3,274,917
edits
μύρτος: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(6_9) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (41 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=myrtos | |Transliteration C=myrtos | ||
|Beta Code=mu/rtos | |Beta Code=mu/rtos | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[myrtle]], [[Myrtus communis]], Simon.10 (pl.), ''Scol.''11, ''IG'' 5(2).514.14 (Lycosura, ii B. C.), etc.<br><span class="bld">II</span> [[twig of myrtle]] or [[spray of myrtle]], Pi.''I.''4(3).70; στέφανος μύρτων Ar.''Ra.''330 (lyr.).<br><span class="bld">III</span> = [[μύρτον]] ''Ι'', ''Gp.''11.8.<br><span class="bld">2</span> = [[μύρτον]] ''ΙΙ'', [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0222.png Seite 222]] ὁ, der Myrthenbaum; λευκωθεὶς [[κάρα]] μύρτοις, mit Marthen umkränzt, Pind. I. 3, 88; ἐν μύρτου κλαδὶ τὸ [[ξίφος]] φορήσω heißt es in einem bekannten Skolion, worauf Ar. Lys. 632 anspielt. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0222.png Seite 222]] ὁ, der Myrthenbaum; λευκωθεὶς [[κάρα]] μύρτοις, mit Marthen umkränzt, Pind. I. 3, 88; ἐν μύρτου κλαδὶ τὸ [[ξίφος]] φορήσω heißt es in einem bekannten Skolion, worauf Ar. Lys. 632 anspielt. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ἡ) :<br /><b>1</b> [[myrte]], [[arbrisseau]];<br /><b>2</b> [[branche de myrte]];<br /><b>3</b> « le bouton », le clitoris.<br />'''Étymologie:''' cf. [[μύρτον]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μύρτος:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[мирт]] Theocr.;<br /><b class="num">2</b> [[миртовая ветвь]] ([[στέφανος]] [[μύρτων]] Pind.): λευκωθεὶς [[κάρα]] μύρτοις Pind. увенчанный белыми цветами мирта. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μύρτος''': ἡ, [[μυρσίνη]], | |lstext='''μύρτος''': ἡ, [[μυρσίνη]], «[[μυρτιά]]», Λατιν. [[myrtus]], Σιμων. 22, Σκόλ. παρ’ Ἀθην. 695Β, κτλ. ΙΙ. [[κλάδος]] ἢ βλαστὸς μυρσίνης, Πινδ. Ι. 4 (3). 117· [[στέφανος]] [[μύρτων]] Ἀριστοφ. Βάτρ. 330. | ||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=[[μύρτος]] [[spray]] of [[myrtle]] [[ἔνθα]] λευκωθεὶς [[κάρα]] μύρτοις ὅδ' ἀνὴρ διπλόαν νίκαν ἀνεφάνατο (τὸ δὲ μύρτοις, [[ὅτι]] μυρσίνης στεφάνοις ἐν Θήβαις στεφανοῦνται οἱ νικῶντες τὰ Ἰολάεια. Σ.) (I. 4.70) ἀν]δησάμεναι πλοκάμους [[μύρτων]] ὑπ[ Πα. 13a. 17. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=<b>(I)</b><br />η (ΑΜ [[μύρτος]])<br /><b>1.</b> η [[μυρσίνη]], η [[μυρτιά]]<br /><b>2.</b> [[κλάδος]], [[βλαστός]] μύρτου («αλλ' αν τις αποθάνη διά την [[πατρίδα]], η [[μύρτος]] [[είναι]] [[φύλλον]] ατίμητον», Κάλβ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>βοτ.</b> [[γένος]] αγγειόσπερμων δικότυλων [[φυτών]] που ανήκει στην [[τάξη]] [[μυρτώδη]], [[οικογένεια]] [[μυρτίδες]], στο οποίο ανήκουν 16 ή [[κατά]] άλλους 100, είδη αρωματικών αειθαλών θάμνων και δένδρων τών τροπικών και τών θερμών εύκρατων περιοχών<br /><b>μσν.</b><br />ο [[καρπός]] της μύρτου, το [[μύρτο]], το μούρτο<br /><b>αρχ.</b><br />το γυναικείο [[αιδοίο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[άποψη]] ότι η λ. [[μύρτος]] [[είναι]] [[δάνειο]] από τη Σημιτική (<b>πρβλ.</b> [[μυρίκη]] και [[μύρρα]]) δεν θεωρείται πιθανή. Αντίθετα, η [[μαρτυρία]] του ανθρωπωνυμίου <i>Μύρσιλος</i> στη Λέσβο και του χεττιτ. <i>Μursitis</i> οδηγεί στο να θεωρηθούν όλοι οι τ. [[μύρτος]], [[μυρίκη]] και [[μύρρα]] δάνεια προερχόμενα από τη Μικρά Ασία. Η λ. [[μύρτος]] και τα παράγωγά της εμφανίζονται σε μεγάλο αριθμό τοπωνυμίων (<b>πρβλ.</b> <i>Μυρτούσσα</i>, <i>Μυρτώσιον</i>, <i>Μύρσινος</i>) και ανθρωπωνυμίων (<b>πρβλ.</b> <i>Μυρτώ</i>, από όπου <i>Μυρτῷον Πέλαγος</i>, <i>Μυρτεύς</i>, <i>Μύρτις</i>, <i>Μύρτιλος</i>, <i>Μύρτων</i>, <i>Μύρσιλος</i>, <i>Μύρσων</i>, <i>Μυρρίνη</i>). Μερικά από τα ανθρωπωνύμια φαίνεται ότι μαρτυρούνται και στη Μυκηναϊκή (<b>πρβλ.</b> μυκην. <i>mutiri</i>, <i>mutiriko</i> και πιθ. <i>mutona</i>). Τις λ. [[μύρτος]], -<i>ον</i>, [[τέλος]], δανείστηκαν και η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>murtus</i>, -<i>um</i>), η Αρμενιακή (<b>πρβλ.</b> αρμ. <i>murt</i>) και η Περσική (<b>πρβλ.</b> περσ. <i>m</i><i>ū</i><i>rd</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[μύρτινος]], [[μυρτίτης]], <i>μυρτών</i>(<i>ας</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[μυρταλίς]], [[μυρτάς]], [[μυρτία]], [[μυρτίδανον]], [[μύρτων]], [[μυρτωτή]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[μυρτίς]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[μυρτίδες]], [[μυρτίδιο]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[μυρτάκανθος]], [[μυρτοπέταλον]], [[μυρτοπώλης]], [[μυρτόχειλα]]<br /><b>μσν.</b><br />[[μυρτομιγής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[μυρτέλαιο]], [[μυρτοειδής]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ιερόμυρτος]], [[μικρόμυρτος]].<br /> <b>(II)</b><br />[[μύρτος]], τὸ (Μ)<br />[[νόσος]] που προσβάλλει τα φυτά, η [[χάλαζα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Μεταπλασμένος τ. του [[μύρτον]], [[κατά]] τα ουδ. σε -<i>ος</i> (<b>πρβλ.</b> [[μύρον]]: [[μύρος]])]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''μύρτος:''' ἡ,<br /><b class="num">I.</b> το [[δενδρύλλιο]] [[μυρτιά]], Λατ. [[myrtus]], σε Σιμων. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> [[κλαδί]] ή [[στεφάνι]] από [[μυρτιά]], σε Πίνδ., Αριστοφ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[myrtle]], [[twig or spray of m.]] (Pi., Simon.), [[μύρτον]] n. = [[μυρσίνη]] (Archil. after EM 324, 14), [[myrtleberry]] (Att.), [[pudenda muliebria]] (Ar.); on the diff. in gender Schwyzer-Debrunner 30.<br />Compounds: Few Compp., e.g. <b class="b3">μυρτο-πώλης</b> m. [[myrtle-handler]] (Sammelb. Ia), <b class="b3">ἱερό-μυρτος</b> f. = [[μυρσίνη ἀγρία]] (Ps.-Dsc.).<br />Derivatives: 1. [[μύρσινος]], Att. [[μύρρινος]], also [[μύρτινος]] (Eub., Thphr. Levelling of assibilation after [[μύρτος]]) [[of myrtle]] (on [[ρσ]]: [[ρρ]]: [[ρτ]] Schwyzer 270 a. 285); [[μυρσίνη]], <b class="b3">-ρρ-</b> f. [[myrtle]], [[-twig]], [[-crown]] (IA.; <b class="b3">μυρσινο-ειδής</b> h. Merc. 81) with <b class="b3">μυρσιν-ίτης</b> ([[οἶνος]]) [[myrtlewine]] (Dsc.), [[kind of stone]] (Plin., prob. after the colour), [[kind of Euphorbia]] (Dsc.; after the form of the leaves, Strömberg Pflanzennamen 43; on <b class="b3">-ίτης</b> Redard 58, 74, 98); <b class="b3">-ινος</b> [[of myrtle]] (Dsc., Aët.), <b class="b3">Μυρριν-οῦς</b>, <b class="b3">-οῦντος</b> m., <b class="b3">-οῦττα</b> f. names of Attic demes with <b class="b3">-ούσιοι</b> pl. <b class="b2">inhabitants of M.</b> (Schwyzer 528); <b class="b3">μυρσινᾶτον ἔλαιον</b> [[myrtle-oil]] (medic.; Lat. [[-ātum]] in [[γουττᾶτον]] [s.v.] a.o.); also [[μυρτίνη]] f. [[kind of olive]], [[kind of pear-tree]] (Nic.). -- 2. [[μυρτίς]], <b class="b3">-ίδος</b> f. [[myrtle-berry]] (hell.), also <b class="b3">μυρτία μυρσίνη</b>, <b class="b3">καὶ μυρτίς</b> H. [[μυρτάς]], <b class="b3">-άδος</b> f. <b class="b2">kind of peartree etc.</b> (Nic., Gal.). -- 3. [[μυρτίδανον]] n. <b class="b2">myrtle-like plant etc.</b> (Hp.; to [[μυρτίς]]?, cf. <b class="b3">ἐρευθέ-δανον</b> a.o. Strömberg Pflanzennamen 147 f.). -- 4. <b class="b3">μυρταλίς ἡ ὀξυμυρρίνη</b> ("butcher's broom"), <b class="b3">ὡς Λάκωνες</b> H.; as <b class="b3">συκ-αλίς</b> a.o. (Strömberg 78). -- 5. <b class="b3">μυρτ-ίτης</b> = <b class="b3">μυρσιν-ίτης</b> (Thphr., Nic.; Redard 74 a. 98). -- 6. [[μυρτεών]], <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[murtetum]] (gloss.), also [[μυρσεών]] <b class="b2">id.</b> (gloss.; after [[μύρσινος]], Schw. 271). -- 7. [[μυρτωταί]] f. pl. <b class="b2">vases decorated with myrtle-twigs?</b> (vase-inscr., AmJArch 31, 349f.; like [[μηλωτή]] a.o.). -- 8. [[μύρτων]], <b class="b3">-ωνος</b> m. about [[weakling]] or [[debauchee]] (Luc. Lex.). -- 9. <b class="b3">μυρτίλωψ ζῳ̃όν τι</b> H.; formation like [[αἰγίλωψ]] a. o.; not with Strömberg Wortstudien 20 <b class="b3">μυρτί-λωψ</b> "the animal, that peels the myrtle". -- PN and PN like [[Μύρτος]] with <b class="b3">Μυρτῳ̃ος</b>, [[Μύρσινος]], [[Μύρσος]], [[Μυρτίλος]], [[Μυρσίλος]] etc.; s. Heubeck Beitr. z. Namenforsch. 1, 271.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Because of the sound-similarity and the semantic proximity [[μύρτος]], [[μύρρα]], [[μυρίκη]] are usually with Lewy Fremdw. 42ff. (s. esp. Heubeck 282 w. further hypotheses) without further argumentation considered as cognate Semit. LW [loanword]. Rejected bu Schrader-Nehring Reallex. 2, 97, where [[μύρρα]] is dismissed and also [[μύρτος]] and [[μυρίκη]] are kept together only with reserve. -- From [[μύρτος]], <b class="b3">-ον</b> Lat. [[murtus]], [[-um]] as well as Arm. [[murt]], NPers. [[mūrd]]. - The variation <b class="b3">μυρτ-</b>/<b class="b3">μυρσ-</b> (<b class="b3">μυρρ-</b>?) clearly points to a Pre-Greek word; Fur. 259. Semitic origin is rejected by DELG. Heubeck (l.c.) takes the group as from Asia Minor, which does not exclude that it is Pre-Greek. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[μύρτος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> the [[myrtle]], Lat. [[myrtus]], [[Simon]]., etc.<br /><b class="num">II.</b> a [[twig]] or [[spray]] of [[myrtle]], Pind., Ar. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''μύρτος''': {múrtos}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘Myrtenbaum, -zweig’ (Pi., Simon. usw.), [[μύρτον]] n. = [[μυρσίνη]] (Archil. nach ''EM'' 324, 14), [[Myrtenbeere]] (att.), [[pudenda muliebria]] (Ar. u.a.); zur Genusdifferenz Schwyzer-Debrunner 30.<br />'''Composita''': Wenige Kompp., z.B. [[μυρτοπώλης]] m. ‘Myrten- händler’ (''Sammelb''. I<sup>a</sup>), [[ἱερόμυρτος]] f. = [[μυρσίνη]] ἀγρία (Ps.-Dsk.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen: 1. [[μύρσινος]], att. [[μύρρινος]], auch [[μύρτινος]] (Eub., Thphr.; Aufhebung der Assibilation nach [[μύρτος]]) [[von Myrten]] (zu ρσ:ρρ:ρτ Schwyzer 270 u. 285); [[μυρσίνη]], -ρρ- f. ‘Myrtenbaum, -zweig, -kranz’ (ion. att.; [[μυρσινοειδής]] ''h''. ''Merc''. 81) mit [[μυρσινίτης]] ([[οἶνος]]) [[Myrtenwein]] (Dsk.), [[Art Stein]] (Plin., wohl nach der Farbe), [[Art Euphorbia]] (Dsk.; nach der Form der Blätter, Strömberg Pflanzennamen 43; zu -ίτης Redard 58,74,98); -ινος [[von Myrten]] (Dsk., Aët.), [[Μυρρινοῦς]], -οῦντος m., -οῦττα f. attische Demennamen mit -ούσιοι pl. ‘Bewohner von M.’ (Schwyzer 528); [[μυρσινᾶτον]] [[ἔλαιον]] [[Myrtenöl]] (Mediz.; lat. -''ātum'' in [[γουττᾶτον]] [s.d.] u.a.); auch [[μυρτίνη]] f. [[Art Olive]], [[Art Birnbaum]] (Nik.). — 2. [[μυρτίς]], -ίδος f. [[Myrtenbeere]] (hell. usw.), auch [[μυρτία]]· [[μυρσίνη]], καὶ [[μυρτίς]] H. [[μυρτάς]], -άδος f. [[Art Birnbaum]] (Nik., Gal.). — 3. [[μυρτίδανον]] n. [[myrtenähnhche Pflanze]] (Hp. u.a.; zu [[μυρτίς]]?, vgl. [[ἐρευθέδανον]] u.a. Strömberg Pflanzennamen 147 f.). — 4. [[μυρταλίς]]· ἡ ὀξυμυρρίνη ("Mäusedorn"), ὡς Λάκωνες H.; wie [[συκαλίς]] u.a. (Strömberg 78). — 5. [[μυρτίτης]] = [[μυρσινίτης]] (Thphr., Nik. u.a.; Redard 74 u. 98). —6. [[μυρτεών]], -ῶνος m. [[Myrtenhain]] (Gloss.), auch [[μυρσεών]] ib. (Gloss.; nach [[μύρσινος]], Schw. 271). — 7. μυρτωταί f. pl. ‘mit Myrtenzweigen dekorierte Vasen?’ (Vaseninschr., AmJArch 31, 349f.; wie [[μηλωτή]] u.a.). — 8. [[μύρτων]], -ωνος m. etwa [[Weichling]] od. [[Wüstling]] (Luk. ''Lex''.). — 9. [[μυρτίλωψ]]· ζῳ̃όν τι H.; Bildung wie [[αἰγίλωψ]] u. a.; nicht mit Strömberg Wortstudien 20 [[μυρτίλωψ]] "das Tier, das die Myrte abschält". — ON und PN wie Μύρτος mit Μυρτῳ̃ος, Μύρσινος, Μύρσος, Μυρτίλος, [[Μυρσίλος]] usw.; s. Heubeck Beitr. z. Namenforsch. 1, 271.<br />'''Etymology''': Wegen der Lautähnlichkeit und der semantischen Berührung werden [[μύρτος]], [[μύρρα]], [[μυρίκη]] gewöhnlich mit Lewy Fremdw. 42ff. (s. bes. Heubeck 282 m. weiteren Hypothesen) ohne nähere Begründung als stammverwandte semit. LW angesehen. Ablehnend Schrader-Nehring Reallex. 2, 97, wo [[μύρρα]] ausgeschaltet wird und auch [[μύρτος]] und [[μυρίκη]] nur mit Vorbehalt zusammengehalten werden. — Aus [[μύρτος]], -ον lat. ''murtus'', -''um'' ebenso wie arm. ''murt'', npers. ''mūrd''.<br />'''Page''' 2,274-275 | |||
}} | }} | ||