan, naar de andere goden Il. 1.222; als naamloze goddelijke instantie die kan ingrijpen in het menselijk bestaan:. πρὸς δαίμονα tegen (de wil van) de godheid Il. 17.98; ταῦτα … ἐν τῷ δαίμονι deze zaken liggen in handen van de godheid Soph. OC 1443; ἡ δὲ τύχη καὶ ὁ δαίμων het lot en de godheid Lys. 13.63. de goddelijke macht over het leven van individuen, families etc., lot:. πάρος τοι δαίμονα δώσω eerder zal ik je het (doods)lot toebedelen Il. 8.166; ὅταν … ὁ δαίμων εὐροῇ wanneer het lot gunstig is Aeschl. Pers. 601. bovenmenselijk wezen (naast goden en heroën) dat mensen beschermt of ze juist kwaad doet geest, genius, demon:; δαίμονός τινος ἢ τύχης ἰσχύς de kracht van een of andere demon of van het lot Dem. 18.303; vaak als personif. van iemands lot:; ὁ ἑκάστου δαίμων, ὅσπερ ζῶντα εἰλήχει ieders ‘[[daimon]]’, die voor de duur van zijn leven de macht over hem had gekregen Plat. Phaed. 107d; ὁ σός … δαίμων κακός jij hebt een kwade genius Plut. Caes. 69.11; ἀγαθὸς δαίμων de goede geest (hier plengde men aan na de maaltijd, voor het echte drinken begon); ook van de geesten van doden; christ. steeds van kwade geesten, demonen.
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 26: Line 26:
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''δαίμων''': -ονος, ὁ, ἡ, [[θεός]], [[θεότης]], ἐν χρήσει ὡς τὸ θεὸς καὶ θεὰ ἐπὶ ἑκάστου τῶν θεῶν κατ’ ἰδίαν, Ἰλ. Α. 222., Γ. 420, κτλ.· ἐναλλασσόμενον πρὸς τὸ θεὸς ἐν Ὀδ. Ζ. 172, 174., Φ. 196, 201· οὕτω παρὰ Πινδ., Τραγ., κτλ.· -ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρῳ συνηθέστατα ἐπὶ τῆς θείας δυνάμεως (ἐνῷ τὸ θεὸς δηλοῖ θεότητα ἐν προσώπῳ), ἡ [[θεότης]], τὸ [[θεῖον]], Λατ. numen, πρβλ. Ὀδ. Γ. 27· πρὸς δαίμονα, [[ἐναντίον]] τῆς θείας δυνάμεως, Ἰλ. Ρ. 98· σὺν δαίμονι, μετ’ αὐτοῦ, τῇ βοηθείᾳ αὐτοῦ καὶ ἐννοίᾳ, Λ. 792· -οὕτω βραδύτερον, κατὰ δαίμονα, σχεδὸν =τύχῃ, ἐκ τύχης, κατὰ τύχην, Ἡρόδ. 1. 111· [[ταῦτα]] δ’ ἐν τῷ δ. =θεῶν ἐν γούνασι, Σοφ. Ο. Κ. 1443· συναπτόμενον τῷ [[τύχη]], Λυσ. 135. 33, Αἰσχίν. 69. 38· τῷ [[συντυχία]], Ἀριστοφ. Ὄρν. 544· -περὶ τοῦ ἀγαθοῦ δαίμονος ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]] ΙΙ. 4. 2) ὁ [[δαίμων]] τινὸς [[ἤτοι]] τὸ προστατεῦον [[πνεῦμα]], [[ἑπομένως]] =ἡ [[τύχη]] τινός, ὁ [[κλῆρος]] αὐτοῦ, στυγερὸς δὲ οἱ ἔχραε [[δαίμων]] Ὀδ. Ε. 396, πρβλ. Κ. 64· δαίμονος αἶσα κακὴ Λ. 61· δαίμονι δώσω, ὃ ἐ. θά σε φονεύσω, Ἰλ. Θ. 166· καὶ [[συχνάκις]] παρὰ Τραγ. ἐπὶ καλῆς ἢ κακῆς τύχης· ἐπὶ καλῆς, Αἰσχύλ. Πέρσ. 158, 601, Ἀγ. 1342, κτλ.· συχνότερον ἐπὶ κακῆς, ὁ αὐτ. Θήβ. 705, 812, κτλ.· [[γενναῖος]] πλὴν τοῦ δαίμονος Σοφ. Ο. Κ. 76· δαίμονος [[σκληρότης]] Ἀντιφῶν 122. 44· τὸν οἴακα στρέφει δ. ἑκάστῳ Ἀναξανδρ. Ἀγχ. 1· ἅπαντι δαίμων ἀνδρὶ συμπαρίσταται εὐθὺς γενομένῳ, μυσταγωγὸς τοῦ βίου Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 18· ἰδίως ἐπὶ τοῦ κακοῦ δαίμονος οἰκογενείας τινὸς, δ. τῷ Πλεισθενιδῶν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1569, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 1194. ΙΙ. δαίμονες ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 121, [[εἶναι]] αἱ ψυχαὶ τῶν τοῦ χρυσοῦ αἰῶνος ἀνθρώπων, αἵτινες καὶ ἐνεργοῦσιν ὡς προστάτιδες θεότητες ἢ φύλακες, Λατ. lares, lemures, genii, πρβλ. Θέογν. 1348, Φωκυλ. 15 Bgk., Πλάτ. Φαίδωνι 108B, κτλ.· θεῶν μὲν παῖδες, θεοὶ δὲ οὐ Ἀριστ. Ρητ. 3. 18, 2. Οὗτοι ἀπετέλουν τὸν κρίκον τὸν συνδέοντα τοὺς θεοὺς πρὸς τοὺς ἀνθρώπους· σπανίως καθ’ ἑνικ., δαίμονι δ’ οἷος [[ἔησθα]] τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 312· τὸν δὲ δαίμονα Δαρεῖον ἀνακαλεῖσθε, ἐπὶ τοῦ θεοποιηθέντος Δαρείου, Αἰσχύλ. Πέρσ. 620· νῦν δ’ ἐστὶ μάκαιρα δ., ἐπὶ τῆς Ἀλκήστιδος, Εὐρ. Ἀλκ. 1003. Ἐντεῦθεν [[ὅταν]] ἀναφέρωνται δαίμονες καὶ θεοὶ [[ὁμοῦ]], οἱ δαίμονες [[εἶναι]] θεότητες κατωτέρας τάξεως (πρβλ. [[δαιμόνιον]] ΙΙ)· σημειωτέον δὲ [[ἐνταῦθα]] ὅτι τὸ θεὸς [[οὐδέποτε]] κεῖται ἀντὶ τοῦ [[δαίμων]], εἰ καὶ τὸ [[δαίμων]] κεῖται ἀντὶ τοῦ [[θεός]], ἴδε σημασ. Ι. –Παρὰ μεταγεν., ἐπὶ τῶν ψυχῶν τῶν τεθνεώτων, Λατ. manes, lemures, Λουκ. Πένθ. 24· δαίμοσιν εὐσεβέσιν Ἐπιγράμ. Ἑλλην. 607. ΙΙΙ. ἐν τῇ Κ. Δ. =πονηρὸν [[πνεῦμα]], [[διάβολος]]. Β. =[[δαήμων]], γινώσκων, [[ἔμπειρος]], δ. μάχης, [[ἔμπειρος]] τῆς μάχης, Ἀρχίλ. 4. 4. Ὁ Πλάτ. ἐν Κρατ. 398B, προτείνει αὕτη νὰ θεωρηθῇ ὡς ἡ πρώτη [[σημασία]]· ἐνῷ ἕτεροι προτείνουσι τὴν γραφὴν δαήμονες παρ’ Ἀρχιλ., καὶ νὰ ἀπαλλαχθῶμεν [[ὅλως]] τῆς τοιαύτης σημασίας· πρβλ. [[ὅμως]] τὴν λ. [[αἵμων]]. Πιθανώτερον ἡ [[ῥίζα]] τοῦ [[δαίμων]] ([[θεότης]]) [[εἶναι]] [[δαίω]], διαμοιράζω τὰς τύχας· πρβλ. Ἀλκμᾶνα 48.
|lstext='''δαίμων''': δαίμονος, ὁ, ἡ, [[θεός]], [[θεότης]], ἐν χρήσει ὡς τὸ θεὸς καὶ θεὰ ἐπὶ ἑκάστου τῶν θεῶν κατ’ ἰδίαν, Ἰλ. Α. 222., Γ. 420, κτλ.· ἐναλλασσόμενον πρὸς τὸ θεὸς ἐν Ὀδ. Ζ. 172, 174., Φ. 196, 201· οὕτω παρὰ Πινδ., Τραγ., κτλ.· -ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρῳ συνηθέστατα ἐπὶ τῆς θείας δυνάμεως (ἐνῷ τὸ θεὸς δηλοῖ θεότητα ἐν προσώπῳ), ἡ [[θεότης]], τὸ [[θεῖον]], Λατ. numen, πρβλ. Ὀδ. Γ. 27· πρὸς δαίμονα, [[ἐναντίον]] τῆς θείας δυνάμεως, Ἰλ. Ρ. 98· σὺν δαίμονι, μετ’ αὐτοῦ, τῇ βοηθείᾳ αὐτοῦ καὶ ἐννοίᾳ, Λ. 792· -οὕτω βραδύτερον, κατὰ δαίμονα, σχεδὸν =τύχῃ, ἐκ τύχης, κατὰ τύχην, Ἡρόδ. 1. 111· [[ταῦτα]] δ’ ἐν τῷ δ. =θεῶν ἐν γούνασι, Σοφ. Ο. Κ. 1443· συναπτόμενον τῷ [[τύχη]], Λυσ. 135. 33, Αἰσχίν. 69. 38· τῷ [[συντυχία]], Ἀριστοφ. Ὄρν. 544· -περὶ τοῦ ἀγαθοῦ δαίμονος ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]] ΙΙ. 4. 2) ὁ [[δαίμων]] τινὸς [[ἤτοι]] τὸ προστατεῦον [[πνεῦμα]], [[ἑπομένως]] =ἡ [[τύχη]] τινός, ὁ [[κλῆρος]] αὐτοῦ, στυγερὸς δὲ οἱ ἔχραε [[δαίμων]] Ὀδ. Ε. 396, πρβλ. Κ. 64· δαίμονος αἶσα κακὴ Λ. 61· δαίμονι δώσω, ὃ ἐ. θά σε φονεύσω, Ἰλ. Θ. 166· καὶ [[συχνάκις]] παρὰ Τραγ. ἐπὶ καλῆς ἢ κακῆς τύχης· ἐπὶ καλῆς, Αἰσχύλ. Πέρσ. 158, 601, Ἀγ. 1342, κτλ.· συχνότερον ἐπὶ κακῆς, ὁ αὐτ. Θήβ. 705, 812, κτλ.· [[γενναῖος]] πλὴν τοῦ δαίμονος Σοφ. Ο. Κ. 76· δαίμονος [[σκληρότης]] Ἀντιφῶν 122. 44· τὸν οἴακα στρέφει δ. ἑκάστῳ Ἀναξανδρ. Ἀγχ. 1· ἅπαντι δαίμων ἀνδρὶ συμπαρίσταται εὐθὺς γενομένῳ, μυσταγωγὸς τοῦ βίου Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 18· ἰδίως ἐπὶ τοῦ κακοῦ δαίμονος οἰκογενείας τινὸς, δ. τῷ Πλεισθενιδῶν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1569, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 1194. ΙΙ. δαίμονες ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 121, [[εἶναι]] αἱ ψυχαὶ τῶν τοῦ χρυσοῦ αἰῶνος ἀνθρώπων, αἵτινες καὶ ἐνεργοῦσιν ὡς προστάτιδες θεότητες ἢ φύλακες, Λατ. lares, lemures, genii, πρβλ. Θέογν. 1348, Φωκυλ. 15 Bgk., Πλάτ. Φαίδωνι 108B, κτλ.· θεῶν μὲν παῖδες, θεοὶ δὲ οὐ Ἀριστ. Ρητ. 3. 18, 2. Οὗτοι ἀπετέλουν τὸν κρίκον τὸν συνδέοντα τοὺς θεοὺς πρὸς τοὺς ἀνθρώπους· σπανίως καθ’ ἑνικ., δαίμονι δ’ οἷος [[ἔησθα]] τὸ ἐργάζεσθαι ἄμεινον Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 312· τὸν δὲ δαίμονα Δαρεῖον ἀνακαλεῖσθε, ἐπὶ τοῦ θεοποιηθέντος Δαρείου, Αἰσχύλ. Πέρσ. 620· νῦν δ’ ἐστὶ μάκαιρα δ., ἐπὶ τῆς Ἀλκήστιδος, Εὐρ. Ἀλκ. 1003. Ἐντεῦθεν [[ὅταν]] ἀναφέρωνται δαίμονες καὶ θεοὶ [[ὁμοῦ]], οἱ δαίμονες [[εἶναι]] θεότητες κατωτέρας τάξεως (πρβλ. [[δαιμόνιον]] ΙΙ)· σημειωτέον δὲ [[ἐνταῦθα]] ὅτι τὸ θεὸς [[οὐδέποτε]] κεῖται ἀντὶ τοῦ [[δαίμων]], εἰ καὶ τὸ [[δαίμων]] κεῖται ἀντὶ τοῦ [[θεός]], ἴδε σημασ. Ι. –Παρὰ μεταγεν., ἐπὶ τῶν ψυχῶν τῶν τεθνεώτων, Λατ. manes, lemures, Λουκ. Πένθ. 24· δαίμοσιν εὐσεβέσιν Ἐπιγράμ. Ἑλλην. 607. ΙΙΙ. ἐν τῇ Κ. Δ. =πονηρὸν [[πνεῦμα]], [[διάβολος]]. Β. =[[δαήμων]], γινώσκων, [[ἔμπειρος]], δ. μάχης, [[ἔμπειρος]] τῆς μάχης, Ἀρχίλ. 4. 4. Ὁ Πλάτ. ἐν Κρατ. 398B, προτείνει αὕτη νὰ θεωρηθῇ ὡς ἡ πρώτη [[σημασία]]· ἐνῷ ἕτεροι προτείνουσι τὴν γραφὴν δαήμονες παρ’ Ἀρχιλ., καὶ νὰ ἀπαλλαχθῶμεν [[ὅλως]] τῆς τοιαύτης σημασίας· πρβλ. [[ὅμως]] τὴν λ. [[αἵμων]]. Πιθανώτερον ἡ [[ῥίζα]] τοῦ [[δαίμων]] ([[θεότης]]) [[εἶναι]] [[δαίω]], διαμοιράζω τὰς τύχας· πρβλ. Ἀλκμᾶνα 48.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 32: Line 32:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[δαίμων]] ([[δαίμων]], -ονος, -ον(α); -όνων, -όνεσσι, -ονας) <br /><b>a</b> [[god]] <br /><b>I</b> ἔστι δ ἀνδρὶ φάμεν ἐοικὸς ἀμφὶ δαιμόνων [[καλά]] (O. 1.35) [[δύο]] δὲ γλαυκῶπες αὐτὸν δαιμόνων βουλαῖσιν ἐθρέψαντο δράκοντες (O. 6.46) κῆλα δὲ καὶ δαιμόνων θέλγει φρένας (P. 1.12) χρὴ τὰ ἐοικότα πὰρ δαιμόνων μαστευέμεν (P. 3.59) καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) [[ἴστω]] λαχὼν πρὸς δαιμόνων θαυμαστὸν ὄλβον (N. 9.45) χθὼν ὥτε φοινικέοισιν ἄνθησεν ῥόδοις δαιμόνων βουλαῖς (I. 4.19) κρίνεται δ' ἀλκὰ διὰ δαίμονας [[ἀνδρῶν]] (I. 5.11) ([[Αἰακός]]) ὃ καὶ δαιμόνεσσι δίκας ἐπείραινε (I. 8.24) <br /><b>II</b> [[specifically]]. [[φαυσίμβροτος]] [[δαίμων]] Ὑπεριονίδας (O. 7.39) “[[οἰοπόλος]] [[δαίμων]]” (ὁ [[Τρίτων]]. Σ.) (P. 4.28) ξεινοδόκησέν τε [[δαίμων]] fr. 311.<br /><b>III</b> [[sing]]. [[heaven]], gods τύχᾳ μὲν δαίμονος (O. 8.67) ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' [[ἄνδρες]] ἐγένοντ (O. 9.28) τὰ δοὐκ ἐπἀνδράσι κεῖται· [[δαίμων]] δὲ παρίσχει (P. 8.76) Ἄπολλον, γλυκὺ δἀνθρώπων [[τέλος]] ἀρχά τε δαίμονος ὀρνύντος αὔξεται (P. 10.10) ἔκ δὲ τελευτάσει νιν [[ἤτοι]] [[σάμερον]] [[δαίμων]] (P. 12.30) [[σύν]] τέ οἱ [[δαίμων]] φυτεύει [[δόξαν]] ἐπήρατον (I. 6.12) θνᾴσκομεν γὰρ [[ὁμῶς]] ἅπαντες· [[δαίμων]] δἄισος (I. 7.43) <br /><b>b</b> [[genius]], [[guardian]] [[spirit]], [[fortune]] λτ;γτ;ενοφῶντος εὔθυνε δαίμονος [[οὖρον]] (O. 13.28) εἰ δὲ [[δαίμων]] [[γενέθλιος]] ἕρποι (O. 13.105) [[δαίμων]] δἕτερος ἐς κακὸν τρέψαις ἐδαμάσσατό νιν (ὁ [[κακοποιός]], ὡς πρὸς τὸν ἀγαθόν. Σ.) (P. 3.34) τὸν δἀμφέποντ' αἰεὶ φρασὶν δαίμον ἀσκήσω (P. 3.109) [[Διός]] [[τοι]] [[νόος]] [[μέγας]] κυβερνᾷ δαίμον' [[ἀνδρῶν]] [[φίλων]] (P. 5.123) κατερεῖς [[πόθεν]] ἔλαβες ναυπρύτανιν δαίμονα καὶ τὰν θεμίξενον ἀρετάν (''[[sc.]]'' [[Αἴγινα]]) (Pae. 6.131)
|sltr=[[δαίμων]] ([[δαίμων]], δαίμονος, -ον(α); -όνων, -όνεσσι, -ονας) <br /><b>a</b> [[god]] <br /><b>I</b> ἔστι δ ἀνδρὶ φάμεν ἐοικὸς ἀμφὶ δαιμόνων [[καλά]] (O. 1.35) [[δύο]] δὲ γλαυκῶπες αὐτὸν δαιμόνων βουλαῖσιν ἐθρέψαντο δράκοντες (O. 6.46) κῆλα δὲ καὶ δαιμόνων θέλγει φρένας (P. 1.12) χρὴ τὰ ἐοικότα πὰρ δαιμόνων μαστευέμεν (P. 3.59) καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) [[ἴστω]] λαχὼν πρὸς δαιμόνων θαυμαστὸν ὄλβον (N. 9.45) χθὼν ὥτε φοινικέοισιν ἄνθησεν ῥόδοις δαιμόνων βουλαῖς (I. 4.19) κρίνεται δ' ἀλκὰ διὰ δαίμονας [[ἀνδρῶν]] (I. 5.11) ([[Αἰακός]]) ὃ καὶ δαιμόνεσσι δίκας ἐπείραινε (I. 8.24) <br /><b>II</b> [[specifically]]. [[φαυσίμβροτος]] [[δαίμων]] Ὑπεριονίδας (O. 7.39) “[[οἰοπόλος]] [[δαίμων]]” (ὁ [[Τρίτων]]. Σ.) (P. 4.28) ξεινοδόκησέν τε [[δαίμων]] fr. 311.<br /><b>III</b> [[sing]]. [[heaven]], gods τύχᾳ μὲν δαίμονος (O. 8.67) ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' [[ἄνδρες]] ἐγένοντ (O. 9.28) τὰ δοὐκ ἐπἀνδράσι κεῖται· [[δαίμων]] δὲ παρίσχει (P. 8.76) Ἄπολλον, γλυκὺ δἀνθρώπων [[τέλος]] ἀρχά τε δαίμονος ὀρνύντος αὔξεται (P. 10.10) ἔκ δὲ τελευτάσει νιν [[ἤτοι]] [[σάμερον]] [[δαίμων]] (P. 12.30) [[σύν]] τέ οἱ [[δαίμων]] φυτεύει [[δόξαν]] ἐπήρατον (I. 6.12) θνᾴσκομεν γὰρ [[ὁμῶς]] ἅπαντες· [[δαίμων]] δἄισος (I. 7.43) <br /><b>b</b> [[genius]], [[guardian]] [[spirit]], [[fortune]] λτ;γτ;ενοφῶντος εὔθυνε δαίμονος [[οὖρον]] (O. 13.28) εἰ δὲ [[δαίμων]] [[γενέθλιος]] ἕρποι (O. 13.105) [[δαίμων]] δἕτερος ἐς κακὸν τρέψαις ἐδαμάσσατό νιν (ὁ [[κακοποιός]], ὡς πρὸς τὸν ἀγαθόν. Σ.) (P. 3.34) τὸν δἀμφέποντ' αἰεὶ φρασὶν δαίμον ἀσκήσω (P. 3.109) [[Διός]] [[τοι]] [[νόος]] [[μέγας]] κυβερνᾷ δαίμον' [[ἀνδρῶν]] [[φίλων]] (P. 5.123) κατερεῖς [[πόθεν]] ἔλαβες ναυπρύτανιν δαίμονα καὶ τὰν θεμίξενον ἀρετάν (''[[sc.]]'' [[Αἴγινα]]) (Pae. 6.131)
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 44: Line 44:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''δαίμων:''' -ονος, ἡ, ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[θεός]], [[θεά]], [[θείο]] ον όπως [[θεός]], [[θεά]], σε Όμηρ., Τραγ. κ.λπ.· στον Όμηρ. επίσης [[θεότητα]] ή θεϊκή [[δύναμη]] (το [[θεός]] υποδηλώνει το ίδιο το [[πρόσωπο]] του θεού), Λατ. [[numen]]· <i>πρὸς δαίμονα</i>, ενάντια στη θεϊκή [[δύναμη]]· <i>σὺν δαίμονι</i>, με τη βοήθειά του, με την [[εύνοια]] του θεού, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, <i>κατὰ δαίμονα = τύχῃ</i>, κατά [[τύχη]], κατά [[σύμπτωση]], σε Ηρόδ.· ἐν τῷ δ. = [[θεῶν]] ἐν γούνασι, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> το «[[δαιμόνιο]]» κάποιου ή το [[πνεύμα]] κάποιου, [[τύχη]] ή [[μοίρα]], στυγερὸς [[δαίμων]], σε Ομήρ. Οδ.· δαίμονος [[αἶσα]] κακή, στο ίδ.· ως απόλ., ευνοϊκή ή [[δυσμενής]] [[τύχη]], [[μοίρα]], [[τύχη]], [[ειμαρμένη]], πεπρωμένο, σε Τραγ.· [[ιδίως]], λέγεται για το κακοποιό [[πνεύμα]] μιας οικογένειας, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> <i>δαίμονες</i>, στον Ησίοδ., είναι το [[πνεύμα]] των ανθρώπων του χρυσού αιώνα, το οποίο λειτουργεί ως [[φύλακας]] [[άγγελος]]· μεταγεν., λέγεται για τις ψυχές των πεθαμένων, Λατ. manes, [[lemures]], σε Λουκ.<br /><b class="num">III.</b> στην Κ.Δ., διαβολικό [[πνεύμα]], [[δαίμονας]], Σατανάς (πιθ. από το [[δαίω]] Β, [[διαχωρίζω]] ή [[διαμοιράζω]] το πεπρωμένο).
|lsmtext='''δαίμων:''' δαίμονος, ἡ, ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[θεός]], [[θεά]], [[θείο]] ον όπως [[θεός]], [[θεά]], σε Όμηρ., Τραγ. κ.λπ.· στον Όμηρ. επίσης [[θεότητα]] ή θεϊκή [[δύναμη]] (το [[θεός]] υποδηλώνει το ίδιο το [[πρόσωπο]] του θεού), Λατ. [[numen]]· <i>πρὸς δαίμονα</i>, ενάντια στη θεϊκή [[δύναμη]]· <i>σὺν δαίμονι</i>, με τη βοήθειά του, με την [[εύνοια]] του θεού, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, <i>κατὰ δαίμονα = τύχῃ</i>, κατά [[τύχη]], κατά [[σύμπτωση]], σε Ηρόδ.· ἐν τῷ δ. = [[θεῶν]] ἐν γούνασι, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> το «[[δαιμόνιο]]» κάποιου ή το [[πνεύμα]] κάποιου, [[τύχη]] ή [[μοίρα]], στυγερὸς [[δαίμων]], σε Ομήρ. Οδ.· δαίμονος [[αἶσα]] κακή, στο ίδ.· ως απόλ., ευνοϊκή ή [[δυσμενής]] [[τύχη]], [[μοίρα]], [[τύχη]], [[ειμαρμένη]], πεπρωμένο, σε Τραγ.· [[ιδίως]], λέγεται για το κακοποιό [[πνεύμα]] μιας οικογένειας, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> <i>δαίμονες</i>, στον Ησίοδ., είναι το [[πνεύμα]] των ανθρώπων του χρυσού αιώνα, το οποίο λειτουργεί ως [[φύλακας]] [[άγγελος]]· μεταγεν., λέγεται για τις ψυχές των πεθαμένων, Λατ. manes, [[lemures]], σε Λουκ.<br /><b class="num">III.</b> στην Κ.Δ., διαβολικό [[πνεύμα]], [[δαίμονας]], Σατανάς (πιθ. από το [[δαίω]] Β, [[διαχωρίζω]] ή [[διαμοιράζω]] το πεπρωμένο).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=-ονος<br />Grammatical information: m. f.<br />Meaning: [[godlike power]], [[god]] (Il.).<br />Derivatives: Adj. [[δαιμόνιος]] <b class="b2">belonging to δ.</b> (Il.); on [[δαιμόνιε]] s. E. Brunius-Nilsson [[Δαιμόνιε]]. Diss. Uppsala 1955; n. [[δαιμόνιον]] [[godlike power]], "daimonion" (Ion.-Att.); [[δαιμονικός]] <b class="b2">id.</b> (Plu.); [[δαιμονιακός]] <b class="b2">id.</b> (PMag. Osl. 1, 143); [[δαιμονιώδης]] <b class="b2">like a δ.</b> (Ep. Jac., Prokl.). - Rare and late [[δαιμονίς]] (Procl.) and [[δαιμόνισσα]] (PMag. Leid. W. 16, 48). - On [[δαιμονή]] (Alkm. 69?), s. Schwyzer 524. - Denomin. [[δαιμονάω]] <b class="b2">be possessed by a δ.</b> (A.), [[δαιμονιάω]] <b class="b2">id.</b> (Phld.), <b class="b3">δαιμονητιᾳ̃ δαιμονίζεται</b>. [[Κρῆτες]] H., after verbs of disease in <b class="b3">-άω</b>, <b class="b3">-ιάω</b> and <b class="b3">-ητιάω</b> (Schwyzer 731f.); [[δαιμονίζομαι]] <b class="b2">id.</b> (Philem.) with [[δαιμονισμός]] (Vett. Val.), [[become a god]] (S. Fr. 173, H.); [[δαιμονιάζομαι]] = [[δαιμονιάω]] (pap.). - Often as 2. member of compounds: bahuvrihi (<b class="b3">βαρυ-</b>, <b class="b3">δυσ-</b>); substantives (<b class="b3">ἀγαθο-</b>, <b class="b3">ἀνθρωπο-</b>).<br />Origin: IE [Indo-European] [175] <b class="b2">*deh₂-(i-)</b> [[cut]], [[divide]]<br />Etymology: To [[δαίομαι]] (s. v.), as [[divider]] (cf. v. Wilamowitz Glaube 1, 363); cf. OP [[baga-]], OCS [[bogъ]] [[god]] beside Av. [[baga-]] [[part]], Skt. [[bhága-]] <b class="b2">id.</b>, to [[bhájati]] [[divide]]. Not prop. "Zerreißer, Fresser (der Leichen)" as god of death, which does not fit the meaning of [[δαίμων]]. - See Nilsson Gr. Rel.2 1, 216ff. On more recent developments s. Chantraine CRAI 1954, 452-5.
|etymtx=δαίμονος<br />Grammatical information: m. f.<br />Meaning: [[godlike power]], [[god]] (Il.).<br />Derivatives: Adj. [[δαιμόνιος]] <b class="b2">belonging to δ.</b> (Il.); on [[δαιμόνιε]] s. E. Brunius-Nilsson [[Δαιμόνιε]]. Diss. Uppsala 1955; n. [[δαιμόνιον]] [[godlike power]], "daimonion" (Ion.-Att.); [[δαιμονικός]] <b class="b2">id.</b> (Plu.); [[δαιμονιακός]] <b class="b2">id.</b> (PMag. Osl. 1, 143); [[δαιμονιώδης]] <b class="b2">like a δ.</b> (Ep. Jac., Prokl.). - Rare and late [[δαιμονίς]] (Procl.) and [[δαιμόνισσα]] (PMag. Leid. W. 16, 48). - On [[δαιμονή]] (Alkm. 69?), s. Schwyzer 524. - Denomin. [[δαιμονάω]] <b class="b2">be possessed by a δ.</b> (A.), [[δαιμονιάω]] <b class="b2">id.</b> (Phld.), <b class="b3">δαιμονητιᾳ̃ δαιμονίζεται</b>. [[Κρῆτες]] H., after verbs of disease in <b class="b3">-άω</b>, <b class="b3">-ιάω</b> and <b class="b3">-ητιάω</b> (Schwyzer 731f.); [[δαιμονίζομαι]] <b class="b2">id.</b> (Philem.) with [[δαιμονισμός]] (Vett. Val.), [[become a god]] (S. Fr. 173, H.); [[δαιμονιάζομαι]] = [[δαιμονιάω]] (pap.). - Often as 2. member of compounds: bahuvrihi (<b class="b3">βαρυ-</b>, <b class="b3">δυσ-</b>); substantives (<b class="b3">ἀγαθο-</b>, <b class="b3">ἀνθρωπο-</b>).<br />Origin: IE [Indo-European] [175] <b class="b2">*deh₂-(i-)</b> [[cut]], [[divide]]<br />Etymology: To [[δαίομαι]] (s. v.), as [[divider]] (cf. v. Wilamowitz Glaube 1, 363); cf. OP [[baga-]], OCS [[bogъ]] [[god]] beside Av. [[baga-]] [[part]], Skt. [[bhága-]] <b class="b2">id.</b>, to [[bhájati]] [[divide]]. Not prop. "Zerreißer, Fresser (der Leichen)" as god of death, which does not fit the meaning of [[δαίμων]]. - See Nilsson Gr. Rel.2 1, 216ff. On more recent developments s. Chantraine CRAI 1954, 452-5.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 53: Line 53:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''δαίμων''': -ονος<br />{daímōn}<br />'''Grammar''': m. f.<br />'''Meaning''': [[göttliche Macht]], [[Geschick]], [[Gott]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. Adjektiva: 1. [[δαιμόνιος]] ‘zum δ. gehörig, vom Geschick, von Gott gesandt’ (seit Il.); zu δαιμόνιε als Anrede s. die Monographie von E. Brunius-Nilsson Δαιμόνιε. Diss. Uppsala 1955; n. [[δαιμόνιον]] [[göttliche Macht]], "Daimonion" (ion. att.); 2. [[δαιμονικός]] ib. (Plu.); 3. [[δαιμονιακός]] ib. (''PMag''. ''Osl''. 1, 143; nach [[κυριακός]] u. a.); 4. [[δαιμονιώδης]] ‘einem δ. gleich’ (''Ep''. ''Jac''., Prokl. u. a.). — Seltene und späte Femininbildungen: [[δαιμονίς]] (Prokl., Herm.) und δαιμόνισσα (''PMag''. ''Leid''. ''W''. 16, 48); vgl. [[βασιλίς]], [[βασίλισσα]]. — Fragliche Abstraktbildung δαιμονή (Alkm. 69?, A. ''Eu''. 727?), s. die Lit. bei Schwyzer 524. — Denominative Verba: 1. [[δαιμονάω]] ‘von einem δ. heimgesucht werden, besessen sein’ (A., E., X. usw.), 2. [[δαιμονιάω]] ib. (Phld.), 3. [[δαιμονητιᾷ]]· δαιμονίζεται. Κρῆτες H., nach den Krankheitsverba auf -άω, -ιάω und -ητιάω (Schwyzer 731f.); 4. [[δαιμονίζομαι]] ib. (Philem., NT usw.) mit [[δαιμονισμός]] (Vett. Val.), [[vergöttert werden]] (S. ''Fr''. 173, H.); 5. [[δαιμονιάζομαι]] = [[δαιμονιάω]] (Pap.). — Oft als 2. Glied von Komposita: 1. Bahuvrihi (βαρυ-, [[δυσ-]], εὐ- [παν-, τρισ-, ὑπερ-], ἐχθρο-, ἰσο-, κακο-[τρισ-], κοιλιο-, ὀλβιο-, ὁμο-, [[φιλο-]]); 2. Substantiva (ἀγαθο- [[guter Geist]], ἀνθρωπο- ‘verg?ttlichter, Mensch’, [[ἀρχι-]] [[Oberdämon]], αὐτο- [[urbildlicher Dämon]], βροτο- [[Halbgott]] H., θεο- [[niedre Gottheit]], νεκυ- [[Totengeist]], νεκυο- [[Totengott]], πλανο- [[Truggeist]], τυραννο- [[Übertyrann]], φυγαδο- alchemistische Bez. des Quecksilbers); dazu komische Augenblicksbildungen (βλεπε-, κρονο-, νακο-, σορο-, τρυγο-); 3. Rektionskomposita (ἀ)δεισι-.<br />'''Etymology''': Zu [[δαίομαι]] (s. d.), u. zw. wahrscheinlich im Sinn von [[Verteiler]], [[Zuteiler]] (vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 363); vgl. insbesondere apers. ''baga''-, aksl. ''bogъ'' [[Gott]] neben aw. ''baga''- [[Anteil]], [[Los]], aind. ''bhága''- ‘Anteil, Los, Geschick; Zuteiler, Herr’, zu ''bhájati'' ‘(zu)teilen’. Nach Porzig IF 41, 169ff. dagegen eig. "Zerreißer, Fresser (der Leichen)" als urspr. Totengott, was sich indessen mit der tatsächlichen Bedeutung von [[δαίμων]] schwer vereinigen läßt. Abzulehnen v. Windekens Le Muséon 63, 104ff. ("pelasgisch"). — Ausführlich über [[δαίμων]] Nilsson Gr. Rel.<sup>2</sup> 1, 216ff. Über die Bedeutungsentwicklung in neuerer Zeit ([[Dämon]] usw.) s. auch Chantraine Aspects du vocabulaire grec et de sa survivance en français. Paris 1954 (Institut de France 1954: 19).<br />'''Page''' 1,340-341
|ftr='''δαίμων''': δαίμονος<br />{daímōn}<br />'''Grammar''': m. f.<br />'''Meaning''': [[göttliche Macht]], [[Geschick]], [[Gott]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. Adjektiva: 1. [[δαιμόνιος]] ‘zum δ. gehörig, vom Geschick, von Gott gesandt’ (seit Il.); zu δαιμόνιε als Anrede s. die Monographie von E. Brunius-Nilsson Δαιμόνιε. Diss. Uppsala 1955; n. [[δαιμόνιον]] [[göttliche Macht]], "Daimonion" (ion. att.); 2. [[δαιμονικός]] ib. (Plu.); 3. [[δαιμονιακός]] ib. (''PMag''. ''Osl''. 1, 143; nach [[κυριακός]] u. a.); 4. [[δαιμονιώδης]] ‘einem δ. gleich’ (''Ep''. ''Jac''., Prokl. u. a.). — Seltene und späte Femininbildungen: [[δαιμονίς]] (Prokl., Herm.) und δαιμόνισσα (''PMag''. ''Leid''. ''W''. 16, 48); vgl. [[βασιλίς]], [[βασίλισσα]]. — Fragliche Abstraktbildung δαιμονή (Alkm. 69?, A. ''Eu''. 727?), s. die Lit. bei Schwyzer 524. — Denominative Verba: 1. [[δαιμονάω]] ‘von einem δ. heimgesucht werden, besessen sein’ (A., E., X. usw.), 2. [[δαιμονιάω]] ib. (Phld.), 3. [[δαιμονητιᾷ]]· δαιμονίζεται. Κρῆτες H., nach den Krankheitsverba auf -άω, -ιάω und -ητιάω (Schwyzer 731f.); 4. [[δαιμονίζομαι]] ib. (Philem., NT usw.) mit [[δαιμονισμός]] (Vett. Val.), [[vergöttert werden]] (S. ''Fr''. 173, H.); 5. [[δαιμονιάζομαι]] = [[δαιμονιάω]] (Pap.). — Oft als 2. Glied von Komposita: 1. Bahuvrihi (βαρυ-, [[δυσ-]], εὐ- [παν-, τρισ-, ὑπερ-], ἐχθρο-, ἰσο-, κακο-[τρισ-], κοιλιο-, ὀλβιο-, ὁμο-, [[φιλο-]]); 2. Substantiva (ἀγαθο- [[guter Geist]], ἀνθρωπο- ‘verg?ttlichter, Mensch’, [[ἀρχι-]] [[Oberdämon]], αὐτο- [[urbildlicher Dämon]], βροτο- [[Halbgott]] H., θεο- [[niedre Gottheit]], νεκυ- [[Totengeist]], νεκυο- [[Totengott]], πλανο- [[Truggeist]], τυραννο- [[Übertyrann]], φυγαδο- alchemistische Bez. des Quecksilbers); dazu komische Augenblicksbildungen (βλεπε-, κρονο-, νακο-, σορο-, τρυγο-); 3. Rektionskomposita (ἀ)δεισι-.<br />'''Etymology''': Zu [[δαίομαι]] (s. d.), u. zw. wahrscheinlich im Sinn von [[Verteiler]], [[Zuteiler]] (vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 363); vgl. insbesondere apers. ''baga''-, aksl. ''bogъ'' [[Gott]] neben aw. ''baga''- [[Anteil]], [[Los]], aind. ''bhága''- ‘Anteil, Los, Geschick; Zuteiler, Herr’, zu ''bhájati'' ‘(zu)teilen’. Nach Porzig IF 41, 169ff. dagegen eig. "Zerreißer, Fresser (der Leichen)" als urspr. Totengott, was sich indessen mit der tatsächlichen Bedeutung von [[δαίμων]] schwer vereinigen läßt. Abzulehnen v. Windekens Le Muséon 63, 104ff. ("pelasgisch"). — Ausführlich über [[δαίμων]] Nilsson Gr. Rel.<sup>2</sup> 1, 216ff. Über die Bedeutungsentwicklung in neuerer Zeit ([[Dämon]] usw.) s. auch Chantraine Aspects du vocabulaire grec et de sa survivance en français. Paris 1954 (Institut de France 1954: 19).<br />'''Page''' 1,340-341
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese