κράτος: Difference between revisions

|Definition=[ᾰ], Ion. and Ep. [[κάρτος]], εος, τό, both in Hom.; Aeol. [[κρέτος]] Alc.25:—<br><span class="bld">A</span> [[strength]], [[might]], in Hom. especially of [[bodily strength]], ἔπεφνε δόλῳ, οὔ τι κράτεΐ γε Il.7.142; ἔχει ἥβης [[ἄνθος]], ὅ τε κράτος ἐστὶ μέγιστον 13.484, etc.; <b class="b3">τὸ γὰρ αὖτε σιδήρου γε κράτος ἐστίν</b> this (i.e. <b class="b3">τὸ βάψαι</b>) is what [[give]]s [[strength]] to [[iron]], Od.9.393: generally, δικαία γλῶσσ' ἔχει κ. μέγα [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''80; μηχανῆς ἔστω κ. A.''Supp.''207; [[κατὰ κράτος]] = [[with all one's might]] or [[with all one's strength]], πολιορκεῖσθαι Th.1.64; [[πολεμεῖν]] Pl. ''Lg.''692d; ἐξελέγχεσθαι D.34.20, etc.: freq. in phrase [[αἱρεῖν κατὰ κράτος]] = [[take by storm]], Th.8.100, Isoc.4.119, etc.; also ἀνὰ κράτος διώκειν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.23; ἐλαύνειν Id.''An.''1.8.1, etc.; ἀπὸ κράτους [[Diodorus Siculus|D.S.]]17.34; <b class="b3">πρὸς ἰσχύος κράτος</b>, opp. [[λόγῳ]], S.''Ph.''594.<br><span class="bld">2</span> personified, K. Βία τε A. ''Pr.''12; K. καὶ Δίκη Id.''Ch.''244.<br><span class="bld">II</span> [[power]], <b class="b3">τοῦ γὰρ κράτος ἐστὶ μέγιστον</b>, of [[Zeus]], Il.2.118, etc.; τοῦ γὰρ κράτος ἔστ' ἐνὶ οἴκῳ Od.1.359, cf. Il.12.214; Ζηνὸς κ. Pi.''O.''6.96, cf. [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''527 (lyr.); [[ἐκπίπτειν]] κράτους, of [[Zeus]], ib. 948; τὸ κράτος τοῦ θεοῦ [[LXX]] ''Ps.''61(62).11, etc.: pl., ὑποχείριος κράτεσιν ἀρσένων A.''Supp.''393 (lyr.), cf. S.''Ant.''485; especially of [[political]] [[power]], [[rule]], [[sovereignty]], ὁ μαιόμενος τὸ μέγα κρέτος ὀντρέψει τάχα τὰν πόλιν Alc. [[l.c.]]; τὸ κράτος περιθεῖναί τινι [[Herodotus|Hdt.]]1.129; ἐς τὸ πλῆθος φέρειν τὸ κράτος Id.3.81; [[τὸ πᾶν κράτος ἔχειν]] = to [[be all-powerful]], Id.7.3; ἀρχὴ καὶ κράτος τυραννικόν S.''OC'' 373; <b class="b3">βασιλεὺς πρῶτος ἐν κράτει Ὀδρυσῶν ἐγένετο</b> in [[real]] [[power]], Th.2.29; later τὸ κράτος τῶν Ῥωμαίων ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''41i2 (iii/iv A. D.): in plural, κράτη καὶ θρόνους S.''Ant.''173, cf. ''OT''586, etc.; <b class="b3">θρόνων κράτη</b> [[sovereign]] [[power]], Id.''Ant.''166.<br><span class="bld">2</span> c. gen., [[power over]], τὸ Περσέων κράτος ἔχοντα [[Herodotus|Hdt.]]3.69; τὸ κράτος εἶχε τῆς στρατιῆς Id.9.42; πᾶν κ. ἔχων χθονός A.''Supp.''425 (lyr.); τῶν ἄλλων δαιμόνων E.''Tr.''949; δὸς κ. τῶν σῶν δόμων A.''Ch.''480; δωμάτων ἔχειν κ. Ar.''Th.''871; τὸ τῆς θαλάσσης κράτος Th.1.143; μετὰ κράτους τῆς γῆς Id.8.24; <b class="b3">ὧν ἂν ᾖ τὸ κράτος τῆς γῆς</b> [[whoever]] have [[possession]] of the [[land]], Id.4.98; κ. ἔχειν ἑαυτοῦ [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 273a: pl., ἀστραπᾶν κράτη νέμων [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''201 (lyr.).<br><span class="bld">3</span> of persons, a [[power]], an [[authority]], Ἀχαιῶν δίθρονον κράτος A.''Ag.''109 (lyr.), cf. 619, ''Th.''127 (lyr.).<br><span class="bld">III</span> [[mastery]], [[victory]], freq. in Hom., Il.1.509, 6.387, Od.21.280; κ. [[ἄρνυσθαι]] S.''Ph.'' 838 (lyr.); νίκη καὶ κράτη A.''Supp.''951; <b class="b3">ἀέθλων κράτος</b> [[victory]] in... Pi.''I.'' 8(7).4; νίκη καὶ κράτος τῶν δρωμένων S.''El.''85; <b class="b3">κράτος ἀριστείας</b> the [[meed]] of [[highest]] [[valour]], Id.''Aj.''443; [[νίκη]] καὶ κράτος πολεμίων [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''962a; κράτος πολέμου καὶ νίκη D.19.130.<br><span class="bld">IV</span> Medic., in plural, [[ligament]]s, Hp.''Mul.'' 2.167.<br><span class="bld">2</span> = [[ταρσός]], [[back of the hand]], Poll.2.144.<br><span class="bld">V</span> Pythagorean name for [[ten]], Theol.Ar.59.—This word and its derivs. take two forms, κρατ- and καρτ-; the latter is mostly Ep., as [[κάρτος]], [[κάρτιστος]], [[καρτύνω]], but in [[κρατερός]] and [[καρτερός]] the reverse holds, v. [[κρατερός]] fin.; [[κρατέω]], [[κρατύς]] have no form <b class="b3">καρτ-.</b> (κρατ- and καρτ- from kṛt-, weak form of κρετ-, cf. [[κρέτος]], [[κρέσσων]].)

|elnltext=κράτος -ους, zonder contr. -εος, τό, ep. κάρτος, ep. Aeol. κρέτος kracht, geweld:; κάρτος... Ἀθηναίη τε καὶ Ἥρη δώσουσ ( ι ) Athena en Hera zullen (jou) wel kracht geven Il. 9.254; τὸ γὰρ αὖτε σιδήρου γε κράτος ἐστίν want dat geeft nu juist de kracht aan ijzer Od. 9.393; κατὰ κράτος met geweld Thuc. 8.100.5; κατὰ κράτος τοῦ κυρίου ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν zo groeide het woord van de Heer in kracht en kreeg de overhand NT Act. Ap. 19.20; ἔφευγον ἀνὰ κράτος zij vluchtten zo snel mogelijk Xen. Cyr. 4.2.30; personif. το Κράτος: Kracht. macht, gezag, heerschappij:; τοῦ γὰρ κράτος ἔστ’ ἐνὶ οἴκῳ want mij komt het gezag in huis toe Od. 1.359; τούτοισι περιθέωμεν τὸ κράτος laten we deze mensen met de macht bekleden Hdt. 3.81.3; ἐγὼ κράτη δὴ πάντα... ἔχω ik bezit het volledige gezag Soph. Ant. 173; met gen.:; τὸ τῆς θαλάσσης κράτος de heerschappij op zee Thuc. 1.143.3; overdr.:; κράτος ἔχειν ἑαυτοῦ zelfbeheersing bezitten Plat. Plt. 273a; overhand:; θεὸς δώσει κράτος ᾧ κ’ ἐθέλῃσι de god zal de overwinning geven aan wie hij wil Od. 21.280; concr. machthebber, heerser:. τῆσδε γῆς φίλον κράτος geliefde heerser van dit land Aeschl. Ag. 619.