ἡνία: Difference between revisions

|Definition=(A), Dor. [[ἁνία]], ἡνίίων, τά (v. sub fin.),<br><span class="bld">A</span> [[reins]], Il.5.226, Od.3.483, Hes.''Sc.''95, Pi.''P.''4.18, ''I.''1.15: rare exc. in Poets, <b class="b3">ἐφ' ἡνία</b>,= <b class="b3">ἐφ' ἡνίαν</b> (v. sq.), Ael.''Tact.''19.12.<br><span class="bld">II</span> sg., ἡνίον, τό, [[bit]], Poll.1.148. (I.-E. n̥̄siyo-, cf. Skt. nāsyam '[[nose]]-[[rein]]', Ir. éssi '[[reins]]'.)<br /><br />(B), Dor. [[ἁνία]], ἡ, post-Hom.,= foreg.,<br><span class="bld">A</span> [[bridle]], [[reins]], in plural, Pi. ''P.''5.32, [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''193, etc.; πρὸς ἡνίας μάχεσθαι Id.''Pr.''1010; <b class="b3">εἰς τοὐπίσω ἑλκύσαι τὰς ἡ.</b> [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''254c: less freq. in sg., <b class="b3">Ἥλιε.. ἐπισχὼν χρυσόνωτον ἡ.</b> [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''847; ἡ. χαλᾶν E.''Fr.''409: the sg. for one [[rein]], ἔπειτα λύων ἡ. ἀριστεράν S.''El.''743.<br><span class="bld">2</span> metaph., Ἔρως.. ἡνίας ηὔθυνε παλιντόνους [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1739; δυοῖν γυναικοῖν ἄνδρ' ἕν' ἡνίας ἔχειν E.''Andr.''178; ἐφεῖναι καὶ χαλάσαι τὰς ἡ. τοῖς λόγοις Pl.''Prt.''338a; <b class="b3">παραλαβοῦσαι τῆς πόλεως τὰς ἡ.</b> Ar.''Ec.''466; <b class="b3">τούτῳ παραδώσω τῆς πυκνὸς τὰς ἡ.</b> Id.''Eq.'' 1109; γαστρὸς πᾶσαν ἡ. κρατεῖν Men.''Mon.''81; τῷ δήμῳ τὰς ἡ. ἀνείς Plu.''Per.''11; <b class="b3">ἐνδιδόναι τοῖς βουλήμασι τὰς ἡ.</b> D.H.7.35; παρὰ τὴν ἡ. πράττειν Philostr.''Im.''2.18; <b class="b3">πρὸς ταῖς ἡ.</b>, of high officials, ''BCH''32.431 (Delos); <b class="b3">ἐπὶ τῶν ἡ.</b> [[LXX]] ''1 Ma.''6.28.<br><span class="bld">3</span> as a military term, <b class="b3">ἐφ' ἡνίαν</b> wheeling [[to the left]] ([[the left being the bridle hand]]), Plb. 10.23.2, Ascl. ''Tact.''10.2, Polyaen.4.3.21; [τὸν ἵππον] περισπάσας ἐφ' ἡνίαν τῷ χαλινῷ Plu.''Marc.''6; <b class="b3">ἐξ ἡνίας</b>, opp. <b class="b3">ἐκ δόρατος</b>, Plb.11.23.6.<br><span class="bld">II</span> any [[leather]] [[thong]], esp. [[sandal]]-[[thong]], ἡνίαι Λακωνικαί Ar.''Ec.''508.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1172.png Seite 1172]] ἡ, bei Hom. immer, wie Hes. ge. 95 u. sp. Ep., auch Pind. P. 4, 18 I. 1, 15, im plur. τὰ [[ἡνία]], [[Zügel]]; sowohl bei Reit-, als bei [[Wagenpferden]]; [[ἡνία]] λάζετο χερσί Od. 3, 483; Νέστορα δ' ἐκ χειρῶν φύγον [[ἡνία]] Il. 8, 137; τεῖναν [[ἡνία]] σιγαλόεντα 5, 266; vom Zaum oder Gebiß, [[χαλινός]], unterschieden, 19, 394; περιλαβὼν ταῖς ἡνίαις τὸν χαλινόν Plut. Alex. 6; ἀκηράτοις ἁνίαις Pind. P. 5, 45; ἐν ἡνίαισιν εἶχεν εὔαρκτον [[στόμα]] Aesch. Pers. 189; πρὸς ἡνίας μάχῃ, gegen den Zügel kämpfen, in den Zügel beißen, Prom. 1012; ἐπίσχων χρυσόνωτον ἡνίαν Soph. Ai. 834; ἡνίας χεροῖν ἔσεισαν El. 702; λύων ἡνίαν ἀριστεράν 733; μάρπτει χερσὶν ἡνίας Eur. Hipp. 1188; übertr., δυοῖν γυναικοῖν ἄνδρ' ἕν' ἔχειν ἡνίας Androm. 178; Ar. sagt auch ἡνίαι πόλεως, τῆς Πυκνός, Eccl. 466 Equ. 1 105; Plat. öfter im plur., ἡνίας εἰς τοὐπίσω ἑλκύσαι Phaedr. 254 c, ἐφεῖ. ναι καὶ χαλάσαι τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις, die Zügel anlegen, anziehen u. nachlassen, Prot. 338 a, καὶ [[χαλινός]] Rep. X, 601 c; Folgde oft übertr. für Lenkung, Regierung, Gewalt, τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀνείς Plut. Pericl. 11, ihm den Zügel schießen lassend; ἐνεδίδου τοῖς βουλήμασι τὰς ἡνίας D. Hal. 7, 35; παρ' ἡνίαν ποιεῖν, ungehorsam, unfolgsam sein, Philostr. Imagg. 2, 18; – ἀφ' ἡνίας u. ἐφ' ἡνίαν, von der Rechten nach der Linken, Polyaen. 4, 3, 21; vgl. Plut. Harc. 6. – Allgemeiner, lederner Riemen, Schuhriemen, χάλα συνάπτους ἡνίας Λακωνικάς Ar. Eccl. 508, Schol. τὰς συναπτούσας καὶ δεσμούσας τὰ ὑποδήματα.

|btext=<span class="bld">1</span>ων ([[τά]]) :<br />v. [[ἡνίον]].<br /><span class="bld">2</span>ας (ἡ) :<br />[[bride]], [[rêne]] : ἡνίας [[ἐπισχεῖν]] SOPH retenir les rênes ; ἐφ' ἡνίαν, de droite à gauche, sur la gauche ; <i>fig.</i> τὰς ἡνίας τινὶ ἀνιέναι PLUT lâcher la bride à qqn <i>ou</i> à qch.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. douteuse.

|elrutext='''ἡνία:'''<br /><b class="num">I</b> τά [[возжи]], [[поводья]] Hom., NT, Hes.<br /><b class="num">[[ἡνία|ἡνίᾱ]]:</b> <b class="num">II</b> дор. [[ἁνία]] (ᾱν) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[вожжа]], [[повод]]: λύειν ἡνίαν ἀριστεράν Soph. отпустить левую вожжу; ἡνίαν χαλᾶν Eur. и ἡνίας χαλάσαι Plat. отпустить вожжи; ἡνίας [[ἐπισχεῖν]] Soph. натянуть вожжи; τὰς ἡνίας τινὶ ἀνιέναι Plut. дать волю кому(чему)-л.; πρὸς ἡνίας μάχεσθαι Aesch. не слушаться поводьев, перен. упрямиться; [[ἐφεῖναι]] καὶ χαλάσαι τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις Plat. отпустить и ослабить поводья речам, т. е. не скупиться на слова; ἐφ᾽ ἡνίαν (τῷ χαλινῷ) воен. Plut., Polyb. (поворот) налево (вожжи и поводья держались в левой руке);<br /><b class="num">2</b> [[бразды правления]], [[руководство]] (τῆς πόλεως τὰς ἡνίας παραλαβεῖν Arph.): τὰς ἡνίας τινὸς παραδοῦναί τινι передать кому-л. бразды правления чем-л.; πᾶσαν ἡνίαν τινὸς κρατεῖν Men. держать что-л. в полном своем подчинении;<br /><b class="num">3</b> [[ремень обуви]], [[ременная шнуровка]] (χαλᾶν συναπτοὺς ἡνίας Λακωνικάς Arph.).

|auten=pl.: [[reins]]; often adorned with [[gold]] or [[ivory]], σῖγαλόεντα, Il. 5.226.